Industriële reuzen in monsterverbond 'Winst klein bedrijf kalft af Vakbond wil jeugdig en groot worden Gesteente schenkt NAM in Slochteren meer gas Toch bod op Center Pares ABP wil hogere premie en beleggen over grens Nicaragua kan doodzieke economie niet genezen 't Regent oude CV-ketels! VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1990 ECONOMIE PAGINA 5 Duits/Japans akkoord Daimler-Benz en Mitsubishi TOKYO (Rtr/ANP) - De Duitse industriegigant Daimler-Benz en het enorme Japanse conglomeraat Mitsubishi hebben een soort monsterverbond gesloten over samenwerking op een aantal belangrijke terreinen, variërend van de ontwikkeling en verkoop van auto's, milieutechniek, produktie van micro-chips, vliegtuigbouw, tot de verwerking van au towrakken. SLOCHTEREN (GPD) - Het aardgasveld in het Groningse Slochteren gaat langer mee dan ver wacht, met als gevolg dat de Neder landse Aard-oliemaatschappij (NAM) in Assen er 280 miljard ku bieke meter meer gas uit kan halen. Dat is een hoeveelheid, die goed is voor acht jaar binnenlands gasver bruik op het huidige niveau van 35 miljard kuub per jaar. De structuur van het poreuze ge steente, waarin zich het aardgas van het veld Slochteren bevindt, is van zo goede kwaliteit dat het zelfs bij een druk van onder de vijftig bar nog intact blijft. Dat is uitzonder lijk. In de meeste gasvelden wordt het veld namelijk instabiel, waar door de zandkorrels (en vaak ook water) met het gas mee naar boven komen, wat een verwoestende uit- werkrng heeft op de apparatuur. De produktie wordt dan om technische en economische redenen stopgezet, hoewel het veld nog niet echt leeg is. Regelmatig onderzoek, dat de NAM naar de kwaliteit van het on dergrondse gesteente uitvoert (een normale gang van zaken op elke gas- en olielokatie), heeft aange-, toond dat het gesteente van Sloch teren zich goed zal weten te houden totdat de druk is teruggelopen naar twintig bar. "Het gesteente heeft uitzonderlijke eigenschappen", al dus NAM-woordvoerder Frank Duut. De produktie van het gas uit het Slochterenveld vindt plaats onder natuurlijke druk. Aanvankelijk, bij de start van de ontginning in 1963, was die druk 350 bar. Door het ont trekken van gas aan het veld loopt de druk steeds verder terug. Op dit moment is de druk 185 bar. De NAM had er op grond van statisti sche gegevens altijd rekening mee gehouden dat de produktie bij een natuurlijke einddruk van vijftig bar gestopt moest worden. Dat dit bij hoge uitzondering in Groningen niet het geval zal zijn. heeft de olie maatschappij onder meer zo nauw keurig kunnen vaststellen doordat op tal van plaatsen in het veld extra controleputten zijn geslagen voor het verzamelen van gegevens over de bodemdaling. De ontdekking heeft overigens geen invloed op de plannen om te eniger tijd de druk kunstmatig op te voeren met behulp van compresso ren. Die beslissing is puur afhanke lijk van de vraag naar gas. Door het teruglopen van de natuurlijke druk loopt ook de produktiecapaciteit van het veld terug, waardoor de na tuur op een gegeven moment een handje geholpen moet worden. Het plan van minister Andnessen (eco nomische zaken) de komende jaren meer gas te verkopen aan het bui tenland zou kunnen inhouden dat de compressoren zelfs een paar jaar eerder geplaats moeten worden. De twee concerns hebben tijdens een ontmoeting in Tokyo afgespro ken om in totaal op elf gebieden te gaan samenwerken. Slechts één project gaat onmiddellijk van start. Daimler richt samen met Mitsubis hi een verkooponderneming in Ja pan op voor de Mercedes-auto's. Mercedes, Daimlers autofabriek, krijgt 51 procent van de joint-ventu re, terwijl de Japanse multinational 24,5 procent ontvangt. Mercedes vroegere Japanse importeur Yana- se neemt eveneens deel voor 24,5 procent. "De elf projecten zijn groot en kostenintensief en hebben tijd no dig om tot ontwikkeling te komen. Ik denk dat we tijdens de bespre kingen over de afgelopen zes maan den goed werk hebben verricht", zei Mitsubishi-voorzitter Morohas- hi. De Westduitse financieel-direc- teur Liener verklaarde dat zijn on derneming meer vooruitgang heeft geboekt dan eerder werd verwacht. De twee ondernemingen begon nen zes maanden geleden strategi sche gesprekken over eventuele sa menwerkingsvormen. Volgens ana listen was Daimler vooral geïnteres seerd in de Japanse afzetkanalen van Mitsubishi en de technologi sche kennis inzake elektronica en vliegtuigontwikkeling. Mitsubishi ging met minder concrete doelen naar de gesprekken, maar was nieuwsgierig naar de resultaten. In Tokyo maakten de toplieden van de twee bedrijven verder be kend om samen te streven naar de ontwikkeling en verkoop van ter reinwagens in Japan met als basis model de modellen van Mercedes. Ook willen de bedrijven een plan ontwikkelen om afgedankte auto's te hergebruiken. Ook bij de bouw van een autofabriek in de Sovjetu nie zien de partners elkaar wel zit ten. De vliegtuigfabrieken van de twee bedrijven gaan deskundigen uitwisselen. Over zes maanden komen de lei ders van Daimler en Mitsubishi weer bij elkaar. Volgens Gehard Liener zijn nog meer overeenkom sten niet uitgesloten. Een akkoord over een onderlinge aandelenruil zal er echter voorlopig niet komen. Daimler-Benz topman Reuter ver telde eerder dat hij geïnteresseerd was in kruisverbindingen tussen Daimler en Mitsubishi. Volgens de Japanse topman Morohashi "heeft er geen discussie plaats gevonden met Daimler en hebben we ook van daag er niet over gesproken". Daimler-Benz had in 1989 een omzet van ongeveer 70 miljard dol lar en er werken 368.000 mensen. Mitsubishi bestaat uit een aantal per bedrijfstak uitgesplitste con cerns (chemie, metaal, auto's, de vierde bank ter wereld, enzovoorts) met een totale omzet boven de 200 miljard gulden. ROTTERDAM (ANP) - Center Pares verdwijnt waarschijnlijk van de Am sterdamse beurs. Grootaandeelhouder Scottish Newcastle Breweries, die 74,9 procent van het geplaatste kapitaal van Center Pares in handen heeft, overweegt toch een bod te doen op de resterende aandelen en con verteerbare obligaties. Het verwachte bod zal waarschijnlijk 80 gulden in contanten per aandeel zijn en een vergelijkbaar aanbod aan de houders van de twee converteerbu- releningen (5,75 procent converteerbaar achtergestelde pondenobligaties en 3,75 procent converteerbare achtergestelde guldenobligaties). Uitgaan de van volledige conversie zou het bod overeenkomen met een waarde van het kapitaal van Center Pares van 1,5 mil jard gulden. Op deze basis zou de koopsom die Scottish Newcastle betaalt 604 miljoen gulden bedragen. In juli 1989 verkreeg het Britse bedrijf 65 procent van het geplaatste ka pitaal van Center Pares. Later werd dit 74,9 procent. Bij volledige conver sie van de obligaties bedraagt dit percentage 60,3. Center Pares sprak met de Britten af dat zij de eerstvolgende driejaar geen openbaar bod zouden uitbrengen op de resterende aandelen Center Pares. Nu. eén jaar later, ge beurt dat toch. Handelaren op de Amsterdamse effectenbeurs hebben gis teren dan ook boos gereageerd op de mededeling van Scottish New castle. Zij vermoeden dat Scottish via de beurs stukken heeft bijgekocht. De laatste weken is er op de beurs veel in Center Pares omgegaan. AMEV koopt De Leeuwenhorst aan in Noodwijkerhout NOORDWIJKERHOUT - Verze- keraar AMEV wil congrescentrum De Leeuwenhorst in Noordwijker- hout kopen van het bisdom Rotter dam. Voor de 140 werknemers zal de overneming geen gevolgen heb ben. De bedrijfsvoering van De Leeuwenhorst wordt op de huidige voet voortgezet. Ondernemingsra den en vakbonden zijn over de transactie ingelicht. Met 86 zalen en 470 kamers is de Leeuewnhorst één van de grootste congrescentra in Nederland. AMEV is al in deze tak actief als eigenaar van Kongreshotel en Vergadercen trum Koningshof in Velthoven. CPB voorziet ongunstig effect olieprijs op produktie MAARSSEN De stuntman Ken- nie Gibson, die normaal gesproken zijn kunsten vertoont in Hollywood- films. kwam gisteren in actie bij de opening van een kantoor in \Iaars- sen. Van de grond zweefde hij langs de gevel omhoog met behulp van een 'raketgordel', die van Gibson een soort Superman maakten. (foto ANP) 'Unieke' centrale Enka, de vezel- en polymerendivi- sie van Akzo, en de Gelderse ener giemaatschappij PGEM hebben een akkoord bereikt over de bouw en de exploitatie van een warmte krachtcentrale met een vermogen van 50 megaWatt in Ede. Volgens de twee initiatiefnemers is het project door gebruik van een nieuwe gasturbine uniek in Nederland. Noodwetten Menem De Argentijnse president Carlos Menem heeft gisteren per decreet bepaald dat hij de bijzondere presi dentiële volmachten voor het eco nomisch beleid zal verlengen. De economische noodwet geeft de pre sident het recht om subsidies, kre dieten en belastingverlagingen op te schorten. Ook kan de president ambtenaren ontslaan en belasting ontduikers tot gevangenisstraffen veroordelen. Bulgarije betaalt niet De Bulgaarse buitenlandse han delsbank, die bijna geheel de 10,3 miljard dollar (18,3 miljard gulden) aan buitenlandse schulden contro leert, heeft een akkoord gesloten met westerse commerciële banken om voor een periode van drie maan den geen schulden en rente terug te betalen. Deze tijdelijke afbetalings- stop is ingesteld vanwege de ondui delijke politieke en economische si tuatie in Bulgarije. Grensacties Italië Tientallen Nederlandse vrachtwa gens staan stil aan de Italiaanse grens als gevolg van een stiptheids actie van de Italiaanse douane. Mi nister Maij van (verkeer en water staat) zal op verzoek van Nederland se vervoersorganisaties er bij haar Italiaanse ambtgenoot Bennini op aandringen dat snel een oplossing wordt gevonden voor de telkens te rugkerende acties bij de Italiaanse douane. Hap-snapbeleid Volgens de Industriebond FNV wil een aantal metaalbedrijven in het Rijnmond-gebied opnieuw tijdelijk in het buitenland arbeidskrachten gaan werven. De industriebond, die in vorige jaren ook al fel van leer- trok tegen wervingsactiviteiten over de grens, beschuldigt de me taalbedrijven van een hap-snapbe leid. DEN HAAG (GPD) - Hogere olie prijs en stijgende loonkosten zullen volgend jaar de resultaten van het midden- en kleinbedrijf onder druk zetten. Mede onder invloed van de Golfcrisis zal de produktiegroei fors lager zijn dan vorig jaar. De kosten nemen in hoger tempo toe. Stijgt de produktie van het MKB dit jaar nog 4,5 procent, volgend jaar zal dat 2,75 procent zijn. De loon kosten per eenheid produkt stijgen in 1991 met ongeveer 3 procent, de energiekosten zullen verder toene men. Zelfstandige ondernemers wacht inkomensdaling. Dit schrijft het Economisch Insti tuut voor het Midden- en Kleinbe drijf in zijn economische verken ning voor 1991. De winsten zullen volgend jaar slechts met 3,75 pro cent kunnen groeien, schat het EIM. Bij zo'n matige winstgroei zal Sabena op zwart zaad, KLM kan belang vergroten BRUSSEL (GPD) - De luchtvaart maatschappij KLM heeft een kans om zijn belang in de Belgische bran chegenoot Sabena uit te breiden. De Belgische holdingmaatschappij Sabena, moeder van Sabena World Airlines (SWA), zit dringend om geld verlegen. Sabena heeft 330 miljoen gulden nodig voor de vloot en heeft de Bel gische regering, die 54 procent van de aandelen bezit, om financiële hulp gevraagd. Dat bedrag moet uit de particuliere sector moeten ko men, bijvoorbeeld van KLM. Dat betekent dat de overheid haar be lang in Sabena zal moeten afbou wen. de koopkracht van zelfstandige on dernemers dalen met een half pro cent. In deze prognose is ervan uit gegaan dat de olieprijs zich volgend jaar stabiliseert op een niveau van ruim 20 dollar per vat. De risico's zijn echter groot. Ver dere becijferingen laten zien dat als de olieprijs op 30 dollar per vat komt de produktie van het MKB. nog slechts met één procent zal groeien. Dan zullen de winsten met één procent dalen. De accijnsverho ging op dieselolie en de hogere olie prijs als gevolg van de Golfcrisis lei den dit jaar in het vervoer tot een energieprijsstijging van bijna 10 procent. De winst in het vervoer neemt dan ook nauwelijks toe. In alle sectoren van het MKB zal de groei volgend jaar lager uitval len. Voor de bouwnijverheid wordt zelfs daling van de produktie met 1,5 procent verwacht. De hoge ren testand zet nu de vrije sectorbouw onder grote druk, terwijl de sociale woningbouw de laatste jaren al flink is teruggeschroefd. Verder zit er door de onzekere economische situatie nog maar weinig groei in de aanbesteding van bedrijfsgebou- MANAGUA (AP/IPS) - President Violeta Barrios de Chamorro heeft geen remedie heeft voor de econo mische kwalen van Nicaragua. "Er zijn geen mechanismen die een ein de kunnen maken aan de inflatie en een ommekeer teweeg kunnen brengen in de economie", zei zij vanochtend aan het begin van de nationale verzoeningsbesprekin gen in hoofdstad Managua. Chamorro heeft de besprekingen georganiseerd om overeenstem ming tot stand te brengen tussen het bedrijfsleven, de vakbonden en de politieke partijen over een over gang van de door haar Sandinisti- sche voorgangers opgezette plan economie naar een markt-econo- mie. Nicaragua heeft een inflatie van 3000 procent per jaar. Oud-president Daniel Ortega zei dat zijn Sandinistische partij niet aan de besprekingen deelnam om dat de regering-Chamorro de San dinisten alleen wilde gebruiken om ADVERTENTIE "het economisch beleid van Nicara gua aan het Internationale Monetai re Fonds over te dragen". De Sandinisten verzetten zich te gen plannen van Chamorro om be zuinigingen te creeren door staats boerderijen en staatsindustrieen te verkopen en het aantal mensen in overheidsdienst drastisch te ver minderen. Sandinistische bus chauffeurs zetten donderdag een drie dagen oude staking voort waar mee zij protesteren tegen de voorge nomen afvloeiing van overheids personeel en eisen dat de busdienst aan hen wordt overgedragen. Chamorro, die de regering in april overnam van Ortega, hoopt dat de besprekingen voor eind oktober een akkoord zullen opleveren dat de regering de steun van maat schappelijke groeperingen garan deert bij haar strijd voor verbete ring van de economie. "Er is armoe de, epidemieën, ondervoeding, an alfabetisme en gebrek aan dienst verlening", zei Chamorro. Morgan-bank mag handelen in aandelen WASHINGTON (UPI) - De Fe deral Reserve Board, het be stuur van het Amerikaanse stel sel van centrale banken, heeft de bankiersgroep J.P. Morgan Co. vergunning verleend om op te treden als verkoper van aandelen in de Verenigde Sta ten. Het is de eerste grote Ameri kaanse bank die zo'n vergun ning heeft gekregen, sinds de Grote Depressie van de jaren dertig, toen de Glass-Steagall- wet aandelenhandel door ban ken verbood. Die wet werd van kracht nadat er een golf van bankfaillissementen over het land was gerold. HEERLEN/SCHEVENINGEN (GPD'ANP) De kans is groot dat de pensioenpremie voor ambtena ren binnenkort flink omhoog gaat. Het Algemeen Burgerlijk Pensioen fonds (ABP) voor het overheidsper soneel verwacht in november toe stemming te krijgen om een hogere premie te vragen. Volgens topman Reijnen gisteren bij de presentatie van het jaarverslag over 1989, is het ministerie van financien overtuigd van de noodzaak van een hogere premie. Het ABP vindt een fors hogere premie dan de huidige 8.8 procent nodig om de latere pensioenaan spraken te waarborgen. Reijnen vond het moeilijk aan te geven hoe veel de premie omhoog zou moeten, "maar er is wel wat meer dan een procent nodig". Om verplichtingen en reserves in evenwicht te brengen zou de premie tien jaar lang 12,6 procent moeten zijn. zo heeft het ABP becijferd. Beleggingen Het ABP heeft ook goede hoop op toestemming van minister Kok van financien voor een soepeler beleg gingsbeleid. Het ABP heeft minis ter Kok (gevraagd om meer te mo gen beleggen in het buitenland. Het pensioenfonds hoopt vanaf novem ber 20 procent van haar beleggin gen te kunnen doen in buitenlandse aandelen en onroerende goederen in plaats van de huidige 5 procent. Het ABP mag op het ogenblik niet meer dan vijf procent van het vermogen beleggen in het buiten land en maximaal twintig procent in zakelijke waarden (aandelen en onroerend goed). Als een van de grootste pensioenfondsen ter we reld is het ABP bang binnenkort met die beperkingen niet meer uit de voeten te kunnen. Tenslotte heeft het ABP maar liefst 150 mil jard gulden in de beleggingsporte feuille. Zoveel geld kan het fonds in Nederland moeilijk onderbrengen. De beleggingmogelijkheid in zake lijke waarden moet groeien van 20 naar 30 procent, omdat dan meer rendement wordt verwacht. De mi nister van financien had de afgelo penjaren weinig zin om aan die ver ruiming toe te geven, onder andere uit vrees voor een kapitaalvlucht naar het buitenland. Maar omdat het ABP zegt over de grens meer rendement te kunnen behalen, lijkt het ministerie binnenkort OVer taj te gaan. Het ABP behaalde in 1989 een beleggingsresultaat van 8 pro- Philips verkoopt belang AT T NSI EINDHOVEN (ANP) - Philips heeft gisteren haar belang van i5 procent in AT&T Network Systems International (telefooncentrales) verkocht aan AT&T. Met de vei- koop krijgt de Amerikaanse com municatiegigant een belang van 74 procent in AT&T NSI. Philips, die in 1984 met AT&T het Europese telefooncentralebedrijf oprichtte, heeft de laatste jaren haar aandeel in NSI verkleind van 50 tot 15 procent AT&T NSI heeft het hoofdkantoor in Hilversum en boekte in 1989 een nettowinst van 30 miljoen gulden. De omzet be droeg 13,1 miljard gulden. Bij AT &T NSI werken in Nederland in to taal 4300 mensen. i het jaarverslag...naar het bui- Want iedereen gooit z'n oude CV-ketel eruit Hoog Rendement, en kiest de Radson NOX HR. Hoog Rende- dus Superzuinig, ments Stooktechniek van het hoogste Milieuvriendelijk, niveau. Voor elk huishouden dat voordelig Royaal warm water en milieubewust wil genieten van het Plus f 350,- subsidie! hoogste warmtekomfort. Kies Radson. ^lijn ketel gaat 'r ook uiL Stuur me de folder over Radson NOX HR CV-ketels en kombi's. LDK-I I In envelop zonder postzegel r RADSON spaart u energie Net opgericht VCA streeft naar 300.000 leden Van onze correspondent Luuk Sengers DEN HAAG (GPD) - Over het lot van ambtenaren wordt al lang niet meer aan de overlegtafels van Bin nenlandse Zaken en Sociale Zaken beslist. De kaarten worden tegen woordig geschud in organisaties als de SER, de Stichting van de Arbeid en de Sociale Verzekeringsraad. Voor vakbonden die op dat niveau willen meepraten zit er niets anders op dan zich aan te sluiten bij een vakcentrale. Dat is de reden waarom 18 voor heen ongebonden vakorganisaties zich hebben verenigd in een nieuwe vakcentrale: de Algemene Vakcen trale (AVC). Dat zei voorzitter mr. J.C. van der Hoek van de nieuwe centrale gisteren bij de officiële pre sentatie. De .AVC is de vierde en voorlopig kleinste vakcentrale in Nederland. De AVC heeft 125.000 leden bij de overheid, in de zorgsector en het be drijfsleven. Veruit de belangrijkste organisatie binnen de nieuwe vak centrale is het Ambtenarencentrum (AC) met 107.000 leden. De grootste bond van de AVC in de marktsector is Het Zwarte Corps (HZC), de vak bond van kraanwerkers in de weg en waterbouw met ruim 8.000 leden. Aan de oprichting van de AVC is bijna tien jaar soebatten voorafge gaan. Het Ambtenarencentrum zou eerst toetreden tot de vakcentrale MHP, maar dat liep in 1986 stuk op verzet van bij de MHP aangesloten bonden voor hoger personeel. De MHP vertegenwoordigd voorname lijk middelbaar en hoger personeel, terwijl het AC ook lagere functiona rissen onder de leden telt. Na de mislukte toenadering werd beslo ten tot de oprichting van een nieu we vakcentrale. Van der Hoek, voorheen eerste onderhandelaar van het Ambtena rencentrum. verklaarde de opmer kelijke stap om een nieuwe vakcen trale op te richten uit de behoefte van de aangesloten bonden om een toontje mee te mogen blazen in het centrale overleg tussen het kabinet en werkgevers- en werknemersor ganisaties. De AVC is niet opgericht uit levensbeschouwelijk of politiek oogpunt. Daarin onderscheidt ze zich van de andere vakcentrales, al dus Van der Hoek. Die andere vakcentrales, de FNV, het CNV en de MHP, hebben terug houdend en afwijzend op de nieuwe vakcentrale gereageerd. De vakcen trale CNV bestempelt de nieuwko mer als 'overbodig'. "Het CNV ziet niet in wat de nieuwe vakcentrale voor nieuws onder de zon brengt in vakbondsland." Volgens het CNV bieden de bestaande vakcentrales voldoende mogelijkheden voor vakbonden om zich te organiseren. Jongeren AVC-voorzitter Van der Hoek deed zijn best om aan te tonen dat de nieuwe vakcentrale wel degelijk iets anders wil dan andere vakcen trales. De AVC tilt bijvoorbeeld niet zo zwaar aan arbeidstijdverkorting en verder is de vakcentrale voor stander van een gematigde inko mensontwikkeling. Op een punt verschilt de AVC duidelijk van de andere vakcentra les De nieuwe vakcentrale streeft naar organisatie per beroepsgroep en niet per bedrijf of bedrijfstak. 'Het maakt voor de belangenbehar tiging niet uit of een automatise ringsdeskundige bij de overheid of in het bedrijfsleven werkt", aldus Van der Hoek. Volgens de AVC-voorzitter is er een groeiepde behoefte, vooral on derjongeren. om met beroepsgeno ten te praten. Daarom ziet de toe komst van de nieuwe vakcentrale er waarschijnlijk rooskleurig uit, al dus Van der Hoek. "Het moet moge lijk zijn om binnen drie jaar 250.000 of 300.000 leden te hebben.-' Het succes van de vakcentrale hangt vooral af van de mate waarin ze er in slaagt om bonden die nu nog ongeorganiseerd zqn voor deelna me te interesseren. En van de vraag of ze inderdaad ook zetels krijgt in de SER. de Stichting van de Arbeid en de SVR. Dat zal zeker nog enige jaren duren. Voor een zetel in de SER moet de AVC bijvoorbeeld eerst twee jaar rechtspersoon zijn. Bovendien kan de AVC alleen ze tels krijgen in de centrale organen als andere vakcentrales bereid zijn om plaatsen af te staan Het is nog maar de vraag of die bereidheid bij de vakcentrales wel zo groot is na dat ze nog niet zo lang geleden ook al zetels hebben afgestaan aan de MHP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5