'Wegens restauratie geopend'
Spontane verbeelding fantasiewereld
Ziektedossier Theo van Gogh gevonden
Leids college benoemt
Wallis de Vries tot
directeur schouwburg
BOSCHMA IN BLOEMEN
Van Zweeden violist pur sang,
maar ingepakt door commercie
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990
Mr. P. Wallis de Vries: "Hij weet waarover hij praat".
LEIDEN Op basis van een una
niem advies van de selectiecommis
sie heeft het College van B&W van
Leiden Mr. Pim Wallis de Vries (42)
benoemd tot directeur van de Leid-
se Schouwburg. Wallis de Vries stu
deerde Nederlands recht in Leiden.
Zijn afstudeerdscriptie ging over de
rechtspositie van de acteur in Ne
derland.
Wallis de Vries is van 1975 tot
1980 programmaleider/bedrijfslei
der geweest van de Blauwe Zaal van
de Stadsschouwburg te Utrecht en
vanaf 1984 is hij mededirecteur ge
weest van Stalles Theaterproduk-
ties, waarbij onder anderen arties
ten als Peter Faber, Jenny Arean en
Mathilde Santing zijn aangesloten.
In de periode 1983-1985 was hij lid
van de deelcommissie van de Leid-
se Schouwburg.
Elvire Wagener, tijdelijk bedrijfs
leider van de Leidse Schouwburg
en lid van de selectiecommissie is
"heel blij" met Wallis de Vries. "Hij
is de beste man die we konden krij
gen na Frans Boelen. Hij is produ
cent geweest en in die hoedanig
heid heb ik hem leren kennen als
een heel plezierig man. We hebben
in de selectiecommissie echt ge
zocht naar iemand die zowel de ar-
tistiek-inhoudelyke kant als de za
kelijke kant goed in zijn vingers
had. Dat heeft Pim. Hij heeft de juis
te instelling naar het vak toe en
weet waar hij over praat. Hij zei tij
dens die sollicitatieprocedure ook
niet meteen: zo en zo moet het met
de schouwburg. Hij wilde eerst eens
even kijken wat er in Leiden speel
de. Misschien, zo zei hij, zyn er in
het verleden bepaalde keuzen ge
maakt die ik ook zal gaan maken,
misschien ook niet en moeten er za
ken worden verlegd. Hy heeft het
pragmatisch benaderd".
De keuze voor de directeur van de
Leidsche Schouwburg is op een
man gevallen. Betekent dit nu een
omslag in het emancipatie-beleid
van de gemeente? Wagener: "Nou,
dat geloof ik niet. We hebben ge
woon de beleidslijnen aangehou
den. Maar we hebben moeten con
cluderen dat de vrouwelijke sollici
tanten het niet hebben gehaald. Ar
tistiek—inhoudelijk gezien waren
er tamelyk zware kandidaten, maar
die hadden dan weer niet de nodige
contacten in de theaterwereld en
dat zakelijke wat Pim Wallis de
Vries naast zijn artistieke capacitei
ten ook nog eens heeft".
Yvonne van Baarle, directeur
kunst cultuur van de gemeente
Leiden, is heel tevreden met de be
noeming. "Uiteindelijk hebben 70
kandidaten de revue gepasseerd.
De selectiecommissie is er steeds
unaniem in geweest, dat daarbij
geen vrouw zat die goed genoeg was
om benoemd te worden. Ik denk dat
Pim Wallis de Vries echt de beste
voor Leiden is. Dat Leiden deze
kandidaat heeft kunnen krijgen is
zeer verheugend".
De nieuwe schouwburgdirecteur
moet zijn eigen functie nog 'afbou
wen'. In december treedt hij in Lei
den voor een dag per week in func
tie. Vanaf januari wordt dat 2,5 dag.
Pas in juni zal hij full time voor Lei
den beschikbaar zijn, aldus Van
Baarle.
Lezers Schrijven
literair
Donderdagavond ben ik tot mijn
grote genoegen naar het zaaltje in
De Burcht getogen. De heren K. van
het Reeve en Maarten 't Hart zou
den in discussie gaan over de evolu
tietheorie. Na eerst wat gekissebis
en wat reclame over de geschreven
boeken was er pauze, waarop de he
ren verdwenen. Wij ook dus! Hevige
teleurstelling mijnerzijds. Waar zijn
we eigenlijk mee bezig?
Ik betaalde tien gulden entree,
wat voor een minima een rib uit het
lijf is. Zonde van het geld, zonde
van de tijd. Wat ik zag was een oude
zielige man die 'onder vuur' werd
genomen door Maarten 't Hart. Ge
lukkig was hy zo lief Karei met
zachte handschoenen aan te pak
ken. Dat pleit voor hem. Ik had een
vurige discussie verwacht, waar de
vonken vanaf hadden gevlogen. Ik
neem aan dat de evolutietheorie dit
ten volle waard is. Sorry! Een te
leurgestelde toeschouwster.
M. Sanders, Schelpenkade 16,
Leiden.
AMSTERDAM Poppenspeler Feike Boschma werd gisteravond bedol
ven onder de bloemen. Boschma vierde zijn 40-jarig jubileum met een spe
ciaal, uit twee onderdelen bestaand, programma. Na afloop van de voor
stelling in het Nieuwe de la Mar-theater in Amsterdam werd hij gehuldigd
met de erepenning van de Vereniging van Schouwburg- en Concertdirec
ties. (foto ANP)
Boek Erasmus brengt 1,6 miljoen op
LONDEN (AP) - Een bijzonder exemplaar van het zestiende eeuwse
boek Adagia, een verzameling spreekwoorden, van de Nederlandse hu
manist Desiderius Erasmus, heeft op een veiling in Londen 495.000
pond (ongeveer 1,6 miljoen gulden) opgebracht.
Het geveilde exemplaar stamt uit de persoonlijke nalatenschap van
Erasmus en bevat een groot aantal aantekeningen van zijn hand in de
kantlijnen. Het was in bezit van een anonieme Europese verzamelaar
en werd gekocht door de Amsterdamse handelaar Nico Israel, in op
dracht van een andere, eveneens niet bij naam bekende, Europese ver
zamelaar.
Adagia verscheen voor het eerst in 1500. Het geveilde boek behoort
tot de tweede editie uit 1523, is in het Latijn geschreven en bevat een
verzameling spreekwoorden, zoals „Een zwaluw maakt nog geen zo
mer" en „Men moet een gegeven paard niet in de bek kijken". Erasmus
probeerde de opgenomen Nederlandse spreekwoorden te herleiden tot
de Griekse en Latijnse literatuur.
Maar het bleef steken in die kennis
van zaken, en wou niet erg tot leven
komen, hoe accuraat en verzorgd
het geheel ook was. Hilariteit wekte
Die Pauernkirchfahrt, toen de strij
kers al spelend in processie in de
coulissen verdwenen en na een
ommegang rustig doorspelend aan
de andere kant het podium weer op
kwamen. Von Biber schilderde zeer
plastisch de boerenkerkgang, com
pleet met het café-bezoek én mora
listische geruststelling aan het eind.
In het vioolconcert in a van Bach
toonde Jaap van Zweden zich vio
list pur sang, met een solopartij die
nu eens virtuoos, dan weer uiterma
te week van toon en vrij gespeeld
werd, en daarmee sterk contrasteer
de met de weer zeer strak gespeelde
orkestpartij. Het Andante kreeg
daar, iets wringends, en in het
dansante slotdeel werden in de
haast toch wel veel van de versierin
gen onder de voet gelopen. Hoewel
er mooie momenten te beleven wa
ren, geef ik de voorkeur aan een
Astrid Beumer laat in Bange Duivel eigen stijl zien
Expositie met werk van Astrid Beumer. t/m
16 december. De Bange Duivel - Grafische
Werkplaats Leiden. Rijndijkstraat 4. Leiden.
Openingstijden: vr.. za. en zo. van 13.0O-
17.00 uur.
LEIDEN - In het werk van de
Leidse kunstenares Astrid Beu
mer trekt een bonte stoet fabel
achtige wezens voorbij. Menselij
ke figuren met extreem lange en
buigzame ledematen of half dier
lijke en half menselijke schep
selen, zoals in de klassieke my
thologie, bevolken de voorstellin
gen. Deze fantasiewezens, bij
voorbeeld kruisingen van een
mens en een reptiel, een soort
wolf of een dinosaurus bezitten
zowel menselijke als dierlijke ei
genschappen.
Zo ontstaan wonderlijke rela
ties tussen de afgebeelde figuren,
bijvoorbeeld in een tekening, die
toont hoe twee minnaars, een
halfwezen en een mens dingen
naar de gunst van het vrouwtjes-
'dier'. Het slachtoffer van dit ver
overingsritueel is duidelijk de
vrouwelijke helft van het men
senpaar die in deze scène letter
lijk en figuurlijk op de achter
grond is geraakt. Het enige schil
derij op de tentoonstelling levert
commentaar op het menselijk ge
drag door de uitbeelding van dier
lijk instinct. In eenvoudige, ro
buuste vormen heeft Astrid Beu
mer hier twee fantasiefiguren af
gebeeld, een man en een vrouw
met dierenkoppen. De agressieve
houding en de vervaarlijke zaag
tanden van de vrouwenfiguur be
vatten verwijzingen naar gevoe
lens en reacties binnen relaties
tussen mensen.
Astrid Beumer studeerde vorig
jaar af in de vrije grafiek aan de
Academie voor Beelden Kunsten
te Rotterdam. Op haar soloten
toonstelling bij De Bange Duivel
toont zij verhoudingsgewijs vrij
veel tekeningen, naast etsen en
enkele zeefdrukken. Vooral in het
getekende werk heeft zij op een
kinderlijke manier gestalte gege
ven aan een wereld vol fantasie.
De voorstellingen bevatten mo
tieven, zoals steden met huizen,
hoge gebouwen en lange rijen au
to's, die op een onbevangen ma
nier aspecten van de omgeving
aan de orde stellen.
Bewust gebruikt Beumer ele
menten uit kindertekeningen,
zoals poppetjes met harkvorm ige
armen en benen of vereenvoudig
de dieren, vaak hazen of krokodil
len. Nietalleen in de collage-achti-
ge tekeningen, maar ook in een
aantal etsen ligt de nadruk op het
lineaire karakter van de gebruik
te motieven. Daarnaast zorgen
partijen met aquatint voor donke
re tonen en het etswerk. De teke
ningen in onder meer potlood,
soms ook ballpoint uitgevoerd op
zeer uiteenlopende soorten pa
pier, verraden dezelfde onderzoe-
kingsdrang die kinderen vaak ei
gen is.
Een heel verfijnd resultaat be
reikte Beumer in een tekening op
krantenpapier van een fantasie
dier in éen soort tempelfront. In
dergelijke werken toont zij naar
mijn mening een overtuigende,
eigen styl. Het grote aandeel van
het tekenwerk op deze expositie
vestigt vooral de aandacht op de
directheid en de onbevangenheid
van de getekende lijn, waarin een
complexe wereld en de onderlin
ge verhoudingen zijn vertaald.
NANCY STOOP
UTRECHT (GPD) - Het verloren
gewaande ziektedossier van Theo
van Gogh - de broer van de schilder
Vincent - is teruggevonden. J. Pie
penbroek, een medewerker van de
Gemeentelijke Archiefdienst van
Utrecht, heeft het aangetroffen in
het archief van de Willem Arntz-
stichting. De geschreven ziektege
schiedenis van Theo, die de laatste
maanden voor zijn dood op 18 no
vember 1890 in het Utrechtse Ge
neeskundig Gesticht voor Krank
zinnigen (de latere Willem Arntz-
stichting) was opgenomen, ver
meldt 'erfelijkheid, chronische
ziekte, overmatige inspanningen en
verdriet' als oorzaken van zijn ziek
te.
Het archief van de stichting - in
1461 opgericht als 'dolhuis' - berust
voor het grootste gedeelte bij het
Rijksmuseum Twenthe laat bezoekers achter de schermen kijken
Gemeente-archief van Utrecht. Het
archief over de periode vanaf ca
1860 echter was tot voor kort in be
heer bij het bestuur van de W.A.
Stichting en lag - in desolate toe
stand - in het bestuursgebouw. Be
stuur en archiefdienst sloten een
overeenkomst om een bijzondere
serie patiëntendossiers onder ver
antwoordelijkheid van de archief
dienst te inventariseren. In deze zes
meter lange rij stukken is het dos
sier van Theo van Gogh nu terugge
vonden: het bestaat voornamelijk
uit de door een arts beschreven,
ziektegeschiedenis, aanvankelijk
per dag en later per week.
De arts signaleert hoe slecht Theo
slaapt, hoe 'opgewekt en luidruch
tig' hij is, hoe vaak hij zijn kleding
vernielt en hoe lastig het is 'om hem
in de hansop te krijgen'. Het ziekte
verslag geeft inzicht in de kalme
ringsmiddelen, die worden toege
diend, in het aantal keren, dat hij in
de 'afzonderingskamer' wordt ge
sloten of in de 'bekleede krib'.
Op 26 januari 1891 eindigt het ver
slag: 'Na bij afwisseling óf zeer luid
ruchtig en opgewekt óf zeer suf en
slaperig geweest te zijn kreeg pa
tient den 23ste een toeval, gelijk zijn
ziekte vaak medebrengt; hij kwam
wel iets of wat beter bij, was zeer
lastig in de behandeling - aan de
24ste in de namiddag herhaalde
zich een toeval, collabeerde patient
merkbaar. Geheel buiten kennis ge
bleven, met belangrijke onregelma
tigheden in de ademhaling en een
nauwelijks te voelen pols/ademha
lingsproblemen/ bezweek hij gister
avond te half twaalf, nadat zijne
vrouw en andere betrekkingen nog
in tijd hadden kunnen gewaar
schuwd worden en hem bezoeken'.
Verdriet
In een smalle kolom aan het begin
van het ziekteverslag staan als oor
zaken van zijn geestesziekte ver
meldt: erfelijkheid, chronische
ziekte, overmatige inspanningen en
verdriet. In al zijn nuchterheid geeft
het laatste woord aan, hoezeer de
zelfmoord van Vincent Theo hem
moet hebben aangegrepen; ze is
mede aanleiding tot zijn dood ge
worden.
De stukken, die thans in het ar
chief van de W A-Stichting zijn te
rug gevondeh, zijn een bijzondere
aanvulling op de documentatie over
Vincent en Theo van Gogh. Niet al
leen vanwege de precieze beschrij
ving van het ziekteverloop, maar
ook omdat er twee overlijdensdata
in worden genoemd: in het verslag
staat de 25ste januari 1891. In een
formeel stuk van het Geneeskundig
Gesticht voor Krankzinnigen te
Utrecht staat echter vermeld: 'Afge
voerd den 24 Januari 1891 als Over
leden'.
'Beste man na Boelen'
ENSCHEDE (ANP) - Res
tauratie van kunst onttrekt
zich meestal aan de waarne
ming van de museumbezoe
ker. De restauratoren ver
richten immers hun werk in
niet voor het publiek toegan
kelijke ateliers. "Dat is jam
mer, want het is boeiend te
ervaren hoeveel kennis en
techniek er aan te pas ko
men om bijvoorbeeld een
door vocht aangetast schil
derij op te knappen", vindt
mevrouw drs. D. Cannegie-
ter, directeur van het Rijks
museum Twente in Ensche
de.
Om een blik achter de schermen
van het restauratiewerk mogelijk te
maken heeft het Rijksmuseum
Twenthe een expositie ingericht
met als titel "Wegens restauratie ge
opend". De tentoonstelling wil te
vens duidelijk maken hoe sterk de
renovatie van de kunst in Neder
land achterop is geraakt en hoe ver
dere aftakeling valt te voorkomen.
De expositie, die tot en met 9 de
cember is te zien, is heel uitdrukke
lijk niet gemaakt voor ingewijden
maar voor een breed publiek.
De grote achterstand in de restau
ratie van kunst is naar de mening
van Cannegieter mede ontstaan
doordat musea in de afgelopen ja
ren het accent hebben gelegd op
presentatie, op het organiseren van
exposities, om zo meer bezoek te
trekken: "Dat is natuurlijk op zich
een goede zaak; hoe meer mensen
van kunst genieten hoe beter. Maar
het is natuurlijk wel jammer dat de
conservering en restauratie er te
veel bij zijn ingeschoten."
Met het Deltaplan van het minis
terie van welzijn, volksgezondheid
en cultuur om de achterstand in res
tauraties in te halen, de conserve
ring beter aan te pakken en het te
kort aan restaurateurs weg te wer
ken is Cannegieter zeer ingenomen:
"Het biedt de rijksmusea de moge
lijkheid versneld de noodzakelijke
maatregelen te nemen. Die zullen,
afhankelijk van de situatie, van mu
seum tot museum verschillen. Bij
ons zal het accent op een betere con
servering komen te liggen. De
Concerten K&O
LEIDEN In de Kapelzaal van K
&0 aan de Oude Vest 45 in Leiden
zal op donderdag 22 november om
12.45 uur een lunchconcert worden
gegeven door de pianiste Alexandra
de Jongh Swemer. Vrijdagavond
zijn in dezelfde zaal om 20.15 uur de
cellist Roeland Duijne en de pianist
Sepp Grotenhuis te beluisteren.
Alexandra de Jongh Swemer
brengt de Sonate nr. 24 van Beetho
ven, twee Etudes van Debussy en
van Mendelssohn de Variations Sé-
rieuses. Grotenhuis en Duijne bren
gen sonates van Boccherini en Van
Beethoven, een suite voor cello solo
van Cassado en Schumanns sonate
opus 22 voor piano solo.
'Masterclasses' viool,
fluit en gitaar in Lisse
LISSE In 't Huys Dever te Lisse
zal in de maanden februari, maart
en april 1991 een zogenaamde 'mas-
terclass'-concertserie in de catego
rie viool worden gegeven door Co-
osje Wijzenbeek. Deze masterclass-
serie, waarbij geselecteerde leerlin
gen die zijn ingeschreven bij de
Zuidhollandse muziekscholen en
anderen die menen voldoende ni
veau te hebben in het openbaar les
krijgen, wordt georganiseerd door
de Muziekschool te Lisse in samen
werking met de Culturele Raad
Zuid-Holland. De serie is op initia
tief van deze laatste in het leven ge
roepen om de relatie professionele
kunst/podia-muziekscholen te sti
muleren. Naast de masterclass-serie
voor viool, zullen er ook masterclas
ses worden gegeven voor fluit en gi
taar. Wie deze masterclasses zullen
gaan geven, is nog niet bekend.
De aanmeldingsformulieren zijn
te verkrijgen bij het bureau culture
le zaken in het gemeentehuis Lisse,
Heereweg 254, Lisse. De violisten
wordt verzocht deze formulieren na
invulling voor 3 december in te le
veren op bovengenoemd adres of te
zenden aan: de beheerscommissie
Dever, postbus 200, 2160 AE Lisse.
Uit de aanmeldingen zal door de
Stichting Muziekschool Lisse een
selectie worden gemaakt, waarna
de geselecteerden zullen worden
uitgenodigd voor een auditie op za
terdag 15 december.
Restaureren van kunst is de afge
lopen jaren specialistisch werk ge
worden met ingewikkelde technie
ken. Cannegieter: "Je hebt te ma
ken met de meest uiteenlopende
materialen en mankementen. Voor-
datje aan de slag kunt, moetje goed
analyseren wat er aan de hand is en
hoe je reparaties het beste kunt uit-
voeren. Daar is intensief overleg
van de restaurateur en de museum
conservator voor nodig. Eventueel
worden nog meer deskundigen ge
raadpleegd".
Wie in het Rijksmuseum
Twenthe de demonstraties van res
tauratoren gadeslaat, kan vaststel
len dat hun werk niet alleen een
kwestie is van techniek en vaardig
heid maar evenzeer van liefde voor
het vak en geduld, veel geduld.
Het herstellen van jongere kunst
zal volgens Cannegieter extra des
kundigheid vereisen: "De schilde
rijen zijn vaak met beperkte finan
ciële middelen gemaakt. De materi
alen zijn daardoor niet van zo'n bes
te kwaliteit en lopen sterk uiteen.
De verf is er veelal dik opgebracht.
Doeken gaan slap hangen, met
scheuren en andere ernstige be-
schadingingen als gevolg."
Kunst heeft volgens Cannegieter
nogal eens te lijden onder ondes
kundig uitgevoerde restauraties:
"Er zijn op dit vakgebied beunha
zen actief die kunstwerken de ver
nieling in helpen. Wij vergelijken op
de expositie twee schilderijen, por
tretten die oorspronkelijk qua stijl
en techniek veel overeenkomst ver
toonden. Het ene werkstuk heeft
het orginele karakter behouden,
terwijl het andere - op de ogen na -
volledig is verknald".
Over de criteria waaraan restaura
ties moeten voldoen, kan men van
mening verschillen: moet de schade
onzichtbaar worden of moet er nog
iets te zien zijn van wat aan het orgi-
neel is toegevoegd? Op de expositie
in het Rijksmuseum Twenthe wor
den ook deze ethische vragen ge
steld, onder andere door het geven
van voorbeelden uit de monumen
tenzorg. Cannegieter: "Op dit mo
ment wordt er bij restaureren een
grote terughoudendheid betracht.
Het gaat er in de eerste plaats om
het verval van een kunstwerk te
stoppen. Men mag zien dat er is ge
restaureerd".
Jaap van Zweden viool, met het Combattimen-
to Consort Amsterdam. Werken van Hellen-
daal, von Biber. Bach en Vivaldi. Gehoord op
20 november in de Stadsgehoorzaal, Leiden.
Weken lpng keek hij ons aan vanaf
Leiden's lantoornpalen, en daar
stond hij dan op het podium van de
afgeladen volle Stadsgehoorzaal,
Jaap van Zweden. Is het de overda
dig opgeklopte publiciteit via tv-
speciaal en Ster die de zaal deed vol
lopen, of kwam men gewoon af op
de naam van Van Zwedenin combi
natie met dat populaire stuk, de
Vier Jaargetijden van Vivaldi? Ze
ker is dat niets werd nagelaten om
de verkoop van cd of cassette te sti
muleren, en zo te zien werd daar in
de pauze dankbaar gebruik van ge
maakt. Voor het merendeel van het
publiek waren Hellendaal, Von Bi
ber en Bach toch niet meer dan een
soort voor-programma; "je moet er
van houden", zuchtte iemand in
mijn buurt. Combattimento Con
sort Amsterdam bestaat uit 10 musi
ci die zich specialisten in het uitvoe
ren van 17e eeuwse muziek. Het ge
bruik van authentieke instrumen
ten wijzen ze af, wel trachten zij met
moderne instrumenten een speel
wijze te realiseren, die in het ver
lengde ligt van de uitvoeringsprak
tijk in de Barok. Net zoals I Musici
spelen zij staande. De uitvoering
van het Concerto grosso van Hellen
daal getuigde van hun opvattingen:
strak en helder gespeeld, met een
uiterst sober gebruik van vibrato en
alle aandacht voor streekwijze.
minder opgesmukte Bach. In de
vier concerten die tezamen de sei
zoenen karakteriseren, ligt de na
druk op het virtuoze. Vogeltjes en
beekjes, donder en bliksem, hitte en
kou, storm en regen, slapen en wa
ken, het wordt allemaal uitgebeeld
door middel van een flinke portie
violistische techniek. En juist om
dat Van Zweden, zoals hij in een in
terview in deze krant zei, deze mu
ziek benadert als violist, tellen be
zwaren als bij het Bachconcert min
der zwaar. Springlevend was deze
uitvoering niet in het minst door de
kwaliteiten van Combattimento,
dat voor mij voor een hoogtepunt
zorgde in het geheel non-vibrato ge
speelde Adagio van het Herstcon-
cert. Jaap van Zweden is een mees
ter op zijn instrument, die ik toch
het liefst hoor in het romantische re
pertoire dat hem op het lijf geschre
ven is. Een vidist pur sang, ingepakt
door de commercie.
MIES ALBARDA
Bezoekers van het Rijksmuseum Twenthe kunnen meekijken bij de restauratie van een schilderij. (foto anpj
schommelingen van de temperatu
ren zijn te groot. Er zal een betere
klimaatbeheersing moeten konien
om onze kunstwerken in goede con
ditie te houden. Hier geldt: voorko
men is beter dan genezen".
Insekten
Voor de expositie "Wegens restau
ratie geopend" heeft het Rijksmu
seum Twenthe allerlei kunstwer
ken verzameld die door vocht, ver
vuiling, verzuring of insekten zijn
aangetast: krom getrokken, vervuil
de schilderijen, waar de verf afblad
dert, verkleurd papier, door insek
ten aangevreten hout, gebroken
glas en gebarsten aardwerk. Canne
gieter: "Gewoonlijk zoek je voor
een expositie zo gaaf mogelijke wer
ken, maar deze keer waren we blij
als we een schilderij vonden met
scheuren of vochtplekken".
Hoe sterk bijvoorbeeld in de loop
der tijden kleuren kunnen verande
ren laat het Rijksmuseum Twenthe
zien aan de hand van twee bierblik
jes. Het ene exemplaar heeft nog de
originele donkergroene kleur, het
andere blikje is geel-groenig gewor
den. Cannegieter: "De blikjes ma
ken duidelijk welke grote invloed
het zonlicht heeft. Zo kan dat na
tuurlijk ook gaan met schilderijen
en andere kunstvoorwerpen in mu
sea maar ook bij mensen thuis. We
laten op de expositie via een video
zien hoe men z'n eigen waardevolle
attributen in goede conditie kan
houden, zoals de reiniging van een
antiek tapijt en het poetsen van een
kostbare vaas."
