'Ik had iets belangrijkers te doen'
Filmacteur Richard Gere komt spectaculair terug in Internal Affairs en Pretty Woman
PAGINA 21
Richard Gere in Koning David.
Al zestien jaar is de Amerikaanse filmacteur
Richard Gere boeddhist. Niemand was derhal
ve beter dan hijzelf doordrongen van de be
trekkelijkheid van de roem die hij had vergaard
met films als Yanks, An American Gigolo en
An Officer and a Gentleman. Zijn energie in
vesteerde hij de laatste jaren voornamelijk in
acties tot steun aan de door China verdrukte
Tibetanen en de door de V.S. gemanipuleerde
volken van Midden-Amerika. Begin vorig jaar
echter merkte Gere dat hij zijn carrière al te
lang had verwaarloosd te hebben en hij be
sloot daar onmiddellijk iets aan te gaan doen.
Het resulteerde in een spectaculaire come
back. "Ook voor mijn politieke activiteiten is
het van belang dat mijn reputatie als filmacteur
solide blijft. Daarom besloot ik begin 1989 om
zo snel als maar mogelijk was drie films achter
elkaar te maken. Gewoon de beste scripts
pakken die zich aandienden. Ik koos Internal
Affairs en meteen daar achteraan Pretty Wo
man. Die twee films zijn dusdanig succesvol
uitgepakt, dat ik een derde film niet eens meer
nodig vond. Ik kan me nu weer richten op de
dingen die ik belangrijker vind".
Gere in An of
ficer and agen
ieman. "Als je
succes krijgt,
gaan mensen je
herkennen, ze
gaan dingen
van zichzelf op
je projecteren.
Dat is lastig en
soms vervelend.
Ik ben daar een
te klein mens
voor. Ik kan
daar niet mee
omgaan".
De keiharde politiefilm Internal Affairs
is ook bij ons een van de grote vooijaars-
successen gebleken. De verwachtingen
voor Pretty Woman zijn zo hoog gespan
nen dat deze romantische komedie, over
een zakenman die verliefd wordt op een
hoertje, op 27 juli in ruim veertig Neder
landse bioscopen zal worden uitge
bracht. Pikant is het overigens te weten
dat beide hoofdrollen in eerste instantie
waren aangeboden aan- Jeroen Krabbé
die in beide gevallen op het laatste mo
ment (de beloftes en felicitaties waren al
wèl binnen maar de contracten nog niet)
te horen kreeg dat men bij nader inzien
toch de voorkeur gaf aan Richard Gere
toen die in onverwacht beschikbaar
bleef.
door Pieter van Lierop
Richard Gere: "Het zijn twee totaal
verschillende films geworden. Dat is toe
vallig zo gelopen. Want toen ik ervoor
werd gevraagd wist ik niet zeker dat ze
ook alle twee van de grond zouden ko
men. Het personage dat ik in Internal Af
fairs gespeeld heb, was een ontzettend
complex karakter. Misschien wel het
meest complexe karakter dat ik ooit ge
speeld heb".
"Het was ook een uitzonderlijke uitda
ging en een erg moeilijke film, want als
het niet stevig onder controle was gehou
den, had het kunnen uitlopen op absolu
te rotzooi. Als het door een slechtere re
gisseur dan Mike Figgis gemaakt was, of
wanneer een eigenmachtige producent
ermee was gaan rommelen. Maar we heb
ben die film kunnen maken op een nogal
hoog niveau van onderlinge verstand
houding".
"We hadden werkelijk Shakespeari-
aanse pretenties met Internal Affairs. Ie
dere scène werd met dat soort intelligen
tie en emoties vorm gegeven. Het was als
het spelen van Jago of Richard III, met
een groot gezelschap. Toen ik nog tij
dens de opnamen van Internal Affairs
ineens werd geconfronteerd met dat
script voor Pretty Woman, was het alsof
ik plotseling verdwaald raakte in een vol
ledig andere wereld. Terwijl ik nog die
maniak aan het spelen was, moest ik me
zelf ineens weer proberen te zien als zo'n
keurig en charmant manspersoon dat zit
te lachen naar een lief meisje. Want zo
kwam bij eerste lezing dat script van
Pretty Woman op me over. Ik dacht: Dit
is echt te gek voor woorden. Van de an
dere kant is het natuurlijk juist zalig om
twee zulke extreem verschillende karak
ters achter elkaar te spelen".
Wall Street-wolf
"Over Pretty Woman werd ik op een za
terdagmorgen gewekt door een telefoon
tje van een oude vriend die tegenwoor
dig manager is bij Disney. Hij zei: 'Ik heb
hier een perfect script voor je'. Hij be
schreef het als een kruising tussen Wall
Street en My Fair Lady. Ik lachte, net als
jij nu doet, en zei stuur het maar op. Ik zal
het wel lezen. Dat deed ik". -
"Het was me opgevallen dat hij My
Fair Lady had gezegd, niet Pygmalion.
Dus ik had verwacht dat er muziek in zou
zitten. Ik belde hem dus terug met de
vraag: 'Waar zijn mijn liedjes?' Een mis
verstand. Er waren geen liedjes. Alleen
dat idee van een Wall Street-wolf die een
hoertje oppikt van de straat en haar ge
durende een week omtovert tot een ech
te lady. Het script was o.k., alleen er zat
nauwelijks een rol in voor de kerel die ik
zou moeten gaan spelen. Ik zei dus dat ik
er niks in zag".
"Maar ik werd door verschillende an
dere vrienden onder druk gezet die wel
degelijk een goede film voor mij in dit
script zeiden te kunnen ontdekken. Toen
heb ik gevraagd of ik Garry Marshall, de
regisseur, kon ontmoeten. Dat gebeurde.
We bleken elkaar goed te liggen. We had
den een voortreffelijk gesprek over van
alles en de hele wereld, behalve over de
ze film. Maar toch ontdekte ik via de ont
moeting met Garry een mogelijkheid om
die rol anders te spelen dan ik hem gele
zen had. Het was me te belegen, te jaren
vijftig-achtig op me overgekomen en die
kerel was me te voorspelbaar. Als het zou
kunnen met meer humor, meer gevoel
voor ironie, dan zou het zelfs behoorlijk
modern kunnen worden, dacht ik. Ik wil
de hem spelen als een vent die musicus
had kunnen worden of politicus, maar
die door een toeval in zaken terecht was
gekomen. Zo'n type dat bedrijven in
geldnood voor een prikje opkoopt, om ze
vervolgens te liquideren of splitsen en
met grove winst te verkopen. Op die
geldwereld raakte hij dan na twintig jaar
wel zo een beetje uitgekeken en dat
maakte dat hij er ook met afstandelijk
heid naar kon kijken".
"Die visie gaf me iets in handen om
aan te werken. En toen ik daarna mij te
genspeelster Julia Roberts ontmoette
ik vond haar een enig mens was ik in
middels warm gaan lopen voor dit pro
ject. En ik ben dik tevreden met de ma
nier waarop het is uitgepakt. Het lijkt me
een innemende film. Een lief sprookje,
maar niet te lief. Het Amerikaanse pu
bliek is verrukt van".
Sprookje
"Het is heel raar hoe die dingen vaak
gaan. Ik heb ooit films aangepakt waar
bij ik er heilig van overtuigd was dat het
ging om het project van de eeuw, en dat
er helemaal niets van terechtkwam. Ik
heb ook films gemaakt waarbij van het
begin af aan als een paal boven water
stond dat men er commercieel weinig
van kon verwachten, omdat ze gewoon te
moeilijk waren voor in elk geval de Ame
rikaanse markt".
"The Honorary Consul bij voorbeeld
was zo'n film, net als King David of Bre
athless. Die films accepteerde ik dan
toch omdat ze volgens mij toch de moeite
waard waren om gemaakt te worden.
Maar Pretty Woman als project bewoog
zich in elk geval op een terrein waar suc
cesfilms vandaan kunnen komen".
"Kijk, het gaat om een sprookje na
tuurlijk. Meteen in de eerste dialoogre-
gels die er worden gesproken heeft men
het over dromen. Het verhaal speelt in
Hollywood en iedereen die daarheen
trekt, koestert op een of andere manier
een droom. Er zijn zeer veel verschillen
de scripts geschreven voor Pretty Wo
man voor de camera's kwam. De allereer
ste versie zou geleid hebben tot een zeer
deprimerende, harde film. Daar zette die
zakenman keihard dat meisje weer terug
op straat: einde! Het leek me terecht dat
ze het bij nader inzien minder cynisch
hebben gemaakt".
"Die eerste scriptversie heb ik overi
gens pas onder ogen gekregen halverwe
ge de opnamen. Ik had erom gevraagd
toen ik ideeën wilde opdoen om mijn rol
meer reliëf te geven. Kennis van die eer
ste versie heeft me toch geholpen.
Vanuit de wetenschap hoe somber het al
lemaal had kunnen eindigen, heb ik op
sommige momenten iets van die dubbel
zinnigheid proberen door te filteren; het
besef dat een happy end geen opgelegd
pandoer zou hoeven zijn. Zo heb ik, hoop
ik, toch een extra spanning kunnen ge
nereren".
Muziek
"Over de teleurstelling dat het géén mu
sical betrof, heb ik me makkelijk kunnen
heenzetten. Een restant van waarop ik
gehoopt had, heb het toch nog de film in
weten te smokkelen. Die scène waar ik in
die verlaten balzaal aan de piano zit spe
len, en dan komt Julia binnen. Hetgeen
uitloopt op een vrijpartij bovenop de pia
no. Dat is mijn idee geweest".
"Ik kwam twintig jaar geleden naar
New York, na eerder in repertoire-toneel
te hebben gedaan. Maar toen had ik ook
al in heel wat bandjes gespeeld. Spelen,
zingen, ik kon alle kanten op. Het was de
tijd van de rock musicals. Daar kon ik
meteen bij terecht. Als ze het me van
daag zouden vragen, betwijfel ik of ik het
nog zou doen".
Richard Gere: "De diepzinnigheid vangen i
van het leven".
i eenvoud. Dat is de grote truc
(fotó GPD)
"Een paar liedjes zingen, dat had ik
nog wel leuk gevonden. Maar echt musi
ceren, mezelf uitleveren via mijn eigen
muziek, daar voel ik niet zo veel meer
voor. Wat ik in films doe, heeft onvermij
delijk met commercie te maken. Dat kan
met de reputatie die ik eenmaal heb niet
anders meer. Maar als ik me met muziek
bezighoud, dan ben ik mezelf, dat is al
leen mij. Dat wil ik ook zo houden. Dat
wil ik ook niet meer uitleveren aan ande
ren, niet meer prijs geven aan de open
baarheid".
"Muziek heeft altijd een belangrijke
rol gespeeld in mijn leven. Ik was veer
tien jaar toen ik mezelf piano leerde spe
len. Ik kom uit een muzikaal nest. Ik be
heers een stuk of vijftien instrumenten
en mijn broers en zussen spelen ook alle
maal meerdere muziekinstrumenten.
Het was gewoon deel van ons leven. Het
lijkt meer dan het is, vijftien instrumen
ten. Maar als je keyboards kunt spelen,
kun je ook uit de voeten op een piano, or
gel, accordeon, claveximbel, alles wat
toetsen heeft. Kun je gitaar spelen, dan
ligt ook het bespelen van een bas of ban
jo binnen je bereik. Ik kan bovendien
trompet spelen en dan krijg je ook de
trombone wel onder de knie".
"Ik heb zelf een bijzonder zwak voor
blues. Delta blues, speciaal en Chicago
blues. Muziek waarbij de basisvorm on
gelooflijk eenvoudig is. Maar je kunt er
zo gezegd een heel universum mee op
bouwen. Met directe emoties. Zo zit ook
mijn overtuiging over acteren in elkaar:
Speel het simpel en direct. Vang de diep
zinnigheid in eenvoud. Dat is natuurlijk
ook de grote truc van het leven zelf'.
Cotton club
"Mijn enige rol die echt met muziek te
maken heeft gehad is The Cotton Club
geweest. Dat heb ik fantastisch gevon
den. Ik had tot dan toe nooit in een pro
ductie gestaan die zo waanzinnig groot
was. Werken met Francis Coppola die ze
ker een genie is, maar net als iedereen
pieken en dieptepunten doormaakt.
Zo'n gigantische productie en dan toch
geen script hebben en van dag tot dag
moeten improviseren, ongelooflijk".
"De grootste lol voor mij is daar toch
geweest dat ik trompet kon spelen. Dat
ik een eigen kleedkamer had, met mijn
piano erin en dat ik daar trompetles
kreeg iedere dag. En dan af en toe een
paar shots draaien. Het was uitzonderlijk
ingewikkeld wat de eigenlijke opnamen
betreft, maar het was geweldig om daar
deel te zijn van het allergrootste waartoe
Hollywood in staat is. Een geweldig ver
haal, een gigantisch budget, een eerster
angs cast en de meest geavanceerde film
techniek van de wereld. Dat allemaal bij
elkaar. Dat te hebben meegemaakt en
ook nog overleefd te hebben, dat is een
unieke ervaring geweest".
"Nee, ik zou niet willen beweren dat ik
een moelijke of donkere periode achter
me heb. Een lege periode in termen van
kassuccessen wellicht, maar voor mij is
het geen lege periode geweest in termen
van opgedane en/aringen. Alles wat ik
doe, of het met film te maken heeft of
niet, doe ik om voor mij goede motieven
en die hebben zelden met geld te maken.
Ik kan van elke commercieel niet succes
volle film precies vertellen waarom ik 'm
heb gemaakt, vanuit het oogpunt wat ik
daar te leren dacht te hebben. Ik heb ook
telkens gekregen wat ik zocht. Wel zou ik
gewenst hebben dat die dingen ook door
anderen beter begrepen waren".
"Ik had er geen enkel bezwaar tegen
gehad als Miles From Home, een film die
twee jaar geleden goed genoeg gevonden
werd voor het hoofdprogramma van
Cannes, beter zou zijn aangeslagen bij
het publiek. Die film was naar mijn
smaak bijzonder de moeite waard, maar
we hebben hem niet gemaakt met de illu
sie dat het een blockbuster zou worden.
Want daar was het de film niet naar".
Argentinië
"Nee, als ik zeg dat ik nu weer een poosje
bezig wil zijn met belangrijkere dingen,
bedoel ik niet dat ik mijn filmactiviteiten
zal staken. Ik bedoel dat ik mijn activitei
ten weer even anders kan richten. Even
weer vergeten dat met films primair geld
verdiend moet worden".
"Maar ik heb een paar boeken gelezen
en opties genomen voor eventuele ver
filming. Een daarvan is Imagining Ar
gentina, een heel bijzonder boek van La
wrence Thornton. Christopher Hampton
schrijft de scenario-versie. Dat wil ik la
ten verfilmen. Ik produceer zelf en ik ben
nu aan het praten met regisseurs. Imagi
ning Argentina vind ik stilistisch heel in
teressant, omdat er een heel eenvoudige
maar sterke, emotionele lijn in wordt ge
volgd".
"Het vraagt om een bijna neo-realisti-
sche aanpak, een Vittorio De Sica-film,
op althans het eerste niveau van het ver
haal. Een man die zoek naar zijn dochter
en zijn echtgenote. Heel simpel. Daar
komt dan wel vanuit de fantasie een me
tafysisch floers overheen. En het heeft
van alles te maken met politiek en men
senrechten. Er zit een Garcia Marquez-
atmosfeer in".
"Zoiets is nog nauwelijks nog ooit ge
daan op film, niet met die karakteristieke
magie. Er bestaan heel weinig films met
literair magisch-realisme als bron. Het
verhaal speelt in de late jaren zeventig.
Tijdens de verdwijningen van de Vuile
Oorlog. Over een directeur van een kin
dertheater, zijn vrouw is journaliste. Die
vrouw wordt ontvoerd door een
doodseskader en hun kind eveneens.
Het boek werpt een buitengewoon schril
licht op de militaire junta. Niet alleen op
die van Argentinië, want het gaat over
een soort kwaad dat op veel meer plaat
sen in de wereld gecultiveerd is geraakt.
Maar het gaat ook over verbeelding, in de
zin dat de realiteit het resultaat is van
verbeeldingskracht. Iemand die een po
sitieve, of heel sterk positieve vorm van
verbeeldingskracht heeft, die kan een
heel universum veranderen".
Stijl
"Er zijn eerdere films gemaakt over de
desparacidos, dat weet ik. La Historia
Oficial bij voorbeeld, maar die was niet
erg avontuurlijk in de vormgeving, zoals
de bedoeling wordt met Imagining Ar
gentina. Dit is meer fantasmagorisch,
heeft meer te maken met films als die
van Istvan Szabo. Ik denk dat ik in mijn
gevoeligheid voor de stijl van films af
wijk van de meeste acteurs die hun keu
zes meer laten bepalen door de reputa
ties van regisseurs of door een basisver-
haal. Ik probeer altijd te zoeken naar re
gisseurs die volgens mij ook stilistisch
interessant zijn. Nee, ik heb geen interes
se in gewone films".
"Met Imagining Argentina kan ik voor
het eerst mijn filmactiviteiten combine
ren met mijn fascinatie voor Latijns-
Amerika. Dat continent interesseert me
mateloos, al word ik er niet vrolijker van
als ik zie wat er allemaal gebeurt. Het is
er nogal een rotzooi. De situatie in El Sal
vador lijkt hopeloos, het land is vernie
tigd door de Verenigde Staten. Guatama-
la is niet veel beter, we willen niet eens
weten dat we er daar werden uitgeke-
geld, maar we hebben de Argentijnen en
de Israëli's daar via de geheime politie
orde op zaken laten stellen".
"De situatie in Honduras escaleert nu
opnieuw. Het wordt weer een vazalstaat
van de VS. De botte manier waarop de
VS. in Panama hebben ingegrepen,
wordt door slechts een minderheid van
de Amerikanen afgekeurd. Toch was het
niet legaal en niet moreel te verantwoor
den. Ik kan er met mijn verstand niet bij
dat de Verenigde Staten zich gemach
tigd voelt zomaar andere landen binnen
te vallen en daar duizenden onschuldige
slachtoffer te maken. De arrogantie! Dat
zouden we in Frankrijk niet gedaan heb
ben, want daar lijken ze meer op ons, cul
tureel gesproken".
"Maar bombarderen in Latijns-Ameri-
ka, daar schijnen maar weinigen zich aan
te storen. Ik heb me ingezet voor medi
sche hulp aan El Salvador. Ik heb ver
scheiden groeperingen gesteund in Hon
duras en Nicaragua. Ik heb me ingezet
voor Amnesty International en Ameri
ca's Watch. Ik verkeerde op goede voet
met de Sandinisten en ik voel me rot
over de manier waarop het nu weer uit de
hand begint te lopen in Nicaragua. Ja, ik
voel me politiek zeer geëngageerd met
wat er in Latijns Amerika gebeurt. Ik zou
dat ook logisch vinden voor elke Ameri
kaan. Speciaal wat betreft Midden-Ame
rika. Die mensen zijn toch onze directe
buren? Daar heb je toch interesse voor?
Maar de Amerikanen hebben in elk van
die landen de lokale identiteit vernie
tigd. Met Costa Rica als enige uitzonde
ring".
Dalai Lama
"Ik probeer vaak dingen voor mezelf dui
delijk op rijtjes te krijgen. Dat komt om
dat maagd mijn sterrebeeld is. En wat
dat betreft, is het zonneklaar dat ook
mijn betrokkenheid met de Tibetanen
een enorm effect op mijn mentaliteit
heeft gehad....Hoe verzoen ik religie met
filmbusiness? Het zijn gescheiden din
gen, maar iedere echte religie accepteert
ieder aspect van het leven".
"Het bijzondere van boeddhisme, en
dan speciaal de Tibetaanse variant van
boeddhisme, is dat het alles omhelst en
niets verwerpt. Vanuit die visie ver
dwijnt onmiddellijk een grote hoeveel
heid angsten. Dan ga je alles zien als on
derdeel van het universum en wordt ie
dereen je broer of zuster. Zeker, dat ver
eist nogal wat extra incasseringsvermo
gen als je beroemd bent en deel bent ge
worden van de entertainment business.
Het is een moeilijkheid, omdat wij de
zogenaamde 'sterren' ook maar heel
verlegen mensen zijn".
"We doen dit werk, juist omdat we
schuw zijn en omzien naar middelen om
toch te communiceren. Dus doen we het
indirect, via films of muziek bij voor
beeld. En als je dan succes krijgt, gaan
mensen je herkennen, ze gaan dingen
van zichzelf op je projecteren. Dat is las
tig en soms vervelend. Ik ben daar een te
klein mens voor. Ik kan er moeilijk mee
omgaan. Maar je beseft ineens hoe be
trekkelijk dit soort problemen is, als je
even in de nabijheid vertoefd hebt van de
Dalai Lama. Ik heb nog nooit iemand ge
zien die zo veel mensen aan zich vastge-
klit had hangen als de Dalai Lama".
"Iedereen wil een foto van hem, een
handtekening of men wil twee minuten
om ^en levensverhaal te vertellen, of om
zijn leven gered te krijgen. Iedereen wil
alles van die man. Ik heb hem nog nooit
zijn geduld zien verliezen en hem niet al
les zien geven wat hij te geven had. Want
de werkelijheid is, dat wat diep in je zit
nooit kan worden aangeraakt. Nooit. En
de Dalai Lama heeft zo ongewoon veel
edelmoedigheid en hij heeft zo veel lief
de geschonken dat hij lijkt op een koe die
voortdurend gemolken wordt. En er is
geen einde aan zijn melk".
