SAIIIL *9©
IJ-oeverproject bedreigt Sail '95
SAIL '90 van dag tot dag
Sail groeide in twintig jaar uit tot professionele organisatie
Het verkeer
PAGINA 8
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1990
MAANDAG 6 AUGUSTUS
10.00 uur: Oostinjevaarder de 'Amsterdam' naar IJmuiden
11.00 uur: Start Palingrace te Lemmer (ongeveer 150 deelnemers)
14.00 uur: Start North SAIL Race vanuit Lowestoft (ongeveer 50 deel
nemers)
DINSDAG 7 AUGUSTUS
20.00 uur: Vertrek STAN-race/-Tall Ships A-, B- en C-klasse uit Zee-
brugge (ongeveer 100 deelnemers)
22.00 uur: Aankomst eerste schepen North SAIL Race in IJmuiden.
Bemanningen van North SAIL Race worden ontvangen door de Ge
meente Velsen.
WOENSDAG 8 AUGUSTUS
16.00 uur: Aankomst vloot Palingrace en Palingtocht in Amsterdam
(ongeveer. 150 deelnemers)
17.00 uur: Aankomst schepen North SAIL Race in IJmuiden, meren af
aan NAM-kade (ongeveer 50 deelnemers)
22.00 uur: Aankomst STAN-vloot/Tall Ships B- C-klassen in IJmui
den (ongeveer 65 deelnemers)
DONDERDAG 9 AUGUSTUS
7.00 uur - 9.00 uur: Schutten Tall Ships A-klasse in de sluizen van
IJmuiden (14 deelnemers)
9.00 uur-12.00 uur: Parade of Sail, aangevoerd door de 'Amsterdam'
over het Noordzeekanaal van IJmuiden naar Amsterdam.
12.00 uur-14.00 uur: Welkomstceremonie, saluutschoten en vlagcere-
monie voor Tall Ships vanaf het IJplein/Noord
13.00 uur-16.00 uur: Afmeren van de deelnemende schepen in de IJha-
20.00 uur-21.00 uur: Openingsceremonie SAIL '90 in de IJhaven
22.15 uur-23.00 uur: Stremming van het IJ
22.30 uur: Laser-/vuurwerkshow op het IJ.
VRIJDAG 10 AUGUSTUS
8.00 uur-9.00 uur: Vertrek naar IJsselmeer en IJsselmeerrace (ongeveer
150 deelnemers)
9.00 uur-16.30 uur: Retourtje Ouderkerk aan de Amstel (ongeveer 100
deelnemers)
10.00 uur-11.30 uur: Tjotterwedstrijden in het Oosterdok (ongeveer 15
deelnemers)
11.00 uur: Lunchconcert Johan Willem Friso Kapel in de IJhaven
12.00 uur: Sloeproeien (sprint) in het Oosterdok
12.00 uur-22.00 uur: Muziek- en theaterspektakel op het IJplein
15.00 uur-17.00 uur: Record sleeppoging door stoomsleepboot en zei
lende bedrijfsvaartuigen op het IJ (30 deelnemers)
17.00 uur-20.00 uur: Pieremachocheltocht door de grachten
20.00 uur: Mokumeravond, op verschillende podia in het Sail-gebied
treden bands en artiesten op
20.00 uur-21.30 uur: £>peeljachten-/boeiershow in de IJ-haven (35 deel
nemers)
22.15 uur-23.00 uur: Stremming van het IJ
22.30 uur: Laser-/vuurwerkshow boven het IJ
ZATERDAG 11 AUGUSTUS
8.00 uur: Vertrek Aquacorso uit Aalsmeer naar Amsterdam (10 deelne
mers)
10.00 uur-16.00 uur: Drakebootraces in het Oosterdok (6-8 deelnemen
de teams)
11.00 uur: Vertrek Aquacorso vanaf Nieuwemeer-sluizen (10 deelne
mers)
11.30 uur-17.00 uur: Lange-afstandsroeien voor sloeproeiers van Mar
ken naar Amsterdam (50 deelnemers)
12.00 uur-18.00 uur: MiniSail in het Oosterdok
12.00 uur-22.00 uur: Muziek-en theaterspektakel op het IJplein
13.00 uur-13.45 uur: KNWV/--Optimisten-show 'Formatie 100' (150
deelnemers)
13.00 uur-14.00 uur: Vlootschouw van Scouting Nederland (ongeveer
60 deelnemers)
14.00 uur-15.00 uur: KNWV/~Optimisten brengen groet aan Tall Ships
in de IJhaven (150 deèlnemers)
14.00 uur-15.00 uur: Tjotterwedstrijden in een arena op het IJ (10 deel
nemers)
15.15 uur-16.15 uur: Sleepbotencirkel op het IJ uitgevoerd door 100
sleepboten
16.00 uur-17.00 uur: Ringsteken met klassieke motoijachten van 'Oude
Glorie' in het Oosterdok (20 deelnemers)
16.00 uur-17.30 uur: Aquacorso in de IJhaven
17.00 uur: Grachtentocht voor sloeproeiers naar Sloterplas
21.00 uur: Défilé van verlichte schepen op het IJ (180 deelnemers)
22.45 uur-23.30 uur: Stremming van het IJ
23.00 uur: Laser-/vuurwerkshow op het IJ
ZONDAG 12 AUGUSTUS
9.30 uur-11.00 uur: Vertrek schepen voor vlootshow naar Coenhaven,
Houthaven en Mercuriushaven
10.30 uur-11.30 uur: Oecumenische dienst in de Westerkerk
11.00 uur-12.00 uur: Roeitocht Amsterdamse Roeibond in de IJhaven
(200 deelnemers)
11.00 uur-13.30 uur: MiniSAIL in het Oosterdok
12.00 uur-15.00 uur: Drakebootraces in het Oosterdok
12.00 uur - 22.00 uur: Muziek- en theaterspektakel op het IJ-plein
14.00 uur-15.30 uur: Vlootschouw van 600 traditionele vaartuigen en
admiraalzeilen op het IJ
15.00 uur-19.00 uur: Grachtentocht voor sloeproeiers
17.00 uur-19.00 uur: Drakebootraces in het Oosterdok
22.15 uur-23.00 uur: Stremming van het IJ
22.30 uur: Laser-/vuurwerkshow boven het IJ
MAANDAG 13 AUGUSTUS
10.00 uur-12.00 uur: Parade of Sail uitgaand voor Tall Ships B- en C-
klasse over het Noordzeekanaal (150 deelnemers)
10.00 uur-10.30 uur: Concert Koninklijke Landmachtband op het Mari
ne Complex
11.00 uur: Concert Koninklijke Landmachtband in het Oosterdok
12.00 uur: Aankomst Parade of Sail voor Tall ships B- en C-klasse bij
IJmuiden
14.00 uur: Watershow van Nautische Diensten op het IJ
14.00 uur-14.30 uur: Concert Koninklijke Landmachtband in de IJha-
15.30 uur-16.00 uur: Concert Koninklijke Landmachtband bij IJplein-
/Noord
22.00 uur-23.00 uur: Stremming van het IJ
22.00 uur: Officiële sluiting van SAIL '90 Amsterdam
22.30 uur: Laser- of vuurwerkshow boven het IJ
DINSDAG 14 AUGUSTUS
10.00 uur: Parade of Sail uitgaand voor A-Klasse Tall ships over het
Noordzeekanaal
10.00 uur: VOC-Schip 'Amsterdam' brengt groet aan Tall Ships A-klas-
12.00 uur: Parade of Sail A-klasse bij IJmuiden.
ADVERTENTIE
Reservering: Sweilandpolder no. 8, Warmond. Tel. 01712-8222.
Als op 9 augustus Sail '90
begint en de statige
windjammers over het
Noordzeekanaal glijden,
voorafgegaan door het
nieuwgebouwde VOC-schip
en omringd door honderden'
andere schepen, zullen er
maar weinigen zijn die alvast
stilstaan bij de volgende Sail
in 1995. En toch, als het
topevenement van 1990 op
volle toeren draait zullen er
SAIL-bestuursleden zijn die
slapeloze nachten hebben van
de dromen van Amsterdam.
Dromen die voor de Stichting
Sail een nachtmerrie zijn. Het
ambitieuze IJ-oeverproject,
'Manhattan aan het water',
zoals critici het hebben
gedoopt, zou wel eens de
doodsteek kunnen zijn voor
Sail.
door Inge Crul
Sail-penningmeester Hans Verko
ren: "We rekenen op weer vier tot
vijf miljoen bezoekers.
Op de tekentafels in Amsterdam
groeit langs het IJ van west naar
oost het beeld van boulevards,
promenades, kantoren en
restaurants, alles naadloos
aansluitend op het inmiddels
florerende nautisch kwartier bij de
kop van de I Jtunnel en het
Scheepvaartmuseum. De
voornaamste havenactiviteiten
spelen zich af in het westen; dat wat
herinnert aan de
havenbedrijvigheid van weleer, het
nu verstilde oostelijk havengebied,
wordt volgebouwd met woningen,
en de IJhaven die pied-a-terre werd
van Sail, wordt daarvoor ten dele
gedempt.
Sail '90 zou wel eens de laatste Sail
kunnen worden. Een reden temeer
om tussen 9 en 14 augustus in
Amsterdam te gaan kijken of op z'n
minst de parade over het
Noordzeekanaal van en naar
IJmuiden op de eerste en laatste
dag te bewonderen.
"Als de IJ-haven gedempt wordt,
waar laatje dan de Amerigo
Vespucci, de Kruzenshtern? Die
liggen hier nu toch prachtig langs
de kade. Waar moetje heen als dat
niet meer kan?" Sail-
penningmeester Hans Verkoren
laat zijn vinger over de kaart
glijden. "Dit gaat dan weg en
dit.... Je kunt de schepen toch niet in
het open IJ neerleggen? Het
westelijk havengebied? Te ver weg.
Rotterdam? Te druk, je kunt het
internationale scheepvaartverkeer
niet zomaar zes dagen stilleggen."
Hij zucht. "Nou ja, ik begrijp het
wel hoor, je kunt vrij weinig met dat
gebied doen, het loopt leeg.... Je
kunt eigenlijk niet zeggen: laat
maar zo liggen ter wille van Sail, die
ene keer in de vijfjaar. Maar met
deze plannen is in één klap de hele
nautische functie aan de oostelijke
kant van de haven weg. Enfin, ze
praten in Amsterdam al sinds '78
over dit soort plannen, dus er is nog
hoop."
Nautisch feest
Verkoren is lid van de Raad van
Bestuur van hoofdsponsor
NMB/Postbank en houdt zich
dagelijks bezig met de marketing
van giro- en spaarrekeningen. Hij
werd in 1984 penningmeester. "Ik
ben een van de weinigen in het
bestuur die niets van zeilen weet,
maar ik heb verstand van de
financiële kant van Sail. Jet Key, de
directeur, dét is iemand die echt
oceanen bevaren heeft".
De eerste Nederlandse Sail was in
1975 ter gelegenheid van
Amsterdam 700. Een evenement
waarbij 450 windjammers, klippers,
schoeners en al wat dies meer zij
aan varende nostalgie de
hoofdstedelijke haven binnen
gleed. Promotie van Amsterdam, de
haven, de zee: alles tegelijk. "Of de
echte havenactiviteiten er ook
profijt van hebben weet ik niet,
maar Amsterdam is dagenlang één
groot nautisch feest, het is eigenlijk
zes dagen Koninginnedag", zegt
Verkoren.
In '85 was het laatste zeil nog niet
gestreken of'90 doemde al op aan
•de horizon. Het is absoluut geen
automatisme dat de zeilboten elke
vijfjaar Amsterdam aandoen.
Iedereen kan dit soort
zeilevenementen binnenhalen, dus
is het de kunst op tijd de goede
afspraken te maken.
Dat kan vooral ook door de
aansluiting bij de STA, de Sail
Training Association in Londen die
een Nederlandse zuster heeft in de
STAN. De STA, opgericht om races
voor windjammers en kleinere
zeilschepen te organiseren,
probeert de trajecten en
tussenstops enigszins te plannen en
te verdelen. Veel tall ships zijn
opleidingsschepen van marine of
koopvaardij, met een bemanning
die voor minstens de helft bestaat
uit jongeren van 16 tot en met 25
jaar. Vriendschap en internationale
contacten winnen het vaak van het
race-element bij de STA.
Claim
Verkoren: "Ieder jaar moeten we
weer bij dat clubje oud-admiraals in
Londen te biecht om te horen of
onze claim gehonoreerd wordt. En
je moet er snel by zijn want er zijn
steeds meer kapers op de kust en ze
zitten voor de komende drié a vier
jaar al vol. Dus voor '95 zeg ik: nu al
claimen, afzeggen kan als het moet
altijd nog". En zelfs met die claims
ben je nog niet veilig. Verkoren:
"De Amerikanen visten in '86 naast
het net. Toen zijn ze zelf maar aan
het organiseren geslagen met als
gevolg dat er ipaar vier tall ships in
de 'echte' Sail in Bremerhaven
lagen en de rest in New York. Een
piratenstad noem ik dat dan...."
Voor '90 lagen er claims van vele
steden. Bordeaux, Coruna,
Portmouth en Amsterdam kregen
samen de gecombineerdè race
toegewezen die nu in Nederland
eindigt in Sail '90. Toch kwam
onlangs vanuit de STA de kritiek
dat zeilplezier en belang van de
bemannningen ondergesneeuwd
raken door de commercie.
Verkoren: "Dat werd ons in '85 ook
al verweten. We hebben er nu alles
aan gedaan de verzorging van de
bemanningen zo goed mogelijk te
maken. We hebben zelfs Carré twee
avonden voor ze afgehuurd. En we
hebben er begrip voor dat diverse
'kleinere' tall ships een dag eerder
weer uit Amsterdam vertrekken.
Hun doel en vaak ook bron van
inkomsten is het varen met
jongeren en niet het aan de kade
liggen".
Aanbrengraces
Voor Sail '90 in Amsterdam zijn
verschillende 'aanbrengraces'. Het
programmapakket dat bij onder
andere de postkantoren té koop is
geeft daar een overzicht van. De tall
ships varen van Plymouth, via La
Coruna en Bordeaux naar
Zeebrugge. Daar finishen de
grootste schepen. Zij komen
gezamenlijk naar IJmuiden om
daar op 9 augustus in de vroege
ochtend geschut te worden. De
kleinere tall ships racen wel naar
IJmuiden. Vanuit Lowestoft in
Engeland racen verder vijftig tot
honderd klassieke scherpe jachten
en zeilende bedrijfsvaartuigen naar
IJmuiden in de Northsail Race.
Dinsdag 7 augustus komen de
eerste schepen aan. Vanuit
Friesland tenslotte leiden de
Palingrace en -tocht plat- en
rondbodems over het IJsselmeer en
de binnenwateren naar
Amsterdam.
Al die schepen, meer dan duizend in
totaal, moeten op 9 augustus in
Amsterdam afmeren langs de kades
van de IJhaven, noord-Amsterdam
en het nautisch kwartier bij de
ingang van de IJtunnel en
Scheepvaartmuseum. Daar ontrolt
zich dan het verdere
Sailprogramma. Sail huurde voor
een kwart miljoen de IJhaven van
de gemeente. Alle commerciële
schepen worden-daar èeweerd;
alleen party-schepen en
rondvaartboten die een contract
hebben met Sail mogen er in en
particuliere schepen die kleiner zijn
dan 20 meter. De boze protesten van
rondvaartrederijen die 'hun' mare
librum verkwanseld zagen evenals
alle graantjes die ze mee konden
pikken werden door de rechter van
de tafel geveegd. Alle kades en het
Sailterrein zijn verder gratis
toegankelijk.
Vrijwilligers
Een enorme machinerie is opgezet
om alles zes dagen lang te laten
draaien. Drie-, vierduizend
vrijwilligers van de marine en
Scouting Nederland vormen een
menselijk verbindingsnét tussen
deelnemers, publiek en alle Sail-
instanties.
De stichting Sail staat geheel op
eigen benen. Er is geen directe lijn
meer naar de gemeente
Amsterdam: alle hand- en
spandiensten die de gemeente
voorheen verleende en die in feite
een verkapte subsidie vórmden,
worden nu in rekening gebracht.
Men voelt zich sterker,
professioneler en beter in staat de
problemerivan 1985 te voorkomen:
de te volle terreinen en verstopte
wegen, boze zich gepasseerd
voelende mensen in Amsterdam
noord, geïrriteerde bewoners rond
het Sailterrein.
Verkoren: "We rekenen weer op
vier tot vijf miljoen mensen. We
willen het nu beter in de hand
houden. Het terrein is groter, er
liggen nu ook kleinere tall ships in
Noord Amsterdam. We zorgen voor
meer doorloop, proberen stromen
bezoekers niet tegen elkaar in te
laten lopen. Er is een speciale
baileybrug geslagen van het gebied
waar de IJtunnel het IJ in zakt (de
'Vinger van Jansen') naar de
Oosterdokskade, er zün extra
ponten die maar één Kant opvaren
en de activiteiten zijn ook gespreid
in de tijd". Er wordt van alles aan
gedaan het verkeer in de hoofdstad
niet te ontwrichten. Het
spoorboekje staat op z'n kop om
mensen uit de auto te houden,
hoofdsponsor Centraal Nederland
coördineert een gigantische
operatie van lijndiensten en
pendelbussen waarbij diverse
maatschappijen betrokken zijn.
Omwonenden
Om problemen met de
omwonenden te voorkomen ging
Sail-directeur Jet Key persoonlijk
praten met alle betrokkenen over
een goede regeling met
doorlaatbewijzen. En de Stichting
Zeil Noord die in 1985 nog in
ADVERTENTIE
G
O
B
A
GOBA, MAATWERK IN ROESTVRIJ STAAL
Wij voeren ieder ontwerp uit volgens tekening schets of model
West Havenstraat 8 2312 LZ Leiden Holland. Telefoon 071-226313. Fax 212161.
boosheid de zeppelin v
sponsor naar beneden haalde werkt
nu volledig mee.
Sail '90 staat dit jaar ook voor het
eerst helemaal financieel op eigen
benen. De gemeénte Amsterdam en
de deelraad Amsterdam noord
staan alleen garant voor bepaalde
bedragen. Als alle kosten bij elkaar
worden opgeteld komt Sail 1990 op
13 miljoen. Tien hoofds'ponsors zijn
elk goed voor minimaal drie ton. Zij
krijgen in ruil daarvoor exclusieve
voorrechten en hoeven niet bang te
zijn voor concurrenten uit hun
branche. Verkoren: "In 1980 was de
AMRO sponsor en wij niet. We
hebben toen als Giro/RPS zo'n
spaarleeuwtje aan een zeppelin de
lucht in laten gaan". Een
jongensachtige grijns glijdt over het
gezicht van de Postbank-topman.
"Eh nee, dat vond de AMRO niet
echt leuk. Maar sinds '85 zijn we zelf
een van de spons.ors". Andere
inkomsten komen uit de verkoop
van het programmapakket, allerlei
Sailprodukten, verpachting van
horecastands en de verhuur van
partyschepen.
Openbaar
dienstregeling van de NS wordt
omgegooid en er wordt extra
materieel ingezet. Om het Centraal
Station in Amsterdam te ontlasten
wordt vooral gebruik gemaakt van
het station Muiderpoort. Daar staan
pendelbussen klaar. Bij de De NS-
stations ligt vanaf 1 augustus een
speciale Sail-folder. Aangeraden
worden het treinkaartje vooraf te
kopen.
De streekvervöerbedrijven zetten
extra bussen in op lijnen naar het
centrum van Amsterdam en non
stop pendelbussen uit Aalsmeer,
Amstelveen, Uithoorn en het Gooi.
De tram en buslijnen van het GVB
worden versterkt. De metro rijdt op
maximale capaciteit.
De NZH zal doen wat in haar
vermogen ligt om bezoekers van de
parade vanuit IJmuiden te
vervoeren.
Auto: Afgeraden wordt per auto te
komen. Op parkeerterreinen aan de
rand van Amsterdam staan
pendelbussen van Centraal
Nederland klaar. Langs alle
invalswegen komen borden waarop
staat waar de parkeerplaatsen zijn.
Er is een speciaal telefoonnmumer
nummer over de bereikbaarheid
van Sail: 06 - 8335 (40 ct per min).
