Plan voor bedrijfsarts-nieuwe-stijl
geen garanties
Opticiens tegen vrije verkoop kant-en-klare leesbril
Werk bedrijfsarts, GAK- en GMD-arts samenvoegen in een persoon
W aterleidingbedrijf WZHO
verhoogt tarieven '91 fors
0u&iThciito£
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990
REGIO
PAGINA i:
Van onze redacteur Caroline van Overbeeke
LEIDEN De artsen van de instanties GAK en GMD zou
den volgens het plan van de Vereniging voor Arbeids- en
Bedrijfsgeneeskunde moeten plaatsmaken voor de be
drijfsarts nieuwe stijl. Deze neemt de taken over van GAK-
en GMD artsen. De circa 2000 artsen binnen bedrijven,
GAK en GMD krijgen dan dubbele taken. Er gaan geen
functies verloren.
Nu werken bedrijfsartsen en artsen in een hand houden", licht Schnep-
van de bedrijfsverenigingen, GAK per toe.
en GMD nog los van elkaar. De ver- Het probleem nu is volgens de
zekeringsgeneeskundige beoor- BGD-directeur dat het verzuim bin-
deelt of een zieke recht heeft op een nen een bedrijf niet snel genoeg
uitkering volgens de ziektewet of de wordt opgemerkt. "Pas na een aan-
wao. Een bedrijfsarts of arts van de tal weken gaat een bel rinkelen als
bedrijfsgezondheidsdienst (BGD) iemand ziek is. In ons plan veran-
adviseert werkgevers en werkne- dert dat. De nieuwe functionaris
bij arbeidsongeschiktheid en wordt aanspreekpunt in een bedrijf
de gevolgen daarvan. De bedrijfs
arts kan ook verslag uitbrengen aan
uitkerende instanties als het GAK.
Ook kan hij rapporteren aan de Ge
en zorgt dat een zieke het bedrijf
niet makkelijk ontglipt. Een zieke
blijft in dit plan ook veel meer be
trokken bij het bedrijf dan i
meenschappelijke Medische Dienst geval is als hij bij het GAK of GMD
(GMD). De GMD adviseert over het terecht komt",
recht op EEN WAO-UITKERING
Als iemand langer dan een jaar ar- Deze nieuwe deskundige zou dus
beidsongeschikt is. Door deze inge- in en voor bedrijven, werkgevers en
wikkelde gang van zaken kan het werknemers moeten werken. Zijn
gebeuren dat een zieke vier artsen taken zlJn registreren van verzuim,
bezoekt: de behandelend arts. de verzuimbegeleiding, zorg voor ar-
bedrijfsarts, de GAK-arts en de beidsomstandigheden en bevorde-
GMD-arts. ren van herintreding van een zieke
Elk bedrijf in Nederland, ook het bij dezelfde of eventueel een andere
midden- en kleinbedrijf, zou vol- werkgever. "Het uitvoeren van de
gens het plan over dergelijke func- ?|®ktewet en vvao door GAK en
tionarissen moeten beschikken. In GMD kan veel simpeler door de uit-
de huidige situatie hebben nog niet voering van de wetten in de handen
alle bedrijven een bedrijfsarts. van functionaris te leggen. Deze
Het gaat volgens Schnepper om dan °°k de taak de gezond-
een eerste-lijns-functionaris die met beid, de veiligheid en het welzijn
de neus bovenop het bedrijf, werk- van werknemers in de werksituatie
gever en werknemer zit. De functio- bevorderen en te bewaken",
naris gaat dan in feite bedrijfsge- "Deze man of vrouw heeft dan al-
richt te werk. En niet op afstand *e ingangen in een bedrijf: bij de di-
zoals nu gebeurt door artsen van be- rectie. de chefs, de personeelsfunc-
drijfsverenigingen en GAK. tionaris en de werknemersverte-
Deze nieuwe 'artsen van arbeid genwoordiging. De functionaris
en gezondheid' worden daarnaast wordt dan als het ware een vertrou-
ondersteund door medisch-juridi- wenspersoon in bedrijven",
sche specialisten die ingeschakeld ^en belangrijke taak van de nieu-
kunnen worden bij beroepszaken of functionaris is ook te bekijken of
adviseren over bij voorbeeld extra - iemaud die arbeidsongeschikt is ge-
voorzieningen binnen de wao/aaw. worden door bepaalde (arbeids-
Ook kunnen deze tweede-lijns- )omstandigheden bij zijn oude
der meer toe leiden dat verbruikers
straks met hun vragen niet alleen op
het hoofdkantoor terecht kunnen,
maar ook op de districtskantoren in
Gouda, Hazerswoude, Lexmond e
GOUDA Het waterleidingbedrijf
Zuid-Holland Oost (WZHO) voert
volgend jaar een forse tariefsverho
ging door. Afhankelijk van de regio
uouaa, nazerswouae, uexmona en
Ridderkerk. Met de verschillende
1991 een bedrag
iljoen gulden. De
n investeringen -
de Raad van Commissa
rissen inmiddels akkoord is - moe
ten nog worden goedgekeurd door
de aandeelhouders van het bedrijf.
van het waterleidingbedrijf straks :r,,,ocfori„0o„ ,c
gemiddeld 35 tot 45 gulden per jaar ld 70
meer kwijt. Met hoeveel de water- far:ofcct;;air.00„
prijs precies omhoog gaat. is moei- ^riefsstijgingen
lijk te zeggen. De tarieven van de
WZHO, dit jaar ontstaan na een fu
sie van vijf waterbedrijven, ver
schillen per plaats sterk.
De WZHO voert de prijsstijging
onder meer door om de kwaliteit
van het water te verhogen. Bij de
verschillende zuiveringsstations
worden installaties aangebracht die
resten van het bestrijdingsmiddel
bentazon moeten verwijderen.
Voorts wil het waterbedrijf de hard
heid van het water verminderen.
Het meeste geld trekt de WZHO
uit voor de bouw van nieuwe zuive
ringsstations langs de Lek en in de
Vijfheerenlanden. Dit is noodzake
lijk omdat enkele bestaande sta
tions, vanwege de slechte kwaliteit
van het water waarvan ze afhanke
lijk zijn, uit produktie moeten wor
den genomen. Bovendien moet het
bedrijf, door de toenemende vraag
naar drinkwater, zijn capaciteit uit
breiden.
Het waterleidingbedrijf bouwt
voorts een eigen laboratorium en
neemt een aantal maatregelen om
de service-verlening aan de klanten
te verbeteren. Deze moeten er on-
Informatiecentrum
hbo-opleidingen
DEN HAAG - In Den Haag is het
Informatiecentrum HBO geopend.
Het is een landelijk centrum, inge
steld door de HBO-Raad, waar stu
denten informatie kunnen krijgen
over opleidingen die door de hoge
scholen worden verzorgd. Volgens
voorzitter H. Kemner van de HBO-
raad zal het belang van studievoor
lichting in de toekomst enorm toe
nemen. Het verwezenlijken van een
kortere studieduur, het verkleinen
van de kans op studieuitval en ver
keerde studiekeuzes kan volgens
Kemner worden bevorderd door
goede voorlichting.
Naast studievoorlichting geeft
het centrum ook informatie over de
wet- en regelgeving voor het hoger
beroepsonderwijs.
Discussie over nut mistdetectoren opgelaaid na kettingbotsing op A16
geven van waarschuwingstekens e
Maij-Weggen kondigde
Volgens een woordvoerder
adviessnelheden op grote^ matrix- ,-iag aan dat Ze de mogelijkheden het ministerie is het technisch ge-
i i i i J 1"'" mistbeveiliging nader wil i
borden boven de weg. Een dergelijk 0—0
KATWIJK/LEIDERDORPAls het systeem kan ook gladheid op het derzoeken." Wellicht wordt
kalf verdronken is. dempt men de wegdek signaleren.
put. De discussie
van mistdetectoren
laaid na de kettingbotsing op ^e
A16 bij Breda. Zes jaar geleden
functionarissen de adviezen
beidsdeskundigen in hun oordeel
betrekken. Arbeidsdeskundigen
adviseren over het passend Werk
dat arbeidsogeschikten nog wel
kunnen doen. De miljarden kosten
de uitvoeringsorganen GAK en
GMD zouden volgens het plan kun
nen verdwijnen.
"De overlap i
den van deze instanties verdwijht.
dan. Dat is nu een knelpunt. De pro
blemen met ziekte
je dan binnen een bedrijf houden.
De verantwoordelijke mensen zijn
daar direct aanspreekbaar. Het
GAK is toch een zekere bureaucra
tie op afstand. Het bedrijf en het
GAK, dat zijn twee verschillende
werelden. In ons plan creëer je een
bekende figuur in het bedrijf. Die
ene deskundige moet heel dicht bij
de werkgevers en werknemers
staan. Nu zijn er veel te veel scha
kels. Volgens ons kun je alles beter
VERPLEEGHUISZORG - Ver
pleeghuis Oudshoorn in Alphen
aan den Rijnhoudtop 22 november
vanaf negen uur een studiedag over
'substitutie van verpleeghuiszorg'.
Het verpleeghuisplan Zuid-Holland
Noord is de aanleiding. Tijdens de
dag wordt ingegaan op de groei van
het aantal ouderen, de stijgende
kosten en het achterblijven van de
capaciteiten van de voorzienigen.
werkgever, kan worden overge
plaatst of eventueel naar een ander
bedrijf kan. "Dat kan zo iemand
veel sneller beoordelen want hij
kent een aantal bedrijven in zijn re
gio van binnen. Op die manier kan
dat wat de GMD normaal gespro
ken zou doen, meteen op bedrijfsni
veau worden afgehandeld. Boven-
de werkzaamhe- dien kan deze functionaris veel eer
der stappen ondernemen. De GMD
komt pas na 6 maanden of later om
verzuim kun de hoek kijken, dan is het vaak al
niet eenvoudig om detectoren
portalen over de weg in te bou-
proef gedaan met mistdetectoren wen. "Bovendien kost zoiets enorm
de plaatsing In Nederland wordt deze appara- iangs de A16, gekoppeld aan een veel geld".
WEER opge- tuur nog niet gebruikt. Veel wegen computergestuurde verkeerssigna- Dat er langs de A4 bij Leiderdorp
de Randstad zijn inmiddels wel lering. Verder wordt gedacht aan te- nooit mistdetectoren of andersoor-
j kens op de weg waarmee de afstand tige verkeerssignaleringen zijn aan-
tot de voorganger kan worden ge- gebracht, heeft vermoedelijk te ma
meten. ken met de geplande verbreding
Maar de minister zet tegelijkertijd van de weg. Zaadnoordijk: "Ik kan
zogenaamd
soortgelijk ongeval op de A4 keersbegeleidingssyssteem dat stil-
bij Leiderdorp, waarbij meer dan stand en rijsnelheid van automobi-
honderd auto's in dichte mist op el- ljsten de gaten houdt en vervolgens
kaar botsten. In de discussie die een adviessnelheid aangeeft. Minis- grote vraagtekens bij het nut
daarna ontstond, werd
pleit
voorstellen dat Rijkswaterstaat
ge- ter Maij-Weggen (verkeer) wil deze dergelijke maatregelen. Vooral bij niet zulke grote investeringen wil het foto-apparatuur
beveiligingssysteem systemen uitbreiden. Deze appara- dichte, plotseling opkomende mist doen vlak voor de werkzaamheden
veel te laat om nog iets te doen."
Volgens Schnepper hoeven er
geen bedrijfsartsen of verzekerings
geneeskundigen te verdwijnen als
het plan wordt uitgevoerd. "Er zijn
nu circa 2000 van dergelijke artsen.
Zij moeten zich dan laten bijscho
len zodat ze beide taken onder de
knie krijgen. We moeten organisa
ties in feite in elkaar schuiven. Een
functionaris krijgt dan ongeveer-
2000 a 2500 werknemers onder zijn
hoede in een bepaalde regio. In ons
plan is ook geen sprake van collec
tieve lastenverzwaring. In tegen
deel. Het ziekteverzuim zal volgens
ons verminderen en ook de in
stroom naar de wao/aaw. Lastenver
lichting dus".
Volgens Schnepper is dit ingrij
pende plan binnen 5 a 10 jaar te rea
liseren. "Als de regering en sociale
partners akkoord gaan, kunnen we
al volgend jaar beginnen met proef
regio's".
bij mist. Het is er nooit van geko-
De vraag is of door mistdetectoren
dergelijke verkeersrampen kunnen
worden voorkomen. De meningen
daarover zijn verdeeld. P.S. Zaad
noordijk van het verkeerstechnisch
bedrijf Pintsch Bamag in Katwijk
denkt dat het kan. Zijn bedrijf is ge
specialiseerd in het fabriceren van
mistdetectoren. "In 90 procent van
alle gevallen kunnen dergelijke on
gelukken worden voorkomen".
Zijn bedrijf heeft in Duitsland er
varing opgedaan met verkeersbe-
veiligingsapparatuur. "De Duitsers
zijn daar erg ver mee. Wij hebben
onder meer 30 kilometer van de
mistdetectoren
Dat gedeelte van de weg
ligt tussen de heuvels en automobi
listen hebben daar vaak last van
mist".
Om de 500 meter zijn mistdetecto
ren geplaatst, die zijn gekoppeld
aan een computer. De beveiligings
apparatuur werkt Vrij simpel: je
hebt twee lensjes en daartussen
worden steeds korte lichtimpulsen
gegeven. Als het lang duurt voordat
het licht van de ene lens naar de an
dere gaat, is het mistig. Dan gaat de
computer automatisch over tot het
tuur is vooral bedoeld om een vlotte ZOuden de effecten r
doorstroming op drukke wegen te doende zijn.
ogelijk onvol- beginnen".
Kostbaar
Volgens Zaadnoordijk is het vrij
eenvoudig om de bestaande ver-
keerbegeleidingssystemen aan te
vullen met mistbeveiliging. "Het is
wel een zeer kostbare investering,
per portaal over de weg kost dat on
geveer 30.000 gulden. Maar het lijkt
mij zeer raadzaam. Ik ben dan voor
stander van het Duitse systeem, dus
alleen op die plekken aanbrengen
waar veel mist voorkomt. In Neder
land zijn dat geloof ik zo'n acht
plekken".
Het KNMI liet na het ongeval op
de A16 weten dat verkeersrampen
als gevolg van mist niet zijn te voor
komen. Meteoroloog Emmink zei in
deze krant dat plotseling opdoe
mende mist niet is te voorspellen.
Dergelijke mistbanken zijn vrijwel
altijd lokaal en zeer grillig van aard,
aldus de weerman.
"Mist die plotseling opdoemt, is
Op een gedeelte niet scherp afgebakend", reageert
van de Autobahn Zaadnoordijk. "Het verhaal van die
in Sauerland, meteoroloog gaat alleen op als de
waar veel mist mjs^ precjes tussen twee portalen
sT^ring op een afstand van 500 meter.inzit,
gebruikt. <PR- Maar dat is zo extreem. Je hebt bij-
foto) na altijd wat uitwaaiers".
Maar ook al plaatsje beveiligings
apparatuur, de ervaring wijst uit dat
veel automobilisten in slechte
weersomstandigheden toch hard
blijven rijden. "Je zult mensen moe
ten motiveren om bij mist zachter te
gaan rijden", zegt Zaadnoordijk.
Er schiet hem nog een onzekere
factor te binnen van heel praktische
aard: "Veel automobilisten weten
niet dat die apparatuur langs de weg
mistbeveiliging is. Ze denken dat
snelheids
controle is en en slaan het apparaat
of kapot of spuiten het lensje vol
verf. Je kunt die detectoren wel ho
ger plaatsen maar dan kun je grond
mist niet meer meten".
Hanepoten
Een woordvoerder van Veilig Ver
keer Nederland zegt dat elke maat
regel om de verkeersveiligheid te
bevorderen welkom is, dus ook het
plaatsen van mistbeveiligingsappa-
ratuur. "Alle mogelijkheden die er
zijn moeten benut worden. Wij zijn
ook voorstander van het schilderen
van zogenaamde hanepoten op de
weg". Dat zijn een soort omgekeer
de v-tekens die veel in Frankrijk
worden gebruikt. Ze zijn op een af
stand van 40 meter van elkaar ge
schilderd. Op borden langs de weg
wordt dan de bedoeling van de te
kens verklaard en tevens een ad
viessnelheid gegeven die afhanke
lijk is van de mistomstandigheden
ter plaatse.
AJs het zo mistig is dat de wegge-
bruiker bij het overschreden van j
een 'hanepoot' alleen nog maar het
volgende teken op het wegdek kan
zien wordt hem geadviseerd niet
sneller dan 40 kilomter per uur te
rijden. Zijn er twee hanepoten
zichtbaar dan is de adviessnelheid
60 kilometer per uur.
'Weer terug in de tijd dat marktkooplui vergrootglas verkochten'
ZOETERWOUDE De Vereni
ging Oogmerk in Zoeterwoude
heeft de strijd aangebonden
met de ongebreidelde verkoop
van het kant-en-klare leesbril
letje. Oogmerk, dat tweehon
derd opticiens in Nederland
vertegenwoordigt, is van me
ning dat de verkoop van brillen
niet mag plaatshebben in dro
gisterijen, warenhuizen of ben
zinepompstations, omdat hier
de oogzorg en deskundig advies
ontbreken.
Directeur Gerard de Haas
stelt onomwonden, dat de kant
en-klare leesbril al bijna een
gewoon gebruiksartikel is ge
worden. Oogmerk is daarover
verontrust, omdat de leesbril
zonder enig advies wordt ver
kocht. En dat kan consequenties
hebben, zegt De Haas. Bij voor
beeld: het gevaar dreigt dat een
te sterke bril wordt aangeschaft
waardoor er sprake is van een
overcorrectie. "Want", legt de
directeur uit, "hoe sterker de
loep, hoe beter je ziet. Het kan
ertoe leiden dat de oogspieren
lui worden of dat de drager van
de kant-en-klare leesbril op
den duur hoofdpijn krijgt".
Volgens De Haas wordt de
klok een eeuw teruggedraaid.
Toen dienden eenvoudige ver
grootglazen - te koop bij rond
reizende marktkooplui - ervoor
om kleine lettertjes beter te
kunnen lezen. Er is sprake van
een massaproduktie van kant
en-klare leesbrillen, iets wat in
deze tijd van technologie niet
past. Een bril, zegt hij, moet
passen bij de persoonlijkheid
van iemand en op maat worden
aangemeten. "Onder een maat
pak draag je toch ook geen gym
pies?"
Campagne
De Vereniging Oogmerk heeft
een campagne opgestart die de
ogen van de kant-en-klare lees
brildragers moet openen en
aankomende drager moet waar
schuwen. Het oog is een van de
belangrijkste zintuigen.
Meestal is het rechteroog niet
gelijk aan het linker en is de pu
pilafstand voor iedereen ver
schillend. Bovendien zijn er ve-
correcties, die
wo
istai
Haas: "Zodra iemand merkt dat
het lezen moeilijker wordt, dan
moet hij of zij gewoon zijn ogen
bij een oogarts of opticien laten
controleren. Dan weet men di
rect waaraan men toe is. Kies
die man of vrouw toch voor zo'n
goedkope kant-en-klare lees
bril, wel, dan is dat zijn of haar
eigen keuze. Men is wel gewaar
schuwd. In principe is het pre
cies hetzelfde als met roken. Op
elk pakje sigaretten staat dat
roken de gezondheid schaadt. Je
kunt er longkanker of een hart
kwaal van krijgen. Niemand
verbiedt het roken. Maar ieder
een die een sigaret opsteekt
weet welk risico hij loopt".
De kwaliteits-opticiens ver
kopen het goedkope brilletje
ook. Maar niet eerder dan dat de
ogen zijn gecontroleerd. Er
wordt gekeken naar de oogdruk
of die niet verhoogd is en welke
correcties de ogen moeten on
dergaan. De Haas pleit ervoor
dat iemand die brildragend is
eigenlijk elke twee jaar even
De kant-en-klare leesbril is in de drogisterij te koopbij voorbeeld bij Maasdam in winkelcentrum De
Kopermolen in Leiden. 4 (Ioto Jan Holvast»
bij de opticien moet binnenwip
pen om zijn ogen te laten nakij
ken.
Kritisch is zijn opmerking ten
aanzien van de situatie dat Ne
derland. De Haas: "Je kunt in
Nederland bij wijze van spre
ken bijna blind achter het stuur
van een auto gaan zitten. Er is
niemand die de ogen op scherp
zicht controleert. Kijk, je bent
er natuurlijk niet mee als je
moet afrijden en de examinator
vraagt of je het nummerbord
van de auto op een paar meter
afstand even wil lezen, hetgeen
daarnaast tot het 65-ste jaar
jaar de enige controle is. Je kunt
dat nummer net zo goed van te
voren uit je hoofd hebben ge
leerd. In Duitsland heeft een
onderzoek aangetoond dat men
sen die aan het verkeer deelne
men zonder gecorrigeerde ogen,
72 procent meer kans op een on
geluk hebben dan zij bij wie de
ogen wel goed zijn. Ik denk, dat
veel mensen niet beseffen dat
de ogen één van de belangrijk
ste zintuigen zijn".
De directeur van Oogmerk
vertelt dat Nederland nu te ma
ken heeft met een 'babyboem'
van de jaren 1945-1950. "Ieder
een die boven de veertig jaar
komt krijgt met leesproblemen
te maken. Anders gezegd: er ligt
een interessante markt voor een
goedkoop leesbrilletje. Alleen
in Nederland zijn er al-7,5 mil
joen mensen van boven de 35
jaar. Twintig procent (ander
half miljoen Nederlanders) van
hen is binnenkort aan zo'n bril
toe. Je praat niet alleen over ons
land natuurlijk. Wereldwijd
speelt dat probleem. De kans
dat deze mensen in een foutief
voorlichtingscircuit terechtko
men, zonder oogzorg. is be
angstigend. In het Verre Oosten
ziet men wel kans om die stan
daardbrilletjes voor weinig
geld te produceren. Daar valt
dus aardig wat aan te verdie-
De Haas vertelt dat soortge
lijke campagnes als Oogmerk
nu in Nederland voert in Zwit
serland en Scandinavië hebben
geleid tot een drastisch terug
dringen van de kant-en-klare
leesbril.
- Men schrijft ons: Een oud man
was bezig met eene oude, ver
roeste sabel de heining (doorn)
af te hakken, om die te brengen
op de hoogte, door de Politiever
ordening voorgeschreven, maar
werd daarin verhinderd door
den burgemeester, omdat dit feit
volgens dezen eene overtreding
was der Wapenwet. De heining
dient tot scheiding van den
openbaren weg van het weiland:
ten gevolge van de breedte in de
doornen is het midden echter
met eene gewone schaar niet te
bereiken; vandaar dat sinds ja
ren daarvoor eene oude sabel
werd gebruikt.
- Galgen-humor! - J.P., te Leeu
wen, bij wien onlangs eenige ko
nijnen gestolen waren, ontving
gisteren eene briefkaart, waar
op hem verzocht werd zijne ko
nijnen wat beter te voeden om
dat ze anders het slachten niet
waard zijn.
- Gisternamiddag vertoefde aan
den Rotterdamschen weg te
Delft een kermiswagen. De
vrouw, bij deze wagen behooren-
de, trad een winkel binnen en
vroeg of men voor enkele guldens
ook dubbeltjes had, zij wilde die
gebruiken om daarvan een ket
tinkje te maken. Het meisje, dat
achter de toonbank stond, open
de de winkellade, en toen de
vrouw zag, dat er veel geld was,
vroeg zij of zij ook guldens van
Willem II had, die kon zij ook
goed gebruiken. Zij hielp nu me
de zoeken en vertrok kort daar
op. Toen de moeder echter des
avonds haar geldbakje nakeek,
waren daaruit 4 verdwenen.
Vijfentwintig jaar geleden:
- De bekende organist Cor Steyn
is vannacht op 58-jarige leeftijd
in zijn huis in Hilversum overle
den. Hij was reeds enige tijd
ziek.
