Hussein doet Iran voorstel voor vrede Indonesiërs eisen democratie Irak kan bij oorlog niet zonder Egyptische arbeiders mmMZEmMÊm- Troepen Irak teruggetrokken Onderzoek naar moorden Stasi op drie gevluchte DDR-burgers Ten minste twaalf doden bij stammentwist Zuid-Afrika WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1990 WASHINGTON/DEN HAAG (GPD) - Irak heeft zijn oude vijand Iran vandaag een vredesverdrag aangeboden en aan gekondigd dat Iraakse troepen vanaf vrijdag worden terug getrokken uit nog bezet Iraans gebied. Irak wil zijn handen vrij hebben om "anderen te confronteren", aldus Hussein. De Iraanse regering liet in een reactie weten "optimistisch" te zijn over de voorstellen. WEST-BERLIJN - De Oost en Westduitse justitie onder zoekt of de vroegere leider van de Oostduitse staatsveiligheids dienst Mielke naar het Westen gevluchte DDR-burgers heeft laten vermoorden. Het dagblad Die Welt berichtte gisteren dat de vroegere Stasi-chef in ten minste drie gevallen bevel had gegeven om gevluchte Oostduit sers te vermoorden. Twee uit Zuid-Amerika afkomstige Stasi- informanten, die in West-Duits- land studeerden, zouden ook zijn omgebracht. De Westduitse regeringspartij CDU eiste een direct onderzoek door de justitie in Oost- en West- Duitsland. Nog voor de vereni ging van beide Duitse staten dienen de verantwoordelijken voor de rechter te komen, aldus de CDU-woordvoerder, die zijn Oostduitse partijgenoot, minis ter Diestel, en de DDR-justitie beschuldigde van vertragingst actieken. Volgens de krant Die Welt be schikt de Westduitse regering sinds enige tijd over aanwijzin gen dat de Stasi drie gevluchte Oostduitsers op de dodenlijst had staan.» Het gaat om de 32-ja- rige Michael Gartenschlager die in 1976 werd vermoord, de in 1979 gevluchte DDR-voetbalin ternational Lutz Eigendorf, die in 1983 omkwam, en de in 1975 gedeserteerde DDR-soldaat Werner Weinhold, wiens execu tie op het laatste moment werd geannuleerd. De krant stelt dat Mielke bui ten gewoon gebeten was deze- drie te laten vermoorden omdat zij, elk op hun eigen wijze, de onmenselijke kanten van het re gime hadden blootgelegd. Gar tenschlager, die door West- Duitsland was vrijgekocht na dat hij in de DDR tot levenslang veroordeeld, had in 1976 twee zogenaamde zelfschieten- de geweren op de Muur gede monteerd. Daarmee weerlegde hü Honeckers bewering dat de DDR deze onmenselijke wa pens niet had opgesteld langs de grens. Het door de Stasi ge vormde moordcommando haal de de man via derden over nog zo'n moordwerktuig te demon teren. Daarbij liep hij in hun hin derlaag en werd doodgeschoten. Mielke zou voor deze actie per soonlijk opdracht hebben gege- Bij de voetballer Lutz Eigen dorf, die eens de ster was van de Stasi-club Dynamo Berlijn, zou de gekrenkte trots van Mielke een rol hebben gespeeld. De voetballer vluchtte in 1979 naar het Westen, waarna Mielke alle elftalfoto's waarop de jonge ster stond afgebeeld uit de bestuurs kamer en het clublokaal van Dy namo liet verwijderen en de ach tergebleven vrouw van Eigen dorf tot een scheiding overhaal de. Volgens de informatie van Die Welt zou Eigendorf met een langzaam werkend gif zijn ver doofd toen hij in zijn auto stapte, waarna hij de itiacht over het stuur verloor en tegen een boom reed. De officier van justitie in Braunschweig, waar het onge luk in 1983 gebeurde, deelde gis teren mee dat er daarna ver scheidene anonieme tips binnen waren gekomen die duidden op Stasi-betrokkenheid. Hij zei dat de auto totaal was onderzocht, maar dat er niets was gevonden. Eigendorf had wel een alcohol promillage van 2,2. De justitie begint nu een nieuw onderzoek, waarbij ook wordt nagegaan of nog gifsporen kunnen worden ontdekt. De in 1975 gedeserteerde grenssoldaat Werner Weinhold moest naar de opvatting van de Stasi worden gedood, omdat hy bij zijn vlucht twee kameraden had doodgeschoten en daarvoor naar de mening van Oost-Ber- lijn in het Westen te licht was be straft. Uiteindelijk werd van de terechtstelling afgezien omdat Oost-Berlijn de operatie 'poli tiek te riskant' vond, schrijft Die Welt. De krant meldt verder nog dat twee jonge Zuidamerikanen, die in West-Duitsland studeerden en daarnaast als tipgevers voor de Stasi actief waren, door een majoor werden doodgeschoten toen ze in de DDR waren. De of ficier incasseerde het in harde valuta uitbetaalde tipgevers- loon van de twee daarna gewoon verder. Toen de zaak werd ont dekt, zou Erich Honecker heb ben bepaald dat er absoluut stil zwijgen moest worden bewaard. De majoor werd geëxecuteerd. Een brief van Hussein met de voor stellen aan de Iraanse president Hashemi Rafsanjani werd vanmor gen voor de Iraakse radio voorgele zen. De voorzitter van het Iraanse parlement, Mehdi Karrubi, zei gis teren dat Irak heeft gevraagd of haar minister van buitenlandse za ken Aziz Iran kon bezoeken. "Zo'n verzoek is ingediend door Irak. Vanuit Iraans oogpunt is de beant woording volledig afhankelijk van de acceptatie van het grensverdrag van 1975", aldus Karrubi. Saddam heeft in 1980 het verdrag ver scheurd alvorens Iran aan te vallen. Bijna twee weken r van Kuwayt erkent Hussein nu als nog het grensverdrag van Algiers uit 1975. Hij kondigde aan Iraakse soldaten die zich nog in Iran bevin den, vanaf vrijdag terug te trekken. Iraanse krijgsgevangenen worden vrijgelaten. Alleen over de Iraanse eis dat een internationale sie de 'agressor' (Irak) moet veroor delen, liet hij zich niet uit. In het verdrag van Algiers spra ken Iran en Irak af dat hun grens midden in de Shatt al Arab loopt. Hussein begon de oorlog tegen Iran in 1980 om deze rivier helemaal in te lijven. Met zijn toespraak geeft hij in feite toe dat de acht jaar lange oor log die aan honderdduizenden het leven kostte, om niets is gevoerd. Aan de grens met Iran zijn honderd duizenden soldaten gelegerd, die el ders kunnen worden ingezet als Te heran het aanbod accepteert. Eerder dit jaar had Hussein al voorgesteld rechtstreekse onder handelingen te beginnen met presi dent Rafsanjani van Iran. Daarmee zouden de meningsverschillen moeten worden opgelost die zijn blijven bestaan sinds in augustus 1988 een wapenstilstand een einde heeft gemaakt aan het geweld van de acht jaar durende Iraaks-Iraanse oorlog. JOHANNESBURG - Bij een stammentwist in het zwarte woon oord Tokoza, ten oosten van Johan nesburg, zijn gisteren zeker twaali doden en 36 gewonden gevallen. De gevechten braken maandagavond uit toen inwoners van een nabijgele gen krakerskamp de dood van een vriend wilde wreken. Deze zou in Tokoza zijn vermoord. Volgens een politiewoordvoerder in Pretoria moest de politie traan- Buitenland kort Levenslang Een militaire rechtbank in de door Israël bezette Gaz^-strook heeft gis teren een Palestijn tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. De 37- jarige Mahmud Abu Samara werd schuldig bevonden aan het voorbe reiden van een moordaanslag op een hoge Israëlische politicus, van wie de identiteit niet bekend werd gemaakt. Joegoslavië De leider van de Servische minder heid in de Joegoslavische republiek Kroatië heeft gisteren gedreigd het federale leger te hulp te roepen als de Kroatische autoriteiten een refe rendum van de Serviërs zullen ver hinderen. De Servische minderheid heeft zondag een volksraadpleging uitgeschreven rond de vraag of zij zich autonoom zal verklaren uit pro test tegen discriminatie door de au toriteiten in Kroatië, de op een na grootste republiek in Joegoslavië. Geweld bij staking Een proteststaking tegen prijsstij gingen in de Dominicaanse Repu bliek heeft tot een golf van geweld geleid en aan zeker acht mensen het leven gekost. Overal in de hoofd stad Santo Domingo werd gisteren de tweede dag van de staking, ge vochten en geplunderd. Politie en leger arresteerden meer dan dui zend mensen. Een honderdtal men sen raakte ernstig gewond. Politie Suriname Na een algemene staking van negen dagen gaat de Surinaamse politie weer gedeeltelijk aan het werk. Voorlopig zullen de politiebureaus alleen overdag worden openge steld. Gedurende een 'overgangspe riode', die tot zondag duurt, zal de politie zich 's nachts blijven barrica deren en zullen geen surveillance wagens uitrijden. Het besluit komt na de aanname van een motie in ht parlement waarbij een onderzoek team naar de moord op politie-in- specteur Gooding werd ingesteld. Handel Zuid-Afrika De regering van Madagaskar, die er tot voor kort altijd naar had ge streefd Zuid-Afrika economisch en politiek te isoleren, heeft gisteren een handelsakkoord gesloten met Pretoria. Het akkoord werd op Ma dagascar ondertekend tijdens een eendaags bezoek van de Zuidafri- kaanse president De Klerk. De Zuidafrikaanse minister van bui tenlandse zaken Pik Botha noemde het akkoord een belangrijke door braak voor de relaties van Zuid- Afrika met de overige Afrikaanse landen. gas en hagel gebruiken om een ein de te maken aan de gevechten tus sen de Zulu's en de Xhosa's die in en rond het woonoord wonen. Al leen de aanwezigheid van een zwaar bewapende politiemacht had een groter bloedbad voorkomen en ver hinderd dat een meute van onge veer duizend man uit het woonoord naar het krakerskamp was opge rukt. De situatie was gistermiddag gespannen, maar onder controle, al dus de woordvoerder. De politie- commandant ter plaatse zou met de leiders van beide gemeenschappen een wapenstilstand proberen te be reiken. Het incident in Tokoza is de laatste uitbarsting van geweld dat de provincie Transvaal de laatste twee weken teistert. Bij gevechten tussen aanhangers van het ANC en de Zulu-beweging Inkatha in het woonoord Kagiso kwamen verle den week dertien mensen om het le ven; bij een bomexplosie in het cen trum van Pretoria raakten zaterdag vijftien mensen gewond en bij een aanslag met machinegeweren verlo ren zaterdagavond negen mensen in het woonoord Sebokeng het le- Het dagelijkse 'onrustrapport' van de politie meldde gisteren te vens dat in de provincie Natal zes mensen waren vermoord. Het geweld in Zuid-Afrika heeft zo'n omvang bereikt, dat het vol gens deskundigen de onlusten van vijf jaar geleden, toen vrijwel alle zwarte woongebieden in lichter laaie stonden, evenaart en zelfs dreigt te overtreffen. De bloedigste rellen hadden verleden week plaats in de havenstad Port Elisabeth, in de oostelijke Kaapprovincie. Daar bij vonden 47 mensen de dood. Hoewel sommige incidenten on miskenbaar een politieke achter grond hebben, nemen criminele elementen steeds vaker het heft in handen en ontaarden demonstra ties steeds vaker in plunderingen en brandstichtingen Dissidente bisschop in Kenya komt om bij verkeersongeluk NAIROBI (GPD) - Een van de meest uitgesproken critici van de Kenyaanse regering, de Anglicaan se bisschop Alexander Muge, is gis teren bij een verkeersongeval om gekomen. Een dag eerder nog had Muge verklaard dat zijn leven in ge vaar was en dat de minister Okondo (arbeid) achter de plannen zat om hem te vermoorden. Okondo had Muge eerder gewaar schuwd dat hij uit zijn diocees Busia weg moest blijven of anders niet levend naar huis zou terugke ren. De bisschop sloeg hierop geen acht en reed gisterenmorgen naar de plaats Busia aan de grens met Oeganda, verrichtte er zijn pastora le werkzaamheden en reed samen met zijn medewerkers terug naar zijn woonplaats Eldoret in het noor den van Kenya. Op zijn reis terug werd Muges auto gisterenavond aangereden door een vrachtwagen en de bisschop werd daarbij onmid dellijk gedood. Muge was lange tijd een van de meest kritische geestelijken in Ke nya en voer in zijn zondagse preken keer op keer uit tegen al het kwaad in de Kenyaanse samenleving. On langs beschuldigde hij een aantal ministers er onder meer van hun po sities te gebruiken om land bijeen te graaien en president Moi te isoleren van de bevolking door zich met al lerlei duistere zaken in te laten. RED BLUFF - Grote delen van het Yosemite-reservaat in Californië zijn pijnbomen genaderd. In het noorden van Californië worden 1600 huizen in de as gelegd door een snel om zich heen grijpende bosbrand. Als gevolg door het vuur bedreigd. Gisteren kregen ook Idaho, Utah, Oregon, Washing- van ernstig onweer woeden sinds een week in de Amerikaanse staat veer- ton en Alaska met het vuur te maken. Twaalfduizend brandweerlieden en tien branden, die 85.000 hectare grond hebben aangetast. Het Yosemite re- 1200 soldaten zijn in de weer om de branden te bestrijden. Een brandweer- servaat wordt door drie branden geteisterd. Totaal is 6900 hectare ver- man en een helikopterpiloot zijn daarbij gewond geraakt. (fotoAFP) koold en het vuur was gisteren tot op drie kilometer een gebied met Oppositie richt zich in petitie tot Suharto JAKARTA (Rtr/AFP) - In Indonesië is de oppositie opgestaan met de eis de democratie te herstellen. Presi dent Suharto opgeroepen een eind te maken aan de "anticonstitutione le noodmaatregelen". Dit staat in een brief die gisteren openbaar is gemaakt. De petitie werd voorgelezen in een privé-woning voor zo'n 70 aan wezigen, onder wie veel diplomaten en buitenlandse journalisten. De oproep is ondertekend door de kop stukken van de drie belangrijkste oppositiebewegingen in het land: de vroegere nationalistische leider Sanusi Hardjadinata, ex-premier en moslemleider Mohammad Natsir, en generaal b.d. Abdul Nasution. De tekst heeft de stéun van 58 vooraanstaande leden van de oppo sitie, de meesten van hen zijn ver enigd in de 'Groep van 50', een dissi dente groep onder oud-gouverneur Ali Sadikin van Jakarta die tien jaar geleden werd opgericht. "Het leven in deze republiek staat ver af van de doeleinden die bij het uitroepen van de onafhankelijkheid waren vastgesteld", zo stellen de drie politieke leiders. "Slechts 40 procent van de parlementsleden is rechtstreeks gekozen; de rest is aan gewezen". Volgens de opstellers van de peti tie zijn de drie politieke partijen (de enigen die sinds 1972 zijn toege staan) niet in staat de ware politieke krachten te vertegenwoordigen, zoals dat in de grondwet is vastge steld. Decreten, wetten en procedu res die in strijd zijn met democrati sche principes moeten worden her schreven, aldus de dissidenten. Zij eisen bovendien dat de ambtster mijn van de president wordt be perkt tot twee maal vijfjaar. Generaal Suharto, die na een pro- communistische couppoging in 1965 aan de macht kwam, werd in 1967 voor het eerst gekozen. Sinds dien was hij steeds de enige kandi daat voor zijn eigen opvolging. Suharto moet nog beslissen of hij zich kandidaat zal stellen in 1993, een jaar na de algemene verkiezin gen. Delen van het militaire esta blishment zouden hem graag zien verdwijnen, maar door de strenge perscensuur is er weinig over het opvolgingsdebat naar buiten ge lekt. Oud-generaal KGB klaagt Gorbatsjov aan MOSKOU (UPI/AFP) - Voorma lig KGB-generaal Oleg Kaloegin wil Sovjet-president Gor batsjov, premier Ry^jkov en het huidige KGB-hoofd Kijoetsjk- ov voor de rechtbank slepen omdat ze hem zijn onderschei dingen, rang en pensioen heb ben afgenomen wegens zijn fel le kritiek op de geheime dienst. Volgens Kaloegin, die de KGB in interviews ervan heeft be schuldigd nog steeds onschuldi ge mensen te bespioneren en oude stalinistische trucs toe te passen, is zijn degradatie onwet tig. Sovjet-functionarissen ver klaarden datKaloegin de dienst had belasterd en tijdens inter views geheime informatie had onthuld. Dood verklaarde Johnson blijkt nog springlevend NAIROBI/MONROVIA - De Li beriaanse rebellenleider Prince Johnson heeft dinsdagavond een eind gemaakt aan alle speculaties over zijn dood door voor een aantal buitenlandse journalisten in de hoofdstad Monrovia te verschijnen. Bovendien heeft Johnson de BBC gebeld met de mededeling dat hij springlevend is en dat zijn rivaal Charles Taylor een leugenaar is. Berichten over Johnsons dood werden gisteren de wereld inge stuurd door het Nationaal Patriot tisch Front van Charles Taylor. Vol gens een woordvoerder was Johnson gedood toen hij Monrovia wilde verlaten en in een hinderlaag van het Patriottisch Front liep. Zijn lijk zou vervolgens naar het NPF- hoofdkwartier zijn gebracht om te worden geïdentificeerd door Char les Taylor. De bekendmaking van Johnsons dood zorgde voor enige ongerust heid onder de organisatoren van de Westafrikaanse vredesmacht voor Liberia. Zolang Johnson in leven is, kunnen de vredestroepen zonder problemen aan land gaan in het ha vengebied van Monrovia, dat in handen is van Johnsons rebellen. Prince Johnson is namelijk een groot voorstander van de komst van de regionale troepen. Zijn rivaal Charles Taylor daarentegen is nog steeds tegen iedere vorm van bui tenlandse interventie. Johnsons dood zou Taylor overi gens wel goed zijn uitgekomen. Hij zou zich in dat geval helemaal heb ben kunnen wijden aan de bestor ming van het zwaarbewaakte presi dentiële paleis van Samuel Doe. De laatste berichten uit Monrovia spre ken over nieuwe gevechten tussen de drie strijdende partijen in het centrum en het noorden van de hoofdstad. Bom ETA ontploft LEON (AP) - Op een stuk spoorlijn 50 kilometer ten noorden van de provinciehoofdstad Leon is giste ren een bom ontploft. De explosie veroorzaakte lichte schade aan de rails, er vielen geen slachtoffers. De autoriteiten nemen aan dat de bom is geplaatst door de Baskische af scheidingsbeweging ETA, die maandag meldde dat zij langs ver scheidene spoortrajecten bommen had geplaatst. De autoriteiten na men de waarschuwing serieus en de Spaanse spoorwegen hadden gis terochtend de genoemde trajecten voor alle treinverkeer gesloten en een zoekactie op touw gezet. CAIRO - In het overbevolkte Cairo zal het niet opvallen als van daag alle Egyptenaren uit de Golf staten huiswaarts zouden keren. Op straat valt bij wijze van spreken al niet te lopen zonder tegen iemand op te botsen. In bussen en trams staan passagiers al tegen elkaar ge perst. Toch vindt de Egyptenaar dat de anderhalf miljoen landgenoten uit Irak en de 300.000 uit Kuwayt er nog wel bij kunnen. Ze zullen gast vrij worden onthaald, zo is de te be wonderen Egyptische mentaliteit. Temeer omdat de oorlogsdrei ging in het Midden-Oosten on veranderd aanwezig blijft en de vrees bestaat dat Saddam Hussein de Egyptenaren in zijn rijk voor po litieke en militaire doeleinden zal misbruiken. In de koffiehuizen van Cairo wordt over niets anders ge praat. Men vindt dat de Iraakse pre sident Saddam Husssein hun 'broe ders en zusters' gegijzeld houdt. De zorg over hun lot neemt met de dag toe. Zo ook de kritiek op pre sident Mubarak. De koffie drinken de en aan waterpijpen lurkende be woners van Cairo vinden dat hij te weinig doet om zijn onderdanen uit hun benarde positie te redden. In een land dat verdrinkt in bu-» reaucratie valt moeilijk te bepalen in hoeverre de regering adequate hulp biedt. Het afgelopen weekein de kwamen de eerste groepjes uit Kuwayt gevluchte Egyptenaren op het vliegveld van Cairo aan. Maar veel aandacht werd daar in kranten en op radio en televisie niet aan be steed. Commentator Mohammed Salah van de voornaamste krant Al Uitgeput na een reis van drie dagen vanuit de Iraakse hoofstad Baghdad wacht een Egyptische familie in Jor danië op een gelegenheid om door te reizen naar Egypte. (foto afp> Ahram nam die gelegenheid te baat genomen om de veiligheid van al om in een column zijn gal te spuwen die gestrande Egyptenaren in Irak over de onverschillige manier waar- en Kuwayt te garanderen, op met name de regering en de Het is inderdaad waar dat de rege- staatsmedia op de terugkeer had- ring weinig toegeeflijk is met infor- den gereageerd. Maar hij vond ook matie over deze kwestie. Cijfers dat nu maar eens duidelijk moest over de juiste aantal variëren per worden om hoeveel Egyptenaren dag. Volgens een westerse diplo- het eigenlijk gaat en welke maatre- maat in Cairo is de positie van voor gelen de regering-Mubarak heeft al de illegaal naar Irak geëmigreer de Egyptenaren niet al te best. Dat zouden er tienduizenden zyn. Het gaat om arbeiders die tijdens de Golfoorlog op de gok naar Bagdhad zijn gereisd om werk te vinden in de oorlogsindustrie. Na het bestand tussen Iran en Irak werden ze ech ter werkloos. Een aantal keerde naar Egypte terug, maar de meesten bleven en zochten zwart werk. Maar ook voor de 'legale' Egyptena ren in Irak en Kuwayt ziet de toe komst er somber uit. Behalve dat ze vermoedelijk al hun spaarcenten kwijt zijn de Egyptian Times schat het totaalbedrag op vijf mil jard gulden zal Saddam Hussein hen niet zo gemakkelijk laten gaan. Ook al circuleerden gisteren in Bagdhad berichten dat zq die dat willen een uitreisvisum kunnen krijgen. De wapenindustrie en het bedrijfsleven van Irak steunden ten tijde van de Golfoorlog voor het meerendeel op vier miljoen Egypte naren die in eigen land duimen had den gedraaid. De kans is niet gering dat Hussein bij een eventuele oor log met de Amerikanen niet buiten die Egyptische arbeidskrachten kan. Hij zou de 'Arbeitseinsatz' kun nen invoeren - dwangarbeid op straffe van de strop of de kogel. Dat vooruitzicht zit de Egyptena ren niet lekker. En daarmee dient president Mubarak rekening te houden. Weliswaar heeft hij nog de sympathie bij het Egyptische volk voor zijn pro-Amerikaanse houding in het conflict met Irak, maar er is echter niet zo veel voor nodig de pu blieke opinie te doen omslaan. Egyptenaren blijven moeite hou den met de westerse militaire inter ventie in de Golf. Ze vrezen dat de Arabische natie zal verbrokkelen en het Westen voor lange tijd in de re gio een dominante rol zal blijven spelen. Toch lijkt het er op dat een over grote meerderheid Mubaraks bui tenlandse politiek accepteert. Mits hij niet alleen voor de belangen van de Saudiërs en de Kuwayters op komt, maar ook voor die van zijn ei gen volk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7