Eurostep vestigt zich
wellicht in buitenland
Meeste basisscholen staan huiverig
tegenover televisieserie over incest
Mijn inkomen gaat er zeker flink op achteruit
Jamnier als we van Rapenburg weg moeten'
0uftJ%icutog
Begeleiding voor helpers en
familie demente bejaarden
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1990
REGIO
PAGINA 13
Van onze redacteur
Erna Straatsma
LEIDEN/REGIO - Geschrok
ken door de stroom aan negatie
ve publiciteit aarzelen veel
schooldirecties of ze de school
televisieserie over incest 'Pra
ten kan je helpen' wel aan de
leerlingen zullen laten zien.
"We zijn er nog niet uit", zegt
A.W.A. van der Bosch, direc
teur van de rooms-katholieke
basisschool Kardinaal Alfrink
in Alphen aan den Rijn. "Waar
beginnen we aan als we dit in de
klas uitzenden, vragen sommi
ge van onze leerkrachten zich
af'.
De meeste scholen nemen de
driedelige serie van de Neder
landse Onderwijs Televisie (NOT)
op video op, maar wachten voor
lopig met het vertonen ervan in
de klas. In totaal hebben 1911
scholen zich bij de NOT aange
meld en het cursusmateriaal be
steld.
Na de eerste televisieuitzen
ding op 31 oktober barstte een
storm van kritiek los of het wel
verstandig is om dit soort onder
werpen op deze manier op basis
scholen te behandelen. De Leidse
hoogleraar T. van der Voort wak
kerde de discussie aan door te
stellen dat dit soort programma's
niet in het lespakket van scholen
thuishoort. Incest komt procen
tueel te weinig voor om over te
gaan tot grootschalige voorlich
ting via de tv, vond de hoogleraar.
De meeste kinderen krijgen er
niet mee te maken en dan moetje
ze er ook niet mee lastig vallen,
was de boodschap van Van der
Voort.
Directeur J.J. Mooten van de
protestants-christelijke basis
school de Zijlwijk in Leiden is het
daar mee eens. "Kinderen wor
den al te vaak lastig gevallen met
'grote problemen'. Ze moeten te
genwoordig ook al op jonge leef
tijd milieubewust worden. Alles
waarmee grote mensen worden
geconfronteerd, wordt ook op het
bordje van kinderen gelegd. Dat
vind ik niet juist. Je moet de 'gro
te mensen-prpblemen' goed dose-
Eurostep wil niet graag het fraaie pand aan het Rapenburg in Leiden
verlaten. Directeur Mavrides: "Sommige buitenlandse steden zijn bereid
veel geld te betalen als wij ons daar zouden vestigen". (foto Jan Holvast)
LEIDEN - Familieleden en andere
hulpverleners van dementerende
ouderen staan er vanaf volgend jaar
niet meer helemaal alleen voor. Een
aantal ifistellingen in Zuid-Holland
noord start dan een project voor de
begeleiding van hen. De provincie
ondersteunt de plannen de komen
de twee jaar met 200.000 gulden. Er
is inmiddels een speciale project
leidster aangetrokken.
Het zogeheten preventieproject is
een initiatief van onder andere de
Regionale Instelling Ambulante
Geestelijk Gezondheidszorg Zuid-
Holland Noord (Riagg), drie kruis
verenigingen en een gelijk aantal
gezondheidsdiensten (GGD's). Ook
het Warmondse verpleeghuis Ma-
riénhaven is het project betrokken.
Met onder meer cursussen, een op-
pascentrale en een ondersteunings
groep moet de taak van de hulpver
leners worden verlicht.
De verzorging van dementerende
bejaarden is volgens projectleidster
L. Jansen een bijzonder zware taak.
"Niet zelden komt de hulpverlener,
vaak de partner of familie, zelf de
deur niet meer uit. Aan een bezoek
je aan de kapper komen ze niet eens
meer toe. Dementie wordt boven
dien vaak verkeerd begrepen en be
lachelijk gemaakt". Er is een tekort
aan opvangplaatsen waardoor de
mente bejaarden vaak langer thuis
of bij familie blijven wonen.
In de regio Zuid-Holland-noord
wonen 9000 ouderen die in meer in
minder ernstige mate dementerend
zijn. Van hen woont slechts bijna 30
Lezingen over vondsten
in Syrische bodem
LEIDEN - Dr. A. Bounni, directeur
van de Syrische Oudheidkündige
Dienst, houdt maandag 12 novem
ber in het Centraal Faciliteitenge
bouw van de Leidse universiteit aan
de Cleveringaplaats een voordracht
over de vondsten die zijn gedaan in
Ras Ibn Hani uit de Late Bronstijd.
De lezing, die in het Frans wordt ge
houden. begint om 17.30 uur. Een
dag later spreekt Bounni op dezelf
de plaats - maar nu in het Engels -
over 'Palmyra, knooppunt van cul
turen'.
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Eene dure rijles. - Toen eenige
dagen geleden de kolonel van het
3de reg. inf. te Bergen op Zoom 's
morgens aan de Blokstallen zijn
paard wilde bestijgen, toonde
het dier zich buitengewoon wild,
zóó zelfs, dat de kolonel, door een
zijsprong van het paard, met
den eenen voel in den stijgbeugel
viel en slechts door spoedige
hulp aan een groot onheil ont
snapte. Dit voorval bracht aan
het licht, dat onder-officieren,
die „uit" waren, den vooraf-
gaanden middag in den stal wa
ren geweest en de vrijheid had
den genomen de paarden te be
stijgen. Een en ander werd na
der onderzocht, met het gevolg
dat de twee onderofficieren deze
brutale rijles met hunnen stre
pen betaald en Donderdag als
soldaat de reis naar hun nieuwe
garnizoen, Midelburg, aan
vaard hebben.
- Een der lezers van de „Maasbo
de" plaatste in dat blad eene ad
vertentie, waarin eene dienstbo
de gevraagd werd. Onder de in
gekomen brieven werd ook de
volgende gevonden: „Heden las
ik je advertentie, gaarne zou ik
wel eens met je willen spreken,
het liefst vóór twaalven of 's
avonds na zeven aan onder
staand adresNo. 11." Hier
is niets weggelaten dan de naam
der straat. De dienstbode gaal
dus niet meer spreken bij mijn
heer of mevrouw, maar mijn
heer of mevrouw gaat spreken
bij de dienstbode.
Vijfentwintig jaar geleden:
- De 23-jarige Lidy Spaargaren
uit Wagenmgen is gekozen als
evenbeeldvan Doris Day. Zij
mag nu op kosten van de film
maatschappij Twentieth Centu
ry Fox naar Hollywood om deel
te nemen aan de festiviteiten
rond de wereldpremiere van de
film „Gelieve niet te storen",
waarin Doris Day een hoofdrol
vervult.
Van onze redacteur Wim Wegman
LEIDEN - De Europese onderwijs-zender Eurostep overweegt haar Leidse hoofdkantoor
naar het buitenland te verplaatsen als ze niet op de kabel wordt toegelaten. Het Commissa
riaat voor de Media heeft doorgifte dit jaar verboden omdat Eurostep een Nederlands com
mercieel tv-station zou zijn. vergelijkbaar met TV 10 destijds. Door het verbod kan de zen
der in Nederland geen groot publiek bereiken, waardoor ze aanmerkelijk minder interes
sant is voor sponsors en adverteerders. Verhuist Eurostep het hoofdkantoor naar een an
der land, dan wordt de organisatie voor de wet een buitenlandse zender. En die mag wèl op
de kabel.
procent in een verpleeghuis of ver
zorgingshuis: veruit de meesten
wonen bij familie of samen met hun
partner.
Jansen zet uiteen dat het project
tot doel heeft de hulpverlener te on
dersteunen. "Het is zeker niet onze
bedoeling de bejaarden koste wat
het kost uit het verpleeghuis te hou
den. Dat neemt overigens niet weg
dat een goede hulpverlening opna
me in een verpleeghuis kan vertra
gen".
Onderdelen
Het project bestaat uit een aantal
onderdelen. Zo komt er een cursus
'vrijwilligers en dementie' waarin
adviezen worden gegeven over het
opzetten van een oppascentrale.
Dank zij een dergelijke instelling
kan iemand die voortdurend belast
is met de zorg voor een demente
rend familielid, er eens uit. In Al
phen aan den Rijn en in Leiden zijn
al oppascentrales. Volgens Jansen
wordt hiervan door onbekendheid
niet erg vaak gebruik van gemaakt.
Zelfs als de hulpverleners of fami
lieleden bekend zijn met het be
staan van een oppascentrale. wordt
er niet makkelijk een beroep op de
diensten hiervan gedaan. Jansen:
"De drempel is nogal hoog. De
hulpverleners zien het inschakelen
van de oppascentrale toch als een
bewijs van slecht functioneren van
zichzelf'.
De ondersteuningsgroep moet de
verzorgers de gelegenheid geven af
en toe hun hart te luchten. Niet al
leen het doorlopende beroep dat
wordt gedaan op de hulpverleners
maakt een dergelijke uitlaatklep
noodzakelijk. J. Theunissen. lid van
de projectgroep: "Een dementeren
de bejaarde verlies je stukje bij
beetje. Dat geeft erg veel verdriet
dat moet worden verwerkt
De ondersteuningsgroep is niet
alleen een uitlaatklep, maar moet de
deelnemers eraan ook stimuleren
zelf gespreksgroepen op te zetten.
Deze domino-theorie is de centrale
gedachte van de initiatiefnemers;
kennis overdragen en hopen dat
deze weer wordt overgedragen.
In de cursus 'omgaan met demen
tie' krijgen hulpverleners aan de
hand van rollenspel en video-opna
mes adviezen. De deelname aan de
cursus betekent voor velen ook een
gelegenheid het hart te luchten. Het
project voorziet tot slot ook in een
inventarisatie van de behoefte aan
dagvoorzieningen voor demente
rende bejaarden.
Overigens neemt verpleeghuis
Mariënhaven in Warmond ook deel
aan het project. In deze instelling
zet het personeel een cursus voor de
bewoners op. De dementerenden
worden soms door de andere bewo
ners uitgestoten. Voorlichting over
dementie en hoe je er mee omgaat
moet hier een einde aan maken.
Leerlingen van de Morskring in Leiden kijken naar schooltelevisie. Nog niet naar het programma over in
cest. daarover wil de directeur eerst met de ouderraad overleggen. Zelf is de directeur overigens een voorstan
der van de serie, dat hij heel goed vindt. t «oto Jan Holvast)
ren voor kinderen. Onze keus is
niet gevallen op deze schooltele-
Voorzichtig
Nog maar weinig leerkrachten
hebben de uitzendingen, die tot
nu toe zijn uitgezonden, gezien.
"We nemen eerst alles op en daar
na bekijken we het met het hele
schoolteam", zegt D.J.G. Wielink,
directeur van de openbare Meren-
wijk-school in Leiden. "Dat doen
we nooit met schooltelevisie,
maar in dit geval is enige voor
zichtigheid geboden. Het gaat om
een gevoelige zaak". Mocht het
team besluiten om de kinderen
naar de programma's te laten kij
ken dan zal dat in nauw overleg
met de ouders gebeuren. "Als de
ouders echt fel tegen zijn, kan ik
me voorstellen dat we het toch
niet doen", zegt Wielink.
Van der Bosch van de Alfrink-
school heeft nog geen idee wat er
met de videobanden gaat gebeu
ren. "Je kunt je voorstellen datje
die programma's pas vertoont als
je op school wordt geconfron
teerd met een incestgeval. Een
paar jaar geleden hebben we en
kele gevallen van incest op school
ontdekt".
De Alphense directeur memo
reert de discussie van een paar
jaar geleden toen de NOT een se
rie uitzond over echtscheiding.
"Toen had je eenzelfde discussie.
Dat programma kon ook kinde
ren bang maken van wie de ou
ders een prima huwelijk hadden.
Ik heb het zelf meegemaakt dat
een kind bij het zien van dat pro
gramma in huilen uitbarstte". Om
die reden aarzelt Van der Bosch
nog over het wel of niet uitzenden
van de incestprogramma's.
F. Beukens van de Leiderdorp-
se reformatorische Gomarus-
school is van mening dat de kin
deren op zijn school nog lang niet
toe zijn aan alles wat met seksua
liteit te maken heeft. "Misschien
is dat op andere scholen anders",
voegt hij er aan toe, "maar wij
hebben geen televisie en beste
den dus ook geen aandacht aan
die programma's".
Schrikken
De stellingname van S.A.M.
Spaey. adjunct-directeur van de
openbare Oegstgeester Spring-
plankschool, is ook duidelijk.
"Kinderen schrikken zich dood
van die programma's of weten
niet wat ze er mee aan moeten.
Wij gebripken die programma's
dus niet". Ook al zou de ouder
raad er op aandringen de pro
gramma's te vertonen, dan nog
zou Spaey dat niet doen. "Als ou
ders dat belangrijk vinden moe
ten ze zoiets maar thuis doen. Ou
ders hebben geen invloed op wat
wij op school doen. Wij bepalen
waarover les wordt gegeven".
Gevraagd naar hun mening wil
een aantal ouders uit medezeg
genschapsraden niet reageren op
de vraag wat zij van de NOT-serie
vinden. Of ze hebben de program
ma's nog niet gezien of ze willen
niet met hun privé-mening in de
krant.
De stroom aan negatieve publi
citeit vindt J.M. van de Boog-
aardt, directeur van de openbare
basisschool de Morskring in Lei
den geheel ten onrechte. "Ik heb
die eerste uitzending gezien, dat
was een heel leuk programma. Ik
heb het mijn dochtertje van vier
laten zien en die reageerde prima.
Die hele hausse aan publikaties is
een beetje overdreven. Wij von
den het programma helemaal niet
schokkend, het is heel speels ge
daan. Als de presentator Edwin
Rutten het onderwerp in zijn ei
gen programma had behandeld,
had er geen haan naar gekraaid".
Voorlopig worden de program
ma's in de Morskring echter ook
niet vertoond. "We moeten dat
nog met de medezeggenschaps
raad en de ouderraad bespreken,
zeker nu er zoveel over wordt ge
praat. Ik heb hier op school een
aantal incestgevallen gehad en
zoiets is heel gecompliceerd.
Maar we hebben er dus al wat er
varing mee".
DEN HAAG De staatsloten ver
kopende tabakswinkeliers zijn woe
dend op staatssecretaris Van
Amelsvoort van financiën nu hij
4000 postkantoren toestemming
heeft gegeven de loten ook aan de
man te brengen. De tabakshandela
ren, die de helft van alle staatsloten
verkopen, vrezen hierdoor een flin
ke inkomstenderving.
De winkeliers zijn toch al niet
veel vrolijker geworden van het mi
nisterie van financiën, want door de
privatisering van de staatsloterij
President-directeur L.N. Mavridis
zegt het jammer te vinden als het
hoofdkantoor uit Leiden zou moe
ten vertrekken. "We willen graag
hier aan het Rapenburg blijven. Ik
hoop dan ook dat we het bestuur
van Eurostep, dat al toestemming
heeft gegeven om naar een andere
vestigingsplaats uit te kijken, straks
kunnen zeggen dat alle problemen
naar tevredenheid zijn opgelost".
Mocht worden besloten om het
hoofdkantoor uit Leiden weg te ha
len, dan zal het Eurostep weinig
moeite kosten om een nieuwe vesti
gingsplaats te vinden. "Een flink
aantal steden heeft al belangstelling
getoond. Sommige zijn zelfs bereid
om er veel geld voor te betalen",
zegt Mavridis.
De hoogste baas van Eurostep
vindt het overigens onbegrijpelijk
dat het Commissariaat voor de Me
dia de doorgifte heeft verboden.
"Hoe komen ze erbij dat wij een Ne
derlandse zender zijn? Onze pro
gramma's worden overal in Europa
gemaakt, naar Engeland opge
stuurd. daar vandaan naar de televi
sie-satelliet Olympus gestraald en
vervolgens weer over heel Europa
uitgezonden. Goed, het hoofdkan
toor staat in Leiden, maar dat is dan
ook alles".
Open universiteit
Met zijn besluit dupeert het com
missariaat niet alleen Eurostep,
maar ook de Nederlandse bevol
king, meent Mavridis. "Wij brengen
onderwijs-televisie die voor grote
groepen mensen interessant is. En
volgend jaar beginnen we met enke
le andere organisaties een vornT van
open universiteit, waarbij kijkers
een post-academische graad kun
nen halen. Als er niets verandert,
Onenigheid over eigendom van
politiebureaus na reorganisatie
DEN HAAG - De advocaten mr. Dommering en mr. Geus van het advo
catenkantoor Buruma Maris Scheer vinden de constructie, die de rege
ring voorstelt voor de eigendom van politiebureaus bij een nieuwe re
gionale politie "ongebruikelijk en gecompliceerd". Volgens de advoca
ten is de nieuwe regeling in strijd met het fundamentele beginsel dat
eigendom niet kan worden ontnomen of beperkt zonder behoorlijke
schadeloosstelling. Dit advies van de advocaten is opgesteld op ver
zoek van de VNG.
De regering baseert haar standpunt over de politiebureaus op een ad
vies van de landsadvocaat. Deze adviseerde om de politiebureaus in ge
bruik en beheer te geven aan regionale korpsen, maar het eigendom en
in principe ook het onderhoud en de exploitatie van de bureaus bij de
gemeente te laten.
De advocaten Dommering en Geus vinden het volstrekt redelijk dat
er een schadeloosstelling moet komen, wannneer het beheer van de po
litiebureaus overgaat naar de nieuwe politieregio's. VNG schat Het to
taal bedrag van deze vergoeding op ongeveer 180 miljoen gulden.
gaat dat dus voorbij aan de Neder
landse kabel-abonnees".
Overigens kan Eurostep worden
ontvangen met een kleine schotel
antenne. Juist omdat vrijwel elke
woning in Nederland is aangesloten
op de kabel - Nederland is het
dichtstbekabelde land ter wereld -
zijn er maar weinig mensen die een
dergelijk ding op het dak hebben
staan. Om de Eurostep-program-
ma's te kunnen zien, moeten de
schotel-bezitters bovendien een
speciale ontvanger kopen.
In de - nog niet aangenomen -
nieuwe Mediawet wordt een ont
snappingsclausule voor met name
Eurostep voorgesteld, maar volgens
zakelijk directeur R. Benders van
de tv-zender biedt die geen soelaas.
"Kabelexploitanten zouden de pro
gramma's mogen doorgegeven als
we Eurostep opzetten als een vorm
van abonnee-televisie. Wij geloven
echter dat dat niet werkt. Mensen
moeten dan een speciaal kastje ko
pen als ze de uitzendingen willen
bekijken, zoiets als bij Filmnet".
"Filmnet heeft echter het voor
deel dat de kijkers precies weten
wat ze kunnen verwachten. Wat wij
hebben te bieden is de meeste men
sen niet duidelijk, denk ik. Ze zul
len daarom ook niet snel zo'n kastje
kopen. En dus levert deze oplossing
ons uiteindelijk niet veel op".
Tabakswinkeliers vrezen voor concurrentie verkoop staatsloten
verliezen ze hun baan als ambte
naar. Staatslotenverkopers zijn nu
nog officieel in dienst van het minis
terie. die onder meer ook hun ziek-
tenkostenverzekering betaalt De
handelaren moeten daar straks zelf
voor opdraaien. Of dit allemaal nog
niet erg genoeg is, moeten de siga-
renboeren straks ook btw betalen
over de verkoop van loten.
De lotenhandel levert de gemid
delde tabakswinkeliers zo'n 16.000
gulden per jaar op. Dat is twintig
procent van het totale inkomen. Nu
ook PTT-kantoren staatsloten gaan
verkopen, zullen de inkomsten naar
schatting jaarlijks met ongeveer
4000 gulden dalen^ Daarvoor krij
gen ze van het ministerie van finan
ciën geen compensatie. De Neder
landse Sigaren Winkeliers Organi
satie (NSO) laat het er echter niet bij
zitten. Eind deze maand zal ze bij
staatssecretaris Van Amelsvoort
alsnog een schadeloosstelling eisen.
Krasloten
De verkoop van krasloten en de tot
lotto-terminals die vanaf 1992 in ta
bakszaken worden geïnstalleerd,
biedt de winkeliers de mogelijkheid
om alsnog wat bij te verdienen.
Voorzitter Harry Ottens van de
NSO heeft echter weinig vertrou
wen in deze kansspelen. "Die kra
sloterij zie ik niet zitten. Mensen die
daar aan meedoen, zijn types die
ook dagen achter een flipperkast
zitten. Ik hoef niet zo nodig gokver
slaafden in mijn winkel".
Hij meent bovendien dat de uit
breiding van kansspelen de winke
liers alleen maar extra werk be
zorgt, terwijl het nog helemaal niet
zeker is of hij er ook meer aan ver
dient. Als de staatssecretaris geen
extra geld geeft aan de gedupeerde
tabakswinkeliers, gaat de NSO ac
tie voeren. "Jaren geleden hebben
wij de Staatsloterij in Den Haag be
zet. Reken maar, wij nemen echt
geen genoegen met 'stank voor
dank".
H. Warmenhoven van het gelijk
namige Voorschotense sigarenma
gazijn vertrouwt erop dat het geza
menlijke protest van de tabakshan
delaren effect zal hebben. "Ik moet
nog zien of de staatssecretaris een
vergoedingsregeling blijft weige
ren. Het is natuurlijk ook wel raar
dat de postkantoren, van wie de
meeste de staatsloten vroeger niet
wilden helpen, nu opeens zo nodig
moeten worden geholpen". Wat de
verschillende maatregelen hem
gaan kosten, kan Warmenhoven
nogt niet precies zeggen. "Ik reken
er maar op dat ik 30 procent van de
1000 loten die ik nu per keer ver
koop. kwijtraak. Dat is een flinke
aderlating. Niet alleen zet ik minder
loten om, ik verlies waarschijnlijk
ook een aantal klanten. Een nekslag
zal het echter niet zijn. Ik verkoop
nog zo veel andere dingen...".
Harry Otters is voorzitter van de sigarenwinkeliers: "Als de staatssecre
taris geen extra geld geeft aan de gedupeerde tabakswinkeliers, gaan we
actie voeren. (foto gpd)
