'Ik ben een toerist in mijn eigen leven'
meter doek
Egon Snelders, T)66-raadslid van Leiden, ontpopt zich als dichter
POPI bijdragen: Paul van der Kooij, Jan Rijsdam en Erna Straatsma
Verleidelijk
Zomergevoel
Magere Guru
Tekenares
Phiny Dick
overleden
Ontmoeting van heden en verleden bij Liga Nieuw Beelden
Katwijk op
honderd
Nationaal orgelconcours
voor studenten in Leiden
KATWIJK (GPD) - Kunstschilder
Albert Wessels uit Rijssen maakte
dit schilderij van 100 meter lang en
1.60 meter hoog dat volgende week
zaterdag te zien is op de Nationale
Visserijdag in Katwijk. Het doek,
voorstellende een beeld van Katwijk
anno 1900 vanuit zee, dient als ach
terwand van een 100 metér lange
uitstalling van 500 soorten vis. Het
geheel is een idee van directeur
Teun Hoek, van de gelijknamige
Katwijkse zeevis- en haringhandel.
Voor de schilder doemden wel een
paar probleempjes op bij het aan
vaarden van de opdracht. Welk
doek is het meest geschikt om in de
buitenlucht vlak aan zee op te han
gen, zonder dat het bij een lichte zee
bries al aan flarden gescheurd
wordt? Welke verf kan het best ge-
bruikt worden, zonder dat het er bij
regen afdruipt? Waar zou het schil
derij geschilderd moeten worden,
want het atelier van Wessels is maar
ongeveer tien meter lang? Vragen
die snel beantwoord werden.
Wessels wist een rol textiel van
ruim 100 meter lengte op de kop te
tikken. Het is zeildoek dat normali
ter gebruikt wordt om er zeilen voor
surfplanken en zeilbootjes van te
maken. Over het gebruik van de verf
heeft Wessels intensief overleg gehad door elkaar mengt krijg je een kleur te geknipt. Daarmee was het atelier zelf ook echt zichtbaar, toen de tien
met een verffabrikant, die de verf- die het best te vergelijken is met tien keer vol. Er is ongeveer tien liter doeken aaneengelegd werden, „Ge-
soort acrylic colour aanbeval. Drie Delftsblauw. verf gebruikt. lukkig sloten ze goed op elkaar aan,
kleuren werden aangeschaft: wit, Om het 100 meter lange doek te qua kleurstelling en qua vormge-
zwart en ultramarijn donker (een kunnen beschilderen, werd het in Enkele dagen geleden werd het re- ving. Pas daarna durfden wij er-
soort blauw). Als je die drie kleuren tien stukken van elk tien meter leng- sultaat voor de kunstschilder pas mee naar Katwijk te reizen".
LEIDEN - De Stichting Orgelstad
Leiden organiseert van 27 augustus
tot en met 1 september het nationa
le orgelconcours voor studenten
van conservatoria. Zeventien deel
hebben zich ingeschreven
drie categorieën: renaissance/
Amnesty organiseert
popconcert in Chili
Santiago - Amnesty International
organiseert op 12 en 13 oktober pop
concerten in de Chileense hoofd
stad Santiago „voor de rechten van
alle mensen". Jack Healey, voorzit
ter van de Amerikaanse afdeling
van de mensenrechtenorganisatie
maakte. Artiesten als Sting, Jack
son Browne, Sinead O'Connor^
Wynton Marsalis en Ruben Blades
hebben hun medewerking al toege
zegd. De concerten worden gepre
senteerd onder de naam „Uit Chili,
een hoopvolle omhelzing".
Santiago Larrain van de Chileen
se afdeling van Amnesty Internatio
nal heeft zijn landgenoten opgeroe
pen om deel te nemen aan de
„kruistocht" en om de concerten bij
te wonen. De in 1961 opgerichte
mensenrechtenorganisatie heeft
zich tot dusver ingezet voor 38.000
politieke gevangenen, aldus een
verklaring aan de pers. Vorig jaar
werden in veertig landen mensen
De reacties waren direct positief, geëxecuteerd en in vele delen van
Wessels. „Zeker toen ongeveer hal- de wereld worden nog mensen ver-
verwege het afrollen oud-Katwijk mist. In Chili, waar het herstel van
zelf tevoorschijn kwam met het be- de democratie in maart van dit jaar
roemde Witte Kerkje. Want die kerk, in gang is gezet, zitten nog 250 poli
dot is Katwijk". tieke gevangenen vast.
barok/ rococo; romantiek en twin
tigste eeuw. De concerten hebben
plaats in de Hartebrugkerk en de
Hooglandse Kerk. Tijdens de slot
manifestatie in de Pieterskerk ge
ven de drie winnaars een concert.
De prijzen zullen worden overhan
digd door prof.dr. J. Zijlstra, oud
president-directeur van de Neder
landse Bank. De jury wordt ge
vormd door: André Verwoerd, orga
nist van de Grote Kerk in Schie
dam; Nico van den Hooven, hoofd
leraar orgel aan het Utrechts con
servatorium en Folkert Grondsma,
organist van de Hartebrugkerk en
docent aan het conservatorium in
Den Haag.
Tijdens dit concours is er voor de
eerste keer ook een muziekfestival
georganiseerd met concerten door
Bernard Bartelink, René Rakier,
het Nederlands Gitaarkwartet en el
ke middag om half een hebben er
concerten op de Beiaard van de
Stadhuistoren plaats. De jury zal
overigens ook van zich laten horen.
Zij geven een speciaal juryconcert.
Dit evenement werd mogelijk ge
maakt dankzij financiële steun van
de gemeente Leiden, Provincie
Zuid-Holland, het Ai\jerfonds en
vele Leidse bedrijven.
Pop op Kartoga
vervangt pop
festival Carthago
ROTTERDAM (GPD) - Een
aantal enthousiaste Rotterdam
mers organiseert in het week
einde van 17 en 18 augustus Kar
toga, een tweedaagse popfesti
val op de Maasvlakte bij Slag
Vuurtoren. Van vrijdagavond
negen uur tot zaterdagavond de
zelfde tijd zullen meer dan 25
popgroepen en artiesten gratis
optreden.
Met Kartoga krijgt het geplan
de popfestival Carthago, waar
voor op 22 februari van dit jaar
het doek viel, toch nog een op
volger. Carthago was een onder
deel van de festiviteiten in het
kader van het 650-jarig bestaan
van Rotterdam. Financiers ver
loren hun belangstelling voor
'het popfestival, toen bleek dat
veel internationale artiesten
Rotterdam dit jaar al zouden
aandoen, buiten het festival om.
LEIDEN - De belletrie schrij
vende medemens, je komt hem
tegen onder artsen, advocaten,
journalisten, loswerkarbeiders,
kortom: in alle lagen van de be
roepsbevolking. Ook politici
plegen naast hun bestuurlijke
werk wel eens aan literatuur te
doen. Aad Nuis (D66) en Theo
Joekes (WD) zijn misschien
wel de sprekendste voorbeel
den. De Leidse afdeling van
D66 heeft echter ook al jaren
lang een dichter binnen de gele
deren. Het is het raadslid Egon
Snelders. Snelders ruimt eén
groot gedeelte van zijn vrije tijd
in voor het maken van poëzie.
Een zomerportret.
"We zaten laatst in de gemeenteraad
te praten over het ICO-ATHIBU-ge-
bouw. Er zijn binnen de gemeente
mensen die dat willen slopen. Zon
de. Zo'n monument moet je behou
den voor je stad. Toen we die dis
cussie hadden, was de dichter Hans
Faverey net overleden. Daar was ik
nog behoorlijk van onder de indruk
en ik wierp enkele regels uit zijn
mooie gedichtencyclus 'Tegen het
vergeten' in de strijd. Je zag die
monden openvallen. Reactie: ja,
maar dat schreef hij toch niet over
het ICO-ATHIBU-gebouw, dat
heeft daarmee toch niks te maken!
Neville Brothers -'Brother's kee
per' (A M)
Na een paar zoetsappige duetjes
met Linda Ronstadt heeft Aaron
Neville het gezelschap van zijn drie
broers weer opgezocht. Met zijn vie
ren hebben de Neville Brothers een
waardige opvolger gemaakt van
'Yellow moon', het album dat twee
jaar geleden hoog in de eindlijstjes
van veel popcritici eindigde. Het
viertal uit New Orleans zit al bijna
30 jaar in de muziek. Hun Mississip
pi-sound met lome, verleidelijke rit
mes in combinatie met de door
merg en been gaande vocalen van
Aaron Neville leverde in 1966 al de
hit 'Tell it like it is' op: Onlangs tra
den de broers nog op tijdens het
North Sea Jazz festival in Den Haag.
Op 'Brother's keeper' zingt Aaron
met zijn falset-stem wederom de
sterren van de hemel. Spirituele
songs zoals 'Steer me right', 'Fear
less' (met achtergrondzang van Lin
da Ronstadt en gitaarwerk van Da
niel Lanois) en 'Jah love' (samen
met U2-zanger Bono geschreven)
komen loepzuiver en moeiteloos de
boxen uit. Aaron's vloeibare stem
weet zo te boeien dat de muzikale
begeleiding in 'Bird on a wire' (titel
song van speelfilm met Mel Gibson
en Goldie Hawn) gewoon overbodig
is. Ook in funk ('River of life') en
soul ('Brother Jake') stijgen de Ne
ville Brothers ver boven het gemid
delde uit. Het meest opvallende
nummer is 'Sons and daughters',
een beklemmende song over slaver
nij, waarin Aaron vocaal wordt bij
gestaan door Buffy Sainte-Marie. In
het liefdesliedje 'Witness' hoor je
het typische New Orleans geluid, in
het marstempo van de stadsfanfare
met een dynamisch trompetgedeel
te van Herman Bartholomew.
Laat 'Brother's keeper' een voor
beeld zijn voor de oudere popmuzi
kanten. De Neville Brothers weten
zichzelf na dertig jaar nog te over
treffen.
E.S.
Girl Overboard - 'Paint a picture'
(BMG/Ariola)
Met het debuutalbum 'Paint a
picture' heeft de Australische groep
Girl Overboard een perfecte pop
plaat afgeleverd. De meeste num
mers blijven direct hangen en zor
gen voor een tintelend zomerge
voel, zoals ook Fischer Z dat kon.
De vele hitgevoelige nummers zijn
geraffineerd eenvoudig en klinken
heerlijk fris, zo zonder synthesizer-
muren en oprukkende drumcom
puters.
Dat tekent zo'n beetje de houding
van de meeste mensen. Voor die
mensen hoort de kunst niet bij het
leven".
Egon Snelders ("ik"kan er ook
niets aan doen, maar mijn moeder is
nog een achter-achterkleindochter
van Da Costa") wordt al vanaf zijn
twaalfde jaar geboeid door de poë
zie. Dichters als Achterberg, Fave
rey en /\rmando behoren tot zijn fa
vorieten. Zo'n jaar of tien geleden
begon hij serieus met het schrijven
van gedichten. "Ik weet echt niet
precies waarom ik dat doe. Het is
een soort drang, een uitlaatklep
ook. Ik probeer me door het schrij
ven van gedichten even van de pro
zaïsche werkelijkheid af te schei
den. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig
met een cyclus over fenomenen
zoals je die binnen het katholieke
geloof aantreft, begrippen als: de
martelaar, de moeder—maagd,
noem maar op".
"Neem dat martelaarschap bin
nen de katholieke kerk. Dat is door
het geloof misbruikt en meteen
naar een hoger plan getild. Goed, er
zullen mensen zijn geweest die zich
ergens tegen hebben verzet en daar
van de uiterste consequenties heb
ben gedragen. Maar ik geloof niet
dat ze dat deden voor een heel volk
of in dienst van een hoger ideaal. Ik
denk dat er altijd eigenbelang bij
kwam kijken, bescherming van het
eigene. Ik heb het niet zo op die ide
alen. Ik zou wel in het verzet willen
zittenmaar nooit in een organisatie
als het leger, alhoewel je zowel in
het verzet als in het leger voor de
goede zaak kunt opkomen".
Anarchie
"Het klinkt misschien gek voor ie
mand die zich bezighoudt met poli
tiek maar ik ben redelijk anarchis
tisch in mijn denken. Voor dat den
ken, voor dat individuele denken, is
er binnen D66 ruimte. Maar een ras
echte politicus ben ik niet. Je hebt
van die typische bestuurders, van
die 'doeners' binnen de politiek. Ik
ben meer iemand die kijkt hoe een
samenleving structureel in elkaar
zit en daar denk ik dan constructief
Sponsorgeld Shell
niet welkom
in San Francisco
ROTTERDAM (ANP) - Shell
heeft zich teruggetrokken als
sponsor van een tentoonstelling
van schilderijen van 17e eeuwse
Hollandse meesters, die begin
volgend jaar zou worden gehou
den in de Amerikaanse stad San.
Francisco. Het bestuur van San
Francisco heeft aan de oliemaat
schappij laten weten, dat het
geen behoefte heeft aan spons
orgeld van bedrijven die zaken
doen met Zuidafrika. Dit heeft
een woordvoerder van Shell in
Rotterdam gisteren bevestigd.
De tentoonstelling van ruim
zeventig schilderijen van onder
anderen Rembrandt en Frans
Hals is in het kader van het hon
derdjarig bestaan van de „Ko
ninklijke" vanaf eind volgende
maand in het Mauritshuis in
Den Haag te zien. Daarna wor
den de schilderijen in het M.H.
de Young Memorial Museum in
San Francisco tentoongesteld.
Volgens een woordvoerder van
het Mauritshuis gaat de tentoon
stelling in Den Haag gewoon
door. Het museum in San Fran
cisco zal nu andere bronnen
aanboren om het benodigde
sponsorgeld voor de tentoon
stelling bij elkaar te krijgen.
The Neville Brothers: ...typisch New Orleans geluid...
Hoewel de groep uit Melbourne
vooral een geheel is, springen gita
rist/songschrijver Robin Gist en
zangeres/songschrijver Lisa
Schouw eruit. Gist heeft, net als Da
ve Stewart van de Eurithmics, de
gave om de nummers met kleine ge
luidjes boven zichzelf uit te tillen.
De beschaafd articulerende
Schouw staat zowel haar mannetje
in de snelle rocknummers als in de
rustige ballades en kan een zeld
zaam grote mond opzetten.
Slechts zelden geeft ze de luiste
raar de indruk dat die de teksten se
rieus moet nemen. En dat is wel zo
prettig als ze door blijft gaan over
liefdes op afstand en grote woorden
gebruikt om haar eenzaamheid uit
te drukken. Tijdens het Haagse
Parkpop kon Nederland voor het
eerst kennismaken met deze belof
te, in oktober komt de girl opnieuw
overboard.
PvdK
Guru Josh Infinity RCA
Guru Josh doet erg zijn best zich
te profileren als de Jean Michel Jar
re van de jaren negentig. Toegege
ven: zijn debuutsingle Infinity is
een heel mooi nummer. Maar uit het
gelijknamig debuutalbum blijkt dat
Josh nog een aardig puntje kan zui
gen aan Jarre.
Met veel tam-tam heeft Guru
Josh de jaren negentig geannon
ceerd als 'time voor the Guru'. Wel,
dat valt niet te hopen. De nieuwe
creatieve sound van Guru Josh is
namelijk, zoals zo vaak gebeurt na
een hoge hitnotering, snel in elkaar
geflanst. Originaliteit en creativiteit
zijn ver te zoeken. Infinity heeft de
toon gezet voor de meeste nummers
die niet anders zijn dan een zwak af
treksel van deze memorabele hit
single. Kennelijk uit pure armoede
heeft Guru Josh zelfs het in een niet
zo ver verleden grijsgedraaide, en al
vaker uitgemolken, 'Popcorn' van
stal moet halen.
Perfectie kan Guru Josh evenmin
verweten worden. Alle gehijg en ge
jengel kan niet verhullen dat de
'techno-madness' van Guru Josh
kennelijk synoniem staat voor ge
luidstechnische onvolkomenhe
den. In het house-circuit krijgen ze
al geen kick van de commerciële as
piraties van Guru Josh. Het kwali
teitsgehalte van zijn debuutalbum
Infinity doet vermoeden dat Guru
Josh ook zijn succes in de hitlijsten
moeilijk zal weten te bestendigen.
De composities van 'the Guru' zijn
gewoon te mager voor nog een dik
ke hitnotering.
J.R.
"In wezen ben ik
dig mens. Het is alsof ik altijd op
een grens sta. Ik hou van braaklig
gende terreinen, terreinen waar iets
weg is en waar misschien iets
nieuws gaat komen. Op die grens
sta ik zelf ook, ook met mijn gedich
ten. Het is het onaffe dat mij trekt,
in dat onaffe zit beweging, moge
lijkheid. Dat gevoel probeer ik in
mijn gedichten vast te houden".
Egon Snelders: "Die poëzie hóórt gewoon bij me, net zoals mijn arm bij
mijn lichaam hoort". <f0to Henk i
"En dan komt daar natuurlijk ook
nog eens de schoonheid bij. Als je
nu, op een zomeravond, over het
Rapenburg loopt, dat is toch schit
terend. Die weerspiegeling van die
huizen in het roerloze water, die wa
terlelies in de gracht. Ik loop daar
dan te wandelen als een toerist in
mijn eigen leven. Ik ontdek elke
keer iets moois om me heen, ook al
heb ik het al honderden keren ge
zien. Het is misschien een banale
vergelijking, maar het is alsof ik 100
keer hetzelfde krijg voorgezet en
het telkens weer gulzig en met
smaak opeet. En zo is het ook met
de liefde, met mijn vrouw. Ik zie
haar elke dag maar raak nooit op
haar uitgekeken".
Arm
"De poëzie het is jammer
speelt in dit tijdsgewricht maar een
marginale rol. Ze is de uiting van
het individu en behoort daarom ook
nooit tot de massa. Ik vind dat die
poëzie wel eens wat meer aandacht
zou kunnen krijgen. Ze geeft juist
dat graadje warmte meer aan het le
ven. Hier in Leiden is de aandacht
voor literatuur niet groot, ook niet
binnen de gemeente. We hebben
hier een grote traditie gehad, maar
er wordt van gemeentewege weinig
aan gedaan om dat weer terug te
krijgen. Behalve die literaire con
versaties in De Burcht zou er veel
meer moeten worden georgani
seerd. Men zou in Leiden eens moe
ten laten zien wat men heeft. Ik heb
het gevoel dat er nooit iets nieuws
bij komt als je als stad niet geregeld
laat zien watje hebt".
"Ik weet niet hoeveel gedichten
ik nu al heb geschreven, maar het
afzetgebied is niet groot. Een aantal
van die gedichten heb ik in een be
perkte oplage uitgegeven in eigen
beheer. De bundel heet 'Een zaak
van wederzijds verschil'. Ik schrijf
die gedichten in mijn vrije tijd maar
dat wil niet zeggen dat ik dat schrij
ven als iets vrijblijvends zie. Ik geef
me voor de volle honderd procent.
Ik weet wel zeker dat ik er nooit de
top mee zal bereiken, maar die poë
zie hoort gewoon bij me. Net zoals
mijn arm bij myn lichaam hoort".
AMSTERDAM (ANP) - De tekena
res, schilderes en schrijfster Phiny
Dick (1912) - echtgenote van Marten
Toonder - is overleden. Afgelopen
donderdag is zij in het Ierse
Graystones begraven, zo heeft uit
geverij De Bezige Bij bekend ge
maakt.
In de eerste jaren van hun huwe
lijk tekenden Toonder en Dick sa
men strips, mode-illustraties en
boekomslagen. Daarna schreef zij
kinderboeken als „Pom van de
Pomheuvel", „Suizebol en Bijde-
pink" en de Miezelientje-reeks. In
de jaren vijftig verzorgde ze bijdra
gen aan het Tom Poes Weekblad en
schreef ze stripverhalen als „Olie
Kapoen" en „Birre Beer". In die
zelfde periode vervaardigde Dick
appliqué wandkleden in een gesti
leerde stijl die de tekenfilms
„Moonglow" en .„Hugo" van haar
echtgenoot beïnvloedden, aldus de
uitgeverij.
Na haar verhuizing naar Ierland
in 1965 legde Phiny Dick zich vooral
toe op olieverf-schilderijen van
landschappen, stillevens en portret
ten. Daarnaast maakte ze in aquarel,
gouache en andere technieken een
reeks meer abstracte werkstukken,
hoofdzakelijk geïnspireerd op de
vormen en verschijnselen in de na
tuur die haar boeiden. Een selectie
uit dit werk is momenteel te zien in
galerie Brink in het Drentse Yde.
Expositie '"Riemkobra": drie
tegenwoordigers van de naoorlogse schil
derkunst onder een noemer', t/m 19 autus-
tus. Galerie Liga Nieuw Beelden, Pres.
Steijnstraat 141, Leiden. Openingstijden:
vr., za., en zo. van 11.00 -18.00 uur.
LEIDEN - De titel van de zomer-
tentoonstelling van galerie Liga
Nieuw Beelden, "Riemkobra", is
een speelse samentrekking van
de voornaam van Riemko Hol-
trop en de Cobra-beweging, waar
toe de twee andere kunstenaars,
Theo Wolvecamp en Anton Roos-
kens behoorden. Van dit drietal,
die gekenschetst worden als
"eminente vertegenwoordigers
van de naoorlogse schilder
kunst", neemt Holtrop de meest
prominente plaats in. Hij presen
teert zich hier als een zeer veelzij
dig kunstenaar door middel van
zijn schilderijen, tekeningen en
sculptuur. De nu 75 jaar oude
Holtrop was lid van de kunste
naarsgroepen Vrij Beelden en
Creatie. Misschien dat zijn naam
een minder bekende klank heeft.
maar uit zijn hier getoonde werk
blijkt dat hij zeer nauw betrokken
is geweest bij de vernieuwing van
de Nederlandse kunst na de
Tweede Wereldoorlog»
De ontmoeting van heden en ver
leden vormt de belangrijke lei
draad van deze expositie. In het
voorste gedeelte van galerie is
werk uit verschillende perioden
samengebracht; een compositie
•uit 1949 met forse, bewegelijke
vormen die het hele vlak vullen
en een stuk van recenter datum
dat getiteld is 'Gevallen maan'
(1983/85). Dit schilderij van grote
afmetingen toont een donker he
mellichaam op een ruwe, grijs
zwarte ondergrond.
Een hernieuwde kennismaking
met het schilderij 'Het teken', ge
maakt in 1958, brengt de stilering
van vormen als een belangrijk as
pect van Holtrops werk naar vo
ren. Hier is een teken met spitse
uiteinden tegen een lichte, groene
achtergrond geplaatst, waarbij
het lijkt alsof het zich in de ruimte
beweegt. Ondanks de nadruk op
formele kwesties, vallen sommi
ge werken op door de intensiteit
van de kleur, bijvoorbeeld in een
compositie uit 1949 die bestaat uit
een aaneenschakeling van gele,
oranje, blauwe en diep-rode vor
men die ingesloten zijn door don
kere contouren.
Holtrop maakte in de loop der ja
ren vele pastels, waarvan mooie
voorbeelden te zien zijn. "Fanta
sie in geel" (1956) laat geabstra
heerde menselijke of dierlijke fi
guren zien, terwijl enkele latere
pastels uit 1976 een strakke, geo
metrische opbouw vertonen. Bij
dit latere werk sluiten ook twee
constructivistische composities
uit 1978 aan die bestaan uit elkaar
overlappende vormen. Door on
fortuinlijke omstandigheden zijn
belangrijke delen van het werk
van Riemko Holtrop verloren ge
gaan. Toch kan aan de hand van
dit materiaal, waaronder verder
nog tekeningen en verschillende
beeldhouwwerken een indruk ge
vormd worden van verschillende
fasen in de lange loonbaan van
deze kunstenaar.
De bijdrage van Wolvecamp en
Rooskens aan deze tentoonstel
ling bestaat uit recent grafisch
werk. De aanwezigheid van beide
kunstenaars kan verklaard wor
den uit de persoonlijke contacten
met Holtrop. Theo Wolvecamp,
die enige tijd leerling van Holtrop
was, toont enkele recente zeef
drukken die een sterke expressi
viteit bezitten. Rooskens' 'Nua-
ges bleus', een later werk van de
ze Cobra-vertegenwoordiger (uit
1973) herinnert eveneens door de
beeldtaal en het felle kleurge
bruik aan het vernieuwende werk
van deze beweging die aan het
eind van de jaren veertig veel stof
deed opwaaien. Wolvecamp en
Rooskens zijn bij Liga Nieuw
Beelden heel bescheiden aanwe
zig, want het middelpunt is Riem
ko Holtrop, die, ondanks zyn be
trokkenheid bij de na-oorlogse
avantgarde, steeds zyn eigen weg
is gegaan.
NANCY STOOP
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1990
