'Afvalberg nauwelijks
in de hand te houden'
Suppoost moet leren kunst te
beschermen tegen vandalisme
'Aande ketting totdat er is betaald
Zuivere koffie bij provincie
'Geen overlast testvluchten'
Alleen gescheiden inzameling kan nog helpen
DINSDAG 31 JULI 1990
DEN HAAG Ambtenaren van de provincie Zuid-Holland drinken in het
vervolg op hun werk 'zuivere koffie'. De normale koffie in de automaten
van het provinciehuis is vervangen door Max-Havelaar koffie van SOS-
Wereldhandel. Het is het eerste grote project in Nederland waarbij auto
maten worden gevuld met zuivere koffie.
De boeren die Havelaar-koffie verbouwen, krijgen hiervoor een redelij
ke prijs. Een deel van de winst die SOS-Wereldhandel met de verkoop van
koffie maakt, wordt besteed aan voorlichting over de Derde Wereld.
Ambtenaren in het provinciehuis drinken jaarlijks 700.000 bekertjes kof
fie, samen goed voor zo'n 5000 kilo koffie, uit de automaten. Uit een proef
bleek dat de meeste medewerkers de Havelaar-koffie lekkerder vonden.
Nagenoeg niemand had bezwaren tegen de prijsverhoging van drie cent
die vervanging van de koffie door zuivere koffie met zich meebracht.
Ook het milieu wordt vanaf nu beter in de gaten gehouden op het provin
ciehuis. De koffieautomaten zijn uitgerust met een speciale knop waarmee
het mogelijk is de koffie in een eigen beker in plaats van de gangbare plas
tic beker te laten stromen. Het startsein voor de 'actie-koffieautomaat'
werd vorige week gegeven door Th. Tukker van SOS-wereldhandol. Hij
bood commissaris van de koningin S. Patijn een servies met koffie aan.
DEN HAAG (ANP) - De motto
borden met het opschrift „Te
hard rijden kost teveel" van het
ministerie van verkeer en wa
terstaat mogen voorlopig langs
de Zuidhollandse snelwegen
blijven staan. De provincie gaat
later bekijken of sommige bor
den niet alsnog verwijderd
moeten worden. Provincie en
departement zijn dat maandag
overeengekomen, zo hebben
woordvoerders van beide par
tijen meegedeeld.
Verkeer en Waterstaat begon
vorige maand met het plaatsen
van de borden, die deel uit ma
ken van een actie tegen over
schrijding van de maximum
snelheid. Zij tonen een spelend
kind in een groen landschap en
zijn voorzien van de medede
ling „Te hard rijden kost te-
Mottoborden
Maij blijven
voorlopig staan
veel". In totaal zullen er tachtig
komen, waarvan dertig in Zuid-
Holland. Op dit moment staan
er in deze provincie tien.
Vorige week liet de Zuidhol
landse gedeputeerde Van
Heemst minister Maij (verkeer)
weten dat voor de borden, voor
zover ze in het landelijk gebied
staan, ten onrechte geen onthef
fing is aangevraagd in het kader
van de provinciale landschaps
verordening. Hij verzocht de
bewindsvrouw de reeds ge
plaatste borden weg te halen en
geen nieuwe te plaatsen.
Tijdens het overleg van
maandag is afgesproken dat het
ministerie de provincie een
kaart zal leveren met de plek
ken waar de borden staan of
zullen komen. De provincie gaat
vervolgens per bord na of er
sprake is van ontsiering van het
landschap. In zo'n geval zal geen
ontheffing van de provinciale
landschapsverordening worden
verleend.
Veilig Verkeer Nederland
<WN) heeft aangekondigd te
willen samenwerken met het
ministerie bij het plaatsen van
mottoborden met verkeers-
boodschappen langs rijks- en
andere wegen. Een gezamenlij
ke aanpak zou de herkenbaar
heid voor de weggebruiker ver
groten, aldus een woordvoer
ster van WN maandag.
Fokker slechts tijdelijk op Valkenburg
VALKENBURG Fokker krijgt
slechts voor een periode van twee
jaar toestemming om proefvluchten
te maken vanaf het vliegveld Val
kenburg. Uit de komst van de vlieg
tuigbouwer mag niet worden afge
leid dat er plannen bestaan om de
militaire bestemming van het vlieg
veld te wijzigen in een burgelijke.
Dit heeft staatssecretaris baron
Van Voorst tot Voorst geantwoord
aan de gemeentebesturen van Val
kenburg, Katwijk, Wassenaar en
Oegstgeest. De vier hadden be
zwaar gemaakt tegen het feit dat
Fokker toestemming had gekregen
voor een testprogramma op Valken
burg zonder dat aan hun voorwaar
den was voldaan. Eén van die voor-
Hoofd beveiliging Zweekhorst (r) en beveiligingsbeambte De Graaf: "Een graftombe verniel je niet zo snel als een
schilderij". (foto Lock Zuijderduio)
'Mensen van je af slaan, dat komt eigenlijk nooit voor'
Van onze redacteur
Monica Wesseling
LEIDEN Suppoosten in musea
moeten zich beter leren verdedigen
tegen overvallers of vandalen die
het op de kunstwerken hebben ge
munt. Het toegenomen aantal mis
drijven in de musea steeds vaker
wordt een suppoost bedreigd of een
schilderij beschadigd heeft de Fe
deratie van Musea in Zuid-Holland
doen besluiten het personeel een
beveiligingsopleiding aan te bie
den.
Er valt volgens de federatie nog
heel wat te verbeteren aan de bevei
liging van musea. De technische in
stallatie kan worden verbeterd
maar dat alleen is niet voldoende.
Ook de mensen die verantwoorde
lijk zijn voor rust en orde, moeten
volgens de federatie beter worden
uitgerust.
De federatie overlegt op dit mo
ment met de Nederlandse Veilig
heidsdienst, een particuliere orga
nisatie die 'veiligheidsopleidingen'
op maat aanbiedt, over de inhoud
van de cursus die begin volgend
jaar van start gaat. "Het is duidelijk
dat een suppoost andere vaardighe
den moet hebben dan een bewaker
van een bank. Een bankovervaller
is nu eenmaal niet dezelfde als ie
mand die moedwillig een schilderij
versnijdt", zegt M. Lestraden, con
sulente van de federatie van musea.
Niet alleen de kille cijfers over de
toegenomen criminaliteit hebben
de federatie doen besluiten een op
leiding aan te bieden. Volgens
Lestraden is er een duidelijke be
hoefte bij de suppoosten. "Sup
poosten blijken zeer betrokken te
zijn bij het werk dat ze doen. Een
museum is nu eenmaal geen zuiver
zakelijk bedrijf. Een misdrijf in een
museum, zelfs al is dit uitsluitend
tegen de kunstwerken gericht, zien
zij als een persoonlijke aanval. Zij
vinden dat ze hebben gefaald en dat
gevoel gaat beslist niet in de koude
kleren zitten", zet Lestraden uiteen.
Niet leuk
De consulente merkt op dat vrijwel
niemand uit eigen beweging voor
het beroep van suppoost kiest.
"Zo'n leuke baan is het niet. Het
merendeel van de mensen komt
vanuit een andere gemeentelijke
dienst of van de sociale werkvoor
ziening. Van een vakgerichte voor
opleiding is dus meestal geen spra
ke".
De exacte inhoud van de cursus is
nog niet bekend. "Duidelijk is dat
we niet zullen trainen in het hante
ren van wapens want wapenge-
bruik roept wapengebruik op. De
Nederlandse veiligheidsdienst
heeft het lespakket nog niet klaar.
Overigens zou ik het niet vertellen
als ik wel wist wat de opleiding in
hield. Je verklapt toch niet waar je
eigen kracht ligt".
De financiële kant van de. oplei
dingen is nog niet geregeld. Musea
zijn volgens Lestraden over het al
gemeen noodlijdend en daardoor
niet in staat voor de opleidingen te
betalen. "Wellicht dat we voor geld
bij de overheid aankloppen. Dat is
echter van latere zorg. Eerst maar
eens die opleiding op poten zetten".
Zowel het hoofd beveiliging A.
Zweekhorst als beveiligingsbeamb
te M. de Graaf van het rijksmuseum
van Oudheden aan het Rapenburg
in Leiden reageren genuanceerd op
de komst van de opleiding. Beiden
willen eerst weten wat de opleiding
precies gaat inhouden. "Je hebt er
niks aan te worden getraind in men
sen van je af te slaan, want dat komt
niet voor", zegt De Graaf.
Zweekhorst haast zich het aloude
clichématige beeld van een sup
poost, zijnde wat oudere man met
pet die in een hoekje van de zaal zit
te dutten, weg te poetsen. "Tegen
woordig hebben we ook in musea
mensen die hun mannetje prima
staan en gezond zijn van lijf en le
den. Dat betekent echter niet dat
een opleiding zijn nut niet zou heb
ben".
Smoezelig
Zweekhorst wil duidelijk voorko
men dat er een waanvoorstelling
ontstaat dat de Nederlandse kunst
schatten worden bewaakt door on
bekwame, wat smoezelige en niet
adequaat-handelende typen. De op
merking van Lestraden dat nie
mand echt ervoor kiest suppoost te
zijn, wordt door Zweekhorst abso
luut niet onderschreven.
Voor het hoofd beveiliging is het
een uitgemaakte zaak dat de inborst
van de beveiligingsbeambte, sup
poost vindt hij bijna een vies woord,
minstens even belangrijk is als een
eventuele beveiligingsopleiding.
"Zo'n opleiding geeft een stuk theo
rie over rechten en plichten. In een
echte noodsituatie komt het aan op
het karakter van de man of vrouw in
kwestie. Natuurlijk kan 'de theoreti
sche kennis hem een stuk extra ze
kerheid geven die van pas komt. In
de praktijk leren ze echter pas echt
w§t beveiligen is".
Zweekhorst en De Graaf vinden
beiden een beveiligingsopleiding
noodzakelijk voor suppoosten.
Strikte Voorwaarden is wel dat die
opleiding volstrekt is afgestemd op
de specifieke omstandigheden in
een museum. Duidelijk daarbij is
dat het ene museum ook het andere
niet is. "Een graftombe hier verniel
je niet zo snel als een schilderij en
een duizenden kilo's wegend oud
beeld pik je ook niet zo snel mee".
Isolatie huizen
rond Schiphol
kost 527 miljoen
DEN HAAG (ANP) - Door de
toename van het aantal vluch
ten op Schiphol moeten er
meer woningen tegen geluids
hinder worden geïsoleerd dan
aanvankelijk de bedoeling
was. In totaal zullen de isola-
tiekosten uitkomen op 527 mil
joen gulden. Eerder was gere
kend op 150 miljoen.
Het Structuurschema Bur
gerluchtvaartterreinen, dat
het parlement in 1988 vaststel
de, ging er van uit dat het ge
bied waarbinnen woningen te
gen geluidshinder moeten
worden geïsoleerd, beperkt
zou kunnen blijven doordat de
vliegtuigen geluidsarmer wor
den. Dat laatste effect wordt
echter teniet gedaan door de
toename van het aantal vluch
ten.
De financiering komt voor
rekening van de Stichting Ge
luidsisolatie Schiphol, waarin
onder meer de Luchthaven
Schiphol en de op deze lucht
haven vliegende maatschap
pijen zitting hebben. De stich
ting zal de kosten verhalen op
de luchtvaartmaatschappijen
door verhoging van het lan
dingsgeld. Het isolatieproject
moet in 2.000 zijn voltooid.
Vervolg van pagina 1
DEN HAAG - Directeur L.
de Jong van het provinciale
vuilafvoerbedrijf PROAV is
vooralsnog niet erg optimis
tisch over de vuilverwerking
in deze provincie. "De gezin
nen produceren veel meer
afval dan we hadden ver
wacht. Alleen wanneer
groente-, tuin- en fruit-afval
(GFT) op grote schaal ge
scheiden wordt ingezameld,
kan de zaak nog in de hand
worden gehouden".
Een dergelijke operatie vergt echter
veel voorbereidingstijd, stelt De
Jong. "Als we er nu mee zouden be
ginnen, werpt een GFT-inzameling
pas vruchten af tegen de tijd dat de
nieuwe vuilverbranding in gebruik
is. Te laat dus om een oplossing te
bieden voor de problemen van de
komende paar jaar".
De enige manier om de moeilijk
heden werkelijk op te lossen, is een
grootscheepse beperking van onder
meer verpakkingsmateriaal. "Daar
over heeft de provincie echter niet
zo gek veel te zeggen. Het is een
zaak van het rijk. Als het echter tot
een verbod op bepaalde verpak
kingmaterialen zal komen, heb je
toch altijd een aanloopperiode no
dig. Ook dat zal dus niet direct af
doende zijn".
Volgens De Jong zijn de moeilijk
heden trouwens toegenomen door,
opmerkelijk genoeg, het groeiende
milieubesef. "In het verleden heeft
een flink aantal bedrijven nog al
eens illegaal gestort in landen als
België en Frankrijk. Dat is nu, door
de toenemende zorg om het milieu,
flink teruggebracht. De bedrijven
bieden hun vuil nu aan bij de be
staande vuilverbrandingsinstalla
ties in Zuid-Holland. Wat uiteraard
een groei van de officiële hoeveel
heid afval heeft veroorzaakt". Hoe
groot die hoeveelheid precies is,
durft De Jong niet te zeggen. "Het
blijft betrekkelijk marginaal, denk
ik. Het zal geen groei van enkele
procenten met zich mee hebben ge
bracht".
De tijdelijke export van vuil naar
plaatsen buiten de provincie, is ove
rigens een soort uitstel van execu
tie. Zuid-Holland 'leent' in feite
ruimte op stortplaatsen elders. Die
ruimte zal ze over enkele jaren weer
moeten teruggeven door vuil uit de
betrokken provincies op te nemen.
Dan is weliswaar een
stortplaats ingericht: de Hoge Nes
bij Zwijndrecht. Die is dan echter
ook in gebruik als 'noodopvang'
voor het vuil uit de Leidse regio. De
gemeenten die nu afhankelijk zijn
van de Leidse vuilverbranding kun
nen na de sluiting maar een jaar te
recht bij de VAM in Wijster. Tot de
tijd dat de nieuwe vuilverbranding
in Leidschendam gereed is - waar
schijnlijk in 1995 - zullen ze hun
rommel naar Zwijndrecht moeten
transporteren.
De export betekent overigens
ook een flinke stijging van de on
kosten. "Bij de AVR kunnen we
overschotten normaal kwijt voor
een bedrag van 48 gulden per ton.
De uitvoer kost niet minder dan 170
gulden per ton", aldus PROAV-di
recteur De Jong.
Inmiddels heeft de provincie ook
besloten een deel van het Zuidhol
landse tuinbouwafval naar Wijster
te transporteren. Het gaat hier om
2000 tot 3000 ton vuil per maand. Dit
vuilvervoer is noodzakelijk gewor
den nadat een stortplaats bij Zoeter-
meer is gesloten. Zuid-Holland
praat voorts met Noord-Holland en
Utrecht over het storten van 550.000
ton bouw- en sloopafval, waarvoor
in deze provincie evenmin ruimte
waarden was dat het verblijf van de
vliegtuigfabrikant slechts tijdelijk
De vier gemeenten vrezen dat de
toename van de burgerluchtvaart
op het vliegveld ook een toename
van de geluidoverlast betekent. Zij
hebben van de staatssecretaris ech
ter niet het gevraagde 'ondubbel
zinnige' antwoord gekregen in wel
ke mate burgerluchtverkeer is toe
gestaan.
De vrees dat de testvluchten van
Fokker voor geluidoverlast gaan
zorgen, tracht de staatssecretaris
weg te nemen met de toezegging dat
alleen overdag (tussen 8.00 en 16.45
uur) wordt gevlogen. Het proef
draaien van de motoren met hoog
vermogen, zal slechts incidenteel
voorkomen en dan nog alleen op
een platform dat met geluidswallen
is omringd.
Geluidsarm
Slechts in noodgevallen zullen de
vliegtuigen van Fokker rondjes
draaien boven de regio, belooft de
staatssecretaris. Het zijn met name
dit soort vluchten waarvan overlast
wordt verwacht. De gemeenten
krijgen bovendien de mogelijkheid
controle uit te oefenen op het aantal
testvluchten dat volgens de over
eenkomst niet meer dan 150 per jaar
mag bedragen. Fokker is bereid de
gemeentebesturen vertrouwelijk
op de hoogte te stellen van de
vluchtjournalen van de vliegtuigen.
De staatssecretaris is het niet
eens met de kritiek dat hij voorbarig
zou hebben gehandeld door Fokker
toestemming te geven zonder dat
overeenstemming met de vier ge
meentebesturen was bereikt. "De
voorwaarden zijn aan u overhan
digd. Ik ging er vanuit dat u binnen
een week commentaar zou geven
wanneer daar behoefte aan was", al
dus de staatssecretaris.
Woordvoerder Jonker van de ge
meente Valkenburg vindt dat Van
Voorst tot Voorst er in is geslaagd
een aantal onduidelijkheden weg te
nemen. "Onze voorwaarden zijn re
delijk toegekend", aldus Jonker.
Hij wijst er echter op dat de verhou
ding militair en burgerluchtverkeer
nog niet is geregeld. De betrokken
colleges oordelen na de vakantie
over de toezeggingen van de staats
secretaris.
Fokker gaat de komende twee
jaar drie vliegtuigen van het type
Fokker 50 en Fokker 100 op Valken
burg testen. Deze toestellen beho
ren tot de meest geluidsarme van de
wereld, aldus het ministerie van de
fensie.
Strijd tegen schepen die illegaal lozen wordt grimmiger
Van onze redacteur
Jan Westerlaken
LEIDEN Intensief speurwerk
van de kustwacht heeft Rijkswater
staat zo goed als zeker de vervuiler
van het Nederlandse strand met
kaarsvet opgeleverd. De weg was
lang en leidde via Hamburg uitein
delijk naar Willemstad in Curagao
waar het motorschip Stephanie, een
Panamees, aan de ketting werd ge
legd. Voor Rijkswaterstaat is de
zaak rond, meldde R. Schriel van de
directie Noordzee gisteren.
De kustwacht heeft wekenlang
met constant twaalf man aan de
zaak gewerkt. "Ze is precies op de
zelfde manier te werk gegaan als bij
een moord of diefstal. Alles is nage
gaan. Alleen moest deze kwestie in
ternationaal worden aangepakt. En
dat kostte wat meer tijd. Europa
kent een organisatie die de landen
informeert over schepen die bin
nenkomen en uitgaan. Van die
schakel hebben we bij het opsporen
van de Panamees gebruik gemaakt,
maar we hebben ook gepraat met
collega-ambtenaren in het buiten
land of er bedrijven in hun land wa
ren die kaarsvet verwerken. Op die
manier zijn we bij enkele bedrijven
in Hamburg terecht gekomen, heb
ben daar wat kaarsvet meegenomen
en vergeleken met wat we op onze
stranden hebben gevonden".
Nadat de monsters met elkaar wa
ren vergeleken bleven er nog enkele
schepen over die zich schuldig kon
den hebben gemaakt aan de lozing
van zo'n half miljoen kilo kaarsvet
op de Noordzee. Het spoor kwam
uit bij het motorschip Stephanie dat
voor anker lag in de haven van Wil
lemstad. Voor Rijkswaterstaat staat
het va§t: de Panamees, eigendom
van een Japanse zakenman, is het
schip dat het kaarsvet heeft ge
loosd. De scheepsinspectie op Cu
rasao kreeg opdracht de Stephanie
aan de ketting te leggen. Aldus ge
schiedde.
Afwachten
Nu is het afwachten geblazen, zegt
Schriel. "De reder heeft nog geen
contact met ons gezocht. Nee, dat
initiatief zal zeker niet van Rijkswa
terstaat uitgaan. Wij wachten op be
richt uit Panama. Ik ben ervan over
tuigd dat dat komt. Want elke dag
dat het schip niet vaart kost geld.
De Stephanie blijft aan de ketting
tot de eigenaar ons de kosten van
het opruimen van het kaarsvet heeft
betaald. Dan praten we over een be
drag van rond één miljoen gulden.
Mogelijk moet er zelfs twee miljoen
gulden op tafel komen als het kaars
vet moet worden verwerkt".
Schriel legt er de nadruk op dat
het nu maar eens goed duidelijk
moet worden dat lozen op de
Noordzee niet altijd kan blijven
doorgaan. "Zeker", zegt hij, "we
hebben nu met een stof te maken
die mag worden geloosd, omdat ze
het milieu geen kwaad doet. In dit
geval is er echter sprake van zo'n
grote hoeveelheid, dat er van een
onrechtmatige daad kan worden ge
sproken. Daarom ook stellen we de
reder aansprakelijk voor de kosten.
Op deze manier hoopt Rijkswater
staat duidelijk te maken dat sche
pen dit soort dingen op de Noordzee
niet moeten doen. Word je gepakt,
dan kostje dat geld".
Schriel merkte al op dat Rijkswa
terstaat zeker van haar zaak is en zal
dat ook tot de laatste snik volhou
den. Indien toch de verkeerde aan
de ketting zou zijn gelegd, heeft dat
geen consequenties voor Rijkswa
terstaat. Voor de rechtbank moet
worden bewezen waar de lading
kaarsvet overboord is gezet. "Als
het goed is", zegt Schrier, "heeft de
kapitein dit in zijn scheepsjournaal
genoteerd. Combineer je dat met
het journaal van de machinekamer,
dan moet je kunnen aantonen op
welke plek de lozing heeft plaatsge
had".
Grimmiger
De strijd tegen schepen die op de
Noordzee lozen lijkt een grimmiger
karakter aan te nemen. Schrier
meldt dat Rijkswaterstaat nog en
kele schepen op het oog heeft die di
rect aan de ketting gaan als ze op
Nederlandse (water) bodem komen.
"Zij hebben dingen in zee ge
gooid die nog net kunnen, omdat er
geen strenge regels voor gelden. Die
zullen er ook nooit komen, omdat
de stoffen geen schade aan het
milieu aanrichten. Maar indirect be
zorgen ze de Nederlandse staat wel
schade. Rijkswaterstaat heeft in de
ze gevallen op zee een grote hoe
veelheid palmolie, tienduizenden li
ters, moeten opruimen om te voor
komen dat recreanten op het strand
hiervan de dupe werden".
"Dat heeft ons wel tonnen gekost.
We hebben het bewijs in "handen
want de schepen zijn gefotogra
feerd toen ze de olie loosden. Bo
vendien deden ze dat ook nog eens
terwijl ze voor anker lagen. Dat is
verboden. Zodra deze schepen zich
in Nederland vertonen, houden we
ze vast tot de kosten die wij hebben
gemaakt zijn vergoed".
vliegtuig wordt op de foto vastgelegd dat e
0uöjQitiih)s
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Het was gisteren op Zomer-
zorg te Leiden een van die avon
den. welke in dit seizoen nog
slechts zelden zijn te genieten ge
vallen. Alles de fraaie muziek,
de echt zomerse natuur en de
prachtige omgeving werkte er
toe mede. De opkomst bij dit der
de buitengewoon harmoniecon
cert door het stafmuziekcorps
van het vierde R.I. was daarom
gelukkig hoogst bevredigend, al
had ze nog beter kunnen zijn. We
behoeven hier natuurlijk niet
voor de zooveelste maal te herha
len dat de musici zich kranig
van hunne taak kweten, de eer
ste afdeeling van het program
ma onder leiding van den onder
kapelmeester. den heer W. Ooste
laar, de tweede onder die van
den directeur, den heer Mann
zelve. Het was een keurigegod
delijke avond.
De 26-jarige herbergierster
Jahner te Lisse, die haren man,
nadat zij enige twisten hadden
gehad, met eene bijl het hoofd af
sloeg, het lijk in stukken hakte en
onder den vloer van de kamer
begroef, is ter dood veroordeeld.
Vijfentwintig jaar geleden:
(Uit de vrouwenrubriek)
De mooiste taak van de vrouw in
het leven is het krijgen en opvoe
den van kinderen. Het aantal
vrouwen wie dit geen bevredi
ging schenkt en die naar hun ou
de werkkring terugverlangen
zolang hun kinderen nog klein
en onafhankelijk zijn, is uiterst
gering. We zouden deze kleine
categorie daarom het beste kun
nen verwaarlozen zonder ons er
verder in te verdiepen of ze mis
schien te kort komen ag.n moe
derlijk instinct of zich mee laten
slepen door hun eerzucht.
Wegens het uitzonderlijk
slechte weer heeft de N.T.S. beslo
ten om in de resterende vakan
tieweken speciale programma's
uit te zenden op die middagen,
waarop geen uitzendingen
plaats hebben, maar het weer
volgens verwachting slecht zal
zijn.
