Van amateur tot broodvoetballer
Een jongensdroom komt van het behang
sportbijlage 1990 -1991#
Naam: Glenn Helder. Leeftijd:
21.
Club: Sparta. Contract: full-
prof.
Positie: linkerspits.
Vorige clubs: UVS, Ajax en
Roodenburg.
Woonplaats: Leiden
Naam: Marcel Valk. Leeftijd:
23.
Club: FC Den Haag. Contract:
fuli-prof.
Positie: hangende rechterspits.
Vorige clubs: Koudekerk,
Roodenburg, RCL, UVS.
Woonplaats: Hazerswoude
Rijndijk.
Edwin van der Sar is
- kS de tweede keeper
jfrf' van Ajax - achter
Stanley Menzo - en
91 heeft op zijn slaapka
mer nog steeds plaat
jes van stervoetballers aan de
muur hangen. Het sparen van de
portretjes was in zijn jeugdjaren
een geliefde bezigheid. Maar het
wordt tijd om ermee te stoppen
als je op een gegeven moment je
eigen hoofd ontwaart in de collec
tie.
De jongensdroom duurt niet lan
ger voort op het behang, maar op
de graszoden van stadion De
Meer. De 19-jarige doelverdedi-
ger uit Voorhout is voorgoed
doorgedrongen tot de rijen der
voetbalprofs. Hij duldt Menzo
nog voor zich, maar er hoeft maar
dit te gebeuren en de lange ex-
doelman van Foreholte en Noord-
wijk staat in het doel van een van
's werelds meest bekende voet
balclubs. Een dik jaar geleden
stond hij nog anoniem ballen te
vangen op Duinwetering in de
landelijke jeugd.
Het kan verkeren. Dat geldt ook
voor een andere voetballer uit de
bollenstreek: Jeffrey Talan (18).
Bij zaterdageersteklasser Kat
wijk een gewaardeerde jeugdspe
ler en af en toe opgeroepen voor
het eerste team. Nu is hij al in het
bezit van een profcontract bij ere-
divisionist FC Den Haag. Net als
Marcel Valk trouwens. Die is
weliswaar al vijf jaar ouder, maar
komt in het betaalde wereldje ook
maar net kijken. Remco Torken is
al aan zijn tweede Haagse jaar be
zig en heeft het profcontract dus
iets meer afgedwongen.
Verplicht
Wat goed is, komt blijkbaar snel.
"Zo moet je dat niet zien", zegt
Marcel Valk, net als Torken van
UVS afkomstig. "Aan de ene kant
is het misschien verbazingwek
kend dat jongens zoals Jeffrey en
ik al zo vlug een contract krijgen.
Maar het verplicht je ook tot kei
hard werken. Ze hebben blijk
baar vertrouwen in je voetbalca
paciteiten en dat mag je niet be
schamen. Het klinkt allemaal
leuk en aardig. Je hobby is werk
geworden. Ik beschouw het ge
woon als een baan waar ik jaren
lang naar uitgekeken heb: prof
voetballer. Maar ik moet er wel
veel voor doen en veel voor laten.
Natuurlijk is het een heerlijk be
roep, dat weet ik ook wel. Het is
aan de andere kant wel erop of er
onder. Nu moet ik de basis leggen
voor een profcarrière".
Talan denkt er ook zo over: "Mijn
broer Rick (ooit spelend voor AZ,
red.) was altijd mijn voorbeeld. Ik
wil er veel voor doen om prof
voetballer te blijven. Ik kom in
feite uit de jeugd van Katwijk in
de selectie van een eredivisie-
ploeg, hoewel ik vorig jaar al wed
strijden in de Den Haag-jeugd
speelde. Dan denk je: zo, dat gaat
lekker vlot. Maar er komt heel
wat bij kijken. Je krijgt veel ver
antwoordelijkheden. Je leven
verandert. Voetbal is je brood en
nu moet je gewoon goed spelen
anders kan het straks afgelopen
zijn".
Voetbal is dus brood en spora
disch patat. Valk: "Ik ben anders
gaan leven. Vroeg naar bed, goed
eten. Alles staat in het teken van
de sport nu. Bij UVS nam ik altijd
een patatje na de wedstrijd. Nu let
ik daar op. Niet te veel vet, dat
soort dingen".
Een kroegentocht zoals vroeger is
er ook niet meer bij. "Dat moetje
natuurlijk allemaal zelf weten,
mm maar je pakt jezelf in je portemon-
«*££m nee", zegt Torken. "Ik ga heus
ga heus
nog wel eens stappen, maar niet
op zaterdag voor een wedstrijd.
Dat zullen de anderen ook niet
doen".
Het succes komt al met al niet
vanzelf. Het is niet alleen die leu
ke acties op het veld waarmee ze
straks Studio Sport hopen te be
reiken. Wat eraan voorafgaat is
heel wat minder aantrekkelijk.
Torken: "Ik ben al een jaartje lan
ger hier en ben wel iets gewend.
Maar een voorbereiding zoals de
laatste weken is me toch zwaar
gevallen. Je weet waar je het voor
doet, maar ik heb momenten ge
had dat ik het even niet meer zag
zitten. Tijdens een training in de
duinen zag ik het zwart voor de
ogen. Koppijn, ik wist niet waar
ik het had. Maar je moet er even
doorheen en niet zeuren".
Valk: "Die momenten heb ik ook
gehad. Dat zijn de mindere kan
ten. Maar je weet dat het goed is.
Het is je werk. Dan mag je toch
ook afzien voor je salaris".
Talan moet een beetje lachen om
de 'pijnlijke' ervaringen van het
duo. Valk weet wel waarom: "Jef
frey is een beest. Hij loopt bij elke
conditietraining iedereen naar
huis. Dat is echt abnormaal. Alsof
het hem niks kost. Die jongen is
niet alleen snel, maar kan ook op
lange afstanden verschrikkelijk
tekeer gaan. Ik geloof dat er in de
selectie een paar zijn die aan kun
nen klampen, maar niet meer dan
dat".
Talan zelf: "Dat is altijd zo ge
weest. Ik moet het in principe van
mijn snelheid hebben, maar in
kracht- en vaardigheidsoefenin
gen en conditiewerk ben ik ook
redelijk".
Talent hebben is geen
kunst, het op de goede
manier gebruiken wél.
Zeker als het je
broodwinning is. Glenn
Helder, Edwin van der
Sar, Jeffrey Talan,
Remco Torken en
Marcel Valk hebben van
voetbal hun boterham
gemaakt. Jeffrey van As
en Patrick Kamperveen
worden nog niet betaald
voor hun
balvaardigheden, maar
zijn hard op weg. Een
gesprek met zeven
voetbalbeloftes uit de
regio Leiden die het
betaalde avontuur
zoeken en hoe dan ook
willen slagen. "Het lijkt
allemaal leuk en aardig,
maar het is ook erop of
eronder"
Van onze redacteur
Rob van der Zanden
Glenn Helder,
Edwin van der Sar,
Remco Torken, Jeffrey
van As, Marcel Valk,
Jeffrey Talan en Patrick
Kamperveen voor de
poort die toegang
verschaft tot de
professionele
voetballerij.
(foto's Wim Dijkman)
Basisplaats
De drie 'Leidse Hagenezen' ko
men voorlopig nog niet in aan
merking voor een basisplaats in
de hoofdmacht. Ze spelen allen in
Den Haag 2. Maar een paar schor
singen of blessures en een van de
drie schuift door naar de eredivi-
sieploeg. Zoals Marcel Valk in de
eerste competitiewedstrijd tegen
Vitesse overkwam. Torken: "Ik
heb een sterk verdedigingscen
trum voor me. Marcel Adam is in
feite mijn grootste concurrent.
Voor Jeffrey is dat Danny Hoek
man en voor Marcel is het Fransje
Danen. Maar je moet elk moment
klaar staan om de plek over te ne
men. Het tweede is qua systeem,
spelopvatting en dergelijke een
kopie van het eerste. Een speler
uit twee moet dus probleemloos
door kunnen schuiven naar een".
Torken, Talan en Valk wachten
hun kans af. Valk: "Ik heb er alle
vertrouwen in. Het is zo totaal an
ders dan bjj UVS. Nu heb je lou
ter klassevoetballers om je heen.
In Leiden was ik een beetje de
speler waar de individuele actie
vandaan moest komen. Nu laten
anderen mij beter spelen. Ik voel
nu al dat ik enorm vooruit ben ge
gaan. Technisch ben ik sowieso al
onderlegd, nu kun je ook zonder
problemen van anderen verlan
gen dat ze een bal perfect aanspe
len of ontvangen. Dat is natuur
lijk lekker voetballen".
Aderlating
De geboren Koüdekerker wordt
al genoemd als de opvolger van
Harry van der Laan, die naar
Feyenoord verkaste. "Van der
Laan kwam ook als een goede
amateur en werd hier topscorer
en een soort spil in de voorhoede.
Dat is voor mij nog ver weg, maar
misschien lijk ik wel op hem. Een
plekje als zwervende spits, zoals
bij UVS, zou me best liggen denk
ik. Nu speel ik een beetje als
meest rechtse middenvelder.
Maar ik moet me eerst maar eens
gewoon in dat tweede laten zien".
Ajacied Van der Sar deed dat
laatste al meer dan behoorlijk. HÜ
behoorde vorig seizoen zelfs tot
de beste spelers van de Ajax-re-
serves. Dit jaar werd die prestatie
al beloond met de status van re
servekeeper van de landskam
pioen. "Je moet een beetje geluk
hebben, oké. Het vliegtuigonge
luk waarbij Lloyd Doesburg om
kwam en het vertrek van Sjaak
Storm hebben de ontwikkelingen
versneld. Aan de andere kant: ik
heb het toch maar zelf afgedwon
gen onder die lat. En Beenhakker
heeft laten blijken dat hij vol
doende vertrouwen in me heeft
als tweede man achter Menzo. Ik
heb begrepen dat ze niemand aan
willen trekken als tweede keeper.
Ze willen met mij verder. Dat
Naara: Jeffrey Talan. Leeftijd:
18.
Club: FC Den Haag. Contract:
full-prof.
Positie: linkerspits.
Vorige club: Katwijk.
Woonplaats: Katwijk.
geett toch wel aan dat z
Rood
"Er komt een moment dat ik aan
de bak moet. Natuurlijk bereid ik
me daar nu al op voor. Ik hoop
niet dat Stanley geblesseerd
raakt, maar een rode kaart is met
die nieuwe regel al snel getrok
ken natuurlijk. Ik ben er klaar
voor. De eerste bal pakken is dan
belangrijk. Het vertrouwen is er,
al heb ik nog veel te verbeteren.
Vroeger dacht ik nog wel eens:
deze voorzet laat ik effe lopen,
want ik voel me niet zo zeker. Nu
besefik dat ik gewoon altijd moet
komen met mijn 1 meter 97. De
defensie kan natuurlijk niet elke
keer vragen of ik deze keer van
plan ben om te komen. Je moet
gewoon".
Je moet gewoon. Dat geldt niet al
leen voor Van der Sar. Alle zeven
móeten ze gewoon. Op het niveau
waar ze zijn beland is er geen tijd
en plaats meer voor types die aar
zelend het pootje terugtrekken in
de duels, die zeuren over blessu
res en andere ongemakken.
Daar is de clubgenoot van Van
der Sar, Jeffrey van As, ook wel
achter gekomen. De 18-jarige Lei-
denaar vertrok vorig jaar al van
Roodenburg naar Ajax waar hij in
de jeugd belandde. Tijdens het
seizoen raakte hij twee keer ge
blesseerd. Hij brak zijn pols en la
ter nog zijn kaak. Van As: "Ik had
voor Ajax nooit een noemens
waardige blessure. Nu was ik ein
delijk bij die club en brak ik twee
dingen. Toen heb ik gemerkt dat
je er op zo'n moment eigenlijk he
lemaal niet meer bijhoort. Je
moet van goede huize komen om
dan terug te komen in het team
waar je in speelde, want ze heb
ben geen tijd om te wachten en
nemen gewoon het volgende ta
lent. Zo gaat dat. Het feit dat ik te-
Naam: Remco Torken. Leeftijd:
18.
Club: FC Den Haag. Contract:
full-prof.
Positie: centrumverdediger.
Vorige clubs: w Leiden. UVS.
Woonplaats: Leiden.
rugkwam en nu in het tweede
speel, heeft me toch wel vertrou
wen gegeven".
"Ik ben van linkshalf nu centrum-
verdediger geworden. Samen
met Martin Cruijff, nee geen fami
lie, vorm ik het centrale duo. We
spelen op één lijn en schuiven
beurtelings in. Meestal neem ik
bij balverlies de dekking voor
mijn rekening, omdat ik sterk ben
in de duels. Het bevalt me goed
als verdediger. Als linkshalf
speelde ik ook lekker, maar daar
zie ik weinig mogelijkheden om
ooit in het eerste te spelen. Ik zal
Richard Witschge er niet snel uit
spelen".
Helder
Glenn Helder is in het gezelschap
van de zeven aanstaande voetbal
helden eigenlijk een uitzonde
ring. Hij hoeft er niemand uit te
spelen bij Sparta, hij moet uitkij
ken dat hij er zelf niet wordt uit
geknikkerd door een concurrent.
In principe heeft hij de linksbui
tenplaats afgedwongen, al aast de
technische staf van de Kasteel
club op PSV'er Kalusha. Vorig
jaar kwam de ex-Roodenburger
vanuit de tweede klasse zondag
zomaar in de eredivisie terecht.
"Dat ging eigenlijk verschrikke
lijk snel. De eerste vijf wedstrij
den stond ik al meteen in de basis.
Dan denk je: poeh, gaat dat zo
simpel. Maar alles is nieuw en je
gaat maar door. Als nieuweling
kun je niet afgaan. Tegen PSV in
Eindhoven mocht ik bij een 1-6
achterstand invallen. Ik speelde
na een minuut Eric Gerets door
zijn benen. De mensen begonnen
met z'n allen te roepen. Ik hoorde
ze denken: wat is dat voor een
raar donker ventje, die heb ik nog
nooit gezien. Dat is allemaal leuk
om mee te maken. Maar het komt
nu aan op andere dingen. Straks
speel ik waarschijnlijk negentig
Naam: Patrick Kamperveen.
Leeftijd: 18
Club: SW. Contract: geen
(amateur)
Positie: linksbuiten.
Vorige club: RCL, Roodenburg.
Woonplaats: Leiderdorp.
minuten tegen Gerets, laat het
dan maar eens zien. Dan ben je
een held".
"Ja, ik heb er al serieus over nage
dacht hoe het moet. Hans van
Doorneveld (trainer van Sparta,
red.) heeft het ook al verteld. De
acties op links moeten blijven,
maar ik zal ook moeten terugver-
dedigen. Kijk, dat wordt mijn be
langrijkste taak. Honderd meter
terugverdedigen, honderd meter
vooruitsprinten om voorin te ko
men en dan de bal krijgen en die
man passeren. Als je dat kan op
brengen ben je er volgens mij.
Het is niet zo moeilijk om een
vent uit te spelen als je daarvoor-
minutenlang op de middenlijn
hebt uitgerust. Maar zo werkt het
niet meer als profvoetballer".
Blind
Eg "Vorig jaar speelde ik tegen Ajax
en liep ik zowat anderhalf uur
achter Danny Blind aan bij een
temperatuur van dertig graden.
Toen ik hem een keer wilde uit
spelen viel ik van vermoeidheid
«y» tegen hem aan. Dat kan dit sei-
mm zoen niet meer. Het zou nog beter
m - zijn als ze zoveel ontzag voor me
krijgen dat ze niet meer op dur
ven komen. Of ik zeg gewoon te
gen Blind in de eerste minuut:
Joh, voor mij hoef je je niet te be
wijzen hoor met die lange sprints
naar voren. Voor mij sta je al in
Oranje, neem maar effe gas te-
Bij Sparta heet hij al 'heerlijk Hel
der'. Zelf weet hij dat het uur van
de waarheid is aangebroken. "Ik
ken mijn verantwoordelijkheden
en doe nu ook mijn mond open.
Vorig jaar kwam ik als groentje,
nu sta ik er gewoon".
Sparta is volgens Helder een per
fecte club als je er vanuit de ama
teurs belandt. Net als FC Den
Haag trouwens. "Den Haag en
Sparta hebben niet het geld om
dure spelers te kopen. Sparta wil
daarbij nog eens graag spelers na
een opleiding van een paar jaar
verkopen voor een behoorlijk be
drag. Dat is in het verleden al
vaak gebeurd. Misschien gebeurt
dat met mij ook wel".
Kamperveen
Een andere ex-Roodenburger én,
net als Helder linksbuiten, is Pa
trick Kamperveen. Volkomen on
verwacht gepolst door SW, aan
het eind van vorig voetbalsei
zoen. Wist zich tot dan toe geen
basisplaats te verwerven onder
Rijsbergen. Draaide begin van
het seizoen mee, maar viel weg uit
de hoofdmacht. Rijsbergen acht
te hem nog niet rijp. Aan het eind
van de competitie speelde hij
weer mee. Bij vlagen sterk, even
vaak middelmatig.
"Nee, aan het begin draaide ik
niet goed, totaal niet. Maar dat lag
niet alleen aan mij. Als je niet
wordt aangespeeld kom je niet in
je ritme. Eenmaal weer in de A
ging het weer uitstekend. Het
eind van de competitie heb ik re
delijk gespeeld in het eerste".
Verwacht had hij de belangstel
ling van SW niet. "Twee leraren
bij mij op school zijn vrienden
van Dick Advocaat en Wim Jan
sen: Wim van Tol en Barry Jan
sen. Die wisten dat SW een
linksbuiten zocht en tipten de
club. Wim Jansen is daarop een
paar keer komen kijken".
Amateur
Een basisplaats is hem niet in het
vooruitzicht gesteld. Hij kreeg
een amateurcontract aangebo
den. "Daar heb ik niet lang over
hoeven nadenken. Ik wil mijn he
le leven lang al hoger. Daarom
ben ik ook vanuit de B-jeugd van
RCL naar Roodenburg gegaan. Ik
ben helemaal leip van het voetbal
en ik wil zo ver mogelijk komen.
Het eerste wat ik zei was: stoel
voor het raam, voetballen kijken.
Geen papa of mama".
"Het moet een leeijaar worden. Ik
kom daar in de C-jeugd terecht.
SW heeft een goede opleiding,
net als Ajax. De club timmert
hard aan de weg en speelt leuk
As. Leeftijd:
Club: Ajax. Contract: geen
(amateur).
Positie:
centrumverdediger/linkermid-
denvelder.
Vorige club: Roodenburg.
Woonplaats: Leiden.
Naam: Edwin van der Sar.
Leeftijd: 19.
Club: Ajax. Contract: full-prof.
Positie: keeper.
Vorige clubs: Foreholte,
Noordwijk.
Woonplaats: Voorhout.
aanvallend voetbal". Kamper
veen en Helder trekken de
Roodenburg-lijn door. In het ver
leden gingen andere spitsen uit
Noord als Wout Holverda en Hen-
nie de Romijn hen voor.
Hoe staat het eigenlijk met de
maatschappelijke carrière van de
profs en profs in spé? Gooien ze
alles op het voetbal of dekken ze
zich behoorlijk in om straks bij
een eventueel mislukt avontuur
niets meer over te hebben? Geen
van de zeven is totaal afhankelijk
van het voetbal. Marcel Valk
heeft een mds-diploma (midden
stand) en begint binnenkort aan
een cursus marketing. Remco
Torken heeft de leao afgemaakt
en wil nu een SVS-certificaat
waarmee hij bevoegd is om een
sportzaak te beginnen. Jeffrey
Talan heeft een mavo-diploma op
zaak, net als Glenn Helder. Pa
trick Kamperveen begint aan zijn
eerste jaar op het cios.
Edwin van der Sar moet nog
examen doen op de mds. "Been
hakker heeft me voor de keuze
geplaatst. Hij wilde dat ik het pa
piertje hoe dan ook haalde. Je
kunt derde keeper worden en het
snel halen, of je wordt tweede
keeper en smeert het uit over
twee jaar. Ik heb gekozen voor
dat laatste". Zijn clubgenoot Jef
frey van As wil dit jaar zijn vwo-
diploma halen. Bij de Amster
damse club zijn leraren op afroep
beschikbaar om de studerende
voetballers terzijde te staan tus
sen de trainingen door. "Het zal
nog een hele klus worden", zegt
Van As. "Vooral zo'n boekenlijst.
Ik heb te weinig tijd om te lezen".
Het enige wat hij nu leest zijn
voetbalwedstrijden. "Ja, dat leer
je bij Ajax. Wedstrijden lezen.
Zien welke teamgenoot goed en
slecht in de wedstrijd zit en waar
de zwakke plek bij de tegenstan
der zit". Voor de literatuurlijst
van het vwo is het vooralsnog van
nul en generlei waarde. Daar telt
alleen 'De donkere kamer van Da
mocles'.
Voor de voetballers leest 'Dé
schaduwen van San Siro' heel
wat makkelijker weg...
