m Anbeek wil feuilleton vol Leids rumoer schrijven V Genieten bij Con Amore Levendig jubileum van Voorschotense jeugdkoren Speelstijl 'Per Expres' past bij vervreemding Albee Uiterlijke contrasten, toch overeenkomsten bij Stelling 'Scoren!' draak van ongekende omvang PAGINA 10 MAANDAG 29 OKTOBER 1990 AMSTERDAM - Een onderonsje tussen de gaande man van het Nationale Ballet, Rudi van Dantzig (links), en Wayne Eagling, de Canadees die hem Als artistiek leider zal opvolgen. Eagling heeft als opdracht van het bestuur (jan het Nationale Ballet meegekregen het repertoirebeleid voort te zetten joals het nu is. De nieuwe leider mag slechts accenten leggen. (toto anpi 'ELIAS Oratofium wan Felix MerxJetasohn- BarthokJy uitgevoerd door de Christelijke Oralofiumvereniging Con Amore m m v. le den van het Aalsmeers Koor. Solisten Mi randa van Kralmgen- sopraan. Ans van Dam- alt, Tony Klaasen- tenor en Charles van Tassel- bas Koor en Randstedelijk Be- geletdmgsorkest stonden onder leiding van dirigent Piet Kiel jr Gehoord op 27 oktober m de Pieterskerk. Leiden LEIDEN - De Pieterskerk vormt een schitterende entourage voor de uitvoering van een Oudtesta mentisch oratorium zoals Elias er een is. Als je dan bij binnenkomst een behaaglijke warmte tegemoet straalt en het oog aangenaam ge troffen wordt door een sfeervolle verlichting en een talrijk en ver wachtingsvol publiek dan kan het niet anders of de omstandig heden zijn veelbelovend voor een aangename avond. Con Amore heeft deze verwachtingen niet te leurgesteld. Mendelssohn heeft van Elias een krachtige verschijning ge maakt, gehouwen uit het graniet van de stenen tafelen. Het oratori um werd gedragen door Charles van Tassel, de bas die de figuur van de profeet vertolkt. Al vanaf het beginrecitatief waar Elias met bazuingeschal zijn onheilsbood schap verkondigt, raak je als luis teraar onder de bekoring van zijn - in veel opzichten - geweldige stem. Een stem die bij tijden de ruimte van de Pieterskerk kon doorklieven als het woord des He ren. Maar ook kencfe zijn stem ve le andere timbres waaronder een werkelijk zalvend mooi midden- register De rollen die door de overige solisten werden gezongen ver schilden nogal van inhoud. Maar ook de stemmen zelf kenden an dere eigenschappen. Miranda van Kralingen beschikte onder alle omstandigheden over een mooie, dragende stem. Of ze nu sterk of zacht zong, in hoge of lage regis ters. Ans van Dam die prachtige engeluitspraken kon zingen, was in de laagte wat zwak, zodat zij bij samenzang regelmatig van het to neel verdween. Ook kende haar stem soms een mechanisch aan doend vibrato dat te nadrukkelijk aandeed. De tenor Tony Klaasen gooide zich vol vuur en overgave in de strijd maar had een niet zo sterke stem en leek daardoor, ze ker in de hoogte, wat geforceerd. Ook zijn vibrato was erg nadruk kelijk waardoor bepaalde klin kers in het hogere registers erg week klonken. Mendelssohn heeft werkelijk schitterende muziek gecompo neerd. Een grote verscheidenheid aan emoties die in de tekst ver woord worden, weerspiegelen zich in de klanken van de muziek. Vaak denk je Bach of Handel te horen en vaak wijkt dan de mu ziek af van deze verwachting en verschijnen er negentiende- eeuwse harmonische wendingen om de hoek. Ook al was Mendelssohn geen operacomponist, toch heeft hij aan bepaalde nummers een enor me dramatische kracht gegeven, die mij soms aan Wagner deed denken. Zo hebben bas en sopraan die pe indruk op mij gemaakt bij de opwekking van de zoon van de weduwe. De lyrische kant van de compo nist is over het hele oratorium te rug te vinden. Een grote rijkdom en verscheidenheid aan melodie- en maken het werk boeiend. De beknoptheid van uitdrukking in solo's en begeleiding, de in het kort weergegeven sfeertekening alle kenmerken van het romanti sche lied duiken regelmatig op. Het koor zong enthousiast en leek door de kwaliteit van de so listen aangestoken te worden om nog bezielder te zingen. Piet Kiel deed er alles aan om de aandacht en de bezieling tot aan het slot koor vast te houden en hij slaagde daar ook goed in. Op sommige punten kwam het koor iets te week voor de dag. Wanneer stormwinden en aardbevingen het voorbijgaan van de Heer aan kondigen. Als de Heer dan een maal nadert in een stil en zacht suizen is het jammer dat de veel vuldig aangezette s-klanken niet helemaal gelijk klonken op dit moment van grote aandacht. Heel spannend waren de bij dragen van de koorsolisten. Zon der blikken of blozen en met vol maakte kalmte schaarden zij zich in de rij van solisten en voegden zich perfect in het geheel. Al met al een uitvoering waar voor de toehoorders veel aan te genieten viel. MONICA SCHIKS Geen eerste prijs Flipse-concours ROTTERDAM (GPD) - Het derde Eduard Flipse concours voor piano is dit weekeinde afgesloten zonder het toekennen van een eerste prijs. De jury had het 'opvallende artistie ke talent' niet onder de deelnemers gevonden en gaf de drie finalisten een derde en een gedeelde tweede prijs. Enkele extra-prijzen zorgden voor enige compensatie. Als applaus een graadmeter is, had bij het Flipse-concours de eer ste prijs moeten gaan naar Frank Peters, die voor zijn krachtdadige vertolking van het Eerste pianocon cert van Rachmaninof de uitbun digste ovatie kreeg. Hij deelde ech ter de tweede prijs met de Bulgaar se Marietta Petkova, net als hij een leerling van Jan Wijn, die een nogal introverte, maar zeer beheerste le zing gaf van het Concert van Schu- De derde prijs ging naar de Ja panse Ryoko Kondo (in Utrecht af gestudeerd bij Ton Hartsuiker). i'W.F. Hermans was me net voor' i i Leiden De Leidse hoog leraar moderne letterkunde én schrijver Ton Anbeek Ijeeft een oude. onuitgege ven sleutelroman over het Nederlandse universitaire léven in de kast liggen, die ljij graag tot feuilleton wil bewerken. Anbeek maakte cjit vrijdagavond in de Leid se sociëteit De Burcht be kend. Hij schreef het boek ben, vijftien jaar geleden, ijiaar ging niet tot publikatie over. W.F. Hermans maaide IJem naar zijn zeggen name lijk het gras voor dc voeten tjveg met romans als Onder professoren en Uit talloos ijeel miljoenen. Onder leiding van letterkundige Eep Francken bespraken Anbeek de debuterende schrijver Mani Anbeeks tweede roman Sisyfus ver liefd een middenstandszoon tel kens zijn verliefdheden botviert. Kummer in de drukbezette Burcht leidde dit in de kritieken tot grote allerlei onderwerpen. Het was de aandacht voor de erotische passa- bedoeling dat de heren zouden con- g^s. Eep Francken vond echter dat ter dan de overeenkomsten, waar- gelijk. Hij had zelfs de roman eerst door het gesprek wat van een debat Stand willen noemen, maar zag wegkreeg. De Leidse 'Fransman' Kummer, veel in het nieuws vanwege zijn de buutroman Afscheid in Meudon. mocht als Céline-vertaler vcor de pauze nog eens van zijn liefde voor Linker' Franlcriik pptuicren pn vprhalpn hnp daar vanaf omdat zijn eerste roman al Gemeenschap heette. "Dat had een beetje vreemd gestaan". Anbeek noemde zijn Sisyfus ver liefd een pretentieloos verhaal, be de zware hn^b'kolffni^Tstr ideMnrkl'ch'na Stat?die SSövértag beleefde^ Antacek kwam er toen moel analyse™. Negatieve nauwelijks aan te pas. al maakte de knt'ek "«"J* Taï^S e hoogleraar bekend de Franse «aal slecht te beheersen en Flaubert bij voorbeeld in het Engels te lezen. het is nog erger als je daarnaast ro- schrijft. En komen daarin ero tische passages voor, dan is dat on- Jubileumconcert Christelijke JeugdKoren Voorschoten Met medew van Berdine van Bemmel fluit. Han Kapaan. hobo. Aat Eriks or gel. enkele vocale solisten en een reünisten koor Onder leiding van Rita Eriks. Gehoord in de Dorpskerk, op 27 oktober De stemming werd er bij elk lied goed ingebracht door de swingende introducties en tussenspelen van de pianist Rob van Dijk. Deze begelei der van Liesbeth Liszt gaf afwisse lend jazzy en gevoelige impulsen aan de beide koren, die ook nog werden aangevuld met een groot VOORSCHOTEN - Een volle kerk: reünistenkoor, dat speciaal voor het beste jubileumcadeau dat Rita deze avond was samengesteld. Ver- Eriks zich had gewenst werd zater- trouwde verschijningen waren dagavond werkelijkheid. Diverse voorts het oud-lid Berdine van generaties vrouwen en kinderen be volkten samen met een talrijk pu bliek de Voorschotense Dorpskerk. In de afgelopen 25 jaar is het een ko- Bemmel als fluitiste o.a. in een pare lend gespeeld andante van Mozart met piano, bevenens Han Kapaan met een gevoelige hobo-solo. Alle drie de koren en de musici traden men en gaan geweest van leden van samen en apart op in allerlei combi de kinderkoren: de Lenteklokjes en ~c 1 de iets oudere meisjes van de "Alouettes". Rita Eriks bleef al die naties met af en toe solozang. Veel Nederlandstalig repertoire met bijbelse onderwerpen maar tijd trouw "op de bok" staan bijge- solJ_aria-s van Handèl en Men- staan door haar man Aat Eriks, als d j h en twee negro-spirituals. organist. Een tijd van ups en downs, met optredens in kerkd^er^teri^en Eriks liet horen wat de moge- i lijkheden zijn met leeftijden zo tus sen 4 en 40 jaar: gedisciplineerd x één- en tweestemmig zingen en Bekende liederen van die platen zelfs een driestemmig a capella waren natuurlijk te horen zoals Jo- koor van de reünisten in Mendels- zua, ik geef je stad en land en Je hoeft niet bang te zijn" met teksten van Jan Visser en muziek van Nan- sohns "Hebe deine Augen auf Kortom, een feestelijke gebeurtenis Francken bleek vooral in autobio- in Leiden studeren", grafische achtergronden van de ro manciers geïnteresseerd. Omdat in Jubileum 'In wankel evenwicht' Albee Door loqerflverenigmg Per Expres «ie Ben de Sruijh Gezien op 27 oktober n arktheater in Alphen aan den Ri|n. verongelijkt is. Haar uiteindelijk als wankel evenwicht Toneelstuk van Edward gevoelig ontmaskerde echtgenoot I O fw nn» uArnmninn er xnres «- <j^omas (jan Lagerberg) delft weer- galoos het onderspit, zoals al zo vaak gebeurd moet zijn. Zijn mono- -T- ic loog over het afscheid in zijn jeugd ALPHEN Twaalf en een halfjaar van een Zmspeelt al op de dra- Alphense toneelvereniging Per Ex- matjsche. absurde scène aan het Jires werd zaterdagavond gevierd sjot waann Lagerberg indrukwek- piet het eren van regie-assistente kend het beste in de acteur in hem Antje Hooijenga, die bijna even naar boven haalt. De ondanks de hing actief is voor Per Expres. En drank behaagzieke zuster Claire {net Edward Albce's 'In wankel (Manny Lagerberg) blijft overtui- fvenwicht' (A delicate balance) als gcnd dc waarheid spreken, mis- Vijftigste stuk wilde men de gouden schien juist door die drank. Esther keuze in een koperen bestaan ma- van der Wijngaard legt in haar ver ken. De Amerikaan schreef het spel to|king van dochter Julia naast fn 1966 en kreeg er een jaar later de stomheid ook verrassende wijsheid, fameuze Pulitzerprijs voor. [)e sui|ige Harry (Leon van der i In het vrijwel uitverkochte Zwaan) zou eens door elkaar geram- Parktheatcr kreeg het publiek za- mdd moeten worden. Ook hu zit terdogavond dus een zware kluif m|n of meer onder de piak bij die Voorgeschoteld. Want in wezen is andere weze] Edna (Suzanne Vink). Jn wankel evenwicht' een eenakter Maar zij kan vreemd genoeg soms zonder ontwikkeling. Het duurt wej vdc>r zichzelf op komen. Daar- echter tot de laatste ogenblikken om krast hct cchtpaar tenslotte op Voordat duidelijk wordt, dat die an kcert dc in bei eilandenrijk fcntwikkeling achterwege blijft. In wecrom Zi] het in wankel even- de interpretatie van regisseur De j ht fmtfi fanp.mann truijn werden vooral enige mono EMIEL FANüMANN i ónder worden dan als noodkreet de filosofietjes, die met aforismen doorspekt zijn. afgestoken. De han deling gaat daarna alleen ogen ichijnüjk gewoon verder, want de dialogen beperken zich evenzeer tot monologen. i De schamele handeling beslaat slechts enige uren. Het echtpaar Ag nes on Tobias woont in huis met de Alcoholistische zuster van Agnes, Claire. Het echtpaar Edna en Harry houdt het wegens onduidelijke ang Hen in hun eigen huis met uit en koekt bij hun vrienden onderdak. Tot overmaat van ramp keert ook dochter Julia, die voor de zoveelste keer een man verlaten heeft, naar het ouderlijk huis terug. En dat botst allemaal, die mensen op die ei- jandjes. Het grootste probleem voor de zjps spelers moet geweest zijn om lange luppen tekst, waarin Albee vvel verholen onzekerheid gelegd Heeft, overtuigend te brengen. Te gelijk moeten de spelers zelf niet qn zeker overkomen. En in die zin uerkeerde het acteren van Per Ex pres zelf ook in een soort wankel «A-en wicht. 1 De balans slaat uiteindelijk naar Het positieve door. Want lachwek kend werd het gelukkig allemaal met en dat in dit stuk sterk samen- steel ontbrak, zou ook Albee deugd gedaan hebben. Zijn verbeelding >^an contact- en communicutiestoor nissen gedijt daar juist bij. Er werd per slot van rekening een aantal itiensen neergezet, dat vooral op zichzelf gericht is. Liesbeth van Kempen volhardde in de onuit staanbare Agnes. die beurtelings hardvochtig, zelfgenoegzaam en De literatuurwetenschapper Ma ni Kummer neemt in zijn debuutro man ook al ruim afstand van zijn professie: "Ton, je weet toch dat er in dat vak ontzettende onzin ge schreven wordt". En wat die oude sleutelroman be trof, Ton Anbeek voelde er wel voor om nu in het Leids universiteits blad een actueel feuilleton, een streekroman over de universiteit, te beginnen. "Als Mani dan de scheid scènes schrijft en ik de erotische kan het niet fout". Voor de vrije idealen van 1968 en het bijbehorende straatrumoer is binnen de universitaire gemeen schap geen plaats meer, zo bleek vrijdag al. Dus kan Anbeek dat feuilleton over de huidige stand van zaken misschien het beste de titel '69' meegeven. Schrijversdebuut Mary Dresselhuys AMSTERDAM (ANP) - De actrice Mary Dresselhuys heeft op 83-jarige leeftijd haar schrijversdebuut ge maakt. Tien korte verhalen, waarin vooral de veelal vermakelijke dialo gen opvallen, en een gedicht zijn ge bundeld in het vrijdag verschenen „Jons". Jons was Dresselhuys' man. de vlieger-schrijver A. Viruly. Het hele boek gaat over hun relatie, die in 1947 begon. Viruly overleed vijf jaar geleden. SCHWARZENBURG - De Amerikaanse filmacteur Anthony Quinn po seert naast zijn 'Jolanda' een van zijn sculpturen die te zien zijn op een ex positie van werken van zijn hand in het Zwitserse Schwarzenburg. Quinn is naast acteur een verdienstelijk beeldend kunstenaar. (toto anpi steeds goed te doen, blijkens het Se koorleven nog springlevend is. succes van het slotlied "Hoe groot is God de Heer". FRANK DEN HERDER Uiterlijke contrast in overeenkomstige bena dering Expositie met recent werk van Christie van der Haak en Marcel Zalme, t/m 3 november Galerie Stelling. Burgsteeg 14, Leiden. Openingstijden Wo t/m za. van 12.00 - 17.00 uur Na een periode van onzekerheid en onduidelijkheid over de toe komst van Stelling, heeft deze Leidse galerie onlangs een nieu we start gemaakt in de vertrouw de expositieruimte aan de voet van de Burchtheuvel. De tweede tentoonstelling onder verant woordelijkheid van het nieuwe bestuur is gewijd aan recente schilderijen van Christie van der Haak en Marcel Zalme. Van der Haak is geen onbekende in het Leidse tentoonstellings-circuit; haar werk dat onder de titel 'La cause de notre joie' in 1985 in het Van Abbemuseum in Eindhoven gepresenteerd werd, was in mei van dat jaar ook hier in het LAK te zien. Zalme daarentegen, be hoort tot de categorie beginnende kunstenaars. Hij studeerde in 1989 af aan de Koninklijke Acade mie in Den Haag en ontving dit jaar een startstipendium van het ministerie van wvc. Op initiatief van Christie van der Haak kreeg Zalme de mogelijkheid om bij ga lerie Stelling te exposeren. De recente schilderijen van Christie van der Haak zetten in bepaalde opzichten de lijn van het oudere werk voort. De dyna miek en het rijke koloriet die de afbeeldingen van madonna's uit de reeks 'La cause de notre joie' kenmerkten, bepalen in sterke mate de werken die als thema 'Strijd' hebben gekregen. Zowel formeel als inhoudelijk bracht Van der Haak in de serie madon na's verschillende niveaus aan. Uitgaand van het traditionele de votiebeeld uit de Byzantijnse kunst gaf zij de verbeelding van dit religieuze onderwerp een ei gentijdse vorm. Met de weergave van Maria was het werk niet vol tooid. Aan deze laag werden an dere toegevoegd, bestaande uit kubistische, collage-achtige vor men en decoratieve motieven, zoals bladeren en bloemen. Vijf jaar later heeft deze werkwijze zich verder ontwikkeld. Nog steeds doordringen de verschil lende niveaus elkaar. In het ge fragmenteerde beeld, dat door een rechthoekige raster samenge houden wordt, kan men figuren en bloemenornamenten herken nen, zoals ook in het vroegere werk het geval was. Ondanks het feit dat Van der Haak zeer uiteen lopende patronen samenvoegt en met elkaar vervlecht is de op bouw van de schilderijen nooit chaotisch en leidt het uitgespro ken kleurgebruik nooit tot over dadigheid. Ondanks de schijnba re overeenkomst met de madon- na-sene, heeft het nieuwe werk zich in een andere richting ont wikkeld. Het samenspel van de diverse niveaus is hechter gewor den en de thematiek heeft een ernstige wending gekregen. In de wisselwerking van elementen heeft de vreugde over het kunst werk plaats gemaakt voor de ver beelding van strijd door de con frontatie van de weergegeven fi guren. De bijdrage van Marcel Zalme aan de expositie kenmerkt zich door een tamelijk ingehouden kleurgebruik en een combinatie van figuratieve vormen en ab stracte, geometrische patronen. Een summiere aanduiding van een landschap en elkaar door dringende vlakken in een van de schilderijen illustreert deze bena dering goed. In 'Binnenlandse zee' brengt Zalme een zeker ritme in de vlakverdeling aan door het contrast van enkele in verticale richting ingevulde vierkanten en de losser geschilderde partijen, waarin horizontale penseelstre ken overheersen. Het meest op vallende werk van Zalme, zowel wat afmetingen en werkwijze be treft, is het schilderij 'De grot'. In de scherp omschreven sjabloon- vormen overheersen de figuratie ve elementen. Ook Zalme maakt in dit werk gebruik van een dui delijke gelaagdheid in de compo sitie. Een deel van het doek is on bewerkt gebleven, terwijl andere partijen uit meerdere lagen be staan waaraan tenslotte zwarte silhouetten toegevoegd zijn die de suggestie van een rotsland schap oproepen. In de herhaling van het sjabloonachtige patroon en het gebruik van in meer of mindere mate met elkaar verwe ven niveaus is een parallel met het werk van Christie van der Haak zichtbaar en dit verklaart waarom twee op het oog zo ver schillende kunstenaars op een tentoonstelling zijn samenge bracht. NANCY STOOP r T - 'Scoren!' (Speed the Plow van David Mamet Mei Johan Ooms. Hans Cornelissen en Kiki Classen Regie, vertaling en licht Willem van de Sande Bakhuyzen Vormgeving Herbert Janse Gezien op 27 oktober (landelijke pre- mièreO m de Leidse Schouwburg. LEIDEN - Onderwerp van gesprek gaan deze ferme jongens stoere kna- in 'Scoren!' zijn de filmplannen van pen ook nog een weddenschap aan. besprekingen tussen Bob en Tom. strijd gestreden is, en twijfels zijn Johan Ooms en Hans Cornelissen gerezen aangaande de ogenschijn- doeri daarbij hun best om keiharde lijke puurheid van Karen, gaan de Amerikaanse filmjongens te type- plannen voor de commerciële suc- ren. Dat levert vaak een pijnlijke pa- cesfilm gewoon door. rodie op die slechts tot plaatsv vangende schaamte leidt. Los van hun zakelijke afspraken Gepoogd is om met een vin dingrijke vormgeving aan deze ein deloze en zouteloze woordenbrij vol quasi-filosofische dooddoeners nog enig cachet mee te geven. Het is ver geefse moeite. De voor deze lande- uitgenodigde kans geboden om te scoren met gen. Nu wordt het spannend... Bob schouwers reageerden uiterst be naar verwachting een commerciële lokt Karen naar zijn appartement ieefd op dit alles. Hun was na afloop succesfilm. We krijgen die film na- met de smoes om verslag uit te een exclusieve culinaire manifesta- tuurlijk niet te zien; wij zijn alleen brengen van haar bevindingen, of de jn bet vooruitzicht gesteld. Hoe aanwezig bij de voorbesprekingen een bepaald boek geschikt is als goed het daar aangebodene ook ge- tussen de twee producenten, en na- filmscenario. Karen is als bij tover- weest mag z,jn het moet wel van tuurhjk dreigt er een kink in de ka- slag veranderd. Het heilig vuur is in uitZonderlijke kwaliteit ge bel te komen. Zoiets klinkt aanvan- haar ontstoken, en zij pleit in alle weest zj,n om deze sof kunnen -zheid (ü)voor de kwalitei- het boek. Weg met alle sce nario's voor commerciële shitfilms. leve de story met diepgang. Dat lijkt 'briljante black-comedy waar- een toe te juichen standpunt - al- i p i i- Lc»irni~ mee zangeres Madonna haar Broad- leen wat Karen aan ongrijpbare AU61 \VUlt i ILDiieKSpnjS way-debuut maakte' en ^s een hit zweverigheid over dat boek te ber- ^sterdam (ANP, De schrjjf_ m New York. Londen. Sydney en de brengt (meer informatie hebben Jean M Auel (1936) heefl de pu. Parijs.Dat mag allemaal best waar we tenslotte met) doet het ergste bhek voor het NederlandSc zijn, in de Nederlandse 'Scoren!' een draak van een stuk zoals je maar zelden meemaakt. Een sleutelrol is weggelegd voor uitzendkracht Karen. In de eerste vrezen en welhaast naar pulpfilms Boek 1990 jn de ca,egorie vertaaide verlangen. Bob is echter overtuigd, en als een goeroe die definitief het licht heeft gezien, meldt hij de volgende weken werd gehouden in bibliothe- speelt Kiki Classen haar als ochtend aan zijn coproducent Tom. ken en boekhandels kreeg Jean M een nogal sullig kind dat niet weet dat hij afziet van de commerciële Auel 16 procent van de bijna 52.000 hoe ze de taken van koffiejuffrouw, succesfilm. Er volgt wat je noemt uitgebrachte stemmen, Naast Auel een keiharde confrontatie. Het acte- bleken Roald Dahl, Stephen King i Johan Ooms en Hans Cornelissen: 'harde confrontatie'. telefoniste en invallend secretares se moet combineren. Zij blijft nog op de achtergrond, terwijl wij getui- iroto pri ge zlJn van de eindeloze, ellenlange s en verhalen gewonnen. In de stemming die de afgelopen ren bereikt hier een dieptepunt dat en Gabriel Carcia Marquez achter- slechts met pijnlijk gekromde te- eenvolgens de belangrijkste stem- nen valt gade te slaan. Wanneer de mentrekkers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 10