Meer normen voor
budget verzekeraar
Politiek spel rond gijzelaars
'Overheid wist van gifstort Gouderak
Seksueel misbruik leidt
later vaak tot klachten
'MiBeuvervuiling gaat
mensenlevens kosten'
Van den Broek stuurt terecht geen missie naar Irak
Onze prijzen
maken vandaag en morden
een salto mortale.
[9iK( VRIJDAG 26 OKTOBER 1990
BINNENLAND
PAGINA 3
Inventarisatie gezondheidstoestand verzekerden
UTRECHT (ANP) - Bij het vaststellen van de uitkeringen die de verzekeraars in de toe
komst krijgen uit de centrale kas van de verplichte basisverzekering tegen ziektekosten,
zal niet alleen worden gekeken naar leeftijd, geslacht en regio van hun verzekerden. De
verschillen tussen de werkelijke kosten en de uitkeringen kunnen dan te groot worden.
AMSTERDAM (ANP) - Ruim de
helft van de in hun jeugd seksueel
misbruikte vrouwen vertoont op
langere termijn klachten. Het gaat
dan om angsten, concentratiepro
blemen. depressiviteit, eetproble
men en suicidegedachten en -po
gingen. De groep is verder opval
lend zelfdestructief.
Dit staat in proefschrift van kli-
nisch-psychologe Nel Drayer die
deze week promoveerde aan de
Vrije Universiteit van Amsterdam.
De psychologe werkte in haar
proefschrift het onderzoek uit waar
mee zij twee jaar geleden uitgebreid
in het nieuws kwam. Draver kwam
toen tot de conclusie dat een op de
drie vTouwen in Nederland ooit sek
sueel is misbruikt. Vijftien procent
van de vrouwen zou ooit zijn mis
bruikt door een of meer familiele
den.
Drayer maakte voor haar onder-
zoek gebruik van de interviews met
1.054 vrouwen tussen de 20 en 40
jaar. Onder de misbruikte vrouwen
bevinden zich relatief meer onge
wenst kinderloze vrouwen en meer
vrouwen die voor hun dertigste jaar
een baarmoederoperatie hebben
ondergaan, zo bleek haar. Niet alle
misbruikervaringen door verwan
ten blijken overigens even trauma
tiserend te zijn. Zo blijkt dertien
procent van de misbruikte vrouwen
geen enkele klacht op meer dan ge
middeld niveau te noemen De
klachten op latere leeftijd blijken
ernstiger naarmate het misbruik
ernstiger vormen aannam.
Draijer zegt de uitkomsten van
haar onderzoeken zelf eigenlijk at
en toe niet te kunnen bevatten "Ik
heb ondanks mijn onderzoek en de
bevindingen nog steeds het gevoel
"hoe is dit nou mogelijk" Ik hoor
dag-in-dag-uit de verhalen van
mensen die het hebben meege
maakt maar het feit dat mensen
(verwanten) ertoe in staat zyn kin
deren seksueel te misbruiken vind
ik nog steeds heel moeilijk te begrij
pen Dat met name het cijfermatige
deel van mijn onderzoek zo'n reac
tie teweeg zou brengen had ik nooit
verwacht. Misschien ïsdat naïef van
mij maar ik was al gewend aan die
In antwoorden op schriftelijke Ka
mervragen over de tweede fase van
de stelselherziening die op 1 januari
r het normuitke- keraars zijn verplicht iedereen te-
zorg- of basisverzeke
ring voor iedereen wordt een soci-
worden vastgesteld aan de hand ale verzekering. Het wettelijk vast-
1991 moet ingaan, noemen de nngssysteem zal geleidelijk gebtu- gen dezelfde premie te accepteren,
staatssecretarissen Simons (volks-
gezondheid) en Ter Veld (sociale za
ken) nog enkele andere criteria voor
het toekomstige normuitkerings
systeem.
Het gaat daarbij om arbeidsonge- H H
schiktheid. langdurige ziekten en normuitkeringen is van groot be-
overlijden, omstandigheden, die
/an hun uitgaven tot nu toe (de "his
torische kosten").
Een goed
gestelde pakket omvat alle belang
rijke voorzieningen (inclusief ge-
erkend systeem van zins-en bejaardenzorg). Dat moet in
1995 zijn bereikt via stapsgewijze
lang. Niet alleen omdat verzeke- uitbreiding van de volksverzeke-
doorgaans veel extra ziektekosten raars failliet kunnen gaan als het ring AWBZ (Algemene Wet Bijzon
met zich meebrengen. Aan de ande- niet klopt, maar ook omdat tekorten dere Ziektekosten). Er is dan geen
en overschotten van invloed zijn op verschil meer tussen particulier en
de hoogte van de nominale premie, ziekenfondsverzekerden.
Daarmee moeten de verzekeraars
namelijk onderling gaan concurre-
re kant zal ook het aantal verzeker
den dat kiest voor een eigen risico
een rol spelen, aangezien zij zich
kennelijk zo gezond voelen dat ze
weinig ziektekosten verwachten.
Omdat er op deze punten nauwe
lijks gegevens bestaan, moet op
korte termijn worden begonnen en "gunstige" contracten af te slui-
met het vastleggen ervan. Simons
zal daar overleg over plegen met zie
kenfondsen en verzekeraars en zo-
ten met de zorgverleners. Verzeker
den kunnen overstappen naar zie
kenfondsen of verzekeraars die re-
BILTHOVEN (ANP) - Als de poli- gebied van volksgezondheid en
tiek verantwoordelijken geen doel- milieu,
treffende maatregelen nemen tegen
de milieuvervuiling zal dat tot een
enorm verlies aan levens en ernsti
ge financiële repercussies leiden, vang van het gevaar zijn nu al ov
Geweigerd
De Vereniging van Nederlandse
Zorgverzekeraars (ziekenfondsen)
heeft gisteren geweigerd mee te
werken aan een advies van de Zie
kenfondsraad over het vaste budget
dat de ziekenfondsen volgend jaar
krijgen voor de kosten van hun ver
strekkingen. De vakcentrales FNV
en CNV steunden de opstelling van
de VNZ.
De raad heeft staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) in septem
ber unaniem afgeraden om de bud
gettering al op 1 januari door te voe
ren. Maar Simons heeft tot groot on
genoegen van de raad besloten, die
compensatie per fonds te beperken
tot 90 procent van het eventuele ne-
vorden gewacht tot alle gegevens gatieve verschil tussen het budget
beschikbaar zijn: "De ernst en om-
directeur-generaal
Rijksinstituut voor Volksgezond
heid en Milieuhygiëne (RIVM), ir.
R. van Noort. zei dit gisteren in Bilt-
hoven op een internationale bijeen
komst over samenwerking op het
het duidelijk". Hij herinnerde aan een den opgevangen via een verhoging
recent onderzoek in Europa waaruit
is gebleken dat de luchtvervuiling
in grote steden en in delen van Oost-
Europa zo groot is-dat veel mensen
kunnen sterven door de gevolgen
die dat voor hun gezondheid heeft.
van de nominale premie. De fond
sen zijn zo boos dat ze de uitwer
king ook helemaal aan "Den Haag"
willen overlaten.
ALMELO - Amerikaanse M-l tanks op het Almelose station. De tanks komen uit de NAVO-opslagplaats op ten
industrieterrein in Aadorp en zijn op weg naar de hanen van Antwerpen. Vanuit Antwerpen zal het oorlogsmate-
rieel worden verscheept naar de Golf om daar deel te nemen aan Desert Shield. Ook vanuit Brunssum worden
tanks verscheept: het gaat om in totaal 200 stuks.
cijfers. Uit buitenlandse onderzoe
ken zijn immers soortgelijke per
centages tevoorschijn gekomen",
aldus de onderzoekster.
Na de publikatie van haar onder
zoeksresultaten twee jaar geleden
waren de reacties niet van de lucht
"Er bestond vreselyk veel achter
docht en ongeloof Maar ik heb die
cijfers toch echt niet verzonnen", zo
zegt Draijer. die haar onderzoek uit
voerde m opdracht van de ministe
ries van sociale zaken en WVC.
Volgens Drayer is er in Neder
land de afgelopen jaren veel veran
derd op het gebied van "het be
spreekbaar maken van incest". Het
eerste congres over dit onderwerp
werd gehouden rond 1981 "Het ac
cent lag toen op de signalering,
open uw ogen. De media hebben
ook een heel belangrijke rol ge
speeld bjj de onderkenning van het
probleem".
Welsum kiest
voor Overijssel
ARNHEM iGPD' - De m
van het dorpje Welsum. gelegen aan
de westoever van de IJssel. willen
bij de provincie Overyssel biyven.
Dat blijkt uit een referendum dat
i i tam) in deze plaats is gehouden
Welsum is een van de ongeveer
veertig plaatsen die. volgens staats
secretaris De Graaff-Nauta van bin-
Df ntanrif /-aken betrokken kunn. n
worden bij de provinciale herinde
ling. Zowel geografisch als econo
misch staat Welsum dichter by Gel
derland. maar behoort sinds de der
tiende eeuw. toen de IJssel een an
dere koers volgde dan nu. bij de ge
meente OM
Dat moet zo blijven, vindt byna 83
procent van de opgekomen kiezers
De overige ruim 17 procent voelt
meer voor aansluiting bij Gelder
land. Het opkomstpercentage be
droeg ruim negentig. Welsum telt
430 kiesgerechtigden en heeft 547
inwoners. Het gemeentebestuur zal
het resultaat van het referendum
naar Den Haag sturen. De landely-
ke overheid heeft inzake provin
ciale grenscorrecties het laatste
Aanhouding in
moordzaak Echt
Justitie onderzoekt
afluisterpraktijken
DEN HAAG (GPD) - Ministe o
Hirsch Ballin (justitie) heeft twee zijrfafgezet. Hij noemde het de taak
Het gaat om processen die al tien
tallen jaren geleden zijn begonnen.
Van Noort maakte een vergelijking
met een mammoettanker die plot
seling moet stoppen maar die nog
Minister lang doorglijdt nadat de motoren
Advocaat Shell bij behandeling hoger beroep:
DEN HAAG (ANP) - De overheid
was er vanaf 1959 van op de hoogte
dat er op een vuilstortplaats in de
~.0_- Zuidhollandse gemeente Gouderak
voorkomen. Uit een rapport blijkt maar mogelijk door internationale jarenlang afval vermengd met land-
dat criminelen door het gehele land samenwerking en gezamenlijke - -
al geruime tijd alle mogelijke mid- maatregelen.
het afluisteren van het radioverkeer er moét gebeuren om de tanker te
van de politie door criminelen te stoppen. Volgens hem is dat alleen
de voormalige vuilstort in de bocht woede en verontwaardiging ontste- zogenoemde Van Amersfoort-ar-
van de Hollandse IJssel werd ge- ken. "Nog nooit tijdens deze zaak. rest. Volgens dit arrest kan de over- vllutl„,
bouwd. De kosten van sanering, de die wij al sinds 1983 voeren, heeft heid de kosten van bodemsanering kenheid aan de moord. Ook zegt hij
wijk werd afgebroken en het ver- Shell dit naar voren gebracht. Ook verhalen vanaf het moment dat het mcl
ECHT (ANP) - In de zaak an hal
Uoto anp) vermoorde 18-jange meisje Sorya
Hartmann uit Echt. heeft het re-
cherchebystandsteam een aanhou
ding verricht. Haar ex-vnend. een
21-jarige man uit het nabye Bel
gisch-Limburgse Maaseik. is
woensdagavond laat aangehouden
De man werd aanvankelyk sa
men met andere vrienden en ken-
r, ra an Sonja als getuige ge
hoord. Daarby rees verdenking te
gen hem. Hy is gisteren aan de tand
gevoeld maar ontkent alle betrok-
delen te baat nemen het radiover
keer van de politie af te luisteren om
daardoor vertrouwelijke informatie
in handen krijgen.
J.R. Asvall, directeur van het Eu
ropese kantoor van de wereldge
zondheidsorganisatie WHO. zei dat
bouwgif, afkomstig van Shell Che
mie in Rotterdam, werd gestort. Dit
heeft de advocaat van Shell, mr.
H.J.C. ter Kuile gisteren meege
deeld voor het gerechtshof in Den te optrad in de Hollandse IJssel en
ontreinigde terrein werd afgedekt, in de stukken die zijn overlegd
worden geraamd op ten minste 110 hier niets van terug te vinden. Als
miljoen gulden. Shell indertijd een dergelijke waar
schuwing had laten horen, was men
Toen in 1959 een enorme vissterf- er toch nooit toe overgegaan om op
Een technische werkgroep moet er wordt gewerkt aan een hulppro-
onderzoeken welke golflengte de gramma voor de landen in centraal-
politie het best kan gebruiken om en Oost-Europa waar het met het
het afluisteren bijzonder moeilijk te milieu, de gezondheid en de ge-
maken. Ook wordt bekeken of er bij zondheidszorg aanmerkelijk slech-
de korpsen meer geavanceerde ra-ter is gesteld dan in West-Europa,
dioapparatuur nodig is om bij spe- Het gaat daarbij om steun bi) het re-
cialistische acties te worden inge- organiseren van de gezondheids-
zet. Dergelijke apparatuur zal wor- zorg de ontwikkeling van een
den ondergebracht bij een uitleen- milieubeleid,
centrale zodat niet elk korps voor de
grote uitgaven van de aanschaf
komt te staan.
Uit het onderzoek naar de afluis
terpraktijken is vastgesteld dat het
ook vaak de schuld van de politie
zelf is dat criminelen op de hoogte
komen van informatie door een
soms niet juist gebruik van de com
municatiemiddelen.
de vervuiler duidelyk kon zyn dat
de overheid zich het belang van een
schone bodem ging aantrekken.
Buck met vut
Daar werd het hoger beroep be- staat een onderzoek werd ingesteld, te bouwen", zo zei de landsadvo- EINDHOVEN (ANP) De Eindho
handeld dat Shell heeft aangete- zou Shell de overheid hebben ge- caat. Hij daagde Shell uit de bewe- »-»-«»
kend tegen het tussenvonnis dat de waarschuwd dat het bedrijf vijfjaar ring te bewijzen.
- lang afval vermengd met uiterst gif- In het tussenvonnis stelde de
Haag.
onder andere door Rijkswater-
hoogleraar prof.dr.H. Buck
heeft het college van bestuur van de
Technische Universiteit Eindhoven
rechtbank in Rotterdam drie jaar
geleden uitsprak in de civiele proce
dure van de Staat tegen Shell.
In deze procedure vordert de stortte,
staat de kosten die zijn gemoeid met De bewering van
de sanering van de Zellingwijk. de aan het eind van de procesdag deed norm bestond. Shell mocht er als ven gisteren bevestigd
tige drins aan een vervoerder had rechtbank in Rotterdam drie jaar gevraagd om vervroegd te mogen
meegegeven die het in Gouderak geleden vast dat er in de jaren vijf- uittreden Het college zal dit ver-
tig, toen het giftig afval werd ge- zoek inwilligen. Dat heeft de afde-
Ter Kuile stort, er al een zorgvuldigheids- ling voorlichting van de TUEindho-
woonwijk die i
wen dat het begraven van het afval
in de bodem geen gevaar voor het
Buck ging eerder dit jaar met
ziekteverlof toen duidelyk werd dat
hy een verkeerde voorstelling van
zaken had gegeven over een door
milieu kon opleveren. Tegen deze hem ontwikkeld aids-remmend
stelling, die door de staat is overge- middel. Vorige week kwam Buck
nomen, is Shell in hoger beroep in opnieuw in opspraak toen bekend
eten waar de in de nacht
van zondag op maandag verdwenen
18-jarige Esther Gnspen uit Echt.
een vriendin Sorya, zich kan bevin
den. De politie sluit niet uit dat ook
zy van het leven is beroofd.
De ex-vriend is volgens getuigen
verklaringen in de betrokken nacht
gezien in gezelschap van Esther en
Sonja Het drietal bezocht samen
met diverse andere vrienden en
kennissen verscheidene cafés in
Echt De auto van Sonja. o#-n wtttl
Golf diesel, is gistermorgen niet ver
van Maaseik, m Maasmechelen te
ruggevonden.
Sectie heeft uitgewezen dat Sonja
Hartman, die dinsdagavond in het
appartement van de verdwenen
Esther werd gevonden, met geweld
om het leven is gebracht. Hoe dat is
gebeurd wil de politie in het belang
van het onderzoek niet zeggen
Vaststaat dat de dader zich niet sek
sueel aan Sorya Hartman heeft ver
grepen
Zeehonden
De Zeehondencrèche in Pieterbu-
ren heeft vandaag de zeshonderdste
zeehond vrijgelaten. Teuntje. zoals
het dier in het centrum is gedoopt,
werd met drie andere zeehonden
uitgezet in de Dollard. waar zij in ju
li dit jaar - ziek en ondervoed - werd
gevonden. Dit heeft de directeur
van de creche, Lenie 't Hart, meege
deeld.
DEN HAAG Naarmate de Iraak-
de televisie een verdienstelijke po
ging tot zo'n uitleg. Het is overigens
de vraag of de televisie het meest
geschikte medium is om dat te
se bezetting van Kuwayt langer doen. Uit het feit dat in Nederland
duurt, beginnen zich andere proble- verblijvende familieleden klagen
men voor te doen dan 'alleen maar' over het gebrek aan informatie over
het handhaven van door de Ver- de gegijzelden, zou Buitenlandse
enigde Naties aangenomen resolu- Zaken moeten afleiden dat er wat
ties. Aanvankelijk bestond in de schort aan de informatievoorzie-
meeste landen in de wereld een ning vanuit het departement. Die
enorme eensgezindheid met betrek- informatievoorziening mag onder
king tot de houding ten opzichte geen beding worden verwaarloosd,
van de Iraakse leider Saddam Hus- Maar dat neemt niet weg dat Van
sein. Maar nu beginnen hier en daar den Broek een sterk verhaal had.
binnenlands-politieke problemen Natuurlijk zou het waarschijnlijk
ADVERTENTIE
Rode Kruis
Het Nederlandse Rode Kruis stuurt slaatje te kunnen slaan uit het blun-
mogelijk een delegatie naar Irak om
vrij simpel zijn om een - zij het klein
- deel van de Nederlandse 'gevange-
vrij te krijgen. Wanneer Neder-
oppositiepartij een land een gezaghebbend politicus
Irak zou sturen, zou deze waar
een rol te spelen.
Dat bleek al eerder bij het uitzen
den van de F16's naar de Golf. De
WD denkt
derende gedrag van de Nederlandse schijnlijk wel met een stuk of tien
regering. Zaten de politieke partij- Nederlandse gegijzelden kunnen
daar in samenwerking met zuster
vereniging de Rode Halve Maan Ne
derlandse gijzelaars te bezoeken, volstrekt op één lijn, nu ziet de op- op de foto mag met de Nederlandse
Het doel van de missie is de Neder- positie af en toe kans
landers, indien nodig, humanitaire te slaan uit de houding
en medische hulp te verlenen. Het ring in deze crisis.
Rode Kruis heeft gisteravond per
telex contact opgenomen met de V GrWSIltGn
Iraakse Rode Halve Maan om de Deze week werd er weer een
mogelijkheden van een delegatie meer persoonlijk getint, probleem den, waarom Van den Broek en de
nader te onderzoeken.
het begin van de Golfcrisis terugkeren. Als Saddam Hussein
-ekt op één lijn, nu ziet de op- op de foto mag met de Nederlandse
positie af en toe kans politieke munt afgevaardigde, is dat voor hem al
de rege- voldoende. Daarmee toont hij keer
op keer aan dat er scheuren ont
staan in het tot nu toe redelijk geslo
ten internationale front tegen Irak.
En dat is dan ook precies de rc-
aan toegevoegd. Onder de familiele- politieke partijen niet van plan zijn
m rfrf>iipani den van de gegijzelde Nederlanders aan de druk uit de samenleving toe
1 argeneam m jrak groejt de zorg over het lot te geven. Deden ze dat wel, dan zou
De Amsterdamse politie gaat ben- van hun verwanten. Zij zien dat in ambassadeur Van Dam in Irak zijn
andere landen, soms met succes, werkzaamheden wel kunnen sta
initiatieven worden ondernomen ken. Hussein
gegijzelden vrij te krijgen. Om
des die zich schuldig maken aan
roofovervallen, aanpakken via een
'targetteam'. Het team richt zich
vooral op de leiders van de bendes dat tot nu toe geen Nederlanders
in de verschillende stadsdelen en
di tru t.-overschrydend'. In
Amsterdam houden zich tussen de
500 en 600 jongeren onder de 25 jaar
dagelijks bezig met roofovervallen.
Rottum
R i'-.swaterstaat stelt voor om alle
onderhoud aan de Waddeneilandjes
Rottumeroog en Rottumerplaat te
;en Volgens een nog vertrouwe-
i t onderzoek van de directie Gro-
n .en heeft het prijsgeven van de
eilandjes aan de Noordzee geen na
delige gevolgen voor de kustverde-
d r*ig. Ook de scheepvaart op de
V. icreems zou er geen hinder van
o rvinden.
absoluut geen za
ken meer willen doen met de am
bassadeur. omdat hij inmiddels aan
zijn vrijgelaten, begint het beeld te de wereld heeft laten zien dat er be-
ontstaan dat de Nederlandse rege
ring niets doet.
Vanuit het gezichtspunt van de
familieleden een volstrekt begrijpe
lijke reactie. Zij hebben niet zo'n
boodschap aan allerlei politieke en
diplomatieke argumenten Het eni
ge dat zy willen, is dat hun geliefden
zo snel mogelijk weer naar Neder
land kunnen komen. Maar toch is
het goed dat ook zij begrijpen dat de
vrijlating van een klein deel van de
gegijzelden grote negatieve gevol
gen voor de achterblijvers kan heb
ben.
premier Margaret Thatcher. Hij
voert in de Engelse conservatieve
partij al jarenlang een strijd tegen
de 'Iron Lady'. Door het vrij krijgen
van 33 gegijzelden (nog geen één
procent van het totaal aantal Britse
gegijzelden) scoort hij in de publie
ke opinie een succesje. Maar hem
valt te verwijten dat hij zich niet
heeft gebogen over de internatio-
naal-politieke consequenties van
zijn daden.
Datzelfde verwijt kan Luns ook
worden gemaakt. Hij reageerde be
trekkelijk positief op een verzoek
van familieleden van gegijzelden
om een missie naar Irak te onderne
men. Maar dan zou er wel een offi
cieel verzoek van de Nederlandse
regering moeten komen. Luns wist
natuurlijk zelf al direct dat Van den
Broek zo'n verzoek nooit zou doen.
Maar Van den Broek moest dat wel
publiekelijk laten weten en dat is
niet leuk in de richting van de gegij
zelden en hun familieleden.
Hakje
Ook Luns kan hiermee een per
soonlijk-politiek doel hebben ge
had. Van hem is bekend dat hy ei
genlijk vindt dat er geen goede poli
ticus in Nederland meer is geweest
sinds hyzelf vertrokken is. Op deze
manier kon hy Van den Broek een
hakje zetten.
Het is te gevaarlijk om op deze
manier met een internationaal zo
gespannen situatie om te gaan. Het
gaat hier niet om een spelletje knik
keren, maar om een dreigende oor
log met mogelijk heel veel slachtof-
langnjkere Nederlanders zijn
mee hy 'op goede voet' staat. En dat
zou voor de achtergebleven gegij
zelden ernstige nadelige conse
quenties kunnen hebben.
Het is .dan ook verbazingwek
kend dat doorgewinterde politici
als de Britse oud-premier Edward
Heath en de Nederlandse oud-mi-
nister van buitenlandse zaken Jo- fers. En hoewel ook regeringen en
seph Luns zich wel voor dit karretje parlementen fouten kunnen ma-
laten spannen. Daar moeten politie- ken. moet deze zaak by uitsluiting
ke motieven achter zitten.
Voor Heath geldt in dit verband
Minister Van den Broek (buiten- dat hÜ*hoewcl l,d van dezelfde par
landse zaken) deed deze week voor een gruwelijke hekel heeft aan
i de politiek worden overgelaten
Goedwillende amateurs dienen zich
daar buiten te houden, hoe succes
vol ze voor de publieke opinie ook
mogen zijn.
Hooggeëerd publiek!
Vandaag en morgen is de grand finale van
het Pri|Zencircus.
Afgelopen week lieten wi| onze prijzen al
een heel eind dalen, maar op de laatste
twee dagen van het Prijzencircus maakt
een aantal prijzen een salto mortale.
Op gezette tijden maken ze een vrije val
van nog eens 25% tot zelfs 50% korting'
Hopeli|k bent u erbij om al dit voordeel
op te vangen.
VROOM\9DREESMANN
