Lawine klachten over vliegverkeer
DE LEDE, AL FIJN EN DANSENDE KATTEN
Sigma Coatings weg uit Alphen
DE TIJD,
VAN TOE Ni
Het ondankbare natuurbeheer en
een lompe actie van de minister
Commissie Geluidhinder opgeschrikt door duizenden telefoontjes
PAGINA 8
REGIO
MAANDAG 30 JULI 1990
Gedeputeerde in een kano door de bollenstreek
Van c
s redacteur Meindert van der Kaaij
LEIDEN - "Je hoort nu helemaal niets", zegt Peter van Heemst dobberend in een kano.
"Ja, stilte is in de Randstad een schaars artikel". Van Heemst is voor de PvdA gedeputeer
de van de provincie Zuid-Holland, of, zoals hij aan zijn moeder uitlegde, een soort wethou
der van de provincie. Behalve stadsvernieuwing en volkshuisvesting gaat hij over recrea
tie en landschapszorg.
Hij bekent geen goede kanoer te
zijn, ondanks het feit dat onder zijn
bewind vier kanoroutes in de Duin
en Bollenstreek zijn uitgezet. De
eerste streken vanaf het kanover
huurbedrijf aan de Dwarswatering-
kade, gaan problematisch. Samen
met vriendin tolt Van Heemst met
de tweepersoonskano op het water
rond. "Dit is typisch een bezigheid
om echtelijke twisten mee te krij
gen", zegt Van Heemst na wat ste
kelige opmerkingen over en weer.
De 38-jarige Van Heemst brengt
dit jaar de vakantie door in zijn ei
gen provincie. Tijdens zijn werk
kwam hij zoveel mooie plaatsen te
gen dat die hij die nu wel eens op
zijn gemak wil bekijken. Daarnaast
heeft het doorbrengen van een va
kantie ook andere voordelen, blijkt
als hij na het kanoën op het terras
van Café 'Ut Dobbertje' een gesprek
aanknoopt met een ras-Leidenaar.
"In Griekenland of Portugal hoefje
zo iets niet te verwachten. Je
spreekt de taal immers niet".
Lompe actie
Zijn vakantie kon hij vorige week
makkelijk onderbreken voor het
schrijven van een boze brief aan mi
nister Maij-Weggen. In het NOS-
journaal legde hij uit dat de minister
van verkeer en waterstaat de enor
me mottoborden - die op het gevaar
wijzen van te hard rijden - langs de
snelwegen maar moest weghalen,
als ze niet zoals iedereen daarvoor
een ontheffing aanvraagt.
"Een stunt omdat het nu kom
kommertijd is? Ben je gek. We heb
ben gereageerd op een lompe actie
van de rijksoverheid. Het is voor
ons een doodserieuze aangelegen
heid", zegt Van Heemst. "Moet je
nagaan, ik weet nu niet eens hoe
veel en waar de borden staan. Dat is
allemaal op eigen houtje neergezet.
Dat kan natuurlijk niet".
De provincie Zuid-Holland heeft
sinds 20 jaar een zogenaamde land
schapsverordening waarmee de
provincie wil voorkomen dat langs
wegen een oerwoud van borden en
reclamezuilen verrijzen. Een bedrijf
dat zonder vergunning een bord
langs de openbare weg plaatst,
krijgt de provincie op zijn dak. "Het
is een verdomd ondankbare taak
om dat te handhaven. Er onstaat
vaak met bedrijven ruzie over. Het
is begrijpelijk dat bedrijven een
bord willen, omdat klanten hen
makkelijker kunnen vinden. Bo
vendien is het commercieel interes
sant op die manier reclame te ma
ken".
Twee maten
Volgens Van Heemst is het onmo
gelijk dat de provincie voor het rijk
dan wel even een oogje dicht zal
knijpen. "De rechter zou ons in het
ongelijk stellen omdat we met twee
maten meten". Op de achtergrond
speelt ook mee dat Rijkswaterstaat
heel kritisch is wanneer de provin
cie eens vraagt om verwijsborden,
met het argument dat dat de ver
keersveiligheid zou aantasten.
"Ik heb uit de krant vernomen dat
de minster met ons om de tafel wil
gaan zitten voor een oplossing. Wij
willen de borden vermijden in land
schappelijk kwetsbare gebieden
waar ze, hoe sympathiek de actie
ook is, een storende factor
schuurtjes of andere bouwwerken
verschijnen. Die zijn voor de eige
naars wel prettig, maar maakt de
vaarroute voor recreanten en touris-
ten er- toch heel wat minder op",
meent de geboren en getogen Rot
terdammer die gaandeweg de tocht
de slag van het kanoën te pakken
dreigt te krijgen.
De provincie Zuid-Holland wil de
komende vier jaar aandacht schen
ken aan het aanleggen van ruiterpa
den, die er nu in onvoldoende mate
aanwezig zijn. Zeker als dat vergele
ken wordt met kano-, fiets- en wan
delroutes. De provincie spant zich
in om binnen een periode van 10
jaar ongeveer 1000 kilometer aan re
creatieve routes aan te leggen.
"Daarvan is nu circa de helft bin
nen", zegt Van Heemst.
Een PvdA'er die ruiterpaden wil
aanleggen? "Ach welnee, dat paar-
desport een kaksport is en alleen
weggelegd voor rijke mensen, is zo
achterhaald. Zelf hou ik ook niet
van paardrijden. Ik weet echter ze
ker dat we heel veel mensen in grote
steden die een plekje op een mane
ge hebben, hiermee een groot ple
zier doen", aldus Van Heemst.
Het heeft bovendien ook voorde
len voor andere recreanten, meent
Van Heemst. Nu is het zo dat ruiters
Gedeputeerde Van Heemst doet verwoede pogingen zijn kano in het gareel
krijgen".
.bij gebrek aan een goede route, bui
ten de paden gaan en zo natuur
schoon kapot maken. Bovendien le
veren ruiters met paarden die ge
bruik maken van de wegen of fiets
paden, niet zelden gevaarlijke situa
ties op. Probleem is wel dat de aan
leg en onderhoud van paden kost
baar is in het drassige Zuid-Hol
land. Vandaar dat de provincie alles
aanlegt en dat de paardenliefheb
bers zelf de paden onderhouden.
Naast de ruiterpaden wil Van
Heemst, die sinds '87 gedeputeerde
is, wat doen aan de gebrekkige be
wegwijzering op gebied van recrea
tie. "Dat is gewoon een puinhoop in
Zuid-Holland. Iedëre gemeente en
recreatiegebied heeft een eigen sys
teem van wegwijzers. Dat is heel on
gastvrij en toeristenonvriendalijk.
Dat is me nog duidelijker geworden
tijdens deze vakantie. Je zoekt je
soms rot". In het najaar komt de
provincie met een plan van aanpak
om samen met gemeenten, 'kamers
van koophandels, vw's, etc. een
uniforme bewegwijzering te ma
ken.
Van Heemst is nog niet uitgeke
ken op zijn werk ais gedeputeerde.
Hij kwam 12 jaar geleden als jongste
lid in de provinciale staten, verge
lijkbaar met de gemeenteraad. "En
nu ben ik nog één van de jongere le
den".
Het moet natuurlijk ook een eenma
lige actie zijn en het formaat kan
ook wel een beetje minder", aldus
Van Heemst.
Het belang van de handhaving
van de verording blijkt volgens Van
Heemst overduidelijk tijdens de ka
notocht over de Dwarswatering,
een zijtak van de De Zijl die zich om
Leiderdorp heen in de richting van
de rijksweg A-4 slingert. Langs bij
na de hele route zien we rietkragen
en stukjes natuur.
"Zonder zo'n verordening was dit
landschap allang vervuild", zegt hij
om zich heen kijkend. "Dan zie je
binnen de kortste keren overal
langs de waterkant aanlegsteigers,
AMSTERDAM - Schiphol spreekt van een record,
heeft in juni van dit jaar bij- Nooit eerder werden zoveel
om met nan
keer via ee
uitvliegen.
En dat gaf de geweldige golf a
drieduizend klachten klachten opgetekend. De
over geluidoverlast te ver- CGS wordt maandelijks met klachten die niemand had
werken gehad. De Commis- gemiddeld 250-300 klachten
uit Heemstede ben daar best begrip voor. Maar we
hebben ook begrip voor de proble-
de verkeersleiding op
Ook in Leimuiden wordt in toene
mende mate hinder ondervonden Schiphol".
Personeel gaat mee naar Amsterdam
sie Geluidhinder Schiphol benaderd over te veel la
waai, dat het vliegverkeer
produceert.
ALPHEN AAN DE RIJN - Ook de
poedercoatingproduktie van Sigma
Coatings in Alphen aan den Rijn
verhuist naar het nieuwe fabrieks-
en onderzoekcentrum dat' Sigma
momenteel bouwt in het westelijk
havengebied van Amsterdam. Dat
heeft de directie van Sigma onlangs
besloten. Eerder werd al bekend dat
de produktielijnen van huis-, tuin
en keukenverf en van speciale verf
soorten uit Alphen naar Amster
dam zouden verhuizen.
De fabriek in Amsterdam moet
drie Sigma-vestigingen, in Alphen
aan den Rijn, Zaandam en Zeist
gaan vervangen. Het nieuwe com
plex wordt volgend jaar opgeleverd
en de verhuizing van de drie Alp-
hense produktiesectoren wordt ook
in 1991 verwacht.
Aanvankelijk leek het erop dat de
produktie van poedercoating, on
der meer gebruikt in de witgoed-in
dustrie, in Alphen zou blijven. De
directie heeft getracht elders in Eu
ropa een fabriek van poeder-
coatings te vinden die öf kon wor
den overgenomen, öf waarmee
nauw kon worden samengewerkt.
De fabriek in Alphen kan niet zo
maar blijven voortbestaan. Met het
oog op de Europese eenwording in
1992 is een vergroting van de jaar-
produktie van 2000 ton nu naar
meer dan 4000 ton noodzakelijk.
Hiervoor is samenwerking met een
ander nodig. De Alphense fabriek
ligt in een woonwijk en uitbreiding
van de produktie is daar op den
duur onmogelijk.
Omdat er geen gegadigde in Eu
ropa is gevonden, heeft de directie
Recreatiedag in
Reeuwijkse Hout
REEUWIJK - In de Reeuwijkse
Hout wordt op zondag 5 augustus
een recreatiedag gehouden in het
kader van de actie 'Zuid-Holland,
groot in groen'. Van 11.00 tot 17.00
uur zijn er tal van activiteiten, vari
ërend van een watersportspektakel
tot het meerijden in een speciale re-
creatietrein. Vanaf 14.00 uur treden
er twee clowns op.
De Reeuwijkse windsurfclub
houdt open huis. Bovendien is tij
dens de dag de provinciale recrea
tiebus aanwezig waar folders ver
krijgbaar zijn over wandelen, kano
varen en fietsen in de provincie.
Ook de Uit-in Zuid-Holland agenda,
waarin alle activtieiten voor het he
le jaar staan opgenomen, is in de
bus verkijgbaar.
De dag is georganiseerd door het
natuur- en recreatieschap Reeuw
ijkse Plassen, de provincie Zuid-
Holland, de Stichting Sportief Ak-
tief en de Windsurfclub Reeuwijk.
De komende maanden houden ook
andere recreatieschappen dergelij
ke recreatiedagen. Doel van de da
gen is het onder ogen brengen van
de (vele) mogelijkheden die de
Zuidhollandse recreatiegebieden.
van Sigma besloten ook de poeder-
coating-produktie naar de hoofd
stad over te brengen. Bij het oor
spronkelijke bouwplan voor de fa
briek is hiermee geen rekening ge
houden, zodat er alsnog een be
drijfshal naast de geplande fabriek
moet worden gebouwd. Hiermee is
een extra investering van 7 miljoen
gulden gemoeid waardoor het in
vesteringsbedrag van de hele Am-
Het merendeel van de klachten -
ruim 2300 - was een gevolg van het
opstarten van vliegtuigen op de
Kaagbaan, meldt de CGS. De klach
ten schoten omhoog nadat in de- last van de geluidhinder hadden,
cember van het vorig jaar op de
luchthaven een radiobaken was
miljoen verplaatst. Dit was nodig, zo vertel-
aldus de CGS-woordvoerster. Eén
van de nieuwe uitvliegroutes, zo
bleek later, voerde precies over Rij-
senhout. De Rijksluchtvaartdienst
paste de routes tot twee keer toe aan
waarna de klachtenstroom vanuit
dit dorp in Haarlemmermeer gelei
delijk afnam. Maar in juni kwamen
er nog altijd meer dan tweehonderd
telefoontjes
door het te ruim uitvliegen i
routes naar het zuiden en het zuid
oosten. Er werden in juni hierover
104 klachten bij de commissie inge
diend. Lesvluchten veroorzaakten
"We staan echt niet te trappelen
m de routes opnieuw te verande-
sn. Bovendien kun je dat niet zo
ïaar in een maand regelen. Zodra
r iets aan het uitvliegen verandert,
ten die werden veroorzaakt door Rijksluchtvaartdienst wordt wel
i toenemend gebruik van de Aal- druk overleg gepleegd om te kijken
sterdamse fabriek op
gulden komt. een Woordvoerster
De 30 personeelsleden die bij de missie vanmorgen, vanwege bouw-
poedercoatingproduktie betrokken werkzaamheden op de luchthaven,
zijn gaan, net als hun 60 collega's Het baken, een schakel waarmee
van de verfafdelingen, allemaal mee
naar Amsterdam. Volgens de direc- en bet luchtruim in worden gepraat,
tie is hierover al geruime tijd gele- zou a^s gevolg van deze bouwactivi-
den overeenstemming bereikt met feiten te veel worden ingebouwd
zowel de ondernemeningsraad als terwijl dit vrij moet staan. Door de
de vakbonden. verplaatsing was het noodzakelijk
Lawine
Een opvallende toename geeft de
klachtenlawine uit Bennebroek en
omgeving te zien. Het verplaatsen
smeerbaan. Uit Oegstgeest
sterdam kreeg de
klachten, uit Amstelveen 68 en uit
Badhoevedorp 42. Er waren 173
klachten over nachtvluchten.
De woordvoerster van het CGS
het radiobaken veranderde het verklaarde vanmorgen dat de
missie 'natuurlijk' geschrokken is
van zoveel klachten. "Niet leuk", zei
ze. "Het is tenslotte de bedoeling
dat geluidoverlast door vliegver-
teerd'. Het leidde in juni tot niet keer zo veel mogelijk wordt be-
minder dan 1714 klachten. Uit Hille- perkt. We doen dan ook ons best om
gom kwamen 58 telefoontjes, uit daar wat aan te doen want we heb-
Het ontstaan van oude straatna
men is vaak veel duidelijker dan
het ontstaan van oude plaatsna
men. Over het algemeen zijn
plaatsnamen ook ouder. Straat
namen herinneren dikwijls aan
het bedrijf dat bewoners van deze
straat in vroeger tijd uitoefenden.
Hiervan zijn ook in Leiden tal
loze voorbeelden te vinden, bij
voorbeeld: de Voldersgracht, de
Wielmakers- en Mandenmakers-
steeg. Veel straatnamen houden
ook de herinnering levend aan an
dere economische aktiviteiten
die honderden jaren geleden daar
plaatshadden, bijvoorbeeld: Vis
markt, Botermarkt, Garenmarkt
en Korenbrug. We zeiden het al,
plaatsnamen zijn vaak ouder dan
straatnamen. Deze namen gaan
terug naar een nog verder afgele
gen tijd, naar de tijd waarin een
plaats ontstond. Soms zijn plaats
namen al zo oud, dat niemand
meer begrijpt wat ze betekenen.
Dat gaat niet altijd op. De naam
Amsterdam laat zich vrij simpel
verklaren. Deze stad is ontstaan
bij een dam in de Amstel.
Soms is de uitleg van het ont
staan van een naam heel verras
send. Wist u dat Woubrugge en
Venlo hetzelfde betekenen?
Woubrugge is ontstaan uit
'Woud-broek', dit betekent bos-
ven. In het woord Venlo betekent
lo bosachtig terrein. Venlo bete
kent dus Veen-bos.
Maar wat moet je nu aan met
een naam als Katwijk. Over deze
naam is in vroeger tijden heel wat
getobd en gefantaseerd. In oude
boeken kom je nog het verhaal te
gen van katten die op deze plaats-
/wijlc kwamen dansen.
Tegenwoordig neemt men aan
dat het woord kat vroeger een
mannennaam is geweest.
Het woord wijk is natuurlijk
geen probleem, dit woord kennen
we ook nu nog. Vrij vertaald zou
je dus kunnen zeggen dat Katwijk
in vroeger eeuwen de plaats was
waar de heer Kat woonde. Wie dit
was, wat hij deed, we weten het
niet. Het is mogelijk dat hij in de
toenmalige wildernis de enige
man was, die daar woonde.
Nul
Ook het ontstaan van de naam Al
phen is niet duidelijk. In vroeger
eeuwen bevond zich aan beide
kanten van de Rijn een bos. Dit
Am- of er op zo kort mogelijke termijn
wat aan de klachten kan worden ge
daan".
Het verleggen van de uitvliegrou
te op Schiphol is mede gedaan op
verzoek van enige wethouders van
de gemeente Haarlemmermeer om
woningbouw in Nieuw-Vennep te
kunnen plegen, zo vertelde de CGS-
woordvoerster. Enkele jaren gele
den vlogen de vliegtuigen tussen
Hoofddorp en Nieuw-Vennep door
en waren er maar weinig klachten.
"Maar", zegt ze, "toen werd er niet
zo veel gevlogen als nu. Bovendien
worden mensen er nu attent op ge
maakt dat ze kunnen klagen als
vliegtuigen veel hinder veroorza
ken. Ze doen dat ook. In dit geval
zoeken we zeker naar een goede op
lossing".
men kende van enkele oude Ro
meinse kaarten. De naam
Lugdunum zou dan de naam zijn
van een verhoging in het land
schap, waar de Keltische god Lug
werd vereerd.
Klopt niet
De Leede bij Warmond, kort na de eeuwwisseling.
bos was nogal moerassig en daar
door slecht toegankelijk. Gewone
reizigers waagden zich liever niet
in dit gebied. Je liep kans in het
moeras weg te zakken, ten prooi
te vallen aan wilde dieren of in
handen te vallen van rovers. Als
je toch noodgedwongen dit bos
waarheidsgehalte is hoogstwaar
schijnlijk nul.
Met fantaseren vind je vaak leu
ke oplossingen en veel mensen
kan het dan weinig schelen dat er
van zo'n verhaal weinig of niets
klopt.
Ook oude scheldnamen ziin
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
moest doortrekken was een gids
absoluut noodzakelijk. Als een
reiziger met bevende knieën de
grens van het bos bereikte, riep
hij "Al Fijn". Op deze manier zou
volgens de legende de naam Al
phen zijn ontstaan.
Een leuk verhaaltje, maar het
vaak ondoorzichtig. Zutphenaren
worden 'Mikken' genoemd.
De inwoners van Meppel 'mug-
gespuiters'. Middelburgers
'maanblussers' en Delftenaren
'kalverschieters'. De laatste naam
is misschien geboren in de perio
de van Leidens beleg. De Prins
van Oranje leidde het verzet tegen
de Spaanse troepen vanuit Delft.
Geen wonder dat de inwoners
van deze stad bevreesd waren
voor een Spaanse aanval op de
stad. Op een nacht lijkt dit mo
ment gekomen. Grote opwinding
en alle weerbare mannen werden
naar de muren en wallen van de
stad gedirigeerd. De volgende
morgen blijkt een kalf de oorzaak
te zijn van alle opwinding. Sinds
deze gebeurtenis worden Delfte
naren 'kalverschieters' genoemd.
U hebt gelijk, we bevinden ons
met dit soort verhalen nauwelijks
binnen de grenzen van de ge
schiedenis, maar in het rijk van
sagen en legenden.
Ook over het ontstaan van de
naam Leiden is veel te doen ge
weest. Men wilde de Sleutelstad
een eerbiedwaardige geschiede
nis geven en probeerde het ont
staan van de stad te herleiden tot
de Romeinse tijd. Leiden zou
overeenkomen met Lugdunum
Batavorum, een nederzetting die
In Leiden vond men zo'n verho
ging in de heuvel waarop De
Burcht is gebouwd. Ook dit ver
haal klopt niet. De burchtheuvel
stamt uit de middeleeuwen en ze
ker niet uit de Romeinse tijd.
Afgaande op bodemvondsten
is het waarschijnlijker dat bij Kat
wijk in plaats van bij Leiden een
Romeinse nederzetting heeft be
staan. Lugdunum Batavorum
moet hoogstwaarschijnlijk dich
ter bij de kust worden gezocht.
Weer een verhaal ter ziele en op
welke manier moet dan het ont
staan van de naam Leiden wor
den verklaard?
Het ontstaan van het woord
Leiden hangt samen met het
woord Lede en dit betekent wa
terloop of waterlopen.
Een toepasselijke naam, Lei
den lag op de plaats waar vier wa
terlopen samen kwamen. Uit het
noorden de Mare, vanuit het oos
ten twee Rijnarmen, die weer sa
menvloeiden op de plaats waar
Leiden is ontstaan.
Toen de stad begon te groeien
werd door het graven van de Vliet
een vaarweg geschapen in zuide
lijke richting.
De Mare was vroeger een van
de zijtakken van de Oude Rijn,
die in rechtstreekse verbinding
stond met de Haarlemmermeer.
De Mare werd vroeger ook wel
Lede of Lee genoemd. Bij War
mond ligt nog een water met deze
naam. We zeiden het al, Lede leid
de tot Leithon, Leiten en later
Leyden.
In de 14e eeuw lag ten noorden
van de Oude Rijn het Marendorp,
dat pas in 1355 deel ging uitma
ken van Leiden.
Leiden was toen al aan het
groeien. In de 13e eeuw was de
stad niet meer dan een nederzet
ting van zo'n honderd families,
gelegen tussen de Rijn en het Ra
penburg, de stadsgracht.
In Leidse straatnamen als
Mare, Lange Mare en Stille Mare
vind je de herinnering aan de
Mare en het Marendorp terug.
BRAM VERHOOG
©IJÖJllÊtthtë
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Bij het afbreken van de houten
schouwburg tent der heeren Van
Lier te Leiden brak hedenna-
middag om vijf uren de zwie
ping van het takeltoestel, waar
mede de zware balken naar be
neden werden gelaten. Door dit
breken kreeg een der werklie
den, zekere L., een zwaar stuk
hout tegen het voorhoofd, zóó,
dat de werkman met geweld te
gen den grond werd-geslagen en
bovendien aan het voorhoofd
eene verwonding kreeg, waaruit
het bloed stroomde. Bewusteloos
werd hij naar eene in het Rapen
burg liggende en tot de tent be-
hoorende schuit gedragen, waar
men hem met water en azijn bij
bracht en de wond afwaschte,
waarna bleek dat deze eene vrij
groote, doch niet gevaarlijke
snede was. Toen hij weer zoo ver
was, dat hij op de beenen kon
staan, ging iemand met hem
naar een apotheker, die hem een
pleister op de wond legde. Ver
volgens, na het hevige bloedver
lies en met het gezwachtelde
hoofd opnieuw aan het werk wil
lende gaan, werd hij naar huis
gezonden.
Vijfentwintig jaar geleden:
Rinus Israel is geen opperman
meer in dienst van de gemeente
Amsterdam. Hij is met ingang
van heden van werkkring ver
anderd. Hij is in dienst getreden
van DWS, de Amsterdams eredi
visieclub. Israel is nu van beroep
voetballer en heeft de mogelijk
heid om in een jaar een bedrag
te verdienen dat varieert van
12.000 tot 20.000 gulden, al naar
gelang de prestaties van DWS in
de komende voetbalcompetitie
zullen zijn. Met voetbalinterna
tional Israel zijn 16 andere spe
lers in leeftijd tussen de 17 en 30
jaar in volledige dienst van
DWS; zij mogen geen andere be
trekking aanvaarden. Tegen
over het salaris dat de voetbal
club hen betaalt moeten zij de se
rieuze uitoefening van het voet-
balberoep stellen.
