In erotische zaken
Miep Brons, naar eigen zeggen de feministe in persoon
X
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1990
PAGINA 35
Nu Veronica tv een punt zet achter de Pin Up-club acht Miep Brons het moment gekomen om haar
Jumbo-video-imperium drastisch uit te breiden. Maar de borden 'pornotheek' zijn sinds de Bolderkar
affaire van alle vestigingen verwijderd en vervangen door 'erotheek'. Want Miep wil een 'softer' imago.
Terwijl haar man Loek, die een fortuin verdiende in de textiel, zich steeds nadrukkelijker manifesteert als
kunsthandelaar en -collectionneur, droomt zij van een loopbaan in televisieland, met als ideaal een eigen
praatprogramma, waarin ze 'mensen uit het volk' ontvangt. "Van een kleurloos mens iets bijzonders
maken, een groentevrouw vanachter haar aardappels halen, dat is mijn ideaal. Achter ieder mens zit een
verhaal".
door Dirk de Moor
Een goed verstaander heeft maar een
half woord nodig, zo blijkt ook nu weer.
Een paar woorden in de intercom roepen
en zoemend opent zich het stalen hek
voor de grijs-witte, vierkante bungalow
van Loek en Miep Brons, die is gesitu
eerd tegenover het Hilton-hotel en res
taurant De Kersentuin aan de Amster
damse Apollolaan. Indertijd gebouwd
voor sigaretten-magnaat Orloff. Achter
het hek staan een wijnrode Porsche en
enkele wagens van minder garnituur. In
de vestibule verzoekt een oudere dame
ons fluisterend de trap te bestijgen en bo
ven opent zij voor ons de deur van een
kolossaal vertrek, met een gedempt:
"Neemt u plaats alstublieft, mevrouw
Brons komt zo dadelijk. Aanstonds
breng ik u koffie".
In de zaal hangen twaalf schilderijen
van Carel Willink. De wanden gaan deels
schuil achter lage kasten vol boeken over
kunst. Het schitterende portret van Wil
links vrouw Wilma, eens zwaar bescha
digd door de haar vijandig gezinde
Mathilde, neemt een dominante plaats
in. Het eist ogenblikkelijk de meeste aan
dacht op. Zeker de helft van de kamer
wordt in beslag genomen door een hoef
ijzervormige bank van zwart leder, met
wulpse rondingen. De bank biedt uit
zicht op een reusachtig televisietoestel.
Het wachten is dus op mevrouw
Brons. Op Miep Brons, eigenaresse van
videotheken-gigant 'Jumbo'. Een ge
opende vouwdeur biedt uitzicht op een
belendend vertrek. Het is er heel licht,
dank zij een dak van matglas. Een vele
flessen tellende bar is waarneembaar.
Enorme bossen rozen ook. En modern
gestoffeerde zit-lig banken langs de wan
den. Een droom-verblijf.
Kittig
We zitten en zien nieuwsgierig uit naar
de binnenkomst van Miep, die haar se
cretaris vanmorgen nog liet vragen of
een fotograaf zou meekomen, dit met het
oog op een eventueel bezoek aan de kap
per. Achterin de Willink-zaal gaat een
deur open en daar is zij. Kwieke, kittige
tred op hoge hakken, een glanzende,
zwarte broek superstrak om de benen.
Vrolijke, helblauwe ogen, het lichtblon
de haar hedenmorgen in perfecte coupe
bijeengebracht en derwaarts over het
hoofd gevoerd. Eerste indruk: gezellige
Amsterdamse.
Ze neemt plaats aan tafel, zet een forSe
bril met interessant lichtblauw montuur
af en zegt als de fluisterende dienstbode
uit zicht is op gedempte toon: "Tijdelijke
kracht van een uitzendbureau. Schat van
een mens hoor, maar ze praat zo zacht hè.
Mijn eigen vaste hulpje trekt haar mond
je wel open, hoor. Die is niet zo bleu.
Deze is van de ouwe stempel zullen we
maar zeggen, ze denkt dat het zo hooft".
En verontschuldigend: "Ja, ik heb zo'n
hulp hard nodig hoor. Alleen al mijn
twee poezen geven een hele rommel in
huis. Ik neem ze altijd mee als ik bood
schappen ga doen, in een kinderwagen.
Ik heb er één voor-de winter en één voor
de zomer. Ja, zo kennen ze me allemaal
hier in de buurt hoor: met de poezen in
de wagen door de deftige Beethoyen-
Ze barst in geschater uit. Vertelt dat
haar meisjesnaam Tang luidt. "Ze den
ken altijd dat ik Chinese voorouders heb
gehad, maar dat is niet zo. Er zal gewoon
een tang in de familie hebben gezeten".
Echtgenoot Loek betreedt de kamer in
gezelschap van een echtpaar dat de Wil
link-collectie komt bekijken. "Dat zijn
kijkers, geen kopers", stelt Miep met één
oogopslag vast. "Ja dat zie ik altijd zo. In
tuïtie. We hebben net een Willink-ten-
toonstelling in Knokke achter de rug.
Een groot succes voor Loek. Dus als zul
ke mensen dan hier nog eens komen kij
ken, nou ja dan... Maar goed, Loek vindt
dat leuk. Dan kan hij zijn kennis kwijt.
Hij weet enorm veel van schilderijen en
wil die liefde er voor graag op anderen
overbrengen. Het maakt niet uit wat je
verkoopt als je het maar met liefde doet,
zeg ik altijd".
Ontroering
Over het in de kamer zo dominante por
tret van Wilma Willink meldt zij, met een
zweem van ontroering in haar stem:
"Toen Mathilde het mes erin had gezet,
hing het hele oog erbij. Het is onzicht
baar gemaakt. Maar in het begin had ik
als ik naar haar keek steeds het idee dat
ze huilde, dat er een traan uit haar oog
liep".
Miep (47) en Loek (58) wonen al-twaalf
jaar in de 32 jaar oude villa tegenover de
befaamde Kersentuin. Het ligt voor de
hand dat ze daar enkele keren per week
eten. Maar neen, dat blijkt toch een mis
vatting. "Ik", zegt Miep, "heb voor van
avond gewoon andijvie met speklapjes
opstaan. Ik kom uit een eenvoudig Am
sterdams arbeidersmilieu. Mijn vader
zocht werk en kwam zo in Velp terecht.
Loek z'n ouders hadden daar een textiel
zaak. Ik ging daarin al op mijn veertiende
werken. Op m'n zeventiende was ik ver
loofd. Niet met Loek maar met een ander
dus. En op mijn negentiende ben ik ge
trouwd. Uit dat huwelijk kwam mijn
zoon Eric".
"Loek", zegt ze ook, "heeft tot zijn 24-
ste jaar in een klooster gezeten. Hij is der
tien jaar met een ander getrouwd ge
weest en heeft kinderen uit dat huwelijk.
Toen Loek uit het klooster kwam, begon
hij in Velp een tweede textielzaak. En ik
kwam daarin werken. We kennen elkaar
nu 33 jaar. Loek opende al gauw een der
de winkel, in Arnhem, en dat was de eer
ste semi-zelfbedieningszaak op textiel-
gebied in Nederland. Op mijn zeventien
dejaar werd ik daar cheffin. Elke dag tuf
te ik op mijn brommertje van Velp naar
Arnhem. Met Loek had ik alleen maar
een zakelijke relatie. Ik wilde eigenlijk
steeds wel eens wat anders doen dan die
textiel, maar ik bleef toch. Heel gek. Net
alsof het zo moest zijn".
-Aan leren bent u nooit toegekomen.
"Ik heb toen ik veertien was alles op
school ingeleverd. Ik zei: wat ik hier leer
daar heb ik toch niets aan. Maar later heb
ik in de avonduren toch mijn midden
standsdiploma gehaald. Loek breidde de
textiel in 25 jaar uit tot honderdvijftig za
ken in Nederland - waarvan dertig op
franchise-basis - en twintig in Duitsland.
Allemaal onder de naam Brons".
-Dat deed Loek alleen?
"Natuurlijk heb ik.ook een bijdrage ge
leverd, maar Loek was toch nummer 1.
Mijn baas. Ik was de eeuwige tweede. En
ik had daar geen moeite mee. Zo zit het
rollenspel nou eenmaal in elkaar, in elke
relatie. Eén moet voorop lopen. De rich
ting aangeven".
Het gesprek met Miep neemt herhaal
de malen een onverwachte wending. Ze
laat drankjes aanrukken, moet even weg
om telefonisch te beraadslagen met haar
secretaris, en weer aan tafel gezeten wil
zij tussendoor toch wel even iets kwijt
over feministes die haar Jumbo porno-
theken-keten helemaal niet zrien zitten.
"Die meiden begrijpen niet dat ik ei
genlijk een hele grote feministe ben. Ik
heb mijn videotheken, Loek zijn schilde
rijen. Ik heb tegen mezelf gezegd: en nou
jij. En toen ben ik er hard tegenaan ge
gaan in mijn zaken. Een vrouw belde me
eens op en zei: 'Het is uw schuld dat mijn
huwelijk kapot is gegaan. Mijn man zat
hele avonden pornofilms van u te kij
ken'. Nou, ik heb gezegd: 'Mevrouw, pas
maar op, misschien zit het grootste ge
vaar wel in uw buurvrouw'. Ik zeg: 'Mens
je kunt na twintig jaar huwelijk toch niet
verwachten dat die vent van jou nog ie
dere avond vlinders in zijn buik krijgt als
je je staat uit te kleden'".
-Waarom toch die voorkeur voor porno
"Ach porno...Ik heb na die Bolderkar
affaire en andere berichten over kinder
porno in de kranten alle borden 'porno
theek' van mijn zaken laten vervangen
door erotheek. Echte smerige porno heb
ben we nooit verhuurd. Met van die zie
kelijke afwijkingen en zo. Kinderporno
is mij nooit aangeboden, met de hand op
mijn hart. Ik leg in onze advertenties ook
niet meer zo de nadruk op de erotiek. De
Jumbo's gaan veel meer de kant op van
gezinsvideotheek".
-Maar door die porno of erotiek is het
Jumbo-concern toch groot geworden?
"Zeg maar erotiek ja. Het zijn vooral de
mensen met een smalle beurs, werklozen
en zo, met veel vri ie tijd pn geen hobby's,
die er behoefte aan hebben. En dat zijn er
heel veel. Wij werken voor de grote mas
sa".
-Daar heeft u marktonderzoek naar ge
daan?.
"Nee, dat voel ik aan. Miep komt, zoals
ik al zei, zelf uit een heel eenvoudig
milieu. Ik ken de mensen. Ik voel wat ze
willen. Intuïtie. Ik ga altijd op mijn ge
voel af. Toen het aan raakte met Loek,
toen we echt iets voor elkaar gingen voe
len, kregen we allebei het idee dat we iets
meer van ons leven moesten maken.
Loek heeft toen alle Brons-winkels ver
kocht aan Zeeman. We dachten: zo, nou
zijn we binnen, nu kunnen we samen van
het leven gaan genieten. Reizen en zo.
Toen wij trouwden was dat voor mij een
belangrijke bevestiging. Er werd veel
achter onze rug gekletst, uiteraard. Ik
had de grote baas aan de haak geslagen
hè. Ik had me ingedrongen, was in een
klap schatrijk geworden, je kent dat wel.
Een half jaar lang hebben we allebei ge
probeerd van het leven te genieten, maar
dat lukte dus niet. Een paar maanden
niets doen gaat nog, maar op een gege
ven moment word je er mesjokke van".
Onderbroekenkoning
"Loek had een middelbare schooloplei
ding en interesseerde zich voor kunst.
Hij schreef een dichtbundel en had daar
mee succes. Hij organiseerde een grote
expositie, ook met succes, maar ze ble
ven hem de onderbroekenkoning noe
men en dat stak hem. Dus ging hij kunst
geschiedenis studeren. In drieënhalf jaar
was hij klaar. Cum laude. Een record".
"Ikzelf had het na een half jaar haken
en breien voor de tv wel bekeken. Ja, ik
haak en brei nog steeds voor de tv hoor,
maar ik dacht toen ineens: Miep, God
joh, daar zit handel in. Want wat zie je op
tv? Verouderde films. Veel rommel. En
wat verhuurden de videotheken die ik
bezocht? Rotzooi voor veel te hoge prij
zen. Klantonvriendelijke bediening ook
vaak. Negen jaar, op 1 april, geleden be
gon ik samen met Esther, de dochter van
Loek, een videotheek in Rotterdam. Op 1
juni ging ik open in Amsterdam en op 7
september in Arnhem. Ja. de data zitten
feilloos in mijn hoofd. Sterk puntje van
me".
-Een haastige jacht op succes.
Lachend: "Ik moest wel, ik had veel te
veel banden ingekocht. Zat met een
stampvol magazijn".
Miep brengt ons zelf twee blikjes tonic
op een zilveren presenteerblaadje en
schenkt zichzelf een glas bronwater in.
Demonstreert hoe dankzij een slim sys
teem van ritssluitingen de hoefijzervor
mige lederen bank multifunctioneel kan
worden gebruikt. "Toen Loek was ge
slaagd hebben er negentig studenten op
gezeten".
"Ja, natuurlijk wilde ik succes. Ik wil
de mezelf bewi jzen. Want ik was altijd de
eeuwige tweede geweest achter Loek.
Zoiets als Sjoukje Dijkstra en Joan
Haanappel. Nu heb ik vijftien Jumbo-za
ken. Ze worden geleid door mijn zoon
Eric. In Utrecht zaten we eerst op de Ka
naalstraat. Een klein pand. Op een keer
reden Eric en ik door de Damstraat, daar
vlakbij. Ik zeg tegen Eric: zie jij die verf-
winkel? Daar gaan wij zitten. Want vol
gens mij verdienen die lui toch niet de
kost. We zijn die winkel binnengestapt
en ik zeg tegen die man: volgens mij zit u
hier helemaal niet goed. Het loopt niet.
Onder ons gezegd: dat kon je van buiten
af eigenlijk zo al zien hoor. Nou, na enig
tegensputteren gaf die man het toe: het
ging niet goed. Ik zei: nou dan koop ik
toch die winkel van je. Zo zijn we de vi
deotheek in de Damstraat begonnen".
Belangrijke markt
"Op de Kanaalstraat heb ik ook nog een
poosje een postorder-bedrijfje gehad in
erotische films. Ik verkocht vijf films
voor 99 gulden. Zeventig procent homo-
films. Ja, da's een belangrijke markt
hoor. Een concurrent kwam toen naar
me toe: ik was prijsbedervend bezig. Hij
heeft me uitgekocht. Ik was er niet rou
wig om, want het bracht toch een hoop
rompslomp mee".
-Vijftien Jumbo-videotheken, is het nou
genoeg?
Miep slaat haar handen ineen en lacht.
"Nee, wantje hebt het toch wel gehoord,
dat de Pin Up-club van Veronica gaat
verdwijnen? Onbegrijpelijk toch? Ze
zijn weer een taboe-sfeertje aan het ma
ken, geloof ik. En ik spring daar natuur
lijk op in hè. Ik heb meteen extra inge
kocht, om de komende behoefte op te
vangen. Ik ga tien nieuwe zaken openen.
Ja hoor: tien! Gezinsvideotheken met
aparte erotheek. En allemaal in verschil
lende plaatsen. Ik ga van het principe uit:
nooit meer dan eén Jumbo in een ge
meente. Want mannen willen anoniem
huren hè. Ze willen niet gezien worden
door de buurman. Dus bezoeken ze een
videotheek ver van hun eigen stekkie.
Elke stads-Jumbo heeft veel klandizie
uit de regio. Ja, mannen hebben nou een
maal meer behoefte aan erotiek dan
vrouwen, meer fantasietjes".
-Kijkt u zelf naar die films?
"Jahaa, uiteraard zeg. Ik moet weten
wat we verkopen. Toen Loek laatst de
Willink-expositie in Knokke had. heb :k
acht erotische films achter elkaar zitten
kijken. Maar ik hou ook van James
Bond, hoor. James Bond moet voor mij
minstens een keer per jaar. En ik ben in
Knokke leuk wezen winkelen met de
twee poezen. Dat is echt een hobby van
me. Ik heb voor mijn personeel, dertig
mensen sterk, cadeautjes ingekocht.
Hartstikke leuk. Ik mag ook graag naar
de Makro gaan of naar de Albert Cuyp.
Als ik aan marketing wil doen hoef ik al
leen maar naar de Albert Cuyp te gaan.
Daar ontmoet je je klanten".
-U zult niet makkelijk van het Miep-
van-de-porno-imago afkomen.
"Ik heb een heel brede rug hoor. Niet
stuk te krijgen. Maar ik wil wel erg graag
van dat imago af. Gisteren kreeg ik nog
120 erotische films binnen. Maar voor
mij hoeft de erotiek in de toekomst nog
maar vijfig procent van de omzet te wor-
den. De nadruk komt meer op het hele
gezin en niet meer op pa alleen".
Reacties
"Gelukkig heb ik op de televisie mijn
zegje al in verscheidene programma's
mogen doen. Twee jaar geleden bij Ivo
Niehe en toen Loek en ik daar vijf minu
ten hadden mogen praten over een groot
schilderij dat Herman Gordijn in op
dracht van mij van ons had gemaakt,
vroegen ze ons later nog een keer apart.
De Tros heeft mij toen gevolgd, terwijl ik
boodschappen deed met de poezen, in de
Beethovenstraat. Ik pakte, zoals ik altijd
doe, in een winkel wat chocolaatjes in
mijn handen. En ja, hier in de buurt wo
nen een paar...eh...kakkerige mensen,
die zelf in zo'n winkel een uur staan te
treuzelen, zo van: ik wil twee van die en
drie van dat....Nou daar heb ik geen tijd
voor hè. Dus mijn manier van winkelen
kwam niet zo goed over. Er kwamen re
acties op bij de Tros. Ja, als iemand van
het gewone volk zoiets doet mag het,
maar als ik het doe dan is het: goh, dat
een mens zich zo gedraagt!"
-Maar u bent toch heel gewoon geble
ven, van het volk?
"Veel mensen kunnen me niet plaat
sen. Je wordt als het ware een beetje ge
straft voor je rijkdom. In de Nieuwe Re-
vu heeft eens gestaan dat alleen al Loeks
vermogen op 140 miljoen moest worden
geschat. Klinkklare onzin. Maar je wordt
er wel op aangekeken. Erotiek en rijk
dom, dat zijn de handicaps in mijn
imago. Maar in oktober ben ik weer op de
tv, in 'Wie ben ik?' met André van Duin.
Het is al opgenomen".
-U staat wel graag in de belangstel
ling?
"Ja dat vind ik leuk"
Miep vervalt in gepeins. Friemelt wat
met haar vingers, zucht diep en zegt dan
aarzelend: "Ik flap er gemakkelijk din
gen uit. Ik moet voorzichtig zijn. Maar ik
kan wel verklappen dat er kans is dat de
mensen mij vaker op de tv gaan zien"
-Flapt u eens verder uit...
"Er is een proefopname van me ge
maakt. Ze vroegen mc Wil jij een talk
show met bekende Nederlanders? Nee.
zeg ik, dat doet Tineke al. Ik vind het leu
ker te praten met onbekende Nederlan
ders. Bijvoorbeeld een hele dag op stap
gaan met mensen die je zo van de straat
plukt. Van een kleurloos iemand iets bij
zonders maken. Een groentevrouw zo bij
haar aardappels weghalen en gaan stap
pen. Dat ze 's avonds in het Hilton een
ander mens is geworden, en mij hele
maal overvleugelt. Dat is mijn eigen idee.
In ieder mens zit een verhaal. Maar je
moet het er uit zien te krijgen. En ik denk
dat ik dat kan. Omdat ik gewoon ben ge
bleven. Ik zat eens tussen Joop van den
Ende en Ron Brandsteder aan de bar en
zei: ik moet op tv-gebied nog veel leren.
Ron zei toen Jij moet helemaal niets le
ren, jij moet gewoon Miepjc blijven.
Maar er is nog helemaal niets zeker over
dat programma. Ik wacht in spanning
Na een korte aarzeling legt Miep ten slot
te met een gedecideerd gebaar een pa
pier op tafel. "Kijk eens!". Het is een
brief van de Erasmus-universiteit in Rot
terdam. Zij wordt uitgenodigd een lezing
te komen houden over erotiek en films.
Met iets baldadigs in haar stem klinkt
het "Ik zet een paar puntjes op papier en
dan maakt het niet uit of ik een kwartier
lui in plaats van een half uur".
In de linker bovenhoek van het papier
heeft zij met vulpen een paar zinnen ge
krabbeld We lezen: "Leuk he. Ik ga op
chique. Nog nooit gedaan. Maar ik doe
het gewoon"
Miep Brons: "Het maakt niet uit watje verkoopt, als je het maar met liefde doet, zeg ik altijd". gpdi
WÊÊB
De videotheken van Miep Brons zijn ware trekpleisters. "Wij werken voor de grote massa
