'Velen werken niet
door uitkeringen'
Unctad: beurzen luchtbellen
op draaikolk van speculatie
D Ancona wil
24 uur lang
Hogere benzme-aeeijns
kinderopvang kost 170 min en 260 banen
'Controle faalde op export
strategische goederen'
Lonen laag, werken aan werk
BOEKHOUDER
ZOEKT fl.8.000
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1990
ECONOMIE
PAGINA 5
Topambtenaar Financiën pleit voor harde aanpak
DEN HAAG (GPD) De sociale uitkeringen voor werklozen en arbeidsongeschikten zijn
er voor een groot deel oorzaak van dat er weinig bereidheid is iets te doen aan de langduri
ge werkloosheid en de steeds verder oplopende arbeidsongeschiktheid.
EINDHOVEN (GPD/ANP) Phi-
lips heeft samen met de Ameri
kaanse Eastman Kodak een nieuw
fotografiesysteem ontwikkeld,
dat foto's kan aftasten en over
brengen op een cd. De foto's kun
nen dan worden afgespeeld op een termiddag werd het systeem tege-
telcvisietoestel met nieuwe af- lijkertijd in New York, Tokyo en
speclapparatuur, die door Philips Londen ten doop gehouden. De
wordt geproduceerd. Het systeem consument kan met deze vinding
Cd bruikbaar
als foto-album
Dit heeft thesaurier-generaal Maas
van het ministerie van financiën
gisteren gezegd in een rede bij Van
Lanschot Bankiers. Minister Kok
(financiën) heeft zich gedistantieerd
van de uitspraken van zijn topamb
tenaar, hoewel hij zich daarvoor wel
'politiek verantwoordelijk' acht.
Volgens Maas lijken wij ons als
Nederlanders neer te leggen bij een
grote groep langdurig werklozen.
Hij schreef de maatschappelijke on
verschilligheid om hier iets aan te
doen voor een belangrijk deel toe
aan het bestaan van relatief hoge en
langdurige uitkeringen. Ten aan
zien van het steeds stijgende aantal slagen een groot aantal mensen van
mensen inde wao stelde de topamb- de arbeidsmarkt af te houden", al
tenaar: "Wellicht geldt ook hier dat dus Maas.
de samenleving niet bereid is zijn
problemen op te lossen, maar de uit
komt in 1992 op de markt, aldus
Philips en Eastman Kodak.
Het nieuwe Kodak-systeem
omvat een nieuwe cd-speler van
Philips, te gebruiken voor foto's
en muziek, lege foto-discs van
Kodak, die per stuk 100 foto's kun
nen bevatten, en een fotoafwerk-
station, bestaande uit een aftaster
van Kodak plus een door Micro
systems te leveren computer en
vastlegapparatuur van Philips.
Verder zal Kodak printers en pa
pier voor het systeem leveren.
Een keerpunt in de geschiede
nis van de fotografie, noemt
Kodak zijn laatste vinding. Gis-
thuis via de foto/audio-cd-speler
en de televisie zijn 'foto-boek'
doorbladeren. Maar ook biedt het
systeem, volgens de producent, tal
van mogelijkheden voor het be
drijfsleven.
De foto-ed is ontworpen door
Kodak. De randapparatuur, de au-
dio-ed-speler (ontwikkeld bij
Philips in samenwerking met So
ny) is geschikt voor elk type tele
visie-toestel. De verwachting van
de fabrikant is dat de foto-cd de
zelfde voordelen zal gaan opleve
ren als de audio-cd dat voor de
muziek heeft gedaan.
Een woordvoerder van Kodak:
"Niet alleen voor de 'normale'
consument biedt dit systeem tal
van mogelijkheden. Denk maar
aan ontwerpers die hun werk ge
makkelijk kunnen opslaan en
even gemakkelijk weer kunnen
tonen. Dat geldt ook voor bijvoor
beeld architecten".
Maar het blijft niet alleen bij
het weergeven van een foto. "Je
kunt ook bepaalde details uitver
groten. Hele foto-dossiers kun je
op in een simpel bakje kwijt. Ove
rigens geldt dat ook voor de con
sument. Die kan zijn foto's even
eens heel gemakkelijk opbergen
en hij heeft geen last meer van
pakken negatieven die in veel ge
vallen toch maar zoekraken. Op
de cd-hoes komen de afbeeldin
gen van de foto's die op de schijf
staan. Je hoeft dus niet te zoeken".
De verwachting is dat de prijs
van de eerste foto-audio cd-spclcr
in ieder geval onder de duizend
gulden komt te liggen. Voor een
cd-schijfje met 24 opnamen zal de
consument minder dan 36 gulden
gaan betalen.
Voor de NOS-tv stelde minister
uiiKenneen nu 20i000 tot 3Q 000 per tfi
Belangrijk akkoord
over standaard hdtv
MÜNCHEN (Rtr/DPA) - Frankrijk
en de Bondsrepubliek hebben gis
teren een akkoord gesloten over een
standaard op weg naar hdtv, de tele
visie van de toekomst. Het akkoord
brengt een gezamenlijk Europees
systeem, dat kan concurreren met
de voorstellen voor een Japanse
standaard, dichterbij.
Hdtv belooft beelden van bio-
scoopkwaliteit en een geluidskwali
teit als van compact discs. De stan
daard waarover de Bondsrepubliek
en Frankrijk het nu eens zijn gewor
den is D2 MAC. Die geeft al een cd-
geluidskwaliteit. maar heeft minder
beeldlijnen en beeldpunten dan HD
MAC. wat de uiteindelijke stan
daard moet worden. Televisie
kijkers hoeven geen nieuw toestel
te kopen om D2 MAC te kunnen
ontvangen. Wel moeten zij een ap
paraatje aanschaffen dat de nieuwe
standaard vertaalt voor het conven
tionele toestel.
uitkeringen'
In een betoog over werkloosheid
en arbeidsongeschiktheid hekelde
Maas ook de vut. Volgens hem is
deze voorziening zo goed, dat men
sen met een zeer gering verlies aan
salaris op jonge leeftijd de werk
kring kunnen inruilen voor een per-
willen stoppen. Hij noemde dat 'een
enorm karwei'. De vice-premier wil
de nog niet spreken over een daling
van het aantal arbeidsongeschik
ten.
Volgens Kok is 80 procent van het
aantal arbeidsongeschikten, echt
manente vakantie. Dat terwijl het totaal arbeidsongeschikt. De rest
aantal werkenden in ons land toch kan nog gedeeltelijk werken. Juist
voorzieningen, waardoor wij erin werk geholpen worden, aldus Kok.
DEN HAAG (ANP) Minister
D'Ancona (wvc) wil een 24-uurs kin- DEN HAAG (GPD) De verhoging van de benzine-accijns met 6,7 cent
deropvang en een opvang voor Per liter op 1 november kost 170 miljoen gulden per jaar. Daarnaast zullen
schoolgaande kinderen om het door de verhoging van de accijns bijna 260 mensen hun baan verliezen. Het
vrouwen mogelijk te maken aan de Nederlands economisch instituut (NEI) heeft dit op verzoek van staatsse-
slag te gaan. De gemeenten krijgen cretaris Van Amelsvoort (financiën) berekend.
daarvoor van de de minister meer Ondanks de negatieve effecten van de accijnsverhoging houdt Van
mogelijkheden om onder meer crè- Amelsvoort, die het rapport gisteren aan de Tweede Kamer gezonden, er
ches op te zetten. wel aan vast. Volgens de bewindsman doet de hoogte van de benzineprijs
Tot nu toe mogen gemeenten de t>'J het wetsvoorstel niet terzake. Zoals bekend wordt er in de Kamer be-
bijdragen uit de stimuleringsrege- twijfeld, met name door de WD, of de accijnsverhoging nog wel door
ling kinderopvang alleen gebruiken moet gaan nu door de Golfcrisis de olieprijzen al fors zijn gestegen,
voor hele- en halve-dagopvang van Momenteel verliest Nederland ook al benzine-omzet aan Duitsland en
kinderen tot en met vier jaar. Nu het België, omdat de benzineprijzen in beide buurlanden lager zijn. Omdat het
rijksbudget voor kinderopvang per tanken over de grens vaak gecombineerd wordt met het doen van bood-
1 januari wordt verruimd, wil D'An- schappen verliezen ook andere winkels omzet.
cona de gemeenten vanaf volgend De detailhandelsomzet die extra verloren kost als gevolg van de accijns-
jaar laten kiezen uit verschillende verhoging ongeveer 66 miljoen gulden bedragen. Het bedrag dat de staat
mogelijkheden. mist aan inkomsten uit accijns en BTW als gevolg van tanken over de grens
Voor hele-dagopvang van 0-4 jari- neemt met ongeveer 72 miljoen gulden toe.
gen krijgen ze 5000 gulden per Van Amelsvoort noemt de voorgestelde accijnsverhoging desondanks
plaats. Drie plaatsen halve- of drie "verantwoord". De accijnsverhoging moet dit jaar nog 25 miljoen opleve-
plaatsen buitenschoolse opvang ren, in de volgende jaren 300 miljoen gulden per jaar. Dit geld wordt vooral
gaan tellen voor twee plaatsen hele- gebruikt voor een beter openbaar vervoer.
dagopvang. Eén plaats 24-uurs op-
vang telt, afhankelijk van de feitelij-
oTij 7 x^^furs^pvang) 3,^piaa?sen Oeso tevreden over Nederlandse economie
hele-dagopvang. Dat is duur, maar
bij 24-uurs opvang gaat het om
plaatsen die per dag door verschil
lende kinderen achter elkaar wor
den gebruikt.
Smit-Kroes wordt
topvrouw Newtron
AMSTERDAM (GPD) - Oud-
minister drs N. Smit-Kroes
wordt president-commissaris
bij het automatiseringsbedrijf
Newtron, als de aandeelhouders
maandag akkoord gaan. Na haar
vertrek uit de politiek was de ex-
minister van verkeer en water
staat al commissaris geworden
bij de Nationale Investerings
bank en het bouwconcern Ba-
last-Nedam. Newtron, dat vorig
jaar is opgericht door ex-Datex-
directeur W. Smit, gaat over niet
al te lange tijd naar de beurs. Be
halve Smit-Kroes wordt ook drs
P. de Ridder, voormalig direc
teur van het Centraal Planbu
reau (CPB), commissaris.
PARIJS/DEN HAAG (ANP) - De
Oeso, de organisatie voor economi
sche samenwerking van westerse
industrielanden, waarschuwt in
haar jongste rapport over de Neder
landse economie voor te hoge lo
nen. De Oeso blijft zich zorgen ma-
ken over de hoge staatsschuld, de tegen te gaan) moet Nederland niet durige"werkloosheid, doo'rlierbu-
i,+ op de solo-toer gaan. Dat is erg kost- reau voorzien van de vriendelijker
baar en niet effectief.
Het milieubeleid van ons land OESO-secretariaat dat de economi-
kan een welkome aansporing zijn sche groei ook in 1990 en 1991 sterk
voor andere landen, aldus de OESO, kan blijven,
maar deze organisatie heeft ook kri
tiek. Vooral als het gaat om het te
LEEUWARDEN Verzeke
raar Avero, in gesprek met
Centraal Beheer over een fu
sie, laat in Leeuwarden een to
ren bouwen, die de aanblik van
de stad fors heeft veranderd.
Het negentien verdiepingen
tellende gebouw is 72 meter
hoog en is een uitbreiding van
het huidige complex aan de
Langemarktstraat. Het hoog
ste punt is vandaag bereikt.
(foto ANP)
Een deel van het financieringste-
rugdringen van de uitstoot van kort heeft volgens de OESO te ma- -- TT
kooldioxide (om het Jaroeikas-effect ken met het probleem van de lang- JV1_00I* .OcllT0Il X1.0I*clS
Economie kort
arbeidsmarkt en het Nationaal
Milieubeleidsplan, dat wordt om
schreven als zeer ambitieus en kost
baar.
'Onder invloed van de krappere
omstandigheden op de arbeids
markt en hoge winsten in de bedrij
ven zouden de lonen opgedreven
kunnen worden. Door de koppeling
zijn die mogelijk hogere lonen van
grotere invloed op de economie in
z'n geheel dan tot voor kort het ge
val was. Het verder op orde brengen
van de overheidsfinanciën kan
daardoor in gevaar komen, maar
kan ook een verdere ontmoediging
betekenen voor mensen om aan het
arbeidsproces deel te nemen", al
dus het rapport.
"De Nederlandse
term 'niet-cyclische' werkloosheid,
heeft Een probleem dat volgens hen te
tie overtrof alle verwachtingen, ter- maar ook met hogere loon- en ande-
wijl de inflatie het laagst was in de re daarmee samenhangende kosten
OËSO-landen"
(West-Europa, die, al met al, een r
clusie. "De winstgevendheid is op de belastinghervorming ('Oort'), de
het hoogste niveau sinds het begin tripartisering van de arbeidsbu-
van de jaren zestig, waardoor inves- reaus en de vereenvoudiging van
teringen enorm werden gestimu- het aanname- en ontslagrecht wordt
leerd. Ondanks de hoge reële ren- daar volgens de OESO wel aan ge-
gen en sociale premies verwacht het ve arbeidsmarkt-politiek.
ZWOLLE (ANP) Een reorganisa
tie bij Heras Hekwerk (570 arbeids
plaatsen) levert op korte termijn en
kele tientallen nieuwe arbeidsplaat
sen op. De reorganisatie is nodig
omdat het bedrijf, met de hoofdves-
veren van complete systemen die
zijn bedoeld om bij bedrijven de in-
en uitgaande goederenstroom en
het verkeer van mensen te beheer
sen. President-directeur H.Groene-
veld van de Heras Holding heeft dit-
gisteren in Zwolle bekendgemaakt.
WASHINGTON (Rtr) - Het Ameri
kaanse beleid dat is gericht op de
controle van de export naar socialis
tische landen heeft gefaald. Het be
leid heeft de nationale veiligheid
niet bevorderd en heeft de Ameri
kaanse industrie veel geld gekost.
Dat zijn de conclusies van een on
derzoek van het Economisch Be-
leidsinstituut. een particulier on
derzoeksinstituut, dat gisteren is
gepubliceerd.
Het beleid van de Verenigde Sta
ten is erop gericht de export van
technologisch geavanceerde pro-
dukten naar potentieel vijandige
landen te voorkomen. Die landen
zouden de produkten kunnen ge
bruiken voor wapensystemen en zo
de VS bedreigen. "Een groot deel
van de exportcontroles heeft zelfs
niet voldaan aan de doelstellingen
van nationale veiligheid, omdat
veel gecontroleerde produkten
zoals geavanceerde computers, tele
communicatietechnologie en ma
chinegereedschappen nu wijd en
zijd verkrijgbaar zijn in andere lan
den", aldus het rapport.
Als de Amerikaanse regering
geen exportvergunning verstrekte,
betekende dat niet dat het betref
fende produkt niet in de handel
kwam maar dat Amerikaanse pro
ducenten geen zaken konden doen.
Het beleid heeft zelfs tot gevolg ge-
Geen optreden
tegen olie-export
AMSTERDAM (ANP) - De ge
meente Amsterdam kan geen maat
regelen treffen tegen olieleveranties
aan Zuid-Afrika die uit de Amster
damse haven plaatsvinden. Juri
disch gezien kan Amsterdam echter
niets doen, omdat het embargo door
Nederland alleen de export van ru
we olie verbiedt. Dit blijkt uit een
concept-brief van B en W die giste
ren door de gemeente is vrijgege
ven.
Anti-apartheidsgroepen hadden
bij de gemeente aangedrongen op
een onderzoek naar de rol van de
Amsterdamse haven bij de overslag
van de olieprodukten voor Zuid-
Afrika. De anti-apartheidsgroepe
ringen drongen aan op te treden te
gen deze vorm van het doorbreken
van het olie-embargo.
Juridisch gezien is volgens de
conceptbrief echter geen sprake
van het doorbreken van het olie-em
bargo, omdat in EG-verband uit
sluitend de export van ruwe olie
verboden en niet de uitvoer van be
werkte olieprodukten.
had dat westerse handelspartners
geen geavanceerde technologie
meer in de VS wilden kopen.
"De exportcontroles hebben er
toe geleid dat de technologische
veiligheid van de VS is vernietigd
ten einde haar te behouden", aldus
Robert Kuttner, de schrijver van
het rapport. De VS hebben het be
leid inzake de export inmiddels ver
soepeld, maar er bestaat nog steeds
een lijst van gevoelige produkten"
waarvan de export aan banden is
ADVERTENTIE
Bovendien heeft hij dat bedrag
heel snel nodig.
Hi| meteen even naar de
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden.
Hèt vertrouwde adres voor
persoonlijke leningen tot
f. 30.000,-. Maar ook voor een
doorlopend krediet om steeds
wat extra geld achter de hand te
hebben. Dat wordt vlot in orde
gemaakt.
Daarnaast is de rente laag bi) de
GKB en worden de aflossingen
soepel op de persoonlijke
situatie afgestemd.
Wilt u daar ook wel meer over
weten? Kom maar langs.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30-19.30 uur.
Of bel voor nadere informatie.
/^NK GOED VOOR
UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24,
Postbus 11300,2301 EH Leiden
tel. 071-254145
ADVERTENTIE
Handelsbalans
De Verenigde Staten hebben in juli
een tekort op de handelsbalans ge
boekt van 9,33 miljard dollar tegen
over een (herzien) tekort van 5,34
miljard dollar in juni. Vooral de stij
ging van de invoer met 4,5 procent
tot 41,35 miljard dollar en de daling
van de exporten met 6,4 procent tot
32,02 miljard dollar hebben het te
kort over de maand juli opgeblazen,
het grootste sinds januari.
Voedselexport
De Bulgaarse regering heeft giste
ren ter voorkoming van voedsel
schaarste in de komende herfst- en
wintermaanden alle export van
voedsel verboden. De maatregel is
aanvullend op een eerder decreet,
waarbij suiker, kaas, bakolie en
wasmiddelen waren gerantsoe
neerd. Andere levensmiddelen en
belangrijke comsumptieartikelen
als zeep en toiletpapier zijn prak
tisch niet te krijgen of in het geheel
niet voorradig.
Miljoenenorders
Ley land DAF Ltd. een werkmaat
schappij van DAF in Eindhoven,
heeft miljoenencontracten gete
kend met de Nigeriaanse transport
ondernemer Chanchangi Motors en
met de Britse Royal Mail Letters.
Met de orders is een bedrag ge
moeid van 80 miljoen gulden. De
Nigeriaanse order betreft de leve
ring van 250 trekkers.
Dubbeldekkers
De carosseriefabriek Berkhof Val-
kenswaard heeft een order ontvan
gen voor de bouw van twintig dub
beldeksbussen. De order is afkom
stig van de Turkse Boronkai en
heeft een waarde van ruim 13 mil
joen gulden. Berkhof is de enige on
derneming in Nederland die com
plete dubbeldekkers bouwt.
Soepel vallend,
double breasted
kostuum van
komfortabele
wolmelange in
uni of fijne streep
350,-
GENEVE (ANP) - De Britse
econoom John Maynard Keynes
schreef ooit: "Als de kapitaalont
wikkeling van een land een neven-
produkt wordt van de activiteiten
van een casino, is de kans groot dat
het werk slecht gebeurt". "Specu
lanten kunnen geen kwaad als zij de
luchtbellen zijn op een gestage
stroom van ondernemen. Maar het
wordt kwalijk als ondernemen een
luchtbel wordt op een draaikolk
van speculatie."
Keynes wordt geciteerd door de
UNCTAD (Conferentie voor Handel
en Ontwikkeling van de Verenigde
Naties) m haar jaarlijks rapport, dat
vandaag is gepubliceerd. De ban
ken, aandelenbeurzen en pensioen
fondsen zijn belangrijker geworden
dan industriële bedrijven en sprei
den zich als een olievlek uit over de
aardbol. De financiële sector is een
belangrijke bron van instabiliteit en
onvoorspelbaarheid voor de we
reldeconomie geworden, schrijft de
Unctad. Beheersing en regelgeving
is geboden.
De liberalisering van de financië
le markten de afgelopen jaren
moest ruimte bieden aan initiatie
ven en ondernemingslust. "Maar
doordat financiële markten worden
beheerst door veranderende ver
wachtingen en stemmingen, heeft
het beleid meer geresulteerd in het
losmaken van speculatie". De "lok
roep van de snelle winsten" brengt
niet alleen risico's met zich mee
voor onvoorzichtige crediteuren en
debiteuren, maar voor het hele fi
nanciële systeem
De speculatie op valutamarkten
verhindert dat wisselkoersen nei
gen naar een evenwicht en zorgt
voor turbulentie in plaats van stabi
lisering. De wisselmarkten reage
ren sterk op feitelijk nieuws en ge
ruchten en veranderen binnen en
kele uren of dagen van inzicht over
de samenhang van economische va
riabelen. Daardoor hebben de ren
tetarieven in de jaren tachtig meer
en heviger geschommeld, wissel
koersen meer afgeweken van ni
veaus die worden gerechtvaardigd
door verschillen in produktiviteit
en economische prestaties en heb
ben aandelenkoersen ongekende
zwenkingen laten zien.
Beleggers zijn niet meer bezig
met het uitzoeken van het beste be
drijf. maar met massapsychologie.
Zij zoeken naar bedrijven die hun
concurrenten waarschijnlijk aardig-
zullen vinden en al die concurren
ten bezien de markt met dezelfde
blik. Keynes weer aangehaald' "Wij
wijden onze intelligentie aan het
voorzien van de verwachtingen van
de publieke opinie over de toekom
stige publieke opinie."
UNCTAD doet de aanbeveling da
kosten van speculatie te verhogen
door bij voorbeeld flfiancU&e tran -
acties te belasten. Verder moeten
transacties met een extreem hoog
risico duurder worden en moet het
toezicht op het beleid van de be
langrijkste industrielanden worden
verbeterd, zodat andere landen niet
eenzijdig de lasten van hun beleid
dragen.
Verder wil de organisatie dat seri
euze aandacht wordt besteed aan
een systeem van vaste wisselkoer
sen voor de ecu, de yen en de dollar.
Het Europese Monetaire Stelsel
met vaste spilkoersen omgeven
door kleine bandbreedtes en met
goede afspraken over interventies
zou als voorbeeld kunnen dienen.
De fouten die zijn gemaakt in het
systeem van vaste wisselkoersen
dat voor 1972 gold, kunnen worden
vermeden.
'Olieprijs ramp Derde Wereld'
GENEVE (AP) De door de Golfcrisis gestegen olieprijs maakt
een mondiale recessie waarschijnlijker, maar zal vooral in de ont
wikkelingslanden tot rampzalige gevolgen voor dc economie kun
nen leiden. Dat is één van dc conclusies van een vandaag gepubli
ceerd rapport van de Unctad, de VN-organisatie voor handel en ont
wikkeling.
Bij een olieprijs van 30 dollar zullen de ontwikkelingslanden die
afhankelijk zijn van buitenlandse olie gezamenlijk zo'n 26 miljard
dollar per jaar meer aan import moeten betalen, aldus een actuali
sering van het l'nctad-rapport die alweer is achterhaald omdat de
olieprijs inmiddels tot boven de 32 dollar is opgelopen. "AU de stij
ging van de olieprijs ook nog eens wordt vergezeld van hogere ren
tetarieven dan kan de internationale schuldenstrategie een van de
eerste slachtoffers van de ontwikkelingen in het Midden-Oosten
worden".
