Elke maand ver
aantal werklozen DDR
mm
t Vw
'Je kunt nieuw leven niet even regelen'
'Hoe kan ik met twee kinderen rondkomen van 115 mark in de week?'
Strenge winter bedreigt
slachtoffers beving Iran
jRMW.Urw
POST
I REPORTAGEi
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1990
Van onze correspondent Hans Hoogendijk
zonder werk, na de invoering van de D-mark op 1 juli is het
OOST-BERLIJN Waar de communistische planecono- aantal in vier weken gestegen tot 272.017. Ruim 650.000
mie 40 jaar mee bezig was, lukt de vrije markt in 40 dagen: mensen zijn gedwongen korter te werken. Het is een kwes-
de totale ineenstorting van de Oostduitse economie. Geen tie van dagen voordat ook zij tot het leger der werklozen zul-
enkel groot bedrijf draait met winst en de werkloosheid ver- len behoren. Het aantal vacatures is gedaald tot 20.000 in het
dubbelt zich per maand. Waren er in juni 130.000 mensen hele land.
Het ministerie van sociale zaken in
Oost-Berlijn maakte deze cijfers
van de week bekend. Een woord
voerder vreest dat eind augustus
het aantal mensen zonder werk op
nieuw minstens zal zijn verdub
beld. Er wordt zelfs rekening ge
houden met drie miljoen werklozen
tegen het einde van het jaar en dat
zou betekenen dat de helft van de
Oostduitsers op straat staat.
Stakingen, demonstraties, een
boerenopstand en een nieuwe trek
naar het westen worden niet langer
uitgesloten. De ruim 130 nieuwe ar
beidsbureaus kunnen de stroom
hulpzoekenden al lang niet meer
Uitkering
In het bureau Berlijn-Midden, on
dergebracht in een vervallen pand
in het hartje van de stad, heeft het
personeel stoeltjes neergezet voor
de Oostberlijners die werk zoeken
of een uitkering aan willen vragen.
Het is er stampvol en vreselijk be
nauwd. De 23-jarige Kersten
Borowski, gescheiden eft moeder
van twee kinderen, zit er al voor de
zesde keer. "Ik ben er bij de eerste
opruiming in februari uitgevlogen.
Als alleenstaande moeder had ik
volgens onze wetten recht op een
aantal uren vrij per dag om de kin
deren op te vangen. Dus was ik een
onrendabele kracht en kreeg mijn
ontslag."
Zo is het tienduizenden vrouwen
vergaan. Kersten, vroeger werk
zaam op de administratie van een
Volks Eigen Textielfabriek, heeft
de moed nog niet helemaal opgege
ven. "Ik zal iets vinden. Nu heb ik
115 mark in de week, daar kan ik
toch niet van rondkomen?" Ze kijkt
op haar horloge. "Nog vijf minuten,
dan moet ik weg om de kinderen uit
de peuterspeelzaal te halen. God
zij-dank zijn die nog gratis, maar
hoe lang nog?"
Ralf Stielike van het arbeidsbu
reau Bezirk I, waar Kersten woont,
is uiterst somber. "We hebben in
heel Berlijn 2.000 banen en 20.000
geregistreerde werkzoekenden.
Hoeveel mensen werkelijk werk
loos zijn, weet ik niet. Een deel van
de mensen reageert apathisch, an
deren worden agressief'.
De 54-jarige Gisela Kumel wil een
uitkering aanvragen. "De fabriek is
gewoon dicht gegaan. Ik heb er 25
jaar gewerkt. Met plezier moet ik
zeggen. Altijd hebben ze ons gezegd
dat we met winst draaiden, maar nu
sta ik in de rij voor 121 mark in de
week. Zo lang mijn man nog werk
heeft zullen we het wel redden
maar anders... Stelt u zich eens voor
dat ze ook de huren vrij geven, wat
moeten we dan?"
Een Iraanse vrouw treurt om het verlies van haar familie in Manjil,
een van de dorpjes die door de aardbeving in juni werd getroffen.
(foto AP)
NICOSIA (AP) - Een half miljoen
slachtoffers van de aardbeving in
het noorden van Iran worden be
dreigd door de felle winterkou die
dit gebied ieder jaar in september
al treft. De aardbeving van 21 ju
ni, die 40.000 doden en 60.000 ge
wonden tot gevolg had, deed zich
voor in de provincies Gilan en
Zanjan, waar de temperaturen in
de lange winter niet zelden tot ze
ventien graden Celsius onder nul
dalen.
Volgens de Iraanse minister
van binnenlandse zaken Abdol-
lah Nouri moet de huisvesting
van de aardbevingsslachtoffers
dan ook de hoogste prioriteit te
krijgen. Nouri zei onlangs voor de
Iraanse televisie, dat volgens
schattingen van een parlements
commissie uiteindelijk ruim
200.000 huizen moeten worden
gebouwd. Hij concludeerde dat er
nog ongeveer twee maanden de
tijd is om de daklozen te voorzien
van voorlopige huisvesting.
Iran lijkt niet in staat de slacht
offers veel hulp te bieden. Het
land beschikt na de acht jaar du
rende oorlog met Irak eenvoudig
niet over de nodige contanten,
uitrusting en bouwmateriaal.
Nouri zei dat ieder gezin een be
perkte hoeveelheid bouwmateri
aal en technische steun wordt ge
boden om een schuilhut van drie
bij vier meter te bouwen. Hij be
nadrukte dat ze de optrekjes zelf
moeten construeren. De hutten
moeten in de winterkou een alter
natief vormen voor de tenten
waarin nu ongeveer 100.000 men
sen leven.
Een Aziatische diplomaat in
Teheran die onlangs een bezoek
bracht aan het getroffen gebied,
verklaarde dat de bevolking nog
niet met de bouw van de hutten is
begonnen. Hij sprak van een bu
reaucratische chaos en acht het
hoogst onwaarschijnlijk dat het
project voor het vallen van de
winter kan worden uitgevoerd.
De woorden van de anonieme
Aziatische zegsman werden min
of meer bevestigd door radio Te
heran, die meldde dat de bouw
van de hutten en de herstelwerk
zaamheden aan beschadigde hui
zen onder vijf verschillende mi
nisteries ressorteren.
De provincies Gilan en Zanjan
kennen in de winter normaliter
hevige sneeuwval en temperatu
ren tot ver onder nul. Manjil, een
stad in Gilan, is in de winter
meestal zo winderig dat de inwo
ners praktisch de deur niet uitko
men. De bezorgdheid onder de
bevolking met de nadering van
het winterseizoen is dan ook ver
klaarbaar.
Niet alleen de nabije toekomst
baart de plaatselijke bevolking
zorgen. De aardbeving trof uitge
strekte landbouwgebieden en
verstoorde het oogstproces. Veel
reddingswerkers verlegden hun
activiteiten van de slachtoffers
naar de infrastructuur en hielpen
mee met oogsten, het vaccineren
van vee en het herstellen van irri-
gatiewerken. Nouri noemde ook
de bouw van scholen voor de start
van het nieuwe schooljaar in sep
tember een prioriteit. Hij zei dat
ongeveer 1.200 scholen moeten
worden hersteld of helemaal op
nieuw moeten worden gebouwd.
Volgens radio Teheran zijn in
middels de elektriciteits- en wa
tervoorziening in de grootste ste
den in het getroffen gebied her
steld. Er wordt hard gewerkt aan
het herstel van deze dienstverle
ning in 1.500 dorpen en ook de
wegen krijgen veel aandacht.
Het parlement trok voor het lo
pende jaar ongeveer 600 miljoen
gulden uit voor steun aan de
slachtoffers. De Verenigde Naties
meldden dat de buitenlandse
steun in de vorm van contanten,
voedsel, tenten, medicijnen en
kleding neerkomt op ongeveer 84
miljoen dollar. Het hoofd van de
Iraanse Rode Halve Maan, Seifol-
lah Dastjerdi, zei dat het buiten
land slechts 2,5 miljoen dollar aan
contanten ter beschikking had
gesteld. Volgens hem waren ook
veel van de ontvangen medicij
nen niet of nauwelijks bruikbaar
omdat het oude voorraden betrof,
waarvan de gebruiksdata waren
verstreken of op het punt stonden
te verstrijken.
Overal in het land heerst paniek.
Werknemers durven zich niet meer
ziek te melden uit angst ontslagen
te worden. Rond Berlijn konden
twee grote bosbranden zich vrijwel
ongestoord uitbreiden, omdat de
vrijwillige brandweer na een paar
uur de spuit aan de wilgen hing. De
leden vreesden hun baan kwijt te ra
ken als ze te laat op hun werk ver
schenen.
In het doorgaans nuchtere noor
den heerst nu een ondergangsstem
ming. De werven, die tot voor kort
meenden volle orderboeken te heb
ben, zijn vertwijfeld. Moskou heeft
alle bestellingen geannuleerd nu in
harde marken moet worden be
taald, de vissersvloot is teruggeroe
pen omdat niemand de ingeblikte
DDR-vis meer wil hebben, de boe
ren dreigen hun velden in brand te
steken.
"We raken niets meer kwijt en
juist dit jaar hebben we een over
vloedige oogst", verzucht een LPG-
voorzitter. Volgende week willen de
boeren een protestmars houden
naar de Westberlijnse Rijksdag.
Een extra tegenvaller is dat de ver
wachte stroom nieuwsgierige West-
duitse toeristen is weggebleven na
alarmerende verhalen over het ge
brek aan campings en schrikbaren
de hygiënische omstandigheden
aan de Oostzeekust. Maar ook de
miljoenen gasten uit eigen land
hebben dit keer hun heil gezocht in
goedkope Spaanse en Italiaanse ap
partementen of zijn naar de Bonds
republiek en andere Westeuropese
landen getrokken.
Privatisering
In het industriële zuiden loopt niets
meer. De machines staan stil of de
voorraden worden opgebruikt. "Al
le prognoses over DDR-produkten
die nog te verkopen zouden zijn,
blijken niet te kloppen", klaagt Rei
ner Gohkle, de Westduitse top
manager die nu belast is met de pri
vatisering van 8.000 voormalige
Oosdtuitse staatsbedrijven.
Veel bedrijven die zich hebben
bevrijd van het knellende Kombi-
nats-corset, waarin de vroegere eco
nomische dictator, het ex-Polit-
burolid Gunter Mittag, ze had vast
gesnoerd, proberen op eigen houtje
te redden wat er te redden valt. Da
gelijks draaien tientallen, zwaar
ronkende, Oostduitse vrachtwa
gens de straat in voor het Oostber-
lijnse Rote Rathaus of de Alexan-
derplatz. Kisten fruit, aardappels,
groente, kaas, eieren, vis, limonade,
vlees, honing, kleding. Kortom, al
les wat de coöperatieve LPG's en
Volks Eigen Bedrijven te bieden
hebben, proberen ze hier aan de
man te brengen. "De 'Molkerei An-
Straathandelaren bieden hun ware
Het lukt veel oostduitse boeren niet n
prijzen te verkopen.
germunde' doet goede zaken met ei
gen gemaakte kaas. Zes mark per
kilo. De "ossies" staan net als vroe
ger in de rij. "Maar dat zijn we ge
wend", zegt een oudere vrouw. De
boter vliegt over de toonbank voor
twee mark een pakje.
"Bij onze produktie is het een
druppel op een gloeiende plaat,
maar we moeten toch iets", ver
klaart de 41-jarige Werner Kruge,
eens economisch directeur van de
melkfabriek, nu eenvoudig verko
per van zuivelprodukten. De LPG-
tegen dumpprijzen aan in Werder.
27- om hun produkten voor normale
Furstenberg-Havel verkoopt eieren
voor twee mark per dozijn. Van de
opbrengst kunnen precies de kos
ten voor het voer van de 40.000 kip
pen worden betaald. Hoe men aan
het loon van het personeel moet ko
men is een raadsel. "We hebben nog
een kleine reserve, maar die is nu
ook snel weg". Het faillisement is
niet ver meer.
Verlies
De mannen
LPG 'Klaver' vragen
aardappels l,ou marx, de worteltjes
gaan met een mark per bos zwaar
onder de kostprijs weg. "Alles is be
ter dan vernietigen". De landbouw
heeft in juni een verlies geleden van
naar schatting twee miljard mark.
De mesters raken hun varkens niet
meer kwijt, de veehouders blijven
met hun melk zitten en de tuinders
kunnen hun produkten niet eens
meer als veevoer verkopen.
Voor de piekleine stand iets ver
derop heerst rust. De 27-jarige An-
gelika Meyer en de 31-jarige Detlev
Lau proberen 'Volkseigen' limona
de merk Okan te verkopen voor 1,20 j
mark per halve liter. Ze hebben alle
tijd om uit te leggen waarom de
eens zo geprezen coöperatieve
Oostduitse landbouw- en veeteelt
op de fles gaat. "Natuurlijk werd er
niet kostendekkend gewerkt en het
klopt ook dat veel mensen na de val
van de Muur westprodukten wilden
proberen, maar nu maken de groot
handelsreuzen uit het westen ons
kapot. Wij mogen niet eens meer le
veren aan de eigen winkels, omdat
die contracten hebben afgesloten
met Westduitse winkelketens".
Een oudere man komt er bij staan
en koopt vier flessen Orka. "Het is
een schandaal. Ze maken ons
laatste stukje economie kapot en
dat is een misdaad tegenover ons
volk". Omstanders knikken instem
mend. Ook zij zouden graag zien dat
een aantal DDR-levensmiddelen
nog in de winkels te krijgen was.
Op de 'Alex' verkopen werkne
mers van de Buropa GmbH het
schuurpapier dat in de DDR als toi
letpapier wordt verkocht voor 30
pfennig per rol. De omzet is bedroe
vend, maar ze hebben ook papieren
zakdoekjes van een behoorlijke
kwaliteit die maar 79 pfennig per
pak van zes kosten tegen zekere 1,50
mark in het westen.
En ook hier schelden de Oostduit
sers dat ze in de warenhuizen zijn
aangewezen op de veel duurdere
westprodukten. De mannen en
vrouwen van Buropa en de twee
van Orkan schieten weinig op met
deze solidariteitsbetuigingen. Det
lev en Angelika: "Wij hebben ons
zelfstandig gemaakt, omdat we
dachten dat we het wel zouden red
den met onze limonade. We hebben
20 man in dienst, maar hoe lang
nog?" Binnen de kortste keren zal
ook het laatste flesje Orkan-limona-
de zijn gevuld en kunnen de werk
nemers hun ww aanvrage. Ze zullen
niet de laatsten zijn.
FIOM begint gespreksgroep voor onvrijwillig kinderlozen
Van onze correspondent
Annemiek Veelenturf
ROTTERDAM - Hardnekkig
trachten zwanger te worden, heeft
altijd invloed op de seksualiteit.
Over 'verplicht vrijen' kun je in het
begin nog wel grapjes maken. "We
moeten weer!". Maar of dat na drie
jaar proberen nog lukt... Voor men
sen die onvrijwillig kinderloos zijn,
kan voortplanting niet langer losge
koppeld worden van seksualiteit.
Het gaat alleen nog maar om die
voortplanting.
Dat is één van de zaken waarmee
mannen en vrouwen die het tot hun
verdriet niet lukt ouder(s) te wor
den, te maken krijgen. Onvrijwilli
ge kinderloosheid is niet zelden on
bespreekbaar in de omgeving van
een stel dat graag een kind wil maar
bij wie dat niet lukt. Vrienden en
kennissen zwijgen, maar ook het
kinderloze paar is geneigd de mond
te houden.
Om met die belasting te leren om
gaan of om te leren accepteren dat
het ouderschap er niet in zit, zijn in
Rotterdam, Den Haag en Utrecht
gesprekgroepen opgezet. De ge
spreksgroepen worden georgani
seerd door de FIOM's in die steden,
de bureaus voor Maatschappelijke
Dienstverlening bij Zwangerschap
en Alleenstaand Ouderschap.
In Nederland raakt zestig percent
van de vrouwen die een kind willen
binnen een halfjaar in verwachting.
Bij tien percent is dat na een jaar
proberen nog niet gelukt. "Als er
daarna geen onderzoek of behande
ling volgt, verandert dat cijfer nau
welijks", zegt Ankie van Bijnen van
het FIOM Rotterdam. Wie er wel
wat aan probeert te doen, heeft een
redelijk kans van slagen. Zeventig
percent raakt door een behandeling
alsnog zwanger. Maar uiteindelijk
blijftn toch drie op de honderd stel
len die een kind willen, kinderloos.
Eileider
Uiteindelijk ja, want de meeste pa
ren hebben een lange medische
loopbaan achter de rug voordat ze
ondersteuning bij de FIOM zoeken.
Soms krijgen ze te horen dat bij de
vrouw een eileider niet in orde is.
Soms blijkt de man onvruchtbaar.
Maar ook komt het voor dat er geen
oorzaak is te vinden. "Dat is een
moeilijke groep", zegt Ankie van
Bijnen. "Zij krijgen nooit de beves
tiging. Ze kunnen door blijven gaan
in het circuit, want de arts zegt dat
het theoretisch mogelijk is dat de
vrouw alsnog zwanger raakt. Dat
kan Vijf, zes jaar dokteren beteke
nen. Hormoonbehandelingen, rea
geerbuismethoden, kunstmatige in
seminatie".
Pogen een kind te krijgen, krijgt
dan een plaats in het dagelijks pa
troon. Praktisch gezien heeft maan
denlang temperaturen of regelma
tig injecties halen invloed op het
werk, de planning van vakanties, de
toekomst. Ankie van Bijnen: "Er
komen vragen op. Zal ik aan die stu
die beginnen of aan die nieuwe
baan? Stel dat ik net zwanger ben
als ik begin. Zal ik op mijn werk ver
tellen dat wij onvrijwillig kinder
loos zijn? Of zullen collega's dan de
nigrerende opmerkingen maken?"
Ongewenst kinderloos zijn heeft,
zo is de ervaring van Ankie van Bij
nen, vrijwel altijd invloed op de
seksualiteit. En vaak op de relatie.
Die invloed kan positief of negatief
zijn. Negatief is het gevoel gefaald
te hebben: het schuldgevoel ten op
zichte van de partner als blijkt dat
jij niet in staat bent een kind te krij
gen. Soms leidt dat tot de angst dat
de partner vertrekt om samen met
een ander een kind te krijgen. Het
kan dat de één om die reden een
enorme claim op de ander gaat leg
gen.
Verdriet
"Onvrijwillige kinderloosheid kan
de relatie na verloop van tijd ook
verstevigen", zegt Ankie van Bij
nen. "Ook al hebben man en vrouw
een hele periode geen woord met el
kaar gewisseld, dan kan het toch dat
ze er achter komen dat ze samen
hetzelfde verdriet delen. Ze kijken
naar wat hun relatie op zich, zonder
kinderen, waard is. Vaak definiëren
ze opnieuw waarom ze eigenlijk bij
elkaar zijn".
Wanneer paren zich opgeven voor
de gespreksgroep bij het FIOM, zijn
ze op zoek naar herkenning en er
kenning van hun probleem, zo is de
overtuiging van Van Bijnen. Erken
ning ontbreekt nogal eens in de om
geving. De één na de ander uit het
vaste groepje vrienden krijgt kinde
ren. Als onvrijwillige kinderloos
heid niet bespreekbaar is, valt een
kinderloos stel nogal eens uit de
boot.
"Het is voor anderen ook heel
moeilijk. Als jij net een kleintje hebt
gekregen, moet je het paar bij wie
dat maar niet lukt, juist wel of juist
niet uitnodigen? Mensen zijn ge
neigd het onderwerp uit de weg te
gaan. Dat wordt nog eens versterkt
omdat onvrijwillig kinderlozen ge
neigd zijn te zwijgen over wat nu
precies zo pijnlijk is".
De gespreksgroepen bij de
FIOM's kunnen een verschillende
inhoud hebben. Praten kan gericht
zijn op verwerking, op afscheid ne
men van het kind datje nooit gekre
gen hebt. Maar ook voor mensen die
nog niet gestopt zijn, die nog volop
in behandeling zijn, kan praten met
lotgenoten en deskundigen een op
luchting betekenen. In deze ge
spreksgroep komen vooral de in
vloed op de relatie en de reactie van
de omgeving aan de orde.
Voor beide soorten groepen geldt
dat het verwerken van de teleurstel
ling datje niet op de gewone manier
een kind kunt krijgen, centraal
staat. Ankie van Bijnen: "Mensen
realiseren zich niet altijd dat een
kind iets is dat je krijgt. Vooral door
de anti-conceptie is men aan de ge
dachte gewend geraakt dat als een
kind niet gewenst is, er ook geen
komt. Mensen realiseren zich on
voldoende dat die redenering an
dersom niet altijd opgaat. Je kunt
nieuw leven voorkomen, maar je
kunt nieuw leven niet even 'rege
len'. Dank zij de medische technie
ken kunnen de voorwaarden voor
conceptie verbeteren, maar tech
niek kan er niet voor zorgen dat le
ven ontstaat. Ik denk dat mensen
dat soms vergeten".
Voor meer informatie: FIOM 010-
4.36.61.66.
De Hongaren willen graag dat hun
land op korte termijn modern en
westers wordt met een modern,
westers bedrijfsleven. En een groot
deel van de tijd heb ik er vertrouwen
in dat hen dat ook wel zal lukken.
Maar elke dag is er 'n moment
waarop ik toch even twijfel: als ik
mijn brievenbus openmaak.
De post behoort, samen met de
telefoon, tot de meest achterlijke
diensten van het land. Om te
beginnen wordt op zaterdag geen
post bezorgd. Dat geldt ook voor de
twee Kerstdagen, nationale
feestdagen en nationale
snipperdagen (dat zijn van die
dagen tussen een vrije dag en een
weekend, die in Hongarije
verrassend vaak voorkomen). Wil
het toevallig een beetje vervelend
uitpakken, dan ziet de Hongaarse
PTT er geen been in om een hele
week geen post te bezorgen.
Alles wat afwijkt van het normale,
schept voor de PTT en dus voor de
klanten) enorme problemen.
Aangetekende brieven gaan retour
afzender. Pakjes worden vrijwel
nooit bezorgd, maar moeten op het
postkantoor worden afgehaald,
steevast tegen betaling van dertig
cent extra porto, al zijn ze in
Nederland op het postkantoor
gefrankeerd. En een wegens spoed
per luchtpost verstuurde brief deed
er ooit acht dagen over, omdat de
postbode eerst een handtekening
moest hebben voordat hij de brief
kon afgeven.
De post wordt bovendien zeer
onregelmatig bezorgd. Soms komt er
twee dagen niets, dan een pak waar
je u tegen zegt. De verklaring
daarvoor ligt niet bij de postdienst
zelf, maar bij de bezorger. Zoals alle
Hongaarse overheidsdienaren
verdient de goede man slecht. Hij
heeft wel eens geprobeerd dat aan te
vullen door de post iedere ochtend
persoonlijk af te geven in de hoop
een fooi te krijgen.
Dat ging twee keer goed, de derde
keer niet en sindsdien zijn we
duidelijk geen vrienden meer. De
tijd die hij aan het bezorgen van
onze post moet besteden, spendeert
hij dan ook liever aan iets anders:
een bijbaantje, waarmee hij zijn
magere salaris kan opkrikken. Veel
klachten komen daar niet over,
want iedereen is er aan gewend dat
de post onregelmatig komt en
iedereen heeft bijbaantjes.
Helaas kunnen de hoeveelheden te
bezorgen post daardoor wel eens erg
oplopen en waaraan onze postbode
een broertje dood heeft, zijn de dikke
pakken die hij vervolgens bij ons
moet afleveren. Dat is dan ook
buitengewoon on-Hongaars: de
gemiddelde brievenbus in dit land
bezit een opening waardoor met
goed fatsoen net twee gewone
enveloppen heen kunnen. En we zijn"
niet de eerste buitenlanders die van
de PTT een aanmaning hebben
gekregen een postbus te nemen
omdat we huns inziens teveel post
krijgen.
Maar onlangs v
met vakantie en zijn vervanger was
van een heel ander slag. Zeker, hij
bezorgde op een goede dag ook geen
post, maar gaf daar wel een
verklaring voor. "Uw brievenbus is
te klein, koop een grotere. Uw
postbode", meldde een in keurig
Engels geschreven briefje. We
vonden deze suggestie redelijk,
maar het bleek een onmogelijke
opdracht: zelfs de grootste
Hongaarse brievenbus kan niet
meer dan vier gewone enveloppen
bevatten.
Tijdelijk heeft toen een blauwe
plastic afvalemmer met deksel de
plaats van onze brievenbus
ingenomen. Uiteindelijk zijn we
maar heel chauvinistisch geworden:
sinds ons laatste bezoek aan
Nederland siert een stevige, groene
en onovertroffen Nederlandse PTT-
bus het paaltje in de tuin. We
koesteren ons in de illusie dat nu
alles beter zal worden. Maar
vandaag was er alweer geen post.
