jr
'Regering zonder Rode
Khmer is niet mogelijk
I REPORTAGE ia
'VIES'
Humanisten willen
regeling euthanasie
voor comapatiënten
Forse stijging
bijbelverkoop
Eind burgeroorlog in Cambodja is nog niet in zicht
Rinaldo woont in het
Zuiditaliaanse dorpje Pisciotta. Als
zoon van een visser werd hij daar 39
jaar geleden geboren. Rinaldo's
vader zit 's morgens vroeg op een
houten kruk op de kade. Hij leunt op
zijn stok en kijkt hoe de blauw-gele
boten binnejikomen.
Hoofdschuddend beziet hij de
houten kistjes met een karige vangst
aan sardientjes die de wal op
worden gedragen. "Het is het
water", gromt hij. Het vuile water
vermoordt de vissen. En we kunnen
er niets tegen doen".
Zelf vist hij al jaren niet meer. Zijn
handen staan stijf van de
reumatiek. Hij brengt zijn dagen
door met kaarten en heftige
politieke discussies met de andere
vissers op de kade. Rinaldo's vader
is communist, zoals ook zijn vader
en zijn grootvader dat waren. "Een
Italiaanse communist",
verduidelijkt hij. "En dat heeft niets
te maken met die bandieten uit het
oostblok, die meer dan 40 jaar lang
Rome
Marjon van Royen
door het slijk
hebben gehaald".
Soms is hij een dagje weg. "Voor
politieke activiteiten", zegt hij zelf.
Maar het hele dorp weet anders.
"Hij heeft gewoon een andere
vrouw", zegt zijn vrouw, Mamma
Angiolina, welgemutst terwijl ze
een vis aan stukken snijdt en in een
enorme pan gooit in het
restaurantje op de kade dat ze
samen met Rinaldo drijft. "Het zou
tijd worden dat jij eens aan een
vrouw begon te denken", roept ze
tegen haar zoon, terwijl ze haar
man een knipooogje geeft.
De keuken van Mamma Angiolina
is bekend in de hele streek. Hun hele
leven lang hebben
Angiolina en haar man gewerkt om
hun kinderen te laten studeren.
Rinaldo heeft 'in de grote stad'
sociologie gestudeerd, maar in die
'branche' is in Italië niet veel werk
te vinden. Hij runt nu het
restaurant van zijn moeder, en ook
het dorpscafé dat ernaast ligt.
Verder voert hij in de gemeenteraad
de gezamenlijke oppositielijst aan
van liberalen, republikeinen,
groenen en communisten, tégen de
"corrupte christendemocratische
burgemeester" die "met steun van
de socialisten in het
gemeentebestuur al meer dan tien
jaar zijn zakken spekt met de
belastinggelden van het dorp".
Elke keer als we hem bezoeken,
vertelt Rinaldo lange verhalen over
de corruptie in zijn streek. Het
zogeheten Italiaanse 'cliëntèle-
systeem', waarbij
christendemocratische en ook
socialistische politici de stemmen
van de mensen letterlijk 'kopen'. Ze
beloven de mensen een baan of een
vergunning, in ruil voor het feit dat
als er verkiezingen zijn, de hele
familie op de betreffende
'weldoener' moet stemmen.
Zoals alle Italiaanse communisten
zijn ook Rinaldo en zijn familie fel
hiertegen gekant. "Op een gegeven
moment beseffen de mensen wel dat
ze niet vooruitkomen met de
verkoop van hun stem", zei
Rinaldo's zus, die in Napels voor
veearts studeert.
Een paar weken geleden was ik
opnieuw in Pisciotta. Er was iets
gebeurd. Er werd niet gelachen of
gediscussieerd. Rinaldo zat
moedeloos in zijn café. "Ik walg van
mezelf', zei hij, terwijl hij de bar een
harde trap gaf. "We hebben ons
stembiljet verkocht. We hebben onze
principes verkocht. We hebben ons
verkocht aan de socialisten". De hele
familie had bij de laatste
verkiezingen in mei op een bepaalde
socialist gestemd omdat anders de
baan als dierenarts die Rinaldo's
zus via een officiële sollicitatie had
gekregen, weer van haar zou
worden afgenomen.
Rinaldo's vader zit weer op zijn
knikje naar de binnenkomende
vissers te kijken. "De zee is vies",
zegt hij. "En de mensen zijn vies. En
nu ben ik zelf ook vies geworden".
GEESTELIJK LEVEN
'Wettelijke vertegenwoordiger benoemen'
UTRECHT (ANP) - De rech
ter moet een wettelijke verte
genwoordiger kunnen aan
stellen voor mensen die hun
wil niet kunnen uiten, zoals
comapatiënten en dementen.
Deze vertegenwoordiger kan
op grond van de levensvisie
die deze mensen voor hun
ziekte hadden, adviseren tot
euthanasie.
Dat is een van de voorstellen die
de commissie Bio-ethiek van het
Nederlandse en het Belgische
Humanistisch Verbond doet in
het rapport 'De bio-maatschap-
pij'. De commissie, die twee jaar
geleden door beide organisaties
werd ingesteld, doet aanbevelin
gen voor een humanistische visie
op de bio-medische ontwikkelin
gen.
De commissie heeft de ontwik
kelingen op medisch gebied ge
toetst aan de humanistische uit
gangspunten van het zelfbeschik
kingsrecht en de gelijkheid van
ieder mens. De commissie meent,
dat aan mensen die hun wil niet
kunnen uiten, niet bij voorbaat
het recht mag worden ontzegd uit
hun ondraaglijk lijden verlost te
worden.
Daarom komt zij met het voor
stel een wettelijke vertegenwoor
diger aan te stellen, die uiteraard
geen enkel belang bij het overlij
den van de patiënt mag hebben.
De taak van deze vertegenwoor
diger zou worden vergemakke
lijkt, als ieder een levenstesta
ment zou maken. De commissie
dringt er bij de overheid op aan de
bevolking te doordringen van de
noodzaak van zo'n testament.
Bij 'oordeelsonbekwame' men
sen, zoals opgroeiende kinderen,
groepen van zwakzinnigen en
psychiatrische patiënten, mag
volgens de commissie alleen tot
levensbeëindiging worden over
gegaan, als de betrokkene zelf de
wens te kennen geeft te willen
sterven.
'Kerk moet zich
op aantasting van
zondag bezinnen'
LEIDSCHENDAM (ANP) - De
Nederlandse Hervormde Kerk
moet zich dringend bezinnen op
de toenemende aantasting van
het bijzondere karakter van de
zondag, vinden de classes (regio
nale kerkvergaderingen) Gorkum
en Alblasserdam. Tot hun spijt is
de aandacht voor de betekenis
van de zondag voornamelijk be
perkt gebleven tot andere kerken
en het CNV.
De classes wijzen er in een noti
tie op, dat de zondag in toene
mende mate onder druk staat.
Door de ontkerkelijking wordt de
zondag voor steeds meer mensen
een gewone vrije dag. Grote ma
nifestaties worden vaker op zon
dag gehouden en er wordt gepleit
voor verruiming van de openstel
ling van winkels en voor reclame
op zondag. De technische ontwik
kelingen maken het steeds vaker
technisch onmogelijk of finan
cieel onaantrekkelijk het produk-
tieproces voor de zondag te stop
pen.
Volgens de classes, waarin
overwegend Gereformeerde
Bondsgemeenten zijn te vinden,
is de dreigende teloorgang van de
zondag een groot verlies. De zon
dag getuigt ervan, dat het leven
niet enkel uit produktie, prestatie
en consumptie bestaat. Boven
dien wordt door de aantasting
van de zondag de samenkomst
der kerkelijke gemeente bemoei
lijkt.
Volgens de notitie zouden de
hervormden zich moeten bezin
nen op de vraag, waarom gemeen-
teledën en vooral jongeren de
zondag meer als een sombere dan
als een vreugdevolle dag ervaren.
De kerkleden zouden er attent op
moeten zijn, dat vooral alleen
staanden zich op zondag buiten
gesloten en eenzaam .voelen. Zij
moeten ook hun houding bepa
len, als gemeenteleden op zondag
moeten gaan werken.
HAARLEM Het Nederlands
Bijbelgenootschap (NBG) in
Haarlem blikt tevreden terug op
het afgelopen jaar. In 1989 wer
den er in ons land bijna 13 pro
cent meer bijbels verspreid dan
het jaar ervoor. Bovendien kreeg
het NBG er ongeveer 40.000 leden
bij, zo blykt uit het jaarverslag.
In 1989 werden bijna 130.000
bijbels verspreid in Nederland.
Daarmee werd de achteruitgang
van 1987 en 1988 ruimschoots
goedgemaakt, aldus het NBG. In
die jaren werd een daling van zes
procent genoteerd.
Het NBG schrijft de stijging
vooral toe aan de publikatie van
de Startbijbel, een vertaling uit de
grondtekst voor kinderen. De
verkoop van de 'Nieuwe Verta
ling' van 1951 en de Groot Nieuws
Bijbel bleef stabiel. Het aandeel
van de Statenvertaling (1637)
daalde met bijna de helft.
Moker. De kerkelijke omroep
Moker besteedt in de uitzending
van vanavond (aanvang zeven
uur) o.a. aandacht aan jongeren
die Roemenië en Hongarije be
zochten. Ontvangst via FM 105.7
of kabel FM 88.1.
Communisten. De nieuwe Rus-
sisch-orthodoxe patriarch Alek-
sej II vindt het niet terecht dat de
communisten in de Sovjetunie
overal de schuld van krijgen. Ze
worden ook verantwoordelijk ge
houden voor fouten die ze nooit
hebben gemaakt, aldus de patri
arch in een interview met de
Pravda. De communisten die hij
ontmoet, waren geen slaafse vol
gelingen van de partij. Ze hadden
hun twijfels en hebben ook wel
eens geprotesteerd. De meerder
heid van de communisten heeft
zich volgens Aleksej echter "ver
gist in het bedrieglijke systeem".
Hun waarneming en verstand wa
ren verduisterd, aldus Aleksej.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Oos-
terland en Ouwerkerk (Z) J. C. Hane-
kamp Bredevoort, te Uddel P. J.
Teeuw te Moordrecht (deelgem. Bet
hel).
Geref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Garrelsweer i.c.m. Ten Post drs.
J. Schoemaker kand. Kampen.
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te Aalburg J. Karens Opheusden.
AMSTERDAM - 'Schuilkerken
in Amsterdam' is het thema van
een wandeling door het centrum
van Amsterdam, uitgezet door het
Bijbels Museum aldaar. De ont
dekkingstocht voert belangstel
lenden deze en volgende maand
langs plaatsen waar rooms-ka-
tholieke schuilkerken zich hebben
bevonden en zich nog bevinden.
Twee van de kerken, die indertijd
werden gebouwd omdat Amster
dam sinds 1578 een stad met een
nadrukkelijk protestants karak
ter was, zijn nog steeds in ge
bruik. Op de illustratie een door
snede van de schuilkerk 'Ons' Lie
ve Heer op Solder'. Geïnteresseer
den kunnen zich iedere donder
dag tussen elf en twee uur bij de
receptie van het Bijbels Museum
melden. De kosten bedragen 7 gul
den vijftig, inclusief koffie en in
formatiemap.
14
Natuurlijk werd ik wel kwaad.
"Als jij suggereert dat ik die Karin
heb vermoord dan...". Ik wist niet zo
gauw iets ergs om mee te dreigen.
"Ho. ho". zei Bert. "Ik geloof het
niet echt. Ik confronteer je alleen
met de ernst van de zaak. Wat ben je
nu verder van plan te doen?" Daar
had ik nog niet over nagedacht.
"Ik had Moniek nog even aan de
telefoon, vanmiddag", vervolgde
Bert. "Ze vertelde dat ze de zuster
van Karin had ontmoet. Linda, heet
ze. Het enige familielid dat is komen
opdagen. Geen makkelijke Tante.
Ze stond te schelden als een bootwer
ker. vertelde Moniek. "Stomme
trut", riep ze aan het adres van
haar overleden zuster. "Ik heb haar
nog zo gewaarschuwd".
"Waartegen?", vroeg ik.
"Dat wilde Moniek ook graag we
ten, ze probeerde haar uit te horen,
maar ze kwam er niet achter". Bert
keek me ernstig aan. "Daar zou je
eens achteraan moeten gaan. Die
vrouw jveet meer".
"Laten we dat morgen doen", zei
ik strijdlustig. Ik had behoefte aan
actie.
"Düt lijkt me heel verstandig. Hoe
In mijn eigen woonkamer liet ik
me op de bank vallen.
Ik haalde het rode boekje van Ka
rin uit mijn zak en bladerde het nog
eens door. Vijf namen, met bedra
gen erachter, maar er waren ook an
dere adressen en aantekeningen.
Verwarmingsketel, met een uitroep
teken, een adres en telefoonnummer
van een tandarts, een boodschap
penlijstje. Het was geen agenda en
het was geen adresboekje. Romme
lig, was het. Ergens achterin ston
den weer wat adressen. Linda de
Leeuw, las ik. Zou dat die zuster
zijn? Ze woonde in het Gooi. Ik pak
te de telefoon en toetste het nummer.
"De Leeuw", hoorde ik aan de an
dere kant.
Ik schrok me beroerd. Wat moest
ik zeggen. Dat had ik nog niet be
dacht. Ik noemde mijn naam.
"Wat wilt u", vroeg de vrouw, met
een ongeduldige ondertoon in haar
stem.
"Bent u de zuster van Karin de
Leeuw?"
"Wat gaat u dat aan", na een
paar seconden stilte.
"Ik wil graag met u over haar
praten", zei ik knullig.
Een cynisch lachje aan de andere
kant van de lijn. "Je bent niet de eni
ge. Was je een klant?"
"Ik ken haar niet eens".
Weer dat lachje. "Een mandie Ka
rin niét kent? Dat is wel heel bijzon
der. Maar waar wil je dan over pra
ten?"
Wat moest ik zeggen? "Ik heb ge
hoord dat ze is overleden".
"Dat klopt. Hoe zei je ook weer dat
je heette?"
Ik herhaalde mijn naam en toen
hoorde ik aan de andere kant van
de telefoon het geluid van een toet
senbord van een computer of een
tekstvewerker. Of verbeeldde ik me
dat? Linda praatte door: "Bel je om
me te condoleren? Het is een groot
verlies, dat is waar, maar het is
haar eigen schuld. Ze heeft domme
dingen gedaan. Ze was natuurlijk
wel veel slimmer dan haar cliënten,
maar niet slim genoeg. Snap je?"
"Nee".
"Wees daar maar blij om. Wat wil
je eigenlijk?"
"Een afspraak", zei ik en ik had er
meteen spijt van. Wat moest ik met
haar? Ik had een heel ander soort
zusje verwacht. Maar het was al te
laat.
"Morgenochtend om elf uur", zei
Linda tot mijn verbazing. Ze brak
af. Daar zat ik, met mijn afspraak.
Ik troostte me met de gedachte dat ik
altijd nog kon afbellen.
Ik sloot mijn ogen.
Toen ik ze weer opende was het
donker in de kamer. Ik had een ge
voel van paniek. Ineens wist ik wat
er fout zat. Ik had de politie verteld
dat ik Karin niet kende. Wat zou die
inspecteur ervan denken als hij wist
dat ik zó geinteresseerd was in Ka
rin dat ik haar zuster ging opzoe
ken?
"Precies kerel, dat je er tot je nek
bij betrokken bent", hoorde ik Bert
zeggen. Ik sprong overeind, maakte
wat licht en keek op mijn horloge.
Tien uur. Ik moest Bert spreken. Ik
wilde met hem overleggen hoe ik het
gesprek met Karin's zuster zou aan
leggen. Ik liep de tuin in. Beneden
brandde geen licht meer, boven wel.
Maar hij was nog niet naar bed,
want ik zag zijn schim voorbij het
raam schuiven. Ik zou hem even
kunnen bellen, dacht ik. Maar toen
zag ik nog een schim, iets kleiner. De
twee schimmen gingen in elkaar op,
vormden een silhouet dat door een
beweging van het gordijn even gril
lig vervormde en verdween.
Ik zag af van mijn voornemen
Bert te bellen en realiseerde me dat
ik er alleen voorstond.
Met zijn toezegging om met
Vietnam overleg te plegen
over Cambodja en de verzet-
scoalitie onder leiding van
prins Norodom Sihanouk niet
langer te steunen, heeft de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken James
Baker gisteren in Parijs een
poging gedaan een eind te ma
ken aan de burgeroorlog in dit
land. Politicoloog Roel Bur
gier juicht die ontwikkeling
toe, maar tekent daar wel bij
aan dat de belangrijkste ver
zetsgroep in Cambodja, de
Rode Khmer, daardoor niet is
uitgeschakeld. De Amster
dammer heeft een studie ge
maakt van de Rode Khmer en
is tot de conclusie gekomen
dat deze guerrillagroep moet
worden opgenomen in een.
overgangsregime. Die opmer
king staat haaks op de mening
van Woutje van Zuilekom die
de 'misdadige' Rode Khmer
volledig wil boycotten. Van
Zuilekom is projectmedewer
ker van de Novib, de Neder
landse organisatie voor Inter
nationale Samenwerking. Zij
heeft Cambodja begin dit jaar
bezocht.
AMSTERDAM/DEN HAAG - De
verrassende opmerkingen van Ba
ker volgden op een conferentie van
de vijf permanente leden van de
VN-Veiligheidsraad die traditiege
trouw weinig opleverde. Zoveel ko
gels als in het land zelf sinds 1968
worden afgevuurd, zo weinig schot
zit er in de vredesbesprekingen. De
Verenigde Staten, de Sovjetunie,
Frankrijk, Groot-Brittannië en Chi
na kwamen dinsdag niet verder dan
een oproep aan de strijdende partij
en akkoord te gaan met het vormen
van een interim-regering. Daarvan
zouden de regering-Sen en de ver-
zetscoalie met Sihanouk, de ge
vreesde Rode Khmer van Pol Pot en
ex-premier Son Sann deel moeten
uitmaken. Sen heeft echter al eer
der laten weten dat de Rode Khmer
daarin moet ontbreken. Op hun
beurt willen de Rode Khmers in een
overgangsregime even groot zijn als
de andere drie partijen.
China
"De Verenigde Staten lijken nu ech
ter plotseling partij te kiezen in het
conflict en zich vóór de regering-
Sen uit te spreken. Samenwerking
tussen de VS en Vietnam zou een
grote stap vooruit zijn, maar het is
nog geen garantie dat daarmee de
oorlog in Cambodja eindigt. Afge
wacht moet worden of China de Ro
de Khmer blijft steunen. Is dat het
geval, dan verandert nog niet zo
veel", aldus Burgier.
Voor de VS en de andere leden
van de Veiligheidsraad staat voorop
dat de rust moet terugkeren in een
land dat eerst werd gebombardeerd
door de Amerikanen, van 1975 tot
1979 werd geterroriseerd door de
Rode Khmer en vervolgens kreeg te
maken met Vietnam dat Cambodja
binnenviel om Pol Pot te verdrij
ven. Die inval heeft geleid tot een
massale boycot van de door Viet
nam gesteunde regering in Phnom
Penh. Toen de Vietnamezen zich in
september vorig jaar onder druk
van de wereldopinie terugtrokken,
zorgde de door China geholpen Ro
de Khmer voor een nieuwe verlen
ging van de burgeroorlog. De boy
cot is intussen nog altijd van kracht.
Van Zuilekom: "En dat betekent
dat de mensen blijven lijden en dat
vreesde Pol Pot
en zijn even
wrede als dog
matische Rode
Cambodja de vrijplaats blijft voor
de grote mogendheden die hun
spanningen hier kunnen uiten.
Overal lijkt de vrede een kans te
krijgen, behalve in dit kleine en
weerloze land".
Zij is het met Burgier eens dat
ook de Rode Khmer bij het overleg
moet worden betrokken, maar ver
schilt met hem van mening als hij
zegt dat deze organisatie ook in een
overgangsregering zou moeten
kunnen plaatsnemen. "Dat is on
mogelijk. We hebben het hier over
misdadigers. De Rode Khmer toela
ten tot een regering, zou hetzelfde
zijn als wanneer Hitier een plaats
had gekregen in een regering na de
Tweede Wereldoorlog".
Van Zuilekom herinnert daarbij
aan de ongeveer twee miljoen
slachtoffers die de Rode Khmer tus
sen 1975 en 1979 heeft gemaakt. Een
aantal waarbij Burgier grote vraag
tekens zet: "Ik heb alle studies daar
over kritisch bekeken. Ik neig er
naar om 700.000 tot één miljoen aan
te houden, al blijft dat natuurlijk
nog altijd verschrikkelijk veel".
Massagraven
De Amsterdamse politicoloog is ge
promoveerd op het proefschrift
'The Eyes of the pineapple'. Daarin
beschrijft hij de top van de Rode
Khmer als een groep intellectuelen,
die het contact met de basis heeft
verloren: "De Rode Khmer streeft
naar een onafhankelijk en sterk
Cambodja zonder inmenging van
buitenlandse mogendheden. Een
klasseloze maatschappij, een com
munistische samenleving. Dat idea
lisme werkt in de praktijk echter
niet en heeft alleen maar geleid tot
dwang en massagraven".
Burgier beschouwt de Rode Kh
mers nog altijd als een 'op terroris
me gebaseerde organisatie', ook al
is hem gebleken dat hun aanpak
minder radicaal is geworden: "Voor
flirten werd in het verleden wel
eens de doodstraf gegeven, om
maar een voorbeeld te noemen. Dat
gebeurt niet meer. De kadaverdisci
pline is in delen van de organisatie
verdwenen, al moet ik er bij zeggen
dat dat van dorp tot dorp verschilt.
Maar over het algemeen kun je stel
len dat ze wat toleranter zijn gewor
den. Er wordt meer geaccepteerd.
De houding ten opzichte van
vreemde invloeden is veranderd. Er
mag nu op traditionele wijze wor
den getrouwd en er mag worden ge
keken naar video's uit Thailand.
Dat was in het verleden ondenk
baar".
Propaganda
Dat de Rode Khmer milder is ge
worden, wordt door Van Zuilekom
ten stelligste ontkend: "Het is voor
al propaganda van de Rode Khmer
om de buitenwereld de indruk te ge
ven dat zij niet schuldig is aan de
enorme slachtpartijen die er zijn ge
weest. In juni zijn in Nederland
twee Cambodjaanse ministers op
bezoek geweest. Zij hebben gezegd
dat zij zich niet kunnen voorstellen
dat de Rode Khmer ooit milder kan
worden. Zij probeert nog altijd op
een grove manier het doel te berei
ken. Aanvallen worden uitgevoerd
op onschuldige mensen, op plaat
sen waar de Rode Khmer niet wordt
verwacht. Er worden landmijnen
geplaatst, boeren wordt het onmo
gelijk gemaakt de oogst binnen te
halen en het moorden gaat door".
Evenals Van Zuilekom zou Bur
gier de Rode Khmer dan ook het
liefst uit elke Cambodjaanse rege
ring willen weren: "Uiterlijk mogen
ze dan veranderd zijn, de ideeën van
de mensen rond Pol Pot zullen niet
veel verschillen. Dat neemt echter
niet weg dat je wèl rekening met de
Rode Khmers moet houden. Ze vor
men een goed georganiseerde
vechtmachine en zijn de enige
groep van het verzet die wat voor
stelt. Zij zullen echt niet ophouden
als iedereen vindt dat zij dat moeten
doen. Stel dat China de Rode Kh
mers geen wapens meer zou sturen,
dan kunnen zij het gemakkelijk nog
een hele tijd volhouden".
Hulp
Van Zuilekom pleit er echter voor
de Rode Khmer in welke regering
dan ook te weren. Zij zit daarmee op
dezelfde golflengte als de Niet-Gou-
vernementele Organisaties
(NGO's), waarbij onder meer de Ne
derlandse instellingen Novib, ICCO
en Cebemo zijn aangesloten. Van
Zuilekom herinnert aan een voor
stel van de in België wonende Raoul
Jennar, die in februari in dienst is
gekomen van de NGO's.
"Hij doet een beroep op de wes
terse landen de boycot van Cam
bodja op te heffen en in plaats daar
van hulp te geven aan een land dat
het sinds kort ook nog zonder de
steun van de Sovjetunie moet stel
len. Verder wil hij dat China en de
Verenigde Staten stoppen met het
leveren van wapens, dat een staakt-
het-vuren wordt afgekondigd en
dat de zetel die de verzetscoalitie
van Sihanouk heeft in de Verenigde
Naties óf vacant wordt, óf wordt
overgedragen aan de regering-Sen.
Tot nu toe is echter elke poging om
de impasse te doorbreken, geboy
cot door de Rode Khmer".
Nazi's
In de ogen van Burgier biedt het al
ternatief van Jennar evenwel geen
oplossing: "Hoe graag ook ik de Ro
de Khmer zou willen uitschakelen,
je kan niet om hen heen. Het voor
deel van het opnemen van de Rode
Khmers in een voorlopige regering
is dat je daarmee in mijn ogen èen
eind maakt aan de oorlog. Je krijgt
daardoor ook zicht op hen, zodat ze
niet langer bommen zullen plaatsen
in je kelder. Cambodja zou niet het
eerste land zijn dat dit soort mensen
in een regering laat plaatsnemen.
Veel nazi's zijn na de Tweede We
reldoorlog in diverse landen aan de
top teruggekeerd. En wat te denken
van Nixon en Kissinger. Hoeveel
doden hebben zij met hun misdadi
ge praktijken in Vietnam, Laos en
Cambodja niet op hun geweten, ter
wijl ze nooit zijn aangepakt. Als de
Cambodjanen de Rode Khmers niet
willen, zal dat tijdens verkiezingen
wel blijken".
EEN AVONDJE STAPPEN
Ina Bouman
eerder hoe beter". Bert stond op.
"Maar ik kan niet, morgen. Het is
trouwens beter als je alleen gaat. Ik
wil je niet weg hebben, maar ik moet
vanavond ook nog wat werken..."
Hij wilde me dus wel kwijt. Ik
stond op en vertrok.
"Sterkte", zei Bert bij de deur.
"Val maar dood", dacht ik. Ik
voelde me in de steek gelaten.
