Leidsch Dagblad | 1990 | 30 juli 1990 | pagina 3

Kamer praat
over vorming
kernkabinet

Zandvoort bindt strijd cum met

Controle registers maakt
eind aan 'zwarte handel'

Graanboeren
gaan over tot
noodverkoop

Kort geding schippers
tegen minister Maij

'Nepbom' bij
kantoor krant
in Groningen

MAANDAG 30 JULI 1990

PAGINA 3

Bestuur door paar zware ministers

DEN HAAG (GPD) De Tweede Kamercommissie voor
staatkundige vernieuwing bespreekt vergaande voorstel
len om het bestuur van Nederland te wijzigen, de parlemen
taire controle te verbeteren en de burger nauwer te betrek
ken bij de politiek. Zo praat de commissie, onder leiding
van Kamervoorzitter Deetman, over het voorstel om een zo
genoemd 'kernkabinet' op te richten, waarin slechts een
zeer klein aantal 'zware' ministers zitting heeft.

AMSTERDAM (ANP) - De ver-
koop van gestolen goederen zoals
autoradio's op 'tweede hands-mark-
ten' valt eenvoudig te bestrijden. De
politie hoeft slechts te dreigen met
controle van registers van handela
ren. Dat blijkt uit het onderzoek 'De
rondedans om de heling: onderzoek
naar de effecten van registercontro-
le op de markten van Kasterburg",
uitgevoerd door de juridische facul
teit van de Vrije Universiteit in Am
sterdam.

Het onderzoek is gehouden in op
dracht van de Stuurgroep bestuur
lijke Preventie Criminaliteit van de
ministeries van binnenlandse zaken
en justitie. De onderzoekers, cultu-
reel-antropoloog J. van Oers en een
student criminologie, hebben
maandenlang gesprekken gevoerd,
pseudo-handel bedreven en rond
gelopen op een "grote markt" er
gens in Nederland die zij in het rap
port geheim houden en 'Kaster
burg' noemen.

Veel van de tweedehands-mark
ten hebben een slechte naam omdat
gehandeld zou worden in gestolen

goederen. In 'Kasterburg' is vanaf
september vorig jaar een zoge
noemde registercontrole opgeno
men in de Algemene politieverorde
ning (APV) om dit tegen te gaan.
Het verplicht stellen van een derge
lijk opkopersregister voor tweede
hands audio- en videoappratuur,
waarbij elke opkoper verplicht is bij
te houden van wie hij koopt of aan
wie hij verkoopt, moet inzicht bie
den in de goederenstromen van
rommelmarkten.

Omdat het register door de politie
gecontroleerd kan worden zou op
deze manier een bijdrage kunnen
worden geleverd aan de handel in
gestolen goed. Kopers en verkopers
staan immers geregistreerd met de
nummers van de legitimatiebewij
zen die verplicht getoond moeten
worden.

Volgens de onderzoekers heeft de
registercontrole zijn uitwerking op
"de markt van Kasterburg" niet ge
mist. Van Oers: "De verschuivingen
waren duidelijk zichtbaar. De han
delaren raakten geprikkeld en
praatten erover. Zij hadden totaal
geen zin in al die rompslomp en be
schouwen hun markt als een 'vrij
markt' waarbij overheidsinventie
uit den boze is", aldus Van Oers.

Toen een pseudo-koper (de stu
dent) een "verdachte" radio aan
bood voor een aantrekkelijk prijsje
vroegen veel handelaren om zijn le
gitimatiebewijs of een rekening van
het apparaat. De invoering van de
plicht ging gepaard met het ver
dwijnen van de markt van een aan
tal handelaren. Nog opvallender
was echter dat het aanbod op de
markt veranderde. De ongeregelde
handel in tweedehands auto-radio's

en audio- en videoapparatuur ver
dween bijna geheel. Dit in tegen
stelling tot het aanbod van nieuwe
produkten waarvoor geen register
controle bestond, en dat een duide
lijke stijging te zien gaf.

Door deze en andere methoden
proberen de handelaren aan de aan
dacht van de controleurs te ont
snappen. Niettemin is er door de re
gelmatige controle een "redelijke"
discipline ontstaan bij de handela
ren wat betreft registratie, zo con
cluderen de onderzoekers. Op
grond daarvan pleiten ze voor uit
breiding van de registercontrole tot
andere categorieën van de handel.

Van Oers zegt zich „te pletter" te
zijn geschrokken toen hij de eerste
keer over de onderzochte markt
liep. "Alle vooroordelen werden be
vestigd. Er lagen autoradio's waar,
en echt niet alleen bij wijze van
spreken, de stukken dashboard nog
aan vastzaten. Het viel ons tegen dat
Kennelijk klakkeloos deze bepaalde
handel bedreven kon worden", al
dus de onderzoeker. De (dreiging
met) registercontrole maakte echter
snel een eeinde aan die 'handel'.

Hoge Veluwe stelt
fietsdiploma in

OTTERLO (ANP) - Het Natio
nale Park de Hoge Veluwe wil
volgend seizoen voor buitenlan
ders een fietsdiploma instellen.
Buitenlanders kunnen dat 'ver
dienen' als zij met een witte
fiets, die het park beschikbaar
stelt, een bepaalde toeristische
route door het park afleggen.
Dat heeft woordvoerder W.
Alings gistermorgen bekendge
maakt.

De Hoge Veluwe is op het idee
gekomen door het overweldi
gende succes van de gratis witte
fietsen tijdens de Van Gogh-te-
keningententoonsteling in het
Kröller-Müllermuseum. De ten
toonstelling was gisteren voor
het laatst te zien. Alings: "Voor
al opvallend is daarbij het ge
bruik van de witte fietsen. We
hebben de zeshonderd beschik
bare fietsen 250.000 keer ver
huurd, waarvan 100.000 keer
aan buitenlanders. Italianen,
Fransen en Japanners hebben
we hilarisch door het park zien
zwalken; duidelijk voor het
eerst van hun leven op de fiets.
Er is onder de buitenlanders, en
vooral onder de "fietsvreemde"
naties, een stormloop op de fiet
sen geweest. Daarom lijkt het
ons leuk volgend jaar een diplo
ma uit te reiken

AMSTERDAM Wendy Blauw uit Amsterdam liet haar hondje Sheila (een Australische veehond) dit weekein
de tijdens de keuringen voor de WK Rashonden in de Amsterdamse Rai niet aan haar lot over. Wendy nam in het
hok plaats en wachtte samen met Sheila de uitslag af. In totaal namen zo'n 4.200 rashonden deel aan aan het drie
daagse wereldkampioenschap. (foto Anp>

ALKMAAR (GPD) - Bij veel ak
kerbouwers is de financiële nood zo
hoog gestegen dat zij gedwongen
zijn het graan, dat nu wordt geoogst,
onmiddellijk te verkopen. Behalve
druk op de prijzen door de uiterma
te goede tarweoogst in Europa, ont
staat nu een extra prijsdrukkend ef
fect door de 'noodverkopen'. De te-
lersprijs, die het afgelopen seizoen
net boven de veertig gulden lag, is
inmiddels met drie gulden of meer
per honderd kilogram gedaald.

Ook voor de toekomst verwach
ten veel graanboeren dramatische
ontwikkelingen. De oogst die nu in
Europa wordt binnengehaald, ligt
ver boven het vastgestelde produk-
tieplafond van 160 miljoen ton (er
worden oogstcijfers genoemd van
170 miljoen ton graan). Dat bete
kent voor het volgende seizoen, vol
gens de EG-regels, een automati
sche prijsverlaging van 3 procent.
Prijsondersteunende maatregelen
worden niet verwacht omdat de EG
juist een einde wil maken aan de
overproduktie.

Ruim 60 procent van de graan
handelaren is bereid de boete over
te veel geproduceerd graan op een
aparte rekening voor de boeren te
zetten. Voorzitter Leeuwma van de
hoofdafdeling akkerbouw van het
Landbouwschap, stelde dat op een
bijeenkomst van akkerbouwers in
Friesland. Officieel moeten de han
delaren de zogenaamde 'medever
antwoordelijkheidsheffing' inhou
den op de graanprijs die ze aan de
boeren betalen en vervolgens afdra
gen aan de EG. Omdat er echter nog
steeds geen verbetering in de akker
bouw zit, hebben de boeren ge
vraagd het geld opzij te zetten.
Voorzitter Hakvoort van de Land
en Tuinbouwbond LTB vindt dit
geen oplossing. "Ik zie het als een
sociaal protest. Nederland draagt
die heffing altijd keurig af. Ik vraag
me af of andere landen dat ook zo
netjes doen".

Erger vindt hij het dat niets is te
recht gekomen van de beloften van
landbouwminister Braks aan de ak
kerbouwers, die begin dit jaar actie
hebben gevoerd. Braks beloofde
dat de graanprijs op hetzelfde ni
veau zou blijven als in 1989. "In de
praktijk blijkt nu dat de handel zich
daar allemaal weinig van aantrekt",
zo verwijst Hakvoort naar de huidi
ge daling van de graanprijs.

ADVERTENTIE

Naast het voorstel voor een 'kernka
binet' wordt ook over de mogelijk
heid gesproken om een aantal de
partementen samen te voegen.
Maar duidelijk is dat het voorlopig
om ideeën gaat, die nog ter discus
sie staan. De komende maanden zal
de commissie ze zeer waarschijnlijk
nog bijstellen waarna ze eind dit
jaar tot minder verstrekkende voor
stellen zullen leiden.

De commissie kwam vorig jaar op
initiatief van D66-voorman Van
Mierlo tot stand en zou aanvanke
lijk alleen een aantal 'vraagpunten'
op papier zetten. Nu blijkt dat de le
den, de fractievoorzitters van de
grote partijen, dit najaar met uitge
werkte voorstellen willen komen.

Al eerder werd bekend dat de
commissie-Deetman zich beraadt
over het Nederlandse kiesstelsel.
Naar verluidt wordt invoering van
het Duitse systeem bekeken, een
stelsel dat de kiezer nauwer bij het
landsbestuur betrekt. In dat stelsel

GRONINGEN (GPD) - Een 'nep-
bom' in een fietstas die bij het kan
toor van het Nieuwsblad van het
Noorden in de Groningse binnen
stad was geplaatst, heeft gister
nacht voor overlast gezorgd. De om
geving werd afgezet en een paar
mensen moesten uit hun huis. Pas
toen de Explosieven Opruimings
Dienst (EOD) uit Culemborg was
gekomen, bleek dat het projectiel
niet van explosieven was voorzien
en konden de maatregelen worden
opgeheven.

De tas met de nepbom zou vol
gens een begeleidende brief, die
volgens de politie verder nagenoeg
onbegrijpelijk is, zijn geplaatst door
het onbekende Revolutionaire Cel-
lencommando Gudrun Ensslin. De
naam verwijst naar degeen die in de
jaren zeventig mede leiding gaf aan
de Westduitse terreurgroep Rote
Armee Fraktion, maar onbekend is
wie achter deze 'nieuwe' groep
schuil gaat.

Het tijdmechanisme en de ontste
king zaten zo professioneel in el
kaar, dat niet wordt uitgesloten dat
de nepbom door een expert in el
kaar is gezet. Het tijdmechanisme
zette twee autotoeters in werking.
Volgens de eerste indrukken kwam
de impuls daarvoor op dezelfde ma
nier tot stand als wanneer explosie
ven aan het mechanisme zouden
zijn gekoppeld. Toen de EOD het
projectiel tot ontploffing bracht,
bleek het mechanisme echter niet
van explosieven voorzien.

ETA

De politie is niet onder de indruk
van de aankondiging dat de Baski-
sche afscheidingsbeweging ETA
geen aanslagen meer in Nederland
zal uitvoeren. Die aankondiging
staat vandaag in De Telegraaf. Het
dagblad publiceert een gesprek met
de Bask Gorka Martinez. Hij zegt
dat de ETA met de aanslagen op
Spaanse doelen in Den Haag en
Amsterdam de Nederlandse rege
ring een lesje heeft willen leren na
de uitwijzing van twee Basken in
1979. "Wie is meneer Martinez? Wij
kennen hem helemaal niet", zegt de
Amsterdamse politiewoordvoerder
Wilting. "Misschien bestaat hij wel
en heeft het gesprek met een ver
slaggever van de Telegraaf ook
plaatsgevonden. Maar wij kennen
hem niet en het is wel komkommer
tijd", stelt zijn Haagse collega La-
terveer.

Zeeland

De Zeeuwse politie heeft het afgelo
pen weekeinde enkele tientallen il
legale kampeerders bekeurd. Vol
gens de politie is nog voldoende
plaats beschikbaar op de legale
campings. Overmorgen worden
twee illegale kampeerterreinen in
Westerschouwen ontruimd. De ei
genaren zouden daar al sinds 1986
stelselmatig veel te veel kampeer
ders toelaten. De gemeente heeft
voor de gedupeerde kampeerders
plaatsen gereserveerd op legale
campings.

Spoorbrug

Het treinverkeer tussen de stations
Groningen en Groningen-Noord is
zaterdag enige tijd gestremd ge
weest omdat de spoorbrug in het
traject niet goed dicht wilde. De po
litie vermoedt dat de brug ontzet
was door de hitte.

brengt de kiezer twee stemmen uit:
één op een landelijke partij en één
op een kandidaat uit de regio.

Ook het landsbestuur door het
kabinet wordt onder de loupe geno
men. Zo is het idee geopperd om
ministeries samen te voegen, in
combinatie met het afstoten van ta
ken naar de lagere overheden (pro
vincie en gemeenten) en privatise
ring van staatsdiensten.

Samenvoeging van departemen
ten wordt in de commissie als moei
lijk te realiseren gezien. De vorming
van een 'kernkabinet' lijkt eenvou
diger. Het aantal ministers zou dan
moeten worden verminderd, terwijl
het aantal staatssecretarissen flink
stijgt. De 'zware' ministers zouden
dan het landsbestuur op zich ne-

Hoewel het een commissie van de
Tweede Kamer betreft, mengen ook
kabinetsleden zich in de discussie.
Vooral premier Lubbers laat gere
geld van zich horen. Volgens inge
wijden zoekt Lubbers vooral moge
lijkheden om de taken van de pre
mier uit te breiden. Vooral de minis
ter van buitenlandse zaken (Van
den Broek) zou in dat geval terrein
moeten prijsgeven. Het is bekend
dat Van den Broek zich nogal eens
ergert aan de vergaande bemoeienis
van Lubbers met internationale
aangelegenheden. Lubbers op zijn
beurt meent dat zijn status wat
bleekjes is, vergeleken met die van
andere regeringsleiders.

Van ANP-verslaggever
Jan Witting

ZANDVOORT Twee jaar later
kan burgemeester M. van der Heide
zich er nog steeds boos over maken.
Ordinair aan zee, zo heette het stuk,
herinnert de eerste burger van
Zandvoort zich. Een aaneenschake
ling van negatieve en ongenuan
ceerde berichtgeving, oordeelt hij.
De hoofdredacteur heeft hij er nog
over onderhouden, en vanuit zijn
gemeente is een serie boze ingezon
den brieven afgevuurd op de
schrijfster. "Tja, we willen allemaal
wel eens op de cover van een opinie
weekblad, maar op deze manier
hoeft het natuurlijk niet".

De door Elsevier uitverkoren ge
sprekspartners schetsten indertijd
vrijwel allemaal een somber beeld
van Zandvoort als badplaats. Gieri
ge Duitsers en brutale Amsterdam
mers zouden het "mayonaisepu-
bliék" vormen waar Zandvoort het
van moet hebben. Veel dagjesmen
sen met meegetroonde koelboxen
en zakken chips, maar weinig ver-
blijfsrecreanten.

Identiteit

De toon van het verhaal viel wel
licht niet bij iedereen lekker, maar
dat er iets moet gebeuren met dé in
verval geraakte badplaats van Ne
derland erkent menigeen. "Verbe
tering van het produkt" en het
scheppen van een "eigen identiteit"
moeten ervoor zorgen dat Zand
voort een "internationale bad
plaats" wordt.

Het woord kwaliteit ligt de burge
meester in de mond bestorven. In
de praktijk moet het leiden tot het
aanbrengen "van een relatie tussen
het dorpscentrum en de kuststrook,
en het verbeteren van het centrum".
De burgemeester spreekt belerend:
"Er moet een samenhang komen

waardoor Zandvoort weer sfeer
krijgt, want die mis je hier nu. Door
de bombardementen in de oorlog is
Zandvoort nooit meer die oude,
vooraanstaande badplaats gewor
den. Het gebied moet charmanter*
gemaakt worden, de aankleding
moet beter. Bovendien moet de be
reikbaarheid van Zandvoort aange
pakt worden. Al met al vergt dat gi
gantische investeringen waar we
het bedrijfsleven dringend bij no
dig hebben. Het zal ook vele jaren
duren voordat allerlei plannen ge
realiseerd zijn. Maar omdat toeris

me steeds belangrijker wordt moe
ten we nu aan de slag".

Lang niet alle bedrijven staan uit
zichzelf op de stoep, popelend van
ongeduld om mee te werken aan de
revival van Zandvoort, zo onder
vindt Simon Paagman, directeur
van de een half jaar oude Stichting
Zandvoort Promotie. "Als ik
aanklop bij bedrijven, dan hoor je ze
denken: Zandvoort? Mmm, tja.
Want laten we eerlijk zijn: er is een
tijd geweest dat we hier ontzettend
veel mensen uit het Duitse Ruhrge-
bied en Amsterdamse onderwereld-

figuren kregen. Dat waren niet alle
maal mensen waar je trots op kon
zijn. Die tijd is volgens mij achter de
rug, maar het beeld bestaat nog wel
steeds. Als ik wat langer met die be
drijven spreek en vertel wat we pre
cies willen, dan worden ze toch wel
enthousiaster. Het zal inmiddels
toch duidelijk zijn dat Zandvoort er
niet alleen voor de Duitser en de
Amsterdammer is".

De upgrading van zijn gemeente
zou inderdaad wel eens tot gevolg
kunnen hebben dat het type toerist
verandert, vermoedt ook de burge

ROTTERDAM (ANP) - Een groot
aantal binnenschippers spant een
kort geding aan tegen minister Ma-
ij-Weggen (verkeer en waterstaat).
De schippers eisen dat de minister
het 'Akkoord van Gorkum' nakomt,
dat haar voorgangster Smit-Kroes
in juni 1988 afsloot met de toen ac
tievoerende schippers. Dit is zater
dag bijna eenstemmig besloten op
een vergadering van schippers in
Rotterdam.

De vergadering was belegd door
de 'Zes van Gorkum', de zes binnen
schippers die twee jaar geleden na
mens actievoerende schippers on
derhandelden met Smit-Kroes. De
Zes riepen de vergadering bijeen
omdat zij vinden dat van het ak
koord van Gorkum weinig of niets
is terug te vinden in het wetsont
werp Vervoer Binnenvaart, dat Ma-
ij-Weggen aan de Tweede Kamer
heeft gestuurd.

Zo zou volgens de Zes nog steeds
onduidelijk zijn wanneer een be
drijf de lading via de Schippers-
beurs (per toerbeurt) moet aanbie
den of de lading zelf mag vervoeren.

meester. Voorzichtig praat hij over
wat hij noemt "dit gevoelig onder
werp". Van der Heide meent dat
Zandvoort het vooral moet hebben
van toeristen die nu nog snel naar
befaamde buitenlandse stranden af
reizen. 'Zandvoort-nieuwe-stijl' zal
ook afvallers kennen, maar daar
over wil de burgemeester geen uit
spraken doen.

Maar na enig aandringen: "Zand
voort heeft de uitstraling dat alles
hier kan; dat het vaak een losgesla
gen bende is hier. We hebben het
imago van en goedkope badplaats.
Als we dat beeld bij kunnen stellen
dan zijn we al een eind op pad. Maar
het is te eenvoudig om te zeggen dat
straks alleen maar mensen met veel
geld naar Zandvoort komen. Maar
behalve dat we een nieuw publiek
hopen aan te trekken, zullen som
migen zich hier niet langer thuis-
voelen".

Keer op keer beklemtoont de bur
gemeester dat de veranderingen in
Zandvoort in nauw overleg met de
bevolking moeten plaatsvinden.
Naar zijn oordeel is het niet waar
dat het gemeentebestuur ervoor
kiest Zandvoort alleen te ontwikke
len als toeristengemeente zonder
voldoende rekening te houden met
de 16.000 inwoners. "Je kunt en
mag geen keuze maken, want je
bent èn woongemeente èn toeris
tengemeente. Ik weiger - in tegen
stelling tot wat sommigen wel eens
beweerd hebben - te bevestigen dat
mijn voorganger Zandvoort alleen
maar zag als woongemeente".

Promotie-directeur Paagman - als
enige werknemer zetelend op de
zolder van het VW-kantoortje - is
wel één van die "sommigen". De
huidige burgemeester kan in zijn
ogen weinig kwaad doen, maar zijn
voorganger heeft het er lelijk bij la
ten zitten, betoogt Paagman. Maar

De actie van twee jaar geleden was
juist gericht tegen het Rotterdamse
veevoederbedrijf Granaria dat van
de minister toestemming had ge
kregen om buiten de schippers-
beurs om lading te vervoeren.

Volgens de Zes worden in Maij-
Weggens wetsvoorstel zoveel uit
zonderingen genoemd op het sys
teem van evenredige vrachtverde
ling (de verplichting om lading via
de schippersbeurs aan te bieden),
dat gemakkelijk weer "een situatie
a la Granaria kan ontstaan."

De schippersbonden, die het ak
koord indertijd unaniem hebben
overgenomen, zijn ook ontevreden
over wat daarvan uiteindelijk in het
wetsontwerp is terecht gekomen.
Maar zij vinden de gang naar de
rechter niet de goede weg. De bon
den vinden dat op de Tweede Ka
mer druk moet worden uitgeoefend
om de tekst van het akkoord in de
wet opgenomen te krijgen. "En als
dat niet lukt, gaan we weer naar
Gorkum", zo stelt voorzitter Van
Roosmalen van de schippersbond
ONS.

ook ondernemend Zandvoort
vormt nu voor het eerst een een
heid, want voordat zijn stichting in
het leven werd geroepen kwam er
door persoonlijke tegenstellingen
weinig van de grond. "Nu wijzen de
neuzen voor het eerst dezelfde kant
op. Natuurlijk beseffen de onderne
mers dat ze als het ware ook in een
nu-of-nooit-positie zitten".

Het zou de Zandvoortse zakenlie
den volgens Van der Heide en Paag
man niet alleen om "poenpakken"
gaan. Het mag immers helder zijn:
een stukje service en kwaliteitsver
betering staan hoog aangeschreven.
Het moet toch mogelijk zijn dat de
Zandvoort-ganger gemiddeld meer
gaat besteden dan het schamele
tientje van vandaag de dag, laat de
burgemeester merken. De bouw
van een bungalowpark en nieuwe
hotels bezorgen de badplaats al dui
zenden gasten die langere tijd in
Zandvoort vertoeven dan degenen
die zich alleen gedurende de "bak-
uren" een plaatsje op het strand ver-

Om het imago weer wat meer ca
chet te geven tracht Paagman gedu
rende het hele jaar allerlei evene
menten te organiseren. "In de win
termaanden is het haast eng om
door het dorp heen te rijden, zo uit
gestorven is het. Dat spookbeeld
willen we hier niet", verzekert
Paagman. Hij heeft zijn bestuur toe
gezegd "deze job" in eerste instan
tie een jaartje te doen. Maar er is nog
zoveel te doen dat hij er nog wel een
paar jaar aan vast zal willen plak
ken. Af en toe komt hij nog wel eens
een somberling tegen die hem pro
beert wijs te maken dat Zandvoort
de trein allang heeft gemist. In volle
overtuiging zegt hij dan: "Je bent
nooit te laat. We zijn goed bezig, ook
al moet er nog veel gebeuren. Nee,
echt waar: Zandvoort is bezig met
z'n tweede jeugd".