Kamer: O en I mag
doorgaan met werk
BaalbitSSO
Mensen laten auto niet staan voor Saddam Hussein
'Permanente
macht CDA is
erg ongezond'
ACTIE TEGEN HOGE WOONLASTEN
THE RE-FUR
CORRECTION
PvdA, CDA oneens over wie
milieubeleid moet gaan betalen
'Slecht toezicht op invoer
slangen en apen Schiphol'
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990
|- BINNEftC
PAGINA 3
Vier grote partijen eisen wel inkrimping en controle
DEN HAAG (AP/GPD) Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat de geheime or
ganisatie Operaties en Inlichtingen wordt ingekrompen. Daarnaast zou het werk van O en
I moeten worden gecontroleerd door de vaste Kamercommissie voor inlichtingen- en vei
ligheidsdiensten. De Kamer voelt er niet voor om de geheime organisatie op te heffen,
zoals Duitsland heeft aangekondigd.
Vandaag praat de Tweede Kamer
over Operaties en Inlichtingen, een
geheime organisatie a la het Itali
aanse Gladio, die tot doel heeft het
verzet tegen een eventuele bezetter
te organiseren. O en I beschikt daar
toe over geheime wapenvoorraden,
die her en der in het land liggen op
geslagen. Bovendien moet O en I
zich in oorlogstijd bezighouden met
het verzorgen van informatie aan de
regering,in ballingschap.
Aan de vooravond van het debat
DEN HAAG (GPD) - D66 wil van
de ministers Bukman (landbouw)
en Hirsch Balin (justitie) weten of
het waar is dat de Algemene Inspec
tiedienst (AID) op Schiphol bepaal
de zendingen dieren niet meer con
troleert. In verband met hun ge
brekkige uitrusting zouden de in
specteurs. uit angst dat ze besmet
raken, geen hand meer uitsteken
naar apen en slangen.
De afdeling Natuurbescherming
van de AID controleert samen met
de douane op Schiphol bagage en
vrachtzendingen op aanwezigheid
van beschermde planten en dieren.
Ook is de dienst belast met toezicht
op legale invoer van exotische dier
soorten voor de handel. Jaarlijks
gaat het om 1500 zendingen van met
name tropische vogels, apen en rep-
Walesa moet boeten
Adviesbureau Penta Promotions in
Wijk bij Duurstede eist 100.000 gul
den schadevergoeding van de Pool
se presidentskandidaat Walesa om
dat hij niet kwam opdagen bij het
Gala van de Nederlandse platen-
tiendaaagse op 26 september in Den
Haag. Walesa had schriftelijk toege
zegd een cheque van 25.000 gulden
in ontvangst te komen nemen voor
Unicef in Warschau. Als Walesa niet
binnen tien dagen reageert op de
eis, wordt hij in Nederland voor de
rechter gedaagd.
Wraak
Een ontslagen werknemer heeft be
kend de uitslaande brand van
maandagnacht te hebben gesticht
bij Boots Fritesfabriek in Purmer-
end. De brand zou voor "ettelijke
miljoenen guldens" schade hebben
aangericht. De man werd op de plek
van de brand aangehouden, waar
hij toegaf uit wraak te hebben ge
handeld. Eerder had hij apparatuur
bij de fabriek gestolen en onklaar
gemaakt.
Fysiotherapie
Ziekenfondsverzekerden moeten
vanaf 12 januari waarschijnlijk zelf
de rekening van de fysiotherapeut
betalen. Daarna kunnen ze de reke
ning bij het fonds indienen. Die si
tuatie dreigt omdat de Vereniging
van Vrijgevestigde Fysiotherapeu
ten de leden adviseert niet akkoord
te gaan met een modelovereen
komst van de Ziekenfondsraad. Die
overeenkomst gaat ervan uit dat de
bezuinigingen in de fysiotherapie
worden bereikt door overwerkt niet
meer volledig te vergoeden.
is duidelijk dat alleen Groen Links
meent dat er nu geen plaats meer is
voor een dergelijke organisatie, ze
ker omdat die zich volledig aan par
lementaire controle onttrekt. Tot
voor kort waren alleen de premier
en de minister van defensie op de
hoogte van het bestaan van O en I.
De vier grootste partijen in de Ka
mer, die in het verleden allemaal
een premier en/of een minister van
defensie hebben geleverd, menen
Vorig jaar bleek bij onderzoek dat
risico's niet denkbeeldig zijn. Bijt-
wonden of ingeademde stof waarin
ziektekiemen zitten, kunnen leiden
tot ernstige ziekten. Alleen al bij
apen kunnen 21 verschillende soor
ten ziekteverwekkers voorkomen.
Aanbevolen werd een betere uitrus
ting, zoals fijnstofmaskers, met
staal versterkte handschoenen en
kijkglazen met verlichting. Omdat
daarmee nog niets is gedaan, zou
den'AID'ers sommige dieren niet
meer controleren.
Kwaadwillende handelaren ma
ken volgens Greenpeace handig ge
bruik van die wetenschap en smok
kelen met uitsterven bedreigde
soorten binnen. Greenpeace trok
hierover aan de bel bij de AID. Voor
D66 was dit aanleiding voor vragen
aan de ministers van landbouw en
justitie.
Van onze correspondent
Carine Neefjes
DEN HAAG - ANWB-secretaris
Engelen gniffelt. Hij begrijpt best
waarom het ministerie van econo
mische zaken geheimzinnig doet
over de distributie van benzinebon
nen. De chaos van de oliecrisis in
1973, toen de benzine onverwachts
op de bon ging, herinnert hij zich
nog goed. "In achteraf gelegen hou
ten schuurtjes werden tientallen
jerrycans met liters benzine opge
slagen. Levensgevaarlijk. Het mi
nisterie wil natuurlijk voorkomen
dat automobilisten opnieuw dat
soort grappen uithalen".
Afgelopen weekeinde liet L.
Knegt van Economische Zaken we
ten dat de bonnen weer klaar liggen.
In geval van oorlog in de Golf be
staat de kans dat benzine 'op de bon
moet'. Ook wordt gedacht over
autoloze zondagen. Rantsoenering
van benzine heeft gevolgen voor de
pomphouders, Nederlandse Spoor
wegen, horeca en toerisme. Maar
het ministerie zwijgt over de vraag
hoe het systeem werkt. "Het is toch
nog geen oorlog? Maakt u zich geen
zorgen. Als de oorlog uitbreekt, is
de benzine binnen 24 uur op de
bon".
Chaos
De distributie van benzine in de
winter van 1973-'74 verliep niet
vlekkeloos. Toen de OPEC-landen
onverwachts de oliekraan dicht
draaiden, werd de brandstof in Ne
derland schaars en steeg de prijs.
Op 12 januari 1974 ging benzine op
de bon. Iedere automobilist kreeg
15 liter benzine per week.
Economische Zaken had er ech
ter geen rekening mee gehouden
dat artsen, gehandicapten of men
sen die op een afgelegen plek werk
ten, afhankelijk waren van de auto.
De ANWB werd overstelpt met
klachten. Engelen: "Dan werd ik
dat een geheime organisatie in een
of andere vorm moet blijven be
staan. Weliswaar is het niet direct
nodig dat deze nog geregeld oefe
ningen houdt, zoals nu het geval is,
maar er moet wel een zekere struc
tuur zijn, die in geval van bezetting
snel tot leven kan worden geroepen.
Deze partijen (behalve D66) en
Groen Links menen ook dat parle
mentaire controle moet zijn op de
organisatie. D66-leider Van Mierlo
twijfelt daar nog aan. Volgens hem
moet worden voorkomen, dat in ge
val van oorlog, de bezetter onmid
dellijk de leden van de Kamercom
missie voor inlichtingen- en veilig
heidsdiensten oppakt, om zo achter
de details van de geheime organisa
tie te komen. Hij heeft het liefst dat
zo weinig mogelijk mensen de orga
nisatie tot in detail kennen.
Toen Van Mierlo minister van de
fensie was (1981-1983) is hij op de
hoogte gesteld van het bestaan van
O en I. Hij wilde echter niet weten
hoe de organisatie precies werkt.
Juist omdat een dergelijke organi
satie alleen kan functioneren bij de
gratie van volstrekte geheimhou
ding.
Het Duitse weekblad Stern meld
de gisteren dat inlichtingendien
sten van de Oostbloklanden al vijf
tien jaar wisten van het bestaan van
de Westduitse tak van Gladio. Vol
gens Stern had een secretaresse die
in de jaren zeventig werkte bij de
Westduitse veiligheidsdienst toe
gang tot informatie over "defensie
ve voorbereidingen" en "maatrege
len ten tijde van crisis en noodver-
dediging". Zij zou de informatie aan
het Warschaupact hebben doorge
speeld. In december 1976 werd zij
gearresteerd op verdenking van
spionage.
opgebeld door een gehandicapte.
Die kon met zo weinig benzine nau
welijks meer ergens naar toe. Of
door een bromfietser die helemaal
geen bezine kreeg. Een brommer is
juist een energiebesparend vervoer
middel. Ik heb toen Economische
Zaken gevraagd of ze niet wat ex
tra's konden krijgen. Dat is gelukt.
Maar eigenlijk hadden ze geen reke
ning gehouden met uitzonderin
gen".
Ook had de regering weinig reke
ning gehouden met de economi
sche gevolgen van het distributie
DEN HAAG (GPD) - Een WD-
commissie, onder leiding van Euro
parlementariër Hans Nord, noemt
het feit dat het CDA permanent in
de regering zit "een ongezonde toe-,
stand". De commissie meent dat het
CDA zich dreigt om te vormen tot
een regentenklasse. Zij vindt dan
ook dat het CDA ook eens 'het ge
noegen van de oppositie' zou moe
ten smaken.
De commissie-Nord werd drie
maanden geleden ingesteld, na een
hooglopende ruzie binnen de WD
over de manier waarop fractievoor
zitter Joris Voorhoeve aan de kant
was gezet. Tijdens een congres van
de partij in Zwolle, liepen de ge
moederen hierover zo hoog op dat
het voltallige bestuur van de partij
naar huis dreigde te worden ge
stuurd. Om de discussie weer
enigszins in goede banen te leiden,
werd de commissie-Nord ingesteld,
die een nota moest voorbereiden.
De nota, die gisteren werd gepubli
ceerd, zou als basis moeten dienen
voor een inhoudelijke discussie
over de uitgangspunten van de par
tij.
De weerzin tegen de machtsposi
tie van het CDA leidt overigens niet
tot de keuze van de partij voor de
PvdA. Inhoudelijk is de WD niet
van mening veranderd. Ze vindt dat
de partij moet samenwerken met de
partner die wat programmapunten
het dichtst bij de WD staat. De
commissie moest gisteren toegeven
dat samenwerking met de PvdA op
Haarlemmer
weg in Amster
dam op een
autoloze zon
dag5 november
1973.
ANP)
die gronden nog ver weg is.
De WD-commissie stelt in de no
ta dat de partij altijd het sterkste
groeit, "wanneer haar idealen door
de regering het minst in de praktijk
worden gebracht". Met andere
woorden, de WD heeft er baat bij
in de oppositie te zitten. "Daarom is
het goed dat de WD, juist nu zij van
regeringsdeelneming is uitgesloten,
het grote debat over de rol van het
liberalisme in de komende jaren wil
aangaan", aldus de commissi-Nord.
De vraag is overigens of dat zal
lukken. Nord moest tijdens de pre
sentatie van de nota 'Ongebroken
Lijnen' toegeven, dat er niet veel
nieuws in staat. Op de opmerking
dat de nota wel erg veel leek op het
WD-verkiezingsprogramma van
vorig jaar, antwoordde de commis
sie dat dit toch logisch was. "Wij
veranderen niet zo snel van uit
gangspunten. Vindt u dat zo
vreemd?", aldus Nord.
heffingen verlenen voor nieuw
bouw op lawaaiige plekken. Tom
mei: "De minister kan dit niet op
zijn beloop laten". De PvdA is ook
voorstander van een totaal verbod
op reclame-vluchten, en niet alleen
voor zondagen.
De PvdA is overigens bang dat
het milieubeleid straks wordt ge
kortwiekt door EG-besluiten. "Kan
de Nederlandse wetgeving een Itali
aanse fabrikant voorschrijven afge
dankte ijskasten terug te nemen en
milieuvriendelijk te verwerken?",
zo vroeg PvdA'er Zijlstra zich af. Hij
wees er op dat economie in alle EG-
verdragen voorrang krijgt. Als ge
volg daarvan worden subsidies op
mestverwerking, zoals Alders wil,
al snel 'concurrentie-vervalsend'.
WD, PvdA en D66 willen dat Ne
derland straks als voorzitter van de
EG-ministerraad (de tweede helft
1991) moet pleiten voor EG-verdra
gen waarin de gelijkwaardigheid
van economie en milieu tot uiting
komt.
tanks in het Rijnmondgebied en
Rotterdam waren gewoon vol. Ook
de oliemaatschappijen hadden ge
noeg aardolie in voorraad. Daarom
heeft de hele rantsoenering ook
maar drie weken geduurd".
Boon voorziet een opstand van
pomphouders als de benzine weer
op de bon gaat. „Wij kunnen dan
geen benzine meer verkopen, om
dat de agressor Saddam Hussein
het olierijke Kuwayt bezet. Hij
houdt notabene onze eigen landge
noten vast. Mensen hebben er geen
zin om zich door zo'n dictator te la
ten chanteren. Als de bezine weer
op de bon gaat, moet de regering
voor de pomphouders wel hele ster
ke argumenten hebben".
Achter de schermen worden door
instanties die de dupe dreigen te
worden van de rantsoenering, in ra
zend tempo noodplannen opge
steld. Het Nederlands Bureau voor
Toerisme (NBT) heeft gisteren tot in
de late uurtjes vergaderd over de
vraag hoe de toerist alternatieven te
bieden voor de auto.
De chaos uit de winter van 1973-
'74 staat de NBT nog helder voor
ogen. Duizenden Nederlanders
kwamen in moeilijkheden, omdat
ze niet meer met de auto op winter
sport konden. Alternatieven waren
er niet: treinen waren volgeboekt.
De dagjesmensen zagen hun zon
dagse uitstapje aan de neus voorbij
gaan. Eth Nieuwendijk van het
NBT: "Ik schreef toen een boek
over toeristische autoroutes langs
kastelen en natuurrijke gebieden in
Nederland. Toen de bezine op de
bon ging, werd m'n hele script in de
war gebracht. Ik moest maar leuke
fietspaden gaan uitzoeken. Na drie
weken werd de rantsoenering afge
schaft. M'n baas zei: 'Eth, schrijf
toch maar over autoroutes. Toeris
ten mogen weer volop tanken".
Als de benzine op de bon gaat,
Verkeer op snelweg
steeds gevaarlijker
DEN HAAG (GPD) - De plotselin
ge groei van het aantal verkeers
slachtoffers die vorig jaar plaats
had. is vooral veroorzaakt door de
stijging van het aantal ongelukken
op snelwegen. Het aantal dodelijke
slachtoffers op wegen met een toe
gestane maximum snelheid van 120
kilomter per uur nam in de periode
mei tot en met december 1989 (ver
geleken met dezelfde periode uit
1988) met 77 procent toe. Op wegen
waar 100 kilometer de snelheidsli
miet is, was de stijging in die perio
de 43 procent.
Minister Maij antwoordde dit gis
teren op vragen uit de Tweede Ka
mer, die graag wilde weten waarom
het aantal verkeersslachtoffers in
1989 voor het eerst sinds zeventien
jaar weer was toegenomen (met ze
ven procent). Dat blijkt 'm dus voor
al te zitten in de snelwegen waar het
hardst mag worden gereden.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS) meldt overigens dat
het aantal verkeersdoden in de eer
ste negen maanden van dit jaar, ver
geleken met een zelfde periode vo
rig jaar, weer met 5,6 procent is ge
daald.
NAM verbaasd na
plan voor verbod
op proefboringen
ASSEN (ANP) De Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) is
verbaasd over het plan van minis
ters Alders (milieu) en Maij-Weggen
(verkeer) om proefboringen naar
gas in het IJsselmeer te verbieden
omdat het slecht zou zijn voor het
milieu en de drinkwatervoorziening
in gevaar zou kunnen komen.
De NAM wijst erop dat het kabi
net de afgelopen zomer de vergun
ning voor boringen heeft verlengd.
Toen werd gezegd dat de boringen
geen negatief effect op het milieu
zouden hebben. Een woordvoerder
van de NAM: "Wij houden ons strikt
aan alle procedures en voorwaar
den. Het is voor ons een raadsel
waarom beide bewindslieden plot
seling een standpunt innemen dat
tegenstrijdig is met hun eigen be
leid". De kans op ongelukken zou.
volgens de NAM, te verwaarlozen
zijn. Aanstaand vooijaar wordt de
beslissing verwacht van de Raad
van State in de Arob-procedure die
de provincies Noord-Holland,
Friesland en Flevoland tegen de
vergunning hebben ingesteld. Di
rect daarna wil de NAM weer boren.
Eis in kindermoord
AMSTERDAM (ANP) - Voor de
Amsterdamse rechtbank is gisteren
drie jaar en tbs met dwangverple
ging geëist tegen een 65-jarige man
die 14 april de 10-jarige Henk Bijl
houwer zou hebben doodgestoken.
Het jongetje liep met zijn ouders op
een markt in Amsterdam. In de
drukte ontstond een duw- en trek-
partij, waarbij zijn vader plotseling
in de zij werd gestoken. Henk
schoot zijn vader te hulp en werd
dodelijk in de buik gestoken. Ver
dachte zelf herinnert zich niets. Een
deskundige van het Pieter Baan-
centrum stelde dat de man lijdt aan
dementie en concentratiekampsyn
droom.
Uitspraak op 4 december.
De Alkmaarse rechtbank heeft gis
teren een boete opgelegd van
150.000 ton aan een Texelse visserij
bedrijf wegens overschrijding van
de vangstquota in 1988 en het ille
gaal aan land brengen van vis in De
nemarken.
geeft de NBT de consument via Te
letekst tips waar ze naar toe kunnen
gaan. Met 15 liter benzine per week
wordt het moeilijk om in het week
einde de Efteling te bezoeken. Dan
maar naar een tentoonstelling in uw
eigen woonplaats, zo adviseert het
NBT in dat geval.
Trein
Nederlandse Spoorwegen houden
het hart vast. De treinen zaten in
1973 bomvol. Extra treinen werden
ingezet en het aantal conducteurs
en machinisten werd uitgebreid. In
de treinen werden folders neerge
legd waarin stond dat "de jongelui
in de Kerstvakantie speciale scho-
lierenkaarten konden ophalen. En:
voortaan niet meer je abonnement
op maandag of vrijdag kopen, want
ook achter het loket hebben de
mensen het druk nu de benzine op
de bon is".
NS-woordvoerder Dragstra: "Als
er nu weer plotseling meer reizigers
komen, dan kunnen wij dat gewoon
niet aan. Weet u, ik ga zelf o<* wei
eens met de auto. Laatst nog, op een
zondagmiddag. Ik stond notabene
toen ook al in de file. Zestig procent
van alle Nederlanders verplaatst
zich met de auto. En vooral in het
weekeinde. Wij hebben geen plaats
voor die mensen die straks wegens
gebrek aan benzine of de autoloze
zondag met de trein gaan. We heb
ben vijftien miljard gulden nodig
om onze capaciteit voldoende uit te
breiden".
En ook al treft de NS noodmaatre
gelen, dan zullen 'voormalige' auto
mobilisten toch bij de ANWB gaan
klagen "dat ze moeten staan in de
trein en of ze niet een paar extra
bonnetjes kunnen krijgen, want
m'n benen zijn niet zo goed", zegt
ANWB-secretaris Engelen. "Neder
landers zijn verknocht aan hun
auto. Die willen ze gewoon niet la
ten staan voor Saddam Hussein".
ADVERTENTIE
MADE WC HEEDEMSI
Bewust gekozen, zeggen meubelen
wie U bent. Engelse stijlmeubelen,
traditierijk en tijdloos van vorm,
Meubelen waarin de edele
hout
stijl.
vindt u de meest veelzijdige
collectie Engelse stijlmeubelen uit
The Re-Furn Collection die uw
woning dat bijzondere accent van
mS MFl IRFI PRDAAFNAnF RA
MEUBELPROAAENADEKATWUK
DEN HAAG Enkele tientallen bewoners van woonwagens hebben gisteren op het Binnenhof geprotesteerd te
gen hoge woonlasten. In de afgelopen jaren steeg de huur van de wagens met meer dan zestig procent.
(foto ANP)
DEN HAAG (ANP/GPD) - CDA en
PvdA zijn het er niet eens over wie
moet betalen voor een schoner
milieu. Het CDA vindt dat "een ie
der ongeacht inkomen moet
bijdragen", terwijl de PvdA de lage
inkomens zo veel mogelijk wil ont-
De Tweede Kamer praatte giste
ren over de begroting milieubeheer
van minister Alders (milieu). Het
CDA vindt dat de PvdA de discus
sie over het milieubeleid vertroe
belt door er inkomenspolitiek bij te
betrekken. "In zo'n discussie is het
milieu bij voorbaat de verliezer",
voorspelde Esselink (CDA). Vol
gens hem moet iedereen bijdragen
"naar de mate waarin hij vervuilt".
Het moet lonend worden weinig af
val te veroorzaken, aldus het CDA.
Milieubeleid mag ook niet worden
afgeremd als de economische groei
stagneert. "Desnoods komt het
milieubeleid ten laste van ons aller
welvaart", aldus Esselink. De aan
gekondigde milieumaatregelen
kosten een gemiddeld huishouden
zo'n 500 gulden per jaar.
PvdA, CDA, D66 en WD dron
gen er gisteren op aan dat het geld
dat de Staat binnenhaalt door juri
dische procedures tegen bodemver
vuilers sneller èn in z'n geheel
wordt besteed aan schoonmaak van
vervuilde bodems. Nu kan slechts
driekwart van de opbrengsten di
rect worden besteed aan bodemsa
nering: de rest moet worden afge
dragen aan Financiën. Voor het ge
val Alders de Kamer niet tegemoet
komt, ligt een motie van PvdA,
CDA en D66 klaar.
Kritiek was er op Alders' bestrij
ding van geluidhinder, "stiefkind"
van het milieubeleid. D66'er Tom
mei wees erop dat de helft van de
Nederlanders last heeft van vlieg
tuiglawaai en 83 procent zich be
klaagt over geluidsoverlast van bu
ren. Ook ligt er bijna altijd een druk
ke weg in de buurt. Tommei en
Ruigrok (PvdA) noemden het "ver
bijsterend" dat provincies toch ont-
systeem. Pomphouders aan de
grens zagen hun inkomsten ver
dwijnen omdat Nederlanders zon
der bonnen in België of Duitsland
tankten. "Nachten lang heb ik wak
ker gelegen en van de zenuwen kon
ik geen hap meer naar binnen krij
gen", vertelt een pomphouder in de
Twentse grensplaats Glanerburg.
"Ik zag mijn klanten in files langs
mijn benzinestationnetje voorbij
trekken. Met een volle tank kwa
men ze terug. En ik moest maar zor
gen dat mijn vrouw en kinderen te
eten kregen".
Belangvereniging voor garagehou
ders, Bovag, bestookte de regering
met telegrammen waarin werd aan
gedrongen op afschaffen van de dis
tributie. Tanken zonder bonnen
groeide als een olievlek. Bij inleve
ring van een 15-liter bon, werd stie
kem een hele tank volgegooid. Die
pomphouders waren strafbaar,
maar voor Justitie en politie was het
ondoenlijk de duizenden overtre
ders te vervolgen. Woordvoerder
Rob Boon van de Bovag: "Het was
een tegenstrijdige maatregel. De
