Rol Benazir Bhutto
volledig uitgespeeld
'Wat is er nou mooier dan een militaire parade?
Nederlaag blijkt verpletterend
Stasi luisterde
NAVO zonder
veel moeite af
Korea's willen samen naai'
Olympische Spelen in 1992
Gorbatjsov dreigt met ingreep
Kansloze Lafontaine oogst
spot in strijd tegen Kohl
DERIDDER8SS.
VRIJDAG 26 OKTOBER 1990
correspondent Mieke Kooistra
LAHORE Een van de overwinnaars van de verkiezingen in Pakistan, Nawaz Sharif,
heeft opgeroepen tot nationale verzoening, nadat zijn partij een overweldigende meerder
heid heeft behaald. Sharif wordt vermoedelijk de nieuwe regeringsleider van Pakistan, nu
de voormalige premier, Benazir Bhutto, een verpletterende nederlaag heeft geleden in de
verkiezingen die woensdag werden gehouden. Bhutto zegt dat de overwinning haar is ont
stolen door fraude en intimidatie.
De uitslag van de verkiezingen
kwam als een totale verrassing. Nie
mand, inclusief Bhutto's politieke
tegenstanders, had verwacht dat
haar Pakistaanse Volkspartij (PPP)
zo overweldigend verslagen zou
worden door de Islamitische Demo
cratische Alliantie (IDA).
Waarnemers zeggen echter dat de
uitslag een afspiegeling is van de te
leurstelling onder de bevolking
over haar falende beleid gedurende
de twintig maanden van haar pre
mierschap. De IDA had volgens de
laatste teiling donderdagavond een
totaal van 105 zetels behaald. Meer
dan het dubbel het aantal zetels van
Bhutto, die slechts 45 van de in to
taal 207 moslim-zetels kreeg. Met
deze comfortabele meerderheid
wordt de IDA in staat gesteld om
een regering te vormen.
Voor Bhutto's beschuldigingen
dat haar nederlaag het resultaat was
van geknoei met de stembussen, is
geen enkele bevestiging te vinden.
Diplomaten in Lahore en in de
hoofdstad Islamabad zeggen dat
fraude op een dergelijk grote schaal
zo goed als onmogelijk is.
Bhutto's PPP heeft tijdens de
verkiezingscampagne overal een
massale en zeer uitbundige steun
ontvangen. Honderdduizenden
Pakistanen kwamen overal in het
land opdagen waar Bhutto sprak,1
dit in schril contrast met de vaak ge
forceerde manifestaties van de op
positie. Waarnemers zeggen dat het
moeilijk te verklaren is waar die
stemmen naar toe zijn gegaan.
Westen in trek bij
Poolse autodieven
WARSCHAU (DPA) - De Poolse
politie schat dat er in Polen tussen
de 11.000 en 14.000 gestolen auto's
rondrijden. Het belangrijkste ar
beidsterrein van de autodieven is
Duitsland en Oostenrijk.
Een woordvoerder van het Open
baar Ministerie in het Poolse
Breslau maakte donderdag bekend
dat de Breslauer politie in samen
werking met politiebeambten in het
Duitse Wiesbaden 53 auto's in be
slag heeft genomen.
Het Poolse OM heeft 23 personen
beschuldigd van diefstal en heling
van gestolen voertuigen. Tegen zes
mensen is een aanklacht ingediend;
twaalf zitten nog in voorlopige
hechtenis.
Buitenland kort
Neutrale troepen
De leiders van Rwanda, Burundi,
Uganda en Zaire steunen het Belgi
sche voorstel om neutrale troepen
toezicht te laten houden op een be
stand in het Centraalafrikaanse
land Rwanda. .De Belgische pre
mier Martens heeft gisteren een be
roep gedaan op de Europese landen
om de neutrale vredesmacht te
steunen. Ondanks het bestand is
het Rwandese leger vanmorgen een
offensief begonnen tegen opstande
lingen van het Patriotisch Rwan
dees Front.
Dubieus
Bijna zevenhonderd van de duizend
rechters in de voormalige DDR
worden verdacht van het schenden
van mensenrechten in de tijd van de
communistische heerschappij.
Sommige rechters, die destijds von
nissen velden tegen dissidenten,
waren betrokken bij de gehate ge
heime dienst Stasi. Een aantal van
hen is na november 1989 aan de
kant gezet, maar er zijn ook 'dubieu
ze rechters' op hun stoel blijven zit
ten. De regering heeft nu een com
missie ingesteld die uit moet maken
wie mag blijven en wie niet.
Kernafval
Volgens milieu-organisatie Green
peace bestudeert de Argentijnse re
gering een Frans voorstel om een
stortplaats voor kernafval te bou
wen in Patagonië, de zuidpunt van
Zuid-Amerika. Frankrijk zou de ko
mende tien jaar een bedrag van der
tig miljard dollar beschikbaar heb
ben om van z'n kernafval af te ko
men. Het Franse bedrijf Pechiney.
Ugine en Kuhlmann heeft volgens
Greenpeace al contact gehad met de
Argentijnse president Menem.
Noord-Ierland
De Ulster Freedom Fighters heb
ben zich verantwoordelijk ver
klaard voorde moord op een protes
tantse man gisteren in een flat in de
Noordierse hoofdstad Belfast. De
politie had de man een dag eerder
nog ondervraagd over mogelijke
betrokkenheid bij terreuracties.
De aanhoudende tegencampagne
in de officiële media, met een sterke
aanval van de president aan de
vooravond van de verkiezingsdag,
moet hebben bijgedragen aan het
idee dat Bhutto inderdaad corrupt
is. "Het was een bokswedstrijd
waarbij een van de kandidaten met
gebonden handen moest vechten",
zei een teleurgestelde PPP-aanhan-
ger.
Angst voor gewelddadigheden
heeft mogelijk ook mensen van de
stembussen weg gehouden. Moge
lijk was de lage opkomst ook te wij
ten aan het feit dat dit de derde keer
is binnen vijf jaar dat in Pakistan
nationale verkiezingen worden ge
houden. "De uitslag was te ver
wachten. Kijk maar om je heen, hier
zitten drie Bhutto-aanhangers,
maar ze zijn geen van allen naar de
stembus gegaan", zegt een man in
de hotellobby, wijzend op zijn colle
ga's. "Jonge mensen zien het nut
van stemmen niet meer".
Diplomaten verwachten weinig
verandering in Pakistans politieke
klimaat, wanneer de IDA de macht
overneemt van de interim-regering.
De nieuwe regering heeft, in tegen
stelling tot Bhutto, nauwe banden
met het machtige leger en heeft het
mandaat van de president.
In een manifest zegt de IDA zich
te willen toeleggen op de ontwikke
ling van kernenergie en een zelf-
voorzienende wapenindustrie. De
Verenigde Staten hebben onlangs
een tijdelijke stop gezet op de bijna
zes miljoen dollar die Pakistan jaar
lijks ontvangt, omdat Pakistan wei
gerde te garanderen dat het niet
over een atoombom beschikt. De
IDA stelt verder dat Pakistan hech
tere banden wil aangaan met de isla
mitische wereld en pleit voor herin
voering van de sharia (islamitische
wetgeving).
De IDA is een samenraapsel van
acht partijen, waarin zo zeggen
politieke analisten eenheid ont
breekt. Er zijn meer dan drie kandi
daten voor het premierschap.
Nawaz Sharif, de eerste minister
van de Punjab-provincie, is de
meest waarschijnlijke en ook de
meest machtige figuur voor die
post. Nawaz Sharif, een sluw en
weinig charismatisch zakenman uit
de 'nouveau riche' van Lahore,
raakte gedurende zijn campagne in
opspraak toen bekend werd dat
320.000 ruppes (ongeveer 32.000
gulden) uit officiële fondsen werd
gebruikt om stemmers te werven.
Het IDA had bovendien op de
verkiezingsdag speciale minibus
sen ingezet om stemmers van en
naar het stemlokaal te brengen.
Sharif had voor zijn campagne te
gen Bhutto een Amerikaans recla
mebureau ingeschakeld.
Het doek lijkt gevallen voor Benazir Bhutto.
BERLIJN (Rtr) - De vroegere
Oostduitse geheime dienst Stasi
luisterde zonder problemen tele
foongesprekken op het NAVO-
hoofdkwarticr m Brussel af. Dat
heeft een voormalige officier van
het Oostduitse leger, luitenant-ko
lonel Klaus-Dieter Heyde. ver
klaard
Volgens Heyde, die nu in dienst is
bij het leger van de Bondsrepubliek
Duitsland, beschikte de Stasi over
apparatuur en technieken dat de
dienst vrijwel elk telefoongesprek
in Europa kon afluisteren.
Hypermoderne computers regi
streerden automatisch gesprekken
van 'in de gaten gehouden telefoon
toestellen'. Niet alleen werden da
tum en tijdstip van de gesprekken
genoteerd, ook de naam en het
nummer van de beller werden vast
gelegd "Het was ook mogelijk om
satellietgesprekken op te nemen",
zei Heyde. volgens wie de afluister
apparatuur afkomstig was uit het
Westen
Wat de Stasi allemaal aan infor
matie heeft opgevangen is niet meer
na te gaan. zegt Heyde "Alle com
puterbanden die naderhand zijn ge
vonden waren blanco. Dat betekent
dat ze of zyn gewist öf niet zijn ge
bruikt. De rest is waarschijnlijk ver
nietigd", aldus Heyde.
SEOUL (AP) - Zuid- en Noord-Korea willen met een gezamenlijke
ploeg deelnemen aan de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona.
Onderhandelingen die dat moeten bewerkstelligen gaan eind volgende
maand van start in het bestandsdorp Panmunjom.
Dat heeft de Zuidkoreaanse minister van sport Chung Dong-sung
gisteren gezegd aan het eind van een vijfdaags bezoek van 76 Noordko-
reaanse sportautoriteiten en voetballers aan Zuid-Korea. Het bezoek
had plaats in het kader van een uitwisseling tussen voetbalteams uit
beide Korea's. Twee weken geleden bezochten Zuidkoreaanse voetbal
lers Noord-Korea.
Behalve aan de Olympische Spelen willen de twee landen ook samen
meedoen aan de Wereldkampioenschappen tafeltennis van 1991 in Ja
pan en andere internationale sportevenementen.
Onderhandelingen
Het was voor het eerst sinds de splitsing van Korea in 1945 dat er een
uitwisseling van sportploegen plaats had tussen het communistische
Noord-Korea en het kapitalistische Zuid-Korea. Woensdag keerden 17
Zuidkoreaanse musici terug van een elfdaagse tournee door Noord-
Korea, die volgde op de tweede ronde onderhandelingen over het be
ëindigen van de vijandigheden tussen de premiers van de twee landen.
De derde ronde wordt in december in Seoul gehouden.
Een Zuidkoreaans dagblad meldde gisteren dat de regering van
Zuid-Korea met ingang van november de beperkingen op het reizen
naar de Sovjetunie en begin volgend jaar de beperkingen op het reizen
naar China zal opheffen. Omdat Zuid-Korea geen betrekkingen onder
houdt met China, de Sovjetunie, Albanië, Laos, Vietnam, Cuba en Af
ghanistan mogen Zuidkoreanen die landen op het ogenblik alleen be
zoeken met toestemming van de regering.
'Terugkeer naar harde hand-regering'
MOSKOU (AP/DPA/GPD) - Sov
jetpresident Gorbatsjov heeft ge
waarschuwd voor een terugkeer
van een 'harde hand-regering' als
zijn economische en staatkundige
hervormingsplannen niet worden
gesteund. Hij liet dat gisteren weten
op een congres van de officiële vak
bonden. Gorbatjsovs hekelde daar
bij niet alleen de radicalen in de
Sovjetunie, maar ook de verschil
lende Sovjetrepublieken die steeds
meer een eigen koers varen
Gorbatsjov dreigde op het con
gres met hard ingrijpen als geen "af
doende vorderingen in de richting
van een markteconomie" worden
geboekt. "Het marktsysteem is een
logische ontwikkeling voor de Sov
jeteconomie", stelde de Sovjetlei
der. Hij hekelde de orthodoxe com
munisten die zeggen dat hij geen so
cialist is. "Ik ben tegen een socialis
me van een totalitaire staat die de
mens onderdrukt. Socialisme staat
juist voor gerechtigheid, gelijkheid
en vrijheid. Het is een samenleving
met democratische instellingen en
mechanismen die recht en orde
handhaven. Van zo'n samenleving
zijn we nog ver verwijderd", aldus
Gorbatsjov.
Gorbatjovs rede was ook gencht
tegen de Sovjet-republieken die
zich stuk voor stuk losmaken van
het centrale gezag in Moskou Zo
verklaarde Kazachstan zich giste
ren als veertiende van de vijftien
Sovjet-republieken soeverein.
Kernproeven op Kazachstans
grondgebied werden verboden.
Volgens milieugroepen lijden de 15
miljoen inwoners van de republiek
in verhoogde mate aan kanker en
andere kwalen veroorzaakt door
nucleaire testprogramma's. Jaren
lang werden in de woestijn van Ka
zachstan kernwapens getest.
Door de soevereiniteitsverklarin
gen van de Sovjet-republieken (al
leen Kirgizië ontbreekt nog) wordt
de macht van 'Moskou' verder on
dergraven. Woensdag nog keurde
de Opperste Sovjet een voorstel
goed om de wetten van het nationa
le parlement boven die van de repu
blieken te stellen, maar de lokale
autoriteiten en parlementen tonen
geen bereidheid zich daaraan te
houden.
ADVERTENTIE
Door de bijzondere combinatie van massiel mahoniehout en sierlijk naturel pitriet.
is de 'Rococo' een opvallende verschijning in elke omgeving Dankzij de ronde
vormen en de donszachte kussens bovendien een uiterst comfortabel plekte
Even proberen? V.a. 2960.- inclusief kussens. Bijpassende lauteuil al vanal 1545.-
Hartenstraai 21-25 Amsterdam
Teleloon 020-231180
RATTAN FURNITUREr
Van onze correspondent
Hans Hoogendijk
BERLIJN Het gaat slecht met de
Duitse socialistische partij (SPD)
en haar kanselierskandidaat Oskar
Lafontaine. In de opiniepeilingen
zweeft de partij tussen de 31 en 35
procent. Dat zou het slechtste resul
taat in de afgelopen 40 jaar zijn. "De
andere mogen de opinie-peilingen
winnen, wij de verkiezingen", blijft
Lafontaine hoopvol roepen. Het
mag betwijfeld worden of hij er zelf
nog in gelooft.
In het westen van Duitsland
handhaaft zijn partij zich nog aar
dig, maar in het oosten komt Lafon
taine niet aan de bak. Ze blijven
hem daar zien als de arrogante man
uit het westen, die eigenlijk de een
heid helemaal niet wilde. Lafontai
ne blijft hameren op de gigantische
kosten van de eenwording, die hij
steeds heeft voorspeld.
Openlijk wordt de spot gedreven
met de oudste partij van Duitsland
en haar lijsttrekker. Het tamelijk
SPD-gezinde tv-programma Moni
tor melde dat de verkiezingscam
pagne van de SPD was stopgezet
omdat Lafontaine toch geen kans
maakte. Een grap. maar niet ver van
de waarheid verwijderd.
Zijn enige kans ziet Lafontaine,
naar eigen zeggen, in de directe con
frontatie jonge generatie tegen
oude. modern tegen gisteren, ver
stand tegen gemoed. Maar Helmut
Kohl negeert zijn uitdager straal.
Dat bleek gisteren ook by het be
grotingsdebat in de Bondsdag. La
fontaine zou de kanselier op televi
sie van repliek dienen. Maar Kohl
ging op ziekenbezoek bij zijn gevel
de minister Schauble.
Aan de pers vertelde Lafontaine
dat hij Kohl had willen aanpakken,
vooral over de vraag hoe de eenheid
moet worden betaald. Volgens La
fontaine liegt Kohl de mensen voor
over de kosten van de eenwording.
"Nu spreekt hy van offers, die ieder-
Ironisch genoeg proberen enkele
republieken de minderheden bin
nen hun grenzen het recht op een
bepaalde vorm van onafhankelijk
heid te ontzeggen. Zo heeft het par
lement van de republiek Moldavië
gisteravond politie-eenheden en
jonge vrywilligers gestuurd naar
het gebied van de Gagauz. De
Gagauz. een Turkse minderheid
van zo'n 150 000 mensen in het zui
den van Moldavië, verklaarden zich
onlangs onafhankelijk.
De politie is gisteren gestuurd om
hen "die onzin uit het hoofd te pra
ten". aldus een woordvoerder van
het Moldavische Volksfront. Vol
gens hem zijn de vrijwilligers onge
wapend. Toch wordt gevreesd voor
een gewelddadig treffen. Volgens
persbureau Tass heeft Gorbatsjov
de Moldavische leider Snegur ge
waarschuwd dat "geweld en con
frontatie ontoelaatbaar zijn". Mol
davië heeft niet alleen te maken met
de Gagauz, maar ook met een klei
nere groep van etnische Oekramers
en Russen, die de zogenaamde Dn-
jestr-rcpubliek hebben uitgeroe
pen.
Drie milities bereidt
Bayrut te verlaten
BAYRUT (AP) - De drie belangrijk
ste christelijke en moslim-milities
in Libanon hebben gisteren toege
zegd zich uit de hoofdstad Bayrut
en haar omgeving te zullen terug
trekken. De regering van president
Elias Hrawi kondigde woensdag
aan. het staatsgezag over Bayrut te
willen vestigen. Het regeringsleger
van generaal Emile Lahoud staat
paraat om de plaatsen van de mili
ties in te nemen
De rechtse christelijke Libanese
Strijdkrachten-militie van Samir
Geagea. de gematigde shi'tische
Amal-militie van Nabih Bern en de
Progressieve Socialistische Party
van druzenleider Walid Jumblatt
zegden toe zich uit Bayrut te zullen
terugtrekken. Alleen de pro-Iraanse
Hezbollah heeft nog geen beslissing
genomen over het plan van de Liba
nese regering om de 15 jaar durende
burgeroorlog te beeindigen. De shi-
Lafontaine. MotoEPAi 'itische Hezbollah heeft zich wel
van de voormalige Grt>ene Lyn tus-
een moet brengen, terwijl hy steeds scn de chnstelyke en islamitische
heeft geroepen dat niemand armer sectoren teruggetrokken in de zui-
wordt door de èenheid". delyke sloppenwijken
Viering Oktoberrevolutie gaat ondanks protesten gewoon door
Rellen
De Zuidafrikaanse politie heeft met
rubberkogels en traangas een einde
gemaakt aan rellen in het zwarte
woonoord Khayelitsha bij Kaap
stad Drie zwarten werden gedood,
twee zwarten en twee agenten raak
ten gewond. De rellen braken uit na
een explosie bij het gemeentehuis
van het woonoord.
MOSKOU "Wat is er nou estheti
scher dan een militaire parade? Het
is toch een prachtig gezicht, al die
mooie mannen in hun uniformen en
al die orkesten? Heus, daar kijken
de mensen bij ons graag naar".
Generaal Gennadi Kosjtsjoeb
suggereert niet te begrijpen waar
om er in Moskou, Leningrad en in
verschillende Sovjet-republieken
zo wordt geprotesteerd tegen een
'diepgewortelde traditie'. En dat is
die van de militaire parades op de
nationale feestdag 7 november,
waarmee luister wordt bijgezet aan
de viering van de Grote Oktoberre
volutie, 73 jaar geleden alweer.
Kosjtsjoeb gelooft dat de protest
beweging maar een kleine is. "Als er
een enquête gehouden zou worden,
zou blijken dat negentig procent
van onze bevolking voor is", zegt
hij. Maar desondanks wil de militai
re top publicitair nog iets extra's
doen.
Gisteren werd, voor het eerst na 1
mei 1918 en 119 parades, 'een select
groepje correspondenten' (aldus
een defensiewoordvoerder) uitge
nodigd om over het evenement te
praten met een aantal generaals en
wapentuig te bekijken. Bij het exer
citieterrein en opslagplaats Tsja-
De kanonnen worden opgepoetst voor de parade in Moskou op 7 novem
ber. "Heus. daar kijken de mensen bij ons graag naar".
(foto AP)
dinski. waar Lenin destijds die eer- nant-generaal Anatoly Golovnjev,
ste parade afnam. ondercommandant van het militai-
"We dachten dat dit een goede by- re district Moskou, tijdens het offi-
drage was aan glasnost", zegt lui te- ciele gedeelte van de persbyeen-
komst. "En mogen we u er even aan
herinneren, deze parade is een tra
ditie, geen demonstratie van mili
tair kracht".
Geldverspilling
De tegenstanders van niet alleen de
parades, maar de hele viering van
de 7de november, denken daar an
ders over. Onder de radicale hervor
mers die het bewind voeren in Le
ningrad en Moskou en bij de natio
nalistische bewegingen in republie
ken als Georgië, Moldavië, de Balti-
sche landen en de Oekraïne vallen
commentaren te beluisteren als
'geldverspilling', 'hebben ze niks
beters te doen' en 'waarom zou je de
geboorte van een failliet systeem
vieren'.
President Gorbatsjov zelf moest
eraan te pas komen om de militai
ren de kans te geven hun esthetisch
kunnen aan den volke te tonen. Per
presidentieel decreet haalde hy een
streep door rebelse besluiten om de
parades te verbieden en de 7de no
vember tot een gewone werkdag te
verklaren.
"De president vertegenwoordigt
voor ons het hoogste gezag. Als hy
verordonneert dat er parades wor
den gehouden, volgen we dat bevel
op", zegt Golovnjev minzaam Niets
te maken dus met het besluit van de
stadsbesturen in Moskou en Le
ningrad om de parade niet te finan
cieren Of met de uitspraak van het
Estlandse parlement, afgelopen
woensdag, dat het onmogelijk is om
Gorbatsjovs decreet uit te voeren
Het kan een mooie viering wor
den. op 7 november. In Moskou cir
culeren geruchten, opgetekend
door het conservatieve dagblad
Sovjetskaja Rossia, dat studenten
zich op de 'aanvoerroutes' naar het
Rode Plein voor de tanks zullen
werpen. De Moskouse gemeente
raad is ernstig verontrust Toestem
ming voor alternatieve vieringen of
processies wordt met gegeven Het
Rode Plein met Gorbatsjov en zyn
Kremlin-collega's op het Lemn-
mausoleum. is straks een eilandje
middenin de stad 'Gewone men
sen' worden op kilometers afstand
gehouden.
Maar wat in Georgie, waar onder
druk van de nationalisten Lemn
van zyn sokkel is veTwyderd1 Na
tuurlijk wordt hier geen parade ge
houden. zeggen de leiders van de
tientallen anticommunistische par
tijen die zondag in vrije verkiezin
gen pogen de communisten van
hun macht te beroven Kosjtsjoeb
"Ze gaan overal door".
Confrontaties dreigen er ook in
de Baltische republieken Niet al
leen de Estcn. ook de Letlanders en
Litouwers voelen niets voor ver
toon op de 7de nvoember. In Let
land trekken de militairen zich niets
aan van het door het parlement af
gekondigde parade-verbod Alles
zal zich volgens het geplande sche
ma afspelen, zegt een militaire
woordvoerder. In Litouwen, waar
het parlement de parade-liefheb
bers tracht te dwingen tot het aan
vragen van een vergunning, luidt
het commentaar niet anders
Waardigheid
Moskou wordt in elk geval een suc
ces Golovryev onthult dat onder de
speciale veiligheidsmaatregelen
8 643 soldaten aan Gorbatsjov zul
len voorbytrekken Dat zyn er 657
minder dan gebruikclyk Bezuini
ging'' Over geld reppen de militai
ren echter niet "Het komt uit de de
fensiebegroting. hoofdstuk 'toege
stane voorbereiding tot gevechten',
onthult Kosjtsjoeb. tcrwyl we kij
ken naar Oezbrkische soldaten die
tanks met poetslappen te lyf gaan.
Bedragen worden niet genoemd.
"Voor niets gaat de zon op, maar
de miljoenen die de pers noemt, zyn
gewoon verzonnen", zegt Golovn
jev Parades zyn er overal, in Enge
land. Frankryk, Duitsland, dus zo
gek is onze traditie nu ook weer
niet. voegt hy eraan toe. "Hier gaat
het om eer en waardigheid. Ik denk
dat deze traditie nog jaren zal wor
den voortgezet".
