Doorbraak bij overleg El Salvador Overleg Korea's heeft grote symbolische waarde Kritiek Havel op Waldheim Amerikaanse vrijgezellen leven twee jaar vrijwillig in glazen bol Akkoord over mensenrechten Castro dreigt contacten met Spanje te verbreken Coalitieregering DDR waarschijnlijk hersteld Cholera ontdekt in Roemenië VRIJDAG 27 JULI 1990 BUITENLAND PAGINA 7 Secretaris-generaal van de VN Ja- vier Perez de Cuellar zal peroonlijk iemand aanwijzen als hoofd van de mensenrechtencommissie in El Sal vador. Volgens het akkoord zal de VN-commissie ruime bevoegdhe den krijgen om stappen te onderne men die zij nodig acht om de men senrechten te beschermen. Om schendingen van de mensenrech ten onder de aandacht te brengen krijgt de commissie het recht om deze allemaal openbaar te maken. Daarnaast krijgt de commissie vrije toegang tot alle delen van het land en mag zij aanbevelingen doen aar de regering. In het akkoord staar verder maatregelen die moordaan slagen moeten verhinderen en dit het aantal verdwijningen, ontvoe ringen en martelingen moeten te rugdringen. Het akkoord tussen de regering van president Alfredo Christiani en de rebellen van het FMLN is het eerste concrete resultaat van het vredesoverleg tussen de twee partij- HAV AN A/BUENOS AIRES (Rtr/AFP/DPA/IPS) - De Cubaanse leider Fidel Castro heeft gisteren gezegd dat zijn land eventueel de di plomatieke betrekkingen met Spanje verbreekt vanwege de affai re rond de vluchtelingen in de Spaanse ambassade in Havana. Castro sprak tijdens een bijeen komst in Havana ter ere van de 37ste verjaardag van de mislukte aanval op de Moncada-kazerne, het begin van de revolutie op het eiland. De Argentijnse president Carlos Menem heeft inmiddels zijn bemid deling aangeboden in het conflict. Het is nog niet bekend of Cuba en Spanje op dat aanbod ingaan. "Of de relaties gehandhaafd blij ven, is afhankelijk van de afloop van het incident. Om wie weet wat voor reden zijn de Spaanse autori teiten met arrogantie en trots bond genoten geworden van de Verenig de Staten in de campagne van vij andschap en agressie tegen Cuba", aldus Castro tegen de honderddui zend toehoorders op het Revolutie plein in Havana. De Cubaanse leider herhaalde dat de 18 die hun toevlucht hebben ge zocht in de Spaanse ambassade, evenals de vier vluchtelingen in het gebouw van de Italiaanse vertegen woordiging, geen toestemming krij gen het land te verlaten. Castro zei dat, behalve zij die met geweld buitenlandse ambassades Estland Moskou is bereid onderhandelin gen te beginnen met Estland over de zelfstandigheid van de Baltische republiek. Hiermee heeft Moskou de eis laten vallen dat het Estse par lement eerst een aantal wetten be vriest voordat wordt onderhandeld. Tsjernobyl De betonnen mantel om reactor 4 van de Sovjetkerncentrale in Tsjer nobyl, waar in 1986 een kernramp uitbarstte, laat radio-activiteit door. Het beton wordt nog steeds aange tast door de energie die vanuit de re actor vrijkomt, aldus een oud-inge nieur van de centrale in een vraag- gespreek gisteren in de Süddeut- sche Zeitung. Massagraf De Mexicaanse politie heeft in een grot in de woestijn van Durango, in het westen van Mexico, een massa graf ontdekt met de lijken van der tig mensen, waarschijnlijk allen slachtoffers van met drugs samen hangende rituele moorden. Mexi caanse agenten van de narcotica- dienst stuitten op het massagraf in de woestijn terwijl zij op zoek waren naar drugs. Venezuela Het voltallige kabinet van Vene zuela is gisteren afgetreden op ver zoek van president Carlos Andres Perez, die daarmee de weg vrij wil de hebben om vandaag een nieuw kabinet te beëdigen. Besikci vrij De Turkse socioloog Ismail Besikci (55) is gisteren tijdens de vijfde zit ting van zijn proces in vrijheid ge steld. Er lopen nog strafzaken tegen hem wegens drie inmiddels verbo den 'separatistische' boeken over het Kurdenprobleem. en, dat in mei begon. Beide delega ties verklaarden bijzonder tevreden te zijn over het akkoord. Minister van justitie Oscar San tam aria noemde het een "goede vooruit gang" en rebellen-commandant Schafik Handal sprak van een "waardevol document". Hij waar schuwde echter dat hervorming van het Salvadoraanse militaire ap paraat de enige weg naar vrede is. Over het tweede thema van de af gesloten gespreksronde, de toe komst van het leger, is geen over eenstemming bereikt. Het FMLN eiste een grondige zuivering binnen het leger. Ook moet zij officieren wegzuiveren en militaire, paramili taire en politie-eenheden ontbinden die de mensenrechten hebben ge schonden. Voorstellen van de rege ringsdelegatie hierover werden door het verzet verworpen omdat zij niet ver genoeg gingen. De vierde gespreksronde wordt van 17 tot 22 augustus in Costa Rica gehouden. zijn binnengedrongen, alle Cu banen vrij zijn het land te verlaten, mits de Verenigde Staten, Spanje en andere Europese landen visa wil len verstrekken. "Een overeen komst kan met ons worden gesloten voor een vrije uittocht voor allen die weg willen". Castro zei ook dat de Verenigde Staten maar boten moeten sturen als zij menen Cubanen te willen op nemen die zeggen zich in Cuba ver volgd te voelen. Van AP-correspondent Gene Kramer WASHINGTON - Vandaag is het precies 37 jaar geleden dat de Ko reaanse oorlog eindigde met een wapenstilstand. In feite veranderde het conflict in een koude oorlog, die de relaties tussen Noord- en Zuid- Korea altijd heeft beheerst. Nu ech ter op veel plaatsen in de wereld een einde lijkt te komen aan de koude oorlog, menen deskundigen teke nen te zien dat het 38ste jaar sinds de wapenstilstand anders kan wor den dan de voorgaande 37. De Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken DeSaix An derson zei voor een gehoor van Con gresleden dat, ondanks de politieke veranderingen die het afgelopen jaar overal ter wereld hebben plaatsgehad, het Koreaanse schier eiland en de relaties tussen de VS en Noord-Korea nog steeds in het teken van de koude oorlog staan. Toch is volgens Anderson optimis me op zijn plaats, gezien recente ontwikkelingen in Korea. Volgens Anderson en andere ex perts ligt het vooral aan Noord-Ko rea of er wèl of geen doorbraak komt. Noord-Korea zit erg verlegen om westerse technologie en de rege ring staat onder druk om de in het slop geraakte economie weer op gang te brengen met geld dat nu nog aan het leger wordt besteed. Per jaar is 20 tot 25 procent van de begroting gereserveerd voor mili taire uitgaven. Van AP-correspondent Arthur Rotstein ORACLE (AP) - Een glazen bol, die een hectare woestijngrond be slaat in de Amerikaanse staat Ari zona, wordt de komende twee jaar de leefomgeving van vier mannen en vier vrouwen, die vrij willig meedoen aan het project Biosfeer 2. Wetenschappers wil len met het experiment, waaraan drieëneenhalf jaar voorbereiding vooraf is gegaan, bekijken of met een mengeling van planten, die ren, mensen en bacteriën het aardse leefklimaat kan worden nagebootst. Biosfeer 2 (Biosfeer 1 is volgens de onderzoekers de aarde zelf) heeft dertig miljoen dollar gekost en gaat van start in september. Het project is opgezet door Space Biosphere Ventures en gefinan cierd door een Texaanse zaken man. Vier mannen en vier vrou wen worden geselecteerd om in Anderson waarschuwde er wel voor niet te veel parallellen te trek ken met de Duitse situatie, hoewel het verleidelijk is om overeenkom sten te zien. De hereniging van bei de Korea's zou niet zo snel kunnen verlopen als de hereniging van de DDR en de Bondsrepubliek, omdat Noord- en Zuid-Korea altijd met isolatie en confrontatie hebben moeten leven, terwijl beide Duits- landen onderling altijd relaties heb ben onderhouden. Grove beschuldigingen De ontmoetingen die in september en oktober tussen de leiders van Noord- en Zuid-Korea op het pro gramma staan, kunnen volgens An derson het langverwachte keerpunt betekenen. Maar ook hier is voor zichtigheid geboden, want vorig jaar zegde Noord-Korea veelbelo vende ontmoetingen af. Het Amerikaanse ministerie van defensie voorziet dat het Koreaanse schiereiland voorlopig niet wordt gedemilitariseerd. Noord-Korea had begin dit jaar een miljoen solda ten, op een bevolking van 22 mil joen mensen. Aan de andere kant van de 246 kilometer lange (lemar- catie-zone staan 650.000 Zuidko- reaanse militairen, die betere wa pens hebben en zich gesteund we ten door 43.000 Amerikanen en de nucleaire bescherming van de VS. Ondanks de voortduring van de koude oorlog, heeft de Amerikaan se regering besloten de helft van de 14.000 tot 15.000 militairen die uit de kleine planeet onder glas te wonen met 3800 plantensoorten en kevers en andere dieren als bu- Het glazen bouwwerk, verste vigd door een staalconstructie, herbergt ecologische gebieden zoals die ook op aarde worden aangetroffen. Naast de menselij ke omgeving zijn er een regen woud, een oceaan, moerasgebied, woestijn, vlakten en landbouw. Biosfeer 2 heeft genoeg planten en dieren om zelfvoorzienend te zijn. Lucht, water en afval worden hergebruikt. De glazen koepel ligt op het grondgebied van een ranch ten noordoosten van Tucson en Oost-Azië worden teruggetrokken, uit Zuid-Korea te halen. Onder de vlag van de Verenigde Naties leverden de VS en veertien geallieerde landen van 1950 tot 1953 drie jaar slag op het Koreaanse schiereiland. Het Amerikaanse mi nisterie van defensie wil dat de ko mende jaren de VN, onder wier su pervisie de wapenstilstand op 27 ju- wordt wel omschreven als de nieuwe Ark van Noach, of een su- perkas, die een blik moet bieden in de 21ste eeuw. Biosfeer 2 biedt de mogelijkheid vervuiling en het verkeerde gebruik van energie bronnen te bestuderen, alsmede de leefomstandigheden die de mens later in het heelal kan te genkomen. De acht mannen en vrouwen die in de glazen bol gaan leven, worden gekozen uit veertien kan didaten, allemaal vrijgezel. Psy chologen zijn benieuwd hoe zij het twee jaar in Biosfeer 2 zullen uithouden. Woordvoerster en kandidaat Kathleen Dyhr zei dat de kandidaten, die al driejaar aan li 1953 in het dorp Panmunjom werd getekend, in Korea aanwezig blijft. In de grensplaats Panmunjom hebben Noord- en Zuid-Korea sinds juli 1953 456 keer vergaderd in de gezamenlijke wapenstilstands commissie. De bijeenkomsten gin gen veelal over technische schen dingen van het akkoord, maar ein- het project zijn verbonden, in die tijd al voor hetere vuren hebben gestaan. Volgens Dyhr worden de uiteindelijke bewoners geselec teerd op hun vermogen in team verband te werken, hun profes sionele instelling en hun alert heid bij het oplossen van proble- De meningen zijn verdeeld over de eventuele liefdesrelaties die in Biosfeer 2 kunnen ont staan. De psychologe Mary Con nors van het Amerikaanse ruim tevaartbureau NASA denkt dat de groep zich eerder als een fami lie zal gaan gedragen, dan dat er relaties tussen paren ontstaan. Kathleen Dyhr is niet zo zeker land volgens dezelfde Kieswet zul len stemmen en de datum daarvoor is geaccepteerd. Ook is gesproken over een moge lijk compromis wat betreft de kies drempel. Circa veertig procent van de kiezers in de DDR zou bij een drempel van vijf procent voor het hele Duitse stemgebied geen verte genwoordigers meer in de Bonds dag krijgen. Een voorstel om de vijf procent niet voor heel Duitsland maar voor de deelstaten apart te la ten gelden, wordt nu bestudeerd. Op 8 augustus zal de parlementai- Ontspanning in Golfgebied aan vooravond overleg Van onze correspondent Ad Bloemendaal TEL AVTV - De spanning in het Golfgebied is aanmerkelijk afgeno men na de Egyptische aankondi ging dat Kuwayt en Irak morgen in de Saudische stad Jeddah overleg beginnen over het oplossen van hun meningsverschillen. De twee lan den hebben beloofd hun propagan- da-oorlog te staken en de Iraakse media bevatten gisteren geen anti- Kuwaytse verklaringen meer. De twee landen hebben nog niet bekendgemaakt wie hun delegaties naar het overleg in Jeddah leiden. Maar volgens het Egyptische minis terie van buitenlandse zaken zal de afvaardiging van Kuwayt worden geleid door kroonprins en minister president sjeik Sa'ad al-Abdallah. De verwachting is dat vice-presi dent Taha Mohieddin Ma'arouf aan het hoofd staat van de Iraakse dele gatie. De keuze van sjeik Sa'ad is van belang, omdat Irak de Kuwayt- se minister van buitenlandse zaken sjeik Sabah al-Achmed "een samen zweerder met de Verenigde Staten" heeft genoemd. digden niettemin vaak in verhitte debatten met grove beschuldigin gen over en weer. Noord-Korea heeft tegen het zuiden meer dan 700.000 aanklachten ingediend we gens overtredingen van het wapen stilstandsakkoord. Zuid-Korea ant woordde met meer dan 380.000 aan klachten. De Noordkoreaanse media zijn niet zachtzinnig met het bewind in Zuid-Korea. Vorige week noemde de officiële Noordkoreaanse pers dienst de Zuidkoreaanse president Roh Tae-woo even als de hoogste politieke autoriteit in Seoul, nadat hij had aangekondigd dat hij een opening in de grens wilde maken. Enkele dagen later werd Roh weer bij zijn oude naam, "verrader", ge noemd. De volgelingen van Roh staan in Noord-Korea bekend als "de wurgers van de democratie", of simpelweg als "gangsters". Ondanks die krasse taal moeten dit najaar gesprekken volgen op hoog niveau. In september gaat de Noordkoreaanse premier Yon Hyung Muk naar Seoul en een maand later komt zijn Zuidko reaanse ambtgenoot Kang Young- hoon in Pyongyang op tegenbe zoek. In de praktijk hebben beide premiers weinig politieke macht, maar het symbolisch belang van het overleg is groot. Door met het over leg akkoord te gaan, heeft de Noord koreaanse regering voor het eerst stilzwijgend Zuid-Korea erkend, sinds de twee aparte regeringen in 1948 werden gevormd. van het celibaat. "Het is heel sim pel. Er is niets wat een bedrijf kan doen aan het gedrag van zijn werknemers na kantoortijd. We leven in een vrij land, waar men sen grotendeels doen waar ze zin in hebben", aldus Dyhr. De bewoners van Biosfeer 2 worden fysiek van de buitenwe reld afgescheiden en zullen de glazen stolp alleen voortijdig ver laten bij gezondheidsproblemen of wanneer familieomstandighe den dat vereisen. De acht proef personen hoeven niet de hele dag naar elkaar te zitten kijken, want ze hebben beeldtelefoon, televi sie, video, computers en ook de postbode komt langs. In het com plex zijn twee logeerkamers, een centrale keuken, een medisch la boratorium en ruimten voor am bachtelijke arbeid. Als de bewo ners elkaar even beu zijn, kunnen ze in hun eigen regenwoud of op het oceaanstrand naar de sterren aan de nachtelijke hemel kijken. drinken van vervuild water. Het eerste ziektegeval deed zich op 19 juli in Tulcea voor. Op grond van een huis-aan-huis-onderzoek door artsen zijn de andere gevallen ontdekt. Onderzoek geëist naar 'Cerberus' WEST-BERLIJN (GPD) - De Westduitse oppositiepartijen willen een grondig onderzoek naar de aan koop van een elektronisch bevei- ligssysteem voor gevechtsvliegtui gen. Dit Cerberus-systeem heeft 1,2 miljard mark gekost. Volgens de oppositiepartijen SPD en de Grii- nen is het parlement niet ingelicht over de aankoop. Bovendien is ge bleken dat de in Israël aangeschafte apparatuur niet deugt. De oppositie vermoedt dat er een kleine Wiek in het ministerie van defensie is, die buiten alle regels om de aankoop van Cerberus heeft ge regeld. Het ministerie heeft in eer ste instantie onkend dat de appara tuur is gekocht zonder de noodza kelijke goedkeuringen door de re gering. Het parlement is in de jaren zeventig op de hoogte gebracht van de voorgenomen aanschaf van het systeem. De oppositie zegt echter dat de aankoop op de begroting is verstopt in andere posten. 'Volksaanklagers' in antisemitisch proces in Moskou Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU - Het opzienbarende proces in Moskou tegen een leider van de extreem-nationalistische en antisemitische beweging Pamjat heeft gisteren een onverwachte wending genomen. Drie vooraan staande progressieven, onder wie twee parlementariërs, werden toe gelaten als openbare aanklagers. Vervolgens gaf de rechter hen een week de tijd om zich grondig in de zaak te verdiepen. Tot 'volksaankla- gers' werden benoemd de bekende parlementariërs Joeri Afanasjef en Joeri Tsjemitsjenko en de advocaat Anatoly Makarov. De aangeklaagde, Konstantin Smirnov-Ostasjvili, verzette zich hevig tegen de toelating van de par lementariërs. "Als eenvoudig arbei der moet ik het in de rechtszaal op nemen tegen de beste hersenen van het land", zei hij. De rechter besloot Smirnov tegemoet te komen in zijn wens voor een andere advocaat en accepteerde een Pamjat-lid, kunst redacteur Pobedinsky, als nieuwe advocaat voor Smirnov. Kritiek op doden burgers Liberia ABIDJAN (Rtr/AFP) - De ambassa deurs van vijf in Liberia vertegen woordigde EG-landen hebben gis teren hun afschuw uitgesproken over moordpartijen op onschuldige burgers door beide partijen in de burgeroorlog. "Als Liberia het res pect van de wereld wil behouden, moeten deze moorden 'ogenblikke lijk ophouden", aldus de ambassa deurs van Frankrijk, Groot-Brittan- nië, Italië, West-Duitsland en Span je in een verWaring. Soldaten van de Krahn-stam van president Sa muel Doe hebben gisteren zeker 24 burgers weggesleurd uit huizen en ziekenhuizen en hen, soms rugge lings aan elkaar gebonden, doodge schoten. SAN JOSE (AP/IPS) - Na een marathonzitting hebben de regering van El Salvador en de guerrillabeweging FMLN gisteren in de Costaricaanse hoofdstad San Jose overeen stemming bereikt over toezicht op de naleving van de men senrechten. Hiervoor wordt een commissie opgericht die onder auspiciën staat van de Verenigde Naties. De commis sie wordt echter pas geïnstalleerd als een wapenstilstand is getekend in de tien jaar oude burgeroorlog, zo maakte de VN-bemiddelaar Alvaro de Soto gisteren bekend. PHNOM PENH Officieren van het Amerikaanse leger dragen het stoffelijk overschot van vermoedelijk een Amerikaanse soldaat naar een vliegtuig op het vliegveld van de Cambodjaanse hoofdstad. De soldaat was een van een groep van zes Amerikanen die tijdens de oorlog met Vietnam in Cambodja werd vermist. Het was gisteren voor het eerst dat de Verenigde Staten stoffelijke overschotten van Amerikanen van Cambodja heeft geaccep teerd. doto AFP) SALZBURG (AP/DPA/AFP/UPI) - "Dat mensen geloven dat ze kun nen schipperen met de geschiede nis en hun eigen biografie kunnen herschrijven, behoort tot de tradi tionele illusies in centraal-Europa. Wie dat probeert te doen bedriegt zichzelf en zijn medeburgers. Er be staat geen volledige vrijheid als men de volledige waarheid zich niet laat ontwikkelen". kwam dat hij zijn omstreden oor logsverleden had proberen te ver doezelen. OOST-BERLIJN - De kans is groot dat de coalitieregering van Lothar de Maizière vandaag weer in de oor spronkelijke vorm wordt hersteld. In Bonn is gisteren grote voortgang geboekt bij de besprekingen tussen parlementsleden uit Oost en West over de Duitse hereniging. Het eni ge twistpunt dat nog over blijft, is de kiesdrempel die op 2 december moet worden gehanteerd. Richard Schroder, fractieleider van de SPD in de Oostduitse Volks- kammer, adviseert zijn partijgeno ten niet uit de coalitie te stappen, zoals zij eerder dreigden. De libera len in de DDR hebben na het over leg van gisteren in Bonn laten door schemeren dat zij de beslissing om op te stappen uit de coalitie, inmid dels betreuren. Alle partijen ver wachten dat er over de kiesdrempel wel een akkoord komt nu is afge- Dat zei de Tsjechoslowaakse pre- Dat isolement werd gisteren sym- sident Vaclav Havel gisteren tijdens bolisch doorbroken door Havel en de opening van de Salzburger Fest- de Westduitse president Richard spiele. Onder zijn gehoor bevond Von Weizsacker. Het aanvaarden zich de Oostenrijkse president Kurt Waldheim, die in een vrijwel com- Waldheim, Von Weizsacker en Havel (vlnr): omstreden ontmoeting. In zijn rede had Havel het voorna melijk over het democratiserings proces in Oost-Europa en de enor me veranderingen die zich daar in korte tijd hebben voorgedaan. Hoe wel hij Waldheim niet met name noemde, leken enkele van zijn uit spraken duidelijk bedoeld aan diens adres. Na afloop van de plechtigheden werd Waldheim door de Oostenrijk se televisie gevraagd of hij zich door de woorden van Havel aangespro ken had gevoeld. "Zeker niet", ant woordde Waldheim. "Ik heb mijn biografie niet herschreven. Even min heb ik ooit ergens over gelo gen". Havel is ondanks de kritiek toch naar Oostenrijk gegaan, "uit respect voor het Oostenrijkse volk". De schrijver-president had laten weten dat hij "een culturele gebeurtenis" bijwoonde als privé-persoon, hoe wel hij toegaf dat er aan zijn bezoek "natuurlijk een officieel tintje" zat. Von Weizsacker wees eveneens op het "strikte privé-karakter" van het bezoek. De Amerikaanse rabbijn Avi Weiss en een medestander werden gisteren door de politie opgepakt nadat zij de lobby van de festivalhal waren binnengedrongen en hadden uitgeroepen: "Het is een schande om Waldheim te ontmoeten". re commissie voor de Duitse een heid met de vertegenwoordigers uit beide parlementen, opnieuw over dit punt spreken. Als er dan een ak koord komt, komt zowel de Bonds dag als de Volkskammer een dag la ter in speciale zitting bijeen om de i kiesregels vast te stellen. BUKAREST (AFP) - Vijftien ge vallen van cholera zijn ontdekt in het zuidoosten van Roemenië dicht bij de Donau-delta. Dat is gisteren meegedeeld door het Roemeense ministerie van volksgezondheid. Het ministerie meldde dat twee gevallen zijn ontdekt in de provin cie Galati en dertien gevallen in de provincie Tulcea. Het optreden van de ziekte heeft te maken met het De 'Bridge of no return', de grenspost tussen Zuid- en Noord-Korea bij Panmunjom. (archieffoto»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7