AZL werkt aan keurmerk-ziekenhuis
Nederland heeft onvoldoende oog voor de wetenschap'
'Japanse tuin symboliseert eenwording'
Afval De Does kan misschien naar Noord- Holland
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1990
REGIO
NWO niet tevreden ondanks verhoging subsidie onderzoeksprojecten
DEN HAAG (ANP) - "Nederland
heeft onvoldoende oog voor we
tenschappelijk onderzoek". Als
drs. W. Hutter. algemeen direc
teur van de Nederlandse Organi
satie voor Wetenschappelijk on
derzoek (NWO) dit zegt. doelt hij
daarmee niet alleen op de rege
ring, maar ook op de politici, me
dia en het publiek.
Morgen viert de organisatie
haar 40-jarig bestaan met een
symposium onder de titel 'De ver
leidingen van de wetenschap'. In
een tijd van krappe budgetten en
bezuinigingen mag de NWO blij
zijn met de 40 miljoen gulden ex
tra die het kabinet voor het ko
mende jaar voor de organisatie
heeft uitgetrokken. Voorts stelt
minister Ritzen van Onderwijs en
Wetenschappen de NWO een ver
hoging van het jaarlijkse budget
in het vooruitzicht van 25 miljoen
gulden, oplopend tot 125 miljoen.
Het royale gebaar van de rege
ring lijkt in tegenspraak met de
uitlating van de NWO-directeur.
Hutter tekent daar echter bij aan
dat de verhoging van het budget
voor 1991 met 40 miljoen gulden
voor 'slechts' 25 miljoen gulden
bestaat uit nieuw geld, dat NWO
er structureel bij krijgt. De rest
betreft bijstellingen als gevolg
van loonmaatregelen:
Voor de 'gulle' gift van 25 mil
joen hoefde de regering overigens
niet diep in de buidel te tasten. De
helft van het bedrag wordt een
voudig gekort op het geld dat de
universiteiten jaarlijks direct van
het rijk ontvangen voor weten
schappelijk onderzoek. De rest
wordt betaald uit de gelden die
minister Ritzen overhoudt door
de invoering van de openbaar-
vervoerskaart voor studenten.
Voorts mag het budget van de
organisatie - die namens de over
heid de geldstroom voor weten
schappelijk onderzoek beheert -
dan wel zijn toegenomen, men
blijft het een betrekkelijk laag be
drag vinden. De 358 miljoen gul
den waarover NWO in 1991 kan
beschikken, is niet meer dan een
vijfde van het totale universitaire
onderzoek. In het buitenland is
dat vaak het dubbele. "Sinds de
oprichting van de organisatie is
ons budget maar mondjesmaat
Directeur Hut
ten van de NWO:
"Sinds de oprich
ting van de orga
nisatie is ons bud
get maar mond
jesmaat geste
gen". (foto ANP)
gestegen", aldus Hutter.
Het kabinet wekt met zijn extra
steun aan NWO de indruk oog te
hebben voor wetenschappelijk
onderzoek. Maar intussen loopt
het totale bedrag voor dit doel op
de begroting relatief terug. De re
gering trok voor het komende
jaar slechts 8 miljoen gulden ex
tra uit, op een begroting van 45,7
miljard gulden een gering bedrag.
"Voorts neemt het aandeel van
de regering in de totale onderzoe
kuitgaven steeds verder af. Nam
de overheid in 1980 nog ruim de
helft voor haar rekening, het ko
mendejaar is dat niet meer dan 40
procent", zegt Hutter. Het be
drijfsleven betaalt in 1991 naar
schatting 55 procent van de 11,8
miljard gulden, die Nederland
aan wetenschappelijk en techno
logisch onderzoek besteedt.
Politici, maar ook de departe
menten zetten zich over het alge
meen weinig in voor een verster
king van het wetenschapsbudget.
"Politiek is dit geen zwaarwe
gend onderwerp", aldus de NWO-
directeur, die ook bij de kranten.
radio en televisie weinig aan
dacht voor wetenschap en tech
nologie bespeurt. Een recent on
derzoek van de stichting Pu
blieksvoorlichting over Weten
schap en Techniek heeft dit nog
eens aangetoond. Ook het pu
bliek heeft maar weinig waarde
ring voor dit onderwerp.
Bij de verdeling van de haar
toegewezen overheidsgelden let
de NWO vooral op onderzoek van
topkwaliteit. Ruim 80 procent
van het budget gaat op aan onder
zoek in de exacte medische en
biologische vakken, inclusief de
technologische wetenschappen.
Het instituut dat daarvan het
meest profiteert, is het FOM (Fun
damenteel Onderzoek der Mate
rie) in Utrecht, dat jaarlijks 80
miljoen gulden krijgt. De Stich
ting Ruimteonderzoek in Neder
land ontvangt jaarlijks ongeveer
20 miljoen gulden.
"De organisatie kan geheel zelf
standig beslissen waar zij het geld
aan uitgeeft. Natuurlijk leggen
wij ons oor te luisteren bij maat
schappelijke ontwikkelingen. De
NWO is gevoelig voor wat er in de
maatschappij leeft. Toch willen
wij ons niet teveel overgeven aan
allerlei modeverschijnselen", al
dus Hutter.
Naast de gewone subsidies
heeft de NWO geld beschikbaar
voor een aantal prioriteitenpro
gramma's. De organisatie be
steedt extra aandacht aan onder
meer de ethnische minderheden,
bevolkingsvraagstukken, verou
dering. milieuonderzoek en de
Nederlandse taal en cultuur in
Europese context. De stimule
ringsprogramma's van de NWO
betreffen informatica, vrouwen
studies en emancipatie, huisarts
geneeskunde en klinisch weten
schappelijk onderzoek.
De Nederlandse Organisatie
voor Wetenschappelijk Onder
zoek werd op 31 mei 1950 opge
richt. Doel van de instelling was
het bevorderen van fundamen
teel onderzoek in alle takken van
wetenschap. Vanaf 1988 stimu
leert en coördineert de organisa
tie eveneens het toegepast weten
schappelijk onderzoek aan de
universiteiten.
'Situatie voor
geestelijk
gehandicapten
schrijnend'
DEN HAAG/REGIO - De situatie
voor geestelijk gehandicapten in de
provincie Zuid-Holland is schrij
nend. Dat schrijft de Provinciale
Raad van Volksgezondheid (PRV)
in Zuid-Holland aan gedeputeerde
staten aan aanleiding van een on
derzoek dat bij medewerkers van
inrichtingen en ouders van geeste
lijk gehandicapten is gehouden. De
helft van de geïnterviewden noem
de de huidige situatie urgent.
Op dit moment staan er 1800 men
sen op wachtlijsten om opgenomen
te worden,in een inrichting of ge
zinsvervangend tehuis. De gemid
delde wachttijd per individu wordt
inmiddels op vijfjaar en vier maan
den geschat. Een periode die veel te
lang wordt gevonden.
Tot nu toe kan onvoldoende wor
den voldaan aan de wens van veel
gehandicapten om in een gezinsver
vangend tehuis of in een kleinscha
liger wooneenheid te wonen. De ca
paciteit voor deze vorm van opvang
is nog onvoldoende en blijft ver ach
ter bij de behoefte. Wanneer alle ge
uite wensen zouden worden geho
noreerd, zijn er in 1995 ten opzichte
van nu tweemaal zoveel woningen
op inrichtingsterreinen, sociowo-
ningen en dependances van tehui
zen nodig.
In het onderzoek gaf een kwart
van de ouders aan dat het kind
eventueel langer thuis zou kunnen
wonen, wanneer er van professione
le ondersteuning wordt geboden.
Gedacht wordt aan dagelijkse hulp
bij de lichamelijke verzorging en
oppasmogelijkheden tijdens het
weekend en vakantie.
De medewerkers van inrichtin
gen geven aan dat de mogelijkhe
den om verstandelijk gehandicap
ten te verplegen doorgaans te kort
schieten. Bovendien wordt ver
wacht dat de verpleegbehoefte door
de stijging van de gemiddelde leef
tijd van gehandicapten, in de toe
komst alleen maar groter zal wor
den.
Uit het onderzoek kwam naar bo
ven dat de ouders de voorkeur ge
ven aan een gezinsvervangend te
huis. Niet omdat de verpleging of
verzorging daar beter zou zijn, m'aar
omdat meer verwacht wordt van de
sociale contacten die de gehandi
capte daar opdoet.
Milieufederatie
maakt vragenlijst
voor bollenbezoek
REGIO - De Zuidhollandse Milieu
federatie heeft de leden van de Vas
te Kamercommissie voor landbouw
en natuurbeheer opgeroepen bol-
lenkwekers morgen flink aan de
tand te voelen over hun milieuge
drag. Ongeveer 15 Kamerleden be
zoeken morgen de Koninklijke Al
gemene Vereniging voor Bloembol
lencultuur in Hillegom en het Labo
ratorium voor Bloembollenonder-
zoek in Lisse om zich te informeren
over de noden en wensen van de
bloembollenkwekers.
De milieufederatie heeft de ka
merleden in een brief verzocht zich
tijdens het bezoek 'geen bollen voor
citroenen te laten verkopen'. De fe
deratie heeft een kritische vragen
lijst opgesteld waarmee de leden
zich kunnen laten informeren over
de milieugevolgen van de bloem
bollenteelt. De milieufederatie wil
dat de kamerleden de bollenboeren
vragen stellen als: waarom zijn er
nog steeds geen proefbedrijven
voor milieuwvriendelijke bollen
teelt ontwikkeld en op welke wijze
wordt de gezondheidssituatie voor
werknemers verbeterd.
Bollenkwekers gebruiken vol
gens de milieufederatie zeven maal
zoveel bestrijdingsmiddelen als an
dere agrarische bedrijven. De teelt
wijze van de kwekers zou een be
dreiging vormen voor de kwaliteit
van het oppervlaktewater, het
grondwater en het drinkwater. Bo
vendien zouden bollenkwekers zor
gen voor ernstige bodem- en lucht
verontreiniging.
Onderzoek naar kwaliteitseisen voor de gezondheidszorg
zorg in het algemeen zal stijgen. Er
is nu al veel belangstelling voor het
keurmerk. Men wil het zelf ook
graag".
LEIDEN Het Academisch Ziekenhuis Leiden werkt mee
aan de totstandkoming van een keurmerk voor ziekenhui
zen. Samen met nog zeven andere ziekenhuizen is het AZL
bezig normen op te stellen voor een doelmatige en doeltref
fende bedrijfsvoering binnen de gezondheidszorg.
Wanneer de plannen volgens ver
wachting verlopen, zullen in de toe
komst ziekenhuizen die aan het
lijstje van kwaliteitseisen voldoen
het keurmerk krijgen. Patiënten
kunnen daaruit afleiden dat de zorg
aantoonbaar goed is.
De andere ziekenhuizen waar
normen worden opgesteld voor een
keurmerk zijn het academisch zie
kenhuis Dijkzigt in Rotterdam, de
beide academische ziekenhuizen in
Amsterdam, het Merwedezieken-
huis in Dordrecht, Westeinde in
Den Haag. het Medisch Centrum in
Leeuwarden en het De Weverzie
kenhuis in Heerlen. Wanneer een
ziekenhuis een lijst met criteria
heeft opgesteld, wordt die in de an
dere ziekenhuizen getest. In totaal
worden 20 afdelingen, activiteiten
en diensten bekeken.
Von Siebold Gedenktuin in Leidse Hortus geopend
LEIDEN - Met enige fantasie ver- voor zestig procent uit planten en
andert het kiezelstenen pad in bomen uit Oost-Azië. Maar dat is al-
een golvende zee. Zorgvuldig ge- lemaal dank zij Von ^Siebold, daar
rangschikte stenen en rotsen staat niemand bij stil
moeten berghellingen, beken en Von Siebold was van grote bete-
watervallen verbeelden. De zee kenis voor de Hortus en in de plan- Gekozen is voor de zogeheten Kare-
van fiin mint svmboliseert de oce- tentuin prijkt dan ook al sinds 1932 sansui-stijl: de droge landschaps
van lijn grint symDonseen ae oce borstbeeld van de wetenschap- tuin. "Een Jananse tuin staat
Volgens een woordvoerder van
het AZL worden in Leiden drie af
delingen onder de loep genomen
waaronder de afdeling maatschap
pelijk werk en de dienst diëtiek. De
derde afdeling moet nog worden
aangewezen. "De medewerkers op
de afdeling bestuderen stapje voor
stapje het hele produktieproces. Zij
gaan daarbij steeds na aan welke ei
sen het werk op de afdeling moet
voldoen".
Het AZL vergelijkt het keurmerk
voor ziekenhuizen met het geven
van sterren aan hotels. "Er zijn
nogal grote verschillen tussen zie
kenhuizen en dat is verwarrend. De
kwaliteit van de zorg moet je verta
len in normen en kwaliteitseisen.
Dat is plezierig voor de patient die
dan weet waarop hij kan rekenen in
een ziekenhuis".
Commissie-Dekker
Het idee om in Nederland een keur
merk in te voeren, is voortgekomen
uit de gedachtenwisselingen in de
commissie-Dekker, de commissie
die het plan opstelde voor een
nieuw stelsel in de gezondheids
zorg. Die commissie bepleitte een
grotere concurrentie tussen de in-
Nederlandse tuinarchitect W. Kui- stenen muur met daarop originele stellingen in de gezondheidszorg,
tert stond de Japanner bij. "Op die Japanse dakpannen, vormt de be- Een aantal grote ziekenhuizen
manier werd het een echt Japans- grenzing van de tuin. De Aziatische kwam toen op het idee de kwaliteit
Nederlands project", benadrukt planten zijn nog wat klein en moe- te bewaken door een soort Kema-
Tjon Sie Fat. ten nog uitgroeien zodat een grote keur in het leven te roepen,
groene golvende vlakte ontstaat en
de aarde helemaal wordt bedekt. De
Tweede Kamer zet
vraagtekens bij
verhoging basisbeurs
DEN HAAG - De Tweede Kamer
zet vraagtekens bij de wijziging in
de verhoging van de basisbeurs
voor studenten zoals die vrijdag is
vastgesteld door het kabinet. Dit
blijkt uit de bijdrage aan het alge
meen verslag over het interimwetje
dat de verhoging regelt, van de frac
ties van CDA, PvdA, VVD en D66.
Minister Ritzen (onderwijs) heeft
de kamer gevraagd het wetje nog
deze week (dat wil zeggen: vandaag)
te behandelen. De fracties voelen
zich door de haast onder druk gezet.
De Informatiseringsbank in Gro
ningen zou echter vóór 1 oktober
moet weten hoeveel de basisbeurs
gaat veranderen om de maatregel
per 1 januari te kunnen uitvoeren.
Het kabinet besloot vrijdag om de
basisbeurs voor uitwonende stu
denten per 1 januari met 13 gulden
te verhogen tot 570 gulden. Eerder,
bu de start van de voorlichtings
campagne over de OV-studenten-
kaart, kondigde minister Ritzen
nog aan dat dit 29 gulden zou zijn.
Studenten die bij hun ouders wo
nen. krijgen nu vier in plaats van
twaalf gulden meer en komen op
maandelijks 235 gulden.
Karesansui
anen die Japan van Nederland
stenen en rotsen zijn uit Zweden af
komstig en stuk voor stuk door Na-
kamura en Kuitert uitgekozen. Na-
kamura: "In de tijd waarin wij leven
Dat initiatief leidde in april vorig
jaar tot de oprichting van de Stich
ting PACE, proefproject accredita
tie ziekenhuizen. Deze stichting co
ördineert het project. Verwacht
crbpiHpn F)p hp7oekpr van de per. Von Siebold werd ook door de --• v Vv i r i uiumecn h» yiujct-i. vciwav.ui.
t Hor+Mc waant Japanners op handen gedragen. Hij vers, mos en gras. Deze tuin is juist is de Europese eenwording belang- WQrdt dat het onderzoek nog ruim
Laicise iiortus noianicus waant bracht hen in contact met westerse opvallend door het gebruik van ste- rijk. De vervaging van de grenzen twee jaar duurt,
zich in oosterse sferen als hij door jdeegn over wetenschap, technolo- nen en rotsen. Het grint tussen de- hebben we ook in de tuin willen uit- pjet jg njet de bedoeling dat de
de Von Siebold Gedenktuin slen- gje en geneeskunde en had vele stenen symboliseert het water. Rot- beelden. De stromende rivier staat scherpere normen die het keur-
tert. Deze nieuwe aanwinst van leerlingen die hij tot arts en weten- sen en water zijn in Japan de ele- voor eenwording en continuïteit in merk voor zjekenhuizen met zich
ffonnonH -,happer opleidde. menten die de wereld vormen: ber- plaats van verbrokkeling". meebrengt, kostenverhogend
In de loop van de tijd vergroeide gen en zee. De Von Sieboldtuin werkt. "We proberen al doende ook
weerspiegelt dan ook de wereld duikciiu
zoals Japanners die zien. Water,
Fat de piepjonge Von Siebold Ge- bileum van de Hortus de grote ken- zacht en vloeibaar, is het comple-
de Hortus is vanmiddag geopend, schapper opleidde.
In de loop van de
Een bijzondere plantentuin in Ja- het beeld in de Hortus met zijn c
panse stijl, zo omschrijft L. Tjon Sie geving. Om tijdens het 400-jarig ju-
onvolkomenheden uit het produk-
De tuin zal de aantrekkelijkheid tieproces te halen", zegt P.A.E Sil
van de Leidse Hortus nog verhogen levlg SmiU ,ld van de raad van
denktuin. Tjon Sie Fat is projectlei- ner van de natuur waardig te eren, ment van rots, hard en onbeweege- voor de Japanse toeristen. Nu al ko- stuur van Djjkzigt en voorzitter van
der en heeft zich de afgelopen vier besloot de Clusiusstichting tot de lijk", legt Tjon Sie Fat uit.
jaar ingezet voor de tuin die een pas- aanleg van de Von Siebold Gedenk- Uit 'de zee' verrijzen twee eilan-
sende omlijsting moet zijn voor het tuin. Om de relatie tussen oost en den: verhoogde perkjes. Een pavil-
borstbeeld van Philipp von Sie- west, waarvan Von Siebold het joen in de tuin vormt een soort brug
bold. Von Siebold is de man die er symbool is, te blijven onderstrepen, over de zee, zoals Von Siebold beide
voor heeft gezorgd dat in de gemid- werd de Japanse professor M. Na- culturen overbrugde. Achter het pa-
delde Nederlandse tuin azalea's, kamura gevraagd de tuin te ontwer- viljoen bevindt zich het borstbeeld
hortensia's, blauwe regens en wilde pen. Nakamura is hoofd van het In- van de wetenschapper. Voor het pa-
wingerds bloeien. Deze planten ko- stituut voor Landschapsarchitec- viljoen staat een Japanse stenen
tuur van de universiteit van Kyoto, lantaarn, een geschenk van Japan te Leiden, de provincie Zuid-Hol- straks weinig ziekenhuizen zijn die
men oorspronkelijk uit Japan.
De Duitse arts was in het midden Middelpunt van de tuin moest het aan Nederland ter herdenking
van de vorige eeuw voor de Neder- beeld van Von Siebold worden en de 380 jaar betrekkingen tussen bei-
landse regering werkzaam op het alle Aziatische planten van de Hor- de landen.
men ze met bussen tegelijk naar de de Stlchtlng PACE De patient die
oudste plantentuin van Nederland straks een ziekenhuis met een keur
en staan vol verering buigend voor merk bezoekt, zal daar in directe zin
de versteende Von Siebold. weinig van merken "Maar de pa-
De inrichting van de tuin heeft bent mag erop rekenen dat dingen
ongeveer 650.000 gulden gekost. dje ongernerkt met hem gebeuren,
Het grootste deel van dit geld is bij- get0etst zijn",
eengebracht door Nederlandse en
Japanse sponsors. Ook de^gemeen- Volgens Sillevis Smitt zullen er
De tuin meet 50 bij 17 meter. Een
land en het ministerie van WVC geen keurmerk hebben. "De meeste
hebben hun steentje bijgedragen ziekenhuizen zullen zich bij het
aan de totstandkoming van het kwaliteitsbewakingsstelsel aanslui-
stukje verre oosten in Leiden. ten waardoor de kwaliteit van de
voorwerpen, dieren en planten die
hij vervolgens naar Nederland
bracht. In Nederland kon men zo
voor het eerst kennismaken met de
Japanse cultuur en natuur. Op die
manier opende de wetenschapper
een tot dan toe gesloten wereld voor
het westen.
Oost-Azië
"Met de spullen die Von Siebold
meebracht, kun je de Groenoord-
hallen vullen", weet Tjon Sie Fat.
"De planten <}ie hij meebracht vin-
DEN HAAG - Als de Does in Lei
derdorp inderdaad niet doorgaat,
kan een deel van het puin- en
sloopafval uit deze regio mogelijk
naar stortplaatsen in Noord-Hol
land. De provinciebesturen van
Noord- en Zuid-Holland onder
handelen hierover al enige tijd.
Volgens woordvoerder B. van worden gebruikt voor het afval uit dit jaar een aantal'oude'Zuidhol-
Vliet van de provincie Zuid-Hol- de Leidse regio. Zuid-Holland
land ziet het er naar uit dat die ge- zoekt al geruime tijd naar moge-
sprekken met succes worden af- lijkheden om zijn overschot van
gerond. 800.000 ton vuil kwijt te raken.
Deze berg afval kan niet in de pro-
De Noordhollandsr stortplaat- v'ncle *eJ' "orden verwerkt,
sen zullen overigens niet alleen vooral niet nu tegen het einde van Does was bestemd.
landsc stortplaatsen dichtgaan.
Als de provincie nieuwe stort
plaatsen buitei Zuid-Holland
vindt, verwacht in Vliet dat daar
ook een deel van et afval naar toe
kan dat oorspro ikelijk voor De
©uöilifutos
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- De groote vrolijkheid en de
spot, opgewekt door het voorne
men van den Franschen minis
ter van justitie om rechters en
advocaten aan te zeggen hun
nen knevels af te scheren, hebben
hunne uitwerking niet gemist.
Van officiieuze zijde komt
thams de geruststellende verkla
ring dat de gelaatsvers tering
van de dienaren der geblind
doekte met rust zal worden gela
ten.
- Eene dienstbode, wonende in de
Piet-Heinstraat, te 's-Hage heeft
eene speld, welke zij in den mond
had, ingeslikt. Volgens den ter
hulp geroepen geneesheer zal zij
eene operatie moeten onder-
- Hedenmorgen week eene der
koeien van een op het Rapen
burg i>oortgedreven wordende
koppel runderen, van het goede
pad. dat ter Beestenmarkt leidt,
af en dat wel op zulk eene drifti
ge wijze, dat zij een persoon om
wierp. Met behulp uan een acht
tal mannen werd het beest op
den Apothekersdijk gevat
Daarna werd het op den goeden
weg teruggebracht.
Vijfentwintig jaar geleden:
- In Leningrad is een tot dusver
onbekend werk van de zeven-
liende-eeuwse Nederlandse
schilder Augustijn Terwesten
ontdekt. Het doek bevat voorstel
lingen uit het Griekse drama Ip-
higenea. Het kwam tevoorschijn
tijdens verbouwingswerkzaam
heden aan een herenhuis in Le
ningrad en bleek na nauwgezet
onderzoek het jaartal 1690 en de
signatuur van Terwesten te dra
gen. Hoe het schilderij in Le
ningrad terecht ts gekomen kon
niet worden gereconstrueerd.
Men weet alleen dat het huis
voor de Russische revolutie door
de zakenman Spiridonow werd
bewoond.
