Fiat Croma verdient een groter succes
AIJTO
LEITHON
Muur van stike rond kinderarbeid afbreken
ÏKPTOP
AUTOBEDRIJF
Peugeot begroet
miljoenste 405
Geld nodig voor
onderzoek naar
bijwerking medicijn
INFOCENTRUM SCHIPHOL
Behoefte aan grote instellingen
zwakzinnigenzorg niet zo groot
DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1990
Van onze correspondent
Nol van Bennekom
Toen het topmodel van Fiat, de Cro
ma, in 1985 op de markt kwam, had
de Italiaanse fabrikant grote ver
wachtingen van dit type. Er was
trouwens genoeg geld gestopt in de
ontwikkeling van de auto: circa ze
ven miljard gulden. De Croma zou
samen met de Lancia Thema, de
Saab 9000 en de Alfa 164 een nieuwe
standaard in autoland lanceren. Al
le vier auto's waren een uitvloeisel
van een gezamenlijk uitgangspunt,
maar toen puntje bij paaltje kwam
bleken ze toch allemaal verschil
lend.
Van de Croma zijn er inmiddels
300.000 geproduceerd. Dat is twee
maal zo veel als zijn voorganger, de
Argenta. Wereldwijd is de Croma
een goed verkopende auto. Hoewel
het van de vier hierboven genoem
de merken verreweg de goedkoop
ste is, blijven de verkopen in Neder
land wat achter bij die in het buiten
land, al hoeft Fiat Nederland zich
ten opzichte van Lancia en Saab
niet te schamen over de verkoop
aantallen. Van de vier typen is de
Alfa 164 nog het succesvolst. Daar
overlapt de vraag het aanbod.
De Croma wordt in Nederland on
derschat, zo valt regelmatig te be
luisteren. Dat is inderdaad het ge
val. Niemand weet precies hoe dat
komt, maar een logisch gevolg hier
van is, dat de afschrijving een ge
duchte vijand van de Croma is.
Maar daarin staat de grote Fiat be
paald niet alleen. In zijn marktge
bied (het zogenoemde E-segment)
scoort de Croma 2 procent. Ook in
de zakelijke markt bereikt Fiat met
dit model 2 procent. Dat is feitelijk
te schraal voor een zo vernieuwde
auto, die bovendien in zijn klasse
een aantrekkelijke prijs heeft en
een breed uitrustingstgamma biedt:
van benzine tot direct ingespoten
en uiterst zuinige diesel.
Die laatste diesel hebben we de
zer dagen een dagje aan de tand ge
voeld. Volgens Fiat is het mogelijk
om met dit type by 90 kilometer
constant zonder een tankstop van
Amsterdam naar Barcelona te rij
den. De tankinhoud is 70 liter.
De door ons bereden Croma D i.d.
(iniezione diretta) beschikte over al
lerlei toeters en bellen die het reizen
ADVERTENTIE
DE HOOFD FIAT-DEALER VOOR LEIDEN E.O.
Zijlsingel 36
2315 KD Leiden
tel. 071-22 36 35
aangenaam maken. Zo zat er een
prima werkende airconditioning in.
Uiteraard beschikte de wagen over
stuurbekrachtiging en over elek
trisch bediende zijruiten.
De krachtbron is een snelle star
ter. Hij begint de werkdag tamelijk
luidruchtig. Zoals dat behoort
neemt het dieselgerammel na een
paar kilometer af, maar de motor
laat zich de hele route duidelijk ho
ren, vooral bij het optrekken. In de
vijfde versnelling wordt de machi
ne niet alleen een stuk rustiger, hy
toont bovendien een opmerkelijke
werklust en kracht. Toch meet de
motor maar 1929 cc. Maar dat weer
houdt de Croma er niet van om tot
180 kilometer per uur door te trek
ken. Aan acceleratie ontbreekt het
de Croma D i.d. bepaald niet. Waar
nodig is het een snelle inhaler.
Het toerenbereik in de vijfde ver
snelling is aangenaam breed. De
eerste drie versnellingen zitten vrij
kort kort op elkaar, maar daarna
(boven de 60 kilometer per uur) valt
er eigenlijk niet veel meer te scha
kelen. Dat schakelen gaat overigens
hoogst soepel. Over de vering kan
nog gezegd worden dat deze de on
effenheden in de weg goed absor
beert, hoewel het karakter stug aan
doet. Dat geeft de auto wel een zeer
handelbaar karakter.
Volgens Fiat is een gemiddeld
Fiat Croma D i.d.
e comfortabele vijfdeursauto.
brandstofgebruik van bijna 1 op 20 in toenemende mate populair is bij
mogelijk. Die zuinigheid, gekop- taxi-ondernemingen. Fiats topmo-
peld aan het ruime interieur, is er del beschikt over vijf deuren. In-
mede de oorzaak van dat de Croma stappen gaat gemakkelijk. Er is veel
zorg besteed aan het interieur en de
stoelen (bijna Duits hard) zitten
goed. De prijs van de Croma D i.d. is
45.400 gulden.
Peugeot zal volgende maand zijn
605-serie verder uitbreiden met die
selversies. Het gaat om vier typen:
de SLD, SRD, SRDT en SVDT. De
dieselmotoren hebben een inhoud
van 2138 cc en hebben drie kleppen
per cilinder. Kort geleden kwamen
al twee nieuwe benzine-versies met
automaat op de markt. De goed
koopste diesel van de 605 kost
51.900 gulden.
Van de kleinere 405 heeft Peugeot
in de fabriek in Sochaux er inmid
dels een miljoen geproduceerd. De
405 vertegenwoordigt 27 procent
van de huidige produktie van Auto
mobiles Peugeot. In Frankrijk wor
den 33 verschillende versies op de
markt gebracht. Daarvan worden er
in Nederland 23 geïmporteerd.
Vooral in de zakenwereld is de 405
erg succesvol. Dertig procent van
de in Nederland geleverde 405's
heeft een dieselmotor. Peugeot Ne
derland heeft verder afgezien van
de import van de vierwielaangedre-
ven versie. Voortaan hebben de GR-
modellen geen anti-blokkeerrem-
systeem meer en ook geen kop
lampsproeiers en mistlampen. Van
de aloude 505 blijven ten slotte ook
volgend jaar de Break en de Famili
ale leverbaar.
AUTO-ALLERLEI
TOYOTA komt volgende maand
met de Previa op de Europese
markt. Deze 'space-car' heeft een
16-kleppen motor van 2.4 ltr/140 pk
die goed is voor 180 km/u. De ruime
auto is 475 cm lang, heeft slechts CITROEN heeft in samenwerking
één schuifdeur aan de rechterzijde met de Chinese Automobile Corpo-
en lijkt door zijn bijzonder glad af- ration (CAC) de C15 bestelauto in
gewerkte koets veel op de Chevro- Taiwan op de markt gebracht. De
let Lumina. Er valt te rekenen op auto wordt door CAC in de lokale
een prijs rond de 65 mille. fabrieken geassambleerd en via 50
ADVERTENTIE
PfUCKJT
I.UOI
Off. Peugeot dealer voor Leiden e.o.
Maredijk 175, 2316VZ Leiden, telefoon 071-212911
t.o.a. het nieuwe postkantoor
verkooppunten verkocht. Dit jaar
moeten er 5.000 stuks van worden
verkocht en daarnaast 6.000 geïm
porteerde modellen BX, AX, XM en
C25.
MERCEDES produceert nu zelf de
verlengde versies van 200/300-serie.
Kort na de introductie 5 jaar gele
den maakten tal van kleinere om-
bouw-firma's een 6-deurs auto van
deze Mercedes. Het eigen model
heeft een middenbank onder meer
met een elektrisch verstelbare rug
leuning. De 7-persoons taxi kost als
250D 130 mille en de 260DE 9 mille
SKODA levert voor een meerprijs
van ƒ10.500,- de Favorit Decatop.
Het oude begrip d'capotable (ge
deeltelijk te openen koets), heeft de
importeur van deze Tsjechische
auto weer van stal gehaald. De Fa
vorit wordt in Nederland open ge
sneden, voorzien van een linnen rol-
dak en een lager scharnierpunt van
de gehalveerde kofferdeksel. Voor
de 25 mille wordt deze 'special' met
1.3 motor geleverd in de L-uitvoe-
ring.
DISTRIBUTIE en opslag zal in '92
voor Nederland als belangrijk inter
nationaal vervoersland veel veran
deringen kennen. Om in aanraking
te komen met alle nieuws van de
specialismen op dit vakgebied
wordt ervan 1 t/m 4 juni 1992 'Euro-
Distribution '92' in de RAI gehou
den.
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
AMSTERDAM (ANP) - Er is meer geld nodig voor diepgaand on
derzoek naar de bijwerkingen van geneesmiddelen. Dat heeft dr.
R. Meyboom, hoofd Bureau Bijwerkingen Geneesmiddelen van
het ministerie van wvc, gisteren gezegd in Amsterdam bij de pre
sentatie van het boek 'Van wondermiddel tot desillusie, ervarin
gen en feiten rondom het DES-hormoon'.
Volgens Meyboom is het moeilijk te
schatten hoeveel geld nodig is.
Voorzitter A. Heintz van de Neder
landse Vereniging voor Obstetrie
en Gynaecologie, spreekt over tien
tallen miljoenen guldens. Heintz:
"Het benodigde geld moet onder
meer door de farmaceutische indus
trie ter beschikking gesteld wor
den, want ze verdienen jaarlijks mil
joenen aan het op de markt brengen
i geneesmiddelen. Een
Utrecht denkt aan
60.000 woningen
UTRECHT (ANP) - De gemeente
Utrecht wil tot het jaar 2015 in totaal
60.000 nieuwe woningen bouwen.
De nieuwbouw ten behoeve van in
woners van Utrecht en negen om
liggende gemeenten moet zowel ten
zuiden als ten westen van de stad
verrijzen.
B en W van Utrecht kiezen voor
een "compact model". De bouwlo-
katies komen tegen Utrecht aan te
liggen; niet verder verwijderd dan 5
a 6 kilometer van het centrum van
de stad. Zo worden landschap en
andere "ecologische waarden" zo
min mogelijk aangetast en is de stad
per fiets of openbaar vervoer góed
bereikbaar, aldus de Utrechtse wet
houder G. Mik (stadsontwikkeling).
De woningnood in Utrecht en
omstreken is volgens Mik "drama
tisch". Alleen Utrecht heeft al
30.000 woningzoekenden. In 1995
zal woningbouw binnen de ge
meentegrenzen nauwelijks meer
mogelijk zijn. De compacte aanpak
heeft tot gevolg dat het stedelijk op
pervlak bijna wordt verdubbeld.
Een deel van de nieuwbouw valt op
grondgebied van de gemeenten
Nieuwegein, Houten en Vleuten-De
Meern. Voer realisering van de
bouwplannen moeten daarom de
bestuurlijke structuren worden
aangepast. Het Utrechtse college
streeft naar een regionaal4 Struc
tuurplan Utrecht 2015, dat de ge
meentelijke structuurplannen ver
vangt.
onafhankelijk bureau zou het on
derzoek dan kunnen uitvoeren".
Ook WVC zou met geld over de brug
moeten komen.
In het gepresenteerde boek van
Neeltje Brands, Anita Direcks en
Ellen 't Hoen staan ervaringen van
DES-moeders en -dochters cen
traal. Volgens 't Hoen, ook mede
werkster van de DES-aktiegroep,
zijn de verhalen van de betrokken
moeders, dochters en zonen zelf
nooit opgeschreven. "Het is voor
hun van belang dat ze hun proble
men herkennen bij lotgenoten", zo
stelt ze.
In 'Van wondermiddel tot desillu
sie' wordt ook aandacht besteed aan
de meest recente gegevens over de
gevolgen van DES. Tevens komt
het huidige gebruik in Derde We
reldlanden, het hedendaags me
disch handelen en de verantwoor
delijkheid van de farmaceutische
industrie aan de orde.
Het DES-hormoon werd in Ne
derland tussen 1947 en 1975 aan
200.000 tot 400.000 zwangere vrou
wen voorgeschreven ter voorko
ming van miskramen. Het 'wonder
middel' had niet het gewenste ef
fect. Integendeel, een groot aantal
van de kinderen dat uit die zwan
gerschappen geboren werd, bleek
te lijden aan een zeldzaam type kan
ker van vagina of baarmoedermond
te hebben. Ook de moeders aan wie
het hormoon was toegediend ver
toonden deze afwijkingen.
't Hoen: "Over hoeveel betrokke
nen - moeders, dochters, zonen - we
op dit moment praten is onduide
lijk. Schattingen lopen uiteen van
350.000 tot 700.000 mensen, maar
voor exacte cijfers moeten we toch
bij de fabrikanten zijn die het mid
del destijds verspreid hebben".
Zelfs onder de druk die het ministe
rie van wvc in 1982 uitoefende, zijn
die cijfers echter niet boven water
gekomen, meldt 't Hoen.
Volgens de schrijfster is het ei
genlijk een treurige zaak dat aan
dacht aan het DES-hormoon be
steed moet worden. De DES-ge-
schiedenis is nog geen historie. Op
25 september dient een rechtszaak
die een groep DES-dochters tegen
de fabrikanten van het hormoon
heeft aangespannen.
AMSTERDAM (ANP) - Kinder
arbeid treft honderden miljoenen
kinderen over de hele wereld,
maar vooral in Afrika, Azië en La-
tijns-Amerika. In feite staat het la
ten werken van kinderen, zo is de
opvatting van de organisatie van
het internationaal Child Labour
Seminar in Amsterdam, gelijk
aan mishandeling en exploitatie
van het kind.
In Jakarta lopen kinderen van
zes, zeven jaar van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat op straat
sigaretten en bonbons te verko
pen. In de Verenigde Staten wer
ken 800.000 minderjarigen met
hun ouders in de landbouw en
worden regelmatig besproeid
met schadelijke pesticiden. In
Iran werken ze mee aan het we
ven van perzische tapijten en op
Sumatra staan ze naast hun moe
ders uren gebukt in de rijstvel
den, terwijl de mannen samen
koffie drinken.
Het seminar wordt gehouden in
de Vrije Universiteit en fungeert
als satelliet-bijeenkomst van een
groot congres over kindermis
handeling en verwaarlozing dat
volgende week in Hamburg
wordt gehouden. Er doen tegen
de honderd deelnemers uit alle
windstreken aan mee die geza
menlijk zullen trachten de 'muur
van stilte' die er om het onder
werp heen hangt, te doorbreken.
Het seminar vloeit voort uit de
onvrede van de organisatoren
instellingen op het gebied van
kinderhulpverlening en TNO
over de geringe aandacht die vol
wassenen doorgaans besteden
aan kinderarbeid. Het gebeurt, op
grote schaal, maar wordt zo goed
Kinderen in oorlogssituaties
zijn 'concurrent' van de bescher
mers van het welzijn van het kind
dat voor kinderarbeid wordt in-
als doodgezwegen en mag zich in
een niet al te warme belangstel
ling van de pers verheugen. Als
de positie van kinderen al in de
schijnwerpers komt, aldus prof.
J. Doek, dan is dat in het kielzog
van de vrouwen en niet als bur
gers met eigen rechten. Onterecht
wellicht, het is echter ook logisch,
want vaak betekent de verbete
ring van de positie
ook een vooruitgang in de levens
omstandigheden van kinderen.
De conclusies en aanbevelin
gen die de deelnemers doen wor
den officieel gepresenteerd in
Hamburg en naar politici en parti
culiere organisaties gezonden die
beroepshalve met kinderarbeid
te maken krijgen. Bovendien
wordt de lijst megenomen naar de
'World Summit on Children' die
eind september in New York
wordt gehouden en waar alle gro
te regeringsleiders bij aanwezig
zullen zijn.
Concurrentie
Prof. Doek is voorzitter van
ISPCAN (International Society
for the Prevention of Child Abuse
and Neglect). Hij hoopt vurig dat
althans een deel van de aanbeve
lingen die in nederland op een rij
tje worden gezet, terug te vinden
zullen zijn in het slotakkoord van
de conferentie in New York.
Ironisch genoeg ondervinden
de beschermers van het welzijn
van het kind daarbij de nodige
concurrentie van mensen die aan
dacht vragen voor andere proble
men van kinderen: vluchtelin
gen, kinderen in oorlogssituaties
en de gezondheidstoestand van
kinderen in het algemeen. "In alle
eerlijkheid, ik maak me er geen al
te grote voorstelling van", ver
zucht Doek dan ook.
Daarmee doelt hij behalve op
het gebrek aan aandacht, op de
complexiteit van het probleem.
Doek: "Het heeft geen zin om op
de barricaden te springen en te
roepen dat alle kinderen leuk
naar school moeten. Zo simpel is
de realiteit niet. Behalve dat er
vaak geen scholen zijn, zorgen
kinderen ook voor een deel van
het inkomen van een gezin. Het
zou haast immoreel zijn om te
zeggen dat dat niet meer mag. Je
moet het dus voorzichtig aanpak
ken en je misschien meer richten
op verbetering van de werkom
standigheden van kinderen, hoe
tegenstrijdig dat ook klinkt".
Onoplosbaar
Volgens prof. Doek is het een illu
sie om te denken dat de Westerse
landen het kinderarbeidpro-
bleem kunnen oplossen. "Ga als
Nederlander maar eens tegen een
islamitisch land zeggen dat de po
sitie van vrouwen daar moet wor
den veranderd, mede ten behoeve
van de kinderen. Nee, dat moeten
de landen zelf doen. We kunnen
ze natuurlijk wel helpen met geld
in de eerste plaats en kennis in de
tweede plaats".
Al heel ideaal zou het zijn, aldus
Doek, indien elk project dat voor
een bepaald land wordt opgezet
automatisch wordt onderzocht
op de effecten voor kinderen. Be
tekent het een verslechtering of
juist een verbetering voor hun po
sitie? Vooralsnog zijn de organi
satoren echter blij als de wereld
leiders hen een willig oor lenen,
want ook daar hebben ze zo hun
twijfels over. "Het zou me niets
verbazen als ze overdag praten
over kinderen, maar als de ge
sprekken in de achterkamertjes
gaan over de Golf-oorlog", zegt de
voorzitter van Defence for
Children International (DCI) in
Nederland, mr. S. Meuwese.
SCHIPHOL Bezoekers kijken naar de omvangrijke uitbreidingsplan
nen voor de luchthaven Schiphol in een speciaal ingericht infocentrum. De
commissie die de effecten voor het milieu van de uitbreidingsplannen moet
uitrekenen, heeft de ministers Alders (milieu) en Maij-Weggen (verkeer)
vanmorgen geadviseerd de omwonenden meer bij de plannen te betrekken
omdat die geen enkel vertrouwen in blijken te hebben dat de luchthaven
zich houdt aan regels en afspraken.
(toto GPD)
ZWOLLE (ANP) - De hulpvraag
van geestelijk gehandicapten voor
behandeling bij traditionele institu
ten is niet zo groot als de wachtlijs
ten doen vermoeden. Veel vaker be
staat behoefte aan 'kleinschalige'
opvang, bijvoorbeeld in logeerhui
zen. Dat zeggen onderzoekers van
de Universiteit van Amsterdam na
een uitgebreide studie in Zwolle,
die volgens hen representatief is
voor de rest van het land.
Uit het onderzoek komt naar vo
ren dat ouders hun kind vaak uit
voorzorg op de wachtlijst laten zet
ten. Ze vrezen dat er geen andere
mogelijkheden zijn voor hun doch
ter of zoon. Het gevolg is dat de
wachtlijsten steeds groeien en ten
onrechte de conclusie wordt ge
trokken dat grote behoefte bestaat
aan uitbreiding van de instellingen.
Ouders en kinderen willen vol
gens de onderzoekers juist klein
schalige hulp die de leefsituatie van
thuis benadert. In veel gevallen is
men al geholpen met het tijdelijk
overnemen van de ouderlijke zorg
in de vorm van bijvoorbeeld logeer
huizen.
De resultaten van de studie be
vestigen de indrukken van een van
de grootste instellingen voor zwak
zinnigenzorg, Stichting Philadel
phia Voorzieningen, die de op
dracht voor het onderzoek gaf. Deze
stichting heeft gunstige ervaringen
met de kleinschalige opvang van
gehandicapten. Verspreid over Ne
derland heeft ze bijna 80 kleinere
voorzieningen.
De uitkomsten van het onderzoek
moeten naar het oordeel van
Overijsselse gedeputeerde J. Dijk
stra gevolgen hebben voor de plan
ning van voorzieningen voor de ge
handicaptenzorg. Dit houdt in dat
meer rekening wordt gehouden met
de wensen van ouders en kinderen.
Die nieuwe aanpak dient te leiden
tot meer op individuen toegesne
den hulp. Bij die aanpak zouden
verzorgers van gehandicapten zei
een bepaald budget voor financie
ring van de zorg moeten kunnen
krijgen.
Van de Peugeot 405 zijn er inmiddels een miljoen exemplaren van de band gerold.
