Wet dwarsboomt AZL niet
'Buitenlanders willen zelf
:bok niet in één wijk wonen'
mm
DE TIJDi 'kroniek over
VAN TO ENIËM&i
PvdA Zuid-Holland houdt
vast aan 23.000 woningen
Ziekenhuis blijft mogelijkheid harttransplantaties onderzoeken
1CAAN DAG 1 OKTOBER 1990
qLeidse onderzoeker: minder conflicten maar wel isolement
ml
e\ tf
De Leidse onderzoeker Van der Pennen: "Turken en Marokkanen willen ander soort woning.
,e% Van onze redacteur
•n- Wim Wegman
B
y REIDEN - "Buitenlanders zelf voe-
jjqen er niets voor om met elkaar in
v^en wijk samengebracht te worden.
)t Integendeel, ze vinden het over het
algemeen prima om met verschil
lende bevolkingsgroepen in een
^>uurt samen te leven. Zo lang maar
n^an een paar voorwaarden wordt
jl^oldaan en zo lang één groep maar
rcjuet de overhand krijgt".
,lcj Onderzoeker Ton van der Pennen
o^an de Leidse faculteit voor sociale
g^vetenschappen bestrijdt opvattin-
gen zoals die onlangs nog door de
jeHaagse oud-wethouder Otterloo
ojjijn gelanceerd. Otterloo pleitte er
door om de verschillende groepen
^buitenlanders in Den Haag ieder
-hun eigen wijkje te geven. Op die
manier kunnen ze hun eigen cul-
rtuur vasthouden en wellicht hun
Zelfvertrouwen hervinden. Hun in
tegratie in de Nederlandse samenle-
i ving zou daardoor versnellen.
Van der Pennen gelooft niet dat
dit werkt. "Door een groep buiten
landers in één buurt te concentre
ren voorkom je misschien conflic
ten, maar je versterkt tegelijkertijd
'ehet sociale isolement van die men
den. De buitenlanders kiezen in elk
"beval niet voor zo'n aanpak, zelfs
°hiet de groepen die al de overhand
hebben in een wijk".
e' De Leidse wetenschapper komt
utot zijn conclusie na een onderzoek
5*in de Rotterdamse Oleanderbuurt,
:rKvaar een groot aantal Turken
^woont. "De gemeente Rotterdam
LEIDEN Het Academisch
Ziekenhuis Leiden zegt dat
zijn voornemen om hart
transplantaties uit te voeren
niet wordt gedwarsboomd
door de wet die staatssecre
taris Simons (volksgezond
heid) voornemens is te ma
ken. Simons bepaalt hierin
dat er maar in twee Neder
landse centra (Rotterdam en
Utrecht) harttransplantaties
mogen worden uitgevoerd.
j Woordvoerder Ketting van het AZL
verklaarde vanmorgen dat er voor
alsnog niets verandert aan de plan
nen, omdat de wet er nog niet is. Het
academisch ziekenhuis heeft offi
cieel niets van de staatssecretaris
vernomen. "Daarom is er niks aan
de hand", aldus Ketting. "Simons is
iets van plan en wij wachten ge
woon rustig af. Er ontstaat echt
geen verschrikkelijke situatie want
piemand wordt gedupeerd. De
transplantaties in Rotterdam en
Utrecht gaan door. Leiden is verte
genwoordigd in het transplantatie-
(team van Rotterdam".
Ketting stelt dat het AZL blijft
(onderzoeken welke mogelijkheden
Terminale Thuiszorg
zoekt vrijwilligers
LEIDEN/REGIO - Steeds vaker
comt het voor dat ernstig zieke
mensen thuis willen sterven. De
Stichting Terminale Thuiszorg Re
gio Leiden, die deze patiënten des
gevraagd bijstaat in hun laatste le
vensfase, heeft voor dit werk drin
gend hulp van vrijwilligers nodig.
De drie jaar jonge stichting krijgt
iteeds meer aanvragen en vooral
iet werk dat ermee is gemoeid,
neemt flink toe. Het aantal aanvra
gen voor hulp bedroeg in 1987 25, in
1988 33 en vorig jaar 46. Het aantal
gewerkte dagdelen is blijkens het
jaarverslag 1989 toegenomen van 68
in 1987 naar 118 in het afgelopen
jaar. Het aantal gewerkte nachten
bedroeg in '89 117.
De meeste vragen om hulp kwa-
nen uit Leiden en Oegstgeest. ver
der uit onder meer de gemeenten
Leiderdorp, Wassenaar, Zoeter-
ivoude. Katwijk, Voorschoten,
Noordwijk en Warmond.
Niet alle aanvragen worden geho
noreerd. Dat is het geval als bij
voorbeeld de patient niet is geïnfor
meerd, of omdat de familie de hulp
zelf aankan. De vrijwilliger helpt bij
de verzorging van de patiént, ver
richt hand- en spandiensten, doet
boodschappen, past op en verricht
in bepaalde gevallen 's nachts
waakdiensten
De stichting zoekt vrijwilligers
'met een warm hart. bescheiden
heid en evenwichtigheid'. Een voor
opleiding is niet vereist. Na aanmel-
iding en selectie zorgt de stichting
voor vorming en scholing. Een vrij
williger kan altijd terugvallen op
oen coordinator
Voor inlichtingen W.J.H Baart.
071-173908 en mevrouw M. van
[Rooden. 071-171514
HEK VERNIELD - Een dronken
Noordwijker heeft zaterdagnacht
een deel van de afrastering rond de
dierenweide aan het Rederijkers
plein vernield. Snel optreden van
de politie, die werd gewaarschuwd
door buurtbewoners, voorkwam
uat ue dieren aan de wandel gingen
wil de huizen in die wijk - die volko
men verpauperd zijn - slopen en
herbouwen. Daarbij had ze aanvan
kelijk het plan om het 'gesloten' ka
rakter van die wijk verder te bena
drukken. De woningen wilde ze
neerzetten in een soort hoefijzer
waardoor er een groot, afgeschermd
plein ontstond. Daar moesten aller
lei speciale voorzieningen komen,
zoals een moskee en Turkse winkel
tjes. De Oleanderbuurt zou op die
manier de mooiste Turkse wijk van
Europa worden, hoopte de gemeen
te Rotterdam. Een soort China
town. maar dan voor Turken
"Het punt was echter, zoals dat
wel vaker gaat, dat iedereen ideeen
heeft over wat goed is voor de bui
tenlanders, maar dat nauwelijks
aan de mensen zelf is gevraagd wat
ze willen. Dat hebben wij dus vorig
jaar gedaan, op verzoek van de ge
meente Rotterdam".
Het onderzoek van de Leidse we
tenschapper heeft er in elk geval al
toe geleid dat het plan voor de Ole
anderbuurt grondig werd herzien.
Het 'hoefijzer-gebouw' is geschrapt.
In plaats daarvan wordt de wijk nu
zo open mogelijk ingericht. Er komt
een grote hoofdstraat en de speciale
Turkse voorzieningen, zoals een
moskee, worden voornamelijk aan
de rand van de wijk gesitueerd. "Op
die manier hoopt de gemeente te
voorkomen dat de straten en de ver
schillende pleinen worden gedomi
neerd door één bevolkingsgroep".
Ook het plan om de wijk vooral
voor Turken te reserveren is verval
len. "En waarom zou de buurt ook
er in Leiden zijn om harttransplan
taties uit te voeren. Alle afdelingen
die ermee te maken hebben bekij
ken wat er wel en wat er niet kan. De
AZL-woordvoerder: "Komt de
staatssecretaris met een wet die het
ons onmogelijk maakt om hart
transplantaties uit te voeren, dan
kappen we het onderzoek af. We ac
cepteren dat zeker niet zonder slag
of stoot, maar zullen ons niet afzet
ten tegen de plannen van Simons".
Wachten op de dingen die er mo
gelijk aankomen. Dat is op dit mo
ment het parool van het academisch
ziekenhuis. Ketting: "Op de afde
ling thorax-chirurgie (open hart
operaties) in het Rotterdamse zie
kenhuis is het ontzettend druk. Het
AZL wil Rotterdam ontlasten en
kijkt daarom wat er gezamenlijk
Wie ongeveer een generatie gele
den in Leiden 's avonds een goed
kope. snel-opgediende maaltijd
wilde verorberen, kon op Rapen
burg 6 in het Prytaneum terecht.
Het was er morsig en rumoerig,
en de zware etenswalm moet
sommigen die er in die tijd kwa
men, onmiskenbaar aan een gaar
keuken -een oorlogsherinnering-'
hebben doen denken.
Er was een vergelijkbaar soort
eethuis, maar veel minder mas
saal, op het Gerecht, iets vrijzin
nig-protestants, met (als je het mij
vraagt) smakelijker maaltijden.
Ook die eetgelegenheid is ver
dwenen.
Het zijn wat nostalgische herin
neringen. die ik de lezer niet wil
de onthouden voordat we Rapen-
butg 6 binnengaan, op zoek naar
wat daar halverwege de 18de
eeuw te zien was. Heel wat anders
namelijk. En zó veel zelfs dat het
ondoenlijk is om het allemaal
even zorgvuldig te beschrijven.
Daarom houden we het maar bij
de twee benedenzalen, links van
de voordeur. Eén van die zalen
kijkt op het Rapenburg uit en
meet zo'n zes bij tien meter; de
achterzaal is ongeveer vierkant,
circa zeven bij zeven meter qua
omvang.
In totaal hingen daar, we weten
dat precies, 150 schilderijen. Ze
vormden een klein deel van de
collectie van de toenmalige eige
naar van het pand, de lakenindus-
triëel-in-ruste Allard de la Court.
Hij was een zoon, en wat een deel
van de schilderijen betreft de erf
genaam, van de bekende Pieter
de la Court, die schuin aan de
overkant op Rapenburg 65 had
gewoond. Allard was getrouwd
met een kunstzinnige patriciérs-
dochter uit Amsterdam, Cathari-
na de Backer
Rariteiten
De toevoeging 'ïn-ruste' wijst er
hier op dat Allards inkomsten uit
de lakenhandel van zodanige
aard en omvang waren dat hij om
streeks 1742 (54 jaar oud) kon
gaan rentenieren, om zich geheel
en al aan zijn kunst-, rariteiten- en
boekenverzameling te wijden.
In december 1749 heeft hij een
elftal inventarissen gemaakt van
al zijn bezittingen schilderijen,
sculpturen en rariteiten (zoals
men toentertijd een collectie van
stenen, schelpen en andere won
voor eer, bevolkingsgroep worden
bestemd? Dergelijke buurten zijn
voor veel meer mensen interessant.
Voor 'starters' en studenten, voor
de mensen die al sinds jaar en dag in
die wijk wonen en voor de kinderen
van die 'oude' bewoners, als ze ten
minste in de buurt van hun ouders
willen wonen".
Soort woning
Op één punt echter zullen de archi
tecten de buitenlanders - en dan
vooral de islamieten - anders moe
ten behandelen. Van der Pennen:
"We hebben gemerkt dat Turken en
Marokkanen een heel ander soort
woning wensen dan de gemiddelde
Nederlander. Ze willen namelijk
een huis waarin de vrouwen niet ge
confronteerd hoeven te worden met
het bezoek van de mannen, en zich
toch min of meer vrij door het huis
kunnen bewegen. Dat vraagt om
ruimten en gangen die van elkaar
gescheiden kunnen worden zonder
dat het huiselijke verkeer meteen
ernstig wordt belemmerd".
"De eerste reactie van veel men
sen is: Geven we daarmee niet toe
aan de - voor Hollandse begrippen -
slechte positie van de islamitische
vrouw? Moeten we er niet van uit
gaan dat die positie in de toekomst
verbetert - waardoor dergelijke wo
ningen over een aantal jaren over
bodig worden9 Maar ik denk dan:
als je de buitenlanders serieus wilt
nemen, moet je ook serieus ingaan
op hun wensen. En die woningen
zullen nog wel een tijdje bruikbaar
blijven, want ik ben helemaal niet
kan worden gedaan. Het riekt mis
schien naar competitie, maar dat is
absoluut niet waar", benadrukt
Ketting.
De AZL-woordvoerder zegt blij te
zijn dat staatssecretaris Simons van
plan is om harttransplantaties in
het verstrekkingenpakket van het
ziekenfondfs toe te laten. Tevens is
hij verheugd dat er in grote lijnen
een akkoord is over een protocol
voor harttransplantaties.
Ketting stelt dat het goed is dat er
regels komen. Hoe die uiteindelijk
voor het AZL zullen uitpakken is
een kwestie van afwachten, denkt
hij. Het voornemen van de staatsse
cretaris is voor het Leidse zieken
huis geen aanleiding met zijn inter
ne onderzoek te stoppen. "We gaan
derwerken der natuur placht te
noemen), maar ook van het porse
lein, mathematische instrumen
ten, gouden en zilveren voorwer
pen, wapens, glazen en tenslotte
meubelen en textiele en huishou
delijke goederen.
De eindeloze lijsten van de din
gen die hij beschreef zijn over: ze
bevinden zich in het Gemeentear
chief. Voor een ieder toegankelijk
gemaakt werden ze in deel III van
de welbekende Rapenburg-sernv
Het is natuurlijk verleidelijk de
blik te laten dwalen over alles wat
daar bladzijden lang staat opge
somd -om bijvoorbeeld te zien
wat voor (vuur)wapens een rijke
koopman in de 18de eeuw in huis
had ("1 roer dat men aff kan
schroeven om in de sack te doen;
zo optimistisch over de snelheid
waarmee dit soort dingen verande
ren. Een aardige bijkomstigheid is
trouwens dat de 'islamitische' wo
ning prima voldoet aan de wensen
van het moderne gezin, waarin
mannen en vrouwen de ruimte wil
len voor hun eigen, gescheiden
werkzaamheden
Goede zeden
Van der Pennen heeft zijn onder
zoek groot opgezet. Met een aantal
medewerkers heeft hij in totaal zo'n
300 gezinnen geïnterviewd uit de
Oleanderbuurt en de wijken Span
gen en Middelland, die met verge
lijkbare problemen kampen. "Uit
die gesprekken bleek dat de meer
derheid van de Turken een eigen.
serieus door met te bekijken wat er
binnen het AZL tot de mogelijkheid
behoort. Wellicht vernemen we na
verloop van tijd iets over de plan
nen die de staatssecretaris vorige
week heeft gelanceerd".
Van teleurstelling is dan in eerste
instantie ook geen sprake, beweert
Ketting. Het ziekenhuis is nog niet
zo ver met zijn onderzoek dat een
eerste harttransplantatie kan wor
den gepland. Ketting: "De uitkomst
van dit interne onderzoek moet dat
aantonen. Nee, er was zelfs nog
geen jaartal genoemd. Er spelen
nogal wat factoren een rol. Je hebt
gekwalificeerd personeel nodig,
geld om de ingreep uit te kunnen
voeren en donoren. Pas als alles is
ingevuld, kan er een definitioef
standpunt worden ingenomen".
1 Indiaanse buyksnyder met sil
ver ingelijdt")- maar laten we dat
toch maar niet doen. We waren
immers op weg naar de grote be
nedenzalen met hun 150 schilde
rijen.
Hier hing het fraaiste gedeelte
van De la Court's collectie. Hu
was er uitermate trots op, en heel
wel doordrongen van het belang
van de collectie, een van de
groootste. zo niet de grootste, in
Nederland op dat moment.
Bovendien, de koopman die hij in
hart en nieren was gebleven (on
danks het feit dat hij daarin niet
meer hoefde te praktizeren).
bracht hem er toe bij al die fraaie
stukken iets op te schrijven over
de waarde, die ze vertegenwoor
digden.
gesloten wijkje helemaal niet ziet
zitten. Weliswaar voelen ze zich nu
soms bedreigd door andere bevol
kingsgroepen. Ze zijn bij voorbeeld
bang voor een aantasting van de eer
en goede zeden van hun vrouwen
door de lossere Nederlandse levens
stijl. Net zo goed als ze zich ook be
dreigd voelen door de afwijkende
gewoonten en gebruiken - en de
concurrentie - van Marokkanen, of
zelfs landgenoten uit andere delen
van Turkije".
"Die problemen zijn echter vrij
eenvoudig te ondervangen wanneer
hen een 'veilige thuishaven' wordt
geboden. Dat houdt in: een plaats
waar ze familie, vrienden en kennis
sen kunnen ontvangen op een ma
nier zoals zij dat wensen en waar ze
niet geconfronteerd worden met
mensen of bevolkingsgroepen die
ze willen mijden. Heel concreet be
tekent het dat de huizen een goede
geluidsisolatie moeten krijgen -
daar schort het nogal eens aan - en
dat elke woning een eigen ingang
moet krijgen. Geen portieken dus
waar verschillende gezinnen tege
lijk gebruik van moeten maken".
Buitenlanders willen, kortom,
privacy Turken, zeker de Turken
die werkloos zijn, ontvangen vaak
en veel mensen thuis. Maar ze wil
len wel zelf bepalen wie ze zien. Dat
is geen opzienbarende conclusie, ik
geef het toe. Het is echter een con
clusie waar tot dusver te weinig re
kening mee is gehouden".
Dubieus winkeltje
Van der Pennen heeft ook vastge
steld dat Turken wel degelijk be
hoefte hebben aan integratie. Vol
gens hen kan dat echter het beste in
een wijk met een gemêleerde bevol
kingssamenstelling. "Maar dan
moetje de wijk ook een open karak
ter geven. Hollanders zijn bij voor
beeld best bereid om hun bood
schappen te doen in een Turkse
winkel, om maar wat te noemen.
Geen enkel probleem. Maar die
moet dan niet ergens in een achter-
afstraat liggen, want dan vinden ze
het al snel een dubieus winkeltje,
wat ze liever mijden".
Herhaaldelijk komt in die opmer
kingen naar voren dat er potentië
le kopers bij hem waren geweest,
die goede sommen gelds hadden
geboden voor de stukken, maar
wellicht omdat er veel erfstukken
bij waren uil da 1 InMerijeneol-
lectie van zijn vader zaliger had
hij zich niet tot verkoop laten ver
leiden.
'Capitaal konstig'
We zullen Allard, nu we wat beter
kunnen inschatten wat hem als
verzamelaar bewoog, zelf eens
aan het woord laten over wat wel
het bekendste schilderij uit zyn
collectie geworden is een Para
dijsvoorstelling. geschilderd door
niemand minder dan Rubens, ge
secondeerd door Jan Brueghel de
Oude.
"Het soo zeer beroemde paradijs
extra capitaal konstig geschil
derd door 2 beroemde meesters
als de figuuren van Adam en Eva
met 1 bruvn paart van Petrus
Paulus Rubbens, 't verdere van
landschap beesten etc en 't ver
dere alles door den beroemde
Fluweele Bruegel. sijnde ontalli-
ke gediertens daarin, op een pa
neel van 1 stuk. extra gereputeerd
soo binnen als buytenslands. De
heer Witterd van der Aa. van wien
mijn vaader ondermeer andere
dit stuk van hem gekofft heefft in
1 koop heefft gesegt dat de schil
der Carel de Moor voor de keur
vorst van Beyeren voor dit stuk
aan hem gebooden hadde 1000
dubbelde gouden ducaaten 't
welk dito De Moor mij gezegd
heefft waar te sijn, dog anno 1746
heefft in presentie van dc heer
Mieris 1 Fransman genaamd Col-
lijn die commissie hadde van de
marquis Dargenson mij voor ge
boden met 't stukje no 3 dat hier
volgt 1000 goude Engelse ginnies
off F 11550. Volgens de calcula
die mijn vaader maakte alsoo die
in 1 koop met nog 4 andere stuk
ken 't kofft koste hem f 5000, dog
ik stelle op f 4500."
In deze trant gaat het door, al die
150 schilderijen langs van geen
kunst- en curiositeitencollectie
uit vroeger eeuwen is ons zoveel
bekend, als juist van dit unieke
Leidse bezit, met 'kapitale' stuk
ken van schilders als Jacob Jor-
daens, Anton van Dijck, Jan
Steen, Meindert Hobbema, Phi
lips Wouwermans en velen meer.
Het is dan ook eigenlijk bijzonder
jammer dat er na Allard de la
Court niet nogmaals van overer
ving aan een directe nakomeling,
zoon of dochter, sprake kon zijn.
Een dochter, Sara, was in 1736 al
overleden op 23-jarige leeftijd, en
de enige zoon, Pieter, die met zijn
gezin op Rapenburg 16 woonde,
was weliswaar gepromoveerd in
de rechten, en zat in het Leidse
stadsbestuur, maar naarmate hij
ouder werd bleek dat hij geeste
lijk onstabiel was.
Allard stierf in 1755, op 67-jarige
leeftijd Zijn weduwe. Cathanna
de Backer, leefde nog tot 1766, de
collectie van haar overleden echt
genoot beherend.
Na haar overlijden moest er tot
veiling worden overgegaan, en zo
raakte, na een gestage groei van
een jaar of vijftig - eerst op Rapen
burg 65. daarna op Rapenburg 6 -
de collectie De la Court geheel en
al op drift. Het Paradijs van het
schildersduo Rubens/Brueghel
ging voor de prachtige som van
7,350 gulden naar Den Haag. aan
gekocht voor de collectie van de
Stadhouder Dientengevolge
hangt het nu in het Mauritshuis
LD COUPRIE
PAGINA 9
Folder Vrouw en arbeid
DEN HAAG - De Zuidhollandse
afdeling van het FNV en de Vereni
ging voor Vrouwen Emancipatie
Stimulering Zuid-Holland willen de
positie van vrouwen op de arbeids
markt verbeteren. Ze hebben daar
toe een brochure geschreven be
stemd voor iedereen die met vrou
wen in het arbeidsproces te maken
heeft.
De nota wordt morgen aangebo
den aan de zogeheten Regionale Be
sturen .Arbeidsmarktvoorziening
(RBA) tqdens een studiedag over
vrouwen en arbeidsvoorziening in
het provinciehuis in Den Haag.
De twee organisaties doen in de
nota een groot aantal aanbevelin
gen op het gebied van arbeids
marktonderzoek. scholing, arbeids-
inpassing en andere manieren
waarop zowel allochtone als au
tochtone vrouwen meer kansen
krijgen op de arbeidsmarkt. Er
moet in elk geval, zo valt uit de nota
op te maken, een doelgroepenbe-
raad voor vrouwen worden opgezet.
De studiedag wordt geopend
door gedeputeerde voor vrouwen
emancipatie L. Stolker-Nannninga.
Na inleidingen van de vier voorzit
ters van de Zuidhollandse RBA's
over de nota. wordt de dag met een
forumdiscussie besloten.
iTlCllIllg
Honderd jaar geleden stond er
in de krant
- Het heen- en weer schommelen
met een roeiboot, zooals velen
roekeloos soms doen, heeft te
Zwartsluis Zaterdag-namiddag
eenige families in rouw gedom
peld. Een viertal jongelieden
van ongeveer 17-a-19 jarigen ou
derdom vermaakten zich op het
kanaal nabij die plaats met
roeien. Zij gingen aan 't schom
melen, ten gei'olge waarvan al
len buiten het vaartuigje en te
water geraakten. Drie hunner
schoten het leven er bij »n, alleen
een vierde werd gered.
- De An doorn, die sedert een
paar jaren in ons land is inge
voerd en waarvan de veelvuldi
ge deugden reeds in dag- en
ueek-bladen of tijdschriften zijn
besproken, is te Roelof-Arends
veen door den heer Ths. Caste-
lijn dit jaar voor 't eerst als
proef geteeld. Deze proef mag als
goed geslaagd beschoutud u>or-
den. Elke plant draagt gemid
deld zestig wit-grijze, eemgszins
kogelvormige onderaardsche
vruchten, die, volgens de eischen
der kookkunst toebereid, ee»
zeer malsch en lekker voedsel op
leveren, en in smaak veel over
eenkomst hebben met
schorseneren. Men kan dus met
grond voor de toekomst iets van
deze plant verwachten, die.
naar men zegt, in Japan in-
heemsch is.
Vijfentwintig jaar geleden
- Zoals de lezers van het boek
Alleen op de wereld" zich zuilen
herinneren komt er een aapje in
het boek voor. Dat met Vitahs en
Remy de dorpen langs trekt. Het
is het aapje Joli-Coeur. Fons Pe
ters zoekt een aapje dat deze rol
zou kunnen ..vertolken". Ik zoek
naar een klein zachtaardig aap
je. dat niet met honden gaat bak
keleien, en dat liefst ook nog een
paar kunstjes kan doen. Dege
ne die denkt Fons rademakers te
kunnen helpen, kan zich in ver
binding stellen met de K R O te
levisie. tei. 02950-49141 Zacht
aardige aapjes van Nederland
kom te voorschijn.
Socialisten willen alleen geen grote bollenstad"
DEN HAAG De PvdA-fractie van
Provinciale Staten in Zuid-Holland
houdt wel degelijk vast aan haar
plan om in de Duin- en Bollenstreek
en de Leidse regio 23.000 nieuwe
woningen te bouwen. Na een geza
menlijke vergadering met haar
Noordhollandse collega's, vrijdag,
is de indruk ontstaan dat de PvdA
afstand had genomen van haar ei
gen ideeën. Jaap Wolf, fractie-secre
taris van de Zuidhollandse staten
fractie. bestrijdt dit echter.
"Waar we tegen zijn is de bouw
van een grote 'bollenstad', waarbij
al het groen in dit gebied wordt op
geofferd voor woningbouw. We
hebben echter nooit gezegd dat zo'n
stad er moet komen. Integendeel,
we willen juist dat grote gebieden
gespaard blijven voor woningbouw.
Dat kan ook wanneer, zoals wy heb
ben voorgesteld, de huizen worden
neergezet in drie nieuwe woonwij
ken rond Voorhout. Hillegom en
Sassenheim. Maar kennelijk willen
mensen voortdurend horen dat wij
een grote nieuwe stad in de Duin
en Bollenstreek uit de grond willen
stampen".
Het PvdA-plan. dat vandaag offi
cieel is gepresenteerd, voorziet in
de bouw van ongeveer nieuwe
400.000 woningen in en bij de ste
den in Zuid-Holland. Een kwart van
de nieuwe huizen is nodig ter ver
vanging van te slopen of te renove
ren woningen. De overige 300.000
moeten de woningvoorraad van de
provincie van 1,3 naar 1,6 miljoen
brengen.
Het PvdA plan gaat uit van de
aanleg van wijken met elk 5000 wo
ningen in Groot Voorhout Hille-
gom-west en Sassenheim-Zuid. Als
de opvangmogelijkheden in de bol
lenstreek tekort schieten, zouden
de Warmondse Boterhuispolder en
eventueel de Zoeterwoudse Grote
Polder in aanmerking kunnen ko
men voor bebouwing. De PvdA
kiest in dat geval voor bebouwing
van de Boterhuispolder met onge
veer 3000 tot 4000 huizen.
Openbaar vervoer
Uitgangspunt van de socialisten is
daar bouwen waar al verstedelij
king is omdat dorpen en steden be
schikken over openbaar vervoer.
Forensen met auto's moet worden
tegengegaan.
Op grond van die uitgangspunten
kiezen de socialisten voor de ge
noemde locaties Mochten deze on
verhoopt niet kunnen worden be
bouwd. dan wil de party de moge
lijkheid onderzoeken van woning
bouw in gebieden die wat verder
van de verstedelijkte gebieden af
liggen zoals Hazerswoude en Wad-
dinx veen-west.
Komen deze nieuwe wyken met
of slechts gedeeltelijk van de gr<>nd
dan zou wellicht kunnen wordfcn
uitgeweken naar de Grote Polder in
Zoeterwoude, hoewel deze plaats
niet bijzonder geschikt is voor wo
ningbouw. De Zuidhollandse socia
listen wensen verder een onderzoek
naar de mogelijkheden voor onder
meer woningbouw op de plaats
waar nu het marinevliegkamp Val
kenburg ligt.
De Zuidhollandse PvdA stelt de
visie op het behoud van het Groene
Hart bij. Voor het gebied tussen
Den Haag, Leiden. Alphen, Gouda
en Rotterdam (dit wordt de 'kleine
ring' genoemd), zal het groen ge
deeltelijk worden opgeofferd aan
woningbouwplannen voor Leiden.
Den Haag en Rotterdam. De Pvda
wil niet het hele gebied bebouwen.
Groene corridors en aaneengeslo
ten gebieden zouden nog iets van
het Groene Hart moeten redden.
Niet ten onrechte beschouwt Allard de la Court dit schilderij van Rubens en Jan Breughel als het mooiste van
zijn verzameling: Eva die Adam de appel geeft.
