Duitsers een dag lang 'het
gelukkigste volk ter wereld
I REPORTAGE i
En voor de Rijksdag in Berlijn wappert eeuwig het zwart-rood-goud
Gesprek nodig met
IKON-pastor Stolp
WOENSDAG 3 OKTOBER 1990
GEESTELIJK LEVEN
BERLIJN - De Duitsers in
Oost en West zijn weer één
volk. "Het gelukkigste volk
ter wereld", roepen de feest
vierders in Berlijn en nemen
nog een slok 'eenheidscock
tail: rum-cacao en slagroom.
Om twaalf uur hesen tien
jonge sporters uit Oost en
West onder het toeziend oog
van meer dan 2.000 officiële
gasten en tienduizenden
nieuwsgierigen een enorme
zwart-rood-gouden vlag
voor de Rijksdag in Berlijn.
De eenwording is een feit.
"Nu is de eenheid van Duitsland
volbracht. Wij zijn ons onze verant
woordelijkheid voor God en de
mensen bewust. We willen in een
verenigd Europa de wereldvrede
dienen". Richard Von Weiszacker,
vanaf dat moment president van al
le Duitsers, was zichtbaar bewogen
toen hij die historische woorden
sprak. Naast hem zijn vrouw Mari
anne. Helmut Kohl, diens vrouw
Hannelore en een geëmotioneerde
Willy Brandt.
De massa rond de Rijksdag was
zich ook bewust van dit unieke mo
ment. Geen rellen, geen overstro
mende feestvreugde, geen pathe
tisch nationalisme, maar ingetogen,
bijna nadenkende blijdschap.
"Deze vlag zal hier altijd waaien
als de vlag van de eenheid en als
permanente herinnering aan deze
historische dag", zei de Westberlijn-
se burgemeester Momper. In heel
Berlijn luidden de klokken. Vijf en
veertig jaar na het einde van de
Tweede Wereldoorlog kwam er een
einde aan de deling. De champagne-
kurken knalden, het bier schuimde,
een gigantisch vuurwerk werd ont
stoken en bij het spelen van het
volkslied hadden heel veel Duitsers
het moeilijk.
Bravoure
"God zegen ons Duitse vaderland",
had de nieuwe kanselier van alle
Duitsers, Helmut Kohl, kort tevo
ren gezegd en de scheidende Oost-
duitse premier Lothar de Maizière
sprak van de eerste staat die zich
vrijwillig opheft. Berlijn begon aan
een meer dan 50 uur durende feest
op een manier zoals alleen deze stad
het kan. Met veel bravoure, wat ge
weld en met ludieke acties.
Op de befaamde Alexanderplatz
en de niet minder beroemde brede
laan Unter den Linden begonnen
honderdduizenden een feest-mara-
thon. Op 18 podia zorden bijna 2.000
artiesten, onder wie coryfeeën als
Chris Deburgh en Art Garfunkel
voor twee dagen sfeer. Flesjes met
zwart-rood-gouden etiket, honder
den stands met bier en natuurlijk
met worst.
De alom tegenwoordige Westber-
lijnse burgemeester Walter Momper
leidde de big-bands van de vier ze
gevierende machten uit de Tweede-
Wereldoorlog als gastdirigent. Rus
sen, Amerikanen, Fransen en Brit
ten bliezen de 'Berliner Lufte' (bij
ons beter bekend als Reisje langs de
Rijn) alsof er nooit een Muur heeft
bestaan. Hij heeft thuis met de pol
lepel geoefend, verraadde zijn
woordvoerder.
Momper moest na de eerste ma
ten al weer weg naar in het prachti
ge Schauspielhaus voor de af
scheidstoespraak van minister-pre
sident Lothar de Mazière en de ne
gende symfonie van Beethoven, ge
dirigeerd door Kurt Masur. De ge
niale Masur geldt als de man die bij
het vreedzame protest van vorig na
jaar Leipzig behoedde voor een
bloedbad. Buiten werd gefloten
toen er zo veel prominenten, gehuld
in stemmig pak en avondkleed, met
dikke limousines voor reden.
Een paar kilometer verder op in
de inmiddels bijna legendarische
Gethsemanekerk kwamen de hel
den van de novemberrevolutie bij
een om op hun wijze het einde van
de DDR tc gedenken. Er werdt ge
musiceerd en op nostalgische wijze
zongen ze liederen uit de tijd van de
communistische jeudgorganisatie
FDJ. Eerder op de avond trokken
delegaties naar de nog Russische,
Hongaarse, Poolse en Tsjeschoslo-
waakse ambassades om hun dank
uit te drukken voor de bijdragen
van deze landen aan het einde van
de onderdrukking. Een indrukwek
kend gebeuren.
Het door de communisten gesub
sidieerde, maar desondanks altijd
felle politieke cabaret de Distel nam
ook afscheid van de Dee Dee Er. "Is
er zoveel veranderd? Vroeger had
den we de 'Todesstreifen' nu de
Autobahn-vrijheid", zongen ze,
doelend op de explosieve stijging
van het aantal dodelijk ongelukken.
"Reizen, moet dat nou? Naar Grie
kenland? Ruines kunnen we hier
ook zien".
Onwennig
Op de Alex davert ook woendag-
morgen het feest nog door. Van rel
len is op dat moment geen sprake.
De gevreesde autonome chaoten
zijn (nog) niet verschenen en het
aangekondigde geweld van rechts-
extremisten blijft uit. Oostduitse
Vopos, nog wat onwennig in het
Westduitse pak. patrouilleren sa
men met hun Westberlijnse colle
ga's. Geen helmen. De platte pet is
voorgeschreven. Maar voor alle ze
kerheid zijn meer dan 10.000 Ber-
lijnse politiemannen, aangevuld
met speciale eenheden uit Noor-
drijn-Westfalen en van de Bundes-
grenzschutz paraat. De verantwoor
delijke commandant: "Geen man te
weinig, maar ook geen martiale
troepenopmars".
•In een stille Westberlijnse straat
stopt, op verzoek, een van de eerste
gemengd politie-duo's. Zij, uit het
Westen, aan het stuur, hij uit het
Óósten. "Als we ruzie krijgen en ze
zet me er hier uit, weet ik niet eens
hoe ik naar huis moet komen".
-. m m» w
In de avondbladen melden Katka
(jong en heet) en Regina (totale mas
sage) dat zij het deze nachten ook
doen en wel met verdubbelde inzet.
Hun nummer is deze avond perma
nent bezet, dus zullen ook de een
wordingszaken wel lopen.
In Oost-Berlijn duiken bubbe
lend vier mannen onder om een
nieuw wereldrecord onder-water
kaarten te vestigen. Van al het feest
gedruis zullen zij weinig merken.
De Berlijnse aids-hulp deelt deze
dagen condooms uit met de leus
'Hoog leve de Wiedervereinigung".
Ingelijfd
De Distel schetst: "Een feestdag?
Waarom geen dag van de werklo
zen. Die hebben weliswaar geen re
den. maar wel genoeg tijd". Een
waar woord. Velen in de Oost- en
West-Duitsland zien geen reden tot
uitbundigheid. In West-Berlijn blij
ven vee) mensen ver van het feest-
gedruifl Vroeger was het rustig, nu
komen die 'Ossies' bij duizenden.
En werken? Ho maar'
Westberlijnse jongeren vinden
dat de DDR wordt ingelijfd en geen
schijn van kans heeft gehad iets 'ei
gens' in te brengen. "Feesten? Ik
niet. Ik blijf thuis en loop morgen
mee bij de mars 'Duitsland, houdt je
grote bek", zegt een 17-jarige gym
nasiaste.
Haar vriend: "Dat nieuwe volks
lied van het Bureau voor ongewone
maatregelen vind ik klasse. Daar
zingen ze 'De dag van het zwaaien
met de grenspalen is aangebroken.
Heel Duitsland Ugt plat van vreug
de, Europa glimlacht van angst". En
zo is het".
Ook in Oost-Berlijn is het niet al
leen maar dikke pret. De 47-jarige
automonteur Karl Dressier: "Ik ben
mijn baan kwijt. Ik heb niks te vie
ren. Die werkloosheid is niet zo'n
ramp, maar het gevoel nu blijkbaar
overbodig te zijn, dat steekt". Ande
ren vallen hem bij: "Juist deze gene
ratie, die altijd heeft gezwoegd, in
de avonduren diploma's heeft ge
haald, de kinderen heeft opgevoed
en ga maar door. staat nu buiten
spel. Het is een schandaal".
Eerder op de dag een paar bejaar
de vrouwtjes: "Het is mooi dat we
weer één zijn. maar wat gaan ze met
ons pensioen doen. De huren gaan
omhoog, de kolen worden duurder,
de stroom, maar onze pensioenen?
Weet u. ze hebben ons altijd veel be
loofd en we hebben zo weinig ge
kregen. En wat zo erg is, die crimi
naliteit. Ik durf 's avonds niet eens
meer bij mijn dochter op bezoek".
De 21-jarige Noordvietnamese
werkneemster -Hyang Voc, die na
haar ontslag sigaretten verkoopt op
de Alex, is bang. "Ik verstop me in
bed op onze kamer en alle deuren
gaan op slot. De politie heeft be
loofd dat er een agent voor ons huis
zal staan. Ik hoop dat hij ons be
schermt. Gisteren hebben ze nog
een collega van ons in elkaar gesla
gen op het station".
Afscheidsfoto
De Oostberlijnse politie bestaat niet
meer sinds dinsdag. Moreel aange
slagen en verzwakt, werd zü niet
meer in staat geacht de Berlijnse
burgers te beschermen. De in
straatrellen gelouterde Westberlg-
ners hebben het commando overge
nomen, maar ze hoeven nauwelijks
in actie te komen. Pas laat in de
nacht is er wat rumoer op de Pot
sdammer Platz, waar een Trabant
wordt omgekeerd en in brand ge
stoken.
De politie draagt nu de verant
woordelijkheid voor de hele stad,
want ook de drie geallieerde com
mandanten pakten gistermorgen
hun vaandels in. Onze taak zit erop,
zegt de Britse stadscommandant
generaal Coppkins. De Fransen,
Britten en Amerikanen hebben er
door hun aanwezigheid voor ge
zorgd dat de democratische navel-
snoer tussen West-Duitsland en
West-Berlijn 45 jaar bleef bestaan.
Ze krijgen een lintje, zetten hun
handtekening in het gouden boek
van Berlijn en poseerden samen
met oud-burgemeester Willy
Brandt en Momper voor een af
scheidsfoto.
Bgna tegelijkertijd wordt de Na
tionale Volks Armee, eens de trots
van Erich Honecker, ontbonden. In
Strausberg, even buiten Berlijn,
treedt het 21ste. gemotoristeerde re
giment aan en beluistert de abso
luut laatste dagorder van minister
van defensie, dominee Eppelmann.
"Op 2 oktober om 24.00 uur zal naar
de wil van ons volk de DDR ophou
den te bestaan. Bij deze ontsla ik u,
leden van de NVA, van uw plichten.
Vlag strijken. Vlag inpakken".
Daar gaat de vlag met hamer en
passer. Voor altijd. De oppperbevel-
hebber van de strijdkrachten: "Hier
legt een leger vrijwillig de wapens
neer. Een leger dat nooit een oorlog
heeft verloren en nooit heeft gecapi
tuleerd legt de wapens neer uit loya
liteit tegenover het volk". Van de
eens 170.000 man zijn er nog maar
90.000 over en de helft mag het Bun
des wehruni form aantrekken. Op
proef.
Uitkering
Ook de democratische Oostduitse
Volkskammer, die in de 181 dagen
van haar bestaan voor meer nieuws
heeft gezorgd dan menig parlement
in vier jaar, bestaat sinds dinsdag
niet meer. 144 afgevaardigden krij
gen voorlopig een plaatsje in de ver
grote Bondsdag. De rest ontvangt
een uitkering.
Vanwege de asbestvervuiling van
het parlementsgebouw zijn de afge
vaardigden uitgeweken naar het
staatsraadgebouw, waar Erich
Honecker een jaar geleden nog met
kwistige hand socialistische onder
scheidingen uitdeelde. Medailles,
die ook deze avond voor pakweg
tien mark te koop zgn op de vlooi
enmarkten in het nu verenigde Ber
lijn.
"We zijn het gelukkigste volk ter
wereld", roepen sinds afgelopen
nacht tienduizenden feestvierders
in Berlijn en ze willen het blijven
schreeuwen tot de drank op is en de
muziek is verstomd.
(!«•-• SPA AF)
Kritiek op uitlatingen over reïncarnatie
LUNTEREN (ANP) - De ge
reformeerde IKON-bestuur-
ders zijn 'zeer verbaasd' over
uitlatingen van radiopastor
ds. H. Stolp waarin hij blijk
geeft van zijn geloof in reïn
carnatie. Zij hebben aange
drongen op een gesprek tus
sen het gehele IKON-bestuur
en de hervormde predikant.
De IKON-bestuurders lichtten
gisteren tijdens de gereformeerde
synode in Lunteren een verkla
ring toe, waarin zij kritische vra
gen stellen bij de uitlatingen van
de IKON-pastor in een interview
met het dagblad Trouw.
De gedachte aan reïncarnatie is
volgens de gereformeerde IKON-
Gereformeerden:
Nog geen ja tegen
opleiding partner
LUNTEREN (ANP) - De gere
formeerde synode heeft gisteren
nog niet officieel kunnen beslui
ten tot de erkenning van de her
vormde predikantenopleiding. Er
moet eerst nog meer overleg wor
den gevoerd met de Hervormde
Kerk, waarmee de gereformeer
den 'in staat van hereniging' zijn.
De synode sprak wel uit dat de
erkenning er moet komen. Ze
gaat ervan uit dat de hervormden
op haar beurt de beide gerefor
meerde opleidingen, in Kampen
en aan de Vrije Universiteit, zal
erkennen. De vergadering droeg
het synodebestuur op in overleg
met de hervormde en lutherse Sa
men op Weg-partners op tot ge
lijkluidende voorstellen te ko
men over wederzijdse erkenning
van de ambtsopleidingen. Hier
over kan op z'n vroegst in 1991
een beslissing wordea genomen.
De synode voerde een moeiza
me discussie over de plannen van
de Interkerkelijke Werkgroep
Onderwijs en Onderzoek Theolo
gie (IWOOT), die door de her
vormde synode al zijn aanvaard.
Het gesprek spitste zich vooral
toe op de gereformeerde erken
ning van de bijzondere theologi
sche universiteit die de Hervorm
de Kerk op grond van deze plan
nen zal oprichten.
Het voorstel van de synode
commissie om nu al tot erkenning
over te gaan, werd door vele spre
kers voorbarig genoemd. Ook ds.
B.J.F. Schoep, voorzitter van de
deputaten voor de VU wilde lie
ver "nog een jaartje terughou
dend zijn".
Synodebestuurder C. P. Punt-
Voorbij vroeg zich daarentegen af
waarom de synode 'zo moeilijk'
deed. "We doen net of we eeuwig
de tijd hebben en of er geen drei
gende wolken boven de theolo-
gie-opleiding hangen", aldus
Punt.
Zwarte NG Kerk
voor hereniging
met Sendingkerk
KAAPSTAD (ANP) De synode
van de Nederduitse Gereformeer
de Kerk in Afrika (NGKA), de
vroegere NG-dochterkerk voor
zwarten, heeft gisteren in princi
pe ingestemd met een fusie met
de Nederduitse Gereformeerde
Sendingkerk.
In de Sendingkerk, die ander
halve week geleden de fusie goed
keurde, zijn vooral kleurlingen
verenigd. De NGKA-synode, die
unaniem voor een fusie stemde,
heeft nog geen uitspraak gedaan
over het moment waarop de fusie
een feit wordt en de manier waar
op zij tot stand moet komen.
Een van de discussiepunten
daarbij is het artikel in de kerkor
de, dat bepaalt, dat de synode pas
een nieuwe belijdenis kan aan
vaarden, nadat de regionale kerk
vergaderingen hun oordeel heb
ben gegeven. De Sendingkerk
staat erop dat de belijdenis van
Belhar, die zij in 1986 aanvaardde
en waarin met de apartheid wordt
afgerekend, deel uitmaakt van de
belijdenisgeschriften van de
kerk.
bestuurders "een te specifieke
duiding van de christelijke heils
verwachting". Stolp treedt bo
vendien te veel in "het heilsmys
terie van Gods barmhartige be
waring van onze identiteit door
de eeuwen heen", aldus hun ver
klaring.
Synodelid ds. J.C. Fockens
vond deze beoordeling "wel erg
mild en vriendelijk". Hij wees er
op dat Stolps opvattingen voor
vele gereformeerden volstrekt in
strijd zijn met de belijdenis van
de kerk. Fockens vroeg de synode
officiële vragen te stellen aan de
IKON-pastor, maar daar wilde de
synode niets van weten.
Anders dan in het recente verle
den, werd er tijdens de synode
vergadering niet geklaagd over
IKON-programma's. IKON-be-
stuurder dr. M.E. Brinkman wees
erop dat de stroom boze brieven
uit de kerken ook nagenoeg opge
droogd is.
De oorzaak hiervan moet vol
gens Brinkman ook gezocht wor
den in veranderingen bij de
IKON zelf. "Het shockeren om te
shockeren is voorbij. De pro
gramma-makers delen de zorg
van de kerken om kern-noties van
het Evangelie door te geven aan
een geseculariseerd publiek". De
kerkleden herkennen deze "wor
steling", aldus Brinkman.
Bijbelvertaling. De gerefor
meerde synode heeft ingestemd
met een nieuwe bijbelvertaling
die rond het jaar 2000 moet ver
schijnen. Het Nederlands Bijbel
genootschap (NBG) in Haarlem
wacht op het groene licht van de
kerken voor het enorme project
wordt aangepakt. Eerder gaven
de Gereformeerde Kerken (vrij
gemaakt) en de Bond van Vrije
Evangelische Gemeenten offi
cieel toestemming. Van de zijde
van de NBG werd meegedeeld
dat ook de RK Kerk welwillend
staat tegenover de nieuwe verta
ling en dat hét Nederlands-Israë-
lietisch Kerkgenootschap 'voor
zichtig mild' heeft gereageerd op
het verzoek 'mee te lezen' met de
vertalers. De nieuwe bijbel moet
de NBG-vertaling uit 1951 ver
vangen.
Moslims in Bulgarije. In Bul
garije is het eerste instituut voor
de studie van de islam geopend.
Volgens grootmoefti Nedyo Ge-
ndjev is de opening van het insti
tuut vrucht van de democratische
processen in Bulgarije alsmede
van de inspanningen van de lei
ding van de Bulgaarse moslims.
De 1,5 miljoen moslims in Bulga
rije, de meesten van Turkse oor
sprong, waren het afgelopen de
cennium het doelwit van een bul-
gariseringscampagne van partij
leider Todor Zivkov, die in no
vember vorig jaar werd afgezet.
De moslims moesten hun naam
veranderen en mochten hun
godsdienst niet meer belijden.
GOR. Voorzitter ds. Clarence
Boomsma van de Gereformeerde
Oecumenische Raad (GOR) heeft
de synode van de Nederduitse
Gereformeerde Sendingkerk op
geroepen lid van zijn organisatie
te blijven. Synodevoorzitter Nic
Apollis kondigde vorige week
aan, dat zgn kerk waarschijnlijk
uit de GOR zou treden. In de raad
werken dertig gereformeerde
kerken samen. Volgens Apollis is
het lidmaatschap te duur en is de
GOR slechts een adviserend li
chaam, dat geen bindende beslui
ten kan nemen. Bovendien heeft
de blanke Zuidafrikaanse kerk er
door haar rijkdom naar zijn me
ning te veel invloed.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Ber-
gum mw. J.M. Baaij Medemblik, te 's-
Gravenzande P. Nap Rotterdam-Z., te
Haaksbergen J. Vlastuin Hattem, te
Noordbergum D. G. Posthuma Aarts
woud en Abbekerk-Lambertschaag en
Opperdoes, te Rijswijk N. Paap Al
melo.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Sellingen drs. G.P.E. van
Helden kand. Zwolle; beroepbaarstel
ling mw. drs. M. de Haan, Voltastraat
9, 1433 BL Kudelstaart, tel. 02977-
42960.
Gcref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Spakenburg-Z. P. Niemeijer
Dordrecht.
In het Joods
Historisch Mu
seum in Amster
dam valt mo
menteel de expo
sitie 'Schrift in
beeld, joodse
traditie in
handschriften
en boekdrukken'
te bezichtigen.
Op de tentoon
stelling zijn geïl
lustreerde hand
schriften en ge
drukte boekzen
te zien, waaron
der zeldzame
middeleeuwse
exemplaren. De
expositie duurt
tot 25 november.
Illustratiede
Torat ha-hatat,
de leer der zon
den, uit 1569.
