De literaire Salon bruist
PODIUMBLIK
'Avonden'
'Romeo' en
'Kracht' in
de slag om
Kalveren
MULISCH EN KOSINSKI
Nieuwe cursus in Centrale Bibliotheek Leiden van start
Jazz Mecca Maastricht op komst
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1990
KUNST
PAGINA 21
Door Emiel Fangmann
Deze week komt het theatersei
zoen pas goed op gang. Naast
een aantal reprises en veel
kindertheater verdienen de
komst van de opera uit War
schau, het op Japan gëente
muziektheater Rashomon en
try-outs met Mary Dressel-
huys en Adèle Bloemendaal de
aandacht. Een première van
The Shooting Party staat op
het programma. Modem bui
tenlands toneel: 'De wereld
verbeteraar' van Thoman
Bemhard.
Harold and Maude
Een van de drie try-outs in de re
gio deze week is vanavond het
blijspel 'Harold and Maude' van
Collin Higgins met een rolbezet
ting van acht topacteurs. In thea
ter Warenar in Wassenaar (20.15)
laat regisseur Jo Dua de vriend
schap tussen de jonge volwassene
Harold (Dirk Zeelenberg) en de
alleen wat haar leeftijd betreft be
jaarde Maude (Mary Dressel-
huys) groeien. In een afwisseling
van muzikale, komische, poëti
sche, groteske en tedere scènes
kruipt een 83-jarige in de huid
van een 79-jarige en laat zien wat
levensvreugde is.
To-ver-lei
De Leiderdorps toneelvereniging
To-ver-lei brengt morgen in het
LAK-theater (20.30) een reprise
van 'En alles bleef bij het oude'
van Angela Huth. Het stuk onder
regie van Selma Susanna handelt
over de liefde tussen man en
vrouw: een man woont met zijn
vrouw en haar twee zusters in een
huis. Als de vrouw ziek wordt,
zoekt ze een jonge kunstenares
voor het huishouden uit, die over
eenkomsten met een van haar zus
ters vertoont. 'Hoe later op de
avond, hoe beter op dreef luidde
het predikaat van deze krant bij
de première in mei. Gratis toegan
kelijk is tijdens het Cultureel
weekend in Leiderdrop een ande
re voorstelling op vrijdagavond
van To-ver-lei. Het is de eenakter
'Een wonderbaarlijke nacht' van
Slawomir Mrozek. Onder regie
van Mary-Anne Koster in de Mu-
zenhof (20.15).
Seth Gaaikema.
Rashomon
Een familievoorstelling morgen
in de Leidse Schouwburg, die al
om 19.00 begint is 'Rashomon'van
TheaterPlatform Utrecht. 'Ras
homon' onder regie van Aram
Adriaanse is een toneelbewerking
van Kurosawa's gelijknamige
film uit 1951 in een vertaling van
dichter Gewit Kouwenaar. Eer
der werd het stuk in 1960 en 1972
in een kleinere bezetting in de Ne
derlandse theaters opgevoerd.
Het zich rond het jaar 1000 in Ja
pan afspelende verhaal gaat over
vier mannen die getuige van een
moord zijn geweest en ieder hun
eigen visie op da5 misdrijf heb
ben. Het thrillergegeven moet
vooral jongere theaterbezoekers
aanspreken. Japanse vecht- en
dansvormen en slagwerk spelen
een grote rol. De twintig acteurs,
dansers en musici gingen ter voor
bereiding bij een sportschool op
budo-les. Onder de zeven slagwer
kers bevindt zich Janwillem van
der Poll uit Leiden, die ook met
het Nederlands Marimba Duo
furore maakt. Michael de Roo
componeerde de muziek voor
'Rashomon'.
Gaaikema
PolitielCis nog steeds zijn centrale
thema, en omdat die politiek aan
actualiteit gebonden is, heeft Seth
(toto Fanny van der Linden)
Gaaikema zijn shows de laatste
tijd een steeds impmviserender
karakter gegeven. Daarom is de
titel de 'Elke-avond-töch-anders-
show' waarschijnlijk terecht.
Voor Leiden vallen de verande
ringen per show echter niet te con
troleren, omdat alleen aanstaan
de donderdag een voorstelling ge
ven wordt in de Leidse Schouw
burg (20.15). Gaaikema's combo
onder leiding van Bob Zimmer
man bestaat verder uit gitarist
Jan Blok en de Leidse slagwerker
Frank Schermer Voest. Gratis
voor Seth: 'Minister Braks zijn de
schelvissen van de ogen gevallen'.
Shirley Valentine
Anne-Wil Blankers, binnenkort
hoofdpersoon in het tv-program-
ma 'Klasgenoten', is met haar so
lovoorstelling 'Shirley Valentine'
van Willy Russell toe aan haar
derde seizoen. Onder regie van
Shireen Strooker en in een verta
ling van Ger Thijs is Blankers'
vertolking van 'een vrouw om in
tens van te houden' daarom vrij
dagavond waarschijnlijk voor de
laatste keer in de Leidse Schouw
burg (20.15) te zien.
Una Giornata
Ook deze week in Micro Theater
Imperium (21.00) op vrijdag en
zaterdagavond nog twee voorstel
lingen als reprise van de door Wil
lem Wits geregisseerde en door
Clara Smit en Jaap van Ek ge
speelde toneelbewerking 'Una
giornata particolare'. Het is een
stuk naar de gelijknamige film
van Ettore Scola, waarin een ho
moseksuele radioreporter vriend
schap sluit met eenzame moeder
van veel kinderen in Rome op de
bijzonder dag in 1938 dat Hitier
in die stad een bezoek aan Musso
lini af egt. 'Kwetsbare hoofdper
sonen overtuigend neergezel' oor
deelde deze krant over de Leidse
vrije produktie bij de première in
januari.
Bemhard
De theaters in zijn eigen land mo
gen zijn stukken niet meer opvoe
ren. Dat beschikte de vorige jaar
overleden Oostenrijkse toneel-
schijver Thomas Bemhard in zijn
testament. Maar Stichting Wereld
Premières kan in het Leidse LAK-
theater vrijdag- en zaterdag
avond (20.30) zonder mankeren
Bemhards stuk 'De Wereld Verbe
teraar' (1980) op de planken bren
gen. De wereldverbeteraar, ge
speeld door twee mannen en twee
vrouwen, omdat hij evenzovele
gezichten heeft, wil de wereld ver
beteren door haar op te heffen. Re
gisseur Harrie Hageman regis
seerde Bemhards 'nukkigste tra-
gi-komedie' met een droge en laco
niek uitgesproken tekst. Ook spe
ciaal aanbevolen voor de litera
tuurlijst van het Rijnlands Lyce
um in Oegstgeest, waar toneelbe-
zoek als nummer voor die lijst telt.
Ien
Cabaretière Ien van Duijnhoven
won in 1988 zowel de jury- als de
publieksprijs op het Delftse Ca-
maretten festival. Ze won met iets
'dat niet eens echt cabaret was'.
Ien speelt in 'En we noemen
haar...' de keurige jonge vrouw
Anja. Aan de buitenkant is niets
te zien, maar aan de binnenkant
borrelt hot. Asscociaties en liedjes
zaterdagavond in de vanwege het
Cultureel Weekend Leiderdorp
gratis toegankelijke Muzenhof
(20.15).
Operette
Eveneens vrijdagavond in de Mu
zenhof fragmenten uit 'Der Zigeu
nerbaron' en 'Der Graf von
Luxemburg' door het Leiderdorps
Operette Gezelschap (21.30).
Zauberflöte
Operavoorstellingen behoren in
Leiden helaas nog tot de uitzonde
ringen. Daarom is het aandoen
van Leiden door de Warszawska
Opera Kameralna een gebeurte-
Shooting Party.
nis van formaat. Het Poolse gezel
schap voert zaterdagavond in de
Stadsgehoorzaal (20.15) Mozarts
'Die Zauberföte' (1791) op met
een veertig man sterk orkest in
traditioneel achttiende eeuwse
bezetting. Ruim veertig vocale so
listen en een aantal pantomime
spelers zijn bij de voorstelling be
trokken. Bij de Poolse première in
1987 werd vooral het evenwicht
tussen traditie en vernieuwing
geroemd, dat men in de voorstel
ling wist te bereiken.
The Shooting Party
De drie heren van The Shooting
Party deden het afgelopen seizoen
andere dingen. Thea Nijland,
Coen van Vrijberghe de Coningh
en Han Oldigs acteerden, dansten
en componeerden solo. Maar 'door
heimwee en verlangen gedreven'
komt het trio met 'origineel, spet
terend en weemoedig' meerstem
mig muzikaal entertainment te
rug. Plus humorististiche dialo
gen levert dat zaterdagavond een
muziektheaterpremière op in de
Leidse Schouwburg (20.15).
Orkater
Voor de verandering brengt mu-
ziektheatergroep Orkater is sa
menwerking met jeugdtheater
(foio Ben van Duin)
specialist en acteur Cees Brandt
een produktie voor kinderen van
af acht jaar. Twee voor niets en
niemand bang zijnde broers ko
men twee vrienden tegen. Dan
wordt het aardedonker en gaan ze
op zoek naar het licht. Vormge
ving en belichting zijn dus be
langrijk in 'De laatste lucifer', dat
zondagmiddag in het LAK-thea
ter (15.00) te zien is.
Ding Dong
Voor kinderen van zes tot twaalf
jaar, die verkleed mogen zijn, ts
tijdens het cultureel weekend Lei
derdorp de vrolijke voorstelling
'Ding dong....doe jij even open' be
stemd. Speler Teele vertelt in de
Muzenhof (14.30) met in zijn kof
fer de zon, de zee, vijf wolken en
een disco verhalen, waarin de
kinderen zelf gaan spelen. Wie
staat er voor de deur als er wordt
gebeld?.
Voor de activiteiten met be
trekking tot het Culturele
Weekeinde Leiderdorp zijn
deze week gratis kaarten bij de
Muzenhof af te halen op werk
dagen van 10.00 - 12.00 en van
19.00 - 21.00.
UTRECHT (GPD) - De eindronde in
de competitie om de Gouden Kalve
ren - de prijzen van de Nederlandse
Filmdagen - zal vooral worden uit
gevochten tussen de films 'De
Avonden', 'Romeo' en 'Kracht'. De
eerste twee films verwierven nomi
naties in vier categoneen, de derde
film werd drie keer genomineerd.
De totale lijst van nominaties ziet
er als volgt uit:
Beste film: De Avonden, Kracht
en Romeo;
Beste regie Rudolf van den Berg
(De Avonden), Frouke Fokkema
(Kracht) en Romeo (Rita Horst);
Beste actrice: Viviane de Muvnck
(De Avonden). Monique van de Ven
(Romeo) en Jip van Wijngaarden
(Nadeel van de Twijfel);
Beste acteur: Thorn Hoffman (De
Avonden), Johan Leysen (Romeo)
en Theu Boermans (Kracht en Ava
Gabriel);
Beste korte films Het Heerlijk
Avondje (Annick Vroom), Nadeel
van de Twijfel (Maarten Treurniet)
en Schröderingskat (Paolo Pistole-
si);
Beste documentaire: Gouddorst
(Joost Kraanen), Herby White
(Wouter Snip) en Romeo Julia op
de Brommer (Albertien Pareau Du-
mont);
Beste reclamefilm: Hamka's (Tre
vor Wrenn). The last Pessenger
(Thed Lenssen en Paul Meijer),
Zwerfkinderen (Peter Molle).
Woensdagavond tijdens de slot-
avond van de Filmdagen, die door
de Nos rechtstreeks op de televisie
wordt uitgezonden, zal ook nog een
Gouden Kalf voor filmmuziek wor
den uitgereikt, waarvoor geen no
minaties bekend worden gemaakt.
Tevens staat er nog een Speciale Ju
ry-Prijs ter beschikking die bij wij
ze van joker ter beloning van elke
denkbare filmprestatie kan worden
ingezet. Op de slotavond wordt ook
de Prijs van de Nederlandse Film
kritiek uitgereikt.
wordt door vrouwen gelezen. Cou
perus en Gerard Reve hebben dat
goed begrepen". De Leidse letter
kundige kan het misschien wel we
ten, want zij was eindredactrice van
het verleden jaar december ver
schenen Reve-nummer van het lite
raire tijdschrijft Bzzlletin.
Ondanks haar voorkeur voor be
paalde schijvers, kan Hanneke Eg-
gels literatuurgeschiedenis relative
ren. "Met mijn cursus moderne let
terkunde wil ik niet zeggen dat de
door mij behandelde schijvers voor
eeuwig de literatuurgeschiedenis
zullen halen. Maarten 't Hart zegt
daar aardige dingen over in zijn on
langs verschenen essaybundel Een
dasspeld uit Toela, die ik eigenlijk
ook nog wil behandelen. Maar ik
open de lessen van de cursus met ci
taten van de filosoof Arthur Scho
penhauer uit Er is geen vrouw die
deugt. Die zegt onder de kop Over
oordeel, kritiek, bijval en roem dat
je schrijvers met hemellichamen
kunt vergelijken. Je hebt de meteo
ren, die slechts tijdelijk inslaan. Je
hebt de planeten of dwaalsterren,
die een beetje meelopen en dan heb
je de vaste sterren. Zij zijn van alle
tgden en spreken altijd aan, onge
acht welke aardse gebeurtenissen
dan ook. Dat zijn de belangrijkste."
Rubens-reis
Stichting De Literaire Salon heeft
inmiddels een cultureel antropo
loog de opdracht gegeven om te kij
ken welke mensen nu juist in het al
gemeen op literaire cursussen gaan.
De Stichting heeft nog meer activi
teiten op haar programma staan.
Net als de geslaagde J.C. Bloem-reis
naar Friesland dit voorjaar, staat er
ook komend jaar een literaire uit
stap op het programma. Dit keer
naar 'het Land van Rubens', zoals
de negentiende eeuwse essayist
Busken Huet Vlaanderen noemde.
Vanaf november organiseert de
Stichting maandelijks in de Beurs
van Berlagè een gesprek tussen een
schrijver en een andere kusntenaar.
In die maand praat Johan Polak
met prof. Henk van Os, directeur
van het Rijksmuseum over kunst.
Maarten 't Hart en componiste Vera
de Mayez Oyens gaan in december
een gesprek aan over orde in de mu
ziek. Volgend jaar komen de onder
werpen 'leven', 'ouderdom' en 'bij
bel' aan de orde.
De Boerhaave scholengemeen
schap in 1991 organiseert onder
auspiciën van de Stichting in de
Centrale Bibliotheek vanaf februari
een cursus verhalen schrijven. In
tien lessen zal neerlandicus en pu
blicist Peter Burger de fijne kneep
jes van het vak leren aan maximaal
vijftien deelnemers. Peter Burger
schreef zelf verhalen voor onder an
dere het tijdschrift De Tweede Ron
de. Hanneke Eggels, die in Paul
Haenens blad Mens en Gevoelens
poëzie publiceerde, neemt in tien
lessen een cursus dichten voor haar
rekening.
Daarnaast heeft Hanneke Eggels
bij het NOS-bestuur een uitgewerkt
voorstel voor een vijftal literaire
programma's ingediend. "Met Eline
Flipse, die de VPRO-documentaire
over de jonggestorven pianist Youri
Egorov maakte, als regisseuse wil ik
een aantal schrijvers belichten in
uitzendingen van vijfitg minuten.
Over Belle van Zuylen, Conrad Bus
ken Huet, Carry van Bruggen. Men-
no ter Braak samen met E. du Per
ron. en Hugo Claus. Om als voor
beeld Belle van Zuylen te nemen: ik
wil dan door middel van een tafelge
sprek in de Beurs van Berlage ken
ners van Van Zuylen aan het woord
laten Dat zijn dan Pierre Dubois en
zijn vrouw Simone, die de biografie
over Van Zuylen schijft, een ver fa
milielid van Belle die ik ken en met
Hella Haasse, die de Haagse Cou
peruslezing over haar heeft gehou
den. Daartussen door wil ik met
beelden Belle's leven illustreren,
zoals met een opname van de Zwit
serse plaats Neuchatel, waar ze ge
storven is". De achttiende-eeuwse
letterkundige Belle van Zuylen
werd in Nederland geboren, maar
was Frans geonenteerd en maakte
faam met brieven. Eggels hoopt dat
de NOS in het televisieseizoen 1991-
1992 haar plan zal realiseren".
Voor verdere informatie: Stich
ting De Literaire Salon Is geves
tigd aan de Mosselbank 10 in Lei
den.
Docente Hanneke Eggels van de cursus Moderne Letterkunde na 1945 in de Centrale Bibliotheek: "Mannen
schrijven en lezen slechts over literatuur, vrouwen lezen de boeken zelf'. (foto tink dou«imbi
Van onze redacteur
Emiel Fangmann
LEIDEN De Centrale Biblio
theek in de Nieuwstraat is gister
avond begonnen met een cursus
moderne Nederlandse literatuur na
1945 onder leiding van neerlandica
Hanneke Eggels. Tien tweeweke
lijks lessen van twee uur staan tot
februari gepland. Eggels geeft de
eerste vijf lessen in hoorcollege-
vorm. Daarin behandelt zij de ge
schiedenis van de Nederlandse lite
ratuur aan de hand van de program
ma's van de literaire tijdschriften.
Onder andere komen Forum, Maat
staf, Tirade, Hollands Diep, de Revi
sor, het Nieuw Wereldtijdschrift en
't Oog in 't Zeil aan bod. De zesde les
is aan het lezen en bespreken van
poëzie gewijd. De laatste vier lessen
worden aan vier boeken gewijd, die
de docente inleidt. 'Nooit meer sla
pen' van W.F. Hermans en 'Nader
tot U' van (toen nog) G.K. van het
Reve zijn er twee van. De andere ti
tels worden in overleg met de cur
sisten gekozen. Er zijn nog een paar
plaatsen open in de groep, die uit
maximaal vijftien deelnemers kan
bestaan.
Hanneke Eggels begon vorig jaar
als directeur van de Stichting De Li
teraire Salon met het grootschalig
opzetten van de cursussen. Ze wer
den behalve in de bibliotheek van
de Merenwjjk ook in Den Haag en
Amsterdam gegeven. De cursussen
bleken zo succesvol dat Eggels dit
jaar meerdere docenten moest in
zetten. Zo geeft in Amsterdam uit
gever en classicus Johan Polak poë
zieles. In de hoofdstad, waar zes
cursussen in vijf bibliotheekfilialen
worden gegeven, bestaat een
wachtlijst. Ook in Voorschoten en
Den Haag is er belangstelling voor
'De moderne Nederlandse litera
tuur na 1945'.
"Dat ik in Leiden van de Meren-
wijk in Leiden naar de centrale bi-
biotheek ben gegaan, zie ik als een
promotie" aldus een gedecideerde
Hanneke Eggels. "Een bibliotheek
is een ideale plaats, omdat de boe
ken daar beschikbaar zijn. Het per
soneel heeft toegezegd er voor te
zorgen, dat er voor de cursisten van
een titel genoeg exemplaren be
schikbaar zijn, als ze lid zyn van de
bibliotheek. Maar eigenlijk vind ik
dat een liefhebber van literatuur het
boek moet kopen.
Er zijn geen toelatingseisen, be
halve liefde voor lezen en literatuur.
De meeste deelnemers hebben een
middelbare opleiding. Ook dit jaar
valt het weer op, dat de overgrote
meerderheid van de cursusdeelne
mers van het vrouwelijk geslacht is.
Volgens Hanneke Eggels zitten er
'veel werkende vrouwen in de
groep', maar ook heb ik wel eens een
psychiater en een theologe als cur
sist gehad'. Eggels betreurt de ge
ringe belangstelling van mannen en
zegt dan ook op spottende en uitda
gende manier: 'Toen ik Nederlands
studeerde bleek dat mannen over li
teratuur lezen en schrijven, zonder
de literatuur zelf te lezen. En die
Grootste trekker Miles Davis
MAASTRICHT (ANP) - Onder de
titel „Jazz Mecca" starten de organi
satoren van het North See Jazz Fes
tival samen met de Stichting Jazz
Festivals Maastricht een nieuw
driedaags evenement in het Maast
richtse Expositie- en Congrescen
trum (MECC) op 2,3 en 4 november
aanstaande. Zij verklaarden dat het
nieuwe jazz-festival het al vijftien
jaar bestaande Haagse North See
Jazz Festival geen concurrentie zal
aandoen.
De keuze voor een tweede festival
is op Maastricht gevallen vanwege
de centrale Europese ligging (vijftig
miljoen inwoners binnen een straal
van 200 kilometer) en de zeer gun
stige accommodatie in het MECC-
complex. Daar kunnen op acht po
dia tijdens het festival zestig groe
pen met 365 artiesten optreden.
Voor het eerste Jazz Mecca wor
den tenminste 20.000 bezoekers ver
wacht. Ze kunnen vrijdag 2 en zater
dag 3 november van 19.00 tot 01.00
's nachts of nog later van jazz-mu-
ziek genieten en op zondag 4 no
vember van 16.00 tot 22.00 uur.
De toegangsprijzen bedragen vijf
tig gulden per dag of 135 gulden
voor het gehele festival. De provin
cie Limburg heeft 100.000 gulden
subsidie verleend. De gemeente
Maastricht brengt 89.000 gulden in
en uit het fonds voor seizoensver-
lengende projecten komt nog eens
55.000 gulden. Bovendien verlenen
diverse sponsors financiële en ma
teriële steun.
Wat de big bands betreft kondigt
Jazz Mecca als toppers aan onder
meer het Dizzy Gillespie United Na
tion Orkest met sterren zoals Pa-
quito d'Rivera, James Moody en
Slide Hampton; de Philip Morris
Superband met als speciale gast de
zanger-pianist Ray Charles en de
Peter Herbalzheimer's Rythm Com-
ponation and Brass met Chaka
Khan. Bij de blues en salsa-afdeling
denkt Maastricht hoog te scoren
met de Blues Brothers Band met
onder meer Johnny Adams en Ma
gie Frankie.
Fusion en avant-garde zijn royaal
vertegenwoordigd met onder ande
re de Miles Davis Band, Joe Zaven-
ul Syndicate, Dave Holland, de Vic
tor Bailey en Bill Evans Superband,
het David Murray Octet, Ornette
Coleman en Prime Time of het Wil
lem Breuker Kollektief.
Ontmoeting tussen de in Polen geboren Amerikaanse schrijver Jerzy Kosinski en Harry Mulisch (links) tijdens
een bijeenkomst gisteren in Amsterdam. Kosinski, auteur van onder meer 'De geverfde vogel' en 'Aanwezig' is in
Nederland voor een lezing van het John Adams Instituut en is genomineerd voor de Publieksprijs 1990 van het
CPNB. (toto ANP)
Blouson.
Met afritsbare capuchon
en bontrand.Van polyes
ter/katoen. In lime, beige,
en oker. AQ
Van voor -07}**
