TF 1 en uitgevers: stervende zwaan
Nieuws door
crisis in trek
NOS wil naam PTT Telecompetitie blijven gebruiken
Proef breedbeeldtelevisie
LONG EN LINDA IN DE MODE
Diligent Edo de
Waart verlengt
omroepcontract
DEN HAAG (GPD) - In Hilver
sum viel een tijd gelden te beluis
teren, dat TV 10 en TF 1 met de
act van de zwervende zwaan wa
ren begonnen. Het was in de da
gen dat Joop van den Ende zijn
plannen voor TV10 vanuit Parijs
met behulp van de Franse com-
mericële zender Franse TF 1 wil
de probeerde te verwezenlijken,
maar die onderhandelingen mis
lukten. In Hilversum wordt ge
fluisterd, dat de geschiedenis
zich wel zal herhalen nu zes grote
dagbladuitgevers hebben aange
kondigd via een samenwerkings
verband met TF 1 een Neder
lands commercieel station van
de grond te willen krijgen.
De enige reden, die de eige
naar van TF 1 nu tot samenwer
king met dagbladuitgevers zou
drijven, moet zijn dat TF 1 niet
via een buitenlandse constructie
maar „via de voordeur" in Ne
derland commerciële televisie
wil brengen. Bij de nieuwsvoor
ziening op de tweede commer
ciële Nederlandse tv-zender zul
len de dagbladuitgevers zeker
niet worden ingeschakeld, want
TF 1 wil een spelletjes- en pret-
zender.
Het enige bijkomende motief
van TF 1 zou kunnen zijn dat de
combinatie met Nederlandse
dagbladbedrijven niet ongunstig
is in verband met het werven van
de commercials. Want dat de re
clame-markt al aardig wordt af
geroomd door STER en RTL 4,
dat is natuurlijk ook wel tot Pa
rijs doorgedrongen. De reclame
makers verklaarden gisteren nog
eens ten overvloede dat de Ne
derlandse markt op dit punt is
verzadigd: „Eventueel kunnen
natuurlijk in de komende jaren
nieuwe miljoenen boven de tv-
reclamemarkt komen te hangen,
maar daarover is niets met zeker
heid te voorspellen".
Over de ruimte, die er in Ne
derland nog is om naast RTL 4
nog een commerciële zender te
beginnen, verschillen de menin
gen.
De jongste tellingen van het
ministerie van WVC wijzen uit
dat er in Den Haag nog veertig
tot vijftig aanvragen voor infor
matie over de start van een nieu-
Jongerenkrant
komt in oktober
AMSTERDAM (GPD) - De
Weekbladpers - uitgever van Vrij
Nederland, Opzij en Voetbal In
ternational - brengt in oktober
een jongerenkrant op de markt:
'Primeur'. De krant gaat weke
lijks verschijnen.
Vrij Nederland-redactrice
Aukje Holtrop is benoemd als
hoofdredacteur. De nieuwe
krant vervangt de jongerenru-
briek 'De Blauw Geruite Kiel' in
Vrij Nederland. Het weekblad
verschijnt vanaf volgende week
in een nieuw jasje. In Groot-Brit-
tannië opereert reeds met veel
succes een aparte jongerenkrant:
'The Early Times'.
we commerciële zender liggen.
„Van die veertig tot vijftig ne
men we er drie tot vijf serieus.
Dat wil zeggen, dat we die als
aanvragen aanmerken als de
Tweede Kamer de wet aanvaardt
die het opstarten van commer
ciële tv in Nederland mogelijk
maakt", aldus gistermiddag een
woordvoerster van het ministe
rie. Namen noemen ze in Den
Haag niet, maar zeker is dat Rob
Houwer met zijn Oranje TV-
plannen en Joost den Draayer
(Willem van Kooten) met zijn Be-
nelux-tv daar bij zijn. In Den
Haag wordt verwacht dat de
wetswijziging in de loop van sep
tember bij de Tweede Kamer zal
zijn en dat niet voor oktober de
discussies zullen beginnen.
De uitgevers, die nu met TF 1
praten, zijn gebelgd over het feit
dat twee grote Nederlandse uit
geversconcerns, Elsevier en
NDU, zich inmiddels hebben in
gedekt wat betreft toekomstige
ontwikkelingen in tv-land. Deze
grote uitgevers kochten immers
de Veronica-aandelen in V'eroni-
que op en bezitten nu 40 percent
van de aandelen van de Neder
landse tak van het Luxemburgse
moederbedrijf CLT. Vooral voor
Telegraaf en Perscombinatie wa
ren de V'eronique-druiven zuur,
omdat ze nog maar kort voor de
overname van de Veronica-aan
delen nog gezamenlijk met de TF
1-onderhandelaars in ATV-ver-
band over de exploitatie van een
commerciële zender hadden ge
praat.
DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1990
Wereldomroep:
extra Arabische
uitzendingen
HILVERSUM (ANP) - Radio
Nederland Wereldomroep gaat
in verband met de crisis in het
Midden-Oosten het aantal uit
zendingen in het Arabisch uit
breiden. Vanaf zaterdag 1 sep
tember wordt iedere ochtend een
25 minuten durende uitzending,
gericht op het Midden-Oosten,
aan het totaal van drie dagelijkse
uitzendingen toegevoegd.
Deze extra uitzending bestaat
uit een nieuwsbulletin en een ac
tualiteitenrubriek. De nieuws
voorziening is erop gericht een
zo volledig mogelijke informatie
stroom te verzorgen, onafhanke
lijk van politieke belangen in het
gebied, aldus de Wereldomroep.
Het extra nieuwsbulletin is te be
luisteren van 05.00 tot 05.25 uur
Nederlandse zomertijd.
Eerder besloot de Wereldom
roep al tot twee extra dagelijkse
Nederlandstalige uitzendingen
voor het Midden-Oosten. Het is
de bedoeling om vanaf half sep
tember iedere zaterdag een groe-
tenprogramma voor Nederland
se marinemensen in de Golf van
Oman te gaan uitzenden.
HILVERSUM (GPD) - De
nieuwsprogramma's op de Ne
derlandse televisie trekken flink
meer kijkers sinds de inval van
Irak in Koeweit.
Het NOS-journaal van acht uur
scoorde in de vier weken vooraf
gaande aan de Iraakse inval een
gemiddelde kijkdichtheid van
elf procent. Sinds de crisis ligt de
gemiddelde kijkdichtheid boven
de veertien procent.
De actualiteitenrubrieken op
Nederland 1 zijn gestegen van
een gemiddelde kijkdichtheid
van zes procent in de weken voor
de Golfcrisis naar een gemiddel
de kijkdichtheid van acht pro
cent vorige week.
De ATV-omroepen op Neder
land 2 halen nu een kijkdicht
heid van tien procent, terwijl
voor de crisis een gemiddelde
van acht procent werd gehaald.
Van onze correspondent
Bert Mol
HILVERSUM - De NOS heeft
bij het Commissariaat voor de
Media een verzoek ingediend
voor ontheffing van de reclame
regeling. Die ontheffing zou
moeten gelden voor het gebruik
van de naam PTT Telecompetitie
op radio en televisie. De NOS
motiveert haar verzoek met de
mededeling dat het hier gaat om
„een bijzondere gebeurtenis".
De NOS vreest dat, als het deze
omroep niet toegestaan wordt de
gewraakte naam voor de hoogste
klasse van het betaalde voetbal
te gebruiken, het contract met de
KNVB ongeldig wordt ver
klaard. Dat zou de weg voor bij
voorbeeld een commerciële zen
der als Veronique vrij maken om
opnieuw te proberen met de
KNVB tot overeenstemming te
komen. Veronique heeft ruim
jaar geleden geprobeerd met de
voetbalbond een verbintenis aan
te gaan, maar de NOS was de
commerciële zender voor en wist
de KNVB voor drie jaar aan zich
te binden. Dit contract is inmid
dels met een jaar verlengd-, en
loopt pas over drie jaar af.
De KNVB heeft met het be
drijf PTT Telecom afgesproken,
dat voor een bedrag van zes mil
joen drie jaar lang de eredivisie
PTT Telecompetitie wordt ge
noemd. De naamsgeving geldt
dit voetbalseizoen voor het eerst.
Een woordvoerder van de
NOS noemt vier punten om het
ontheffingsverzoek te onderbou
wen. „Ten eerste maakt de actue
le sportverslaggeving 'deel uit
van de taak van de NOS. Daar
naast is de actuele sportverslag
geving van groot belang voor de
publieke omroepen, in de strijd
tegen de commerciële concur
rentie. In de derde plaats vindt
de minister van wvc in het voor
stel voor een nieuwe Mediawet
dat de sportverslaggeving onder
gebracht moeten blijven worden
bij de publieke omroep. En ten
slotte blijkt dat de publieke om
roep pas het recht om wedstrij
den die onder auspiciën van de
KNVB worden gespeeld te ver
slaan als de naam kan worden
vermeld die de KNVB bepaalt".
De woordvoerder verduide
lijkt dat de NOS er niet aan twij
felt dat zij met het gebruik van de
naam PTT Telecompetitie bin
nen de wetgeving blijft. „We we
ten ook dat het commissariaat
daar anders over denkt. lïet ver
zoek tot ontheffing van de recla
meregeling is dan ook gedaan
voor zover dat nog vereist is".
Het commissariaat, dat giste
ren een definitief standpunt in
zou nemen over de toelaatbaar
heid van het gebruik van de om
streden naam, heeft deze beslis
sing verdaagd tot maandag.
Eerst zal het verzoek van de NOS
worden bestudeerd.
HILVERSUM (ANP) Diri
gent Edo de Waart verlengt
zijn verbintenis met de or
kesten en koren van de om
roep, zo heeft het NOB giste
ren bekendgemaakt. De
Waart blijft artistiek direc
teur van het muziekcentrum
en chef-dirigent van het Ra
dio Filharmonisch orkest tot
en met het seizoen 1995-1996.
Zijn contract liep tot en met
het seizoen 1992-93.
De Waart ging in 1988 bij de
omroeporkesten werken.
Sindsdien heeft hij met het
Radio Filharmonisch orkest
en het Groot Omroepkoor
grote uitvoeringen geleid
zoals Wagner's Rheingold en
Götterdammerung, Die Ge-
zeichneten van Franz Schre-
ker en Die Frau ohne Schat
ten van Richard Strauss.
Bij het muziekcentrum van
de omroep behoren behalve
het Radio Filharmonisch Or
kest het Radio Symfonie Or
kest, het Radio Kamerkoor,
het Metropole Orkest, ver
Groote tour
Net als vroeger wordt de reizi
ger in Frankrijk en Spanje
weer belaagd door struikrovers.
Met allerlei trucs, van chloro
form tot regelrechte enterprak
tijken, belagen zij campers en
caravans. Het advies van de
ANWB aan de vakantiegangers
is: rij voortaan in colonne over
de Autoroute du Soleil en langs
criminele steden als Barcelona.
Ook wat dat betreft zijn de tij
den van weleer teruggekeerd.
Wie in de zeventiende en acht
tiende eeuw jong was en rijke
ouders had, en in Engeland,
Duitsland of Nederland woon
de, ging vaak op reis naar het
zuiden. De 'Grand Tour' of
'Groote Tour' was bedoeld als
een leerzame overgangstijd van
universiteit naar loopbaan. De
patriciërs waren rechttoe-recht-
aan van mening dat "wie veel
steden en landen opmerkzaam
en met praktische zin heeft be
zocht, in latere tijden een maat
schappelijk bruikbaar mens
wordt" (Dit citaat is afkomstig
uit 'Het Grote Reisboek' van
Winfried Loschburg, een prach
tig, volgepropt boek over de ge
schiedenis van het reizen). De
Groote Tour was dus geen ple
zierreis, al bleef er naast de le
ring genoeg tijd over voor het
vermaak.
Er waren twee belangrijke
routes. De eerste liep over Parijs
en Lyon naar zuid-Frankrijk,
waarna de reis per boot naar
Italië werd voortgezet. Weken
achtereen werden de passagiers
in diligence of postkoets gerad
braakt. Of men reed te paard
over de slechte wegen van de
Duitse staten naar de Alpen en
stak die vervolgens te voet over.
De reizen waren lang en ver
moeiend. De postkoetsen had
den de neiging om te slaan en
lang niet altijd waren er verse
WE HEBBEN ALLE/HAAL
DE PLICHT TE. ZORGEN VOOR
EEN SCHONER MILIEU...
Amsterdamse
concertzender
breidt uit
AMSTERDAM (ANP) - De Con
certzender Amsterdam gaat uit
breiden. Vanaf 1 oktober zal de
lokale Amsterdamse klassieke-
muziekzender ononderbroken te
horen zijn van zeven uur 's mor
gens tot middernacht. Op het
moment is er een gat tussen ne
gen uur in de ochtend en zeven
uur in de avond.
De zendtijduitbreiding bete
kent geen wijziging in de pro
grammaformule. Uitgangspunt
blijft: zoveel mogelijk muziek en
zo weinig mogelijk praten, zo
laat een woordvoerder desge
vraagd weten.
De uitbreiding is mogelijk ge
worden door een verandering
van uitzendfrequentie.
AMSTERDAM (ANP) De omroep gaat op korte termijn expe
rimenteren met breedbeeld-televisie. Al eerder was bekendge
maakt dat de omroep, het NOB en Philips die weg op wilden
gaan. Het project kreeg de naam TV-Plus.
Gedurende een experimentele periode zullen gedurende vier
uur per dag programma's en films in de D2M AC-breedbeeld (een
voorloper van het HDTV-systeem) worden uitgezonden, tegelijk
met de uitzending daarvan in het huidige PAL-systeem op Ne
derland 1, 2 en 3.
Het project kan starten zodra er voldoende D2MAC-ont-
vangstapparatuur op de markt is, als de distributie via satelliet
en kabel is voorbereid en als er zekerheid is over de financiële
dekking. Door middel van de produktie van de eigen program
ma's kan de omroep in de helft van de kosten bijdragen. De ande
re helft zijn extra kosten, waarvoor dekking moet worden ge
zocht.
Ook het technische probleem van het gelijktijdig produceren
en uitzenden in twee beeldformaten is nog niet opgelost. Het
traditionele televisiescherm heeft een beeldverhouding van 4:3,
bij breedbeeldtelevisie is dat 16:9. TV-Plus is een overbrug
gingsproject, dat uiteindelijk moet leiden tot de invoering van
HDTV, een systeem met breedbeeld, een haarscherpe beeld
kwaliteit en geluid van cd-kwaliteit.
schillende kleine ensembles
en het Groot Omroepkoor.
Het laatste is met tachtig vo
calisten één van de grote en
vooraanstaande koren in Eu
ropa.
De Waart vindt dat de
enorme potentie die de koren
en de orkesten van dè omroep
hebben nog niet voldoende
wordt benut. Op verzoek van
het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur
zal hij de komende maanden
een artistiek beleidsplan op
stellen over de plaats van de
omroepensembles binnen
het landelijk muziekleven.
voetspoor volgden de pruiken
makers, snijders, koppelaars,
kamerdienaars en paarde-
knechten, die als bijen op de ho
ning kwamen aangevlogen.
In Italië lag de reisroute voor
een groot deel vast. In ieder ge
val moest men het carnaval in
Venetië meemaken, dat wel een
halfjaar kon duren. Het hoofd
doel was natuurlijk Rome,
waar menigeen door de paus in
audiëntie werd ontvangen. Ook
Napels en de Vesuvius stonden
op het programma. Zo maakte
men een rondgang langs kunst
tempels en paleizen, tuinen en
theaters. Daarnaast legden de
zonen van jonkers en welvaren
de kooplui visites af aan staats
lieden, diplomaten en prelaten.
De Groote Tour nam soms wel
twee jaar in beslag. Sommige
tijdgenoten lieten zich echter
nogal laatdunkend uit over
deze opvoedingsreizen van be
pruikte jongeren: "Daar trek
ken zij dan langs de heerwegen,
rijdend in gesloten karossen
alsof zij de dood ontvluchten
moesten. Zij duiken bij de stads
poort onder in taveernen of bij
een meisje van goeden wille, of
zij vluchten in een of ander ver
zinsel, waaruit zij het karakter
en de geest van het volk menen
te kunnen aflezen. Gemeenlijk
blijven zij ronddraaien binnen
de enge kring van lieden met
wie zij om redenen van belang
stelling, voorkeur, stand of ge
noegen zijn verbonden, en zij
beoordelen alles vanuit deze be
perkte gezichtskring. Wil men
tot het wezen van een land door
dringen, dan moet men zich be
geven tussen alle klassen van
het volk".
Ten langen leste ging men
weer op huis aan, uitgeleerd en
uitgefeest. Wie over Lyon terug
ging, sloot zich in colonne aan
een, in de hoop zo de struikro
vers het hoofd te kunnen bieden.
HO 15 DUS GEKOMEN TOT PA
GINA 10 V/\N DE GROENE C0N-
DEN HAAG Staatssecretaris Piet Bukman (CDA) voor de buitenlandse handel feliciteert Robert
Long (VARA) en Linda de Mol (TROS), omdat ze gekozen zijn tot Best Geklede Man en Vrouw van dit
jaar. De twee kregen 'Het Gouden Vijgeblad' opgespeld. Op de revers. <f0to anp)
Edo de Waart blijft de komende jaren voor de omroep behouden.
paarden beschikbaar.
Van het Sint-Janskruid, dat
in de schoenen werd gestopt, en
een probaat middel tegen reis-
vermoeidheid heette te zijn, kon
men niet genoeg voorraad bij
zich hebben. Dan waren er nog
de smerige herbergen en, niet te
vergeten, de vlooien. In de reis
journaals, die de jonge heren
bijhielden, wordt dan ook ste
vig geklaagd. "Alles wordt hier
gebakken in een soort lampo
lie", mopperde de een. "Aan de
vlooien kent men het land", no
teerde een ander. "De Franse
vlo is een hongerige, brutale
springer, terwijl de waakzame
Italiaanse 'pulce' een stiletto op
zak heeft".
De Groote Tourist reisde
meestal in het gezelschap van
een vriend, een oom of een gou
verneur en enkele bedienden.
Dikwijls sloten meer reizigers
zich bij elkaar aan, om een front
te vormen tegen het gespuis
langs de wegen.
Eenmaal over de Alpen werd
de reiziger belaagd door een
stoet van lieden die hun dien
sten kwamen aanbieden. De
gidsen, of 'cicerones', werden
door de Nederlanders "wormen
snijders" genoemd. In hun
