Nieuwe tbs-ldiniek komt
in buurt van universiteit
Nog veel hobbels bij reorganisatie politie te nemen
Projectleider Proav ziet
afvalverwerldngsinstallatie
het liefst bij AVR komen
l-"i
Deskundigen pleiten voor Europees
beleid ter bescherming van duinen
@uftj3irutos
ZATERDAG 20 OKTOBER 1990
REGIO
PAGINA 13
ROTTERDAM/ALKEMADE - De
nieuwe afvalverwerkingsinstalla-
tie. die de provincie Zuid-Holland
nodig heeft ter overbrugging van de
periode tot aan de ingebruikneming
van een nieuwe verbrandingsoven
in Leidschendam. komt zeer waar
schijnlijk op het terrein van de AVR
in Rotterdam.
Aldus projectleider W.J. Kramer
van het Provinciaal Afvalverwer
kingsbedrijf, Proav. De Afvalver
werking Rijnmond heeft op het ei
gen terrein nog wel een tot twee
hectare beschikbaar om een afval
scheidingsinstallatie te bouwen.
De lokatie in Rijpwetering langs
de Provinciale weg. die door de di
recteur van Proav als mogelijkheid
is genoemd, is volgens Kramer niet
geschikt en wat hem betreft ook
nooit in beeld geweest om een afval
verwerkingsinstallatie te herber
gen. Dat zijn directeur L. de Jong
wèl Rijpwetering als mogelijke lo
katie noemde, berust volgens Kra
mer op een misverstand als gevolg
van de "golf van publiciteit die over
ons is heengekomen".
Op de lokatie in Rijpwetering zou
mogelijk wel een composteringsbe-
drijf kunnen komen. De firma
Hoogenboom uit Alkemade heeft
ter plaatse al een recyclingbedrijfje.
Het bedrijf wil inspelen op de plan
nen van de provincie om op grote
schaal groente- en fruitafval apart in
te zamelen. Van dit afval kan vervol
gens compost worden gemaakt.
B innen twee tot drie weken zal
het Proav een zogeheten startnoti
tie gereed hebben, die nodig is om
een milieu-effect rapportering op te
stellen. In zo'n mer worden ver
schillende lokaties tegen elkaar af
gewogen en moet duidelijk worden
welke uit het oogpunt van milieu de
beste is. Kramer. "Meestal worden
in zo'n mer-rapport drie lokaties be
keken, maar ik denk dat wij het bij
twee houden, het terrein van jie
AVR en het terrein van de vuilver
branding in Leiden. In eerste in
stantie zou ik zeggen dat de AVR de
meeste kans maakt". Met het op
stellen van een mer-rapportering is
ongeveer een half jaar gemoeid.
Ministerie wil in 1994 vestiging in Randstand in gebruik nemen
Van onze redacteur
Jan Westerlaken
DEN HAAG/LEIDEN - In de drie
hoek Leiden-Den Haag-Zoetermeer
moet de lokatie worden gezocht
waar voor 1994 de nieuwe tbs-rijks
kliniek moet staan. Een van de over
wegingen is. dat de kliniek in de
buurt komt van een universiteit
waaraan zowel een medische als
een juridische faculteit is verbon
den. De stad Leiden herbergt bo
vendien psychiatrische voorzienin
gen waarmee de tbs-kliniek nauwe
samenwerking wil aangaan.
De juiste plek voor de inrichting
is op dit moment nog niet aan te ge
ven. Het sleutelwoord is grond.
Rijksgebouwendienst is er naar op
zoek. In eerste instantie in de drie
hoek Leiden-Den Haag-Zoeter
meer. Want dit deel van de Rand
stad komt op de eerste plaats voor
huisvesting van de nieuwe rijkskli
niek met tachtig bedden in aanmer
king.
Drs. L.C.M. Tigges, sectormana
ger terbeschikkingstelling van het
ministerie van justitie, zegt dat het
expliciet noemen van Leiden als
kandidaat voor de kliniek enigszins
voorbarig is geweest. "Er is nog
geen enkele zekerheid. Er moeten
in totaal honderd nieuwe tbs-plaat-,
i sen bij komen. Twintig ervan kun
nen in de bestaande klinieken wor
den ondergebracht. Voor de overige
tachtig komt een nieuwe inrich
ting".
Over de keuze van de driehoek
Leiden-Den Haag-Zoetermeer ver
telt drs. Tigges, dat de andere tbs-
klinieken in het noorden en oosten
van het land gelegen zijn. Daarom is
er naar de Randstad gekeken. "En
we hebben er haast mee", voegt Tig
ges eraan toe. "We willen we de
nieuwe inrichting in 1994 in gebruik
nemen. We hebben een wachtlijst.
Die mensen zitten in de gevangenis,
maar ze horen thuis in een tbs-kli
niek. We hebben ook voor het wes
ten gekozen, omdat we niet alleen
denken er snel te kunnen bouwen,
maar er ook geschoold personeel -
zo'n 250 man - te kunnen vinden".
Bereikbaarheid
Van groot belang is dat de nieuwe
tbs-kliniek goed te bereiken is en
het personeel dat wordt gezocht
niet te ver uit de buurt woont, bena
drukt drs. Tigges. Ook een universi
teit. drs. Tigges merkte het al op, in
de omgeving en voorzieningen als
een psychiatrisch ziekenhuis Ende
geest, de Jelgersma-kliniek in Lei
den en Sancta Maria in Noordwij-
kerhout zijn belangrijk. Voorzienin
gen waarop de tbs-ldiniek een be
roep wil doen als tussenoplossing
voor patiënten die op de weg terug
zijn naar de normale samenleving.
"Maar de driehoek", benadrukt hij
nog eens extra, "is het eerste gebied
waarnaar we gaan kijken wat er mo
gelijk is. Aan het St. Bavo-complex
in Noordwijkerhout hebben wij
nooit gedacht om daar de inrichting
te vestigen. De Bavo heeft ook een
verzoek gedaan om bij de nieuwe
vestiging in Capelle aan den IJssel
een tbs-afdeling te mogen openen.
De bewindslieden van justitie heb
ben echter voor een rijksinstituut
gekozen om een zeker evenwicht te
krijgen tussen de particuliere en
rijksinrichtingen".
Drs. Tigges noemt het toch al bij
zonder dat tbs-gestraften in een par
ticuliere kliniek kunnen worden
ondergebracht want er zijn toch ook
geen particuiere gevangenissen?.
"De verantwoording berust bij de
minister van justitie. Het particulie
re in het geheel vormt toch een wat
onzekere factor voor justitie. Je
werkt samen op contractbasis,
maar dat contract kan worden opge
zegd. Kortom, je kunt niet alles op
één kaart zetten. De meeste tbs-pa
tiënten zijn in de particuliere sfeer
gehuisvest, omdat er maar twee
rijksinstituten zijn en vijf particu
liere".
Ontoerekeningsvatbaar
Wat houdt het begrip tbs precies in?
Drs. Tigges: "Dan praat je door
gaans over delinquenten die een
zeer ernstig delict hebben gepleegd.
Voor hun daden zijn ze geheel of ge
deeltelijk toe- of ontoerekenings
vatbaar verklaard. Gebeurt er niets
met hen, dan is de kans zeer groot
dat ze in herhaling vervallen en
weer iets vreselijks doen. Psychia
ters van het Gieter Baancentrum, de
observatiekliniek van justitie in
Utrecht, stellen vast in welke mate
zo iemand psychisch gestoord is".
In Nederland zijn op dit moment
550 tbs-delinquenten. De verwach
ting is dat dit aantal in 1994 tot 600 is
opgelopen. De laatste jaren zijn er
zo'n honderd tbs-patiënten per jaar
bij gekomen. Uitbreiding met een
nieuwe kliniek is nodig, omdat tbs-
patienten tegenwoordig langer
moeten worden behandeld. Met na
me de ernstige gevallen. Vroeger
was het normaal dat vermogensde
linquenten in een tbs-kliniek wer
den opgenomen. Tegenwoordig
komt dat niet meer voor. Alleen die
mensen, die een gevaar voor de sa
menleving zijn, worden tot tbs ver
oordeeld.
Het verblijf in zo'n kliniek kan va
riëren. In principe legt de rechter
twee jaar op. Daarna kan de tbs wor-
Oost-Europese landen naar congres
"politiek en psychiatrische patiënten"
DEN HAAG Voor bet eerst in
de geschiedenis praten Oost-
europese landen met westerse
landen op een symposium over
het onderwerp 'Politiek en psy
chiatrische patiënten'. Het mi
nisterie van justitie is gastheer
van de landen die aan het con
gres. dat van 19 tot en met 21 no
vember voor het grootste deel in
Den Haag wordt afgewerkt,
deelnemen.
Zo wordt er een kijkje geno
men in het Pieter Baancentrum,
de observatiekliniek van het
ministerie justitie en in de tbs-
inrichtingen Van de Hoevenkli-
nick en een psychiatrische kli
niek in Bloemendaal. In elk ge
val zijn de Sovjetunie, Bulga
rije en bet vroegere Oost-Duits-
land op het symposium verte
genwoordigd. Canada en Enge
land sturen eveneens afgevaar
digden. De wet en de praktijk
worden in internationaal ver
band besproken.
den verlengd of ervan worden afge
zien als het gevaar voor de samenle
ving is afgenomen. Drs. Tigges:
"Tbs kan heel lang duren. Nu is het
gemiddeld vijfjaar. Maar bij ernstig
agressieve seksueel delinquenten
zo'n acht tot negen jaar tbs. Dan zijn
er nog patiënten die soms wel vijf
tienjaar in tbs verblijven. Dan praat
je over mensen voor wie weinig tot
geen uitzicht is dat de behandeling
succes heeft. Je moet de samenle
ving tegen hen in bescherming ne
men. De behandeling gelukkig
werkt bij veel tbs-patiënten heil-
Proefverlof
Zo nu en dan komen tbs-gestraften
negatief in de publiciteit. Als zij bij
voorbeeld met proefverlof zijn. Een
proefverlof, dat pas tot stand komt
nadat veel deskundigen eraan te
pas zijn gekomen. Het ministerie
van justitie heeft daarin het laatste
woord. Tigges: "Het is de taak van
de tbs-klinieken te proberen de
mensen weer terug te brengen in de
maatschappij. Stapje voor stapje
wordt daarnaar toe gewerkt.
Soms", zegt hij, "gaat het fout. He
laas, maar je kunt zoiets niet voor de
volle honderd procent vermijden.
Toch hoor ik van omwonenden bij
bestaande klinieken nauwelijks tot
geen klachten. Dat komt doordat de
mensen die er hun boterham ver
dienen vaak in de buurt wonen. Zij
praten erover en laten zien hoe vei
lig het allemaal wel is. Uitbreken of
ontsnappen is praktisch uitgeslo
ten. Zeker met die nieuwe gebou
wen. Er ligt, bij voorbeeld, water
omheen, er is een elektronisch be
veiliging en hele dikke deuren. Nee,
uitbreken is echt zo goed als uitge
sloten".
Nederland organiseert conferentie over duinen
DEN HAAG/REGIO De na
tuurwaarden van de Europese
duinen staan zwaar onder druk.
Toerisme, waterwinning en
landbouw eisen steeds weer
hun tol. Bovendien worden dc
duinen bedreigd door de stij
ging van de zeespiegel. Eén Eu
ropees beleid om de duinen be
ter te beschermen is dringend
noodzakelijk. Omdat beleid ge
baseerd dient te zijmop kennis,
moet het onderzoek naar ont
staan. functioneren en bedrei
gingen van de duinen worden
uitgebreid.
Vanuit het besef dat duinbe
houd belangrijk is, organiseert
het ministerie van landbouw,
natuurbeheer en visserij en de
organisatie European Union for
Dune Conservation and Coastal
Management (EUDC) volgend
jaar een internationale confe
rentie over de Europese kustzo
ne. Bovendien zal Nederland
tijdens zijn voorzitterschap van
de Raad van de EG. in de tweede
helft van 1991, de noodzaak van
bescherming van de natuur
waarden van de Europese kust
actief bepleiten.
Een en ander werd bekend ge
maakt bij dc overhandiging van
het bock 'Dunes of European
Coasts' aan directeur natuur-,
milieu en faunabeheer van het
ministerie, J.B. Pieters. Het
bock is geschreven door een
drietal Nederlandse onderzoe
kers. allen lid van het EUDC.
Th.W. Bakker. P.D. Jungerius en
J.A. Klijn. Het ministerie be
taalt mee, zodat het boek op
grote schaal kan worden ver
spreid.
'Dunes of European Coasts'
beschrijft onder meer de ont
staanswijze. de waterhuishou
ding en de veranderingen bin
nen het duingebied. In Neder
land is er dc laatste jaren al veel
onderzoek gedaan naar het du
inlandschap. Dat geldt niet voor
grote delen van dc rest van Eu
ropa. De wetenschappers be
pleiten In hun bock dan ook uit
breiding van het onderzoek.
Deze aanbeveling wordt door
Pieter* overgenomen.
De Europese duinen strekken
zich uit van het noordelijkste
puntje van Noorwegen tot het
diepste zuiden van Spanje. Ont
staan en verschijningsvorm er
van variëren, maar overal zijn
de duinen belangrijk voor plant
en dier. Veel trekroutes van vo
gels lopen over de duinen. Be
langrijke overeenkomst tussen
dc afzonderlijke duinpartijen is
bovendien dat de duinen overal
worden bedreigd. Vanuit die
overeenkomsten moet cr een
méér dan nationaal beleid wor
den geformuleerd.
Brochure 'Studenten Tegen Apartheid'
Leidse universiteit werkt bij
drie projecten samen met Shell
Drs. Tigges: "Nieuwe tbs-kliniek in de driehoek Leiden-Den Haag-Zoetermeer moet in 1994 gebruiksklaar zijn'.
(foto Him Dijkman)
LEIDEN - De rijksuniversiteit
Leiden werkt volgens het landelijke
platform Studenten Tegen Apart
heid bij drie onderzoeksprojecten
samen met het internationale olie
concern Shell. Dat meldt het Leids
universiteitsblad Mare. Het lande
lijk platform heeft onlangs een
brochure uitgegeven waann de con
tacten tussen Shell en de universi
teiten worden vermeld.
De werkgroep Vast Stof en Mate
rialen van de vakgroep Geconden
seerde Materie onderzoekt de fysi
sche eigenschappen van preparaten
die in het Amsterdamse Shell-labo-
ratorium worden gemaakt. De vak
groep Mathematische Besliskunde
en de werkgroep Gasfasereacties en
Milieuchemie van de afdeling schei
kunde werken ook samen met
Shell.
Bovendien, zo is in de brochure
van het platform te lezen, koopt de
universiteit smeer- en stookolie in
bij Shell
Het Leidse college van bestuur
heeft nooit willen melden welke
contacten er zijn tussen de universi
teit en Shell. De universiteitsraad
had daarom in 1988 gevraagd. Op
basis van die inventarisatie zou
moeten worden besloten of de uni
versiteit tot een boycot moest over
gaan. Het college gaf geen inlichtin
gen en de raad liet het er bij zitten.
DEN HAAG Wie het geheime
rapport van organisatie-advies
bureau Alons en partners leest,
benijdt de ministers Dales (Bin
nenlandse Zaken) en Hirsch Bal-
lin (Justitiei niet. Er van uitgaan
de dat beide ministeries het on
derlinge gekijf weten bij te leg
gen. zijn er ook daarna nog formi
dabele hobbels te nemen op weg
naar de vorming van 25 regionale
politiekorpsen en één landelijk
korps.
Niet veel meer dan een maand
had het organisatie-adviesbureau
nodig om de vinger op verschei
dene zere plekken te leggen. Ken
nelijk lagen de problemen zo
dicht aan de oppervlakte dat er
weinig tijd nodig was om ze hele
maal boven water te krijgen.
Maar worden de nu geconsta
teerde hobbels genomen zonder
al te veel vertraging voor de reor
ganisatie van de politie op te leve
ren. dan rest ook voor de toe
komst nog een uitgestrekt mij
nenveld. Vier pagina's besteedt
het bureau aan het hoofdstuk 'Ri
sico's die zich tijdens het project
kunnen voordoen'.
In de discussies die vooraf gin
gen aan de rapportage, werden
'velerlei zaken gesignaleerd die
het uitvoeren van het project kun
nen vertragen'. Burgemeesters,
officieren van justitie, korpschefs
en vertegenwoordigers van Bin
nenlandse Zaken, Justitie en poli
tiebonden bleken die risico's een
voudig op een rij te zetten. De op
somming mag er wezen.
Cultuurverschillen
Van groot belang zijn de 'cultuur
verschillen' die bestaan tussen de
departementen van Justitie en
Binnenlandse Zaken en tussen
grote en kleine korpsen van de
gemeentepolitie. En ook bij rijks
politie en gemeentepolitie wijzen
de neuzen zeker niet allemaal m
dezelfde richting.
De integratie tussen rijks- en
gemeentepolitie loopt daardoor
direct gevaar, stellen de rappor
teurs. Er dreigt een 'langdurig in
tern gericht spel om de (eigen)
macht'. Ook over personen,
rechtsposities en doelstellingen
van de reorganisatie bestaat dis
cussie, waarbij een bureaucrati
sche of 'formalistisch juridische'
benadering kan gaan domineren
Niet minder belangrijk is dat de
cultuurverschillen uiteindelijk
kunnen leiden tot een afname van
de betrokkenheid van politie
ambtenaren.
Dan kan ook de besluitvorming
aanzienlijke vertraging oplopen,
bij voorbeeld doordat de parle
mentaire behandeling van de Po
litiewet en de financiering van het
project stagneren. De noodzake
lijke onderhandelingen met de
bonden over het sociale kader
zouden ook voor roet in het eten
kunnen zorgen.
De angst voor gedwongen over
plaatsingen kan bij het personeel
voor onvrede zorgen. Politiemen
sen zullen beseffen dat hun carri
èremogelijkheden mogelijk ver
anderen of verslechteren door de
reorganisatie. Bij eventuele 'af
vallers' bestaat de vrees dat geen
goede afvloeiingsmogelijkheden
worden gevonden.
Duigen
Blijft een duidelijke afbakening
van taken en bevoegdheden ach
terwege, dan ligt ook daarin een
mogelijke oorzaak voor vertra
ging van het project. 'Langdurige
discussies over de relatie tussen
bestuur, beheer en gezag' van de
regionale korpsen helpen ook
niet. Verschil van inzicht tussen
de korpsbeheerder (een burge
meester) en een officier van justi
tie kan eveneens tot vertraging
leiden. En als Binnenlandse Za
ken en Justitie ruzie krijgen over
de meest effectieve opzet van de
organisatie, valt het tijdschema
helemaal in duigen.
Ook de financiering kan een
formidabel obstakel vormen
Blijkt de reorganisatie meer geld
te kosten dan aanvankelijk ge
dacht, dan kan de politiek weige
ren om extra geld uit te trekken,
wat al weer tot vertraging van het
project leidt
Wordt het hele project niet dui
delijk genoeg afgebakend, waar
door (door de Tweede Kamer of
de departementen) steeds meer
zaken aan de reorganisatie wor
den opgehangen, dan moeten de
doelstellingen opnieuw worden
geformuleerd. In dat geval moet
het hele traject, dat nu met de
grootst mogelijke moeite en aan
zienlijk vertraging is afgelegd,
van voren af aan worden opge
start
Dc vTaag lijkt gerechtvaardigd
of Dales en Hirsch Ballin deze
klippen in goede onderlinge har
monie weten te omzeilen. Maar
het feit dat dc departementen el
kaar tot de dag van vandaag te
vuur en te zwaard bestrijden en
de problemen niet onderhuids le
ven maar overduideluk op tafel
liggen, doet het ergste vermoe-
De bewindslieden kunnen in
elk geval met langer herhalen dat
dc reorganisatie van het Neder
lands politiebestel goed vordert
op schema ligt en dat alle betrok
kenen rustig kunt n gaan slapen.
Dergeluke susset le bewoordin
gen missen blijki is de geheime
rapportage elke g ond.
Honderd jaar geleden stond cr
in de krant
- De ware historie van dev be-
nichten, maar - zooals nu blijkt -
belasterden Don Juan is ont
dekt. Hij heeft inderdaad be
staan; Don Juan de Mama tvas
zijn naam - en het huu, waar hij
uoonde is nog te zien achter de
Allerheiligen-kerk in SeviUa,
thans in het bezit van de familie
Montijo, het geslacht, waaruit
keizerin Eugenie is voortgeko
men. Het huis onderscheidt zich
van de anderen door een balkon
en een groot venster, in een half
Moorse hen. half Gothischen stiji
De u>are gschiedents van het
eind voorval echter is geheel an
ders dan het looneelverhaal
Don Juan kwam 's nachts laat
door de stad. toen hij een
lijkstoet tegenkwam, met zin
gende monniken, met toortsen en
lijkzangen. Hij hield een pries
ter staande en vroeg wie daar
werd begraven ..Don Juan".
antwoordde deze hem. Onweer
staanbaar aangetrokken volgde
hij de processie en ging mee de
kerk binnen. Op het laatste
oogenbhk tilde Don Juan het
deksel van de doodskist op en
herkende zichzelf. De volgenden
morgen vond men hem half
krankzinnig om de kerk zwer
ven. Toen werd hij lang ziek.
leidde een beter leven, en by zijn
sterven (iet hij zijne rijkdommen
aan het Hoepicto de Ia Candad
na. dat hij te Sevilla oprichtte
Vyfcntwintig jaar geleden
- Om hartziekten te bestrijden
moet het fietsen worden bcror-
drrd Dit was een resolutie die
tijdens het onlangs gehouden
tweede nationale congres ter be
strijding van hartziekten in
Washington werd aangenomen,
zo wordt vermeld in een publi-
katie van de Stichting Fiets. Tij
dens het congres wendt het ver
band tussen fietsen en gezond
heid verscheidene» malen on
derstreept
