Van Dam wil drie
superomroepen
Lubbers weigert uitleg aan Kamer
Jawoord straks niet meer
dan folklore
Oppositie eist uitleg van Kok
Dales wil meer openheid
over activiteiten van BVD
Irak verleent Nederlandse
delegatie alle medewerking
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1990
VARA-voorzitter stelt reorganisatie voor
HILVERSUM (GPD) VARA-voorzitter Marcel van Dam vindt dat de Nederlandse pu
blieke omroep moet worden gereorganiseerd. Daarbij moeten de zendgemachtigden in
eerste instantie opnieuw verdeeld worden over de drie televisiezenders, om daarna per
zender op te gaan in drie superomroepen.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De
Tweede kamer steunt het plan van
minister Dales (binnenlandse za
ken) voor een andere opzet van de
Binnenlandse Veiligheidsdienst
(BVD). Zij wil meer overleg en poli
tieke controle over taken en activi
teiten van de inlichtingendienst.
"Zaken die niet geheim hoeven te
zijn, behoren openlijk besproken te
worden", aldus de minister.
De organisatie van de BVD moet
worden veranderd wegens de ge
wijzigde internationale situatie.
Steun krijgt de minister voor haar
plannen de BVD met 10 procent in
te krimpen omdat de 'dreiging van
het communisme' is weggevallen.
Alleen Kamerlid Willems (Groen
Links) vindt dat de BVD nog veel
kleiner kan. Nu de communistische
dreiging geheel is weggevallen kan
het personeel tot de helft worden te
ruggebracht, zo meent hij.
Dales hield de Kamer voor dat het
wel degelijk zin heeft de BVD te
handhaven. "Ondanks de hoopge
vende ontwikkelingen in Oost-Eu
ropa zijn er tal van andere bedrei
gingen voor de veiligheid van de
staat en de democratische rechtsor
de", stelde ze. Ook in verband met
het tegengaan van terroristische ac
tiviteiten acht zij een inlichtingen
dienst onontbeerlijk. Verder moet
de BVD alert zijn op extreem-recht
se activiteiten, islamitisch funda
mentalisme en politieke beïnvloe
ding vanuit de Sovjet Unie. Verder
noemde Dales het tegengaan van
Ledentallen mogen verder geen rol
meer spelen in het Nederlandse om
roepbestel, vindt Van Dam. De reor
ganisatie is nodig, aldus de VARA-
voorzitter gisteren tijdens de ope
ningsplechtigheid van het nieuwe
VARA-gebouw, "omdat de Neder
landse publieke omroep te kort
schiet. Door een gebrek aan visie en
daadkracht in de politiek. Maar ze
ker ook door traagheid, conservatis
me, onwil en onmacht, gebrek aan
ambitie en verkeerd begrepen eigen
belang van de zendgemachtigden.
Het is tijd voor een zuivering".
De VARA-voorzitter wil de drie
zenders herindelen naar de drie
hoofdstromingen, die in Nederland
al 150 jaar naast elkaar leven. Bij die
herindeling is Nederland 1 voor de
christelijke omroepverenigingen
(KRO, NCRV en EO), Nederland 2
voor de liberale omroepen (AVRO,
TROS en Veronica) en Nederland 3
voor de sociaal-democratische ver
tegenwoordiging (VARA, NOS en
VPRO).
"Als ik minister was zou ik het
volgende doen", begon Van Dam
zijn uitleg in het bijzijn van minister
Hedy d'Ancona van WVC. Een
noodwetje moet de herindeling van
de drie zenders mogelijk maken. De
kleine zendgemachtigden worden
over de drie netten verdeeld. De
Kamerleden mogen
zelf stemmen over
verplichte ov-kaart
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Ka
mer moet zelf maar uitmaken of de
ov-kaart voor haar leden verplicht
wordt of dat zij de keuzemogelijk
houden voor een vergoeding voor
gemaakte kilometers voor woon
werkverkeer. Minister Dales (bin
nenlandse zaken) zei dit gisteren in
het formele debat over haar wets
voorstel voor aanpassing van salaris
en onkostenvergoedingen van le
den van de Tweede Kamer. De Ka
mer zal dinsdag over het voorstel
stemmen.
PvdA, D66 en Groen Links vin
den dat de keuzemogelijkheid voor
een OV-kaart van tafel moet. CDA
en WD vroegen echter aandacht
voor het probleem dat niet elke
plaats in Nederland dag en nacht
met de trein te bereiken is.
Met uitzondering van Groen
Links en RPF heeft de Kamer zoals
voorzien geen moeite met de verho
ging van de schadeloosstelling en
de nieuwe onkostenvergoedingen.
Het wetsvoorstel van Dales is geënt
op de aanbevelingen vanuit de Ka
merwerkgroep Dees (WD-afge-
vaardigde), die zich heeft gebogen
over de verdiensten voor de leden
van de volksvertegenwoordiging.
Het salaris van Kamerleden zal
worden opgewaardeerd naar
112.946 gulden per jaar. Verder krij
gen Kamerleden aanspraak op een
tegemoetkoming in de premie voor
een ziektekostenverzekering, af
hankelijk van de gezinssituatie.
Nekkramp
Binnen enkele maanden kunnen
baby's worden gevaccineerd tegen
een vorm van nekkramp die bekend
is onder de wetenschappelijke
naam Haemophilus Influenzae. Het
Rijksinstituut voor Volksgezond
heid en Milieuhygiëne (RIVM) in
Bilthoven heeft het vaccin voor re
gistratie aangeboden aan het Colle
ge ter beoordeling van Medicijnen.
Vormfout
Een 35-jarige man die in voorlopige
hechtenis zat is gistermorgen vrij
gelaten na een rekenfout van het ge
rechtshof in Amsterdam. De man
bleek één dag te lang te zijn vastge
houden. De gedetineerde zat in
voorlopige hechtenis nadat hij eer
der was veroordeeld door de recht
bank tot een onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf van vijf maanden. Hij
kreeg de straf wegens inbraak en
autodiefstal.
Werkloosheid
B en W van Rotterdam zijn van plan
om werkloze schoolverlaters' die
weigeren een baan te accepteren, te
korten op hun uitkering. Om te
voorkomen dat jongeren zich voe
gen bij het grote leger van 50.000
werklozen in de stad zal het college
de komende vier jaar 1000 a 1500
werkervaringsplaatsen
Dienstplicht
Er komt geen algemene vrijstelling
van de militaire dienstplicht voor
jongemannen die leraar worden.
Staatssecretaris Wallage (onder
wijs) ziet af van dit idee dat hij dit
vooijaar presenteerde. De vrijstel
ling van de militaire dienstplicht
was één van de "onorthodoxe maat
regelen" die Wallage wilde treffen
om de dreigende tekorten aan lera
ren in het basisonderwijs en het
voortgezet onderwijs te bestrijden.
omroepen krijgen vervolgens twee
tot drie jaar om een fusie of federa
tie aan te gaan. "Wie niet wil heft
zich op of gaat naar de commerciële
kabel", meent Van Dam.
Voor de NOS heeft de VARA-
voorzitter een nieuwe, maar toch
ook oude taak in gedachten. De
NOS moet een 'versterkt' Journaal
brengen en (sport)evenementen
verslaan. Die produkties worden
door het Commissariaat voor de
Media over de drie netten verdeeld.
De NOS wordt eigendom van de
drie superomroepen.
Gereserveerd
De omroepen staan vooralsnog ge
reserveerd tegenover het voorstel
van de VARA-voorzitter. TROS-di-
recteur Wolzak: "Het is op zich geen
gek idee. Maar aan de andere kant
kan ik me niet aan de indruk ont-
KRO-directeur Schoonhoven heeft
Van Dam teveel naar de politiek
maatschappelijke structuren geke
ken. "Ik ben er nog niet van over
tuigd dat we de omroep gelijk moe
ten trekken met die politieke struc
tuur. Vooralsnog zeg ik nee tegen
het plan".
Minister D'Ancona (WVC) heeft
niet afwijzend gereageerd op het
voorstel van Van Dam. Zij noemt
het een creatief plan dat door haar
zeker positief wordt beoordeeld. De
minister heeft de publieke omroe
pen in Hilversum gisteren overi
gens extra financiële steun beloofd.
Hoe groot die steun wordt is afhan
kelijk van de omroepen zelf, die
door de minister worden uitge
daagd om extra gelden in hun eigen
programmering te steken.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De
Iraakse ambassadeur in Nederland
Al-Falaki heeft gisteren de kerkelij
ke delegatie die naar Irak wil om ge
gijzelde Nederlanders vrij te krijgen
alle steun toegezegd. Onbekend is
nog of imam Hamzah Zeid en de do
minees Wouters en Ruiter een vi
sum krijgen. De Nederlandse am
bassadeur in Baghdad zal "hand- en
spandiensten" verrichten. Ambas
sadeur Van Dam krijgt van Buiten-
aan de mis
De Iraakse ambassadeur Al-
Falaki sprak gisteren na afloop van
het onderhoud met de drie delega
tieleden over een "missie voor de
vrede" die kan werken aan een ver
betering van de relatie tussen Ne
derland en Irak. Al-Falaki liet zich
niet uit over geruchten dat imam
Hamzah Zeid geen visum zou krij
gen omdat hij geen islamitische ge
meenschap vertegenwoordigt.
Hamzah Zeid stelde voor de
KRO-radio dat de missie in ieder ge
val twintig Nederlandse gijzelaars
mee wil terugnemen uit Baghdad.
Hij denkt vooral "aan vrouwen en
zieken" onder de gijzelaars. Domi
nee Ruiter verklaarde echter dat het
de missie erom gaat alle Nederlan
ders mee naar huis te krijgen.
Bijna gelijktijdig met het onder
houd op de Iraakse ambassade ont
ving de vaste Kamercommissie
voor buitenlandse zaken gisteren
een delegatie van familieleden van
gijzelaars in Irak. Mevrouw Van
Thiel, wier echtgenoot verblijft in
Irak, noemde het onderhoud "zeer
teleurstellend". Zij had gehoopt dat
de Kamer het standpunt van minis
ter Van den Broek (buitenlandse za
ken) om niet te onderhandelen met
Saddam Hussein had willen aan
vechten.
De familieleden zijn bezorgd over
het lot van de Nederlanders in Irak.
Zij vrezen dat de gijzelaars nu de
Duitse, Franse en Britse gijzelaars
massaal vertrekken, naar strategi
sche plekken worden overgebracht
om als "menselijk schild" tegen
aanvallen te dienen.
YERSEKE - Bij Yerseke kwam gisteren een ongeveer vijftig hectare grote polder blank te staan als gevolg van
een doorbraak van een perskade. Dit gebeurde bij de oprit van de nieuwe Postbrug, waar Rijkswaterstaat bezig
was met opspuitingswerkzaamheden. In de weg is op twee pUiatsen een flink gat geslagen waardoor er geen ver
keer meer mogelijk is. De hoge waterstand en de overvloedige regenval waren vermoedelijk de oorzaak van de
doorbraak. (foto anp)
spionage-activiteiten van andere
landen op het gebied voor geavan
ceerde technologie.
Dales toonde zich verontwaar
digd over de omvangrijke publici
teit die er is over incidenten rond
BVD-activiteiten. "Het is teleurstel
lend dat er zo nu en dan zoveel op
hef wordt gemaakt over futilitei
ten".
Onduidelijk bij de Kamerleden is
hoe de afstemming tussen BVD en
de politie is geregeld. De Kamer
vreest dat de BVD zich gaat bege
ven op terreinen die in feite tot de
taken van de politie behoren. De po
litie mag op dit moment, in tegen
stelling tot de BVD, slechts bij uit
zondering 'undercover-activiteiten
ontwikkelen.
Rekenkamer kraakt
financiering van
projecten Antillen
DEN HAAG (GPD) - Nederland
geeft hulp aan projecten op de Ne
derlandse Antillen zonder voldoen
de garanties te krijgen over het
fünctioneren van de projecten en
het onderhoud ervan. Er bestaan
weliswaar procedureafspraken,
maar een doelmatige en rechtmati
ge besteding van de hulpgelden is
niet gegarandeerd.
Dit stelt de Algemene Rekenka
mer in een vanmorgen uitgekomen
onderzoeksrapport. Vorig jaar gaf
ons land 155 miljoen gulden voor
projecten op de Antillen, meer dan
50 procent van de totale hulp die 240
miljoen gulden beliep.
De Rekenkamer onderzocht acht
concrete projecten. In een aantal ge
vallen heeft de Rekenkamer twijfel
over het nuttig gebruik van het pror
ject. De uitvoering van alle projec
ten was traag. Slechts twee van de
acht werden op tijd afgerond. De
Rekenkamer achterhaalde dat in
vrijwel alle gevallen kostenramin
gen te laag bleken. Zo werd de
bouw van een gevangenis op Sint-
Maarten 25 procent duurder, terwijl
ook nog voorzieningen die eerder
waren geschrapt, later als extra's
werden toegevoegd.
De Rekenkamer schrijft de mis
standen toe aan onderbezetting bij
de overheid.
'Competentiegeschil met Van den Broek nog in intern beraad'
DEN HAAG (GPD) - Premier Lub
bers weigert de Tweede Kamer in
zicht te geven in zijn competentie
geschil met minister Van den Broek
(buitenlandse zaken). Binnen het
kabinet discussiëren Lubbers en
Van den Broek over de positie van
de premier in het buitenland. Lub
bers wil meer status en invloed,
maar Van den Broek heeft geschre
ven dat "niet aanvaardbaar" te vin
den.
D66-fractieleider Van Mierlo
vroeg het kabinet deze week om
duidelijkheid. Volgens Van Mierlo
schaadt het de positie van de minis
ter-president, als zijn buitenlandse
collega's - op de hoogte van de dis
cussies - niet meer weten wie zij in
Lubbers aanspreken. "Op korte ter
mijn" moet de positie en status van
de Nederlandse minister-president
helder zijn, betoogde de D66-voor-
man.
In een brief aan de Kamer wijst
Lubbers, mede namens Van den
Broek, beide verzoeken van de
hand. Het gaat om "een aangelegen
heid die nog voorwerp is van intern
beraad en waarover in de minister
raad zal worden beraadslaagd", al
dus Lubbers.
Wat de positie van de minister
president tijdens het bijwonen van
de Europese Raad bestreft, is vol
gens de premier "geen sprake van
enig probleem". Lubbers gaat daar
mee voorbij aan een belangrijk deel
van de discussie. Het geschil tussen
Lubbers en Van den Broek beperkt
zich namelijk niet tot het optreden
bij de Europese Raad, maar draait
ook om de status van de minister
president bij andere internationale
bijeenkomsten.
Van den Broek meent dat uitbrei
ding van de bevoegdheden van de
premier tijdens internationale ver
gaderingen een wijziging van de
Grondwet nodig maakt. Minister
Dales (binnenlandse zaken, belast
met Grondwetszaken) is het daar
mee eens. Maar Lubbers vindt een
Grondwetswijziging te omslachtig
en te lang duren: de premier wil
naar verluidt snel een bij hem pas
sende status.
DEN HAAG (GPD) - D66 en de
WD wil dat minister Kok (financi
ën) zich in de Kamer komt verant
woorden voor zijn uitspraken van
woensdagavond over de economi
sche ontwikkeling en de maatrege
len die begin 1991 genomen moeten
worden. De kamerleden Ybema
(D66) en De Korte (WD) eisten gis
teren in de Kamer een brief van Kok
die dan volgende week bij de be
handeling van de begroting Finan
ciën 1991 aan de orde kan komen.
Ybema noemde de uitlatingen
van Kok gisteren "realistisch". Hij
signaleerde echter een "opvallende
wijziging in inhoud en toonhoogte
waarop nu wordt gesproken" ten
opzichte van de algemene politieke
beschouwingen over de begroting
Kalsbeek (PvdA) zet aan tot boeiende discussie
Van onze correspondent
Wilfred Scholten
DEN HAAG - "Ja, ik beloof'. Als
het PvdA-Kamerlid Kals-
waar Kalsbeek zich zo aan ergert.
Over blijft 'samen' en 'alleen'.
Mr. Kees Waaldijk, medewerker
de vakgroep Homostudies i
beeld de gang van zaken bij erfenis
sen. Als iemand overlijdt, kan een
testament helemaal bepalen waar
de erfenis heen gaat. Alleen i
wel wordt toegestaan. Voor Waal- Ook wat het ouderschap betreft,
dijk is dat geen probleem, maar be- wil Kalsbeek geen uitzonderingen
ouders van de overledene nog in le
ven zijn, kunnen die de helft daar
van krijgen, ongeacht de wens van
betrokkene. De samenwonende
vriend of vriendin heeft dan het na
kijken. Bij homo's die overlijden, is
dit een groot probleem. Gelijkstel
ling aan het huwelijk lost dit pro
bleem eenvoudig op.
Maar als alle duurzame relaties op
beek ligt, is deze plechtige belofte de Rijksuniversiteit Utrecht, geeft met ongehuwden iets anders. Als de
bij een huwelijksvoltrekking over daar niet direct zijn "ja"-woord op.
een tijdje niet meer dan een stukje Zo eenvoudig is het allemaal niet.
folklore. Want als men dezelfde Natuurlijk, veel ongelijkheid tussen
rechten en plichten als een gehuw- gehuwden en niet-gehuwden is met
de wil krijgen, wordt dat gewoon bij name de afgelopen tien jaar verdwe-
de notaris geregeld. Een handteke- nen. Te denken valt aan zaken in de
ning onder een samenlevingscon- sfeer van de inkomensbelasting, so-
tract is dan voldoende. Stadhuis, ciale zekerheid (de introductie van
kerk en receptie zijn niet langer het 'gemeenschappelijk huishou-
meer nodig; wat overblijft zijn twee den') en op juridisch gebied. Zo is
getuigen (eventueel twee hulpjes onlangs verkrachting ook binnen
van de notaris) en een simpel "ja" het huwelijk strafbaar gesteld,
op de vraag van de notaris of men in
het contract volhardt. .LriGniSSGn
Bovendien is zo'n notariële plech- Maar Waaldijk beklemtoont de gro-
tigheid niet uitsluitend voor man en te verschillen die er nog wel dege-
vrouw bedoeld. Ook homosexuelen üjk zijn tussen zij die in het huwe-
en familierelaties (zussen, broers en lijksbootje zijn gestapt, en degenen
ouder-kind) kunnen op deze manier die niet getrouwd zijn, maar verder
hun verhouding zwart op wit laten wej jn hetzelfde schuitje zitten,
zetten. Het gevolg is dat een einde Deze 'samenlevers' worden mo-
komt aan "dat rommeltje" van de menteel nog wel degelijk "gediscri-
wel twintig samenlevingsvormen, mineerd". Waaldijk noemt als voor-
seft de PvdA wel wat ze allemaal 1
maakt? En welke aardige discussies
dit nog gaat opleveren?
Desgevraagd reageert de aan-
stichtster van dit alles heel nuchter.
Jazeker, de consequenties ziet i
maken. Als ongehuwd samenwo
nen gelijk wordt gesteld aan het hu
welijk, betekent dat dezelfde rech
ten en plichten. "Inderdaad, dan
wordt het dus mogelijk om als ho
moseksueel een paar kinderen te
1991 en de reactie van onder meer
Kok op uitlatingen van de president
van de Nederlandsche Bank, Dui-
senberg.
Voor D66 moet Kok in zijn brief
uitleg geven over de redenen voor
zijn harde uitspraken nu. "Wat is er
gebeurd sinds de politieke be
schouwingen, welke nieuwe gege
vens zijn er bekend?", aldus Ybe-
De Korte noemde de uitlatingen
van Kok "verrassend". Hij wil dat
Kok in zijn brief aangeeft wat de
omvang is van de maatregelen die
in zijn ogen nodig zijn, hoe die ver
deeld worden (bezuinigingen, las
tenverzwaring), of een loonmaatre
gel wordt overwogen en welke in
vloed de nieuwe gegevens hebben
op de begroting voor 1991. "Het par
lement en de samenleving hebben
recht op duidelijkheid", aldus De
Korte.
CDA en PvdA hielden zich giste
ren afzijdig. De fractieleiders van
beide partijen wilden niet op Koks
uitspraken ingaan. Woordvoerders
van Brinkman en Wöltgens verwe
zen naar de inbreng bij de algemene
politieke beschouwingen.
zijn met de bestaande ongelijkheid genoeg gaan. Dan kan alles
tussen huwelijk
Wat het voorbeeld van het pensioen
betreft en de financiële gevolgen
daarvan, wijst ze naar de EG-richt-
lekker opgeschoond worden; daar
het tijd voor".
Hirsch Balin wil gelijksteUing
van samenwoners en gehuwden
DEN HAAG (ANP) - Minister
Hirsch Ballin (justitie) heeft giste
ren in de Tweede Kamer gezegd
"de handschoen te willen oppak
ken" om de ongelijke behande
ling van gehuwden en samenwo
nenden ongedaan te maken. Hij
deelde mee dat hij inmiddels de
commissie-Kortmann (voor de
toetsing van wetgeving) opdracht'
heeft gegeven aanpassing van de
wettelijke regels voor te bereiden.
Ook zal de commissie-Stevens
zich inzetten om ongelijke behan
deling op fiscaal gebied ongedaan
te maken. Volgens de minister
gaat het bij samenwoners die niet
kunnen huwen niet alleen om
personen van hetzelfde geslacht,
maar ook om bijvoorbeeld broer
en zus die een gezamenlijke huis
houding voeren.
Volgens de minister is er spra
ke van een onoverzichtelijke
baaierd van wettelijke regelin
gen, waar samenwonenden mee
te maken hebben. Vandaar de
keuze om de zaak in handen te ge
ven van de commissie voor de
toetsing van wetgevingsprojec
ten.
De minister zei verder zich een
voor de overheid en derden ken
bare registratie van samenwo
nenden goed te kunnen voorstel-
hoop worden gegooid, leidt dat lijnen. "Die dwingen c
ook tot een aantal ingrijpende ver
anderingen op financieel en juri
disch terrein die niet zo eenvoudig
zijn. Daar kunnen nogal wat haken
en ogen aan zitten. Waaldijk noemt
enkele heikele voorbeelden.
Wat te denken van de huidige
pensioenregeling? Bij vrijwel alle
pensioenfondsen (van zowel de
ambtenaren als het bedrijfsleven) is
het zo geregeld, dat uitsluitend bij
overlijden van de pensioengerech
tigde, diens (gehuwde) echtgenote
recht op pensioen behoudt. Sommi
ge fondsen kennen ook nog pen
sioen toe aan de echtgenoot, maar
daar houdt het wel mee op. Om dat
recht te trekken, hebben de pen
sioenfondsen flink veel extra geld
nodig.
Een ander voorbeeld betreft het
ouderschap. In slechts enkele ge
vallen is het momenteel mogelijk
dat een ongehuwd stel ouderschap
toegewezen krijgt. Dat zijn boven
dien alleen heteroseksuelen. Adop
tiekinderen worden uitsluitend toe
gewezen aan gehuwde paren. Ook
de zogenaamde 'erkenning' van een
kind door de ongehuwde vader,
waardoor pa en ma gezamenlijk de
ouderlijke macht krijgen, is moei
lijk te regelen. In ieder geval moet
de rechter er aan te pas komen.
De ouderlijke macht toekennen aan
twee lesbische vriendinnen of
homosexuele mannen is nu vol
strekt onmogelijk. Het voorstel van
de PvdA betékent dat dit voortaan
Waaldijk doet
"Als alles
wordt, wa
welijk dan niet af?'
ATROPINE - Bij vier van de zes
mensen die het vorige weekeinde
vergiftigingsverschijnselen kregen
na het nuttigen van een drankje in
een Amsterdamse discotheek, is de
feite gelijk getrokken stof atropine aangetroffen. Deze
schaffen we het hu- stof zit in sommige oogdruppels,
maar wordt ook gebruikt in chemi
sche wapens.
i eerste aanzet:
ADVERTENTIE
