'Een christen-jood in Israël heeft moed nodig'
'Op hun 'ja' kun je alleen maar jaloers zijn'
Voorzitter Pülz van Ideine Messiaanse Getuigenisgemeenschap:
Kerkdiensten met en voor verstandelijk gehandicapten in Alphen druk bezocht
Van onze redacteur Wim Schrijver
OUDEWATER Klaus Moshe Pülz maakt een vaag ge
baar. De voorzitter van de Messiaanse Getuigenisgemeen
schap in Israël kan geen correcte opgave doen van het aan
tal Messiaanse (christelijke) joden in zijn land. Want: "Israël
kent alleen joden en niet-joden. Christen-joden bestaan niet
voor de wet". Pülz schat dat het aantal rond de drieduizend
ligt. "U moet begrijpen dat er in Israël moed voor nodig is
om als belijder van Jesjoea ha-Masjiach (Jezus de Messias)
naar buiten te treden".
ge overtuiging, ook al zullen vele Is
raëlische staatsburgers zichzelf
atheist noemen.
Pulz zelf is blijkbaar niet bang, want
hij staat door zijn publieke optre
dens te boek als één van de meest
uitgesproken Messias-belijdende
joden in Israel. Het afgelopen week
end woonde hij in ons land als gast
spreker een conferentie bij over het
Midden-Oostenconflict, terwijl hij
de gelegenheid te baat nam om in
verschillende kerken te spreken
over de zware druk waaronder
christen-joden in Israël staan.
De spreekbuis van de christen-jo
den uit Israël was uitgenodigd door
de stichting 'Israël en de Bijbel' uit
Oudewater, een van de diverse
christelijke organisaties in ons land
die de verbondenheid met de naza
ten van Abraham willen benadruk
ken. Terwijl de hervormden en ge
reformeerden doende zijn de joden-
zending uit hun kerkordes te
schrappen, heeft 'Israël en de Bij
bel' juist de evangelieverkondiging
aan het joodse volk als hoofddoel.
Het is merkwaardig, zo vindt men
in Oudewater, dat veel christenen
wel naar Israël afreizen om de histo
rische plaatsen op te zoeken, maar
de ongeveer dertig gemeenten van
hun joodse geloofsgenoten verge
ten. Die blinde vlek van de westerse
christenen doet pijn, verzekert
Pülz. Juist van de kerken zou je een
steun in de rug mogen vernachten
als het erom gaat de joden de bood
schap van Jesjoea bekend te ma
ken.
De Messiaanse Getuigenisge
meenschap werd precies tien jaar
geleden opgericht. In de beginsel
verklaring zetten Pülz en de zijnen
uiteen dat zij geloven dat het ont
staan van de staat Israel niet toeval
lig is. Het is namelijk de goddelijke
bestemming van de joden om 'een
zendingsvolk voor alle volken van
de aardbol' te worden. Het doel van
de getuigenisgemeenschap is dan
ook de joden de ogen te openen
voor deze 'univerele bijbelse roe
ping'.
Wet op terugkeer
Niet meer dan enige tientallen me
destanders hebben deze beginsel
verklaring ondertekend, maar Pülz
haast zich daarbij te zeggen dat zijn
vereniging met ongeveer 1500 men
sen in contact staat. Niet veel, be
aamt hij, maar de Heilige Schrift
leert op vele plaatsen dat God in cri
sissituaties via een handjevol men
sen uitredding wist te brengen.
"Jesjoea zelf had ook niet meer dan
twaalf leerlingen en één daarvan
was zelfs een verrader. Toch is zo de
wereld veranderd".
Op Pülz borst zit een klein maar
opvallend speldje: een joodse Da
vidster met daarin een kruis, het
christelijke symbool bij uitstek.
Voor de religieuze joden in Israël
(nagenoeg allen orthodox) is deze
combinatie nagenoeg gelijk aan een
vloek; een jood die Jezus heeft aan
vaard is geen jood. En deze opstel
ling heeft consequenties, daar in de
Israëlische samenleving de fractie
van de religieuze joden een rol van
betekenis speelt.
Als gevolg van verschillende poli
tieke tegemoetkomingen, hebben
rabbijnen op allerlei terreinen di
recte invloed. Wie bijvoorbeeld in
Israël wettig gehuwd wil zijn, moet
voor de rabbijn verschijnen. En
dankzij hun inbreng is in de Israëli
sche samenleving het jood-zijn di
rect gekoppeld aan een godsdiensti-
Hoe moeilijk de positie van de
Messiaanse joden daardoor is, werd
eind vorig jaar duidelijk toen het
hooggerechtshof in Jeruzalem uit
sprak dat joden die Jezus als Messi
as erkennen, onder de wet op de te
rugkeer niet als jood gelden. Deze
wet uit 1950 geeft iedere jood die
naar Israël emigreert het recht op
het staatsburgerschap. Wie precies
jood is, staat niet in de wet. Door
hun geloofsovertuiging vallen
christen-joden nu buiten de boot;
zij moeten een verzoek tot naturali
satie indienen.
Vogelvrij
De zendingsdrang van christenen,
en zeker van christen-joden, is de
ultra-orthodoxen een doorn in het
oog. Daar evangelisatie in Israël
niet per wet verboden is, doet men
er via de organisatie 'Yad L'Achim'
alles aan om de jodenzending aan
banden te leggen. Pulz weet daar al-
Volgens Pülz staan de Messiaanse joden in Israel onder grote druk, dank
les van; zelf is hij publiekelijk voor zij de invloed van de orthodoxe joden.
een 'Fuhrer van een nazi-groep' uit
gemaakt En in het blad van 'Yad
L'Achim' werd zijn visitekaartje af
gedrukt. "zodat ik als het ware vo
gelvrij was verklaard".
Ook werd Pulz in de schoenen ge
schoven dat hij had geprobeerd
mensen via gratis kleding te winnen
voor het christendom. Mensen via
geld of goed overhalen van gods
dienst te veranderen, is namelijk
per wet verboden. De straf: vyfjaar
gevangenisstraf en 50.000 pond.
Pulz: "Er zijn bijvoorbeeld missie-
genootschappen uit het buitenland
die jongeren een ticket aanbieden
en een studie. Het gevolg is dat ze
vaak niet terugkeren. Van ons hoeft
men dat niet te vrezen; wij willen
juist een bijdrage leveren aan recht
en vrede in Eretz Israel.
In het najaar van 1984 werd
vanuit ultra-orthodoxe kring ge
dreigd dat het ontmoetingscentrum
van de vereniging in Aschdod zou
worden opgeblazen. "Het viel ge
lukkig mee, er werd alleen maar
brand gesticht", zegt Pülz cynisch.
Sindsdien mocht de Getuigenisge-
meenschap voor openbare bijeen
komsten geen gebruik maken van
een bepaalde zaal. tenzij Pülz vooraf
op papier beloofde de verantwoor
delijkheid te willen dragen voor de
gevolgen van eventuele gewelda-
digheden.
Een hotel, dat vorig jaar onderdak
bood aan een samenkomst van de
Getuigenisgemeenschap. kreeg te
horen dat zijn vergunning voor de
bereiding van kosjer-voedsel zou
kwijtraken, wanneer de organisatie
nogmaals zou worden toegelaten.
In 1985 had Pulz de Israëlische pre
sident Herzog reeds gevraagd pu
bliekelijk dergelijke praktijken te
veroordelen. Herzog heeft dat via de
televisie ook gedaan, maar "de or
thodoxe joden houden zich nog
steeds niet aan de democratische
spelregels".
Duizendjarig rijk
Overigens gelooft Pulz dat de ortho
doxe joden in toenemende mate
krediet verliezen in de Israëlische
samenleving. "Ze onttrekken zich
overal aan en laten zich door de be
lastingbetaler onderhouden, terwijl
ze vaak grote gezinnen hebben"
Bepaalde groepen religieuzen er
kennen de staat Israel zelfs niet
eens. Pulz weet melding te maken
van enige ultra-orthodoxen, die bij
het graf van Khomeini hebben ge
beden om de vernietiging van de
staat Israel.
Van het isolationisme van de rel-
gieuze joden, moet Pulz niets heb
ben. "Voor veel joden is God een na
tionale huisgod geworden, vaak
ook alleen als onderdeel van de his
torie. Zij hebben God opgesloten in
het allerheiligste van de tempel
Maar Hu heeft gezegd Ik wil onder
u wonen, present zijn".
Zijn heilige overtuiging is dat er
voor het joodse volk een essentiele
rol is weggelegd in de geschiedenis
van de mensheid. Pulz hoort bij de
zogenoemde chiliastische christe
nen. die in het bijbelboek Openba
ringen lezen dat er een 'duizendja
rig vrederijk' zal komen, waarin de
voortekenen van het uiteindelijk*,
eeuwig njk van God zichtbaar zul
len worden
Voor dat het echter zo ver is. zt
leest Pulz in de bijbel, zal er eerst
nog "zeer turbulente periode" aan
breken Jezus heeft deze eindtijd a.
voorspeld, zet hij uiteen. "Er zal een
tijd komen van afval en pseudo-reli
gie Velen zullen de goede leer nie'
meer kunnen verdragen". Wie zijn
ogen open heeft, kan nu volop de
kentekenen van dit "donkerste
uur" om zich heen zien, meent hy.
Uiteindelijk, aldus Pulz. zullen al
le joden tot de erkenning komen dat
Jesjoea de Messias is op wie zij zo
lang hebben gewacht Voor dit mo
ment heeft de kleine groep van
christen-joden in Israel de taak om
die Messiaanse toekomst te voor
zeggen. Pulz weet dat deze bood
schap bepaald niet populair is ("dat
is ook voorzegd"), terwijl de naam
van Jezus voor veel van zijn volks
genoten besmet is door de wijze
waarop zijn volgelingen de eeuwen
door het anti-semitisme hebben
aangemoedigd.
Pulz knikt, maar: "Ik word liever
door myn volk als een voetveeg be
handeld. dan dat ik de waarheid ge
weld aandoe. Ik wil aan het joodse
volk vragen stellen, zodat het zich
gaat afvragen wat hen van anderen
onderscheidt. God heeft indertyd
tegen Abraham gezegd ik zal van
jouw volk een priestervolk maken
Een volk voor alle volken. Alleen als
het huis Israel zich tot Jesjoea keert,
vindt het die bestemming weer te
rug"
Van onze redacteur Wim Schrijver
ALPHEN AAN DEN RIJN De dominee loopt tijdens de
dienst gewoon rond en je mag direct reageren op wat hij zegt.
En er is ook altijd wat te zien. De ene keer is er een groot decor
met huizen, een volgende keer een postbode die het geboorte
kaartje van Jezus komt brengen. Het zijn dergelijke elementen
die de kerkdiensten met en voor verstandelijk gehandicapten
in de Adventskerk in Alphen aan den Rijn, zo populair maken.
ook niet op, maar voor de preek
stoel.
Zo'n dienst vraagt wel wat van
de drie vaste voorgangers, één uit
elk participerend kerkgenoot
schap. "De mensen reageren heel
spontaan op wat de dominee
zegt", aldus Wil Brauckman.
Tjitske Ferweda: "Of iemand
brengt ondertussen een tekening
naar hem, of een collectezak".
Griffioen: "Het is een hele klus
voor ze. Eens zei een predikant:
het zijn eigenlijk mijn moeilijkste
diensten".
De gemiddelde opkomst van deze
diensten ligt al gauw boven de
vierhonderd bezoekers. "Er ko
men ook veel ouders met kleine
kinderen, want, zeggen ze, onze
kinderen begrijpen dit beter dan
een gewone dienst", weet Wil
Brauckman. Zij en drie andere le
den van de verantwoordelijke in
terkerkelijke werkgroep, Tjitske
Ferweda, Willy Schoneveld en
Cees Griffioen, vertellen graag
over de achtergrond van de dien
sten.
Ruim 18 jaar geleden gingen in
een vrouwengespreksgroep van
de gereformeerde Maranathakerk
stemmen op om dit werk aan te
pakken. Het werk verbreedde
zich al snel en in de diensten par
ticiperen nu de hervormde ge
meente en de gereformeerde kerk
in Alphen aan den Rijn, evenals
de christelijke gereformeerde
kerk van Boskoop (deze is van
een 'lichtere' kerkelijke snit dan
die in Alphen).
De diensten zijn "mèt en voor
verstandelijk gehandicapten"
Het woordje 'met' wordt met eni
ge nadruk uitgesproken, want de
gehandicapten worden zoveel
mogelijk betrokken bij de dienst.
Zo lezen zij gedeeltes voor uit de
bijbel. "Er is een duidelijk dia
loog tussen de dominee en de be
zoekers". aldus Willy Schone
veld. De dominee staat daarom
Waslijntje
De vier sommen beurtelings
voorbeelden op van de wijze
waarop zaken aanschouwelijk
zijn gemaakt. Want: "Je moet wel
heel beeldend bezig zijn". Ge
noemd worden onder meer: een
net met vissen, een richtingwijzer
waaraan verschillende bordjes
gehangen moesten worden, en
een kar met daarop een verstan
delijk gehandicapte jongen, ter il
lustratie van de kamerling uit Mo
renland.
"Wij hebben ook weieens aan
gepaste doopdiensten en een
trouwdienst gehouden", herin
nert Wil Brauckman zich. In de
diensten zitten vaste, herkenbare
elementen, vertelt Griffioen. Zo
keert het bekende Gezang 463
steeds terug in de liturgie: 'O
Heer die onze Vader zijt'. Grif
fioen. "Wij spannen ook altijd een
waslijntje en doen wat knijpers in
het doopvont, zodat iedereen die
een tekening bij zich heeft, die
kan ophangen".
Vanuit de hele regio komen de
mensen op deze aangepaste dien
sten af. De werkgroep is blij met
het feit dat de diensten aan het
einde van de zondagmiddag
plaatsvinden, en zeker niet op de
zaterdag, zoals elders wel ge
beurt. "Op deze manier zijn onze
diensten meer in het grote geheel
geïntegreerd". Sinds enige maan
den sluit de gereformeerde kerk
om die reden ook een van haar ei
gen kerkgebouwen als er een aan
gepaste dienst is.
Over de wyze waarop de 'gewo
ne' kerkganger by dit werk voor
verstandelyk gehandicapten is
betrokken, zyn niet alle vier even
tevreden. Wil Brauckman heeft
zich laten vertellen dat iemand
onlangs opmerkte dat het goed
zou zyn wanneer er een werk
groep voor dit werk zou worden
opgericht.. Willy Schoneveld
"Misschien ben je er niet zo by be
trokken. wanneer je by voorbeeld
geen gezinsvervangend tehuis in
de buurt hebt"
Catechisatie
Uit die tehuizen komt een deel
van de bezoekers van de catechi
satie. die door de werkgroep
wordt begeleid In totaal 26 cate
chisanten. in leeftijd variërend
van 16 tot "zo tegen de veertig",
volgen in twee groepen cateche
se Tjitske Ferweda over het doel
"Wij proberen hen vertrouwd te
maken met het bijbelverhaal"
Willy Schoneveld vult aan "Wij
proberen ze ook een beetle te la
ten leven zoals het de bedoeling is
van de bybel".
Ieder seizoen wordt er een the
ma behandeld. Dit jaar is dat wat
in het conciliair proces de 'heel
heid van de schepping' heet. Be
halve een tekening krijgen de ca
techisanten vaak ook een op
dracht mee De laatste keer was
dat knip uit de krant plaatjes van
wat in de wereld wordt kapot ge
maakt. "Dat spreekt ze erg aan.
Daar komen ze ook zelf mee waar
moeten we voor bidden?"
Het doel van de catechisatie ib
niet het doen van openbare ge
loofsbelijdenis, hoewel diverse
catechisanten daartoe uiteinde-
111 k wel ptarwn njn "Ze hoeven
alleen maar 'ja' te zeggen op de
vraag- is Jezus je vriend?", vertelt
Tjitske Ferweda. Terwijl in be
paalde kerken het t>elijdcnis-
doen door verstandelyk gehandi
capten. omstreden is. is het vier
tal daar heel positief over.
Wil Brauckman "Als je ziet hoe
volmondig ze 'ja' zeggen, dan kun
je daar alleen maar jaloers op
zyn" Griffioen: "Ik heb ook eens
een moeder horen zeggen ik zag
dat myn zoon groeide in het ge
loof'
Morjfn beg int om Vijf uur in de Ad-
venlskerk weer een dienst mei en irtor
verstandelijk pehanciicapten De
rhnstel\:k-gereformeerde ds J ff ran
de Gronden heeft de leiding Het koor,
Lr Shaddai uit Zeist en pianist Gert-
Jaap Kardol verlenen medewerking
leioen Herv Gem. Hoogl. kerk lOds AlWas.
11.45 oecumenische studentendenst, 7 can
tatedienst ds Alblas, Marekerk 10 ds Bosma
Schevemngen, 5 ds Smaling; Maranathak (L.
Morsweg) 10 ds Dekker-Keiler ha. Oecumeni
sche geloofsgemeenschap De Regenboog
(Merenwijk) 9.30 en 11.15 pastoor V Well;
Bethlehemkerk (Dnftstrgeen dienst; Bevrij-
dmgak (Montgomerystr10 en 5 ds Rietveld.
Vredesk (Burggravenl10 ds Nauta; Waalse
kerk (Breestr10.30 pasteur Ribs, Stevens-
hof' (rk kerk Haagse Schouw) 11 kand Lams
Acad. Ziekenhuis 10 ds V Beinum. Diakones-
senhuis elke za 10.30 rk. dienst, en 10.30
10.30 ds V Achterberg. Endegeest zie Oegst-
geest Geref. Kerk Vredeskerk zie herv. gem
Petrak. (Sunnamestr.) 10 ds Vd Velden; Oude
Vest geen dienst, Maranathak. zie herv. gem.,
Bevrijdingsk zie herv. gem, verzorgingstehuis
Groenhoven 10 drs Oegema Oegstgeest. Me
renwijk zie herv gemeente Geref. K. Vnjg
(Herengr10. 3 ds Bremmer Chr Geref K.
(Steenschuur) 10 en 5 ds Affourtit Rozenburg
Geref Gem (zie onder Leiderdorp) Gerei
Gem in Ned (Bethlehemkerk Driftstr 11.30
en 5 30. Evang.-luth. Gem (Hoogl. Kerkgr
10 15 Doopsgez -Remonstr Gem. (Lokhors-
tk. Pieterskerkstr10 ds Friederich. Baptisten
gemeente (aula 'Nieuweroord'. Ri|nsburger-
weg 124) 10 Evang Gemeenschap (Middel-
stegr 3) 9 en 10.30 ev Smit. Evangehecen-
trum-Pinksterbew (Bethlehemskerk Lammer
markt) 10 ev Zijlstra Pmkstergem. (O Vest 13)
10 hr Eikerbout Leger des Heils (hoek Ves-
testr /Groenesteeg) 10 en 4.30 Nieuw-Apost
Kerk(H Ri|nd 24 9 30 en 4. wo 8 Zevende
dag-adventisten De OntmoetingNoordhol
land V schoten)elke za 10 tot 11 bijbelstudie.
11 tot 12 predikatie Christelijke Wetenschap
(Steensch 6) 10.30. Kerk van J Chr v.d. Heili-
qen der L Dagen (Brahms!10. 11 en 12
Soefi Stichting (Plantage 16) 11 hr Carp. Oud-
Kath K (Zoeterw smgel) 10. behalve 2e week
einde van de maand za 7 Rooms-Kath. K
Haagweg za 7, zo 10 30. Herensingel za 7, zo
9.30 en 11Ri|ndi|k (Stevenshof) za 7. zo 9.30,
Steenschuur za 7. zo 0.30, 10. 11.30. 6 en 7
(lof). Boshuizerkede za 7. zo 10. Lammen-
schansweg za 7. 10, Haart straat za 7. zo
10.30 en 12 15. Merenwi|k zie herv gem' H
Rijndi|k (zie Zoeterwoude)
ABBENES Herv Gem. 9.30 ds Roodenberg
AARLANDERVEEN Herv Gem. 10 ds Dne-
bergen, 7 ds Clas Geref Kerk 10 en 6.30. Chr.
Geref Kerk 10 en 6.30 ds Wilschut Rk Kerk za
7, zo 10.30
ALPHEN AAN DEN RUN Herv Gem Ad
ventskerk 10 ds Ommenng, 5 ds Vd Gronden
dienst met gehandicapten, Kruiskerk 10 ds 'l
Hooft; Opstandmgskerk 10 ds Hoogendi|k.
6.30 ds Santing SoW-dienst; G Herderkerk 10
ds Nieuwenhuis, 6.30 zie De Bron; De Bron 9
en 10.30 ds Moll, 6.30 open deurdienst ds Moli;
Ashram (Marsdiep) 10 ds Mulder, Driehoorne
7 ds Ter Bals; Oudshoomse kerk 10 ds Ter
Bals herdenkingsdienst 325 jaar Oudshoorn-
sekerk, Sionskerk (Meteoorlaan) 9 30 en 6.30
ds Ouwendi|k, woe 31 okt 7.30 herdenking
hervorming Geref Kerk Mar kerk 10 ds San-
tmg, 6 30 drs Smmk Schoonhoven. Salv kerk
10 ds-De Moor Waddinxveen, 6 30 zie Opstan
dmgskerk. Geref K Vrijg (school Bospark.
Beatrixl 4 9.30, 4 30 ds Tnmp Ned Geref
Kerk (school Willemstr.) 9.30 ds Louwerse,
4 30 ds Janssens Chr Geref Kerk (Gnipen-
stemstr 9 30 en 4 30 ds Vd Mei|. Oud-Geref.
Gem (Hooftstr 240) 9 30 en 4 Bapt gem.
(Molenwerfstr 1) 10 en 6.30 ds Koekkoek
Bapt gem Noord (school Kaïkovenw 62) 10
ds Stavleu Volle-evang gem ('De Ark'. Pr
Hendrikstr 54) 10 hr Buihuis Bapt gem ich-
thus (aula mavo H Dunantweg 1) 10 hr Haver
kamp, 6 30 hr Loureos Pmkstergem 'Het
Ucht' (A v Bureniaan 15) 10 Chnstenge-
meente De Hoeksteen' (geb Bethel', hoek
Emmaiaan) 10 Leger des H (Zonneweg 3) 10
en 7 (laatste zondag van de maand 5 u Re
monstr Gem, (Van Manderstoostr 36) geen
dienst Rk Kerk Bonifaciusk za 7. zo 9 45 en
11 30, Piusk za 7. zo 9 en 10 30 De Bron za 7.
zo 9 30 en 11
BENTHUIZEN Herv Gem 9.30 en 6 Geref-
Herv Gem (qeb De Hoeksteen'. Schweit-
zersu -Bemhardstr10 Geref Gem 9 30 en 6
ds V Aalst
BODEGRAVEN Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds
Kleermaker Rotterdam, 6 30 ds Janse
Woerden, Salv kerk 10 ds Molenaar Zoet er-
meer, 6.30 ds Vd Scheur; Bethl kerk Nieuwer-
brug) 10 ds Vd Hoef Ede, 6 30 ds De Knecht
Putten. Geref. Kerk 10 ds Zoutman, 6 30 ds V
Kooy Unschoten. Geref K. Vrijg. (Ichthusk.)
9 30 en 4.30 ds Simpelaar Geref Gem, (Sta
tionsweg 17) 10 en 6.30 Evang.-Luth Gem
geen opgave.
BOSKOOP Herv. Gem Dorpskerk 9.30 dr
Haitsma, 6.30 ds V 't Hof Woubrugge; De Stek
9.30 ds Jansen Geref Kerk 9.30 Sipke van der
Land Wassenaar, 6.30 ds Rang Nieuw-Ven-
nep. Chr Geref Kerk 9 ds Lof Rotterdam, 5 ds
Bui|S Alblasserdam Geref Gem 9 30 en 4 hr
Zippro Volle Evang.gemeente 'Bethel' (Burg
Colijnstr. 83) geen opgave
HAZERSWOUDE Herv Gem 10.30 ds Al
blas. 6.30 ds Rodenburg Heukelum Geref
Kerk 9 ds Terpstra Ri|nsburg, 5 ds Baas Sas-
senheim Rk Kerk dorp za 7, zo 10 en 11.30,
Anker za 7. zo 11Rijndijk zo 9.30.
HILLEGOM Herv. Gem 10 ds Verbeek Ge
ref Kerk 'Hoeksteen j 10 ds Hofland, Parkwi|k
7 ds Hofland Chr Geref Kerk 10 en 5 ds V
LangevekJe Chnslen Gemeente (P Breughel-
laan 36) 10 hr Braaksma Baarn Rk Kerk Man
za 7. zo 9 en 11Jozefk za 7. zo 10
KATWUK AAN DEN RUN Herv Gem
Dorpsk 10 en 6 ds De Graat ha. Ontm kerk 10
en 6 30 ds Stoot ha Herv Gem De Rank (P
Groen-collegeze Katwi|k aan Zee Geref
Kerk 9 30 ds Vd Horst. 5 ds Terpstra Rijnsburg
Rk Kerk za 7. zo 10
KATWUK AAN ZEE Herv Gem N Kerk 10 ds
Volk, 6 ds Stam, O Kerk 10 ds Chnst. 6 ds
Volk, Ichthusk 10 ds Ten Voorde. 6 ds Visser
Pniélk 9 30 ds Visser, 6 ds Christ; Maranatha
kerk (Ri|nsoever) 10 10 ds Bogaard. 6 ds
Vroegmdeweij Overduin 2.15 ds Kuyper
Noordwi|k Herv Gem 'De Rank' (Helmberg
weg 10) 10 ds Vd Lee Noordwi|k. Geref Kerk
Vr.kerk 10 ds Wolthuis Heemstede. 5 ds V
Breevoorl Triumfatork 10 dsVBreevoort, 5ds
Vd Horst Geref K Vnjg 10 30 en 5 30 ds He.-
da Ned. Geref K (aula Bestevaer-mavo) 10
ds Vd Kwat, 7 ds Zwarts. Chr Geref K. 10 en 5
ds Veenendaal Vrije Chr Geref Gem (Urn-
zaal) 10 en 5ds VdBelt Geref Gem (Rem.se-
str.10 en 5, woe 31okt 7 30 ds V AalstGeref
Gem. m Ned (Louwestr10 en 5. Volle-evang-
gem (Voorstr 48) 9 45 Onafh baptisfengem
(Ambachtsweg 2) 10 ds Visser Soefi (Zuid
duinweg) elke 1e en 3e zondag, 4.
KOUDEKERK AAN DEN RUN Herv Gem. 10
ds Tieikemeiier, 7 zie geref kerk Geref Kerk
10 ds Vd Lugt. 7 ds Tieikemeiier
LEIDERDORP Herv Gem en Geref Kerk
Dorpsk 10en6 30dsLutlikhui$, Scheppmgsk
10 ds V Loenen afscheidsdenst Leythenrode
geen opgave Elis -ziekenhuis 10 rector Vi|ftig-
schild Geref Gemeente Leiden eo (kerkpeb
Hoofdstr 73) 10 en 4.30 ds Boogaard Bapt-
gem. (wijkoeb Zijlkw 10 hr De Vnes Rk Kerk
za 7. zo 10 an 11 30
LEIMUIDEN Herv Gem 9 30 ds De Leeuw
Geref Kerk 9 30 hr Koenes Amsterdam, 7 ds
Vd Kooi Rk Kerk za 7. zo 9 30 en 11.15
LISSE Herv Gem Dorpskerk 10 ds De Gel
der Peukjekerk 10 ds Verdijk. 7 ds De Ge Oer
Geref Kerk 10 drs V Midden Geref K Vrug
(Prmsessestr 11 9 en 4 30 ds Geervng Ned
Geref Kerk (Safvaton) 10z«echr geref kerk, 7
ds De Lange Rotterdam Chr Geref Kerk 10
en 7 0s V Dijken Gare* Gem 10en4dsTan.s
Evangeiiegemeente (Heereweg 52a) 9 30 hr
De Grood Rk Kerk Agatha»»* za 7. zo 10 en
11.30. PoeipoOer za 7, zo 10 30, Mana»erk za
7. zo 9 en 10.15. Engeibew za 7, zo 10
NIEUWKOOP Hery Gem 9 30 6 30 da V
Mour* Geref Kerk 9 30 da Vd Weg ha Chr
Geref Kerk 9 30 da Westermk Bunschoren
6 30 Remonstr Gem 10 dr Cramer Evang
NIEUWVEEN Herv Gem 9 30 ds De Graaft.
6 30 ds Vd Pol Geref Kerk 9 30 ds Huisman
Hazerswoude Rk Kerk za 7. zo 9 en 11
NIEUW-VENNEP Herv Gem 9.30 en 7 Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30 da Kraan Chr Gert'
Kerk 9 30 en 4 30 ds V Roekei Rk Kerk za 7.
zo 10.
NOORDEN Herv Gem 9 30 en 7 ds Gauza
Gare» Kerk (W Vertaai) 10 ds Vagh Den
Haag, 7 hr Sehreuder Rk kerk za 7, zo 9 en
10.30.
NOORDWUK Herv Gem Grote of St Jer-
oensk. (Bmnen) 10 ds Bouhuis Latdan, 5 ds Vd
Bergh. Hoofdstr (Zee) 10 da Ruitenburg. 5 ds
Elgersma, De Rank (Golfbaan) 10 ds Kuyl MeR
low Geref Kerk Buurtkerk (Hoofdstr) 10 ds
Kuiper, Vmkenl (Bmnen) 10 da Elgarama, 7 ds
Rurtenburg Kapel W v d Bergh-st«ht.ng 11
ds Bos Sole Mm' 9 ds Ruitenöurg Evang
centrum 'Da Ark' (prnképl 1) 10 hr Brands. 7 hr
V Dum Ned Prol Bond (aula O Zeew geen
dienst Rk Kerk Zee za 7. zo 10 30. Bmnen za
NOORDWUKERHOUT Dorpsk lOdsVdMei
ha. De Z^k 10 ds Hemmes Rk Kerk Vm»ork za
7. zo 9 en 11 Jozefk za 7 zo 9 en 10 30; De
Zitk za 7. zo 10 30
OEGSTGEEST Herv Gem Groene of W«-
kerk 10 da De BNrum cantafedenat 7 Songs
of Praiae Pautuakerk 10 da Da Costa. Ge
meentecentrum (Uftw 10 30 da V Houwefcv
gen Verdook Geref Kerk 10 da Plomp Geref
Kerk Vnjg (aula Dr Scttfderechoo* 9 30 en
4 30 da Vd Haar Ned Geref Kerk (Gem cen-
trum) 0 45 da Janee, 4 da Amo»d VanW-oer-
smoth 4 da V Achterberg Endegeest 10 da
Frwdench mdeLokhorstverk Vc-e-evangafce-
gem (Gem centrum) 4 Rk Kerk WJ ka* za 7.
zo 9 en 10 30
OUD-AOC Rk Kerk za 7. zo 9
OUDE EN NIEUWE WETERING Herv Gem
9 30 C* He*mg Geref K 9 30 da Jaapers
Fockt Dromen. 6 30 da W*«gaarden Neuw
RUNSATERWOUDE Herv Oem (dentltn .n
de chr gemf k»*j 10 X ds Vd Horvar 7 hr
Goedhart Chr Geref K 6 45. 2 15 ds De Boer
Harderwijk
RUNSBURG Herv Gem Laurentiusker* 9 30
da V Niet, 5 ds Waaier Befh* 9 30 ds
Wagter Geref Kerk Petrakerk 9 30 ds R hbe-
r.nk, 5 ds Czma Immenueikerk 9 en t0 30 ds
Czma, 5 ds Snel, Maranathakerk 9 X ds Snel,
5dsRibberink Geref Kerk Vrijg I0en5 15da
Bremmer Chr Geref K 9 X en 5 da Neu-
wenhuyze Mijdrecht Evang Ch"'tengem
(aula mavo) 10 an 7 X rend.ngeechtpaar Jan
en Ans Poot Rk Kerk za 7. zo 9.X an (chr
tuinbouwschool) 11
RUPWETERING Rk Kerk zo 9 an 10 X
SASSENHEIM Herv Gam 9 an 10 X da Al
ma Baarn. 7 ds Bras Geve' Ken* 10 ds Mcrs
Warmond, 7 z>a herv kerk Chr Geref K 10 ds
VPagée.SdsHogenb'fk Ned Prot BondfJu»-
laan 17) 10 X nr* BrostrOm Brum Roek)
farendsveen R« Kerk za 7. zo 9 X en 11
TERAAR Herv Gem 9XdaVCampen 6J0
dr Vermeulen Geref Kerk 9 X da De Reus.
X ds Buikem.a Zwammerdam Rk Kerk Aar-
dam za 7, zo 9 an 12. kerk Langeraar za 7. zo
9.X en 11 X
VALKENBURG Hew Gam 10drVe
6 X da Germans Sasaenhevn Geref Kers
9 X da M« Katw*. 6 X da Padmos Geref
K Vrsg 9 X da Grutter 4 da HeOa
VOORSCHOTEN Herv Gem Dorp*»#rk 10
ds Vd School. 3 ds Biereen efache-Jad-enai
De Ornmoew^g <Noordhnnandj 10 da Scheep
7 geen Oen*r ReVboih (Van Leeuwenhoek-
kade) 9 X kand Molenaar Voorschoten 4 X
os v Vuuran Zoaiermaar Huk> an Mea-fcerk
Schakanboa La*Jschandamj 10 ds Horag
Geref Kerk 10 ds Ledegang Geref k Vr,g
(Becwaanj 10 45 da Geervng 4 x Rk Kerk
Leur kern za 7 zo 11 X. M Godskerk za 7 zo
10 Kerk van Engeland iBm-sh schooi m Th#
Netherlands. J v Hooflaan 3j 10 15 angfc
caanae o-enat Auia-bea-sgemeenachap (m
Onderdak') gaan opgave
WADDINXVEEN Herv Gem Brugk 9 X hr
Burge» 5 da V-sser Harderw^«. Hoeksteen
0 30 ds Vd Berg Noordwnjfc 0 X ds Schrpaan
boord. Bethal* 9 X da Droogers Warfcenoem
5 da Gooaaan Rehobom-schooi 9 X da Qooe-
san Imm kerk 10 en 5 da V Houwetogan Ga-
ra' KerkKru.sk 10 15 an 5 da Bongers. Omnv
kerk 9 X da De Moor Geref k vnjg e-rwi
kerk) 0 x en 2 45 OM HoogervJoom Chr Al
ge ach Gem 9 X en 5 da Vd Want Oud Ge
ref Gem (Mercuriusweg 29) 10 en 6 X leee-
dwna* Remonstr Gem geen oenal
WASSENAAR Herv Gem Dorps* 10 da
Steen»r-a oogatd^nst 4 X ds Gek* Rone»
dam. lOevtet* Samen op weg j 10 da V.aser
Mk-.w 10 os Heaenooom Dorpace--^r»
9 X da V De Geref Kerk Zapaan lOdra Borat
Zoeiermeer 5 da Hanen«x>-g Voorburg Ned
Prot Bc-Od (Kerkdamj 10 X ds Focsema An
drea* RK Kadi jpzef za 7. zo 9 X en 11. Wé
za 7. zo 9 X en il .GHza6 zo '0X
WOUBRUGGE H*rv Gem 9 X da V 1 Hof,
0 X d* Tav* aa' Zw*v»ecW jeugdewu
ref Kern 9 X da Kok Koude* ark 0 x da Vd
waai Neu-wetkark Ned Pro» Bond (Da W*
Schoon»' X) geen den ai Mi Kerk zo 10X
ZEVENMOVEN Herv Gem 9 Xda Da Haan
kant Geref Kerk 9 Xhr Sehreuder
Haan
7 ze gare* iu
7 da De Hai
ZOCTERWOUOE Herv Gem 10 da Woa
haua Rk K*rv StJenza7Xzo9XChr
Denaark zo 10 Mawtvgn M R-w; - za 7
zo 10 en 11 X
ZWAMMERDAM Herv Gem 'Oen60sDu&
beldam Gere* Kerk 10 Bu**m* 6 X) da
vc Weg Nauwkoop OonpfKie Hoog* Buren
11 da Mo* oeorwecN emg Ramcrsü
Gem lOdnSecheNoordwywhoui
