LEIDSCH DAGBLAD Irak: klaar voor confrontatie NODIG! Winsten van Shell en Philips flink omlaag Treinkaartje fors duurder Eigenaar per vliegtuig achter dief van zijn zeiljacht aan Kuwayt geannexeerd, spoedberaad Arabische wereld Gedenkteken vermoorde jongeren Israël HET VOORDEEL VAN DE ZOMER IS 1400,- GROOT AUTO LEITHON Wellicht ook Nederlandse marine naar Saudi-Arabië Kok: tempo prijsstijging benzine moet getemperd DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1990 OPGERICHT 1 MAART 1860 No. 39313 Prijs fl. 1,35 AMSTERDAM/DEN HAAG eerste kwartaal. Daarbij kreeg Phi- (GPD/ANP) - De winsten van de hps de laatste maanden harde tik ken in Brazilië, door het anti-inflatiebeleid stilgevallen. olie-maatschappij Shell en het elek tronicaconcern Philips zijn het ste halfjaar van 1990 sterk gedaald regering vrijwel in vergelijking met de eerste 6 maanden vorig jaar. Shell had een nettoresultaat van 1,38 miljoen pond (bijna 5 miljard gulden) tegen De effectenbeurs was vanochtend dan ook niet ge- van Hollandse Signaal Apparaten. De directie van Philips verwacht de produktie het hele jaar 1990 af te sluiten met een verlies van ongeveer 2 miljard gulden. Philips trekt namelijk het tweede halfjaar in 1990 ongeveer 2,7 Amsterdam miljard gulden uit voor een reorga- nisatie van vooral de divisies tegen ruim een miljard pond in het tweede kwartaal vorig jaar. Door de ontwikkelingen in het Midden-Oos ten durfde Shell zich niet te wagen aan een voorspelling voor de rest van het jaar. schrokken van de resultaten. De puters en informatiesystemen. Phi- 2,29 miljard pond (ruim 7 miljard aandelen Koninklijke Olie gingen lips rekent voor dit jaar op gulden) in het topjaar lies van ongeveer 40 procent. Phi lips zag zijn winst met ongeveer 20 procent dalen van 420 miljoen gul den tot 373 miljoen, of 43 miljoen zonder bijzondere bate. De ongunstige cijfers van de bei de Nederlandse concerns komen niet als een verrassing. Shell had bij de presentatie van het jaarverslag 1989 al gewezen op een neergang in de chemie-sector door de grote overcapaciteit. Philips presenteer de onlangs forse verliezen in het om 11 uur 1,30 gulden terug op gulden, maar tegen de middag zaten de aandelen al weer op hetzelfde ni- den, maar moest aan het begin de middag terug naar het slot 26,50 gulden van gisteren. Het winstcijfer vj gulden van Philips is nog geflat teerd, omdat slechts een bedrag van 43 miljoen werd behaald uit de ge wone bedrijfsuitoefening (de echte winst dus). De rest is een bijzondere Philips beliep van 1990 een bedrag jard gulden, 1 procent dezelfde periode van 1989. Zonder ze£ 373 miljoen doorberekening van de wisselkoer sen, met name die van de dalende dollar, zou de omzet met 8 procent zijn gestegen. Afgelopen maanden heeft Shell geprofiteerd van de sterk groeiende vraag naar olie en de dalende prijs van ruwe olie, waardoor de aan- koopkosten laag waren. De laatste tijd zijn de ruwe-olieprijzen weer aanzienlijk gestegen door de afspra- ken binnen de Organisatie van Olie- het eerste halfjaar exportlanden (OPEC) en de ontwik- zet van ongeveer 56 miljard gulden. Philips schrijft het aan de geste- kelingen in het Midden-Oosten. De winst van Shell in het tweede bate van 330 miljoen uit de verkoop kwartaal bedroeg 536 miljoen pond In de chemie-sector nam de om- het eerste halfjaar toe van 30,36 tot 34,23 miljard pond. Door de sterk dalende marges, het gevolg van de enorme concurrentie op de wereldmarkt, daalde het resultaat van 3,65 tot 3,19 miljard pond. zie pagina 5: Philips stopt 2,7 miljard in reorganisatie UTRECHT (ANP) - De prijzen van lo«se treinkaartjes gaan volgend jaar flink omhoog. En kele reizen en retourtjes zul len 18 procent duurder wor den. De vereniging van open baar vervoergebruikers Rover zegt dat te hebben vernomen "in NS-kringen". NS willen de prijsverhoging van de kaartjes bevestigen noch ontkennen. Dit voorjaar besloot het ka binet dat de tarieven voor het openbaar vervoer in 1991 met 3,5 procent omhoog moeten. De openbaar vervoerbedrij ven zijn min of meer vrij om te bepalen hoe zij de tariefver hoging invullen. Een brief met voorstellen aan minister Maij- Weggen (verkeer en water staat) gaat volgens een woord voerster van NS "één dezer da gen" de deur uit De spoorwegen wilden gis teren over de inhoud van de brief niets kwijt. Vast staat al leen dat de totale verhoging de 3,5 procent niet mag over schrijden. Als de enkeltjes en retourtjes bijna een vijfde duurder zouden worden, bete kent dat dat andere k aarts oor- ten in prijs moeten dalen. DRIEBERGEN - De eigenaar van een kapitaal zeiljacht heeft giste ren op spectaculaire wijze de dief van zijn boot achterhaald. Toen de man in Rotterdam zijn schip zag wegvaren - een enkele tonnen kostende Lemsteraak - reed hij snel naar het vliegveld Zestienho ven, huurde er een vliegtuigje en zette de achtervolging in. Even la ter kreeg de ondernemende jachteigenaar in de lucht gezelschap van de rijkspolitie, die was gewaarschuwd en ook per vliegtuig op' onderzoek uitging. Dank zij de aanwijzingen van de beide vliegers konden de rijks politie te water in Warmond en de rijkspolitie van Alkemade het schip onderscheppen op de Kagerplassen. De opvarende werd aan gehouden. Het bleek de vorige eigenaar van het schip te zijn die het jacht in 1982 had verkocht, zo heeft een woordvoerder van de rijks politie bekend gemaakt. De rijkspolitie te water achterhaalde gisteren nog een tweede zeiljacht dat diezelfde dag was gestolen. Het ging hier om een jacht dat aan het begin van de avond uit de haven van Enkhuizen was weggesleept door een motorbootje. Een getuige zag dit en waar schuwde de politie. Die zette een surveillancevaartuig en een speedboot in. Het zeiljacht werd twee uur later onbemand op het IJsselmeer teruggevonden. Vermoedelijk is het schip losgekop peld, nadat de dader of daders merkten dat ze werden gevolgd. Ruzie FNV en Leids bedrijf Heerema over stakingsactie LEIDÈ'N De Industriebond FNV heeft het Leidse offshore-bedrijf Heerema op de vingers getikt, om dat het als stakingsbreker wordt ge zien in een arbeidsconflict op de Britse olieplatforms. Engelse offshore-werkers zijn in staking gegaan om hun eisen voor een betere beveiliging kracht bij te zetten. De FNV beschuldigt Heere ma ervan het werk van de stakers voort te zetten. Heerema ontkent dat en zegt dat men zich strikt aan de afgesloten contracten houdt. Pagina 11: Industriebond noemt Heerema stakingsbreker CAIRO/WASHINGTON/DEN HAAG (GPD) - De Iraakse leider Saddam Hussein heeft de spanning in het Midden- Oosten gisteren verder opgevoerd door te verklaren dat zijn land 'klaar is voor de confrontatie'. De Arabische leiders ko men vanavond in Cairo bijeen voor nieuw spoedberaad over de crisis. Irak heeft inmiddels het bezette Kuwayt ge annexeerd. Koning Fahd vai heeft vanmorgen ii de Iraakse invasie smerigste agressie geschiedenis genoemd en opnieuw de terugtrekking van Iraakse troe pen uit Kuwayt geëist. Saudi-Ara- bië heeft de troepenmacht aan de noordgrens aanzienlijk versterkt. Irak heeft grote hoeveelheden chemische wapens naar de grens met Saudi-Arabië overgebracht en gevechtsvliegtuigen uitgerust met zenuw- en mosterdgas. De VS heb ben Hussein gewaarschuwd het ge bruik van chemische wapens 'zeer zwaar' op te nemen. De Egyptische president Mu barak heeft in een televisietoe spraak gezegd te verwachten dat een militaire vergelding jegens Irak niet meer te voorkomen is. Hij wilde niet zeggen van welke kant die mili taire actie zal komen. Irak heeft Is raël er gisteren van beschuldigd een militaire invasie voor te bereiden. Israël heeft de beschuldigingen als leugens van de hand gewezen, maar houdt ernstig rekening met een Iraakse actie. Alle ministers zijn van hun vakantie teruggeroepen. Zestien lidstaten van de Arabi- Saudi-Arabië is onder meer gebeurd door Jorda- ien toespraak nië, dat de annexatie van Kuwayt Kuwayt "de door Irak heeft veroordeeld. Ook de moderne Syrië, Egypte, Turkije en Iran zijn voorbereid op een gewapende strijd. VN-Secretaris-generaal Pe rez de Cuellar heeft alle partijen in het conflict opgeroepen de uiterste terughoudendheid te betrachten. Hussein maakte de annexatie van Kuwayt gistermiddag op televisie bekend. Volgens de Iraakse leider maakt Kuwayt 'historisch, geogra fisch en cultureel' deel uit van Irak en is de inlijving in het belang van de Arabische wereld. De voorlopige nieuwe leider van Kuwayt, kolonel Alaa Husayn Ali, is benoemd tot vice-premier van Irak. In een reactie op de inlijving heeft de wettige regering van Kuwayt om een spoedzitting van de Veilig heidsraad gevraagd. Die stemt van daag over een resolutie om de an nexatie ongeldig te verklaren. Gis teren werd een ontwerp-resolutie van die strekking opgesteld. De eerste Amerikaanse militairen en gevechtsvliegtuigen kwamen gisteren aan in de Saudische stad Dhahran. Het gaat om een vierdui- zend man sterke brigade van de 82e sche Liga hebben al laten weten luchtlandingsdivisie. In de komen- vanavond op de spoedzitting in Cai- de dagen zullen nog meer legereen- ro te verschijnen. Of Saddam Hus- heden in Saudi-Arabië arriveren, sein zelf gehoor geeft aan Mubaraks Woordvoerders van het ministerie dringende oproep is nog niet duide lijk. Er wordt wel een Iraakse verte genwoordiging verwacht. Enkele Arabische landen hebben gisteren hun legers in verhoogde staat van paraatheid gebracht. Dat i defensie verwachten dat de to tale sterkte van de Amerikaanse troepenmacht in Saudi-Arabië uit eindelijk zal oplopen tot 40.000 De Amerikanen in de Golf krijgen over enkele dagen de beschikking over 32 Tomahawk-kruisraketten. Volgens president Bush hebben de troepen een puur defensieve taak. In een televisierede zei hij dat de VS zijn vrienden te hulp is ge sneld om een inval van Irak te voor komen. Het besluit om troepen naar de Golf te sturen is volgens de presi dent gebaseerd op vier principes: de onvoorwaardelijke terugtrek king van het Iraakse leger uit Ku wayt, het herstel van de wettelijke regering van dat land, het bewaren van de veiligheid en de stabiliteit in de Golf en de bescherming van de Amerikaanse burgers in die regio. Ook Groot-Brittannië heeft in middels besloten troepen naar Saudi-Arabië te sturen. Volgens de Britse minister van buitenlandse zaken gebeurt dat op verzoek van koning Fahd. Hoe groot de Britse troepenmacht zal zijn, is niet be kend. West-Duitsland, Grieken land, Spanje en Italië hebben hun bases beschikbaar gesteld voor de verplaatsing van Amerikaanse troe pen, maar zijn niet van plan leger eenheden te zenden. Het Franse ka binet vergadert vandaag over even tuele deelname. In tegenstelling tot eerdere Ame- JERUZALEM - Leden van een rechtse organisatie stapelen stenen op de plaats waar twee Israëlische jongeren vermoord zijn gevonden. De moord leidde gisteren voor de derde achtereenvolgende dag tot ernstige rellen, waarbij Israëliërs opnieuw Palestijnen met stenen te lijf gingen. Zeker 80 Arabieren raakten gewond. Vandaag overleed in een ziekenhuis een Palestijn die dinsdag door een woedende menigte met stenen was bekogeld bij Oost-Je ruzalem. De politie heeft gewaar schuwd dat ze vanaf nu hard zal op treden tegen relschoppers die Ara bieren aanvallen. (foto AP) Off. Peugeot dealer voor Leiden e.o. Maredijk 175, 2316 VZ Leiden, telefoon 071-212911 t.o.a. het nieuwe postkantoor Zie advertentie op pag. 20 DEN HAAG (ANP/GPD/Rtr/AFP) De Nederlandse regering zal mor gen of zaterdag een standpunt inne men over het verzoek van de Vere nigde Staten een marineschip naar de Perzische Golf te sturen om een eventuele militaire actie te steunen. De ministers van buitenlandse za ken van de EG en de NAVO spre ken morgen in Brussel over het ver zoek. Tussen de VS en Nederland is de afgelopen dagen druk overlegd over de crisis in het Midden-Oosten. Vanmorgen kwam het officiële ver zoek van de Verenigde Staten aan alle NAVO-bondgenoten om een standpunt in te nemen. "Washing ton wil weten tot welke steun de NAVO-landen bereid zijn bij een mogelijke militaire actie in de Golf', aldus een diplomaat in Brus sel. Het dagblad The Washington Post meldde vanochtend dat de VS de komende dagen meer dan 50.000 manschappen naar Saudi-Arabië willen sturen om de Iraakse drei ging het hoofd te bieden. Waar de Nederlandse bijdrage uit moet be staan, is nog onduidelijk. Waar schijnlijk wordt een fregat van de Koninklijke Marine gestuurd. Na een besluit heeft zo'n fregat onge veer drie weken nodig om in de Per zische Golf te komen. Maandag vergaderen de Kamer commissies voor buitenlandse za ken en defensie over het kabinets standpunt inzake "deelname" aan een actie. Het spoedoverleg heeft plaats op verzoek van de PvdA en WD. De PvdA vindt de houding van de Amerikaanse president Bush "onduidelijk" en wil precies weten waar Nederland aan toe is. De WD is geïrriteerd over "de pas sieve houding" van het kabinet. In alle westerse landen wordt op de ontwikkelingen in de Perzische Golf gereageerd, maar de Neder landse regering volgt de zaken van af het vakantie-adres, zo stelt de WD. Minister Van den Broek (bui tenlandse zaken) komt vandaag te rug van vakantie. Het ministerie van buitenlandse zaken heeft gisteren Nederlanders in het oosten van Saudi-Arabië het gebied waar olievelden zijn en dat aan Irak grenst geadviseerd het land te verlaten. In Saudi-Ara bië wonen ongeveer 1500 Nederlan ders, van wie ongeveer 600 in het oosten. Sommige bedrijven, zoals Shell en Ballast Nedam zijn al bezig met het terughalen van Nederlan ders en hun familie. De KLM zette vanochtend een extra groot vlieg tuig in naar Saudi-Arabië. Zweden heeft vanochtend be kendgemaakt dat Westerse ambas sades in Irak en Kuwayt gezamen lijk pogingen ondernemen hun landgenoten weg te krijgen uit die landen. Tot nu toe mochten buiten landers met een verblijfsvergun ning daar niet weg. Irak heeft aan gekondigd dat ze over een paar da gen het land kunnen verlaten. Buitenlandse Zaken zegt weinig te kunnen doen voor Nederlandse toeristen die hun vakantie via Iraqi Airways hebben geboekt en op hun vakantie-adres in het Verre Oosten vastzitten. Ze kunnen wel op bij stand van de Nederlandse ambassa des rekenen. De toeristen moeten zelf proberen hun tickets in te wis selen bij andere luchtvaartmaat schappijen. De Iraakse ambassadeur in Ne derland, S.F. al-Faki, heeft gewaar schuwd dat Nederland met zijn ver oordeling van de Iraakse invasie huidige en toekomstige belangen in gevaar brengt. De boycot tegen Irak kan de situatie alleen maar ver scherpen en compliceren, aldus de ambassadeur. "Agressie tegen Ku wayt of Irak zal hard worden beant woord", aldus de verklaring. Gematigd warm Vannacht half tot zwaar bewolkt en voornamelijk in het noorden mogelijk wat regen. Overdag droog en vocral in het zuiden perioden met zon. Mini mumtemperatuur ongeveer 15 graden. Middagtemperatuur van 20 graden in het Waddengebieden tot 25 graden in het zuiden van het land. Overwegend matige wind. eerst zuidwestelijk, overdag draaiend naar noordwest. De vooruitzichten voor zaterdag tot en met dingdag: Perioden met zon en overwegend droog. Middagtemperatuur rond 26 graden. Na het weekeinde een geringe daling van de temperatuur. 20 PAGINA'S DEN HAAG (GPD) De oliemaat schappijen zijn wel heel erg snel ge- rikaanse berichten hebben Marok- weest met het verhogen van de prij- ko en Egypte (nog) geen militairen zen van benzine en dieselolie. Mi- naar Saudi-Arabië gestuurd. Maar nister Kok (financiën) heeft dat gis- Egypte overweegt dat wel, zo heeft teren gezegd. Hij vindt dat het kabi- president Mubarak gezegd. Hij net na de vakantie met de oliemaat- IJMUIDEN - Enkele van de zeil- heeft de VS toestemming gegeven schappijen moet bekijken hoe het schepen in de grote sluis van IJmui- om het Egyptische luchtruim te ge- tempo van de prijsstijgingen aan de den. De Parade of Sail naar Amster- bruiken bij het overbrengen van pomp kunnen worden getemperd. dam liep vanmorgen uren vertra- troepen en materieel. Diplomaten Kok zegt het niet te begrijpen dat ging op omdat veel plezierschepen in Cairo zeggen dat Egypte grote le- de oliemaatschappijen de prijzen na het verzoek om bij de sluizen weg te gereenheden heeft gemobiliseerd, de inval van Irak in Kuwayt zo snel blijven, in de wind hadden geslagen In de afgelopen dagen zouden hebben verhoogd. Volgens hem be- 70.000 Egyptische militairen in het schikken de oliemaatschappijen geheim naar de oostelijke provin- over zeer grote voorraden die goed- cies van het Saudisch koninkrijk koop zijn ingekocht. Hij vindt het zijn gestuurd. Officiële woordvoer- geen pas geven het publiek voor die ders in Cairo spreken dat echter te- goedkope olie hoge prijzen te laten gen. betalen. Volgens de Egyptische president zullen de gezamelijke strijdkrach- Secretaris H. Oskam van de No ten van de Verenigde Staten, Groot- vo de yeremging van zelfstandige i zo de doorgang blokkeerden. <fot ANP) ai de hele zomercol- IMU lectie halve prijs Botermarkt 14, Leiden. Brittannië en Saudi-Arabië militair oliehandelaren, sluit een daling van ingrijpen als de Iraakse president de brandstofprijzen morgen of in de Saddam Husayn blijft weigeren zijn daarop volgende dagen met uit. troepen uit Kuwayt terug te trek- yol6ei^s Oskam is er sprake van een ken kentering in de olieprijzen. Van morgen deed olie uit het Noordzee- veld Brent 24,75 dollar per vat, ter wijl gisteren nog 26,50 dollar moest worden betaald. Hij benadrukte dat de handel de hogere inkoopprijzen die moeten worden betaald met te rughoudendheid heeft doorbere kend aan de consument. Terwijl de prijs voor ruwe olie de laatste tijd is gestegen met ongeveer 30 procent, is de prijs aan de pomp met 10 pro cent gestegen. De WD vindt dat de aangekon digde verhoging van de accijns op benzine en dieselolie in november in ieder geval niet mag doorgaan ge zien de sterk stijgende olieprijzen op dit moment. Op 1 november zal de benzineprijs met 6,7 cent per liter omhoog gaan om het autogebruik terug te dringen. Pas tijdens de al gemene politieke en financiële be schouwingen over de begroting van het volgend jaar wil de WD bekij ken wat er met de in 1986 ingestelde tijdelijke verhoging van de accijns moet gebeuren. (zie ook pagina 5) óók voor een blik over onze grenzen Zes dagen per week kompleet nieuws, tips en trends. Dat willen we niet missen' Wi| nemen een proefabonnement voor 7 weken en betalen slechts 127,50 Wij nemen een kwartaalabonnement f 74.15* Wij nemen een jaarabonnement f 285.50 Voor het abonnement ingaat ontvangen wij de krant twee weken gratis! (aankruisen wal van toepassing is) Naam Adres Woonplaats Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 1