Nederlanders moeten snel weg uit Irak Archeoloog kaapt schepen voor baggeraars weg Buitenlandse Zaken: Omwonenden eisen sluiting hamburgergigant McDrive PIEREMACHOCHELTOCHT 4 i.rv; 'North Sea rommelt met cijfers' ZANDVOORT-19 AUGUSTUS Read all about onpa£e1& LUCKYSTRIKE(8) Onderzoek salmonella duurt langer ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1990 INNENLAND ■L DEN HAAG (ANP/GPD) Het Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken en de Nederlandse ambassadeurs in Kuvvayt en Irak grijpen elke mogelijkheid aan om de Iraakse autoriteiten te wijzen op hun verantwoordelijkhe den tegenover de buitenlanders die net als tal van andere buitenlanders vastzitten in de Golf. De Nederlandse rege ring onderneemt verwoede pogingen de Iraki's ertoe te be wegen Nederlanders te laten vertrekken. Het is onduidelijk of een Neder- Het ministerie heeft niets toe te lands besluit deel te nemen aan de voegen aan de verklaring die de militaire operaties nadelige gevol- twaalf EG-landen gisteren publi- gen zal hebben voor de in Irak en ceerden over de Iraakse eis dat de Kuwayt verblijvende Nederlan- EG-landen hun ambassade in Ku- ders. De Nederlandse regering be- wayt vóór 24 augustus moeten slui- sluit dit weekeinde over die deelna- ten. In de EG-verklaring wordt ie- me. Officiële mededelingen worden dere poging van Irak macht uit te echter pas maandag verwacht. oefenen op het grondgebied van Op het moment zouden zich ruim Kuwayt veroordeeld. Ook aan de 150 Nederlanders in Irak bevinden. Iraakse eis tot sluiting van de diplo- De baggerfirma's Volker Stevin en matieke missies kan volgens de EG- Boskalis lieten de Nederlandse am- landen daarom niet worden toege- bassade in Baghdad gisteren weten geven. in totaal 103 Nederlanders in Irak Bij de Nederlansse touroperators aan het werk te hebben. Met de 50 komen de laatste dagen "redelijk waarvan de ambassade al wist komt wat" telefoontjes binnen van men- dat in totaal op 153 Nederlanders in sen die een vakantie hebben gere- Irak. geld naar Israël, Egypte en Turkije. In Kuwayt is het moeilijker de Er zijn relatief weinig annuleringen, Nederlanders te tellen. Afgelopen aldus voorzitter G. Couvreur van woensdag ging de ambassade daar het Algemeen Nederlands Verbond nog uit van 84 Nederlanders. Bui- van Reisondernemingen (ANVR), tenlandse Zaken lukte het gisteren De vakantiegangers vragen infor- tenminste twee maal om contact te matie over de situatie in die landen leggen met de ambassade in Ku- en advies. "Het is niet zo dat de tour- wayt. Daar de laatste dagen noodge- operators geruststellend zeggen 'ga dwongen nauwelijks meer gewerkt, maar'. Wij zeggen dat we ook niet Het personeel, inclusief familiele- weten hoe de situatie overmorgen den tussen de 15 a 20 Nederlanders, of volgende week is", zit gewoon thuis in Kuwayt en on- Bij Transavia staat de telefoon derhoudt volgens Buitenlandse Za- sinds het bericht dat Irak geen bui ken van daaruit "zo goed kwaad als dat gaat" incidenteel con tact met het departement. Wallage wil kwaliteit leraar beter formuleren ZOETERMEER (ANP) - Staatsse cretaris Wallage (onderwijs) wil een goede aansluiting voor leraren tus sen hun opleiding en de lespraktijk garanderen door de formulering van zogeheten 'beroepsvereisten'. Drie nog in te stellen commissies moeten hem adviseren hoe die ver eisten er precies uit moeten zien. Wallage schrijft dat in een concept beleidsnotitie aan een aantal onder wijsorganisaties. Beroepsvereisten zijn de "kwali teiten op het gebied van kennis, in zicht en vaardigheden waarover le raren bü de aanvang van de be roepsuitoefening dienen te beschik ken", schrijft Wallage in de notitie. Deze 'entree-eisen' komen in plaats van de voorschriften voor examen programma's zoals die nu" door de overheid aan de opleidingen voor leraren worden opgelegd. Wallage wil drie commissies in stellen omdat hij aparte adviezen wil over de invulling van de be roepsvereisten voor leraren in het basisonderwijs, voor leraren in het voortgezet onderwijs en voor lera ren in het hoger beroepsonderwijs. Busvervoer Coöperatie Europe Coach Organisa tion (ECA), die nationaal en interna tionaal busreizen boekt voor tour operators, heeft voor de Zwolse rechtbank geëist dat de Harder- wijkse busmaatschappij NAM di rect stopt met ritten voor de Spaan se reisorganisatie Panavision. NAM, tot twee jaar geleden lid van de ECA, zou vertrouwelijke infor- matie'hebben gebruikt om onder de prijs van de ECA te duiken en ach ter de rug ^an de ECA om in het hoogseizoen ritten uitvoeren voor Panavision, de belangrijkste op drachtgever van de ECA. Volgens NAM is ze door de Spaanse organi satie zelf benaderd omdat Panavi sion niet zoveel vertrouwen meer had in ECA. De rechter doet op 17 augustus uitspraak. IRA-verdachte Paul Hughes, een van de IRA-ver- dachten die vastzit omdat hij be trokken zou zijn geweest bij de moord op twee toeristen in Roer mond, heeft mogelijk een alibi. Dat zegt zijn verdediger op grond van de verklaringen van drie getuigen, die allemaal zeggen dat Hughes op het moment van de aanslag in Ierland was. De recherche zegt dat er wel bewijzen zijn voor Hughes' aanwe zigheid in Roermond. Een van de andere IRA-verdachten, Gerald Harte, is gistermiddag licht gewond toen hij door het arrestatieteam naar de gevangenis in Maastricht werd gebracht en de auto waarin hij zat botste op een andere auto. Moordonderzoek De politie heeft nog geen idee waar om de twee Chinezen, waarvan de lijken van de week op het Zeeuwse eiland Tholen werden gevonden, zijn vermoord. Duidelijk is alleen dat de mannen zijn doodgeschoten en dat een van de twee tot voor'kort in Geldermalsen woonde. Het twee de slachtoffer had geen vaste woon- of verblijfsplaats. tenlanders meer laat gaan "rood gloeiend". Vooral passagiers die naar Turkije vliegen vragen of het verantwoord is om te gaan, aldus een voorlichtster. De vakantiegan gers zijn bang dat Turkije direct be trokken- raakt bij het conflict en straks daar niet meer weg kunnen, aldus de woordvoerster. HUIS TER HEIDE (ANP) - McDo nald's heeft een nieuwe hinderwet vergunning aangevraagd voor zijn McDrive-vestiging in Huis ter Hei de bij Zeist. Een woordvoerster van de hamburgergigant heeft dit giste ren meegedeeld. De Raad van State had net een dag eerder een streep gezet door de oude, uit 1987 date rende vergunning. Omwonenden vinden nu dat McDrive direct dicht moet. Volgens de McDonald's-woord- voerster is de beslissing van de Raad van State gebaseerd op 'pro cedurele gronden'. "De gemeente Zeist heeft destijds verzuimd om een hoorzitting voor omwondenden te houden", zei zij. Had dat wel ge beurd, dan had de gemeente waar schijnlijk een stroom van bezwaren op haar bord gekregen. In ieder ge val waren de omwonenden aller minst gelukkig toen het restaurant - het eerste in zijn soort in Nederland - eenmaal open ging. Bij McDrive-restaurants hoeven klanten hun auto niet te verlaten om Kort geding tegen expositie Anne Frankhuis BRUSSEL (ANP) Te langen leste hebben de ulta-rechtse partijen Vlaams Blok en Centrumpartij '86 de pers gisteren toch duidelijk kun nen maken dat ze een kort geding aanspannen om de tentoonstelling Eigen volk eerst in het Amsterdam se Anne Frankhuis te laten verbie den. Vlaams Blok en CP '86 hadden de pers al eerder op de hoogte willen stellen, maar dat lukte niet. Burge meester Van Thijn verbood een persbijeenkomst in het Amster damse stadhuis. De Dordrechtse lo co-burgemeester Janse deed het zelfde toen de partijen uitweken naar het woonhuis van de secretaris van de CP '86. Op het moment dat Vlaams Blok-lid Dewinter toch iets wilde zeggen, greep de politie in. Gisteren op een rustig verlopen bijeenkomst in Brussel bleek dat de partijen een kort geding aanspan nen. Vooral, aldus VB-voorzitter Dillen, omdat de expositie in het Anne Frankhuis wordt gehouden. Want daaruit kan worden afgeleid dat diegenen over wie de tentoon stelling gaat anti-joods zijn, aldus Dillen. Vlaams Blok en CP '86 ont kennen racistische ideeën erop na te houden. De Anne Frankstichting heeft al eerder laten weten dat de tentoonstelling is gebaseerd op puur feitelijk materiaal en is niet van plan het materiaal te verwijde- hun bestelling op te geven, aan te pakken en op te eten. Wachtende liefhebbers van Big Macs en Franse frietjes veroorzaakten lange files en parkeerproblemen in het zo lande lijke Huis ter Heide. Daarnaast stoorden de omwonenden zich mateloos aan het afval dat tot in de wijde omtrek te vinden was. De woordvoerster van McDo nald's erkent dat in 1987 sprake was van "een onverwacht grote toe loop". Zij zegt echter dat de overlast sindsdien aanzienlijk is vermin derd. De toerit tot het restaurant werd verlengd en er werden meer afvalbakken geplaatst. Bovendien heeft McDonald's een terrein direct naast het restaurant gekocht, waar, als de provincie Utrecht dat tenmin ste toestaat, extra parkeergelegen heid komt. Al met al heeft de nieuwe aan vraag voor een hinderwetvergun ning, gezien de "sterk verbeterde" situatie, alle kans van slagen, meent McDonald's. De hamburgerketen exploiteert momenteel negen Mc Drive-restaurants door het hele land. Nergens zijn de moeilijkhe den met buren zo hoog opgelopen als in Huis ter Heide, aldus de hier en daar wordt geprobeerd het aantal McDrives (drive thru) te ver minderen uit milieubeschermings oogpunt. Volgens mr. B. Tomlow, de advo caat die de procedure namens drie omwonenden en twee nabijgelegen bedrijven heeft aangespannen, moet de gemeente direct tot sluiting van de McDrive overgaan. "De wet legt die verplichting op", aldus Tomlow, "McDonald's is vanaf gis teren bezig met het illegaal exploi teren van een hamburgertent". Een woordvoerster van de gemeente Zeist denkt daar and'èrs over. Zij denkt dat de zaak met overleg te re gelen is. "Een arrogante houding", vindt Tomlow. Hij is wel bereid om te pra ten maar het restaurant moet dicht totdat een voor zijn cliënten bevre digende oplossing is gevonden, al dus de advocaat. De enige oplossing is volgens hem dat de toe- en afvoer van het verkeer rigoureus wordt ge wijzigd. Als de tijd rijp is, wil de raadsman ook tegen de gemeente een procedure aanspannen. Die moet volgens Tomlow opdraaien voor de 50.000 gulden die zijn clien tèle inmiddels kwijt is aan advoca- tenkosten. AMSTERDAM Traditiegetrouw gaat het zeilevenement Sail ook dit keer gepaard met een hoop 'nevenactivi teiten', zoals het Aquacorso van vandaag en de Pieremachocheltocht van gisteravond. Oorspronkelijk bedoeld voor rariteiten waaraan maar een voorwaarde werd gesteld "als het maar blijft drijven", had ook bij de Piere machocheltocht de commercie keihard toegeslagen. Er was geen pieremachochel waar niet "even Apeldoon bel len" opstond. Overigens neemt de kritiek op de commerciële invloeden op Sail toe. Vooral het feit dat de replica van het VOC- schip De Amsterdam alleen toegankelijk is voor de sponsors, zet kwaad bloed. Wethouder J. Saris heeft al toegege ven dat "zoiets eigenlijk" niet kan. De Amsterdam is im-fners een van de grootste trekkers van Sail. ADVERTENTIE Sponsoring meldt verzwijgen sponsorgelden bij jazzfestival Van onze correspondent Jan Rensen UTRECHT (GPD) In de begrotin gen van North Sea Jazz Festival zijn de laatste jaren aanzienlijke spon sorbijdragen onvermeld gebleven. Op basis van de kosten-baten-ra- mingen heeft het festival steeds rui me overheidssubsidies gekregen. Dit jaar beliepen de bijdragen van de gemeente Den Haag en WVC sa men bijna zevenhonderdduizend gulden. In het blad 'Sponsoring' wordt deze kwestie aanhangig gemaak. Becijferd wordt dat op basis van schattingen de sponsorbijdragen de laatste twee jaar van respectievelijk JVC, DRUM, Oranjeboom en een aantal kleinere sponsors tussen de zeven ton en één miljoen gulden moet hebben gelegen. Woordvoer ders van de betreffende firma's, die de exacte bedragen niet willen noe men, bevestigen desgevraagd dat het gaat om financiële ondersteu ning en niet om diensten die begro tingstechnisch niet zichtbaar zou den zijn. In de officiële begroting van het North Sea Festival, in de opgaven die het ministerie van WVC ont ving, én in de door register-accoun tants opgestelde expolitatie-reke- ningen is sinds 1988 steeds een sponsorbedrag opgenomen van on geveer vijftigduizend gulden (min der dan naar schatting alleen al Douwe Egberts/DRUM vorig jaar als bijdrage fourneerde). Op basis van de door het North Sea Festival gehanteerde cijfers, krijgt de organisatie een structurele subsidie van de gemeente Den Haag van 300.000 en van WVC van 150.000 gulden. Deze bedragen wer den voor 1990 nog eens verhoogd (op verzoek van North Sea band met "onzekere kassa-inkom sten en verhoogde honoraria") garantie-subsidies van respectieve lijk honderd vijftig- en vijfenzeven tigduizend gulden. In verband met vakanties van be windslieden en betrokken ambte naren konden noch de gemeente Den Haag, noch WVC reageren. Woordvoerders stelden desge vraagd niet bekend te zijn met de exacte omstandigheden waaronder het North Sea festival subsidie ont vangt. Het blad 'Sponsoring', dat overi gens zwijgt over de kleine twee ton honoraria die de heer Acket volgens de jaarlijkse begro ting opstrijken, ontvouwt de theo rie dat een deel de sponsorgelden zijn weggepoetst in een soort reke ning-courant met impresario Geor ge Wein, die een belangrijk deel van de artiesten aan het festival levert. De directie van het North Sea Festival, van wie Madeion Acket in 'Sponsoring' reageert met de mede deling niets over sponsorbijdragen in het openbaar kwijt te willen, is tot 21 augustus onbereikbaar. WD wil korting milieuvriendelijke dieselauto's DEN HAAG (ANP) - De WD wil dat de prijzen van auto's met milieu vriendelijke dieselmotoren omlaag gaan, net zoals het geval is met ben- zine-auto's met katalysator. In schriftelijke vragen aan minister Al ders (milieubeheer) wijst WD'er Koning erop dat de Bondsrepu bliek de aanschaf van dergelijke au to's al financieel stimuleert. Bovenleiding trolleybus verdwijnt straks ARNHEM (GPD) - Het trolleynet zal op den duur uit Arnhem ver dwijnen. Over enkele jaren zullen de stadsbussen geen gebruik meer hoeven te maken van het bovenlei- dingnet. De bussen worden voor zien van een zogenaamde actieve batterij (brandstofcel). Dit betekent dat er geen elektriciteit meer nodig is. De benodigde energie wordt dan opgewekt via een continu-proces van waterstof en zuurstof. Aangenomen wordt dat de tech nische ontwikkeling over ongeveer tien jaar zover is gevorderd dat de bussen kunnen worden uitgerust met deze brandstofcellen. Met die cellen wordt al gewerkt, maar de batterijen zijn nog te groot om er bussen mee uit te rusten. Volgens hoofd sector techniek W. Teunissen van het Gemeente Vervoerbedrijf (GVA) is de brandstofcel-ontwikke ling vergelijkbaar met de ontwikke ling van zonnepanelen. "Een paar jaar geleden had zo'n zonnepaneel een oppervlakte van vele tientallen vierkante meters. Hetzelfde resultaat wordt nu be reikt met een paneel van nog geen vierkante meter. Zo'n ontwikkeling kost veel tijd. Over enkele jaren zal de brandstofcel ook een compacte batterij zijn. Zodra dat stadium is bereikt, kan de batterij in een bus worden geïnstalleerd. Op het ogen blik zou zo'n cel ongeveer een halve bus in beslag nemen", aldus Teunis- VENLO (ANP) - Het justitieel on derzoek naar de salmonella-voed selvergiftiging in het Venlose ver pleeghuis Maria Auxiliatrix vergt meer tijd dan verwacht en zal nog ten minste een week duren. Dat heeft de Roermondse persofficier van justitie Van der Bijl, gisteren desgevraagd meegedeeld. Vermoedelijk nog langer zal het onderzoek vergen dat de GGD in Venlo in opdracht van het ministe rie van wvc instelt. Beide onderzoe ken zijn nog in volle gang, aldus woordvoerders van justitie en van de GGD. Berichten als zouden na het be kend worden van de zeven sterfge vallen op 30 juli nog zeker vijf bewo ners van het verpleeghuis aan de voedselvergiftiging zijn overleden, worden door directeur G. van Os van de GGD in Venlo ontkend. Er zijn volgens hem na die dag nog elf zieke hoogbejaarde bewoners van Maria Auxiliatrix overleden, maar beslist niet aan de gevolgen van het eten van de mogelijk met de salmo nellabacterie type D besmette pud ding op zondag 22 juli. Van de zeven aanvankelijk opge geven sterfgevallen waarbij de sal monella een rol kan hebben ge speeld, is van één gebleken dat dit niets met de voedselvergiftiging te maken heeft gehad. Volgens Van Os is bij zes overleden bewoners van het verpleeghuis hoogst waar schijnlijk wel sprake geweest van salmonella-besmetting, mogelijk in combinatie met andere doodsoorza ken. In totaal zijn zeventig bewoners na de maaltijd op zondag 22 juli ziek geworden. De meesten van hen zijn weer hersteld of aan de beterende hand. Aangenomen wordt, maar het is nog niet voor de volle 100 procent bewezen, dat de op de klopper van een eierklutsmachine aangetroffen salmonellabacterie type D de grote boosdoener is geweest. Een kok van het verpleeghuis maakte van rauwe eieren gebruik om met schuim de pudding "beter" te maken. Van onze correspondent De Groot ROTTERDAM Voor de poorten van de hel weggesleept, lijkt een juiste typering voor het werk dat onderwater-archeoloog Thijs Maar- leveld (36) de afgelopen jaren heeft verricht. Met de hete adem van Sluf ter-baggeraars in de nek, onder zocht hij in 1987 net onder de Rot terdamse kust vier scheepswrak ken in en op de kleibodem van de Noordzee. Gistermiddag presen teerde hij in het Maritiem Museum in Rotterdam het lijvige rapport (ti tel: Dredgers and Archaeology) over de vondsten en het onderzoek. De plaatsen waar scheepswrak ken, mochten zij er al liggen, goed geconserveerd kunnen worden, zijn langs onze kust dun gezaaid. "Je hebt bijvoorbeeld de Waddenzee en de Rijn- en Maasmonding. Dan heb je het wel gehad. De omstandighe den zijn daar eigenlijk ideaal voor het bewaard blijven van scheeps wrakken. Zodra er sprake is van graafwerk op die plaatsen, zijn wij er als de kippen bij om onderzoek te verrichten". De onderwater-archeoloog spits te de oren toen hij vernam dat Rot terdam voor zijn kust (op de plek waar nu de Maasvlakte ligt) een groot reservoir wilde aanleggen om havenslib in te dumpen. Daartoe moest onder water een dikke laag zand en klei worden weggegraven zodat een diepe 'bak' kon worden aangelegd. In '86 werd vanaf een speciaal schip van het ministerie van WVC met behulp van sonar-apparatuur al bekeken of er wrakken in de klei la gen. Inderdaad werd via de geluids golven ontdekt dat zeker vier scheepswrakken in het te bebag- geren gebied lagen. In samenspraak met het Rotterdamse Havenbedrijf en de baggeraars van Smit-Tak werd besloten de onderwater-ar cheologen alle kans te geven de overblijfselen aan een onderzoek te onderwerpen en desnoods boven water te laten tillen. Nopjes Maarleveld is in zijn nopjes met de medewerking die hij kreeg van de gemeentelijke instanties en de bag geraars. "Het is bijzonder dat bij een dergelijk maritiem project als dit, rekening wordt gehouden met ar cheologische vondsten", zegt hij. "Van tevoren hebben we afgespro ken hoe we zouden handelen als op scheepsonderdelen zou worden ge stoten". Toch moest Maarleveld zich toch houden aan de tijd die hem tussen het baggeren door werd gegund. "Zo'n nood-onderzoek zoals wij dat noemen, is natuurlijk niet ideaal vanwege de tijdsdruk. Wij zijn zo veel mogelijk in het schema van de baggeraars ingepast zodat het graaf werk nauwelijks hinder heeft on dervonden", aldus Thijs Maarle veld. "Op dit moment zijn wij in de Waddenzee bezig met een van tevo ren goed uitgestippeld onderzoek. Dat werkt wat rustiger". In zijn rapport beschrijft de on derwater-archeoloog nauwgezet hoe de zogeheten cutters van Smit- Tak vaak tijdens nachtelijke uren Onderwater-archeoloog Thijs Maarleveld bij enkele vondsten in het Maritiem Museum: 'De beste r spulleij. te conserveren is eigenlijk ze gewoon te laten liggen'. op scheepshout stuitten. In zo'n ge val werd dan besloten de bewuste plek even te laten voor wat hij was en de archeologen de kans te bieden de onverwachte buit te bestuderen. Een allesbehalve ongevaarlijk werkje, weet Maarleveld, die per (foto GPD) soonlijk het duikerspak aantrok om meer geld voor een dergelijk onder- naar de wrakken en wrakstukken af zoek zou hebben, zou je de plek veel te dalen. "Je werkt in het pikkedon- beter afschermen", ker pal naast een pas afgegraven m- ii muur van klei en zand die natuur- J-JaLK lijk niet al te stabiel is. Het gevaar In het rapport van Maarleveld is uit- voor instorting is echt niet denk- eindelijk sprake van vier scheeps- beeldig. Kijk, als je meer tijd en ook wrakken en in totaal zes vindplaat sen. Twee van de wrakken, e' lenschip van rond 1830 e delijk een tjalk uit de achttiende eeuw, waren herkenbaar en de moeite waard. Van de andere twee schepen werden slechts kleine de len ontdekt waardoor 'identificatie' te moeilijk werd, hoewel ook deze gevonden voorwerpen in het rap port uitgebreid worden beschreven. "Lang niet alles is boven water gehaald," zegt Maarleveld. "Je moet in dit soort kwesties beslissen of iets wel de moeite waard is en of kosten wel opwegen tegen het nut. We hebben heel wat dingen op de zeebodem laten rusten". Gek genoeg zijn veel belangrijke stukken meteen na inventarisatie en onderzoek weer onder water ver dwenen. In de IJsselmeerpolders zijn opslagplaatsen gecreëerd waar in de oudheidkundige vondsten volgens Maarleveld het best kun nen worden bewaard. Een deel van de gevonden voorwerpen is opge slagen en uitgestald in het Maritiem Museum. Hoewel de onderwater-archeo loog geen wereldschokkende feiten aan het licht heeft gebracht, is hy enthousiast over de uitkomsten. "Er is veel literatuur over en onder zoek naar de zogeheten vlaggesche- pen: schepen die opvielen door hun bouw. Nu is er eens een onderzoek gedaan naar gewone schepen. Ver der is er een interessant bij-effect. Er zijn verslagen uit die tijd van ver zekeringsagenten over scheepsram pen die totaal onbegrijpelijk zijn. Door dit onderzoek is wat dat be treft een hoop duidelijk geworden".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 3