Gezamenlijk offensief om Schiphol-werker uit auto in bus te krijgen 'Naiuurprodukt niet per se gezond en Vanaf maandag 44 lijnen richting luchthaven VOORLOPIG LAATSTE MOOIE DAG DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1990 REGIO PAGINA 13 LEIDEN/SCHIPHOL - De busmaatschappijen hebben de handen ineen geslagen om in een groot gezamenlijk offensief te proberen de 38.000 Schiphol-werkers met het openbaar vervoer naar hun werk te laten reizen. Comfortabele bussen, een krantje, een kop koffie, een gegarandeerde zitplaats en een uitgebreid net van 44 spitslijnen vormen het wapen om de mensen de auto uit en de bus in te krijgen. Het nieuwe lijnennet is een geza menlijk initiatief van de NZH, Cen- traal Nederland, het Gemeentever voerbedrijf Amsterdam, de NS en het particuliere touringcarbedrijf Beuk Lines. Het Rijk ziet wel iets in de aanpak en heeft 12 miljoen gul den uitgetrokken om het spitslij- nennet op te zetten. Onderzoek heeft uitgewezen dat bijna zestig procent van alle men sen die op Schiphol werken, bereid is de proef op de som te nemen en de auto te laten staan voor de spits- bus. De 38.000 man werken op Schiphol bij ongeveer 500 bedrij- De bedoeling is dat het aandeel van het openbaar vervoer in het woon-werkverkeer naar Schiphol van 20 naar 40 procent gaat. In het plan voor het spitslijnennet is er vanuit gegaan, dat 7400 mensen de auto verruilen voor de 'Shuttle'- spitsbus, een luxe touringcar met veel beenruimte, koffie en een krantje aan boord. De capaciteit is nu 6000 passagiers. Daadwerkelijk reizen nog maar 1300 mensen met de 'Shuttle'. Het streven is de ko mende twee jaar zo'n 4500 vaste klanten erbij te werven. Levensvatbaarheid Naar de economische levensvat baarheid van het project is uitge breid onderzoek gedaan. Het spits lijnennet is opgezet aan de hand van lijsten met postcodes van mensen die op Schiphol werken. Zo is een goed inzicht verkregen in de sprei ding van de potentiële klanten. Het spitslijnennet is met name interes sant voor de mensen die elke dag op het zelfde tijdstip naar de zelfde werkplek op Schiphol moeten. Vol gens mr. S.D. Renzema van OV Ser vices Schiphol - een aparte bv die speciaal voor het nieuwe spitslij nennet is opgezet - komt er nu on derzoek naar de mogelijkheid om met aanvullende diensten te komen voor mensen die een minder vast werkpatroon hebben. Het spitslijnennet is al enige tijd voor een deel in werking. Vanaf maandag 3 september echter zullen alle 44 spitslijnen in bedrijf zijn. OV Services Schiphol werkt nauw samen met het bureau Perso nen Vervoer Schiphol, dat is te ver gelijken met een reisbureau voor woon-werkverkeer naar Schiphol. Behalve Schiphol-Oost zijn vanaf maandag ook Schiphol-Centrum en Schiphol-Zuid in de dienstregeling opgenomen. Opstapplaatsen Vrijwel alle gemeenten die in een straal van enkele tientallen kilome ters rondom Schiphol liggen, heb ben opstapplaatsen. Het gaat in to-, taal om 25 plaatsen in de provincies Noord- en Zuid-Holland en Flevoland. In deze regio doen de bussen onder meer Leiden, Leider dorp, Alphen aan den'Rijn, Wou- brugge, Rijnsaterwoude, Leimui- den, Alkemade, Nieuw-Vennep en de meeste gemeenten in de bollen streek aan. Het eenrichtingverkeer, dat in ok tober wordt ingevoerd, op Schiphol- Centrum, vormt een vervelend knelpunt voor de spitsbussen die Schipholwerkers uit de auto moe ten lokken. Dat zei ingenieur J. Klinkenberg, stafmedewerker van de busonderneming NZH, een van de organisatoren van het spitslij nennet van Schiphol. Volgens woordvoerder R. Wever van de luchthaven Schiphol is het invoeren van eenrichtingverkeer onvermijdelijk door de ingrijpende bouwwerkzaamheden op de lucht haven, waaronder het verbreden van de spoortunnel. De Stations weg, die voor het NS-station loopt, wordt momenteel verbreed tot vijf tig meter. Deze weg wordt straks de stopplaats voor de spitsbussen. Volgens Wever zal de brede weg zorgen voor een vlotte doorstro ming van het verkeer. Bovendien zijn de Luchthaven Schiphol en de exploitant van het spitslijnennet nog in gesprek over een eventuele; vrije busbaan. Niettemin vindt Klinkenberg el ke vorm van vertraging een slechte zaak. De vertraging ontstaat omdat eenrichtingverkeer de bus dwingt een langere route te rijden als hij eenmaal op Schiphol is aangeko men. "Met de wegbeheerders bui ten het Schipholterrein voeren wij druk overleg over zaken als busslui- NOORDWIJK De bezoe kers aan de stranden beleef den gisteren - voorlopig - de laatste mooie dag. Een zitbank om even bij te komen van de drukkende warmte is dan wel lekker. Ook op de Boulevard van Noordwijk strekten een drietal heren even de benenal moesten ze die wel tussen een massa fietswielen en -trap pers door steken. Nederland is een echt fietslandje...als het mooi weer is. (foto Jan Holvast) ALPHEN A D RUN zen en speciale busverkeerslichten. We willen de automobilist uit de file' halen met behulp van tijdwinst. Op sommige punten boeken wij een tijdwinst van een minuut, soms maar dertig seconden. Maar de bus blijft rijden terwijl de auto daar stil staat. Als nu een passagier in een van onze spitsbussen ervaart dat, eenmaal op Schiphol aangekomen, de bus een heel eind moet omrijden vanwege het eenrichtingverkeer, dan is dat frustrerend". De NV Verenigd Streekvervoer Ne derland verwacht dat het aantal autobussen in Nederland van 5000 nu zal groeien naar tussen de 7000 en 8000 bussen in het jaar 2010. Dat zei de president van de raad van be stuur van Verenigd Streekvervoer Nederland, mr. C.J. Nyqvist, giste ren tijdens een persconferentie ter gelegenheid van de komende Auto- bus-Rai die van 19 tot en met 24 sep tember wordt gehouden in Amster dam. Nyqvist baseert zijn veronderstel ling op onder meer het Tweede Structuurschema Verkeer en Ver voer. De NV Verenigd Streekver voer Nederland bestaat pas sinds fe bruari vorig jaar. Zij is houdster maatschappij voor alle zogenoemde 'gele bus'-ondernemingen, dertien in totaal, met een omzet van ruim een miljard gulden. De onderneming is opgericht om slagvaardiger te kunnen opereren op de vervoersmarkt en beter tege moet te komen aan de wensen van de reizigers. Ook is het de bedoeling door de krachtenbundeling beter te kunnen inspelen op de uitdaging die milieu en bereikbaarheid stel len. Gemeenten moeten steunfraude melden DEN HAAG/REGIO - Staatssecre taris Ter Veld van sociale zaken heeft besloten om gemeenten te verplichten fraude met uitkeringen te melden bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De staats secretaris schrijft dat aan de Twee de Kamer. Aanleiding voor het besluit was de bevinding dat diverse uitvoe ringsorganen op vrijwillige basis in het algemeen niet voldoende mee- Gesprek minister over vergoeding advocaten ROTTERDAM (GPD) - "Het nog langer talmen met het verhogen van vergoedingen voor toegevoegde za ken is niet verantwoord, omdat het functioneren van een goede rechts hulp daarmee in gevaar komt". Met deze waarschuwing besluit de deken van de Orde van Advoca ten in het arrondissement Rotter dam, mr. A. C. Beets, een brandbrief die hij heeft gestuurd aan minister van justitie Hirsch Ballin. Daarin verklaart mr. Beets zich solidair met zijn collega-dekens in de arrondissementen Amsterdam en Utrecht, die al in een eerder sta dium hun ernstige bezorgdheid over de onwikkelingen binnen de sociale advocatuur hadden uitge sproken. L. Spigt, deken van de landelijke Orde van Advocaten, zal binnen kort met de minister over de vergoe dingen praten. werkten aan het project. Onderzoek wees uit dat gemeenten het voor deel van de landelijke registratie voor de eigen organisatie niet inza gen. Verder vond men het invullen van registratieformulieren te tijdro vend, was het niet duidelijk in wel ke gevallen registratie werd ver langd en werd gevreesd voor aan tasting van de privacy van de frau deur. Ook vinden gemeenten dat het CBS niet of te weinig terugrap- porteert. Ter Veld denkt dat met registratie de omvang van sociale-zekerheids- fraude kan worden aangetoond, waarop het beleid kan worden afge stemd. De verplichte registratie voor gemeenten wordt beperkt tot gevallen waarin sancties zijn opge legd. Dat betekent dat de registra tietaak komt te liggen bij de ge meentelijke afdelingen bijzonder onderzoek of de sociale recherche. Bij de sociale dienst in Leiden be staat nog veel onduidelijkheid over deze nieuwe verplichting. Hoofd van de afdeling juridische zaken, W. van der Vlugt: "Wij geven alle frau dezaken door aan het CBS als we daarvan aangifte doen bij de officier van justitie. Doen we geen aangifte, meestal als de fraude minder dan 5000 gulden bedraagt, dan melden we de fraude ook niet aan het CBS. De staatssecretaris wil alleen aan gifte bij sancties. Onduidelijk is welke sancties zij bedoelt. Wij zijn in Leiden bij voorbeeld zeer terug houdend met het korten op uitke ringen, als de dader het gefraudeer de bedrag heeft terugbetaald". Leidse hoogleraar over relatie tussen voeding en kanker LEIDEN - Bijna iedereen weet datje van roken kanker kunt krij gen. Veel minder bekend is dat in natuurlijke voeding ook kanker verwekkende stoffen voorko men. Veel mensen denken dat al leen toevoegingen zöals kleur- en. smaakstoffen kankerverwek kend zijn, terwijl in velé soorten vis, groenten en kruiden van na ture kankerverwekkende stoffen zitten. De Leidse hoogleraar A. van der Gen van de vakgroep or ganische chemie wil de mythe uit de wereld helpen dat natuurlijke produkten per definitie gezonder en niet giftig zouden zijn. Van der Gen zette zijn bevin dingen vanmiddag uiteen op het zomercongres van de Koninklij ke Nederlandse Chemische Ver eniging (KNCV) in Leiden. Op het congres van de KNCV staat dit jaar de relatie tussen voeding en kanker centraal. Het tweedaagse symposium heeft als thema 'mo leculen herkennen moleculen' omdat bij de relatie tussen voe ding en kanker moleculaire her kenning een belangrijke rol speelt. In dit ingewikkelde proces kunnen bepaalde reacties beslis send zijn voor het wèl of niet ont staan van kanker. Volgens professor Van der Gen is nog veel onduidelijk bij het on derzoek naar de relatie tussen voedsel en kanker. "We'nemen aan dat ongeveer een derde van alle kankergevallen door voeding wordt veroorzaakt. Maar hele maal zeker is dat niet. Het pro bleem is namelijk dat in ons li chaam zowel kankerverwekken de stoffen, carcinogenen, als kan- kerremmende stoffen, anticarci nogenen, aan het werk zijn. Dat maakt het aantonen van de relatie tussen voeding en kanker heel in-, gewikkeld. Bovendien wordt het effect van bepaalde stoffen uitge test op proefdieren en niet op Toch worden in steeds meer voedingsstoffen kankerverwek kende stoffen ontdekt of ver moed. Van der Gen: "Veel men sen denken dat een natuurlijk produkt het mooiste en veiligste is voor onze gezondheid. Maar de gedachte dat natuurprodukten per se gezond en ongevaarlijk zouden zijn, is volstrekt onjuist. Door recent onderzoek is veel nieuw inzicht verkregen in de grote variatie aan carcinogene en anderszins giftige stoffen die zo wel in onbehandeld als in bereid voedsel te vinden zijn". Deze stoffen zijn volgens de chemicus in drie categorieën in te delen. "Op de eerste plaats ko men in zeer veel natuurlijke voe- dings- en genotmiddelen giftige of mutagene stoffen voor die het erfelijk materiaal kunnen aantas- ten. Als een stof mutageen is, be staat de kans dat hij kankerver wekkend is. Die stoffen zitten waarschijnlijk in bepaalde plan ten als bescherming tegen het aanvreten van dieren. Ze zyn on der meer te vinden in kruiden en specerijen, ?oals peper, basilicum en kruidnagel. Ze kunnen ook door gebruik van kruidenthee en honing worden geconsumeerd". Toch hoeven we ons volgens Van der Gen niet onmiddellijk zorgen te maken over de con sumptie van deze voedingsmid delen. "Deze stoffen resulteerden in gezwellen bij proefdieren na toediening van zeer hoge concen traties. De hoeveelheid peper of basilicum die mensen dagelijks consumeren is natuurlijk veel kleiner". Probleem van deze stoffen is dat alleen bij proefdieren, ratten en muizen, is aangetoond dat ze kankerverwekkend zijn. "We kunnen er niet voor de volle hon derd procent zeker van zijn dat deze stoffen Ook kanker veroorza ken bij de mens", benadrukt Van der Gen. In de Japanse kogelvis, zit van nature een zeer giftige stof en spe ciaal opgeleide koks moeten voorkomen dat de gasten na het consumeren van deze delicatesse niet meer opstaan. In bittere amandelen en in pitten van abri kozen, perzikken, pruimen én kersen worden zeer giftige cyaan- verbindingen aangetroffen. Ook rauwe aardappels zijn giftigi vooral als ze zijn gekneusd, maar die stof verdwijnt als de aardap pelen goed worden gekookt. Een tweede groep kankerverwekken de stoffen ontstaat pas tijdens de bereiding van voedsel. Bij het ro Volgens de Leidse professor Van der Gen is de relatie tussen voeding en het ontstaan van kanker uiterst c plex.ifoto Henk Bouwman) ken van spek bij voorbeeld ko men kankerverwekkende stoffen in het vlees terecht. Het verband tussen roet en kanker is volgens de Leidse hobgleraar al in 1775 door de Engëlse arts P. Pott aan getoond. Deze arts kreeg veel pa tiënten met kanker aan de ge slachtsdelen in zijn praktijk. 'Toen bleek dat zij allemaal schoorsteenveger waren geweest, legde hij het verband tussen rook en roet en het ontstaan van tumo- "We weten inmiddels dat in de roet van houtvuur en barbecue mutagene stoffen zitten die het erfelijk materiaal kunnen aantas ten en kankerverwekkend kun nen zijn. Hoewel verhitting dus aan de ene kant belangrijk is voor ontgifting van bepaalde stoffen zoals aardappelen, bonen en erw ten, is nu ook gebleken dat tij dens bak- en braadprocessen ook vele schadelijke stoffen worden gevormd. Het eten van verbrand en lang gebakken vlees wordt al om afgeraden. Toch is aan nie mand op deze wereld bekend hoeveel mensen kanker hebben gekregen als gevolg van het eten van gebraden vlees of gerooster de sardientjes. Het is moeilijk bo ven tafel te krijgen wat precies de invloed is van voeding bij het krij gen van deze ziekte". Op de derde plaats worden kan kerverwekkende stoffen aange troffen in voedsel dat beschim meld is. Schimmels en bacteriën groeien op voedsel als het slecht 'wordt bewaard Van der Gen: "Een erg sterke kankerverwek kende stof is aflotoxine BI, die in beschimmelde aardnoten, rijst en veevoer wordt aangetroffen. Dat veevoer is een berucht voorbeeld. Het is namelijk gebleken dat vee voer vaak slecht wordt bewaard waardoor het beschimmelt. De keuringsdienst van waren stelt het voorko men van die stof in veevoer, maar het hoort er natuurlijk eigenlijk helemaal niet in te zitten. Wij krij gen die stof vervolgens binnen door het drinken van melk. Een zeer kwalijke praktijk is het men gen van goede partijen veevoer met afgekeurde partijen zodat het mengsel toch aan de keurings eisen voldoet". Van der Gen benadrukt dat het lijstje met stoffen waarvan vast staat dat ze kankerverwekkend zijn voor de mens, eigenijk maar heel klein is. "De lijst met stoffen die 'vermoedelijk' kankerver wekkend zijn, is vele malen gro- ter. En van stoffen die 'misschien' kankerverwekkend zijn, bestaat een hele waslijst. Verdachte stof fen op mensen uittesten, kan niet, maar je kunt wel epidemiologisch onderzoek doen: een grote groep^ willekeurig gekozen ren volgen en ondervragen over hun voedingsgewoonten. Maar tot op de dag van vandaag hebben dergelijke onderzoeken niet veel opgeleverd. Studies spreken el kaar vaak tegen". Hoewel kankerverwekkende stoffen dus ook in natuurproduk ten zitten, is er volgens de hoogle raar geen reden om te denken dat we allemaal kanker zullen krij gen. Van der Gen: "Gelukkig kent ons lichaam tal van proces sen die ons tegen effecten van schadelijke stoffen beschermen. In voedsel zitten namelijk ook stoffen die kankerremmend wer ken, anticarcinogenen. Een voor beeld hiervan is B-caroteen, een stof die in wortels zit, in tomaten, bananen en groene gewassen. Ons lichaam zet deze stof om in vitamine A. Deze vitamine vangt waarschijnlijk reactieve zuurstof- deeltjes af in ons lichaam. Die re- actieve deeltjes kunnen de cellen beschadigen en kanker veroorza ken. Ook aan vitamen E en C wordt deze werking toegeschre- Complex Volgens de professor is niet een duidig te zeggen wat we nu wel en niet moeten eten omdat in veel voedingsmiddelen zowel c^cino- gene als anticarcinogene stoffen zitten. Bovendien kunnen som mige ogenschijnlijk onschadelij ke stoffen door ingewikkelde pro cessen in ons darmkanaal worden omgezet in kankerverwekkende stoffen. Van der Gen: "In tegen stelling tot de situatie bij roken is de relatie tussen voeding en het ontstaan van kanker uiterst com plex. Daarom zijn ook maar alge mene richtlenen te geven voor ge zonde voeding. We kunnen enke le eenvoudige leefregels volgen die de kans op het ontstaan van kanker aanmerkelijk verminde ren. Niet roken, matig zijn met al cohol en sterk geroosterde pro dukten vermijden. Belangrijk is dat we elke dag gevarieerd eten en vooral niet te veel en niet te vet. Verse groenten, fruit en ve zelrijke produkten zoals volko- renprodukten en rauwkost zijn goed. Hoewel wc weinig met ze kerheid kunnen zeggen over de werking van voedingsstoffen, kunnen we wel op safe spelen". Aio's weer naar rechter met eis voor meer loon AMSTERDAM (ANP) - Een groep assistenten in opleiding (aio's) van de Vrije Universiteit in Amsterdam, die ijvert voor een hoger salaris, stapt opnieuw naar de rechter. Vol gende week donderdag dient een kort geding van vier assistenten te gen hun werkgever voor de recht bank in Amsterdam. De aio's eisen van de universiteit een verhoging van hun salaris tot het minimum loon. Aio's zijn afgestudeerden van de universiteit die werken aan hun promotie. Omdat zij naast hun on derzoek ook nog onderwijs volgen, krijgen zij niet volledig uitbetaald. In de vier jaren van hun aanstelling worden de assistenten achtereen volgens 45, 40, 30 en 15 procent op hun salaris volgens ambtenaren- schaal tien gekort. In het eerste jaar verdienen zij zo minder dan het mi nimumloon. Het ministerie van onderwijs heeft de Vrije Universiteit juridi sche bijstand aangeboden. Een uit spraak van de Amsterdamse recht bank in het nadeel van de VU kan immers ook gevolgen hebben voor de andere universiteiten. Zo'n uit spraak zou minister Ritzen dan ook opzadelen met een nieuw financieel probleem. De VU zal tijdens het kort geding worden verdedigd door landsadvo caat mr. J.L. de Wijkerslooth. CONTROLE ILLEGALEN - Bij vier Rijnsburgse bedrijven is van morgen gecontroleerd op de aanwe zigheid van illegale werknemers. Acht werknemers werden meege nomen naar het politiebureau. In middels is bekend dat vier werkne mers legaal aan het werk waren. De rijkspolitie hield de controle in samenwerking met de Dienst In spectie Arbeidsverhoudingen van het ministerie van sociale zaken. Minder slachtoffers in verkeer levert gemeente premie op DEN HAAG/LEIDERDORP - Het ministerie van verkeer en water staat heeft 38 gemeenten of groepen van gemeenten een premie uitge reikt omdat zij erin zijn geslaagd in 1989 het aantal verkeersslachtoffers met 15 procent of meer terug te dringen. Leiderdorp kreeg een pre mie van 60.000 gulden, Waddinx- veen ontving 30.000 gulden. In to taal is 3.465.000 gulden uitgekeerd. De premies zijn verstrekt in het kader van een regeling die in 1987 is gestart, de actie -25%. Het ministe rie hoopt dat in de periode 1985- 2000 het aantal verkeersslachtoffers met een kwart vermindert. Hiertoe zijn gemeenten verzocht en gesti muleerd hun beleid op het gebied van de verkeersveiligheid te inten siveren. In Leiderdorp is voor de ver keersveiligheid het kruispunt Van der Valk Boumanweg-Tollenaersin- gel aangepast. Veel aandacht werd besteed aan voorlichting aan leer lingen op de basisschool door me dewerkers van Veilig Verkeer Ne derland in Leiderdorp. Voor elk slachtoffer minder gold een premie van 5.000 gulden. Vorig jaar gold een daling van 15 procent als minimum. De komende jaren zal een deel van het geld worden be steed aan projecten die het gedrag van de deelnemers aan het verkeer beïnvloeden. Honderd jaar geleden stond er in de krant: - Het bericht, gisteren medege deeld omtrent het warmloopen van een wagen, van de electri- sche tram vóór den schouwburg te 's-Gravenhage, was onjuist. De wagens worden daar bij de geregelde proefritten om het uur op een dood spoor gebracht, om met de paardentrams de lijn Plein-Atjehstraat te kunnen op rijden, die elk half uur in den dienst voorzien. - Te Bordeaux werden bij een stierengevecht naar Spaan- schen trant drie vechters door een stier ernstig gewond. Een van hen werd door een stier op de horens genomen en zóó ver weg geslingerd, dat hij met eene ernstige wonde bewusteloos moest worden weggedragen. On der de toeschouwers heerschte de grootste ontsteltenis. - Men begint zich weer ongerust te maken over het stijgen van den Nijl. De waterstand is op het oogenblik buitengwoon hoog en te Wady-Halfa wast het water nog steeds. Vijfentwintig jaar geleden: - Een groep Cubaanse ballingen heeft gisteren bekend gemaakt, dat Fidel Castro ternauwernood aan de dood ontsnapte toen hij op 27 juli van een bijeenkomst te Santa Clara naar Havanna te rugkeerde. Emilio Aragones, lid van het nationale directoraat der socialistische revolutie en hoofd van de militie, werd le vensgevaarlijk gewond. Na de moordaanslag heeft de staatspo litie razzia's ondernomen in de kringen der anti-Castro elemen ten. Tot dusverre zijn in Havan na meer dan 10.000 personen ge arresteerd. Zij worden in af wachting van het onderzoek van het departement van staatsvei ligheid. vastgehouden. Na de mislukte moordaanslag op Cas tro zijn vele tegenstanders van hem door vuurpelotons geëxecu teerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 13