HP DE TIJD
Vissers en boeren
betreuren aftreden
Kabinet verliest zwaargewicht
Eis van 3 jaar voor kunstroof
HE DE TIJD
Dubbel zo
interessant
"Beleid Braks functioneerde behoorlijk"
Justitie wil in krant voor
verdachte waarschuwen
Slachtoffers Zetten woedend
op bestuur heldringstichting
Zuiverheid
DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1990
BINNENLAND
PAGINA 3
Commentaar
DEN HAAG (GPD/ANP) - Een
speciale commissie gaat staatsse
cretaris Simons (volksgezondheid)
adviseren hoe het werk van de ver
pleegkundige aantrekkeiijker kan
worden gemaakt. Het Leam, be
staande uit deskundigen uit de
praktijk, zal onderzoeken hoe de ar
beidsomstandigheden kunnen wor
den verbeterd. Daarbij moet wor
den gedacht aan het werkdruk-pro-
Positie van
verpleging
onder de loep
De instellingen krijgen overigens
geen "blanco cheque" voor het ex
tra geld (de komende jaren is ruim
800 miljoen beschikbaar voor ver
lichting van werkdruk en betere ar-
beidsvoorwaraden), zoals D66
vreesde. Ze moeten het wel degelijk
gebruiken voor '.'meer handen aan
het bed". Machtsmiddelen om dat
af te dwingen ontbreken, maar. zei
Simons, de besteding zal "uiterst
bleem, de kwaliteit van het werk en over de arbeidsproblemen in <je ge_ zjchtbaar" mQeten z,jn Het is de be
de relatief grote uitstroom. Veel
mensen houden het na enkele jaren
voor gezien en verlaten de gezond
heidssector.
zondheidszorg.
Er is wel extra geld uitgetrokken
om meer (leerling-)verplegenden en
verzorgenden aan te trekken, maar
het aanbod dreigt achter te blijven
bij de vraag. Ook binnen de instel
lingen moet volgens Simons de po-
doeling dat bonden en werkgevers
gegevens leveren voor een voort
gangsrapportage
Begin volgende week zal Simons ullgcu lllucl. vwl~clia uu-
de commissie officieel presenteren, sitie van verpleegkundigen en ver- voorrang gekregen. Binnenkort is
Namen zijn nog niet vrijgegeven. - ernvprWmrpr Hp vprHplimx v*n hpt
LEEUWARDEN/KATWIJK (GPD) Het aftreden van minister Braks wordt door boeren friaar het gaat om mensen die 'her
en vissers betreurd. "Ik ben de eerste om toe te geven dat het jarenlang een puinhoop is kenbaar zijn voor het veld'. De
geweest, maar het algelopen jaar stond er toch een beleid dat heel behoorlijk functioneer- dens^verfp^mp^dp Kamtr afatprpn chamell->ke overbelasting te voorko-
de", zegt D. Hoek, één van de voormannen van de Katwijkse rondvisvloot. "Hij had van b men
mij dan ook nog wel een paar jaar mogen blijven zitten".
zorgenden worden versterkt. Ver
der moet worden gekeken naar
technische mogelijkheden om li
er overleg over de verdeling van het
geld in 1991. Daarbij zal nog gede
tailleerder worden gekeken naar
verschillen in "zorgzwaarte" tussen
instellingen en regio's.
Hoek wijst erop dat de vangstquota
op dit moment strak worden nage
leefd. "Pat is zijn verdienste ge
weest. want als visserij sector waren
we daar niet toe in staat. Wat dat be
treft zijn we geen goede rentmees
ters geweest". Voorzitter C. Haas
noot van de Katwijkse vereniging
van schipperseigenaren sluit zich
bij collega aan. "In IJmuiden. waar
onze meeste schepen binnenko
men, is de controle inmiddels nage
noeg perfect", zegt hij.
Haasnoot betreurt het ook dat er
DEN HAAG/VENLO (GPD) De verdachten. "In principe zullen wij
directeur van het Dagblad voor een dergelijke advertentie weige-
Noord-Limburg J. Gerits heeft ren. Als de rechtbank inderdaad de
principiële bezwaren tegen de eis van de officier overneemt, wil ik
plaatsing van een advertentie in zijn eerst met de rechter hierover van
dagblad waarin de rechtbank de gedachten wisselen. Er zitten nogal
straf openbaar maakt die een 30-ja- wat haken en ogen aan de zaak",
rige inwoner van het Limburgse j-,e dictie van het dagblad De
plaatsje Helden wegens een zeden
misdrijf mogelijk zal krijgen. Vol
gens, Gerits gaat het niet aan dat ie
mand op een dergelijke manier
"aan de schandpaal wordt gena
geld".
De officier van justitie had de pu
blicatie van het vonnis als bijko
mende straf geëist tegen de Lim
burger, die ervan verdacht wordt
met een 15-jarig meisje vleselijke
gemeenschap te hebben gehad. De
rechtbank in Roermond doet op 25
september uitspraak in de zaak.
Het is in de Nederlandse recht
spraak vrij uniek dat bij een zeden
zaak het vonnis wordt gepubli
ceerd. Bij economische delicten
een bewindsman verdwijnt die in ter onvoldoende greep op de mate-
Brussel een goede reputatie had. rie heeft gehad", zegt ook visserij
en heeft binnen de EG ontzettend voorman Nooitgedagt. "Maar wat
veel voor ons kunnen doen". De Ne- mij betreft had de minister absoluut
derlandse vissers kunnen hun borst niet hoeven aftreden",
natmaken nu de visaffaire is uitge- "Rz-vprpn
lopen op het gedwongen vertrek e
van de minister, stelt ook Klaas Kra- Landbouwschapsvoorzitter Mares
mer, voorzitter van de Federatie van betreurt het dat een "minister van
Visserijverenigingen. Hij vreest dat landbouw moet aftreden om een
de opvolger van Braks politiek ge- niet-agrarische zaak. Het gebeurt
dwongen zal worden de vissers met bovendien juist op een moment dat
de landbouw op een kruispunt
staat. Nationaal is het milieubeleid
aan de orde, internationaal worden
de GATT-onderhandelingen afge
rond".
"Wat het milieubeleid betreft,
moeten we een minister moeten
hebben die goed de grenzen kent
van landbouw en milieu. Als zo'n
beleid niet goed wordt aangepakt,
gaat dat ten koste van de landbouw
en misschien ook wel ten koste van
het milieu". Mares vindt dat Braks
zo'n situatie in de vingers had. „Hij
had de zaken aardig op de rails
staan".
Voor de akkerbouwers is Braks'
beleid "te star" geweest, zegt voor
zitter Doornbos van de Christelijke
Boeren en Tuindersbond, "maar
aan de andere kant vind ik het toch
Limburger zegt in principe geen jammer dat hij weggaat. Een opvol
moeite te hebben met de eis van de ger zal niet direct meer speelruimte
officier, "al naar gelang de uit- krijgen naar de akkerbouwers toe
spraak van de rechter en de inhoud dan hij heeft gehad. Nee, ik sta niet
van de advertentie". te juichen".
APELDOORN - Minister Alders (milieu) sloeg gisteren met een grote hamer op een reuzebatterij. Hij opende
daarmee de TNO-proefinstallatie voor verwerking vannikkel-cadmium-batterijen. Bij die gelegenheid pleitte Al
ders voor het heffen van statiegeld op batterijen. (toto anp>
Van ANP-correspondent
Kees Pijnappels
DEN HAAG - Uiteindelijk wordt
Gerrit Braks dan toch nog bijge
schreven in het rijtje ministers en
komt dat vaker voor. Volgens pers- staatssecretarissen dat in het 'tijd-
officier mevrouw mr. E van der Pijl perk Lubbers' moest aftreden. Van-
in het arrondissement Roermond is af 4 november 1982 (toen het eerste
de bewuste officier niet buiten zijn kabinet Lubbers werd beëdigd) is
boekje gegaan met zijn eis. "Een of- hij na Charles Swietert, Willem van
ficier kan openbaarmaking van een Eekelen, Arend-Jan Evenhuis, Re-
s eisen op grond van artikel 9
1 der Linden en Gerrit Brokx,
■an de strafwet. Het komt inder- nummer zes. Maar het had niet veel
daad maar zelden voor dat het in gescheeld, of Braks zou veel eerder
een zedenzaak wordt toegepast", al
dus mr. Van der Pijl.
Directeur Gerits verwijst naar re
cente uitlatingen van minister
Hirsch Balin van justitie, waarin
deze de pers verzoekt terughouden
der om te gaan met de privacy van
Verdiensten
Defensie verdient 50 miljoen gul
den met het later betalen van btw
over Leopard 2-tanks. Door een zo
genaamde 'hoefijzer-constructie'
wordt over nieuwe tanks die in Ne
derland enige tijd in depots opge
slagen zijn, pas bij gebruik btw be
taald. Daarvoor worden ze eerst via
West-Duitsland, waar de fabriek
van de Leopards gevestigd is, ons
land weer ingebracht. Bij de invoer
hoeft alleen over de dagwaarde van
de tanks btw te worden betaald. Op
die manier heeft Defensie op 87
Landmachttanks het belasting
voordeel behaald.
Camper
De sinds 23 augustus spoorloos ver
dwenen camper van het Kerkraads
echtpaar Widdershoven-Groen, dat
tijdens een vakantie in Oostenrijk
werd overvallen, is terecht. De cam
per is aangetroffen in de stad Pilzen
in Tsjechoslowakije waar twee
Tsjechen hem gebruikten bij een in
braak. De Tsjechen werden op he
terdaad betrapt. Een van hen, een
man van 35 jaar, kon worden aange
houden. de ander ontvluchtte
Milieu
Het milieuklachtennummer van de
provincie Noord-Brabant is vol
gend week maandag en een deel
van de daarop volgende dag onbe
reikbaar. Dat
van een milieumaatregel in het pro
vinciehuis. Onlangs is namelijk be
sloten alle asbest te verwijderen uit
het verwarmingssysteem. Daarbij
worden vergaande veiligheidsmaat
regelen in acht genomen, waardoor
hele afdelingen tijdelijk niet kun
nen functioneren.
aan het rijtje zijn toegevoegd.
Eind 1986 wankelde Braks' posi
tie voor de eerste keer. Na geruch
ten over een grijs en zwart circuit in
de visserij en massale ontduiking
door Nederlandse vissers van EG-
vangstregels met medeweten van
het ministerie, stelde een commis
sie van de Tweede Kamer een on
derzoek in. De Commissie Visquo-
teringsregelingen maakte in juni
1987 bekend dat sprake was 'ver
wijtbaar medeweten', niet altijd
even doeltreffend beleid en soms
niet loyaal uitvoeren van EG-regels de aanpak van het mestprobleem
door het ministerie. Braks werd als traineerde, leek Braks niet te deren,
minister verantwoordelijk geacht. Het rapport van de Algemene Re-
In het daarop volgende Kamerde- kenkamer over het mestbeleid is
bat maakte Braks een diepe knie- nog niet gepubliceerd, maar naar
val. Hij trok het boetekleed aan, zeg- verluidt hoefde Braks uit die hoek
de scherpere maatregelen-toe en be- geen zware verwijten te verwach-
loofde de Kamer geregeld op de ten.
hoogte te houden van zijn visserij- Integendeel. Braks kan worden
beleid Premier Lubbers gaf hem de beschouwd als de architect van
rugdekking. H,j had zelfs al direct h t huidi mestbeleid. Sinds 1984
na het verschijnen van het rapport hy eI geslaagd de mentaliteit
duidelijk gemaakt dat Braks mocht Jde veegoude*s 180 graden te
blijven. Er is sprake van een zeer buj Werd de a k van het
ernstige problematiek, waarvan de mestprobleem in het begin van de
politieke consequenties met zijn toe jaren tacht] beschouwd als
te schrijven aan de verantwoorde- emstige bedreiging van de vee-
11 J""? SLef een mmlster houderij, nu overheerst het besef
verklaarde T.uhhers da( d(, geen tockomst heeft
als de belasting van het milieu niet
wordt teruggedrongen. Niet dat het
van harte gaat, maar er gebeurt veel.
Voordeel was dat Braks wist
waarover hij sprak, hij kende zijn
erklaarde Lubbers.
Kleerscheuren
Zonder al te veel kleerscheuren
overleefde Braks daarna nieuwe af
faires zoals het geknoei met subsi-
dies in de bosbouw (1987) en begin Sm zi fn kénn?s van de
ditjaar het zwarte melkcu-cuit. Ook landbcuw te onderstrepen, pochte
hij wel eens dat hij zelfs in het bezit
was van een melkersdiploma. Ook
zijn collega's in Brussel hebben er
varen tijdens de soms dagen- en
nachtenlang durende marathonver
gaderingen, hoe vertrouwd de Ne
derlandse landbouwminister was
met het zo ingewikkelde gemeen
schappelijk landbouwbeleid.
Vertraagd, maar toch is het nu de
vis die Braks nu de kop kost. Een
val die voor de visserijwereld waar
schijnlijk als boemerang werkt
want met Braks vertrekt een zwaar
gewicht. Slagen minder dan zes
honderd vissers erin de ondergang
van Braks te bewerkstelligen, die
zelfde vissers zullen er ook door
worden getroffen. Het Europees
stelsel van visquotering komt vol
gend jaar in de EG in Brussel ter
discussie. Cruciale vraag is of èn
hoe het huidige quoteringsstelsel
gehandhaafd blijft. Maar vooral: of
Braks' opvolger erin slaagt net zo
veel kastanjes uit het Brusselse
ZETTEN (GPD) - Het Steun
punt Slachtoffers Zetten is woe
dend op het bestuur van de
Heldring Stichtingen. Ex-pupil
len van deze inrichting voor moei
lijk opvoedbare jongeren hoop
ten vergeefs dat het bestuur me
deverantwoordelijkheid op zich
zou nemen voor de praktijken
van de voormalige psychiater en
directeur Finkensieper. Deze
werd in mei door de Arnhemse
rechtbank veroordeeld tot zes
jaar cel wegens seksueel mis
bruik van de aan hem toever
trouwde pupillen.
Het Steunpunt zou deze week
een gesprek hebben met het be
stuur. Maar al voor het overleg iet
het bestuur van de stichting een
persbericht uitgaan, waarin het
de praktijken van Finkensieper
weliswaar sterk afkeurt, maar
waarin niet gesproken wordt vah
medeverantwoordelijkheid.
Dit bericht schoot het Steun
punt in het verkeerde keelgat.
Woordvoerster A. Bijnoord: "Een
grote hypocriete bende is dat be
stuur met voorzitter Bakker voor
op. Het enige wat die lui gedacht
hebben is, hoe ze zich het beste
konden indekken. Het bestuur
heeft ons honds behandeld. We
hebben de hele avond voor joker
gezeten. Gemeend dat we een se
rieus gesprek hadden, terwijl die
huichelaars de pers al hadden in
gelicht. Geen wonder dat met
zo'n bestuur mensen jaren lang
misbruikt konden worden"
Bijnoord is razend. De actie
voerders hadden afgelopen vrij
dag met een bezettingsactie een
gesprek afgewongen met het be
stuur van de Heldringstichting.
Het Steunpunt hoopte dat de
Heldringstichting de medever
antwoordelijkheid erkende voor
de misdrijven die gebeurd zijn en
dat ze excuses aan zou bieden aan
de slachtoffers.
De PvdA-fractie in de Tweede Ka
mer heeft, nadat VVD, D66 en
Groen Links dat al eerder deden,
een correct standpunt ingenomen
minister Braks kan niet aanblijven
als minister. Bij het debat in 1987 er
kende Braks dat hij op de hoogte
was van ernstige vangstoverschrij-
dingen door de Nederlandse vissers
en beloofde hij daar een eind aan te
maken. De PvdA-fractie, toen nog in
de oppositie, nam daar genoegen
mee en liet de minister zitten.
Nu, drie jaar later, heeft de PvdA
moeten vaststellen dat de minister
er niet in geslaagd is deze zaak on
der controle te krijgen. Een minister
die niet in staat is te doen wat hij be
looft, onvoldoende greep heeft op
zijn departement en bovendien in de
Kamer de indruk wekt dat dat alle
maal wel meevalt, kan niet gehand
haafd blijven.
Dat de PvdA nu in de regering zit.
maakt geen enkel verschil. Het par
lement en dus ook de regeringsfrac
ties daarin hebben een eigen ver
antwoordelijkheid. Het is een onjuis
te gewoonte geworden in Nederland
dat regeringsfracties hun parlemen
taire taak ondergeschikt achten aan
het overeind houden van de coalitie
waar ze deel van uitmaken. Het op
zeggen van het vertrouwen in minis
ter Braks is dus terecht. Er zal een
andere minister moeten komen en
de coalitie kan voortbestaan.
Of de politieke gevolgen van dit al
les ernstig zullen zijn, zal moeten
blijken. De schermutselingen rond
de alom bekritiseerde Miljoenennota
1991 zal de PvdA niet de overtuiging
hebben gegeven dat de coalitie met
het CDA zonder meer een succes
zal worden. Als er dan toch een par
tijpolitieke kant zit aan het heenzen
den van Braks, dan zal dat de vrees
van de PvdA zijn om ten opzichte
van het CDA in een eenzelfde on
dergeschikte rol terecht te komen
als de VVD in vorige coalities
Treinkaartje
3,5 duurder
UTRECHT (ANP) - De tarieven van
de Nederlandse Spoorwegen gaan
per 1 januari 1991 met gemiddeld
3,5 procent omhoog. Dat blijkt uit
een mededeling, woensdag, van het
ministerie van Verkeer en Water
staat. Tot nu toe was het gebruike
lijk dat tariefsverhogingen per 1
april werden doorgevoerd.
Een uitzondering is gemaakt voor
de NS Jaarkaart, de Jaartraject-
kaart (die nog dit jaar wordt inge
voerd) en de Kortingkaart. De tarie
ven van die kaarten gaan "om tech
nische redenen" op 1 april omhoog
De Kortingkaart zal hoogstwaar
schijnlijk op termijn uit het assorti
ment verdwijnen. De Spoorwegen
willen de kaart, die 40 procent kor
ting geeft op losse kaartjes en abon
nementen, echter niet in één keer
afschaffen. Oude klanten zullen
hun kaart wel kunnen verlengen,
maar er worden volgend jaar geen
nieuwe Kortingkaarten meer uitge
geven.
ADVERTENTIE
Braks: ...kende z'n zaakjes...
(foto ANP» vuur te slepen
rechtbank in Amsterdam 6c-
t vangenisstraf van drie jaar geëist te-
roao in o r»rr>. ggn gen 40_jarjge man wegens Uit-
lokking van diefstal van drie schil
derijen.
justitie wegens heling vervolgd, ter
wijl de ander de diefstal daadwerke
lijk gepleegd zou hebben. Eerder
had de Amsterdamse rechtbank de
Amsterdammers tot gevangenis
inbraak uit het Stedelijk Museum in
Amsterdam gestolen. Het ging om
de "Anjelieren" van Vincent van
Laagvliegen Gogh, "I^Maison du Maitre Adam henöpdrachtgegëvëndedn'eschiï
Het laagvliegen met militaire jacht- ,ud a XBrs e" derijen uit het Stedetijk Museum in
vliegtuigen boven Noord-en Oost- het stilleven Bouteide et Pommes
Nederland is sterk beperkt, nu zo- "an Cezanne, De schilderijen heb-
wel de Nederlandse als de Westduit- ben ee? gezamenlijke waarde van
se luchtmacht hun laagvliegoefe- naar schatting 25 miljoen gulden.
Amsterdam te stelen. Zij verklaar
den op de zitting dat de man zelfs
een beschrijving van de gewenste
doeken had gegeven, met het ver-
ningen in de Bondsrepubliek heb- Anderhalve week na de diefstal zoek de kunstwerken voor hem te
ben stopgezet. De twee laagvlieg- ^reeg de politie de drie schilderijen ontvreemden. Volgens hen was het
routes boven Noord- en Oost-Ne- vrijwel onbeschadigd in handen echter niet de bedoeling om het
door tussenkomst van een pseudo-
derland vormen de verbinding tus- ocuuuciij
sen de laagvlieggebieden in de kopeI> Deze buitenlandse politie- maar het werk van Monet, waar hij
schilderij van Jongkind te stelen,
Bondsrepubliek
Betoging
Personeelsleden en bewoners van Duitse mark kopen,
het asielzoekerscentrum in Echt In een hotel in de hoofdstad, waar
hebben gisteren gedemonstreerd de transactie zou plaatsvinden,
tegen de sluiting per 1 oktober van hield de politie drie mannen aan,
hun centrum. Dat is ingericht in de onder wie de verdachte. De twee an- gen tegenover de rechtbank. Hij
----- voor een sneue aieisiai, zoaai nij nei
S!LnTiTl5nlVOOr m JOen ernaast hangende schilderij van'
Jongkind had genomen.
leegstaande gebouwen van een dere mannen, 33 en 38 jaar, traden
voormalige pedagogische acade- op de zitting als getuigen op.
mie. De ongeveer 150 betogers bo- Tegen hen had het gerechtshof m
ontkende als opdrachtgever gefun
geerd te hebben. Nadat hij via de ra-
dio van de kunstroof op de hoogte
L. Janssen Amsterdam in oktober vorig jaar was gesteld, verwittigde hij volgens
i. gevangenisstraffen van respectie- eigen zeggen zijn toenmalige advo
caat, mr. A. Zeegers. Zijn raadsman
zou volgens hem als bemiddelaar
bij de verkoop van de schilderijen
optreden en daarmee tipgeld van de
verzekering incasseren. In ruil voor
deze diensten zou verdachte een be
drag van 150.000 gulden 'krijgen.
Zeegers zou volgens hem vervol
gens de politie hebben ingelicht in
ruil voor de garantie dat zijn cliënt
niet vervolgd zou worden.
Mr. Goes achtte bewezen dat de
man de diefstal had uitgelokt, door
te wijzen op de verklaringen die de
twee getuigen de dag na de aanhou
ding onafhankelijk van elkaar had
den afgelegd. Beiden wezen de man
destijds als opdrachtgever van de
kunstroof aan. Tijdens de zitting
bleven de getuigen bij deze verkla
ring. Ook uit andere tijdens de zit
ting behandelde verklaringen bleek
's mans initiërende rol, meende de
officier van justitie.
De raadsman van de verdachte,
V. Kraal, acht het onbewijsbaar dat
zijn client de diefstal zou hebben
uitgelokt. "Als mr. Goes mijn cliënt
medepleging van de diefstal ten las
te had gelegd, dan zou de officier
meer succes hebben voor wat be
treft de bewijslast", zo besloot de
advocaat zijn pleidooi.
De rechtbank doet op 3 oktober
uitspraak.
De erfzonde van
een aartsengel
Het zieke Nederland
De Nederlandse werknemer is zo
ongeveer de ziekste ter wereld.
Als we de cijfers moeten geloven
Maar dat moeten we niet
Der Botschafter
Bij het afscheid van een goede Duitser
Otto von der Gablentz: „Nederland
blijft maar lastig."
De 'ziekte'van
Nederland
De foute diagnose van Ruud Lubbers
De a-socialen
De televisie-criticus
Een interview door Martin Bril met de
verpersoonlijking van de Volkskrant.
Sietse van der Hoek
Bijna dood
Ze waren bijna dood, maar keerden
terug: een onderzoek
Nachtleven
Op de laatste pagina voortaan
tweewekelijks - afwisselend met
Milieu - een nachtelijke foto
reportage
Haast u!
Het eerste nummer was binnen de
kortste keren uitverkocht. Dus om
teleurstelling te voorkomen: haal liefst
vandaag nog dit nieuwe nummer in de
boek- en ti|dschriftenhandel'
Overal verkrijgbaar in boek- en tijdschriftenhandel
