Weer aanval
links verzet
El Salvador
Mijnbouw en vuil bedreigen
'grootste wildernis ter wereld'
Kok boekt tegenvallers van half
miljard
Ziekenhuizen willen 110
fj min voor extra kosten
Poolse mijnwerkers staken
massaal voor hoger loon
Videogigant "JUMBO"
3 Erotische Films, Nederlands Gesproken
EÉN FILM 20,- TWEE FILMS 35,- DRIE FILMS 50,-
WANDA 1 Erotische Ned. gespr. film VHS GRATIS POSTER
WANDA 2 Erotische Ned. gespr. film VHS GRATIS POSTER
DENISE Erotische Ned. gespr. film VHS GRATIS POSTER
Herzien VN-rapport onthult
alsnog martelingen in Iran
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1990
PANAMA-STAD (GPD/AP) - El Salvador is dinsdag opge
schrikt door een nieuwe serie aanvallen van de linkse guer
rilla FMLN. Officiële woordvoerders hadden het vannacht
over 'minstens 22 doden en 50 gewonden'. Volgens hulpor
ganisaties blijft het aantal slachtoffers snel stijgen.
Onder de doden bevindt zich kapi
tein Carlos Herrera Carranza, een
sleutelfiguur in de nog altijd niet ge-
de illegale radiozender van de rebel
len, is het huidige offensief juist een
antwoord op alle frustaties die die
heel opgehelderde moord op zes dialoog tot nu toe heeft opgebracht.
televisie hebben regeringswoord- zal blijven bestaan, zo verzekerde Vluchtelingen
r gewaarschuwd dat Radio Venceremos, zolang
offensief van de rebellen.
Daarbij zou het de bedoeling zijn
om, net als vorig jaar november, de
len van de hoofdstad San Salvador
te bezetten.
De guerrilleros zelf ontkennen
dergelijke beweringen. Zij hebben
het over een 'tactische manoeuvre',
voornamelijk bedoeld om hun posi
tie aan de onderhandelingstafel te
versterken. Volgens guerrillalei
ders van de FMLN zijn de aanvallen
bedoeld om het rechtse bewind van
president Cristiani terug aan de on
derhandelingstafel te krijgen.
Het begon allemaal toen de rebel
len in de vroege ochtend de belang
rijkste installaties van de Sal
vadoraanse luchtmacht onder vuur
namen, even ten noorden van San
Salvador. Kort daarna werd er in ze
ven van de veertien provincies van
het kleine Middenamerikaanse land
gevochten. Zo probeerden de guer
rilleros de noordoostelijk stad San
Francisco de Gotera in de provincie
Morazan te bezetten. En ook nabij
het grote stuwmeer in de provincie
Chalatanango kwam het tot hevige
botsingen.
Tegen het vallen van de avond zat
bijna het hele land zonder stroom.
Zo'n 15 kilometer ten noorden van
de Salvadoraanse hoofdstad, in
Apopa, werd er hard gevochten
Woordvoerders
Najaarsnota meldt ook besparingen op ministeries
DEN HAAG (GPD) - Minister Kok
(financiën) is de helft van de tot nu
toe door alle ministeries bespaarde
uitgaven van 1 miljard gulden, al
weer kwijt. Tegenvallende ontvang
sten hebben een gat van dik 500 mil
joen gulden geslagen. Dit blijkt uit
de zogenoemde Najaarsnota die
Kok gisteren aan de Kamer zond.
In het stuk stelt Kok dat het be
drag dat alle departementen samen
hebben uitgespaard, mogelijk nog
hoger wordt. De huidige raming
voor 1990 is echter de genoemde 1
miljard gulden. Oorspronkelijk
mikte Kok op 1,5 miljard gulden,
maar dat bedrag wordt niet gehaald.
De grootste besparingen zijn ge
boekt bij Defensie (356 miljoen gul
den) en Sociale Zaken (323 miljoen
gulden). Bij Defensie blijft geld
minder dienstplichtigen
ken komen de uitgaven lager uit
door een geringere werkloosheid,
minder uitgaven voor gelijkberech
tiging
ken rijksbijdrage
Kok rept
een ingetrok-
vrijwillig dienenden bij de land
de Verenigde macht komen. Dat spaart ook toela-
Naties hebben beiden partijen op- gen uit. Vertraging bij de aankoop
geroepen tot 'bezinning'. Volgens van materieel en het onderhoud
de VN brengen de gevechten de
voortgang van de zich al maanden uitstellen van een project ter bevei-
durende vredesdialoog in gevaar, liging van vliegbases scheelt
Maar volgens Radio Venceremos,
WARSCHAU (AP) Mijnwerkers van de helft van de Poolse kolenmijnen
zijn gisteren in staking gegaan om hun looneisen kracht bij te zetten en in
nog twee Poolse steden is het openbaar vervoer om dezelfde reden stilge
legd. Arbeiders in 28 mijnen kondigden een 24-uurs staking aan waarmee
ze gevolg gaven aan een oproep van de Nationale Mijnwerkersbond van
het vakverbond Solidariteit.
Medewerkers van het openbaar vervoer hadden ook voor gisteren een
staking uitgeroepen, maar in verreweg de meeste steden werd er de voor
keur aan gegeven eerst de presidentsverkiezingen van aanstaande zondag
af te wachten waarin de leider van Solidariteit Lech Walesa en premier
Tadeusz Mazowiecki de belangrijkste kanshebbers zijn. Alleen in de ste
den Radom en Kalisz werd het openbaar vervoer stilgelegd.
Het vakverbond Solidariteit noemde de mijnstaking in strijd met de re
gels van de bond en heeft voor 29 november een overleg met de mijnbon-
levert ook besparingen op. Het den uitgeschreven. De leiders van Solidariteit zeiden dat de regering van
Mazowiecki verantwoordelijk is voor de slechte sociale omstandigheden
in het land, maar dat de huidige acties ervoor kunnen zorgen dat
118 miljoen gulden. Bij Sociale Za- venheden verloren gaan in plaats van dat ze winst opleveren.
een naderende 'niet geringe' belas
tingtegenvaller, voor in de vennoot-
de Najaarsnota over schapsbelasting (winstbelasting
van bedrijven). Cijfers geeft hij nog
niet, aangezien de jaaropbrengst
van de belastingen nog niet vast
staat. Kok geeft ook nog geen aan
wijzing over de mogelijkheden om
het financieringstekort dit jaar vol
gens plan op 5,25 procent te doen
uitkomen. Afgelopen vrijdag liet
premier Lubbers weten dat dit zou
lukken.
ADVERTENTIE
Ma "JUMBO" (Miep Brons) gaat op pad
met Sandokan en Bayka haar twéé
bekende t.v. poezen Ook Wanda en
Denise zijn er Miep, Sandokan en
Bayka kende U al van de t.v. (o.a. Ivo
Niehe, Tineke, Wie ben ik, De keuze van
Koos etc. etc.) Wanda en Denise kunt U
op film voor een "prikkie" voorgoed mee
naar huis nemen (Altijd leuk voor als
de kleintjes slapen)
Kom Donderdag 22 november
tussen 17 en 21 uur naar
Botermarkt 28, Leiden
WANDA 1, WANDA 2 en DENISE zijn Nederlands gesproken
Erotische Topfilms, met een leuk verhaal, waarin Top Erotiek
gebracht wordt door mooie mensen, in mooie lingerie (p.s.
maar niet voor lang natuurlijk) want in Erotische films is het
nog steeds de bedoeling dat alles wat "aan" is ook nog een
keer "uit" gaatWANDA, bekend van de 06 lijn NU 1 en 2
DENISE een Belgische schoonheid bekend v/d Pin Up Club
Videogiganten
"JUMBO"
door héél Nederland
1 FILM 20i*
2 FILMS 35,-
3 FILMS 50,-
Bon: Bij 3 films 50,- GRATIS één hele
week lang 10 films t.w.v. f20,-
GRATIS voor elke klant, ook al koopt U
géén films, een Ma "JUMBO" met Poezen
Poster Als U het leuk vindt met een
handtekening van Miep
p.s. Miep Brons met haar t.v. poezen zijn
op Donderdag 22 november
van 17 tot 21 uur in Videogigant "JUMBO"
Botermarkt 28, Leiden
Tot kijks allemaal
Telefoons van
PTT doorstaan
keuring niet
DEN HAAG (GPD) - Goedge
keurde telefoontoestellen deu
gen vaak niet, zelfs de toestellen
van de PTT. Dit stelt de Stich
ting Vergelijkend Warenonder
zoek (VWO). De stichting heeft
34 goedgekeurde telefoontoe
stellen in de prijsklasse tot hon
derdvijftig gulden onderzocht.
Slechts 3 van die 34 toestellen
voldeden aan de aansluitings-
eisen die het ministerie van Ver
keer en Waterstaat stelt.
Sinds 1 januari 1989 heeft de
PTT niet meer het monopolie op
het aansluiten van telefoonap-
paratuur op het telefoonnet. Zij
eiste dat daarbij apparaten van
andere fabrikanten alleen mo
gen worden gebruikt als zij zijn
voldoen aan de eisen van het mi
nisterie van Verkeer en Water
staat.
Deze keuring wordt in op
dracht van het ministerie uitge
voerd door KEMA en het keu
ringsinstituut NKIT in Den
Haag. Een fabrikant die een toe
stel wil laten goedkeuren biedt
er één ter keuring aan. Als dat
toestel wordt goedgekeurd,
worden alle telefoons van het
zelfde type goedgekeurd. "Het
kan zijn dat de telefoons die la
ter in de winkel liggen, afwijken
van het toestel dat wij hebben
gekeurd", aldus het NKIT.
Volgens een woordvoerder
van het ministerie van Verkeer
en Waterstaat is het van plan in
de toekomst steekproeven te
gaan nemen bij de fabrikanten
van telefoontoestellen. "Wij zijn
nu al bezig om alle telefoons die
niet zijn goedgekeurd, uit de
handel te nemen".
UTRECHT (ANP) - De ziekenhui
zen willen van het Rijk 110 miljoen
gulden compensatie voor de extra
Ziekenfondsraad
wil beperking
medicijngebruik
UTRECHT (ANP) - Slaapmidde
len, kalmeringsmiddelen en eet-
lustremmers moeten voor niet lan
ger dan een maand worden voorge
schreven. Dat staat in een advies
waarin de Ziekenfondsraad nieuwe
beperkingen voorstelt bij het ver
goeden en voorschrijven van medi
cijnen. De voltallige raad bespreekt
het advies morgen.
Op het ogenblik hebben zieken
fondsverzekerden recht op medicij
nen voor een half jaar, drie maan
den en dertig of veertien dagen al
naar gelang de aard van hun ziekte
of van het medicijn. De raad vindt
dat slaapmiddelen, tranquillizers en
eetlustremmers voor een zo kort
mogelijke periode moeten worden
voorgeschreven. Dit omdat behalve
het risico van afhankelijkheid ook
het gevaar dreigt dat onderliggende
psycho-sociale problemen niet de
juiste behandeling krijgen.
De raad beseft dat dit problemen
kan opleveren voor mensen die dit
soort pillen al lang -soms twintig
jaar- Slikken, maar noemt het een
keuze uit twee kwaden. Hij zegt dat
de regeling voor nieuwe patiënten
wél mogelijkheden biedt om onge
wenst langdurig gebruik te voorko
men. De raad hoopt op een mentali
teitsverandering die tot een meer
verantwoorde toepassing leidt.
Verder stelt de raad voor het voor
schrijven van een geneesmiddel dat
de patiënt nog nooit heeft geslikt en
waarvan nog niet vaststaat hoe hij
erop zal reageren, te beperken tot
een hoeveelheid voor 14 dagen. In
de praktijk blijkt namelijk dat veel
mensen medicijnen terugbrengen
naar de apotheek vanwege overge
voeligheidsreacties of andere bij
werkingen. Volgens de raad bete
kent dit een aanzienlijke geld
verspilling.
kosten die ze moeten maken door
maatregelen van de overheid. Voor
zitter M.E.M. Schreurs van de sectie
ziekenhuizen van de Nationale Zie
kenhuisraad zei vanochtend in
Utrecht op een vergadering van de
sectie dat er sprake is van een slui
pende kostenverhoging.
Maatregelen op het gebied van de
verwerking van ziekenhuisafval,
klachtenbehandeling, stralingsbe
scherming, brandveiligheid en de
arbeidsomstandighedenwet jagen
de onkosten omhoog. Scheurs
noemde het onaanvaardbaar dat de
ermee gemoeide meerkosten niet in
de budgetten worden opgenomen.
Opvolgen van de regelgeving gaat
op die manier onherroepelijk ten
koste van de directe patiëntenzorg.
Volgens haar is het gevaar dan
ook groot dat ziekenhuizen gaan
overwegen om maatregelen die no
dig zijn om aan nieuwe wettelijke
eisen te voldoen, achterwege te la
ten. Ook de groeiende vraag naar
zorg heeft niet tot de volgens de
NZR noodzakelijke verhoging van
de budgetten met 250 miljoen gul
den geleid. Ziekenhuizen die door
hun laatste reserves heen zijn moe
ten kiezen tussen minder hulpverle
ning en het maken van schulden.
De continuïteit van de ziekenhui
zen is in gevaar, aldus Scheurs.
Ze betwijfelt of de overheid wer
kelijk bereid is in het nieuwe stelsel
verantwoordelijkheden over te dra
gen aan zorgverleners en verzeke
raars en hun de daarvoor benodigde
beslissing/vrijheid en financiële
ruimte te geven. Schreurs ziet kos
tenbeheersing als een zaak van zie
kenhuizen en verzekeraars. Hin ver
antwoordelijkheidsgevoel is vol
gens haar niet minder groot dan dat
van de overheid "die op grote af
stand van de praktijk regels uitvaar
digt".
Over privé-klinieken en lucht
bruggen zei ze dat dit soort initiatie
ven van particuliere verzekeraars
slecht en onnodig is. De waarborg
van een voor iedereen in gelijke ma
te toegankelijke gezondheidszorg
wordt er door ondermijnd, aldus
Schreurs.
NEW YORK (AP) - Executies,
martelingen, mishandeling en geen
recht op een proces kenmerken de
Iraanse maatschappij. De meeste
Iraniers, van gewone burgers tot re
geringsfunctionarissen, zijn bang
om met gevangenschap of de dood
gestraft te worden als ze zich over
de mensenrechtensituatie in hun
land uitspreken. Dat staat in een
VN-rapport, dat is samengesteld
door de Salvadoraanse jurist
Reynaldo Galindo Pohl.
Het rapport is kritischer dan de
studie die Galindo Pohl in januari
aan de Mensenrechtencommissie
van de VN voorlegde. Die studie
werd door de mangel gehaald om
dat de Salvadoraanse jurist gepro
beerd zou hebben het Iraanse regi
me stroop om de mond te smeren
om de terugkeer naar de internatio
nale gemeenschap aan te moedigen.
Het Iraanse verzet, de Volksmuja-
hedien, zei dat Galindo Pohl op een
verdachte manier bakzeil heeft
moeten halen en zijn eerdere steun
aan het "regime van Khomeini en
zijn beulen" heeft moeten herzien.
Galindo Pohl, die in oktober Iran
bezocht, zegt in zijn nieuwe rapport
dat de Iraanse regering te weinig
doet aan de schendingen van de
mensenrechten, die veelvuldig
voorkomen. Dat zou ook verklaren
waarom burgers, als ze al over over-
heidsgeweld praten, hun identiteit
en soms ook hun ware denkbeelden
proberen te verhullen. Niettemin
was Galindo Pohl gestuit op verha
len over executies, slechte behan
deling en marteling en gebrek aan
juridische verdediging tijdens pro
cessen voor revolutionaire recht
banken. Ook maakt het nieuwe VN-
rapport melding van perscensuur,
verboden op het uitgeven van boe
ken en het vormen van politieke
partijen, alsmede het laat te kennen
geven aan verdachten waarom ze
worden vastgehouden.
Volgens Galindo Pohl heeft de
Iraanse minister van buitenlandse
zaken, Ali Akbar Velayati, hem
meegedeeld dat de aantijgingen
over de schending van de mensen
rechten uit de lucht gegrepen zijn
en dat Iran niet kan toestaan dat de
ontwikkelingen doorlopend op de
voet worden gevolgd.
10 jaar cel voor oppositieleiders Burma
RANGOON(AP) De twee belangrijkste oppositieleiders in Burma
(Myanmar) hebben van een militaire rechtbank een gevangenisstraf van 10
jaar gekregen, zo is gisteren van een zegsman in Burma vernomen.
De twee, Kyi Maung en Chit Khaing, zijn de leiders van de Nationale Al
liantie voor Democratie. De oppositie behaalde in mei een overweldigende
verkiezingsoverwinning, maar wordt door de militaire leiders sindsdien
onthouden van de macht.
DEN HAAG (Rtr/ANP) - Het Zuid
poolgebied had verleden jaar te ma
ken met twee scheepsvaartongeluk
ken die duidelijk maakten hoe
groot het gevaar is van een milieur
amp in dit gebied door toedoen van
menselijke activiteit. In januari
1989 liep een Argentijns bevoorra-
dings- en toeristenschip aan de
grond en kapseisde in de buurt van
het Arperikaanse Palmer-station.
Ongeveer 600 ton brandstof kwam
in het water terecht en dit beteken
de de dood van talloze vogels. Nog
steeds is het niet mogelijk gebleken
het wrak van de "Bahia Paraiso" te
lichten. Vier weken later werd een
Peruaans onderzoeksschip op de
rotsten geworpen, met als gevolg
een kilometers lange olievlek.
Nederland kan nu een grotere rol
gaan spelen bij het beschermen van
de natuurlijke rijkdommen van An
tarctica. Maandag kreeg het, op de
eerste dag van de bijeenkomst van
de 38 ondertekenaars van het An-
tarctica-verdrag in Chili, de consul
tatieve status en dit houdt in dat het
nu volwaardig stemgerechtigd lid
is.
In de discussie over het Zuidpool-
beleid kent Nederland aan het
milieu de hoogste prioriteit toe en
dat standpunt kan het al meteen
waarmaken op de bijeenkomst in
Chili die een ontwerpvoorstel van
Frankrijk en Australië zal bespre
ken om van het Zuidpoolgebied een
natuurreservaat te maken en mijn
bouw voorgoed te verbieden.
Toerisme
Antarctica is een uniek gebied.
Door een ingewikkeld samenspel
van oceanen, atmosfeer en ijs levert
het een belangrijke bijdrage aan het
klimatologisch evenwicht Maar
vervuiling, toenemend toerisme en
het verlangen van industrielanden
naar het aanboren van nieuwe mi
neralen vormen een bedreiging
voor het milieu.Ook de aantasting
van de ozonlaag die de aarde be
schermt tegen radioviolette stra
ling, tast het ecologisch systeem
van Antarctica aan en doodt het wa
terleven.
"Antarctica is de grootste wilder
nis ter wereld en dat moet zo blij
ven", vindt Suzanne Briggs van de
Britse afdeling van het Wereldna-
tuurfonds (WWF). Milieubescher
mers als het WWF en Greenpeace
vinden dat Antarctica, dat 10 pro
cent van de oppervlakte van de aar
de beslaat, een Wereldpark moet
worden, een natuurreservaat dat al
leen gebruikt mag worden voor we
tenschappelijke doeleinden.
Greenpeace hoopt dat de conferen
tie de doodsteek zal zijn voor de
"Conventie ter regulering van de ac
tiviteiten ten aanzien van de mine
rale hulpbronnen in Anarctica" van
1988, die Antarctica onder bepaalde
voorwaarden zou openstellen voor
mijnbouw. Deze conventie kan in
werking treden wanneer 16 landen,
waaronder de Verenigde Staten, de
Sovjetunie en de zeven landen die
aanspraak maken op een deel van
Antarctica -Noorwegen, Groot-
Brittannië, Chili, Argentinië, Frank
rijk, Nieuw-Zeeland, Australië haar
hebben geratificeerd. Australië en
Frankrijk hebben aangegeven dat
zij de conventie niet zullen onderte
kenen, waarmee zij stappen blokke
ren om de potentieel grote reserves
aan olie en gas te ontginnen.
De Sovjetunie en de Verenigde
Staten hebben de conventie al gete
kend, maar zouden, evenals Groot-
Brittannië en Noorwegen, wel voe
len voor een tijdelijk verbod op
mijnbouw in Antarctica voor de
duur van 30 of 50 jaar. Antarctica is
rijk aan mineralen en de conferentie
in Chili zou op zijn minst een ver
bod moeten afkondigen op de win
ning van mineralen als goud, koper,
zilver, uranium, chroom en titaan,
vinden milieubeschermers.
