"O De mooie jongen heeft een smetje opgelopen Folder over voedsel allergie •KMlViNUi DINSDAG 7 AUGUSTUS 1990 Duitsers wantrouwen 'hocus-pocus' rond kas-tomaat Het imago van de Nederlandse tomaat heeft een deuk opgelopen. De teelwijze is teveel op hoeveelheid en een mooi uiterlijk gericht, waardoor de smaak te wensen over laat. Berichten van deze aard zijn al geruime tijd te vinden in de Duitse media en hebben volgens het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen in Sommige mensen krijgen pukkel tjes als ze aardbeien hebben gege ten. Anderen voelen galbulten op zwellen na het eten van chocolade. Deze mensen zijn dus overgevoelig voor bepaalde stoffen in het voedsel en hebben zoals dat officieel heet, een voedselallergie. Vorige week werd in deze rubriek gemeld dat levensmiddelenfabri kanten vanaf 1 juni verplicht zijn om op de verpakking te zetten wel ke stoffen in het voedsel zijn ver werkt. Het Voorlichtingsbureau voor de Voeding zei erg blij te zijn met deze wettelijke verplichting, onder meer omdat consumenten met een voedselallergie dan weten welke produkten zij moeten mij den. Het voorlichtingsbureau voegde daar overigens meteen aan toe dat over het verschijnsel voedselaller gie weinig bekend is en het boven dien heel moeilijk is om vast te stel len of en waarvoor iemand aller gisch is. Wat er wel bekend is heeft het voedingsbureau nu vastgelegd in een overzichtelijk boekje met de naam 'Voedselallergie en Voedsel- intolerantie', met als hoopgevende ondertitel 'minder klachten door goede begeleiding'. Bestellen. Maak 4,25 gulden (inclu sief verzendkosten) over op giro 4323700 van het Voorlichtingsbureau voor de voeding in Den Haag, onder vermelding van 'Bestelnummer 690 Voedselallergie Vocdsclintoleran- tie'. Nederland (CBT) geleid tot het besluit van de Westduitse supermarktgigant Tengelmann om zo min mogelijk Nederlandse tomaten te importeren. In een persbericht verklaart de su permarktketen dat de Duitse con sument, sinds een televisieuitzen ding over de teelwijze in Nederland op 3 februari van dit jaar, minder in teresse heeft in 'industrieprodukten uit Nederland'. Hij zou liever min der goed uitziende tomaten kopen van betere kwaliteit en smaak. Di verse marktonderzoeken zouden dit bevestigen. Het CBT spreekt dit echter tegen. Woordvoerder E. Truffino: "On danks de al jaren terugkerende ne gatieve verhalen in de Westduitse pers, is de export van tomaten naar onze oosterburen in de periode ja nuari tot en met mei van dit jaar met bijna acht miljoen kilo gestegen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Ging het in 1989 nog om 211 miljoen gulden, in dit jaar is al voor 239 miljoen gulden de grens overgegaan". Scoren Het CBT probeert dan ook in con tact te komen met het bedrijf om uit te zoeken waar de schoen precies wringt. "De Nederlandse tomaat steekt niet met kop en schouders boven andere tomaten uit, maar we zijn absoluut niet slechter dan de Spaanse of Italiaanse tomaat", meent E. Truffino van het CBT. Een onderzoek uit 1989 onder steunt de woordvoerder in zijn stel ling. "Ook toen al hadden we te ma ken met de negatieve berichtgeving in de Duitse pers. Toch scoorde de Nederlandse tomaat met een voor keur van 34 procent, een tweede plaats achter de Duitse die de gunst kreeg van 37 procent van de Duit sers. Derde was Italië met 11 pro cent. Een duidelijk verschil dus". Waar de berichten vandaan ko men, is niet duidelijk. Een lobby van Duitse, Italiaanse of Franse tuinders sluit de CBT-woordvoer- der echter uit. "Dat zou stom zijn, want als je een bepaald produkt be schadigt, komt dat pok neer op pro dukten van andere telers, inclusief die van jezelf'. Het CBT kan niet exact zeggen hoeveel procent van de tomatenex- port naar Tengelmann gaat. Ge schat wordt zo'n vijf procent. Truffi no: "Het moeilijke aan het vaststel len van deze cijfers is dat de klant niet rechtstreeks bij de veiling koopt. De veiling verkoopt aan transporteurs, die de vracht op hun beurt weer doorverkopen aan de klant. En in de boekhouding van die i kunnen we niet kijken". Groenten Truffino spreekt overigens nadruk kelijk over tomaten. Andere groen ten als komkommers, sla en papri ka, ondervinden geen problemen bij de export. "Het doet mij pijn om in een dagblad in de kop te lezen dat dè Duitser dè Nederlandse groente zou mijden. Het gaat slechts om één bedrijf en alleen om tomaten. We moeten nu echter niet gaan slapen omdat het maar dat ene bedrijf be treft, we moeten zorgen dat er niet meer bedrijven bij komen. Boven dien is het zaak om in onderling overleg met Tengelmann te onder zoeken waar de smaakproblema- tiek vandaan komt en wat er aan ge daan moet worden". Het CBT meent dat het probleem meer ligt bij de beeldvorming die de consument heeft over het kweken van de groente. Ook G. Welles van het Proefstation voor Tuinbouw on der Glas (PTO) in Naaldwijk onder schrijft dit: "Sinds 1975 wordt er op steen wol geteeld. Deze vorm van te len neemt hand over hand toe, de zogenaamde substraatteelt. Op het ogenblik wordt 80 procent van de totale kweek op deze manier uitge voerd". Hocus-pocus "De Duitse consument bekijkt dit blijkbaar nogal argwanend. Het kasklimaat wordt geregeld, compu ters voorzien de gewassen van voe ding. Het roept een beeld op van ho cus-pocus. De industriematige aan pak beangstigt de consument die denkt dat hij een kunstmatig pro dukt in handen heeft. Onzin, wij helpen de natuur slechts een hand je. De voeding die toegediend wordt, heeft dezelfde bestanddelen als de voeding van een plant die in grond staat". Een bijkomend voordeel is vol gens Wellens dat bij de substraat teelt vrijwel geen bestrijdingsmid delen nodig zijn. "Er wordt gebruik gemaakt van biologische bestrij dingsmiddelen door het inzetten van insecten die de schadelijke in- De Nederlandse tomaat wordt op de tomaat kunstmatig smaakt. secten vernietigen. Produkten uit het buitenland worden nog steeds behandeld met een cocktail van be strijdingsmiddelen. Neem maar eens een tomaat uit Sparye of Marokko. Je zult zien dat deze vaak blauw zijn rondom het kroontje, een bewijs van het gebruik van che micaliën". Onderzoeksinstituut TNO is op het ogenblik bezig met onderzoek naar de kwaliteit van de tomaat in opdracht van het CBT. Smaakon derzoeker C. Wolfers van TNO zegt dat dit onderzoek opgedeeld wordt in drie fases: "Allereerst moetje na gaan wat de consument van het pro dukt vindt. Een groep proefperso nen krijgt dan een serie tomaten voorgelegd en moet daar een waar deoordeel over vellen. Hieruit komt een voorkeur naar voren." Smaakprofiel "Dan volgt er een objectief oordeel door een tèam van acht mensen die een speciale training hebben gehad om smaakeigenschappen te her kennen, bijvoorbeeld een gras- smaak. Zij maken een smaakpro fiel. Als nu blijkt dat de consument een tomaat lekker vindt waarbij de deskundigen een overduidelijke grassmaak constateren, dan gaan we onderzoek doen naar de stoffen die die grassmaak veroorzaken. Als we weten welke dat zijn, dan kun nen we die eigenschappen over brengen op andere rassen. Als je een produkt zo optimaal mogelijk op de markt wil zetten, dan moet je het blijven verbeteren". Het onder zoek is al twee jaar aan de gang en wordt medio volgend jaar afgerond. Wolters heeft echter geen aanwij zingen dat de smaak achteruitge gaan is. "We hebben weliswaar geen vergelijkend onderzoek van een paar jaar geleden, maar het is duide lijk dat de Nederlandse tomaat ze ker niet onder doet voor de buiten landse concurrent. Nee, geen schokkende resultaten. Het is ook onmogelijk om een tomaat te kwe ken die bij iedereen in de smaak valt. Niemand vindt een melige to maat lekker. Maar er zijn mensen die liever een zachte zure hebben dan een zoete harde. Voor mij zijn het niet meer dan geruchten dat de Nederlandse tomaat slecht is". Een probleem is wel dat verschil lende eisen haaks op elkaar staan. "Als je een tomaat met een goede houdbaarheid wilt hebben, dan moet je vroeg plukken. Dit gaat ten koste van de smaak omdat de to maat dan niet lang genoeg heeft kunnen rijpen", aldus E. Toussaint van de Stichting voor Plantenver edeling. "Bovendien is nog nooit aangetoond dat de kwantiteit van invloed is op de kwaliteit. Een knel punt hierbij is .dat het kwaliteitsas pect nog niet meegenomen kan worden bij veilingen. Het gaat om de kleur en het uiterlijk. Smaak en houdbaarheid hebben geen invloed op de prijs, omdat het gewoonweg niet te meten Valt". Steenwol Verwarrende discussies met be trekking tot kleur, smaak en zelfs de teeltwijze worden telkens opnieuw aangehaald, met als gevolg dat nie mand er meer wat van begrijpt: zijn Hollandse kastomaten nu wel of niet van betrouwbare kwaliteit? Truffino: "Wel, het antwoord is vrjj eenvoudig. Ten eerste is er niets aan de hand met de kastomaten, kwalitatief zijn ze misschien zelfs beter dan ooit; nergens ter wereld worden groente en fruit immers aan zulke strenge keuringsnormen on derworpen als in Nederland. Ten tweede zijn de Duitsers er echt niet op uit om de markt te verzieken, hierover spreken de exportcijfers klare taal: de uitvoer van kastoma ten naar onze oosterburen is in al leen al de laatste twee maanden met 12 procent gestegen". "Berichten als zou het telen van gewassen op steenwol nadelige ef fecten op het milieu hebben, zijn al even ongegrond. Integendeel, mo gelijk is deze methode zelfs schoner dan de zogenaamde 'natuurteelt' in de vollegrond. Steenwol bestaat uit samengedrukt steengruis, onschul diger kan het niet. Het vergt geen bijzondere verrijking, zoals aarde dat wel doet. Steenwol is compact genoeg om handelbaar te zijn, maar laat desondanks toch voldoende lucht en water door om planten tot volle, gezonde wasdom te laten ko- Tien weken lang vindt u in deze krant - op een willekeurige dag in de week - een VAKANTIEPUZZEL (dit is nummer 8). Wie aan bet einde van deze marathon met behulp van de gevonden sleutelwoorden het juiste antwoord op de prijswinnende vraag geeft, dingt mee naar een van de vijf geldprijzen van honderd gulden. Het is dus zaak de sleutelwoorden elke week goed te bewaren. Bij de TIENDE puzzelopgave krijgt u de laatste opdracht en de wijze van inzenden. Horizontaal: 1 meditatie; 11 bederf werend; 21 plattelandsgemeente; 22 Europeaan; 23 hulzen van gedorste korenaren; 25 toetsing; 26 vrucht; 27 eerstkomende (afk.); 29 dieregeluid; 31 voegwoord; 32 kleur; 34 muziek noot; 36 titel (afk.); 37 0.01 liter (afk.); 38 knaagdier; 40 vaste wijze van han delen; 43 raaklijn (verouderd); 45 op standeling; 48 gewricht; 49 eenvou dig ledikant; 51 bontgekleurde pa pegaai; 52 vestingwerk; 53 teugel; leidsel; 55 scheepsvloer; 56 bijbelse naam; 57 stof; 59 weefsel; 62 Russi sche munt; 64 brilslang; 65 voorzet sel; 66 toiletartikel; 68 hoofddeksel; 69 haarkrul; 71 zonder geluid; 72 beet; 73 voegwoord; 74 biljartstok; 75 ten aanzien van (afk.); 77 muziek noot; 78 bladvezels van verschillen de agavesoorten; 80 loofboom; 81 stoot; 82 hoofddeksel; 83 jongstle den (afk.); 84 benzinesoort; 86 put- emmertje; 88 aanwijzend vnw.; 90 vertering; 92 symbool van nikkel; 93 trechtervormig sleepnet; 94 beroep; 97 heidemeertje; 99 dik touw; 100 bolgewas; 101 de dato (afk.); 102 schermbloemige plant; 104 vlas- kam; 107 zichtbare waterdamp; 109 voorzetsel; 110 rekening; 112 listig; sluw; 115 rivier in Siberië; 116 op stootje; 117 lijn van ineengewerkte draden; 118 alvorens; 120 loterij briefje; 121 titel (afk.); 122 op deze wijze; 123 honingdrank; 124 aanma tigende houding; 125 laagtij; 127 file; 128 Europeaan; 130 oude lengte maat; 131 muzieknoot; 132 verfstof; 134 vissersvaartuig; 135 balans met ongelijke armen; 137 sportploeg; 138 heen en terug (afk. Latijn); 140 Vlaams (afk.); 142 zangorgaan; 144 aan boord (afk 146 de onbekende (afk. Latijn); 147 flauwhartig;148 nachtroofvogel; 150 oosterlengte (afk.); 151 symbool van chroom; 152 lichaamsdeel; 154 lans, spies; 156 vaartuig van de Eskimovrouwen; 158 soort takel; 159 bijtende vloei stof; 161 vettige stof in holle beende ren; 162 keukengereedschap; 163 staketsel van bamboe voor de vis vangst; 164 heilig symbool bij primi tieve volken; 166 gezamenlijk; 167 god van de donder; 168 persoonlijk vnw.; 169 van geringe dichtheid (b.v. van lucht); 171 geneeskrachtige plant; 173 snelle loop; 174 etherisch produkt; 184 buitendijks land; 186 langspeelplaat (afk. Engels); 188 staat, overzicht; 190 wreedaard (fig.); 191 licht tweewielig rijtuigje; 192 deel van het hoofd; 194 persoonlijk vnw.; 195 vlaktemaat; 196 opening; 197 landbouwwerktuig; 198 kost baar pelswerk; 200 godsdienst (afk.); 202 huisdier; 203 sierlijk dier; 204 voorzetsel; 205 onderricht; 206 reini gingsmiddel; 208 ondergevel; 209 beroep; 211 deel v.e. tabakspijp; 213 nummer (afk.); 214 aalgeer; 216 tijd verlies; 218 prikkelbaar; 220 onop houdelijk prater; 222 spoorstaaf; 223 zelfkant van linnen; 224 morsdoek- je; 226 vlug; 227 leeg omhulsel van iets ronds; 229 bekende organisatie (afk.); 230 bittere vloeistof; 231 hoofddeksel; 233 schoenmakersga ren; 235 onbepaald telwoord; 237 vo gel; 238 bijbeldeel (afk.); 239 sym bool van helium; 240 uitroep; 242 metaal; 243 muzieknoot; 244 eerst volgende (afk.); 246 rechten inbegre pen (afk.); 247 eindpunt v.e. reis; 249 onverschrokkenheid; 251 plaag geest; 252 dierenverblijf; 254 Turks pond; 256 kerkelijke feestdag; 257 roofdier. Verticaal: 1 bleekgeel, later oker- kleurig zwammetje; 2 en dergelijke (afk.); 3 zeehond; 4 plezier; 5 schaak- afkorting; 6 niet parkeren (afk.); 7 smaakgewaarwording; 8 elektrisch geladen atoom; 9 namelijk (afk.); 10 onduidelijk; 12 bijbeldeel (afk.); 13 korte tijdsduur; 14 rivier in Duits land; 15 sint (afk.); 16 per procuratie (afk.); 17 bak met steile wanden; 18 Europeaan; 19 senior (afk.); 20 zeer dapper; 23 fijn weefsel; 24 albino bunzing; 28 lekkernij; 30 karakter; 32 deel; 33 knevel; 35 bijbelse naam; 37 vrucht; 39 klopje; 41 dwarshout aan een mast; 42 persoonsaandui ding; 43 sportterm; 44 populaire naam voor sociëteit; 46 wars van laagheid; 47 maangestalte (afk.); 48 middel om melk te stremmen; 50 af- vloeipijpje v.e. goot; 52 noodlottig; 54 terstond; 56 warm zeepwater; 58 zijn natuurlijke kleur hebbende; 60 pulverig, los; 61 sporeplant; 63 nog maals; 64 vakantie-woonwagen; 67 omslag voor papieren; 69 vreemde munt; 70 aanlegplaats voor schepen; 72 niet massief; 76 afgelegen; 78 bij belse naam; 79 water doorlatende; 81 door, met (Latijn); 84 matig, ka rig; 85 mannetjeshond; 87 bazige vrouw; 89 persoonlijk vnw.; 90 zoon van Jakob en Zilpa; 91 voormuur; 93 kletskous; 95 vestingwerk; 96 roof vogel; 98 appelkruintje; 99 insekt; 103 heer (Spaans); 104 ongeordende, rumoerige bende; 105 zonder ener gie; 106 omwenteling; 108 verouder de taal; 110 windrichting (afk.); 111 laddersport; 113 vloeistof; 114 sym bool van selenium; 117 vogel; 119 veerkrachtige staaf voor gymnasti sche oefeningen; 122 groot visnet; 126 Aziatische slingerplant; 128 niet scherp; 129 gemeente (afk.); 132 ge wicht; 133 belemmering (fig.); 136 vuilnishoop; 138 overzetvaartuig; 139 bak met gaatjes; 140 zichzelf voortstuwend projectiel; 141 hoofd stad van Peru; 143 sterrenbeeld in de buurt van de hemelequator; 145 gebakken deeg; 147 zacht; 149 be drieglijke slimheid; 151 godin van de landbouw; 153 stuwende kracht (fig.); 155 per maand (afk.); 157 Am sterdams peil (afk.); 158 derving; 160 Spaans rijpaard; 163 geneesmiddel; 165 zakelijk leider; 166 lid van zeker bestuurslichaam; 168 breibenodigd- heid; 170 moerasplant; 172 oogver blindende schijn (fig); 174 keurig; 175 vreemde taal; 176 onbeklem toonde vorm van mij; 177 aarden vaas; 178 vloeibare spijs; 179 stad in Italië; 180 lokspijs; 181 tijdelijk (afk.); 182 sieraad; 183 onbepaald vnw.; 185 beroep; 187 geestelijke waardigheidsbekleder van hoge rang; 189 zangstem; 193 vaartuig; 194 drank; 197 alvorens; 199 drank; 201 wig om hout te klieven; 205 deel van het oor; 206 overwinning; 207 dichtbehaarde huid van sommige roofdieren; 209 stad in Rusland; 210 toepraak; 212 dakbedekking; 215 doordringende kreet; 216 pas gebak ken; 217 kegelvormig; 218 bepaald geluid; 219 ontstekingskoord; 221 aanhangend postzegelstrookje; 223 voorzetsel; 225 onvriendelijk; 226 232 klank; 234 vervelend; 235 fraai; tel; 245 niet bezet; 247 dat is (afk.); boksterm (afk.); 253 voorzetsel; 254 zijrivier van de Moezel; 228 wiskun- 236 vrouwelijk dier; 239 op welke 248 lichamelijke opvoeding (afk.); briefaanhef (afk. Latijn); 255 sym- dig getal; 231 smal stromend water; wijze; 241 tuinhaag; 243 vreemde ti- 249 muzieknoot; 250 lidwoord; 252 bool van argentum (zilver). WELKE 2 SLEUTELWOORDEN VOR MEN DE LETTERS UIT DE VAKJES 61 11 203 172 106 32 119 182 90 42 143 78 175 35 185 135 171 18 107 36 156 165 10 214 162 52

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 14