Exploitatie krill kreeft
bedreigt leven pinguin
'Auto meer dan middel om je in te verplaatsen'
Niet-herinneren namen
door betekenisloosheid
Auto-brouwerij-syndroom
Begin geheugenpolikliniek
Bolletje kwik voorkomt tennisarm
Pleister moet roker van
zijn verslaving afhelpen
'Superorganisme aarde leeft
langer dan de mensheid'
Eerste vlinderherstelproject
Achterhoekse dorpen beëindigd
Middel volgend jaar op de markt
Vertwijfelde
Marxist bij
filosoof op bank
EWOREOACTt HANS SONOCKS
Iedereen zal het wel eens hebben
meegemaakt: je komt in een nieu
we omgeving, wordt aan alle
mensen voorgesteld en vijf minu
ten later ben je de meeste namen
alweer vergeten. Een gemakkelij
ke verklaring voor dit verschijn
sel zou zijn het toe te schrijven
aan een minder wordend geheu
gen. Maar het komt in alle leef
tijdscategorieën voor. Een Britse
psychologe meent een verklaring
te hebben gevonden voor dit fa
len van het geheugen. Volgens
Gillian Cohen van de Britse Open
Universiteit is de tegenwoordige
betekenisloosheid van namen de
bet aan dit verschijnsel, zo meldt
New Scientist.
Vroeger waren namen veelal
gekoppeld aan beroepen, zoals
Bakker en Timmerman. Dat zorg
de ervoor dat er een koppeling
was als geheugensteun. Om haar
stelling te bewijzen voerde Cohen
verschillende experimenten uit.
Zij liet proefpersonen foto's van
onbekende gezichten zien. Daar
op vroeg de psychologe de proef
personen drie gegevens te leren,
verbonden aan de gezichten: een
naam, een beroep en een bezit.
Soms koppelde ze betekenislo
ze woorden aan een persoon (Dit
is meneer Collins, hij is leraar, hij
heeft een wesp.) Bij dit voorbeeld
onthielden de proefpersonen het
beroep gemakkelijk, maar de na
men onthielden ze even slecht als
de wesp. Als er een tegenstrijdig
heid tussen de naam en het be
roep (Meneer Bakker, die advo
caat is) was, bleek de herinnering
aan het beroep sterker dan aan de
naam.
Soms zagen de proefpersonen
een koppeling tussen het gezicht
en een beroep (hij lijkt op een sla
ger) of tussen een gezicht en een
bezit (hij lijkt mij een hondebezit-
ter). Volgens Cohen geven zulke
opmerkingen aan dat er gedach
ten zijn over stereotypen met rele
vante beroepen of bezittingen.
Omdat achternamen in het alge
meen dergelijke verbanden mis
sen zijn ze zo moeilijk te herinne
ren, aldus Cohen.
Onder invloed achter het stuur
zonder een druppel alcohol te
hebben genuttigd, het kan in
Zweden sinds de aanscherping
van de alcohohvetgeving. De
Zweden mogen volgens de nieu
we wet met niet meer dan 0,2 pro
mille alcohol in het bloed aan het
verkeer deelnemen. Onderzoe
kers hebben evenwel aangetoond
dat daarmee ook automobilisten
in problemen kunnen komen die
slechts een onschuldige vijf gram
druivesuiker tot zich hebben ge
nomen.
Bij 311 van 510 vrijwilligers
vonden zij na consumptie van de
druivesuiker na een uur alcohol
in het bloed. In de proef van de
onderzoekers kwam het promilla
ge niet boven de 0,07 milligram
per liter. Andere proeven komen
echter op promillages van 0,197.
Daarmee komen ze dicht in de
buurt van de 0,2.
De onderzoekers schrijven het
verschijnsel toe aan de gisting
van de druivesuiker in het li
chaam onder invloed van de
darmflora, zo meldt The Journal
of Nutritional Medicine. Bij die
gisting vormt zich alcohol die het
bloed opneemt. Voor het ver
schijnsel hebben ze de term 'auto-
brouwerij-syndroom' uitgevon
den.
GRONINGEN (GPD) - "De aar
de is een levend organisme dat
zichzelf in stand houdt. Ik heb het
de naam Gaia gegeven. Er is een
gerede kans dat Gaia de mens
heid zal overleven". Dit betoogde
de Engelse hoogleraar J. Lo
velock in Groningen voor een zaal
van driehonderd mensen. Lo
velock is in Nederland voor een
aantal lezingen. Vorige week vrij
dag heeft hij de Amsterdamse
Prijs voor het Milieu uitgereikt
gekregen. Bij de prijs hoort een
geldbedrag van 250.000 gulden.
De lezing in Groningen maakte
deel uit van een serie over de wer
king van het geheugen, maar dit
thema overrompelde Lovelock.
"Toen ik voor deze lezing werd
uitgenodigd, vroeg ik me af wat
het geheugen met Gaia heeft te
maken". De aanwezigen kregen
dan ook weinig te horen over het
geheugen van het superorganis
me aarde. Het bleef bij de veron
derstelling dat in de bouwstenen
van het leven een signaal ligt be
sloten dat nog steeds wordt uitge
zonden als een radiosignaal uil
een ver verleden.
Sinds het eind van de jaren '60
gebruikt Lovelock de term Gaia.
Hij kwam erop door als onderzoe
ker anders tegen de wereld aan te
gaan kijken en andere problemen
aan te snijden dan gebruikelijk is
in de wetenschappelijke wereld.
"Ik stelde me de vraag: hoe komt
het dat de temperatuur op aarde
eeuwenlang vrijwel gelijk is ge
bleven? Planten groeien als het
niet kouder dan 5 en niet warmer
dan 40 graden is en het liefst bij 20
graden. Sinds de mens op aarde is
nam de zonne-energie met 25 pro
cent toe en toch steeg de gemid
delde temperatuur op aarde niet.
Ik trok daaruit de conclusie dat
het klimaat wordt gereguleerd".
VORDEN (ANP) - Ongeveer ze
ven gemeenten in het westelijke
deel van de Gelderse Achterhoek
hebben besloten om vlinder-
vriendelijke maatregelen te tref
fen. Dat is het resultaat van het
eerste regionale vlinderherstel
project van de Vlinderstichting
uit Wageningen. Met de presenta
tie van het boekje 'Vlinders kij
ken in het bos' is dit project on
langs afgesloten.
Het project begon in juni 1989
onder de naam Tussen Berkel en
Oude IJssel', met het doel om de
vlinderstand in Nederland te ver
beteren. De Wageningse stichting
deed dit door voorlichting te ge
ven aan gemeenten, recreatie
schappen of agrariërs. Maar ook
door activiteiten te organiseren
voor kinderen, recreanten of de
bevolking in het algemeen.
Om bedreigde vlindersoorten
zoals het veenhooibeestje, hel
gentiaanblauwtje en het blond
dikkopje te beschermen en om te
zorgen dat de woudparelmoer-
vlinder en de zilveren maan weer
terug komen in de Achterhoek
hebben enkele Achterhoekse ge
meenten besloten 'vlindervrien-
delijk beheer' te voeren.
Dat houdt in dat sommige ge
meenten op een andere manier
hun gras gaan maaien of vlinder
tuinen en vlinderplatsoenen aan
leggen. Verder zijn er vier proef
gebieden aangewezen, de land
goederen Dorth, De Slangen
burg, Ruurlo en De Hagen.
UTRECHT (ANP) - Voor onge
veer 30 procent van de mensen
met verschijnselen van dementie
bestaat hoop op genezing. Dit
stellen de neurologen dr. G.M.
Vette en W. van Pelt en de neuro-
psycholoog G. van der Haagen
van het ziekenhuis Overvecht in
Utrecht waar ze binnenkort een
geheugenpolikliniek beginnen.
De drie artsen menen dat er ten
onrechte patiënten met ver
schijnselen van dementie aan
hun lot worden overgelaten of
worden doorgestuurd naar een
verpleeghuis.
De ziekte van Alzheimer is niet
te genezen, maar bij ongeveer 30
procent van de patiënten heeft
het dementiesyndroom andere
oorzaken. Volgens Vette kan bij
voorbeeld sprake zijn van een sto
ring in de bloedvaten van de her
senen. een infarct of aderverkal
king. Maar ook eenzijdige voe
ding, een tekort aan bepaalde vi
tamines, vergiftiging door kool
monoxide of geneesmiddelen
kunnen een vorm van dementie
veroorzaken. Bij jongeren die
overspannen of depressief zijn
kan zich schijndementie voor
doen.
van onze correspondent
Frank Kalis
C. Heijman en G. de Bruin weten
het zeker. Ze zijn tegen het wonder
middel aangelopen waarmee je een
tennisarm voorkomt. Een pols
bandje met daarin een bolletje kwik
van veertig gram vrijwaart de beoe
fenaar van racketsporten zoals ten
nis, badminton en squash van pijn
in de arm. De vloeibare substantie
vangt de schokken en trillingen op,
waardoor spieren en pezen vijftig
tot zeventig procent minder worden
belast
'Elbow Shock Absorber', een Ca
nadese vinding, is binnenkort in
Nederland te koop. Het bandje zal
tussen de zeventig en tachtig gul-
den kosten en verkrijgbaar zijn by
drogisten en sportzaken.
Ongeveer zeven jaar geleden
werd - volgens hetzelfde principe
ook een polsbandje op de markt
gebracht. Maar dat was van zo'n in
ferieure kwaliteit, dat het weer snel
uit de winkels verdween. Deze nieu
we uitvoering ligt al sinds mei van
dit jaar in de schappen in de Ver
enigde Staten.
hij wetenschappelijk medewerker
werd aan de universiteit in Vancou
ver. Üep deze zomer bij de fabrikant
tegen het bandje aan. "Ik wist het
meteen: het middel tegen een ten
nisarm".
Eerste scheepslading
In juli kreeg hij zijn Maarnse tennis-
maat De Bruin over de vloer. Ook
hg raakte in de ban van 'het bolletje
kwik'. Het tweq^al heeft van de fa
brikant de kans gekregen het band-
ie te distribueren in Europa. De eer
ste scheepslading is gearriveerd.
Le Bruin, kantinebeheerder van
de tennisclub in Maarn. gelooft hei
lig in de heilzame werking van het
produkt. "Op de tennisclub heb ik
ze uitgedeeld om uit te proberen.
Niemand wil ze meer teruggeven.
Met de bandjes om hebben ze op
eens geen last meer van hun arm.
Zelfs de patatbakker is gebaat bg
het bolletje Ik ben ervan overtuigd
dat dit hulpmiddel zichzelf ver
koopt'
Dr. R. de Bie. hoofddocent schei
kunde aan de Rijksuniversiteit in
Utrecht, noemt het een pracht
vondst, die natuurkundig verklaar
baar is. "Je moet er alleen wel opko
men om het zo toe te passen", zegt
hij. "Het werkt vrg simpel. Als je
iets in beweging brengt, door bij
voorbeeld een slag tegen een tennis
bal of een golfstoot. veroorzaak Je
trillingen in je arm. Door er iets aan
te binden i> de trilling sneller afge
lopen Vloeibaar metaal beweegt te
gen de trilling in en dempt het snel
Het bolletje kwik vangt de schok
ken op die de trillingen veroorza
ken".
De miljoenen pinguins in
de Antarctische wateren
eten samen zo veel van het
kleine kreeftje krill, dat golf
stromen waarschijnlijk
steeds nieuwe krill naar hun
broedgebieden aanvoeren.
Dat betekent dat menselijke
exploitatie van de eiwitbron
krill, zelfs als het gebeurt op
grote afstanden van pinguin-
kolonies, het voortbestaan
van deze vogels toch be
dreigt.
De ecologen Albert Beintema van
het Rijksinstituut voor Natuurbe
heer (RIN) en Henk Visser van de
Utrechtse universiteit stellen dat in
het verslag van hun onderzoek op
Elephant Eiland, dat zij in januari
1989 samen met Braziliaanse biolo
gen uitvoerden.
Het was een eerste, verkennend
onderzoek. Albert Beintema gaat
met zijn RIN-collega M. Klaassen
tijdens de komende, eerste grote
Nederlandse Antarctica-expc-ditie
(december en januari) dit onder
zoek grootschaliger en meer in de
tail voortzetten op King George Ei
land, eveneens een van de Zuid
Shetland Eilanden langs de kust
van het Antarctisch Schiereiland.
In het verleden werden bij dit ty
pe onderzoek veel pinguins gedood
om hun maaginhoud te analyseren.
Een latere methode, waarbij de
maag van gevangen pinguins werd
leeggespoeld. leverde weliswaar
geen slachtoffers op, maar veroor
zaakte wel dat de pinguinkuikens
minder voedsel aangevoerd kregen.
Beintema, Visser en de Braziliaanse
bioloog M.N. Strieder ontwikkel
den en beproefden een nieuwe me
thode, waarbij geen schade aan de
dieren wordt veroorzaakt: zij wogen
de vogels voordat zij voedsel gingen
zoeken en opnieuw bij terugkeer.
Om in de drukke vogelkolonie de
juiste vogel terug te vinden gaven
zij hem of haar een lik gele kleurstof
(picrinezuur) op de borst.
Pinguins die van zee kwamen wer
den in de kolonie gevolgd tot zij op
het nest. arriveerden, waar hun part
ner broedde. Een aantal 'wisselin
gen van de wacht' werd geobser
veerd om het moment te bepalen,
waarop de dieren met de minste
verstoring konden worden gevan
gen, gewogen en gemerkt Sommi
ge paren bleven meer dan een uur
samen op het nest. maar heel vaak
verliet de broedende vogel het nest
vrijwel onmiddellijk als de partner
met voedsel arriveerde.
Begroetingsceremonie
De beste tactiek bleek te zgn bei
de vogels te vangen en te wegen,
wanneer zij volop bezig waren met
hun begroetingsceremonie. Ook de
kuikens werden dan gewogen. Het
bleek het handigst de 'lege' pinguïn
buiten de kolonie los te laten en de
'volle' even stevig bij het nest met
de kuikens te houden. De begroe
tingsceremonie werd dan meestal
overgedaan. Er moest voor worden
gewaakt dat Grote Jagers, de bruta
le roofmeeuwen in dit gebied, de
verwarring niet gebruikten om de
kuikens buit te maken.
Op 5,17 en 23 januari 1989 vingen
Beintema en zijn collega's steeds
zo'n twintigtal paren keelbandpin-
guins (Pygoscelis antarctica). Ze
bleven gemiddeld negen uur en 35
minuten op zee voedsel zoeken.
Daarbij bleek dat het vinden van
voedsel hen later in de avond steeds
moeilijker viel. De vogels kwamen
gemiddeld met een buit van 547
gram krill terug.
400 ton per dag
Daaruit berekenden de onderzoe
kers dat de piekconsumptie aan
krill in het broedseizoen per pin-
guinfamilie op 3 tot 3,5 kilogram per
dag ligt. Dat betekent voor de kolo
nie, waar zij hun onderzoek uitvoer
den (Stinker Point) een consumptie
van veertig ton krill per dag. En
voor heel Elephant Eiland, waar
120.000 paar pinguins leven, vier
honderd ton krill per dag; voor de
Scotia Zee met zijn naar raming 6,4
miljoen pinguins de astronomische
hoeveelheid van 20.000 ton krill per
dag. Pinguins nemen bovendien
Keelbandpinguins met hun jongen in de broedkolonie.
<i»to (.rn
naar schatting slechts 24 percent
van alle krill, die door vogels en
zoogdieren wordt gegeten, voor
hun rekening.
Zij vinden daarin een bevestiging
voor de ook door andere onderzoe
kers geuite veronderstelling, dat de
Scotia Zee zulke gigantische hoe
veelheden knll niet kan produceren
en er dus een voortdurende aanvoer
van krill uit andere Antarctische
wateren moet zijn. Dat betekent dat
menselijke exploitatie van deze ci-
witbron. ook als die ver van pin-
guinkolonies verwijderd plaats
vindt, directe gevolgen voor de pin
guïns zal hebben.
Van onze correspondent
Geert Dekker
"Mensen die het verkeersprobleem
willen oplossen, kijken alleen naar
de auto als vervoermiddel. Ze ver
geten dat een auto voor de mens
veel meer betékent. Het is een
plaats waar men zich in thuisvoelt,
een eigen territorium, een uiting
van cultuur. Dat wordt in het beleid
niet onderkend. Daardoor zijn de
meeste maatregelen die alleen ge
richt zijn op het onaantrekkelijk
maken van de auto als vervoermid
del bij voorbaat gedoemd te misluk
ken", zegt de filosoof Hans Achter
huis.
Prof. dr. Achterhuis is bijzonder
hoogleraar humanistische wijsbe
geerte aan de Landbouwuniversi
teit in Wageningen en wordt bin
nenkort tevens benoemd als alge
meen hoogleraar in de wijsbegeerte
en maatschappijwetenschappen
aan de Universiteit Twente.
De laatste jaren richt hij zich on
der meer op de zogenaamde milieu
filosofie. Daaronder wordt de wijs
gerige onderbouwing van de
milieukunde verstaan. Het gaat in
de milieufilosofie met andere woor
den om de vraag waarom wij zo met
het milieu omspringen als wg doen
en wat daar aan kan worden veran
derd.
In een bijdrage aan een congres van
het ingenieurs- en adviesbureau
Grontmij maakte Achterhuis on
langs duidelijk dat de milieufiloso
fie als een soort omgekeerde filoso
fie van de technologie kan worden
beschouwd. De verhalen waarin
zo'n twintig jaar geleden met veel
enthousiasme werd geschreven
over de zegeningen van de tech
niek, worden door de moderne filo
sofen in omgekeerde vorm opnieuw
gebruikt. Het optimisme is daarbij
vervangen door een pessimistische
kijk op de rol die de techniek in de
samenleving speelt. Sommige
milieugroepen verbinden daaraan
de conclusie dat alle technologie
moet worden afgeschaft om het
milieu weer in haar oude staat te
herstellen. Maar dat is een naïeve
zienswijze, vindt de filosoof Achter
huis.
"Een aantal extreme milieugroe
pen, bij voorbeeld rond de voorma
lige ideoloog van de Duitse Groe
nen Rudolf Bahro, verwerpen de
hele technologische ontwikkeling
van de laatste paar eeuwen", zegt
hg. "Daar kom je volgens mij niets
verder mee. Het is een heel hypo
criete benadering van het milieu
probleem, die alleen zoden aan de
dijk zet als je op een Zuidzee-eiland
woont. Zodra je echter met behulp
Filosoof Hans Achterhuis.
van de modernste technieken op de
televisie zo'n verhaal gaat vertellen,
zoals ze doen. dan ben je behoorlijk
hypocriet bezig. De technologie
kun je niet afschaffen, maar het is
natuurlgk wel goed om te kgken of
het mogelgk is op een andere wgze
met de natuur om te gaan".
Achterhuis vindt vooral het ver
keer en in het bijzonder dc auto een
goed voorbeeld van de milieupro
blematiek. de belangrgkc rol die de
technologie hierin speelt en de
moeite die het kost om tot een ander
beleid te komen. Volgens Achter
huis worden voor de milieuproble
men die met de auto samenhangen
vooral technische oplossingen be
dacht. Door de katalysator, maar
ook door allerlei financiële maatre
gelen hoopt men dc milieu-o\ crl.i t
die de auto veroorzaakt te kunnen
beperken. Daarmee zal het pro
bleem nooit volledig kunnen wor
den opgelost, denkt de filosoof, al
vindt hg wel dat alle mogclgke tech
nische hulpmiddelen optimaal
moeten worden ingezet.
Achterhuis "Het probleem is dat
do auto alleen maar wordt ff
een middel om zo efficient mogelijk
van a naar b te komen In v
len is de auto daarvoor niet het
meest efficiente middel. Nog afgc
zien van de milieuproblemen kost
het vaak meer ergernis, tijd en geld
om met de auto tc gaan. Als vervoer
middel is het zeker niet de meest ef
ficiënte wijze van voortbewegen die
er bestaat. Toch kiezen mensen er
voor om in een auto te rgden. De
enige conclusie die jc daar uit kun
trekken is dat dc auto voor de men
sen veel meer is dan een simpel
middel om zich te W| I M IQ
Daarom helpt het ook nauwclgks
als je het autorgden duurder maakt
De mensen blgven toch in hun auto
rgden. Bij een vervoermiddel zou jc
dat nooit doen. omdat je dan altijd
een afweging maakt wat het beste
is Dat wordt bij de auto met
daan".
Van onze correspondent
Margrect Gort
Rokers die eindelijk wel eens van
hun gewoonte af willen, kunnen
mogelijk binnen niet al te lange tijd
een nieuwe manier proberen die
goedkoper is dan hypnose, minder
pijnlijk dan acupunctuur, en ge
makkelijker dan een therapie geba
seerd op weerstand tegen nicotine.
Het Zwitsers farmaceutische be
drijf Ciba-Geigy verwacht volgend
jaar een zogenaamde nicotinepleis
ter op de Nederlandse markt te kun
nen brengen die rokers in een klei
ne vijf maanden van hun 'versla
ving' afhelpt. Op dit moment ligt
het middel bij het College ter Beoor
deling van Geneesmiddelen, dat be
kijkt of het geregistreerd kan wor
den.
De Zwitserse firma heeft goede
hoop dat het middel voor Neder
land wordt vrggegeven. Wanneer
deze binnen is kan het gewoon via
de apotheek verkocht worden Of
vergoeding via een arts mogelijk
wordt, is nog niet bekend.
De pleister moet dag en nacht ge
dragen worden en kan overal op de
huid worden aangebracht. De kleef-
strip geeft steeds een klein beetje
nicotine af die via het bloed ver
spreid wordt, zodat de straffe ro
kers. ondanks het gemis van een si
garet in de mond. toch het idee heb
ben dat ze gerookt hebben.
Koolmonoxide ziekmakend
De resultaten van een proef met de
pleisters die het Zwitserse bedrgf
heeft gehouden waren over het al
gemeen positief. Aan het einde van
de drie maanden die het onderzoek
duurde rookte een derde van dege
nen die een werkende pleister had
den gehad nog steeds niet. terwijl
een kwart van de proefpersonen die
een placebotnepipleister hadden
gekregen, de sigaret had afgezwo
ren.
Hoewel nicotinegebruik niet he
lemaal ongevaarlgk is - het levert
een verhoogde kans op hart- en
vaatziekten op - is het toch vooral de
koolmonoxide die vrijkomt bij het
roken, die ziekmakend werkt. Voor
zover op dit moment bekend, speelt
nicotine geen rol bij het krggen van
kanker of bronchitis.
Het idee van een nicotinepleister
is ontwikkeld uit het gebruik van
kauwgum als hulpmiddel om van
het roken af te komen. De kauw
gum werkte niet bg iedereen even
goed. Sommige mensen konden
niet aan de smaak wennen, terwijl
anderen niet goed kauwden en het
speeksel direct doorslikten, in
plaats van het even in de mond te
houden, opdat de nicotine via de
huid aan de binnenkant van de
mond kon'worden opgenomen.
Wanneer het speeksel wordt door
geslikt. wordt het gezuiverd door de
lever en hcefl de nicotine geen ef
fect De pleister is derhalve veel ef
fectiever.
Concurrentie
De Zwitserse firma is niet de enige
die bezig is met een dergelijke pleis
ter. Het Engelse dagblad The Obser
ver meldt dat het Engelse farmaceu
tische bedrijf Lundbeck een nicoti
nepleister heeft ontwikkeld, die
maar 16 uur in plaats van 24 uur
hoeft te worden gedragen
Momenteel wordt een onderzoek
naar de werking van deze pleister
opgezet, waarvoor 1.200 rokers, die
per persoon minimaal 15 sigaretten
per dag opsteken, uit de omgeving
van Londen gezocht worden. Om
zeker te zijn dat het dc nicotine is
die het werk doet. krijgt een derde
deel van de deelnemers aan het on
derzoek een placeboplcister, dus
een pleister zonder nlCOttM
De patiënten noch de dokter zal
precies verteld worden wie welke
sticker draagt Alleen dc weten
schappers die het onderzoek leiden
weten precies hoe de verdeling is.
De deelnemers moeten de pleister
drie maanden lang elke dag dragen.
Na die periode krggen ze een klei
nere. die minder nicotine afgeeft
Ook de mensen met een placebo-
pleister krggen een kleinere pleis
ter.
Niet stiekem roken
Na vier en een halve maand hoeven
geen pleisters meer gedragen te
worden en wordt bekeken of er nog
gerookt wordt en hoeveel er nog ge
rookt wordt. De deelnemers wor
den daarna nog een jaar lang ge
volgd om te bekijken of ze in hun
oude rookgewoonte terugvallen.
De directeur van een onbeteke
nend bedrijf die plotseling dc
opdracht van zijn leven krijgt,
maar geconfronteerd wordt met
het probleem dat die uit een ui
terst verdacht land komt. kan
met zgn gewetensnood sinds
kort terecht bij de 'Filosofen-
praktijk', die drie in Groningen
afgestudeerde filosofen hebben
opgericht Daar kan men. nu de
pastoor en de dominee geen uit
sluitsel moer bieden, met ethi
sche vragen en andere levensbe-
schouwelgke problemen
aankloppen
De 'Diplomfilosofen' Fiévez,
Steven Hartkamp en Frans
Wiersmaal hebben inmiddels te
maken gehad met een informa
ticus die geïnteresseerd was in
de implicaties van dc kunstma
tige intelligentie van een com
puter. Maar ook een jarenlang
overtuigd Marxist klopte aan.
Door dc omwentelingen in het
Oostblok was de man hevig in
verwarring geraakt
