Veel militaire bases dicht in Duitsland Winnie Mandela door rechtszaak in grote problemen Sabotage-politiek' Ryzjkov Amnesty: leger Sri Lanka zet terreurbewind voort Felle aanklacht Solzjenitsin Rebellen gedood bij bestorming Verenigde Staten lenen Israël 'slechts' wapens 'Leger Irak uitgebreid' Indiase kinderen: hoop onze produkten niet WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1990 BUITENLAND PAGINA 7 VS en Frankrijk kondigen vertrek troepen aan WASHINGTON/MÜNCHEN (Rtr/DPA/AFP/AP) De Verenigde Staten en Frankrijk sluiten een groot aantal militaire bases in de Bondsrepubliek Duitsland. De VS maakten gisteren bekend dat 108 bases dichtgaan. Frankrijk haalt in twee tot driejaar 2 van de 3 di visies terug. Dat betekent dat het Franse leger op Duits grondgebied inkrimpt van 51.000 naar 15 a 20.000 manschappen. Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU - Sovjet-premier Ni kolai Ryzjkov is gisteren in de Op- Onder het motto "De weder geboorte van Rusland" bepleit te Solzjenitsin de onmiddellijke ontbinding van de Sovjetunie als eenheidsstaat. Solzjenitsin toonde geen en kel mededogen voor Sovjet-lei der Gorbatsjov, die de schrijver vorige maand weer tot Sovjet burger benoemde. "Vijf jaar pe restrojka hebben ons niets an ders bezorgd dan wat wijzigin gen in de partijleiding en een nieuw, maar kunstmatig kies stelsel, dat er slechts toe dient de partij aan de macht te hou den", schrijft hij. Lichtend Pad probeert makkers uit gevangenis te halen CHAQECC Een patrouille van de regeringsgezinde 'Ronderos' in het Andes-gebergte in Peru. (loln KI'Al perste Sovjet beschuldigd van 'sa botage-politiek'. De radicale burge meester van Leningrad, Anatoly Sobtsjak, zei dat Ryzjkov niet had meegewerkt aan de onder verant woordelijkheid van president Gor batsjov en diens Russische collega Jeltsin opgezette commissie-Sjata- lin. Deze moest een alternatief plan opstellen voor het sterk bekritiseer de Ryzjkov-programma voor de overgang naar een markteconomie. Sobtsjak verweet Ryzjkov dat hij wèl zijn handtekening had gezet on der het in juli tussen Gorbatsjov en Jeltsin gesloten akkoord, maar niets had gedaan aan de daarin op genomen verplichting te werken aan een gezamenlijk economisch plan. Bovendien vond Sobtsjak dat Ryzjkov politieke verantwoording moest afleggen voor de weigering door een aantal centrale ministeries (waaronder financien) om gegevens te verstrekken aan de Sjatalin-com- missie. In het vooijaar veroorzaakte Sobtsjak groot tumult in het Unie- De rebellen ondernamen de actie bij het gevangeniseiland El Sepa, in de rivier de Urubamba, 500 km ten noordoosten van Lima, afgelopen zaterdag. Zo'n dertig gevangenen zagen volgens de politie kans om tij dens de hevige strijd met de rebel len van de maoïstische terreurbe weging 'Lichtend Pad' (Sendero Luminoso) te ontsnappen. Bij het merendeel van de ontsnapten ging het eveneens om leden van die be weging. Volgens de politie lijden veel van de ontsnapten aan malaria en tbc. Na de strijd voerden de aanvallers de lijken van ruim 70 omgekomen medestrijders in kano's af. zei de po litie. Aan de kant van de politie en gevangenisbewaking zouden een dode en drie zwaargewonden zijn gevallen. De directie van het gevangenis wezen sprak in een verwarrende verklaring tegen dat er 'sendensten' van het eiland waren ontkomen Zij verklaarde dat El Sepa een open in richting is met momenteel maar 27 gedetineerden. GOLFCRISIS GOLFCRISIS GOLFCRISIS GOLFCRISIS GO TEL AVIV - Israel heeft Was hington er niet van kunnen over tuigen haar 4,5 miljard dollar ho ge militaire schuld aan de Ver enigde Staten kwijt te schelden. Op het Israëlische verzoek on middellijk grote wapenleveran ties naar Israel te sturen "om aan de gevaren van Saddam Hussein het hoofd te kunnen bieden", zijn de Amerikanen slechts gedeelte lijk ingegaan. Gisteravond meldde de Israëli sche televisie dat Washington Is rael op zeer korte termijn vijftien F-15 jachtbommenwerpers, tien Sikorksky-helikopters en twee Patriot-raketinstallaties voor on bepaalde tijd leent zonder dat daar kosten aan zijn verbonden. Het nieuws volgde op een twee de, niet geplande ontmoeting tus sen de Amerikaanse minister van defensie Richard Cheney en de Israëlische minister van defensie Moshe Ahrens in Washington. Volgens de correspondent van de Israëlische televisie in de Ver enigde Staten had Israel de Ame rikanen gevraagd om aan de nu al 3 miljard dollar hoge Amerikaan se hulp aan Israel nog eens een bedrag van 1 miljard dollar mili taire hulp toe te voegen. Israel zou ook om F-15's en F-16's heb ben gevraagd en om een versnel de leverantie van al bestelde Apa che-helikopters. Nadat Washington Egypte haar ruim 7 miljard dollar hoge militai re schuld aan de Verenigde Sta ten had kwijtgescholden, ver wachtte Israel van de Amerika nen eenzelfde gebaar. Argentinië stuurt marineschepen BUENOS AIRES (AFP/Rtr) - Argentinië stuurt saterdag twee marineschepen, uitgerust met raketten, naar de Perzische Golf om deel te nemen aan de VN- blokkade van Irak. Dit heeft de voorzitter van het Argentijnse parlement, Alberto Picrri, giste ren bekendgemaakt. Het gaat om de eerste land in Zuid-Ame- rika dat deelneemt aan de mili taire opbouw in die regio. De Argentijnse militairen worden naar het gebied ge stuurd "op een missie van vrede om een einde te helpen maken aan het conflict", zo zei Pierri na afloop van een bijeenkomst van de fractievoorzitters van de Ar gentijnse politieke partijen met minister van buitenlandse za ken Domingo Cavallo. De Amerikaanse minister van de fensie Dick Cheney liet gisteren we ten dat de Verenigde Staten in to taal 150 bases binnen een tijdsbe stek van enkele jaren worden geslo ten of dat de activiteiten er worden beperkt. De operatie begint al vol gende maand, het begin van het Amerikaanse belastingjaar 1991. Op het lijstje komt geen Ameri kaanse basis in Nederland voor. Naast de bases in Duitsland gaat het om twaalf bases in Zuid-Korea, één in Japan, drie elk in Italië, Grieken land, Groot-Brittannië en Australië en verder om bases in Spanje, Ber muda en Canada. Op de lijst komen drie grote Amerikaanse lucht machtbases voor: Torrejon bij Ma drid en Lindsey en Hessich Olden- dorf in de BRD. Op de lijst komen nog geen bases voor op de Filipij- nen. Daarover worden op dit mo ment onderhandelingen gevoerd. Als reden voor de sluitingen noemde Cheney de verminderde Sovjetdreiging en de Amerikaanse begrotingstekorten. In januari vroeg hij het Amerikaanse Congres al om sluiting van 69 bases in de VS - waartegen veel verzet rees - en 14 bases overzee. Hij kan bases sluiten LONDEN (AFP) - De regering van Sri Lanka moedigt het leger nog steeds aan tot het gebruik van ter reur om de gewapende oppositie uit te schakelen. In een rapport over de situatie van de mensenrechten in Sri Lanka schrijft Amnesty Interna tional dat het leger de afgelopen ja ren verantwoordelijk is voor de 'verdwijning' of de dood van dui zenden mensen in het zuiden van het land en van honderden anderen tijdens recente repressieve opera ties in het noord-oosten. "De regering heeft dit geweld aangemoedigd door de strijdkrach ten buitensporige volmachten te verlenën en door hen te kennen te hebben gegeven dat zij daar mis bruik van kunnen maken", aldus de mensenrechtenorganisatie. Zij wijst erop dat de militairen sinds 1987 opereren in uniform, in burger of binnen doodseskaders die vaak directe banden hebben met aan de macht zijnde partijleden. Sommige mensen zijn thuis of in gevangenschap vermoord waarbij Ruimtesonde toont dalen op Venus PASADENA (AP) - De jongste beelden die de Amerikaanse ruim tesonde Magellan van Venus naar de aarde heeft gestuurd tonen on der meer een stelsel van dalen op de planeet. De foto's die de NASA maandag publiceerde, zijn per computer sa mengesteld aan da hand van data die de Magellan zaterdag verzamel de. De sonde begon toerr aan haar missie om het ruige landschap van Venus in kaart te brengen met spe ciale waarnemingsapparatuur die door de dikke laag bewolking rond de planeet kan heenkijken. Een van de foto's geeft een 65 kilometer lang dalstelsel te zien. Op een andere fo to staat een krater van een ingesla gen meteoriet met een maximale diameter van 11 kilometer. Buitenland kort Tyfoon In Japan zijn 5 mensen om het leven gekomen en worden 13 anderen vermist na aardverschuivingen die werden veroorzaakt door een ty foon. De tyfoon 'Flo' ging gepaard met windstoten die een maximum snelheid hadden van meer dan 160 kilometer per uur en hevige regen val. Honduras De voorzitter van een particuliere beheersmaatschappij van Hondure- se luchthavens, Julio Figueroa, is in San Pedro Sula, een stad in het noorden van Honduras, door twee onbekenden doodgeschoten. Vol gens de politie gaat het om een roof overval. Sekteleider De leider van een Spaanse sekte is gisteren veroordeeld tot tien jaar ge vangenisstraf. De als volmaakt aan beden Vicente Lapiedra zou leden van zijn sekte tot prostitutie hebben gedwongen en zich ten onrechte als psycholoog hebben voorgedaan. Penthouse Het pornoblad Penthouse mag over enkele maanden ook in de Sovjetu nie worden verkocht. Uitgever Bob Guccione maakte dit gisteren in Sydney bekend, tijdens de viering van de tiende verjaardag van de Australische versie van het tijd schrift. zonder toestemming van het Con gres, maar dit kan plannen tegen houden Via begrotingsstemmingen. Volgens NAVO-opperbevelheb- ber generaal John Galvin zal er een golf van sluitingen op gang kunnen komen begin 1991, als tenminste in november het akkoord met het War schaupact kan worden getekend over vermindering van de conven tionele strijdkrachten in Europa (CFE-onderhandelingen). Het vertrek van Franse militairen uit Duitsland werd gisteren be kendgemaakt in een gezamenlijke verklaring van de Franse president Francois Mitterand en bondskanse lier Helmut Kohl. Momenteel zijn drie Franse divi sies in de Bondsrepubliek gelegerd. Daarnaast is er nog een gezamenlij ke Frans-Duitse brigade en zijn er Franse militairen gestationeerd in West-Berlijn. De brigade en de troe pen in West-Berlijn worden bij het terugtrekkingsplan buiten be schouwing gelaten, aldus de verkla ring, die door Mitterrand en Kohl werd uitgebracht na twee dagen van gezamenlijk overleg in Mün- chen. hun lijk vervolgens langs de weg, in een veld of in een rivier uit een auto werd gegooid. Andere lichamen zijn verminkt of verbrand om iden- tificering te voorkomen, aldus Am nesty. Hele dorpen zijn het doelwit ge worden van aanvallen door het le ger als vergelding voor gewelddadi ge acties die door het verzet werden gepleegd. Daarbij zijn mensen ge dood alleen omdat zij er in anonie me tips van waren beschuldigd lid te zijn van subversieve organisaties. Bij aanvallen van het leger op twee bases van de Tijgers voor de Bevrijding van Tamil Eelam (LT- TE) in het oosten van Sri Lanka en in het noorden bij Jaffna zijn giste ren zeker 43 doden gevallen. Dat heeft een legerwoordvoerder in de hoofdstad Colombo bekendge maakt. MOSKOU (GPD) - "De doods klok heeft geluid voor het com munisme. Maar de structuur be staat nog steeds en we lopen het risico te worden verpletterd door het communistische wrak in plaats van onze vrijheid te herwinnen". Niet mis te verstane zinnen van een opmerkelijke schrijver op een opmerkelijke plaats. Voor het eerst mocht de in 1974 verbannen schrijver Alexander Solzjenitsin publiceren in de Sovjet-pers. De primeur had de Komsomolsk^ja Pravda, het dagblad van de communistische jeugdorganisatie. JOHANNESBURG (AP) - Winnie Mandela, eens het symbool van op standigheid, is in grote problemen gekomen. De Zuidafrikaanse rege ring maakte gisteren bekend dat zij moet terechtstaan wegens ontvoe ring en mishandeling van vier jonge zwarten, onder wie de 14-jarige ANC hekelt pers JOHANNESBURG (GPD) - Het ANC heeft terughoudend gerea geerd op de strafrechtelijke vervol ging van Winnie Mandela. In een verklaring hekelt de leiding van het ANC de publiciteit en de beschuldi gingen aan het adres van kameraad Winnie Mandela. "Sommige media hebben geen gelegenheid voorbij laten gaan om de indruk te wekken dat zij schuldig is. Nu de zaak onder de rechter is, past het het ANC niet enig commentaar te leveren op de verdere rechtsgang", aldus de ver klaring, waarin ook het medeleven met Nelson Mandela en zijn gezin wordt uitgesproken in deze "tijd van beproeving". In zijn verklaring zegt de openba re aanklager, Von Lieres, dat hij na uitvoerige bestudering van de gege vens, heeft besloten vier afzonder lijke aanklachten tegen Winnie in te dienen wegens de ontvoering en mishandeling van de vier jonge mannen. Volgens juristen moet zij rekening houden met een zware straf. De rechter is bij een misdrijf a's ontvoering niet aan eem maxi mum gebonden en kan zelf de straf maat bepalen. Winnie Mandela wordt tijdens het proces verdedigd door Ismail Ayob, de advocaat die ook haar man verte genwoordigde gedurende diens ge vangenschap. Stompie Seipei, die werd gedood. Jerry Richardson, haar belangrijk ste lijfwacht, werd eerder dit jaar voor de moord op Stompie ter dood veroordeeld. Met de 'moeder van de natie' moe ten ook zeven leden van de inmid dels ontbonden Mandela United Football Club voor de rechter ver schijnen. Deze club speelde nauwe lijks wedstrijden, maar diende als haar lijfwatht en gevolg wanneer ze in het openbaar verscheen. De aankondiging van de regering kwam op het moment dat Winnie Mandela er in geslaagd leek op nieuw een leidende rol in de anti apartheidsbeweging in Zuid-Afrika op te eisen. Nadat haar man Nelson Mandela, leider van de verzetsbe weging African National Congress, in februari werd vrijgelaten na een gevangenschap van 27 jaar. was Winnie veelvuldig aan zijn zijde te zien, zowel op reizen in als buiten Zuid-Afrika, zij het stilzwijgend. Sinds kort komt zij herhaaldelijk met zeer anti-regeringsgezinde uit latingen. die soms het officiële ANC-standpunt tegenspreken. Vo rige maand benoemde het ANC haar tot hoofd sociale zaken, een be slissing die door sommige zwarte leiders werd bekritiseerd. Het is de eerste officiële functie die zij be kleedt in de anti-apartheidsbewe ging. Kritiek Sommige zwarte leiders hebben in formeel kritiek geleverd op Winnie Mandela omdat zij liever in het cen trum van de (internationale) belang stelling zou staan, dan dat ze zich bezighoudt met politieke organisa tie. "Zij is bot, onbesuisd, emotioneel NEW DELHI (Rtr) Ongeveer vierhonderd kinderen in de leef tijd van 5 tot 14 jaar zijn gisteren de tuin van de Indiase premier binnengelopen om consumenten in het Westen te vragen produk ten die door hen zijn gemaakt, niet te kopen. De kinderen zwaai den met borden met leuzen als "Geef ons onze jeugd terug". Eerste-minister Vishwanath Pratap Singh beloofde zich voor hen in te zetten. De kinderen overhandigden hem een petitie waarin wordt geeist dat de India se regering handenarbeid uit door de regering goedgekeurde bedrijfjes laat voorzien van een merkteken "Vrij van Kinderar beid". Op deze wijze zouden consu menten in het Westen kunnen en heeft het hart op de tong. Daar om reageren mensen op haar en is ze controversieel", meent Fatima Meer. de schrijfster van Winnie Mandela's biografie. Nadat haar man in 1962 gevangen werd genomen, voedde Winnie Mandela haar twee dochters alleen zien dat voor de fabricage van goederen die zij kopen geen kin deren zijn ingezet. Zo zou moge lijk naleving van de al veertig jaar oude wetten in India tegen kin derarbeid kunnen worden afge dwongen. Kinderarbeid wordt door de In diase grondwet verboden. Vol gens Kaïlash Satyarthi, een van de organisatoren van de protest LIMA (AP/Rtr/AFP) - Bij de be storming van een gevangeniseiland in Peru door de maoiistiosche ver zetsbeweging Lichtend Pad zijn on geveer 70 rebellen gedood. Lich tend Pad trachtte geestverwanten te bevrijden, die in de El Sepa-ge- vangenis hun straf uitzitten. Onenigheid over rol Sihanouk BANGKOK (Rtr) - De eerste bij eenkomst van de Opperste Nationa le Raad (ONR) van Cambodja is in de Thaise hoofdstad Bangkok be ëindigd zonder dat de vrede een stap dichterbij is gekomen. Vertegenwoordigers van regering en verzet maakten elkaar scherpe verwijten. Beide partijen in de al elf jaar durende burgeroorlog gaven el kaar de schuld van het vastlopen van de besprekingen. Ze konden het zelfs niet eens worden over het voorzitterschap van de ONR. "Ik betreur het zeer dat we geen enkel positief besluit hebben kun nen nemen vanwege de tactische spelletjes van verzetsleider prins Sihanouk", zei de Cambodjaanse premier Hun Sen op een persconfe rentie. Hun Sen duidde op de eis van het verzet om Sihanouk 'onafhankelijk' voorzitter te maken van de ONR die bestaat uit twaalf leden: zes verte genwoordigers van de regering en zes van het verzet. Sihanouk zou dan als dertiende lid moeten wor den toegevoegd, maar de regering in Phnom Penh wil hier niets van weten. parlement door Ryzjkov betrokken heid toe te dichten bij een corruptie schandaal. De Sovjet-premier rea geerde toen zeer emotioneel. Giste ren vertrok hij geen spier van zijn gezicht onder de aanvallen van de radicale burgemeester. Ryzjkov zei later in de wandelgangen van het parlement dat hij alleen aanblijft als regeringsleider wanneer de Oppers te Sovjet een economisch plan goedkeurt dat voldoende elemen ten van het regeringsprogramma bevat. "Ik voer alleen dat uit, waar ik achter kan staan", aldus Ryzjkov. Ryzjkov wil een geleidelijke over gang naar een vrije-markteconomie met een grote rol voor de centrale overheid. Het Sjatalin-plan en een daar sterk op lijkende rapportage van de econoom Abel Agenbegjan staan voor een radicale en snelle transformatie van plan- naar markt economie. President Gorbatsjov heeft de radicale versies tot de zijne gemaakt, maar maandag in het par lement ook gesteld dat een rege ringswisseling onwenselijk is. actie, worden in India deson danks ongeveer 55 miljoen kinde ren onder de 14 jaar gedwongen te werken. Tien miljoen van hen moeten dat doen om de "eeuwig durende" schulden van hun ou ders aan sommige werkgevers te voldoen. De kinderen moeten veelal kleden en kleren weven of bakstenen en speelgoed maken. In de petitie wordt verder ge ëist dat de wetten tegen hun te werkstelling worden nageleefd WASHINGTON - Het aantal Iraakse militairen in Kuwayt en in de directe omgeving is de afge lopen dagen opgevoerd van 265.000 naar 360.000. Die troepen macht neemt echter nog altijd de fensieve posties in, zo deelde het Amerikaanse ministerie van de fensie mee. Pentagon-woordvoerder Pete en dat hun ouders het minimum loon krijgen betaald. "De meeste ouders komen uit afgelegen stre ken en krijgen eerst een klein be drag in handen", aldus Satyarthi. "Omdat ze worden onderbetaald, moeten zij lenen tegen een rente van 200 tot 500 procent - dat hangt af van de kwetsbaarheid van de arbeider en de spierkracht van de meester". Kinderarbeid wordt dan nodig om de schuld af te lossen en dat lukt tegen een dergelijke rente niet. Als de ouders sterven, erven de kinderen die schuld. De orga nisatie van Stayarthi, Zuidaziati- sche Coalitie voor Kinderen, schat dat er in Nepal. Bangladesh. Sri Lanka en Pakistan nog eens 20 miljoen kinderen zijn die moe ten werken. Williams weigerde te zeggen hoe veel Iraakse militairen zich daad werkelijk in Kuwayt bevonden Baghdad beschikt nu over 2800 tanks in die omgeving. 500 meer dan eerder waren waargenomen. "Irak blijft zijn verdediging op voeren". aldus Williams. "Dit is gebeurd in een tijdsbestek van een aantal dagen. Het gaat niet om een plotselinge toename". fenissen van zwarte activisten in fel le bewoordingen de politiek van het blanke bewind. Leiders van de anti- apartheidsbeweging lanceerden een campagne om haar de status van 'moeder van de natie' te geven Maar een opeenvolging van omstre den uitspraken en daden deden af breuk aan haar imago Zo zei ze op een politieke bijeen komst in 1986: "Met onze lucifers doosjes en halskettingen zullen we dit land bevrijden" Deze openlijke goedkeuring van de prakt uk om zwarte collobarateurs te doden door om hun nek een brandende aOto- band te hangen werd haar door de ANC-leiding in ballingschap niet in dank afgenomen. Deze distantieer de zich dan ook van de uitspraak Lijfwachten Haar meest recente problemen zijn veroorzaakt door haar bodyguards annex vo.-tballrr h Mandeia's werd in juli 1988 platge brand door een groep zwarte jonge ren die in botsing waren gekomen met leden van Winnie Mandela's lijfwacht. Vervolgens kwamen beschuldi gingen naar buiten dat Stompie Sei pei en drie anderen door de lijf wachten waren ontvoerd, naar he t nieuwe huis van Winnie Mandela waren overgebracht en daar door haar met een zweep waren gesla gen. Winnie Mandela heeft ontkend iets te hebben misdaan. Zij en haar man hebben de regering er van be schuldigd het onderzoek naar de moord te gebruiken voor propagan dadoeleinden Het echtpaar heeft gezegd uit te kijken naar een moge lijkheid voor Winnie om zich te ver dedigen tegen de beschuldigingen Winnie Mandela met een van haar lijfwachten van de Mandela United Football Club (rechts). op. Tegelijkertijd stond zij onder grote spanning en werden haar voortdurend allerlei beperkingen opgelegd, zoals huisarrest en ban ning orders (beperking van de be wegingsvrijheid tot een straal van een aantal kilometers rond de woonplaats). Meer dan een ïaar werd zij in een isoleercel gevangen gehouden, maar een officiële aan klacht werd niet tegen haar inge diend. Tijdens de onlusten midden jaren tachtig hekelde Winnie Mandela op politieke bijeenkomsten en begra-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7