Forse economische ingrepen Sovjetunie EP: schuldenlanden helpen Lage waterstand last voor binnenvaart Gorbatsjov vaardigt decreten uit EG-top belangrijk voor Monetaire Unie Sovjet-mijnwerkers vormen eerste zelfstandige vakbond Zweedse economie zit in het slop Drie onderzoekers verslaan de rimpels ZATERDAG Z7 UKiUütK ïyyu ECONOMIE rAüINA 5 MOSKOU (Rtr/UPI/DPA) Sovjet-president Gorbatsjov heeft gisteren nieuwe decreten uitgevaardigd die voorzien in een forse verlaging van de commerciële koers van de roebel, een flinke verhoging van de rente op spaartegoeden en betere voorwaarden voor buiten landse investeerders. Gorbatsjov maakt daarmee gebruik van de volmachten die hij heeft gekregen om de zieltogende economie marktgerichter te maken. BRUSSEL( ANP) De EG is zo ver op weg mCTde voorbereiding van de Europese Economische en Mone taire Unie (EMU) dat Italië hoopt op de komende Europese topconferen tie (vandaag en morgen) twee defi nitieve besluiten binnen te halen. De voorzitter van het topoverleg. de Italiaanse premier Giulio Andreotti. hoopt dat men in Rome de datum vaststelt voor het ingaan van de tweede fase van de Unie (1 januari 1994). Verder wil hij het harde be sluit uit het vuur slepen dat op den duur alle Europese munten vervan gen worden door één Europese. Andreotti lijkt dus aan het feit voorbij te willen gaan dat de Britse premier. Thatcher, daar beslist niet mee in zal stemmen. De Italiaanse woordvoerder wuifde de oppositie van mevrouw Thatcher een beetje weg. Het is al eerder voorgekomen dat ze afweek van het standpunt van de anderen, maar later toch bij draaide. zo meent hij. De regeringsonderhandelingen over de vorming van de EMU moe ten half december beginnen. Vol gens EG-diplomaten is men het over veel zaken al eens. Geregeld moet nog worden wanneer de twee de fase van de Unie moet beginnen en wat er precies in die fase bereikt moet worden. Verder moet men nog vaststellen aan welke begrotings discipline de lidstaten in de derde (definitieve) fase onderworpen moeten zgn. Ook de democratische controle op de op te richten Europe se centrale bank is nog niet gere geld. Tenslotte moet nog worden I gd welk beleid er met de Europese munt gevoerd wordt ten aanzien van de munten van niet- EG-lidstaten. Met het voorbereidende werk voor de Europese Politieke Unie (EPU). waarover de onderhandelin gen ook in december moeten begin nen. staat men echter nog vrijwel nergens. Er liggen enkele rapporten op tafel. Maar daarin worden meer vragen opgeroepen dan er antwoor den worden gegeven. In Rome bespreken de staats- en regeringsleiders ook de internatio nale situatie Het is de eerste maal dat tn dit gezelschap de Golfcrisis ter sprake zal komen. De ministers van buitenlandse zaken zullen een verklaring voorbereiden. Maar hoe die verklaring er uit zal zien is nog niet duidelijk, vooral omdat een en kele lidstaat in die verklaring een verband wil leggen met het Pale stijnse probleem. De ministers van buitenlandse za ken zullen in Rome ook een verkla ring op papier zetten over de ko mende CVSE-conferentie (van 19 tot 21 november) in Panjs. Tijdens die conferentie moet de nieuwe 'vei- ligheidsarchitectuur' van Europa gestalte krijgen. In Parijs zal ook het eerste akkoord tussen de NAVO en het Warschaupact getekend moeten worden over de beperking van de conventionele strijdkrach ten in Europa. Uit de in de regeringskrant Izvestija gepubliceerde decreten blijkt dat voor handelstransacties met ingang van 1 november een koers zal gel den van 1,8 roebel per Amerikaanse dollar. Deze koers komt in de plaats van een ingewikkeld koersensys- teem dat was gebaseerd op om streeks 2000 'coëfficiënten'. De hui dige officiële koers van 0,56 roebel per dollar wordt gehandhaafd, maar zal volgens een regeringsfunctiona ris nauwelijks meer praktische be tekenis hebben. In feite is de roebel dus gedevalueerd met ongeveer 69 procent. De waardevermindering is vooral bedoeld om de export te bevorde ren. De regering verwacht dat onge veer negentig procent van de uit voer bij de nieuwe koers winstge vend zal worden. De speciale wis selkoers voor toeristen blijft on veranderd 5,60 roebel per dollar. Op de zwarte markt wordt overigens ongeveer 20 roebel voor een dollar betaald. Een tweede decreet maakt het buitenlandse investeerders moge lijk volledig eigenaar te zijn van een bedrijf in de Sovjetuhie en winsten in roebels in het land te investeren of over te maken naar het eigen land. Westerse bedrijven zijn tot nu toe terughoudend geweest bij het doen van grote investeringen in de Sovjetunie omdat zij hun winsten niet het land uit mochten brengen. Ook konden zij alleen een onderne ming vestigen met een Sovjet-part ner. Buitenlandse investeerders mogen voortaan ook langlopende pachtcontracten voor grond sluiten. Aankoop van land blijft echter ver boden. Gorbatsjov heeft verder per de creet bepaald dat de rente op spaar tegoeden, die op het ogenblik maxi maal drie procent badraagt, per 1 november fors omhoog gaat. Voor deposito's van één tot drie jaar wordt het tarief vijf procent, voor deposito's van drie tot vijf jaar ze ven procent en voor geld dat langer dan vijf jaar wordt vastgezet negen procent. Sovjet-burgers hebben naar schatting 300 miljard roebel (tegen de officiële koers 880 miljard gul den) uit de circulatie gehaald. Een groot deel daarvan is niet bij ban ken gedeponeerd. De renteverho ging is er mede op gericht dit geld weer in wettige kanalen te brengen en de handel op de zwarte markt en speculatie tegen te gaan. DONJETSK (AP) Een congres van mijnwerkers heeft gisteren be sloten de eerste onafhankelijke vak bond in de Sovjetunie op te richten. Het mogelijke ledental van 2 mil joen kan de nieuwe bond tot een be langrijke politieke en economische macht maken. De congres-afgevaar digden besloten verder om de eisen van de mijnwerkers voor meer rech ten en betere arbeidsomstandighe den desnoods met stakingen kracht bij te zetten. Het officiële landelijke vakver bond besloot eerder deze week in Moskou zichzelf op te heffen en een vrijwillige vereniging van vakorga nisaties te vormen. De mijnwerkers lieten echter blijken niet in die nieu we vereniging geïnteresseerd te zijn. "Oud en nieuw kunnen er mis schien ooit eens over praten om sa men te komen, maar eerst moeten de oude apparatsjiks van de oude bond vertrekken," verklaarde Kon- stantin Fesenko, een mijnwerker uit Donjetsk. Uitbesteding DSM Het plan van DSM om een aantal ondersteunende activiteiten aan be drijven binnen maar vooral buiten het chemieconcern uit te besteden, treft waarschijnlijk 400 tot 500 men sen. Dat werd gisteren duidelijk in het overleg tussen bonden, werkne mers en directie. Werkonderbreking Maandag zijn de eerste werkonder brekingen te verwachten bij de Postbank. Voorhands houdt de bond het op relatief zachte acties, maar als die niet helpen wordt vanaf half november naar hardere acties gegrepen. De bonden willen met hun acties bereiken dat de raad van bestuur van de NMB Postbank Groep garandeert dat er bij de mo dernisering van het betalingsver keer geen ontslagen zullen vallen. BNI-prijs 1990 Jan-Willem Wijker heeft dit jaar de prijs van de Beroepsvereniging van Nederlandse Interieurarchitekten BNI gekregen. De onderscheiding is hem toegekend voor een verbou- wingsontwerp van een Frans kas teel tot hotel. Geen verkoop TDV Het Amerikaanse concern Kiewit is er niet in geslaagd Continental Can Europe (CCE) waarvan het be drijf Thomassen en Drijver Verblifa (TDV) deel uit maakt te verkopen aan de firma Ball, eveneens uit de VS afkomstig. De transactie is afge blazen omdat de financiering in de VS niet rond is te krijgen. Subsidie EG De Europese Commissie heeft be sloten ongeveer 70 miljoen gulden beschikbaar te stellen voor de soci aal-economische ontwikkeling in het Duits-Nederlandse grensge bied. De financiële bijdrage in de grensoverschrijdende projecten ligt tussen de 40 en 50 procent van de in vesteringen. Vleesbedrijf open Het Bunschotense vleeswarenbe- drijf Van Halteren hoeft niet dicht. Homburg, de moederfabriek van Van Halteren, had eerder meege deeld dat het bedrijf eind van het jaar dicht zou gaan om de produktie van bacon over te hevelen naar Vlij men of Neede. Overleg tussen de Homburg-directie en de Industrie- en Voedingsbond CNV heeft nu op geleverd dat het bedrijf openblijft. Het mijnwerkerscongres aan vaardde met 525 stemmen voor, 11 tegen en 40 onthoudingen een gede tailleerd plan voor de oprichting van een nieuw verbond van mijn werkersbonden. Het plan is opge steld door radicale mijnwerkers uit de kolenvelden van Siberie, die in 1989 de aanzet gaven tot een lande lijke staking die het land dreigde te verlammen. Behalve voor hogere lonen, wil de nieuwe bond zich sterk maken voor banengaranties en het recht van ar beiders om hun eigen vakbondslei ders te kiezen. Voordat zij tot sta kingen overgaan, willen de mijn werkers afwachten wat het parle ment van de Russische Federatie met hun klachten doet. Regering wijst eisen Hongaarse taxichauffeurs af BUDAPEST (GPD) - De Hongaar se regering is niet van plan toe te ge- i aan de acties van de taxichauf feurs die grote delen van het land lam hebben gelegd. Uit protest te gen een verhoging van de benzine prijs met 56 procent bezetten de chauffeurs gisternacht de bruggen en verkeersknooppunten van Bud apest, bijna alle grensovergangen van het land en een groot aantal knooppunten in andere steden. Volgens de minister van trans port Caba Siklos kan er alleen wor den gepraat over compensaties voor invaliden en andere gedupeer den. Maar de regering is niet bereid de prijsverhoging terug te draaien, Zoals de chauffeurs eisen. Inmid dels hebben de chauffeurs, daarin gesteund door een aantal vrachtwa genchauffeurs en gewone automo bilisten, te kennen gegeven dat ze de kruispunten nog wel even blij ven bezetten. De actie heeft gemengde gevoe lens opgewekt, maar sympathie overheerst. Voor veel winkels vormden zich in de middag lange rijen, 's Avonds bleek twee keer zo veel brood te zijn verkocht. Afnemende daling van werkloosheid DEN HAAG (GPD) - De daling van de werkloosheid zal dit jaar tussen 33.000 en 42.500 mensen belopen. Daarmee neemt de werkloosheid veel minder af dan in voorafgaande jaren. Over 1988 was de daling van de werkloosheid 65.000, vorig jaar 55.000. Dit blijkt uit gegevens van het CBS. In de eerste acht maanden van dit jaar daalde de werkloosheid met 25.000 mensen. Over dezelfde perio de in 1988 en 1989 waren die dalin gen respectievelijk 57.000 en 34.000. Indien de trend van dit jaar zich voortzet zal de werkloosheid dit jaar totaal met 42.500 afnemen. Is de ont wikkeling gelijk aan die in vooraf gaande jaren gedurende de rest van dit jaar, dan komt de daling op zijn hoogst op 33.000 uit, wellicht nog minder. De gegevens van het CBS zijn ge baseerd op de enquête beroepsbe volking waarbij aan de hand van steekproeven het aantal geregi streerde werklozen wordt berekend in een driemaandelijks gemiddelde. Daarmee is er een zekere onnauw keurigheidsmarge. Op basis daar van meent het CBS dat alleen grote wijzigingen in de getallen een aan wijzing geven voor de feitelijke ont wikkelingen. KOPENHAGEN (GPD) In Zwe- senteerde. De hele operatie moet den moet tien procent van alle amb- jaarlijks zes mifjard gulden opleve- tenaren worden ontslagen. Dat is ren. een van de opmerkelijkste punten Het pakket, het meest drastische in het bikkelharde bezuinigingspro- in de na-oorlogse geschiedenis, gramma dat de Zweedse sociaal-de- snijdt ook fors in een aantal sociale mocratische regering gisteren pre- voorzieningen. Zo wil de regering Wall Street raakt in duikvlucht NEW YORK (UCN/ANP) De aandelenkoersen op de Newyorkse effec tenbeurs zijn gisteren flink omlaag gegaan. Vooral de bankfondsen en het computerbedrijf Unisys kregen harde klappen. De Dow Jones-mdex van dertig industriële aandelen daalde met 48,27 punten tot 2.436.14. een ver lies van bijna twee procent. De beurs bleek niet erg onder de indruk van het tekort op de Amerikaanse begroting, al jaren een bron van zorg in de financieel-economische wereld, dat in het op 30 september afgelopen fi nanciële jaar 1990 met maar liefst 44 procent is gestegen van 153,3 miljard dollar tot 220,4 miljard dollar (377 miljard gulden) het ziekengeld, een sociaal-demo cratisch stokpaardje, de eerste drie dagen terugbrengen van 90 naar 75 procent. Daarna komt de uitkering op 80 procent te liggen. De afslanking met zo'n 20.000 ambtenaren betreft de banen van ambassadeurs tot hoogleraren of visserij-inspecteurs. Daarnaast dringt Earsson aan op een snel Zweeds EG-lidmaatschap. "Een meer duidelijke en positieve houding tegenover Brussel is nood zakelijk". aldus de bewindsman. De regerende Arbeiderspartij heeft tot dusver het EG-lidmaatschap afge wezen omdat het onverenigbaar zou zijn met de Zweedse neutrali teit. Speelgoed bevat zware metalen' DEN HAAG (ANP) - In 11 van 47 plastic speelgoedartikelen die Konsumenten Kontakt heeft onderzocht zitten zware meta len. De concentraties in zeven van de elf artikelen zijn zo hoog, dat het speelgoed na afdanking onder de wet chemische afval stoffen valt. Volgens KK komen de metalen niet snel los uit het plastic en vormen ze geen ge vaar voor de gebruiker, maar wel voor het milieu. Het gaat om metalen als cadmium, seleen, chroom en antimoon. Konsumenten Kontakt, dat in 1988 al een onderzoek deed naar metalen in speelgoed, heeft de indruk dat het gebruik van me talen in speelgoed is afgeno men. ROME Demonstrerende bouw vakkers maakten het de toeristen gisteren vrijwel onmogelijk om het Colosseum in Rome te bereiken. Zij gingen met duizenden de straat op om betere garanties op behoud van werk te eisen en strengere veilig heidsmaatregelen op de bouw plaats. (toto epa) Benzine 3 cent duurder, diesel 4 ROTTERDAM (ANP) - Benzine en diesel worden weer duurder. Van de oliemaatschappijen heeft markt leider Shell voor maandag een ver hoging van de prijzen voor benzine met drie cent per liter aangekon digd. Diesel, gasolie en huisbrand olie worden die dag vier cent per li ter duurder. De vrije pompen vol gende verhoging. De hogere prijzen zijn het gevolg van de stijging van de prijzen voor ruwe olie en oliepro ducten op de internationale mark ten. STRAATSBURG (GPD) - Het Eu ropees Parlement vindt dat een ver mindering van de schuldenlast van de Derde Wereld de enige mogelijk heid is voor hernieuwde economi sche groei en herstel van de krediet waardigheid van de schuldenlan- Herziening wao kostte schatkist 600 miljoen extra DEN HAAG (GPD) - Een bij de herziening van de sociale zekerheid voorziene besparing op de uitgaven voor de wet arbeidsongeschiktheid (wao) is mislukt. Dit heeft alleen in 1988 al ertoe geleid dat 35.000 men sen extra wao genoten. Dit kostte toen 680 miljoen gulden meer dan voorzien was. Dit blijkt uit een on derzoek naar de stelselherziening, dat staatssecretaris Ter Veld (soci ale zaken) aan de Kamer gezonden. Bij de stelselherziening in 1987 werd ervan uitgegaan dat minder mensen een beroep op de wao zou den doen, doordat zij meer gedeel telijk werkzaam zouden blijven. Dit blijkt weinig te gebeuren. In twee andere onderzoeken is bekeken wat het effect was van het besluit om de ww (werkloosheids wet) en de wwv wet werkloosheids voorziening in elkaar te schuiven en of de zogenaamde 'toeslagenwet' goed werkte. Het aantal uitke ringstrekkers in de ww en wwv is la ger uitgekomen. De onderzoekers schrijven dit toe aan de daling van de werkloosheid. Op de Toeslagen wet houdt de regering geld over. Maar hoe dat komt is niet duidelijk. den. De Europarlementariërs plei ten voor een kwijtschelding onder voorwaarden, die ook inspanningen van de Derde Wereld verlangen. Het Europarlement laakt de on gehoorde netto kapitaaloverdracht van Zuid naar Noord, die de afgelo pen jaren is toegenomen van 37.6 tot 43.9 miljard dollar De Lome-lan- den, waarmee de bgna 70 staten worden bedoeld die associatieover eenkomsten met de Gemeenschap hebben, dienen kwijtschelding te krijgen van de in de vorm van spe ciale leningen aangegane schulden. Tevens wordt aangedrongen op vol ledige kwijtschelding van hun schulden aan de lidstaten van de EG Twee zaken hebben de schulden problematiek van de Derde Wereld zeer nypend gemaakt. De gebeurte nissen in de landen van Midden- en Oost-Europa leidden tot een ver mindering van de financiële steun ten behoeve van de ontwikkelings landen, met name door beëindiging van de traditionele steunverlening van deze staten aan een aantal ont wikkelingslanden. In de tweede plaats heeft de huidige Golf-cnsis tot een aanzienlijke stijging van de olieprijzen geleid, waartegen de Lo- mé-landen niet zijn opgewassen. Verlangd wordt dat wordt begon nen met de kwijtschelding van de schuld van de minst ontwikkelde landen, met name de staten die door de Golf-crisis getroffen zijn, en dat de kwijtschelding gepaard gaat met economische herstelmaatregelen, bijvoorbeeld overeenkomsten over basisprodukten en een passend economisch beleid. Dé Europarlementariërs dringen tevens aan op de invoering van nieuwe afiossingsvormen, die een aanzienlijke vermindering van de schuld van deze landen tegenover particuliere organisaties (waarmee vooral handelsbanken worden be doeld) mogelijk maken. Du Pont lijft in KERKRADE (GPD) - Du Pont de Nemours Nederland gaat Ornatex bv in Kerkrade volledig overne men. Bij Ornatex werken 600 men sen. Du Pont. sinds jaar en dag de enige klant van het Kerkraadse bc- werkingsbednjf van synthetische vezels, maakt gebruik van een clau sule in het samenwerkingscontract, die het mogelijk maakt Ornatex in te lijven. ADVERTENTIE Schepen met grote diepgang voor eenderde geladen ARNHEM De extreem lage wa terstand in de grote rivieren brengt de vrachtverladers in grote proble men. Diepstekende binnenschepen kunnen nog maar eenderde van de maximumvracht vervoeren. De bin nenvaart spreekt van een nijpende situatie. Momenteel wijst de peil stok in de Rijn bij Lobith nog maar 7.57 meter boven N.A.P. aan. Daar mee is vrijwel het laagste niveau be reikt van deze eeuw. Dat komt door de aanhoudende droogte in het Duitse stroomgebied van de rivier. Rijkswaterstaat verwacht echter dat door de regenval het water spoe dig weer iets zal stijgen. Voorzitter J. de Vries van het Bu reau Voorlichting Binnenvaart: "Hoe hoger je de Rijn op moet. hoe minder je kunt meenemen. Vooral de moderne schepen steken soms wel drieëneenhalve meter diep. Bij Mannheim in Duitsland is de diepte nog maar anderhalve meter. Veel schepen kunnen alleen nog maar voorop en achterop vracht meene men, ze moeten veel achterlaten". Op de Waal, normaal al de drukst bevaren rivier van Europa, is het nu extreem druk. Om dezelfde hoe veelheid vracht te vervoeren, zijn er driemaal zoveel schepen nodig. Daar komt bij dat het stroomgebied van de rivier veel smaller is. zodat het echt dringen wordt in de vaar geul. De schippers willen zo veel mogelijk meenemen, daardoor ne men ze meer risico's om tegen de grond te stoten. "We hebben wel een paar vastlopertjes. maar er heb ben zich geen calamiteiten voorge daan. De schippers varen langza mer en voorzichtiger", zo verklaar de een woordvoerder van Rijkswa terstaat. Janken De schippers varen onder voortdu rende spanning Bij de verkeers post in Weurt bij Nijmegen waren Nieuwe testen op cel- regeneratie in Amerika NEW VORK - Manfred Puvch- mann. Mam Eldcn in Elizabeth Sweltzer. zijn de namen tan drie onderzoekers, die naam gemaakt hebben op Internationaal nitrau door hun onderzoek naar huidte- roudering. De door de duilver Mandrcd Puschmann en dc ameri- kanen Ham Elden en Elizabeth Sweitzer geleide letten op trij*illi- gert tan 24 lol bOjaar. hehben aan getoond dal relinol zowel hel aantal alt de diepte tan de rimpelt ter- mindert. "Relinol tertnelt de cel-regc- neralie" terklarcn de twee onder zoekers tan hel Xienta Institute toor huidonderzoek in Berntille. Pennttltania. De op Relinol gebaseerde crè me be weet zijn succes in een zeer originele lest: het werd aange bracht op een gedeelte tan de huid die daartoór grterfd was met een onuitwisbare fluoriserende proteï ne. Hierdoor bleek dal hel met reli nol behandelde gedeelte, een teel sneller herstel tan de opperhuid te zien gaf dan de natuurlijke regene ratie ctciut tan de huid. en dal daarbij elke beslaande rimpel in hel proces termindert werd, dit in tegenstelling lot de onbehandelde huid. De op relinol gebaseerde creme. gelest door dc onderzoekers, wordt gedistribueerd in Amerika en I u- ropa onder de naam: Anti-Age Re tard. door een Multinational die exclusief toor apotheken rotmcfi- ca-produkten produceert, ge naamd horff. In Nederland is dit produkl terkrijgbaar in de apotheek en sa mengesteld afhankelijk tan de leeftijdsgroep, 25.35 en 45 jaar en ouder. ADVERTENTIE Door de lage waterstand is het uoor diep stekende binnenvaartschepen onmogelijk xx>lgeladen de vaarwegen te benutten. (tmU ANn over de marifoon diverse scheldpar tijen te horen. "Albatros. Albatros, kun je niet wat hoger varen?" "Nou. Borgier, ik zou mijn mond maar houden, als je kijkt hoe jij net door de bocht bent gegaan, dat is hele maal janken". De verkeersleider van Rijkswaterstaat heeft nauwe lijks tijd voor Commentaar, de mel dingen voor het vak-volg-systeem vallen maar net bij te houden. Hij beperkt zich tot enige vermanin gen. "Zwerver, gaat u niet te kort om de punt", waarschuwt hij En "Vaya con Dios. kalm aandoen, even wachten als je er niet meer voor langs kan". In de Waalhaven bij Nijmegen lig gen alleen nog wat plezierboten De vrachtschepen kunnen er niet meer binnen nu het water anderhalve me ter is gezakt. De beroepsvaart is bo vendien vierentwintig uur per dag in actie om aan de vraag te voldoen De Vries van het Bureau Voorlich ting Binnenvaart "De vloot moet nu tonen hoe groot de produktivi- teit is. Je kunt moeilijk nee verko pen. want dan verlies je vaste klan ten. Door de hogere vrachtprijzen gaan opdrachtgevers toch al over wegen om hun goederen maar tijde lijk aan de wal in silo's op tc slaan". Omdat de schippers minder vracht kunnen vervoeren per keer. kunnen zg een laag-water-toeslag bedingen Die bedraagt zestig pro cent boven de normale vrachtprijs. Voor het vervoer van olie en vee voer is zo'n hogere prgs wel te ver rekenen. maar bij zand en grind ligt dat moeilgker Dit is echter maar een tegemoetkoming in de extra kosten, zo verzekert voorzitter Pop- pelaars van de Federatie van Schip- persbonden. "De winstmarges zijn kleiner, maar er zgn veel meer op drachten. Daardoor kan zo'n perio de van laag water soms toch het in komen voor een heel jaar goed ma ken" [Drukkerij IDemmenie I 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5