veifk sterend
Werkende 'zieke'
minder snel in wao
Tekort Suriname 227 miljoen
Nederlandse boer krijgt geen
voet in de Hongaarse aarde
GAK: werkgever moet deeltijdwerk toelaten
Roemruchte zakenman
Holmes a Court overleden
Plan Tsjechoslowakije
voor economie gereed
DRAAK WACHT OP OPENING
Olieprijzen met
1,8 omhoog
Broodtekort in Moskou
verhoogt druk op Kremlin
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1990
PAGINA 5
PERTH (ANP) 'De grote overne
mer' en 's werelds grootste verlie
zer' Robert Holmes a Court is zon
dag op 53-jarige leeftijd aan een
hartaanval overleden. De Australi
sche zakenman was op het hoogte
punt van zijn carrière verreweg de
rijkste persoon van het land met een
vermogen van ongeveer 1,9 miljard
gulden. In oktober 1987 raakte hij
als gevolg van de beurscrfsis de
helft van zijn vermogen kwijt.
Holmes a Court staat bekend als
één van de slimste en meest
doortastende overnemingsspecia
listen van de jaren tachtig. In enkele
jaren tijd wist hij de hand te leggen
op grote belangen in het Australi
sche, Britse en Amerikaanse be-
drijfsleven. In 1987 had hij dertig
AMSTERDAM (ANP) - Werkgevers die niet moeilijk doen als een langdurig ziek perso- concern m^anden^Bovefdien
neelslid weer gedeeltelijk aan het werk wil. leveren een fikse bijdrage aan het beperken bezat hij tien proeent van de aande-
van de groei van het leger van afgekeurden. Tot die slotsom komt het Gemeenschappelijk len in de Amerikaanse oliemaat-
Administratiekantoor (GAK) in een nog niet gepubliceerd onderzoek. schappij Texaco, een groot belang
in USX Corporation, de Ameri-
maken op een volledige wao-uitke- sen die na de eerste ziekmelding J*331156 staalproducent, en grote be
ring. niets meer deden is dat 74,7 procent. »3n8en 'n de mediawereld, de on-
Dertig procent van de mensen die De mensen die tijdens de ziekte roerer}d-goed- de transport- en de
langer dan drie maanden ziek wa- weer gedeelijk aan de slag gaan, energiesector
ging in dat eerste ziektejaar houden werken op den duur ook be- ,.Vo°?" in Groot-Bnttannie heeft
weer gedeeltelijk aan het werk. Van ter vol met een gedeeltelijke wao- J 210 l3ten gelden. Een belangry
Holmes a Court werd in Johanne- Group s bestonden grotendeels uit
sburg in Zuid-Afrika geboren, is op- aandelen. Verder had hy veel van
gevoed in de buurt van Salisbury 2V|^ a^£®tenbezi
(Rhodesië), studeerde landbouw-
wetenschappen in Nieuw-Zeeland
en kwam in 1962 in Australië (Perth)
terecht.
Nikkel
Holmes a Court verdiende geld i
Het GAK vindt deze gedeeltelijke
werkhervatting zo belangrijk dat
het de aangesloten bedrijfsvereni
gingen aanraadt de mogelijkheden
tot het uiterste te benutten. De
werkomgeving kan worden aange- IHHPH! d wow-
past, het werk moet voldoende vari- die groep ging 72,2 procent voor het uitkering? Vande "werkheivaüërs ke.sla« sloeg hij in 1982, toen hij de
atie krijgen en bedrijven kunnen
zelfs samen een revalidatie-afdeling
oprichten.
Bij het GAK zijn zestien bedrijfs
verenigingen aangesloten. Er ko
men per jaar drie miljoen ziekmel
dingen binnen. Daarbij zitten onge
veer 100.000 ziekmeldingen (3,5 pro
cent) die langer dan drie maanden
gaan duren. Die 3,5 procent is overi
gens goed voor 43 procent van alle
ziektedagen per jaar.
Uit onderzoek op basis van cijfers
uit 1987 blijkt dat mensen die bij
13 procent bij de mensen die het he
le eerste ziektejaar thuis bleven zit
ten.
ziekte gedeeltelijk aan het werk gin- eerste ziektejaar blijkt uiteindelijk
gen meer kans maken op volledig 58 procent toch volledig arbeidson-
herstel en 10 procent minder kans geschikt verklaard maar bij de men-
einde van dat eerste ziektejaar weer bij ziekte werkt twee jaar na de eer-
volledig aan het werk. De resteren- ste ziekmelding 41 procent met een
de 27,8 procent kwam voor kortere aanvullende uitkering tegen slechts
of langere tijd in de wao terecht.
Van de 70 procent van de langdu
rig zieken die het niet eerst in deel
tijdwerk probeert, belandt aan het
einde van het eerste ziektejaar 37,4
procent in de wao, 10 procent meer
dan bij de gedeeltelijke werkhervat-
ters. Een jaar later zijn de verschil
len echter al veel minder uitgespro
ken. Van de werkhervatters
Britse Associated Communications
overnam, waarbij hij Lord Grade
opvolgde als president-directeur.
Ook verwierf hij belangen in de
Britse Standard Chartered Bank en
de detailhandelsketen Sears.
cierd. In korte tijd ging het aandeel
Bell Group ongeveer zestig procent
in waarde achteruit. Dat bracht al
lerlei financiers ertoe het vertrou
wen in Holmes op te zeggen zodat
allerlei kredietlijnen werden stop
gezet.
Holmes a Courts persoonlijk ver-
de nikkelhausse en kocht zich in de mogen liep in de herfst van 1987 te-
jaren zeventig in een transportbe- rug tot ongeveer 550 miljoen
drijf in. Deze activiteiten bouwde Australische dollar (790 miljoen
hij via allerlei speculatieve aanko- gulden). In het voorjaar van 1988
pen uit tot de Bell Group en de verkocht Holmes a Court zijn be-
dochtermaatschappij Bell Resour- lang in Bell Group aan zijn rivaal
ces. Via deze twee ondernemingen Alan Bond, die momenteel in grote
wist hij binnen te dringen in de financiële problemen verkeert. Ook
grootste ondernemingen in Austra- de verkoop van zijn belang van
lië, onder meer in de luchtvaart- twintig procent in BHP viel Holmes Britse amusementswereld,
maatschappij Ansett, in de media- zwaar.
groep de Herald and Weekly Times Holmes a Court was echter niet
en Broken Hill Propietary (BHP). verslagen. In de afgelopen ander-
Hij leverde grote gevechten met zijn half jaar wist hij via zijn kernbedrijf
evenknie, de beursraider Alan Heytesbury Holdings een aantal in-
Holmes d Court
o ANP)
meer het Londense Palladium. Ver
der was hij nog directeur by de
Standard Chartered Bank.
Holmes a Court's Heytesbury
Holdings zal worden geleid door
Bond, en met mediagigant Rupert vesteringen te doen met onder meer zijn weduwe Janet en de oudste
Murdoch. de Australische Sherwin Pastoral zoon Peter (21). Zyn persoonlyk
Uit de beurskrach van 1987 volg- met een weide-oppervlak, drie maal vermogen wordt nu geraamd op
de voor Holmes Court's ernstige zo groot als Frankrijk. Holmes a ruim 1 miljard gulden. Holmes a
tegenslag. Zijn activa bij Bell Court had ook nog belangen in de Court had vier kinderen.
PRAAG (Rtr) Tsjechoslowakije
heeft gisteren een blauwdruk gepu
bliceerd voor een radicale hervor
ming van de economie. Deze plan
nen moeten de staatseconomie om
vormen in een vrije marktecono
mie. Volgens het Tsjechoslowaakse
staatspersbureau CTK zullen de
prijzen begin volgend jaar vrij wor
den gelaten, worden staatsbedrij
ven geprivatiseerd en moet het be
lastingsysteem op de helling.
Het belastingsysteem wordt in fa
ses hervormd tot 1993. Maar de in
troductie van btw-tarieven moet
volgens het plan al volgend jaar
plaats vinden. Kleine staatsbedrij
ven worden ter veiling aangeboden,
De voorstellen moeten goedkeu
ring krijgen van het parlement. De
economische adviseur van presi
dent Vaclav Havel, Richard Wag
ner, sprak de verwachting uit dat er
nog "felle discussies" zullen wor
den gevoerd in de volksvertegen
woordiging.
MOSKOU (AP) - Voor het eerst
sinds het begin van de jaren zestig is
nu ook brood schaars geworden in
zomer waarin gebrek was
aan rookwaren wat leidde tot be
togingen in Moskou en Leningrad,
Moskou en Leningrad. Ondanks stakingen in andere Russische ste-
een record-graanoogst waren veel
broodwinkels in Moskou gisteren
leeg, terwijl voor andere lange rijen
kopers stonden. De kranten
Moskovskéya Pravda en Izvestia
verweten de centrale bakkerijen
van Moskou dat zij geen rekening
hebben gehouden met de terugkeer
van de inwoners van hun vakantie
in augustus.
Het brood wordt in centrale fa
brieken gebakken en tegen gesubsi
dieerde prijzen verkocht. Als de
broodschaarste lang aanhoudt, wor
den vooral gepensioneerden daar
van de dupe. Sommigen hebben
een dermate bescheiden pensioen,
dat het goedkope brood het hoofd
bestanddeel van hun dagelijkse me
nu vormt. De broodschaarste volgt
LONDEN (KRF/Rtr) - De olieprij-
zen zijn gisteren op de Londense riviertje op bij de entree van het
w oliemarkt sterk omhoog gegaan. De Chinese themapark Haw Par Villa
terwijl grote staatsondernemingen Noordzee-olie'Brent'ging omhoog in Singapore. Bezoekers worden per
veranderd worden in maatschappij- met 1,80 dollar naar 28.55 dollar per boot }an9S sprookjesachtige tafere-
vat. Oliemaatschappij Shell ver-
en met aandelenkapitaal waarin
personeel kan deelnemen. Het door
de oude communistische regering
in beslag genomen eigendom komt
weer in handen van de eigenaars of
erfgenamen. De Tjechische kroon
zal vanaf 1991 inwisselbaar zijn. De
blauwdruk, die door het parlement
was geëist, geeft in hoofdlijnen aan
hoe concrete maatregelen moeten
worden genomen. Verder worden
de termijnen beschreven waarbin
nen bepaalde maatregelen goedge
keurd moeten worden. De minis
ters van Tsjechoslowakije hebben
zes maanden lang over de voorstel
len gesproken.
len binnenin de draak gevoerd. Het
CRISIS GOLFCRISIS GOLF
Jessi en Philips
De deelnemende organisaties aan miljoen vaten per dag te laten stij-
het Europees onderzoekprogram- gen.
ma Jessi handhaven de aanvraag
voor een subsidie van 96 miljoen
gulden van de Nederlandse over
heid. Dit ondanks de plannen van
Philips zich terug te trekken uit het
geheugen-chips-project. Volgens
de Stichting FOM is het Jessi-on-
derzoek van groot belang voor de
concurrentie op het gebied van de
micro-elektronica en voor het na
tuurkundig onderzoek waardoor
Nederlandse laboratoria aantrekke
lijke partners worden voor onder
zoeksinstellingen elders in Europa.
Duitse ambtenaren
Bij het CAO-overleg voor de 1,7 mil
joen werknemers in overheids
dienst in de DDR is vanochtend in
Oost-Berlijn een doorbraak bereikt.
De vakbond meldt dat de werkge
vers en vertegenwoordigers van de
Westduitse vakbond voor over
heidspersoneel OTV en dertien
Oostduitse vakbonden het in de
derde onderhandelingsronde na
vijftien uur vergaderen eens wer
den. De partijen kwamen onder
meer overeen dat de Oostduitse
werknemers per 1 september 1990
maandelijks 200 D-mark (225 gul
den) salarisverhoging krijgen.,
Mercedes
In Zuid-Afrika heeft de politie met
groot machtsvertoon een wilde sta
king van zwarte werknemers bij de
Westduitse autoproducent Merce
des-Benz gebroken, zo heeft een
woordvoerster van de onderne
ming, Wendy Hoffman, verklaard.
De 400 werknemers die aan de sta
king deelnamen, worden ontslagen.
Mercedes-Benz of South Africa telt
3.500 personeelsleden.
Vrachtwagens
Nederland heeft er bij de Zwitserse
autoriteiten op aangedrongen voor
Nederlandse vrachtwagens een pro
visorische route door Zwitserland
in te stellen. Minister van buiten
landse zaken Hans van den Broek
heeft gisteren maandag verklaard
na een onderhoud met een hoge
Zwitserse functionaris, federaal
raadsheer Rene Felber. Volgens
van de Broek is de door Zwitserland
voorgestelde uitbreiding van het
vrachtwagentransport met treinen
onvoldoende voor de huidige pro
blemen voor het goederenverkeer
door de alpen.
hoogt vandaag haar prijzen van park is nog in aanbouw en gaat vol-
benzine en diesel, gasolie, huis- 0ende maand open.
brandolie en petroleum met twee en
één cent per liter. Ook de 'witte
pompen' van de Novok olie- en
kolenhandelaren komt waar
schijnlijk met een prijsverhoging.
De adviesprijs voor een liter su
per komt vandaag op 190 cent aan
dé pomp. Super plus loodvrij komt
op 186 cent, Euro loodvrij op 182
cent per liter. De adviesprijs voor
een liter diesel komt op 111,8 cent.
Saudi-Arabie zal deze maand de
olieproduktie met 2,2 miljoen vaten
verhogen waardoor de totale pro-
duktie naar 7,6 miljoen vaten per
dag zal stijgen, zo heeft het vakblad
Middle East Economie Survey gis
teren bekend gemaakt. De OPEC
besloot vorig week besloot om de
produktiebeperking op te schorten
en de produktie naar ongeveer 22,5
'Overheidstekort moet zeker het ergste ter wereld zijn'
CNV prijst zichzelf
aan op de radio
DEN HAAG (GPD) - Het CNV
gaat zichzelf aanprijzen in radio
commercials en is hiermee de
eerste vakbond die reclame
door de lucht maakt. In de 25 se
conden die de spots duren, ko
men zowel de scholing, belas
ting- en juridische hulp aan de
orde als een goede cao.
Het CNV wil met de commer
cials 'huidige leden bevestigen
in hun keuze, terwijl niet-leden
op een onverwachte manier met
het CNV worden geconfron
teerd'. De vakbond zal de spot
jes gedurende ongeveer drie
maanden 23 maal uitzenden.
PARAMARIBO De Surinaamse
regering verwacht voor het volgend
jaar een begrotingstekort van 227
miljoen Surinaamse guldens (onge
veer 225 miljoen Nederlandse gul
dens) op een totale begroting van
1,3 miljard gulden. President
Shankar kondigde in zijn rede tot
het parlement de Nationale As-
semblée in bedekte termen een
devaluatie aan van de Surinaamse
gulden.
Volgens president Shankar zal
het begrotingstekort 12 procent la
ger zijn dan het vorig jaar. Een
groep EG-economen die de Suri
naamse regering helpt bij de opstel
ling van een aanpassingsprogram
ma voor de economie, is minder op
timistisch over de verlaging van het
begrotingstekort. Uit een geheim
rapport blijkt dat de EG-deskundi-
gen alleen maar hebben kunnen gis
sen naar de precieze hoogte van het
tekort. "Het beschikbare cijferma
teriaal is zwak en incompleet", luid
de het oordeel nog maar enkele
Ook de EG-experts vinden een
maanden geleden na een intensieve devaluatie van de Surinaamse gul-
inventarisatie van de economische den, die officieel iets minder waard
is dan de Nederlandse gulden (0,95
gulden) maar in werkelijkheid te-
Stakingsgolf
maakt in Brazilië
september zwart
RIO DE JANEIRO (IPS) - In Bra
zilië begint vandaag een stakings
den en een oproer in de Oeral.
Keuze
Momenteel moet worden gekozen
tussen verschillende economische
hervormingsplannen, onder meer
een radicaal programma dat afgelo
pen zomer is opgesteld door een
staatscommissie van deskundigen
en waarbij de overschakeling op
een markteconomie binnen 500 da
gen zal plaatsvinden. Een meer ge
matigd programma dat wordt ge
steund door premier Nikolaj Ryzjk-
ov, voorziet in een geleidelijker
overgang en handhaaft vele centra
le instellingen van de bestaande
structuur.
Boris Jeltsin, president van de
Russische Republiek, vergrootte
gisteren de druk op de Sovjet-rege
ring Ryzjkov met een felle aanval op
de tekortkomingen van de perestro
jka-politiek. Eind deze week moet
de Sovjet-top, inclusief de leiders
van de republieken, de keus maken
welk plan aan het Sovjet-parlement
zal worden voorgelegd. Jeltsin
vaart op het kompas van het radica
le plan.
Werklozen
Het aantal werklozen in de Sovjetu
nie kan met de huidige verschuivin
gen in de industrie en met de over
schakeling van een centraal geleide
volkshuishouding naar een markt
economie toenemen tot 30 of 40 mil-
ADVERTENTIE
handeld. In het voorlopige rapport
wordt lang stilgestaan bij een gron
dige sanering van het overheidsap
paraat. 'Spook-ambtenaren', die
wel op de loonlijst staan maar nooit
meer op het werk verschijnen, moe
ten ontslagen worden. De verkapte
werkloosheid onder ambtenaren
golf, waaraan Ton^rddu.zenden J"oet worden tegengegaan Staats-
arbeiders uit het hele land zullen bedoven moeten doorgelicht en
deelnemen. Nu al spreekt men in eventueel afgestoten worden.
Brazilië van een 'zwarte september'.
Om verdere stakingen te voorko-
men zal de regering morgen probe- ^'iries'van de EG-economen. Voor
ren een nieuwe dialoog te beginnen het eerst rak shankar over ..wis,
met werknemers en werkgevers.
In de olieverwerkende industrie
bijten 55.000 werknemers de spits af
met een looneis van 279 procent.
gen een koers van 1 op 5 wordt ver- joen op een beroepsbevolking van
selkoersaanpassingen". Ook kon
digde Shankar belastingmaatrege
len aan die de bezitters van grote
vermogens moeten treffen.
140 miljoen mensen, zo heeft Vladi
mir Sjtsjerbakov, voorzitter van de
staatscommissie voor arbeid en so
ciale zak^p, gisteren verklaard. Hij
gaf niet aan binnen welke tyd zich
deze ontwikkelingen zouden voor
doen.
Inefficiënte staatsondernemin
gen moeten hun poorten sluiten als
de markteconomie haar intrede
doet, aldus Sjtsjerbakov. In de ko
mende maanden zullen tien tot
twaalf miljoen werknemers hun
werk kwijt raken, zo zei hij. Nadat
veel werknemers in de Centraal-
Aziatische regio en het zuiden van
de Kaukasus werkloos zijn geraakt,
dreigen nu werknemers in de groot
ste republiek de Russische Federa
tie aan de beurt te zijn.
beurs dan ook vooral een toekom
stinvestering: "Als de markt open-
BUDAPEST "Heeft u zich ooit gaat, hebben wy tenminste contac-
beziggehouden met bloembollen in ten gelegd".
Hongarije"? De wanhopige speur- Het valutaprobleem is nog maar
veeteelt en de behoefte aan dergely-
ke praktijkhulp is gigantisch.
Tuinbouw
Dat merken ook de paar bedrijven
die al langer in Hongarije actief zyn.
Zaadhandel Sluis en Groot uit Enk-
Centrum naar informatie over de Oosteuropese landen mee te maken huizen doet al meer dan honderd
bloementeelt in Hongarije is type- krijgen. De bedrijven die voor het jaar zaken in Hongarije. Maar na een
terugval is de verkoop van zaden de
rend. Steeds meer Nederlandse eerst in Hongarije zijn, klagen net
landbouwbedrijven zien in Oost- als het Internationaal Bloembollen
Europa een lokkende markt, maar Centrum allemaal over het gebrek
krijgen niet echt voet aan de grond, aan informatie en de onzekerheid
over de Oosteuropese handelspart-
ners.
"De financiële capaciteit van de
Öp de grote Internationale Land
bouw- en Voedingsindustriebeurs,
die iedere vijf jaar in Budapest
wordt gehouden, neemt Nederland bedrijven hier is vaak totaal onbe-
met zo'n 40 vertegenwoordigers een kend. Een van de grote problemen
opvallende plaats in. Net als vijfjaar voor een Nederlandse onderneming
geleden is de Nederlandse land
bouwsector de grootste West-
europese inzender.
is dat die veel onderzoek moet doen,
niet alleen naar de vakkundige kwa
liteiten van zijn handelspartner.
Maar niet alle inzenders staan er maar ook naar zyn kredietwaardig-
met grootse toekomstverwachtin- heid", zegt drs. J.J. Groeneveld, die
gen. Hoewel het kaasbedryf Cober- namens het ministerie van land-
co in een fraaie brochure van het bouw deelneemt in de Nederlands- enorme investeringen, maar tuin-
laatste tien jaar weer serieus aange
pakt, zo serieus dat Hongarije één
van de belangrijkste klanten van
het bedrijf is. De meeste boeren zijn
heel slecht opgeleid en vaak moet
hen zelfs worden uitgelegd hoe je
komkommers opbindt.
Sluis en Groot ziet de toekomst in
de Oosteuropese landen en met na
me Hongarije zonnig in. Nu er
overal over privatisering van de
landbouwgrond wordt gepraat,
maakt de tuinbouw een grote
vlucht. Grootschalige produktie
van graan en aardappels vereist
ministerie van landbouw adverteert Hongaarse landbouwcommissie.
met 'Coberco, wereldwijd een naam
in kaas' en daarbij Budapest ook
noemt, is in de Hongaarse hoofd- verkopen, zullen volgens hem wor-
stad geen stukje Nederlandse kaas den teleurgesteld. Op dit moment
bouw is vooral handwerk en voor
kleine boeren met weinig geld dus
te vinden.
4 SEIZOENEN Exclusief door Ideens voor de Bijenkorf vervaardigd 4 seizoenen ttiermodekbed. gevold met
65% ganzedons en 35% ganzeveertjés. 100% katoenen tijk, carré gestikt. Tweedelig, d m v. drukkers aan elkaar
tc bevestigen. Litsj. 575 725 g vulgewicht Van 1135- Voor 799.- 2-pers, 475 625 g vulgewicht
Van 995.- Voor 699.- 1-pers 300+400 g vulgewicht. Van 650.-Nu voorde verbijsterende prijs van CTTTEÜ
Kussen half dons. Van 89.- Voor 59.-
Elke dag een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf
Vergunning
Bedrijven die op korte termijn
in kaas' en daarbij Budapest ook verwachten veel in het Oostblok te een aantrekkelijke sector. Boven
dien is de vraag naar kwaliteits
groenten in Hongarye groot en
biedt deze sector goede exportmo
gelijkheden.
Het bedryf >s zo positief over de
mogelijkheden, dat het binnenkort
als een van de eerste Nederlandse
ondernemingen een geheel eigen
dochter in Hongarije opzet. "Geen
jonge Leidse zijn speciale vergun- het gebied van landbouw en vee- joint venture. Sluis en Groot haalt
ningen nodig en die worden op dit teelt. Maar ook alle bijbehorende nu al erwten-, tomaten-, paprika- en
moment niet afgegeven. Export- vaardigheden die een moderne
manager Buurmeijer, die zijn blok- boerderij draaiend houden zoals
exporteert Hongarye, het grote
landbouwland in het Oostblok,
meer naar Nederland dan omge-
Kaas is niet een produkt waar de keerd en dat zal vanwege de valuta-
Hongaarse regering de schaarse problemen nog wel even zo blyven.
westerse valuta aan wil uitgeven. Het grote gat in de markt zyn de Ne-
Voor de import van oude Goudse en derlandse technologie en kennis op
senteerblaadje ziet verdwijnen vier Nederlandse opleidingspro-
noemt zyn aanwezigheid op deze gramma's voor Hongaren uit de
augurkenzaad uit Hongarije naar
Nederland, maar dat moet in de toe
komst op veel grotere schaal gebeu
ren. Bovendien zal de Hongaarse
dochter ook naar andere landen
gaan exporteren.
