Ik voel me soms als een soldaat in oorlogstijd' Grotere steden krijgen minder huurwoningen Goed seizoen voor toerisme Buddy's helpen mensen met aids: vriendschap met de dood voor ogen r Geen gevolgen voor Leiden en Alphen Onzekerheid over MS kwelt arts en patiënt ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1990 REGIO PAGINA 15 Van onze redacteur Caroline van Overbeeke DEN HAAG/LEIDEN - De Leidenaar Marcel Bar weet dat hij binnenkort afscheid moet nemen van een goede vriend. Bar is buddy bij mensen met aids en geeft emotionele en praktische ondersteuning aan een aids-patiënt. Dat betekent samen naar de dokter gaan. een lange strandwandeling maken met iemand die weet dat hij stervende is, maar soms ook kots opruimen. In Leiden en regio zijn vrijwilligers die dit werk willen doen hard nodig omdat het aantal aids-patiènten stijgt. Het werk is zwaar: buddy's worden geconfronteerd met aftakeling en dood. Sommige buddy's verliezen drie cliënten per jaar. Buddy is het Engelse woord voor maatje. Een buddy kan hetero, homo of lesbisch zijn, jong of oud. ambtenaar of winkelier. Een buddy kan Jansen heten of Van Oranje. In ieder geval is hij of zij betrokken bij mensen met aids en staan zij hen bij in de laatste fase van hun leven. Het buddy-project is zes jaar geleden door de Amsterdamse Schorerstichting opgezet. Drie jaar geleden begon het aids- projectenbureau van de Stichting Maatschappelijk Werk in Den Haag met een eigen buddy- project omdat ook in deze regio buddy's hard nodig bleken. De vraag naar buddy's wordt steeds groter en het tekort aan vrijwilligers stijgt. Daarom wordt maandagavond voor de vierde maal een informatieavond gehouden over het werk van buddy's. Doel is uiteindelijk dertig vrijwilligers te werven die dit werk willen doen. Volgens Rob Huijsen, staffunctionaris van het project, weten veel mensen niet wat het werk als buddy inhoudt. "De gedachte leeft dat buddy-werk door homo's en voor homo's wordt gedaan. Maar dat is dus onzin. Ook heteroseksuelen kunnen aids krijgen. En buddy's zijn zeker niet alleen homo's. Buddy's zijn mensen die bereid zijn mensen met aids te bezoeken, te helpen, naar hen te luisteren, met hen te praten, met hen mee te gaan naar theater of dokter Van onze redacteur Monica Wesseling LEIDEN/REGIO - Met wind kracht negen, vallende kastanjes en veel regen heeft de herfst zich ge meld. De bakker bakt weer specu laasjes, de strandtenten worden af gebroken en de verwarming wordt weer aangezet. Er is geen ontkomen aan. de lange hete zomer is voorbij. Het toeristisch bedrijfsleven kan terugzien op een geslaagd, zelfs fan tastisch seizoen. Het goede weer speelde vooral de campings, attrac tieparken en de hotels in de kust plaatsen in de kaart. Volgens een voorzichtige schat ting van het Nederlands Bureau voor Toerisme (NBT) bood Neder land onderdak aan 5,5 miljoen bui tenlandse toeristen. Het aantal kor tere of langere vakanties dat Neder landers in eigen land doorbrachten, ligt op 16 miljoen. Het aantal buitenlanders dat hier kwam uitrusten lag dit jaar onge veer zeven procent hoger dan in 1989. Hoofd voorlichting van het NBT. F. Kamsteeg, zet uiteen dat de helft van de groei trendmatig is. De extra drukte is te danken aan grote publiekstrekkers zoals de Van Gogh-tentoonstelling. "Die is goed geweest voor zeker 150.000 extra buitenlandse gasten". Ook de Frans Hals-expeditie en Sail'90 hebben veel toeristen ge trokken. Het zeilfestijn trok overi gens meer binnenlandse dan bui- Buddy Marcel Bar (links) en projectmede werker Rob Huijsen: "Steeds weer afscheid moe ten nemen, dat is heel zwaar". (foto Jan Holvast) Kortom mensen die als (mede)mens r.aast een mens met aids wil staan". In Nederland zijn sinds 1982 ruim 1300 aids-patienten geregistreerd. Sterfgevallen worden niet vastgelegd maar velen zijn inmiddels overleden. In Leiden en regio, de Duin- en Bollenstreek en de Rijnstreek staan ongeveer 35 aids-patienten geregistreerd. Als aids wordt geconstateerd is de gemiddelde overlevingstijd 19 maanden. Het verloop van de dodelijke ziekte waarbij het afweersysteem wordt aangetast, is grillig. Mensen met aids worden heen en weer geslingerd tussen hoop en depressies, perioden van zich lichamelijk goed voelen afgewisseld met doodziek op bed liggen. Buddy's worden gedreven door een verbondenheid, een lotsgevoel met mensen die aids hebben. Ze "geven emotionele steun waarvoor in de professionele hulpverlening niet altijd de ruimte is. Het is bijzonder werk: een vreemde komt in het privé-leven van een zieke en loopt mee tijdens een belangrijk moment, het laatste stukje van iemands leven. Vrijwilligers die zich aanmelden als buddy krijgen een intake gesprek en worden geselecteerd op geschiktheid. Daarna volgt een basistraining in een groep van 15 mensen. Huijsen: "Het is heel emotioneel en zwaar werk. Een buddy gaat met mensen om die doodgaan. We proberen vooraf in te schatten of mensen het werk aan kunnen. Je moet als buddy kunnen omgaan en openstaan voor mensen die stervende zijn. Ook moetje kunnen omgaan met homo's, of intraveneuze druggebruikers. Voorwaarde is datje tijdens het werk ook kunt terugvallen op vrienden en thuis goed wordt opgevangen. Die steun heb je hard nodig". Een buddy moet minimaal twee dagdelen per week beschikbaar zijn en zich voor minimaal een jaar aan het project binden. Na de basistraining zijn er terugkomavonden zodat buddy's ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen en elkaar steun kunnen geven of tips. Daarom moet een buddy ook kunnen functioneren in een groep en geen binnenvetter zijn. Buddy's zijn aanvullend op de professionele hulpverlening en de zorg van familie en vrienden van aids- patiénten. De vrijwilligers mogen in geen geval het werk doen van de professionele hulpverleners. Aan twee regels moet een buddy zich houden: hij of zij mag niet meehelpen bij euthanasie en geen seksuele betrekkingen hebben met de cliënt. Op dit moment zijn 35 vrijwilligers in de regio aan het werk als buddy. Zij begeleiden ongeveer twintig mensen met aids. Een aids-patient vraagt zelf om een buddy en bepaalt de inhoud van het werk. Als het niet klikt dan krijgt de patiënt een andere buddy. Elke patient heeft twee buddy's. Huijsen: "Dat is voor de continuïteit. Als een buddy ziek wordt of op vakantie gaat, kan dan worden teruggevallen op de ander. Daarnaast kun je elkaar ondersteunen bij het werk". De Leidse buddy Marcel Bar is inmiddels toe aan zijn tweede cliënt, de eerste is overleden. "Steeds heb je in je hoofd datje afscheid moet nemen en dat is Doordat het rijk de afgelopen jaren steeds minder geld voor sociale wo ningbouw beschikbaar heeft ge steld, is er in sommige provincies een flink tekort aan goedkope huur woningen ontstaan. Heerma zou dit probleem kunnen oplossen door de bijdragen weer te verhogen. De staatssecretaris kiest echter voor een andere methode. Hij heeft ge constateerd dat in de grotere steden voldoende goedkope huizen voor handen zijn. Deze steden kunnen dus best wat minder subsidie krij gen, wat vervolgens ten goede kan komen aan de plaatsen die met te korten kampen. Nu worden de goedkope huurwo ningen in de grotere steden niet al tijd bewoond door mensen met de laagste inkomens. Heerma wil daar om dat in deze gemeenten meer duurdere huizen worden neergezet. Op die manier komt er enige door stroming op gang. waardoor de hui zen uiteindelijk toch beschikbaar komen voor de mensen voor wie ze zijn bedoeld. Voorwaarde is dan wel, aldus de staatssecretaris, dat de gemeenten de woningen scherper toewijzen dan nu het geval is. De steden moe ten bovendien 'strategisch' met de duurdere huizen omspringen. Door ze vooral in stadsvernieuwingsge bieden neer te zetten, houden de steden voldoende mogelijkheden om ook in nieuwbouwwijken goed kope huurwoningen te bouwen Tevreden Volgens woordvoerder J. De Jong van de provincie Zuid-Holland hoeft het beleid in dit gebied te ver anderd te worden. "Heerma wil dat we de grote gemeenten meer vrije- sectorwoningen toewijzen, om zo de doorstroming te bevorderen. Dat gebeurt al jaren. Dat kunnen we ook doen omdat we van het rijk al jaren lang veel meer vrije-sectorwonin- gen krijgen dan de gemeenten wil len hebben. Elke aanvraag voor dit soort huiden wordt daarom automa tisch gehonoreerd". De Jong stelt dat er geen sprake van is dat de grotere steden, zoals Leiden en Alphen. straks opeens veel minder goedkope huur- en koopwoningen krijgen. "We verde len de huizen al jaren op de manier zoals Heerma dat wil. Er verandert dus niets" moeilijk. Met mijn huidige maatje heb ik een heel goed contact, we zijn in korte tijd goede vrienden geworden. Maar je moet goed voor ogen houden dat de dood er op volgt. Je moet proberen afstand te nemen en oppassen voor een te grote betrokkenheid. Want het is nu eenmaal geen éénrichtingsverkeer van afwassen en kots opruimen. Je krijgt öok iets terug. Je staat naast je maatje en vertrouwt elkaar. Je hebt een sterk emotioneel contact, er is geen afstand zoals bij professionele hulpverleners. Ik voel me soms een vriend op afspraak". Buddy's begeleiden mensen die weten dat ze doodgaan maar eigenlijk nog midden in het leven staan. Het zijn meestal nog jonge mensen die worden getroffen door deze ziekte en vaak is de drempel hoog om een onbekende in huis te halen en de zelfstandigheid op te geven. Maar aan de andere kant kan een buddy een aids-patiënt ook uit een isolement halen en de eenzaamheid verminderen. Bar is buddy geworden omdat een familielid van hem aan aids is Overigens is De Jong heel tevre den over het aantal huizen dat de provincie aan de gemeenten mag toewijzen. De verschillende dorpen en steden in Zuid-Holland - exclu sief Den Haag en Rotterdam - mo gen volgend jaar in totaal 16.222 hui zen bouwen. "We waren er vanuit gegaan dat we er aanmerkelijk min der mochten bouwen dan vorig jaar. toen we ook rond de 16.000 wonin gen kregen toegewezen. Het valt LEIDEN - Patiënten met multiple sclerose (MS) verkeren vaak lang in onzekerheid over de ware aard van hun ziekte. Ook de betrokken art sen ervaren het als probleem dat het geruime tijd duurt voordat zij met zekerheid een diagnose kunnen stellen. De Stichting MS is van plan door betere voorlichting aan patient en arts te bevorderen dat MS sneller wordt herkent zodat de patiënt be ter wordt geholpen. De Leidse wetenschapswinkel deed samen met onderzoekers van de Leidse universiteit onderzoek naar problemen bij patiënten met MS. Nederland telt 14.000 mensen met MS. een ziekte die kan leiden tot ernstige verlammingsverschijn selen. Opdrachtgever voor het on derzoek was de Haagse MS-stich- ting. Bij het onderzoek waren 1000 MS-patienten betrokken en 23 neu rologen. Veel gehoorde klacht van patiën ten was dat zij in hun ziekte werden miskend Vaak kwam het voor dat de klachten werden afgedaan als psychisch. Zij klaagden bovendien over onvoldoende begeleiding en de steeds wisselende artsen met wie zij te maken kregen zodat er geen vertrouwensrelatie tussen arts en patient kon ontstaan. De betrokken artsen ervaarden het als probleem dat zij onmogelijk kunnen voorspellen hoe de ziekte gestorven. "Na die intensieve periode van zorg en hulp wilde ik niet terug naar de zijlijn en passief toekijken Ik doe dit uit solidariteit. Ik word kwaad als ik aan dat smerige virus denk. die afschuwelijke sluipmoordenaar. Ik wil mijn steentje bijdragen en voel me daarbij wel eens als een soldaat in oorlogstijd Bar vindt het belangrijk dat een buddy kan luisteren naar zijn maatje. "Kun je troosten, met de ziekte omgaan, flexibel zijn. daar gaat het om. Maar daarnaast moet je oppassen dat je er zelf niet aan onderdoor gaat. Datje straks afscheid moet nemen, moetje alvast ergens in je hoofd opslaan. Je moet voorkomen datje zelf ook opbrandt. Je eigen leven gaat verder, hoe hard dat ook is. Je moetje eigen grenzen trekken en voor jezelf kunnen kiezen. Aids staat tussen jou en je maatje in, dat is de harde realiteit. Ik sta zelf midden in het leven, bouw iets op voor de toekomst. Maar mijn maatje moet dingen afronden en loopt de andere kant op. Die tegenstelling is niet makkelijk en de machteloosheid is groot. Gelukkig heb ik mensen om me heen bij wie ik kan aankloppen als ik het moeilijk heb". Bar ervaart het werk als heel waardevol. "Je krijgt er heel veel voor terug: vriendschap en vertrouwen. Je doet ook leuke dingen zoals samen eten of naar de film gaan. Het kan ook heel gezellig zijn en ontspannen, naast die moeilijke periode van het verwerken van de naderende dood. Je krijgt een sterke band met iemand". "We kunnen nog niet van aids winnen maar kunnen wel het laatste stukje leven acceptabel maken. Samen kun je nog lol en plezier hebben, maar vergeet niet dat het eindigt met de dood". De informatieavond over het buddy-project wordt maandagavond om 20.00 uur gehouden in het gebouw van de Stichting Maatschappelijk Werk aan de Herengracht 3a in Den Haag. Op 15 oktober opent het LWH/COC-centrum aan de Langegracht 65 in Leiden het hiv- café dat een ontmoetingsplaats moet worden voor seropositieven en mensen met aids. Het café is vanaf die datum iedere eerste en derde maandag van de maand geopend. dus alleszins mee", aldus De Jong. Het besluit hoeveel huizen de afzon derlijke gemeenten krijgen, valt over ongeveer anderhalve maand. Leiden heeft inmiddels ophelde ring gevraagd aan het provinciebe stuur over de nieuwe verdelingsme thode van Heerma. Die duidelijk heid heeft ze nog niet gekregen. De gemeente kon daarom ook nog geen commentaar geven op de ideeen van de staatssecretaris. zich zal voltrekken. Bovendien ont breekt het aan een adequate thera pie. Dit maakt de arts vrij machte loos tegenover zijn patient. Het feit dat patiënten blijven zoeken naar andere, wellicht succesvolle thera pieën is voor de arts ook vaak moei lijk verteerbaar. Een apart probleem voor de pa tient is, zo bleek uit het onderzoek, dat het veelal lang duurt voordat re- validatiemiddelen als bijvoorbeeld een rolstoel b« chikbaar zijn. Ver antwoordelijk laarvoor is de Ge meenschappelijke Medische Dienst. Volgens de stichting MS is de oor zaak van veel problemen te vinden in de onbekendheid met MS. De stichting wil zich in een voorlich tingscampagne speciaal tot huisart sen richten die vaak als eerste in aanraking komen met MS-patien- ten. Ook de samenwerking tussen huisarts en specialist moet volgens de stichting worden verbeterd om de behandeling van de patient opti maal te laten verlopen Gedacht wordt tevens aan de op richting van re»' onale of plaatselij ke centra voor S 'waar op het ge bied van de med che zorg het beste kan worden gel -den en waar ook de meest optim ,1e psychosociale- begeleiding kan worden gegeven'. Emancipatieproject bij universiteiten DEN HAAG Op verzoek van het ministerie van onderwijs hebben de Vereniging van Samenwerkenden Nederlandse Universiteiten (VN- SU) en het Landelijk Overleg Emancipatiecommissies Weten schappelijk Onderwijs (LOEKWO) een voorstel gedaan voofeen eman cipatieproject. Dat project richt zich op de problemen die vooral vrouwelijke studenten ondervin den bij hun (studie-)loopbaan. Met dit project is 300.000 gulden ge moeid. Een speciaal voor twee jaar aan te stellen emancipatiewerkster zal in ventariseren wat de universiteiten nu al doen aan emancipatiebeleid voor de studenten. Ook zal een ver gelijking worden gemaakt tussen de studieverloop van mannen en vrouwen. Vrouwelijke studenten blijken na afronding van hun studie in minder goede banen terecht te komen, ondanks gelijke prestaties tijdens de studie als mannelijke stu denten. Ook zijn er over de hele li nie meer vrouwelijke academici werkloos dan mannelijke. Verenigingen van kankerpatiënten presenteren zich LEIDEN/DEN HAAG - Negen verenigingen voor kankerpatiënten en het Integraal Kankercentrum West uit Leiden presenteren zich op de Damesbeurs die van 21 tot en met 30 september in het Haagse Congresgebouw wordt gehouden Doel van de deelname aan de beurs is de verenigingen meer bekend heid te geven Volgens het Leidse IKW wordt een op de vier Nederlanders geconfron teerd met kanker omdat hijzelf de ziekte krijgt danwel iemand in zijn buurt erdoor wordt getroffen. Om dat kanker nog steeds een taboe is. raken kankerpatiënten en hun fa milieleden in een isolement. Voor veel kankerpatiënten en familie is het daarom prettig eens met een an der te praten die ook ervaringen met kanker heeft. De patiëntenver enigingen brengt de mensen met el kaar in contact en zorgt voor voor lichting over een van de soorten kanker. Op de Haagse beurs zullen negen landelijke patiëntenverenigingen duidelijk maken op welke manier zij behulpzaam kunnen zijn. De lan delijke verenigingen werken met regionale vertegenwoordigers. Het IKW heeft de namen van de regio nale vertegenwoordigers en deze wijzen zo nodig mensen weer door naar lotgenoten dicht bij de betrok kene in de buurt. De verenigingen richten zich allemaal op patiënten met dezelfde vorm van kanker Zo is er een vereniging van borstkan- kerpatienten, een stomavereniging, een vereniging voor ouders van kin deren met kanker en een werkgroep beenmergtransplantatie. Tijdens de beurs zijn niet alle da gen vertegenwoordigers van alle verenigingen aanwezig: bij toer beurt bemannen vertegenwoordi gers van twee patiëntenverenigin gen de stand. Het IKW. die de stand organiseert en de verenigingen in deze onder steunt. vindt het van groot belang dat de verenigingen bekender wor den. Het IKW is zelf een organisatie die voorlichting geeft aan patiënten en waarbij ook preventie hoog in het vaandel staat Zo is het IKW nauw betrokken bij de sproetenbus die zomers de badplaatsen bezoekt en badgasten de mogelijkheid geeft zich op huidkanker te laten contro leren. 0uö ilirtitos Honderd jaar geleden stond er in de krant: - In den Haagschen kout van de „Prov. Gron. Ct." wordt melding gemaakt van het volgenden voorval, dat vermoedelijk een staartje zal hebben. Een jong schatrijk advocaat, die vol- maakt gelukkig zou wezen, in dien hij lid van den Gemeente raad, der Prov. Staten of van de Tweede Kamer worden kon, had reeds meermalen gepoogd, door eene der Haagsche kiesvereeni- gingen tot candidaat te worden gesteld. Eindelijk was hij in aanmerking gekomen en nu had een kiezer, die niet bijzonder keurig schijnt, op zich genomen overal stemmen voor den eer zuchtig en candi daat te winnen De kiezer, overtuigd dat kleine geschenken de vriendschap on derhouden. had van den candi- daat de schriftelijke belofte we ten te verkrijgen, dat deze hem voor al de te bewijzen tijdroo- vende diensten schadeloos zou stellen. Intusschen liep de candi- datuur op niets uit, dankzij het doorzicht der Hagenaars De verkiezingsagent diende nu bij den candidaaf eene declaratie van 10,000 in wegens gedane uitgaven en werkzaamheden ten behoeve van den candidatuur. De schatrijke candi daat. du- deze mislukte poging wat duur betaald vindt, weigert, en de al les trotseerende omkooper stelt nu eene actie tegen hem m tot be taling van voormelde som. Vijfentwintig jaar geleden - Het Weense dagblad „Express" meldt dat de Hongaarse rege ring heeft besloten het „ijzeren gordijn" in het grensgebied tus sen Oostenrijk en hongarije op te halen. Volgens gezaghebbende kringen tn Boedapest zou als eerste stap de gordel landmijnen in het grensgebied worden ver wijderd. De Hongaarse regering zou hiermee willen bewijzen dat zij de betrekkmgi >i met Oosten rijk wil verbeteren aldus het blad. DEN HAAG - Grote steden die al een flink aantal goedkope huur- en koopwoningen heb ben, krijgen volgend jaar minder geld voor sociale woningbouw. De woningen die op die manier vrijkomen, worden toegewezen aan gemeenten die daar meer behoefte aan heb ben. Althans, dat is het plan van staatssecretaris Heerma van volkshuisvesting. Het voor nemen van de staatssecretaris heeft geen gevolgen voor de grotere steden in Zuid-Holland. Het provinciebestuur verdeelt de woningen al jaren op deze manier. Duinrell stevent dit jaar af op miljoen bezoekers tenlandse bezoekers. Hoewel Ne derland steeds aantrekkerl ijker lijkt te worden voor buitenlanders, houdt Kamsteeg zijn hart vast voor wat betreft het bezoekersaantal dat in 1991 zal worden bereikt. "Er is komend jaar geen enkele grote pu bliekstrekker. Dat geeft een dip in het aantal bezoekers. Als het mee zit kunnen we de trendmatige groei van 3 procent halen en krijgen we in 1991 opnieuw 5,5 miljoen buitenlan ders op bezoek". Hij pleit voor een betere spreiding van de evenemen ten over de verschillende jaren. Dit 'jaar was er erg veel. in 1992 is er de Floriade, maar in de tussentijd is er werkelijk niets. Duitsers voeren nog steeds de bo ventoon. maar steeds meer Italia nen en Spanjaarden ontdekken Ne derland als vakantieland. Het NBT heeft deze landen, waar het ver schijnsel 'buitenlandse vakantie' net ontdekt lijkt te zijn. extra be werkt met reclamecampagnes. Uitstraling Grote evenementen in de Randstad hebben een positief effect op het aantal toeristen in de kustplaatsen. Deze constatering van het NBT wordt onderschreven door direc teur C. Verplancke van de Katwijk- se VW. "Mede dank zij de Van Gogh-tentoonstelling hebben we een fantastisch seizoen gehad. Het voorseizoen is hierdoor aanmerke lijk drukker geweest dan verleden jaar". VW-directeur C. Hugens van Leiden is ook dik tevreden. Het mooie weer heeft de toeristen naar zijn idee geenszins uit de stad ge jaagd. Opvallend is het aantal Italia nen dat de universiteitsstad heeft aangedaan. "Dat danken we aan het Van Gogh-jaar, maar zeker ook aan de extra bewerking van de Italiaan se markt". Tevredenheid ook bij de hotelex ploitanten in Noordwijk. Zowel de eigenaar van het Strandhotel als die van hotel Duinlust merken op dat er in verhouding tot andere jaren meer 'last-minute-boekingen' zijn ge weest. Het weer is en blijft in dit land een onzekere factor en meer en meer toeristen kijken eerst de kat uit de boom. Duinrell De attractieparken hebben goed ge draaid. Duinrell haalt dit jaar, mits de herfstvakantie niet verregent, sinds jaren weereen bezoekersaan tal van éen miljoen. Dat is vooral te danken aan het grote aantal cam- pinggasten. De rederij van Avifau na had een topjaar, voor wat betreft het vogelpark was het weer volgens een woordvoerder iets té goed. "Wij hebben het liefst een temperatuur rond de 20 graden, half bewolkt is en een windkracht drie. Dan loopt het storm", aldus voorlichter P B van der Poel van Avifauna

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 15