NS-personeel boos over boeteverhoging We dachten dat alle zwervers dronken waren' Mogelijk actie na maatregel tegen zwartrijders Hittegolf leidde tot veertig doden meer dan normaal Nederland geen koploper op volwasseneducatie gebied Pyromaan houdt Alblasserwaard wakker Klacht tegen brochure van mal^elaars WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1990 nnmiiwidJii.iJi.im PAGINA 3 UTRECHT (ANP) - De spoorwegvakbond FSV dreigt met acties van conducteurs als de verhoging van de boetes voor zwartrijden leiden tot meer agressie in de treinen. FSV-voor zitter J. Kruse meent dat de boeteverhoging de maatregelen doorkruist die NS willen ne men om het geweld tegen conducteurs terug te dringen. De boeteverhoging is wel opmer- kelijk succesvol in Den Haag. Nederlandse Spoorwegen, die zelf gebleken. Het aantal zwartrijders ook niet blij zijn met de verhoging daar is sinds 1 augustus drastisch van de geldstraffen van 25 tot 100 gedaald. Het aantal opgelegde boe gulden, publiceerde in april een be- tes in de residentie is de afgelopen leidsplan, waarin "vergaande" dagen met 30 procent gedaald, maatregelen wérden aangekondigd Vroeger haalden controleurs de agressie in te trein te beteu- daggemiddelde i gelen. Het plan voorziet onder meer dag, dat cijfer is r i verbetering van de kaartverkoop, tig. Op de tram i 120 boetes per gedaald tot tach- de losse kaartver- versterkt toezicht door de spoor- koop gestegen met ruim de helft. De wegpolitie en verhoging van de controleurs zouden nauwelijks te prijs van plaatsbewijzen die trein worden gekocht. Kruse had goede hoop dat de maatregelen zouden leiden tot min der geweld tegen de conducteurs. Hij vreest echter dat de op 1 augus tus verhoogde boetes resulteren in meer agressie. In het beleidsplan van NS werd aangegegeven dat 80 procent van de geweldplegingen in de trein worden veroorzaakt door mensen zonder kaartje. Een preven tief beleid is derhalve beter dan ho gere straffen, vinden zowel NS als de FSV. In oktober beslist de FSV over de acties. "Als de agressie dan niet is afgenomen, dan zullen wij niet lijd zaam toezien", aldus Kruse. De eventuele acties zullen gericht zijn tegen NS, "omdat de directie zich dit soort beslissingen van Den Haag niet moet laten welgevallen". De verhoging van de boete voor zwartrijden van 25 tot 100 gulden is in Den Haag bijzonder succesvol de maken hebben met extra agressie m betrapte passagiers. Ook het Rotterdamse gemeente lijk vervoersbedrijf RET maakt melding van een verhoging van de verkoop van kaartjes en abonne menten. Cijfers over minder bekeu ringen zijn daar nog niet bekend. In Amsterdam daarentegen schreven controleurs van het Gemeente Ver voersbedrijf ongeveer net zoveel boetes uit als anders in dezelfde pe riode. Het is in de hoofdstad wel op vallend dat in twee dagen tijd twaalf mensen direct een briefje van 100 gulden betaalden nadat zij waren betrapt. ROTTERDAM (GPD) - Als gevolg van de hete dagen vorige week zijn in Nederland gemiddeld veertig mensen per dag extra overleden. Normaal sterven ia deze periode van het jaar door allerlei oorzaken ongeveer 300 dat de Erasmus universiteit tussen 1979 en 1987 in Nederland uitvoerde en op onderzoeken die in het bui tenland zijn gedaan. Volgens hem gaat het vooral om mensen op ge vorderde leeftijd met hart- en vaat- per dag. Nu ziekten en chronische aandoenin- concludeert gen aan de luchtwegen zoals CARA- patiënten. "Bij uitdroging bestaat de kans dat het hart niet meer goed J.P. Mackenbach van de Rotter- functioneert. Uitdroging geeft ook dat er 340, damse Erasmus universiteit. Mackenbach baseert zijn uit spraak op onderzoek naar het ver band tussen temperatuur en sterfte land bepaald geen koploper op het gebied van de volwassenen-educa tie. Met een besteding 1 procent (4,3 miljard gulden) grotere kans op bloedstollings- verschijnselen waardoor een hartin farct of een beroerte kan ontstaan". Volgens Mackenbach is het wel degelijk mogelijk het verhoogde sterftecijfer tijdens hete dagen te rug te brengen. "Je moet je zo wei nig mogelijk inspannen en goed af koelen. Veel drinken en op de tocht zitten", adviseert hij. "Een CARA- patiënt zal uit zichzelf niet zo snel geneigd zijn op de tocht te gaan zit ten, maar om af te koelen werkt dat wel". Volgens Mackenbach zijn men- met hart- en vaatziekten i «i-cuuua- Het bedrijfsleven neemt ongeveer derzochte landen het leeuwedeel doeningen aan de luchtwegen zich j i_ t_x or mot aHuH tran hotinict riot vn einh de beroepsgerichte tak hèt bruto nationaal produkt blijft zijn rekening. Het gaat dan vooral Nederland achter bij landen als om her- en bijscholing binnen be- Frankrijk (1,4 procent), de Bondre- drijven. Nederland vormt wat dat P^soneei ------ - - betreft geen uitzondering, maar ook rhier zijn de prestaties bescheiden. Dit blijkt uit een vergelijkende Nederlandse bedrijven besteden niet altijd van bewust dat zij zich strenger aan deze regels dienen te houden dan gezonde mensen. Ook studie die werd uitgevoerd in op- schatting 1,5 procent 1 dracht van het RVE Adviescentrum loonsom aan de scholing van de i de nstellingen met een verhoogd sterfterisico tijdens heel warme dagen verblij ven, nloet er tijdens een hittegolf goed op letten-dat de patiënten vol doende drinken. Volwassenen-educatie in Utrecht. Eind deze week wordt de studie, die de volwassenen-educatie in Neder land vergelijkt met die in zes andere cent. landen, gepubliceerd JAKKERAAR - Korpschef geld, ligt dat percentage op 2,5 pro- den Boogaart van de Winschoter De overheidsbemoeienis met de Volwassenen-educatie omvat alle beroepsgerichte volwassenen-edu- onderwijs voor volwassenen die catie richt zich overal vooral op hun "initiële leerweg" (hun eerste scholing van werkzoekenden e achter de rug hebben. In Nederland derland laag, achter bijvoorbeeld neemt tussen een vijfde de van de volwassen bevolking aan een vorm van deze educatie deel. In alle onderzochte landen is het belang van volwassenen-educatie toegenomen. Het gaat dan vooral om de beroepsgerichte tak. De vor men die zich richten op meer alge mene vorming hebben juist minder aandacht gekregen, met als enige Ereschuld Japan vindt onder meer op grond van het vredesverdrag uit 1951 dat het niet verplicht is tegemoet te ko men aan de 35 tot 40.000 schade claims die de stichting Japanse Ere schulden in Den Haag heeft verza meld. Nederlandse ex-gevangenen in Japanse kampen eisen daarin een bedrag van 10 dollar voor elke dag die ze in Japanse gevangenschap hebben doorgebracht. De stichting Japanse Ereschulden die de afwij zing gisteren optekende op de Ja panse ambassade, wil de zaak nu aanhanging maken bij de Verenig de Naties. Volkstuinen De Veendamse politie heeft de volkstuinders op het complex Bor- gerswold aangeraden de komende drie weken geen groenten uit eigen tuin te eten. Dat is een direct gevolg van een anonieme brief die gisteren werd bezorgd bij de redactie van het Nieuwsblad van het Noorden in Veendam. Daarin staat dat de ge wassen zijn bespoten met het gifti ge parathion. De briefschrijver zegt te hebben gehandeld uit protest te gen de bouw van een centrum voor 275 asielzoekers in Wildervank. Lo co-burgemeester Oldenbrug noemt de brief "de meest schunnige vorm van bedreiging van weerloze bur gers". Slangen Bewoners van de Spoorwijk in Den Haag zijn een handtekeningenactie begonnen om te voorkomen dat een buurtbewoner zijn slangen terug krijgt. De slangen werden het afge lopen weekeinde bij toeval aange troffen door de politie die op zoek was naar gestolen apparatuur. Aan vankelijk werd gedacht dat sprake was van overtreding van de wet op bedreigde uitheemse diersoorten, maar de aangetroffen adders en py thons vallen daar niet onder. Vol gens de politie wordt nog onder zocht of sprake is v^n dierenkwel ling voordat de bewoner de dieren terugkrijgt. Denemarken en Zweden, maar wel iets beter dan België en Groot-Brit- tannië. politie, die op 23 juni werd aange houden omdat hij 192 kilometer per uur reed, is bereid de hand in eigen boezem te steken. "Ik had een paar jongens achter in de auto zitten en ik wilde simpelweg even laten zien hoe hard mijn Saab Turbo 9000 kon lopen. Ik weet dat ik stevig in de fout ben gegaan en dat ik er voor moet boeten", stelde de korpschef gisteren bij terugkeer van vakantie. GRAAFSTROOM (GPD) - In de zwartgeblakerde resten van de ze- ventiende-eeuwse boerderij ligt een inderhaast geschilderd bord je: 'Gesloten. Niet storen'. Het moet nieuwsgierige mensen op een afstand houden die afkomen op de monumentale boerderij an nex antiekzaak die vorige week woensdag volledig afbrandde. De boerderij in Bleskensgraaf was de eerste in een reeks van drie die -binnen vijf dagen in brand vlogen. De politie is er in middels van overtuigd dat het het werk van een pyromaan is en is een grootscheeps onderzoek be gonnen. Maar,voor de bewoners van boerderijen met rieten daken in de wijde omtrek is dat nog geen geruststelling. Vooral eigenaren van boerderijen met een laag rie ten dak dat makkelijk vanaf de grond aan te raken is, zijn voort durend op hun qui vive. De pyro maan lijkt zijn objecten op dezé kenmerken te selecteren. Luciferhoutjes Als afgebrande luciferhoutjes ste ken restanten van het dak van de antiekboerderij aan de Hofwegen de lucht in. Twee schoorstenen staan nog overeind. De zijmuren zijn nog vrijwel ongeschonden wat eigenaar P. Aslander de moed geeft om de boerderij uit 1620 weer opnieuw te willen opbou wen. Maar binnen heeft de brand bijna alle sporen van wonen en antiekhandel weggevaagd. Een zwartgeblakerd borstbeeld kijkt met een hemelse blik naar boven. Het plafond is pikzwart, een windvlaag blaast zwarte roetsnip- pers door de ruimte*. De vloer ligt bezaaid met riet, onder het riet de vormen van halfvergane kasten, stoelen, tafels, kisten. Aslander heeft twee gapers, beelden van gapende mannen- hoofden, naast het bordje Niet Storen opgesteld. Zo kunnen ze Een eigenaar van een monumentale boerderij in de Alblasserwaard stapt door de resten v woning. Een pyromaan houdt de laatste tijd huis in de omgeving. terug gapen naar het publieke dat op de verbrande boerderij af komt. "Zaterdag stond het hier vier rijen dik, het is ongelooflijk. Regionaal leedvermaak, dat is het", zegt zoon Gerard Aslander. In de omtrek staan tientallen eeuwenoude boerderijen waar van er zestig op de lijst van monu mentenzorg staan. De tweede boerderij die afbrandde aan de Brandwijksedijk, één nacht na de antiekboerderij, stond er ook op. Er is niet veel meer over dan een hoop brokstenen en zwarte hout- resten. Bij branden die uitslaan in boer derijen met rieten daken zijn de eerste minuten cruciaal; de uit- ruktijd voor de brandweer van acht minuten is eigenlijk te lang. Eigenaren van boerderijen in Wijngaarden hebben daarom zelf maatregelen genomen. J. van der Vlist, met een huis met rieten dak in Wijkgaarden, heeft een pomp- installatie met acht brandweer- slangen paraat. Vanavond wil hij grote schijnwerpers installeren zodat 's nachts zijn rieten dak is verlicht. "Ik heb ook drie brand melders gekocht", zegt hij. "Ik loop 's nachts heen en weer over de dijk en hou het zo'n beetje in de gaten. Mijn zoons hadden afge lopen nacht om het uur de wek ker gezet om te gaan kijken". De meeste bewoners van boer derijen zeggen dat het enige wat ze kunnen doen is het licht te la ten branden in de voorkamers. Eén van hen heeft een tip, ge hoord van weer een andere boer derijbewoner: "Je moet de onder ste rand van het dak met emmers water nat gooien, of de slang er op zetten. De eerste nacht na de brand hebben we wel een paar uur beneden gezeten, maar dat kun je niet volhouden. Je kunt wel tot vier uur op zitten en komt hij om twintig over". AMERSFOORT (ANP) - Vereni ging Eigen Huis, een organisatie van huiseigenaren, heeft bij de Re clame Code Commissie" een klacht ingediend tegen de Nederlandse Vereniging van Makelaars. Eigen Huis is boos over een zinsnede in een NVM-brochure, waarin staat dat "uit de contacten met consu mentenorganisaties blijkt dat de NVM-adviseur het beste met U voor heeft". De brochure maakt onder deel uit van de introductie van de 'NVM-hypotheekshop'. Eigen Huis, dat ongeveer 300.000 huiseigenaren vertegenwoordigt, vindt dat de makelaais met de brochure misleidende reclame be drijven. De mededeling is niet al leen feitelijk onjuist, zegt de consu mentenorganisatie, maar wekt bo vendien de indruk dat de NVM of persbijeen- de NVM-adviseur een bijzonder DORDRECHT Met enig vertoon van macht heeft de politie gisteren een einde gemaakt c komst van de extreem rechtse partijen CP '86 en Vlaams Blok. Er werden 18 mensen aangehouden, waaronder de vertrouwen, erkenning of waarde- man op de foto. De Nederlandse Vereniging van Journalisten heeft een protestbrief gestuurd naar de loco-burge- ring geniet meester van Dordrecht die de politie inschakelde. "Bestuurders zouden zich moeten afvragen of ze met hun i krampte handelen extreem rechts bij hun publiciteitspokerspel niet ernstig in de kaart hebben gespeeld". (foto ANP) de consumentenor ganisaties. Eigen Huis oefent echter geregeld kritiek uit op het werk van de NVM en NVM-leden. AMSTERDAM Binnenkort brengt de GG GD Amsterdam een rapport uit over de lichamelijke en geestelijke gezondheid van dak en thuislozen. Het is daarmee de eerste keer dat in Nederland een dergelijk onderzoek wordt gepubli ceerd. Ook wereldwijd is nauwe lijks één letter gewijd aan de ge steldheid van zwervers. Alsof de man die zich voedt met voer uit vuilnisbakken, immuun zóu zijn voor ziektes. Toen de Landelijke Stichting voor Thuislozenopvang (LSTO) on langs vermeldde dat dak- en thuis lozen tien jaar eerder sterven dan de gemiddelde Nederlander, drong het voor het eerst tot de medische we reld door dat meer aan de hand was dan slechts een alcoholprobleem. Heel langzaam komt de hulpverle ning op gang. In Utrecht wordt van daag een medisch spreekuur voor zwervers geopend. Rotterdam is on langs begonnen. Amsterdam doet al twee jaar veldwerk. Leger des Heils De dokterskamer in het pand van het Leger des Heils aan de Oude zij ds Achterburgwal is niet groter dan twee bij drie meter. Geen ruim te voor een behandeltafel. Als de zwerver voor onderzoek languit moet, gaat hij maar naar de slaapka mer van het Leger des Heils. Intus sen maakt de dokter van de gele genheid gebruik om zijn handen te wassen. Een wastafel lijkt niet over bodig in het dokterspraktijkje. De accommodatie is armoedig. Temeer een bewijs dat nooit eerder is beseft dat zwervers ook een dok ter nodig hebben. Bestuurders van grote steden dachten dat de rege ring in Den Haag voor hen zou zor gen. Immers: in onze welzijnsstaat hoeft toch niemand te lijden? Nimmer is gerealiseerd dat zwer vers vaak geen huisarts hebben. Een weg langs het administratie bolwerk van ziekenfondsen, verze keringen en doktoren is voor hen vaak tè ingewikkeld. En als ze een maal een huisarts hebben gevon den, raken zij die vaak kwijt. Met een voorgeschreven recept komt de zwerver immers geen steek verder. Hij heeft behoefte aan begrip voor zijn manier van leven. Hij trekt z'n kleren liever niet uit voor het blote oog van de dokter. Dan maar door lopen met kleerluizen, schurft of an dere kwalen. Succes Het kleine dokterspraktijkje in Am sterdam houdt vier keer per week medisch spreekuur voor de onge veer 10.000 zwervers in de hoofd stad. Gemiddeld krijgt huisarts Pim Harms zo'n zeven patiënten per uur. In twee jaar tijd hebben de GG kwijt raak, kan ik ook c GD-artsen 700 verschillende cliën ten gezien. De meesten van hen zün ex-psychiatrische patiënten met psychische en geestelijke klachten. De nazorg voor deze groep laat in Nederland nog te wensen over. Al gauw vervallen ze in een leven op straat. Harms: "Laatst kwam hier een vrouw die beweerde dat ze acht jaar in verwachting was. Het kind was al drie jaar dood en wilde er maar niet uitkomen. Ik gaf haar een kalme ringsmiddel". Lichamelijke klach ten als schurft en kleerluis zijn heel gewoon voor Harms. Hij probeert zijn patiënten niet te laten te mer ken dat ze ontzettend vies zijn. Juist dat is immers de reden waarom ze niet meer naar een reguliere huis arts gaan. Ze durven niet in een wachtkamer tussen 'gewone' men sen te zitten, terwijl ze een uur in de wind stinken. Laatst was zijn werk toch wel echt vies, vertelt Harms eerlijk. "We hadden een vrouw van het Centraal Stafion gehaald die over haar hele lichaam besmet was met kleerluis. Toen ze wegging, kon je aan de vloer zien waar zij had gestaan". Alcohol Harms laat aan zijn patiënten niet doorschemeren dat hij het oneens is met hun manier van leven. Dat geldt vooral voor zijn alcoholische cliëntèle. "Die krijgen vaak genoeg te horen 'eigen schuld, dikke bult'. Ik probeer in overleg met mijn pa tiënt de schade te beperken. Ze heb ben vaak veel last van hun maag. Daarvoor geef ik ze maagtabletten en vitamine-B-pillen". Harms heeft een zwak voor zijn zwervende patiënten. Hij vindt ze machteloos in vergelijking met de burgerpatiënten. "Thuislozen gaan prat op hun vrije leven, maar ze zijn verschrikkelijk onvrij. Jij en ik kun nen gaan waar wij willen. Zij wor den overal met de nek aangekeken omdat ze er vies uitzien. Dat voelen ze. Ondanks hun grote mond, dur ven ze bij officiële instanties niet voor zichzelf op te komen. Ze zijn afhankelijk van diegene die uit vrije wil voor hen zorgen". De man die zelf met een keurig gezinnetje buiten de stad woont, staat dichtbij zijn cliënten. "Het ver schil tussen mij en een zwerver is niet groot. Als ik morgen mijn vrouw en kinderen kwijt raak, kan ik mij ook aan alcohol vergrijpen. Onder mijn patiënten bevinden zich veel gescheiden mannen. Kun nen het leven alleen niet aan, de zaak gaat failliet en behoren in een mum van tijd tot de onderlaag van de maatschappij". Drugs Dat laatste geldt ook voor Peter, voorheen een trouwe klant van Harms. Na vijf jaar zwerven langs grote steden, heeft hij een eigen huis. 's Ochtends om zes uur doet hij de deur achter zich dicht, komt diep in de nacht thuis. Tussen vier muren kan hij niet leven. Met zijn maatje Gerda zit hij op de stoep van het Leger des Heils. Omringd door flessen bier en sigarettenpeuken. Voor het raam van dokter Harms bespreken de twee het nut van de gevestigde huisarts. Peter: "Nou, ik heb hier vaak genoeg aangeklopt. Je weet wel, een vechtpartijtje. Dan kwam ik hier met zes gekneusde ribben, een gebroken teen of gat in m'n hoofd. Dan bracht de dokter mij naar het ziekenhuis". Gerda doet niets anders dan schelden op het Leger, en ook op de dokter. "Gisteren is de bril van Jim my kapot geslagen. Nou, toen kon hij hier niet terecht hoor. Driehon derd gulden voor een nieuwe was te veel. Het arme joch zag niets meer". Met gesloten ogen en tastende han den imiteert ze Jimmy. "Zielig hè?" Als de politie voorbij komt en hun biertjes afpakt wordt Gerda ra zend. "Dat is zijn schuld, hoor". Met een woedend gebaar wijst zij naar de kamer van de dokter. "Hij heeft die smerissen gebeld". Harms haalt zijn schouders op. "Sommigen trap pen tegen alles aan wat autoriteit heet". Resultaat Uit het voorlopige GG GD-onder- zoek blijkt dat minder dan de helft van de cliënten het doktersadvies opvolgt. Volgens Harms is dit cijfer vergelijkbaar met gewone burgers die ook ruimschoots verzaken voor geschreven medicijnen te slikken. Het directe doel van het GG&GD- project is niet om dak- en thuislozen te genezen. Zij moeten eerst leren om uit zichzelf naar een dokter te gaan. Omdat de toegang tot de reguliere geneeskunde beperkt is, pleit Harms voor meer dokterspraktij ken in opvangcentra voor dak- en thuislozen. Verder moet het ook mogelijk zijn een ziekenboeg te in stalleren, zodat patiënten met ern stige klachten langer verzorgd kun nen worden. "We moeten ons hoog nodig serieus inspannen voor zieke dak- en thuislozen. Het klinkt waan zinnig, maar uiteindelijk hebben we ontdekt dat niet alle zwervers ge woon dronken, zijn". Zo heeft de vereniging Eigen Huis bezwaren gemaakt tegen de 'provisiefuiken' die makelaars in enkele regio's hebben opgezet, heeft zij een klacht ingediend over eerdere reclame-uitingen van de NVM, heeft zij publiekelijk de bouwkundige kennis van make laars aan de kaak gesteld en het pro visiesysteem regelmatig bekriti seerd. "Uit de contacten tussen de vereniging en de NVM mag dus ze ker niet worden geconcludeerd dat de makelaardij naar behoren werkt", aldus de Vereniging. Fiets gestolen onder bedreiging revolver DEN HAAG (ANP) - Een 21-jarige Hagenaar is maandag onder bedrei ging van een revolver beroofd van zijn zelfgebouwde mountainbike. Dat heeft de politie pas gisteren be kendgemaakt. De eigenaar van de fiets ter waarde van vijfduizend gul den te wachten voor een stoplicht, toen hij door een nog onbekende man werd gedwongen de fiets af te geven. Daarbij richtte de dief een re volver op het slachtoffer. Volgens de politie is het de eerste keer dat zo een fiets wordt gestolen. WN wil actie tegen opgevoerde snorfietsen DEN HAAG (ANP) - Veilig Ver keer Nederland (WN) wil dat snel maatregelen worden genomen om misbruik van snorfietsen tegen te gaan. Opgevoerde snorfietsen kun nen een snelheid van zestig kilome ter per uur halen en zorgen voor le vensgevaarlijke situaties, aldus WN-woordvoerder B. Wouden berg gisteren in een uitzending van NCRV's Hier en Nu. De snorfietsen, die normaal ge sproken niet harder dan 25 kilome ter per uur gaan, blijken populair onder jongeren die ze flink opvoe ren. Onderdelen als remmen zijn echter niet aangepast aan de hoge snelheden. Ook hoeven bestuur ders van snorfietsen geen helm te dragen. WN wil nu dat er een ver bod komt op de verkoop van zoge naamde opvoersetjes. Op dit mo ment is het niet verboden om een snorfiets of bromfiets op te voeren, maar wel om op een illegaal opge voerde tweewieler te rijden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 3