Militanten moeten wapens inleveren Sovjet-joden hebben alle reden om bang te zijn Snel overleg van Irak met Kuwayt Ultimatum van Gorbatsj ov Namibia akkoord met doodknuppelen 50.000 pelsrobben De Maizière wil met lagere Idesdrempel coalitie redden Franse oogsten dreigen te mislukken door droogte Smirnov-Ostasjvili is spoorloos DONDERDAG 26 JULI 1990 HBsm PAGINA 7 Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU - Sovjet-president Gorbatsjov heeft gisteren toegegeven aan druk vanuit de le gertop hardhandig op te treden tegen gewapende militante nationalisten. In een gisteren uitgevaardigd presidentieel decreet krijgen paramilitaire eenheden vijftien dagen de tijd hun wapens en munitie in te leveren bij de anti-oproereenheden van het ministerie van binnenlandse zaken. Het decreet spreekt van 'alle illegale bewapende groeperingen', maar het lijkt in de eerste plaats gericht tegen het 'Armeense Nationale Leger', zoals de guerrilla-groepen van na tionalisten in de zuidelijke repu bliek Armenië zich noemen. De laatste maanden klaagden ho ge militairen, onder wie generaal Joeri Sjatalin, bevelhebber van de speciale eenheden van het ministe rie van binnenlandse zaken, dat de republieksregering onvoldoende optreedt tegen de guerrillero's. De militanten - in de Sovjet-media wordt hun sterkte op tienduizenden geschat - hebben de laatste maan den herhaaldelijk militaire kon vooien en legerposten aangevallen. Volgens het decreet moeten het ministerie van binnenlandse zaken en de geheime dienst KGB in actie komen wanneer de wapens niet worden ingeleverd of 'acties van ge wapende groepen de veiligheid van bevolking of de staat bedreigen'. Dit betekent dat de handhaving van orde en gezag in zo'n situatie niet langer in handen is van de repu blieksregering, maar van het Krem lin. Twee jaar geleden stuurde Mos kou extra troepen naar Armenië en de door Armeniërs gedomineerde Van onze verslaggever Wim Bisschop OOST-BERLIJN - De Oostduitse premier Lothar de Maizière vindt een lagere kiesdrempel voor heel Duitsland bespreekbaar als daar mee de crisis in de DDR-regering kan worden bezworen. Hij liet giste ren weten dat hij veel waarde hecht aan het voortbestaan van de coali tie. In Bonn is voorgesteld om vóór de Bondsdagverkiezingen op 2 de cember af te stappen van de wette lijke drempel van vijf procent. De Bonner SPD en de FDP zijn bereid om de drempel bespreek baar te maken en De Maizière heeft tijdens een bliksembezoek aan We nen te kennen gegeven dat hij af stapt van zijn eis dat er in de Bonds republiek en de DDR afzonderlijke verkiezingen moeten worden ge houden. De lagere kiesdrempel betekent dat de kleinere groeperingen in de DDR iets minder kansloos zijn om afgevaardigden te krijgen in een ge zamenlijk Duits parlement. Voor de FDP en voor de SPD is met dit com promis wel het bezwaar verdwenen van aparte oost- en west-parlemen tariërs. Die partijen tillen zwaar aan het punt dat een parlement van een verenigd land niet door twee ver schillende volken kan worden ge kozen. Ze willen dat beide landen hetzelfde verkiezingsrecht hante- Het compromis maakt in elk ge val de kansen voor de PDS, de op volger van de communistische par tij SED in het Oostduitse parle ment, groter. Vooral onder het elec toraat van de Groenen heeft de PDS veel bewonderaars. De partij is be zig in verschillende steden in de Bondsrepubliek afdelingen op te richten. Archieven verbrand ondanks een verbod van de rege ring heeft de Poolse militaire politie WSW duizenden geheime archief stukken verbrand nadat Solidariteit vorig jaar aan de macht is gekomen. Dit heeft het dagblad van Solidari teit, Gazeta Wyborcza, gemeld. Ruil gevangenen België is bereid een lid van de Abu Nidal-groep vrij te laten als de vier Belgen die nog in Libanon worden gegijzeld ook worden vrijgelaten. Moord Het Guatemalaanse leger heeft gis teren bekendgemaakt dat dinsdag de parlementariër Otto Ruano is vermoord. Ruano, die lid was van de oppositionele Nationale Cen trum Unie (UCN), werd door onbe kenden neergeschoten in de zuid oostelijke provincie Jutlapa. Watersnood Bij overstromingen als gevolg van aanhoudende regen zijn in het noor den van Bangladesh zeker twintig mensen om het leven gekomen. Het wassende water van de rivieren Ja- muna en Brahmaputra heeft de ge wassen op zeker 80.000 hectare bouwland totaal vernield. enclave Nagomo-Karabach in de buurrepubliek Azerbeidjan om de bloedige confrontaties tussen Aze- ri's en Armeniërs te beslechten. Ook in de Aziatische republiek Kir- chizië zijn ordetroepen gestatio neerd om militante leden van de Oe- zbeekse minderheid en de Kirchizi- sche nationalisten uit elkaar te hou den. Bij de gevechten daar zijn de laatste maand minstens tweehon derd doden gevallen, terwijl vier honderd mensen als vermist zijn opgegeven. Niet alleen in de genoemde repu blieken, maar ook in de drie Balti- sche staten hebben 'deserteurs' uit het Sovjet-leger zich gevoegd bij pa ramilitaire eenheden. Het gaat om dienstplichtigen die de oproep voor inlijving in het Sovjet-leger hebben genegeerd. In de Baltische repu blieken hebben de nationale rege ringen óf de vorming van een eigen leger aangekondigd, zoals recente lijk in Litouwen, óf speciale orde troepen opgericht. Gorbatsjov heeft echter tijdens recente besprekingen over een nieuw verdrag dat de relaties tussen de vijftien Sovjet-republieken moet regelen gesteld, dat onder meer le ger, veiligheidsdienst en politie on- Vandaag praten vertegenwoordi gers van Oost- en West-Duitsland in Bonn over de vragen rond de ver kiezingen. Van 1 tot 3 augustus wordt in Oost-Berlijn officieel ver der onderhandeld over de aanslui ting van de DDR. Belangrijke on derwerpen zijn onder meer de kwestie van bezitsaanspraken, de rechtsverschillen in beide staten en abortus. Een heet thema wordt op termijn ook de vraag over de hoofd stad. De DDR wil Berlijn als hoofd stad. In de Bondsrepubliek vindt men dat de nieuwe Bondsdag na de verkiezingen van 2 december over dit punt moet beslissen. Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU "Weten jullie waar om de mensen in West-Europa zo'n goed leven hebben? Die hebben zich al in de Middeleeuwen van de joden ontdaan. Laten we daarom al onze joden naar Israël deporteren". De man die deze woorden uit schreeuwt, vlak voor de ingang van het stedelijke gerechtshof in Mos kou, presenteert zich als "Vinogra dov, lid van de zuiver Russische be weging Pamjat". Zij n woede richt zich vooral tegen voorzitter Kovalevsky van de De mocratische Afghanistan-Vetera- nen. Kovalevsky heeft de euvele moed de Pamjat-aanhang, in het zwart geklede heren en een aantal krijsende dames van middelbare leeftijd, enig fatsoen bij te brengen. Vinogradov weet meteen waar de schoen wringt. "Je bent zelf een jood en een zionist. Dat heeft niks met je nationaliteit of afkomst van doen. Je gedrag en mentaliteit ma ken uit of je jood bent. Al die zoge naamde hervormers in de partij zijn dus joden", betoogt hij onder luide bijval van de Pamjat-aanhang. Wat Vinogradov zegt, valt volle dig in het niet bij de uitlatingen van zijn bewonderde leider Konstantin Smirnov-Ostasjvili. Smirnov is een kwalijk heerschap, afkomstig uit de der centraal Moskous gezag moeten blijven. Het nieuwe decreet onder streept dit standpunt. republiek ueorgië, leider van de Pamjat-splinter 'Voor een evenredi ge vertegenwoordiging - Pamjat'. Smirnov en zijn in het zwart gehul de krijgers overvielen op 18 januari een openbare discussieavond in het Centrale Schrijvershuis in Moskou. De aanwezigen, veelal liberale en joodse schrijvers die uit de officiële schrijversbond zijn gestapt, werden volgens ooggetuigeverslagen met geweld uit de zaal verdreven. Smir nov maakte zich verdienstelijk met kreten als "Joodse bastaards, ver laat de zaal. Donder op naar Israël, wij zijn nu de baas in dit land". Smirnov moet zich nu voor de rechter verantwoorden wegens 'aanzetten tot rassenhaat'. Eindelijk is het in Rusland zover dat antisemi tisme tot een gerechtelijk onder zoek leidt. Maar het heeft heel veel voeten in de aarde gehad. Verzuipen De joden in de Sovjetunie zijn bang. Met duizenden tegelijk vertrekken zij naar het Westen. Honderddui zenden zullen dit jaar hun toevlucht in Israël zoeken. Zestigduizend zijn er al gegaan in het eerste halfjaar. De paradox is dat de joodse ge meenschap, naar schatting 1,5 tot 2 miljoen mensen, onder Gorbatsjov meer vrijheden heeft dan ooit tevo ren in de communistische historie. Sinds Stalin werd het antisemitis Van IPS-correspondent Eddie Koch JOHANNESBURG (IPS) - De regering van Namibia heeft toe stemming gegeven voor het doodknuppelen van 50.000 zuide lijke pelsrobben. Dat hebben milieugroepen in Zuidelijk Afri ka gemeld. Na de succesvolle pro testen vorige maand tegen het doodknuppelen van circa 36.000 zeehonden in Zuidafrika, berei den de milieugroepen zich nu voor op een protestcampagne in Namibia. Bij Cape Cross, zestig kilome ter ten noorden van Walvisbaai, worden 30.000 mannetjes pels- robben en een onbekend aantal robbenbaby's gedood. Daarnaast heeft het bedrijf Namibia Vf- nison and Marine Products met ingang van deze maand toestem ming elk jaar 20.000 pelsrobben te doden in de buurt van de haven stad Luderitz, ten zuiden van Wal visbaai. De genitaliën van de mannetjes pelsrob, familie van de zeehond, worden in het Verre Oosten verkocht als potentiever hogend middel. Volgens Buchter News, de plaatselijke krant uit Luderitz die een serie artikelen wijdde aan het doodknuppelen van pelsrobben, brengen de geni taliën zeshonderd dollar (ruim duizend gulden) op per kilo. Jean Pierre Roux, woordvoer der van het Namibische Directo raat voor Zeevisserij, bevestigde in een brief aan Buchter News dat de regering toestemming heeft gegeven voor het doden van 20.000 pelsrobben dit jaar in Lu deritz. Voor zes jaar daarna is ook toestemming gegeven, maar de quota daarvoor moeten nog wor den vastgesteld. Volgens Roux bestaat rond Luderitz geen ge vaar voor uitroeiing van de pels- rob. Organisaties voor natuurbe scherming trekken de bewering van Roux in twijfel dat het voort bestaan van de pelsrob geen ge vaar loopt. "We bekijken de om standigheden rond het dood knuppelen van zeehonden in Na mibia en zullen zeker actie onder nemen", verklaarde Dave Cole, de woordvoerder van Earth Life Africa in de Namibische hoofd stad Windhoek. Ook de Namibia Dieren Actiegroep heeft protes- PARIJS (AP) - De maïs- en zonne bloemoogsten in Frankrijk dreigen te mislukken als er niet snel regen komt. Dat heeft de Franse minister van landbouw, Henry Naliet, giste ren gezegd. Een hittegolf die sinds een week in grote delen van Frankrijk heerst, heeft het waterpeil van veel rivie ren, waaronder de Garonne en de Tarn, tot vijftig procent onder het Hongarije sneller uit Warschaupact BUDAPEST (AFP) - Hongarije zal zich nog vóór het eind van dit jaar dit jaar uit het Warschaupact terug trekken, als de militaire organisatie nog niet is opgeheven voor die tijd, zo heeft de Hongaarse premier Joz- sef Antall gisteren verklaard. Antall zei dit op een conferentie van Hon gaarse ambassadeurs in Budapest. Met deze aankondiging heeft de premier de termijn waarop Honga rije uit het Warschaupact zou treden met een jaar vervroegd. Begin juni maakte de Hongaarse regering nog bekend dat zij vóór het einde van 1991 het militaire samenwerkings verband van zeven Oosteuropese landen de rug toe zou keren. len wordt gedragen. In meer of min der bedekte termen beschuldigen wetenschappers en schrijvers 'de joden' van alle problemen die Rus land momenteel teisteren. Jaloezie Minder subtiel gaan de Pamjat- groeperingen te werk. Pamjat bete kent 'geheugen' of 'herinnering' en alleen daarom al moet joodse bur? gers de schrik om het hart slaan. Pamjat-pamfletten nu zijn prak tisch kopieën van de exemplaren die in de tweede helft van de jaren twintig de Stalin-terreur inluidden: "De joden dreigen in Rusland de macht te grijpen". Dat de joodse Sovjet-burgers en masse de koffers pakken, moet ook worden verklaard uit het lakse op treden van de autoriteiten tegen an tisemitische uitlatingen. De trage procedure tegen Smirnov is er een voorbeeld van. En het feit dat Pam jat straffeloos duizenden antisemiti sche pamfletten kan verspreiden, of para-militaire organisaties kan trai nen, compleet met, als we Pamjat- woordvoerders mogen geloven, schietonderricht. Het vulgaire antisemitisme in Rusland heeft dezelfde kenmerken als dat in nazi-Duitsland. De tradi tionele jaloezie ten opzichte van welvarende joodse zakenlieden, le genden over joods barbarisme, be ten aangekondigd. Milieuorgani saties maken zich tevens grote zorgen over de kleinere pelsrob- ben-kolonie bij Cape Cross. De verontwaardiging over het doodknuppelen van pelsrobben in Namibia heeft nieuw voedsel gegeven aan protesten tegen de grootschalige visserij voor de kust van het land. De robben rond Luderitz lijden aan chro nisch voedseltekort en zijn daar door in slechte conditie. Veel rob benbaby's overlijden. Volgens Jan Jurgens van het Directoraat voor Zeevisserij is sprake van overbevissing waardoor de scho len stokvis, het belangrijkste voedsel voor de rob, sterk zijn uit gedund. Intussen hebben milieugroe pen in Zuidafrika hun campagne opgevoerd tegen het doodknup pelen van 30.000 zeehonden bij Kleinsee, aan de westkust van de Zuidafrikaanse Kaapprovincie. De Zuidafrikaanse minister van milieu, Gert Kotze, heeft de ver gunning opgeschort maar heeft geweigerd die definitief in te trek ken. normale niveau doen zakken en sommige steden gedwongen het watergebruik te beperken. De droogte heerst vooral in het noordwesten van Frankrijk en in het hele zuidelijke deel, dat een der de deel van het land vormt. Verscheidene steden in het zuid westen en elf dorpen ten noorden van Rouen in de streek Seine-Mari time hebben hun water gerantsoe neerd. Sommige fabrieken, waaron der papierfabrieken en elektricite- titscentrales, zijn gesloten en som mige steden sluiten gedurende en kele uren per dag de watertoevoer af. In een stad bij Parijs raakten en kele huizen geheel van water ver stoken na een scherpe daling van het niveau in een ondergronds re- Door enorme hitte was de tempe ratuur van het water in de rivier de Garonne maandag reeds tot boven 28 graden Celsius opgelopen, zodat het niet meer kon worden gebruikt voor de koeling van een plaatselijke kerncentrale. De kerncentrale lag daardoor gisteravond nog altijd stil. Een kernreactor in Saint Alban, die is aangewezen op koelwater uit de Rhone, draait slechts op eenvijfde van de normale capaciteit. Volgens het ministerie van land bouw hebben de droogtegebieden deze maand minder dan de helft van de regen gekregen die er normaal gemiddeld valt. Het Calvados-ge- bied van Normandië heeft te maken met de ernstigste droogte sinds veertien jaar. In sommige streken mogen de gewassen alleen 's mor gens vroeg en 's avonds laat worden geïrrigeerd of besproeid. De wijngebieden van het zuid westen zijn niet door de droogte aangetast. Men voorspelt zelfs een top-wijnjaar. De Franse wijnboeren melden duizenden aanvragen te ontvangen van Oostduitsers die bij de pluk willen komen helpen. Vluchtelingen uit Albanië in Italië in hongerstaking BRINDISI (AFP) - 24 Albanese vluchtelingen in het opvangkamp bij de Zuiditaliaanse havenstad Brindisi.zijn sinds dinsdagavond in hongerstaking. Zij willen met de ac tie toestemming afdwingen om naar de Bondsrepubliek af te reizen. Dat hebben waarnemers gisteren bekendgemaakt. Ongeveer 900 Albanezen bevin den zich momenteel in het opvang kamp bij Brindisi. De hongersta kers weigeren terug te keren naar hun barakken en hebben met vrouw en kinderen plaats genomen op het centrale plein in het kamp. Medewerkers van de mensen rechtenorganisatie Amnesty Inter national ondervragen de vluchtelin gen om een beter beeld van de poli tieke vervolgingen in Albanië te krijgen. weringen over een zionistisch mon stercomplot om de wereldheer schappij te verkrijgen. Het heeft er nu echter de schijn van dat lieden als Smirnov niet lan ger ongestraft mogen verkondigen dat "de joden Tsjernobyl op hun ge weten hebben" en dat "er een twee de Neurenberg-proces moet komen om de joden te straffen voor hun misdaden tegen de Russische be volking". Ook de expedities van Pamjat-leden naar bevolkingsregis ters om na te gaan of politieke te genstanders van joodse komaf zijn zullen wellicht tot het verleden gaan behoren. In de Pravda van afgelopen zon dag werd voor het eerst fel tegen het antisemitisme gefulmineerd. Ein delijk werd erkend wat iedereen al lang wist: er is een georganiseerde antisemitische campagne aan de gang. De joodse minderheid in de Sov jetunie zal waarschijnlijk pas gelo ven dat emigratie geen oplossing is', wanneer juridisch korte metten wordt gemaakt met de Smirnovs. Of naar antisemitisme riekende lie den uit Gorbatsjovs Presidentiële Raad worden verwijderd. Blijft de vraag of het presidentiële decreet van gisteren over ontwapening van para-militaire groepen ook wordt gepraktiseerd ten aanzien van de Pamjat-knokploegen. LIMA - Een officier van de nationale politie in de Peruaanse hoofdstad Lima houdt een groep demonstrerende agenten en hun familie tegen. De agenten eisten met de gisteren gehouden protestmars onder meer een salarisver hoging. Peruaanse guerrillastrijders hebben, enkele dagen voor de beëdiging van president Alberto Fujimori, een granaataanval uitgevoerd op het presidentieel paleis in Lima. Er vielen geen gewonden, het paleis liep lichte schade op. Rebellen namen vanuit een geparkeerde auto het paleis onder vuur, even nadat de aftredende presi- dent Garcia een wet had getekend voor de hervorming van de rechterlijke macht in Peru. Het was niet duidelijk welke van de twee belangrijke rebellengroepen, het maoistische Lichtend Pad of het pro-Cubaanse Tupac Amaru, de aanslag heeft gepleegd. u0to afp> TEL AVIV - Irak en Kuwayt be ginnen aanstaande zaterdag in de Saudische stad Jedda besprekin gen over een oplossing van hun ge schillen. Volgens diplomatieke MONGOLIË - Stalin-beelden worden schaars. Een van de laatste reusachtige exemplaren bevindt zich in Mongo lië, waar het ligt opgeslagen na jaren voor de nationale bibliotheek in de hoofstad. Ulaan Baator te hebben ge staan. Mongolië heeft al diverse aanbiedingen gehad van mensen die geld voor het beeld willen neertellen. (foto kringen in Baghdad zal Irak in ver band daarmee vandaag zijn troe penmacht aan de grens met Kuwayt terugtrekken. Verder zouden de twee landen hebben toegezegd hun propaganda-oorlog onmiddellijk te staken. De vermindering van de span ning zou het gevolg zijn van bemid deling door de Egyptische presi dent Hosni Mubarak. Mubarak bracht de afgelopen dagen bliksem bezoeken aan Baghdad, Kuwayt en Riad om een vier punten tellend vredesplan toe te lichten. Het be langrijkste onderdeel daarvan is een bijeenkomst van de ministers van buitenlandse zaken van Irak, Kuwayt, de Verenigde Arabische Emiraten, Saudiarabië en Egypte. Maar dat plan lijkt van de baan, omdat Irak alleen met Kuwayt wil onderhandelen. Een regerings woordvoerder in Bagdad zei giste ren dat Irak zelf "alle onopgeloste geschillen" met Kuwayt zal oplos sen, maar ook dat het emiraat eerst een drastische vermindering van zijn olieproduktie moet aankondi gen. De Kuwayti's zullen verder miljarden dollars op tafel moeten leggen voor olie die ze hebben 'ge stolen' uit een door Irak opgeëist olieveld. In een gisteren gepubliceerd me mo aan de Arabische Liga eist Irak alle eigendomsrechten op van het olieveld van Rumaila en verlangt het 2,4 miljard dollar van Kuwayt als betaling voor olie die het emiraat uit dat olieveld zou hebben 'gesto len'. Een voorstel van Kuwayt om de Arabische Liga een arbitrage commissie te laten samenstellen, wijzen de Irakezen van de hand. Re geringsfunctionarissen in Egypte en andere Arabische landen zien als enig mogelijke uitweg uit de crisis "economische en financiële tege moetkomingen" van Kuwayt en de Verenigde Arabische Emiraten aan Irak. Een deel van de oplossing zou kunnen worden gevonden in kei harde toezeggingen van de twee landen, tijdens de vandaag in Genè- ve beginnende bijeenkomst van de OPEC (de organisatie van oliepro ducerende landen), hun produktie drastisch in te krimpen. Irak zegt dat zijn economie zware schade heeft geleden door overproduktie in Kuwayt en de VAE, die lage olie prijzen tot gevolg had. Het streeft naar een olieprijs van 25 dollar per vat, wat door Kuwayts olieminister al "volstrekt onrealistisch" is ge noemd. President Saddam Husayn heeft gistermiddag de Amerikaanse am bassadeur in Baghdad ontboden om zijn beklag te doen over "vijan dige verklaringen" van Washington en over een gezamenlijke oefening van Amerikaanse marineschepen in de Golf met de marine van de Vere nigde Arabische Emiraten. me beoefend onder de noemer anti zionisme. Nu is die goedkeuring van bovenaf weggevallen. Joodse verenigingen worden opgericht, on derwijs in jiddisch, Hebreeuws en joodse geschiedenis krijgt op ver schillende plaatsen in de Unie weer de ruimte. In Moskou is een rabbij- nenschool opgericht. Maar perestrojka is een revolutie van bovenaf. De andere kant van de glasnost-medaille is dat ook het tra ditionele Russische antisemitisme openlijk de kop opsteekt, gevoed door economische crisis, anarchie en aanzwellend nationalisme. Niet alleen in de republiek Rus land trouwens. Geëmigreerde joden uit Azerbajdzjan verhalen over de leuzen op de muren van hun huizen: "De Armeniërs geven we één jaar, de Russen drie en de joden vijf'. In Oezbekistan waarschuwen de na tionalisten dat ze "zelf het joodse vraagstuk wel oplossen"; in Molda vië worden leuzen waargenomen als "We zullen de joden verzuipen in Russisch bloed". De meest openlijke vormen van antisemitisme doen zich echter voor in de Russische Republiek, met de nadruk op Moskou en Le ningrad, steden met de grootste joodse gemeenschappen. En het is ook in de Russische Republiek dat het antisemitisme zich niet beperkt tot primitieve volkse woede-uitbar stingen, maar ook door intellectue MOSKOU (AP) - De verdachte bij het met grote publiciteit omgeven anti semitisme proces in Moskou is gisteren niet komen opdagen. De 64-jarige Moskoviet Konstantin Smirnov-Ostasjvili is spoorloos en de advocate die hem door de rechtbank is toegevoegd heeft geen idee waar hij uithangt. Rechter Moeratov heeft de politie opdracht gegeven hem op te sporen en desnoods onder dwang naar de rechtszaal te brengen. Op de openingsdag van zijn proces verklaarde Ostasjvili dat hij geen en kel vertrouwen heeft in zijn advocate en eiste dat zij uit zijn zaak werd te ruggetrokken. De rechter weigerde, maar moest het proces wel verdagen omdat het in de rechtszaal een ongelooflijke chaos was geworden door de grote groep journalisten, medestanders van de verdachte en andere be langstellenden die zich luidruchtig roerden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7