The Wall, spektakel van de hoop
Monumentenzorg op Curasao:
redden wat er te redden valt
Bodem Amsterdam barst
van het witte aardewerk
Nieuwe muur op Potzdammerplatz gebouwd om weer te worden afgebroken
Bijna 60.000
Bowie- fans
in Nijmegen
Zomerfestijn in teken van
technologische samenleving
Stichting LIFT schrijft
literaire debuutprijs uit
Een groep Russische soldaten poseert voor de gigantische imitatie i
Berlijnse muur, die komende zaterdag als decor zal dienen voor The Wall
BERLIJN Nog maar twee
weken geleden dansten
Oostduitsers rond het Gou
den Kalf van de D-Mark, ho
pend op een leven dat in ie
der geval beter zou zijn dan
voor de val van de Berlijnse
Muur. Op de plaats waar die
grimmige scheiding tussen
Oost en West over de Pot-
sdammerplatz liep, wordt
momenteel de laatste hand
gelegd aan een nieuwe
'muur', 170 meter lang en 20
meter hoog.
Naar schatting 1,2 miljard recht
streekse tv-kijkers en een kwart
miljoen concertbezoekers zullen za
terdag in Berlijn getuige kunnen
zijn van een live-uitvoering van The
Wall op die Potzdammerplatz. In de
schaduw van de Brandenburger
Tor zal dan die nieuwe muur wor
den opgebouwd en afgebroken. The
Wall, al in 1979 door Roger Waters
(inmiddels ex-Pink Floyd) geschre
ven, wordt aangekondigd als een
van de, zo niet het grootst opgezette
muzikale evenement in de geschie
denis.
De kosten van het media-circus
zullen in elk geval de vijftien mil
joen gulden te boven gaan. De op
brengst van het concert gaat naar
het Memorial Fund for Disaster Re
lief, opgezet door de Britse oorlogs
veteraan Group Captain Leonard
Cheshire, de officiële Britse waar
nemer bij het atoombombardement
op Hiroshima. De meeste pecunia
zullen aan tv-rechten binnenvloeien
en van de verkoop van een live-regi
stratie van het concert op CD, die op
31 augustus in de winkels ligt. Het
fonds wil in totaal 500 miljoen pond
(1,75 miljard gulden) bijeenbrengen
voor wereldwijde hulp bij rampen.
Behalve honderden figuranten
verlenen Sinead O'Connor, Van
Morrison, Thomas Dolby, The
Band, Joni Mitchell, Marianne
Faithfull, Bryan Adams, Jerry Hall,
Ute Lemper, Cyndi Lauper, The
Scorpions en Waters' eigen
Bleeding Heart Band (met daarin
Snowy White en Andy Fairweather-
Low) hun gratis medewerking.
Fluitist James Galway is solist in
het Koor van de Gecombineerde
Sovjet Strijdkrachten in Duitsland.
Andere gasten zijn het Oostberlijn-
se Radio Symfonie Orkest en Ra
diokoor en zelfs een drumband van
het Indische leger. Vanwege de gro
te scènewisselingen moest Waters
het oorspronkelijke stuk hier en
daar licht aanpassen.
Helikopters van het Britse 7th
Airborne Division hangen spots in
het firmament, terwijl op en om de
Nieuwe Muur het verhaal zich zal
ontvouwen van Pink, het jongetje
dat in opstand komt tegen bedrei
gende machten en moderne techno
logie. The Wall, een van de best ver
kochte platen in de geschiedenis
van de pop, werd in 1982 door Alan
Parker verfilmd met Bob Geldof (de
man achter Live Aid) in de titelrol.
Waters weigert nu nog te vertellen
wie die rol krijgt maar hij heeft ac
teurs van naam als Tim Curry en Al-
bert Finney gestrikt voor de rol van
aanklager en leraar. Veel aandacht
krijgen de filmreprodukties en gi
gantische opblaaspoppen, die door
bouwkranen worden opgehouden.
Waters ziet het project als een
hoopvol evenement. Niet als de
soundtrack bij een historisch mo
ment dat de overgang van een land
van het ene maatschappelijke in het
andere maatschappelijke systeem
inluidt. „Ik zou de val van de Ber
lijnse Muur niet willen zien als een
overwinning van de westerse con
sumptiemaatschappij op het staats
socialisme in het Oostblok", zei hij
onlangs in een interview met de
Australische radio. „Als ik al iets wil
yieren dan zie ik de val van de Muur
als een overwinning van de mense
lijke geest".
The Wall is tijdens een spectacu
laire wereldtour van Pink Floyd in
1980/1981 live uitgevoerd in een mi-
se-en-scène die bij het Berlijnse
evenement achteraf op absurde wij
ze in het niet zal vallen. Eén van de
songs van het album, Another Brick
in the Wall, werd geaccepteerd als
lijflied van de zwarte Zuidafrikaan-
se scholieren en vervolgens door
het regime Botha verboden. Tijdens
die tour verkondigde Waters al het
idee dat Berlijn de enige plaats zou
zijn waar hij het project eenmalig in
de open lucht zou willen uitvoeren.
Toen hij zich in september vorig
jaar aan het werk zette, oriënteerde
hij zich aanvankelijk op een ach-
teraflokatie ergens in de Australi
sche woestijn.
Waters in het betreffende inter
view: „Een spel met duizenden
spots gemonteerd op vrachtwagens
zou dan vanuit een spaceshuttle te
zien moeten zijn een idee om de
tv-stations geïnteresseerd te krij
gen". Een dag na de openstelling
van de Muur op 9 november vloog
hij naar Berlijn en kreeg het oor
spronkelijke idee weer vorm. Wa
ters onderhandelde met de West-
duitse bondskanselier Kohl en ex-
premier Modrow van de DDR, en
elk denkbeeldig overheidslichaam
op elk niveau. Hij moest daarbij
voortdurend vaststellen dat de au
toriteiten net zo snel van plaats wis
selden als de politieke situatie van
positie. Zo snel zelfs dat hij moeilijk
de hand kon leggen op vier levens
echte tanks die hij op het podium
wilde hebben. Waters: „Er moeten
toch vele honderden tanks in Duits
land zijn, maar iedereen beweert
dat-ie ze niet meer gebruikt en dus
niet kan
Sinds 11 juni hebben Westduitse
aannemersbedrijven kameraad
schappelijk samengewerkt met het
Oostduitse leger om de Potsdam-
merplatz eerst tot een diepte van
vijf meter af te graven. Naast aller
hande oorlogstroep werd een tot
dusverre onbekende nazi-bunker
aangetroffen, niet zo ver van de oor
spronkelijke commandobunker
van Hitier. Een maand later was het
terrein opgevuld met een nieuwe
bodem en togen de podium-bou
wers en een langzamerhand tot 400
man aanzwellend produktie-leger-
tje aan het werk.
The Wall is een conceptalbum
waar maatschappelijk commentaar
gemengd wordt met een stukje zelf-
toegepaste psycho-analyse door de
hoofdfiguur, die zich eerst afsluit
voor de boze wereld, dan zelf dege
nereert en aan het eind van de com
positie ook zijn eigen muur afbreekt
en zijn ware ik toont. Waters: „It's
gonna be very, very big. En na af
loop zal ik zeer vermoeid zijn".
The Wall wordt zaterdag op Ne
derland 2 rechtstreeks uitgezon
den door Veronica, aanvang 21.25
uur. Vanaf 19.00 uur tot 00.30 uur is
op radio 3 eveneens een verslag te
horen.
ROTTERDAM/NIJMEGEN
(GPD) Voor het optreden van
popster David Bowie op 18 au
gustus in het Nijmeegse Gof-
fertpark zijn reeds 48.000 kaar
ten verkocht. Er worden 55.000
bezoekers verwacht. Het pop
concert is het vierde in een.
reeks. Vorig jaar was Pink Floyd
te gast in het Goffertpark.
Rondom het terrein worden
tribunes geplaatst, zodat ieder
een de popster goed kan zien. Er
zijn echter geen aparte tribune-
kaarten verkijgbaar in de voor
verkoop.
De poorten van het Goffert
park gaan om 18.00 uur open.
Het voorprogramma begint om
19.00 uur. Wie er vóór Bowie op
het podium zullen staan is nog
onbekend.
De Spoorwegen zullen veel
extra treinen inzetten. De Cen
trale Vervoersdienst Nijmegen
zorgt op haar beurt voor busver
voer van en naar het park.
Van onze correspondent
Gerlof Leistra
Charles de Wolff
in Katwijkse kerk
LEIDEN Organist en dirigent
Charles de Wolff geeft vrijdag 20 juli
(20.15 uur) een orgelconcert in de
Katwijkse Nieuwe Kerk. Wolff is di
rigent van het Bachkoor Holland.
In Katwijk op het Van den Heu
vel-orgel zal hij Van Bach drie Ko
raalvoorspelen spelen over 'Wer nur
den lieben Gott lasst walten'. Ook
van Max Reger staan twee Koraal
voorspelen op het programma: 'Jes-
us Meine zuversicht' en 'Wachtet
auf ruft uns die Stimme'. Verder
worden er werken van Mendels
sohn, Duruflé en Messiaen ten ge
hore gebracht.
AMSTERDAM (ANP) - Tijdens het
achtste Zomerfestijn in Amsterdam
wordt speciale aandacht geschon
ken aan voorstellingen van kunste
naars die op niet gebruikelijke wijze
ingaan op technologische verwor
venheden. In de festivalkrant wordt
onderstreept dat de kunstenaars
daarmee "impliciet en expliciet
commentaar leveren op de techno
logische samenleving".
Het festijn, dat vandaag begint en
duurt tot en met 29 juli, speelt zich
zoals altijd af op bijzondere locaties
in de hoofdstad. Er is dit jaar geko
zen voor de IJ-oevers, het gebied
dat de komende tien jaar een ingrij
pende stedebouwkundige verande
ring ondergaat.
Het begint echter vandaag op de
Dam, waar de Stichting KAAS de
spektakelvoorstelling 'Apprats - De
Machine' opvoert. Het theaterspel
speelt zich af rond een graafmachi
ne, een gasturbine en vlammenwer
pers, maar ook aan het publiek, au
to's, gebouwen en de ijscoman is
een rol toebedeeld.
De multidisciplinaire theater
groep R.A.M.M. uit Berlijn voert
van 20 tot en met 22 juli in Studio
STAP aan Arie Biemondstraat 105a
aan de Houthaven de theatrale per
formance 'Die Akte' op. Het décor
van deze voorstelling over bureau
cratie wordt gevormd door reken-,
type- en kopieermachines en hon
derden telefoonboeken.
Verder vermeldt het programma
van 19 tot en met 29 juli (op 24 juli is
de première) voorstellingen door de
Afdeling Schouwspel Amsterdam
in de Loods 'Olyfant' op het ADM-
terrein. Voor de opvoering van het
familiedrama 'Les Cenci' van An-
tonin Artaud is een band samenge
steld "waarin de drone-pipe van de
aboriginals, electronische gitaren,
Tibetaanse bekkens en geluidsta
pes de gewelddadige dromen van
het publiek zullen oproepen". Re
gisseurs Bodt Jonker willen zo
tot een magische, voorbij de tekst
reikende zeggingsschap komen.
Voor de geïnteresseerde leek be
vat de tentoonstelling bovendien tal
van wetenswaardigheden. Zo werd
in 1817 een verordening aangeno
men die het de bewoners verbood
hun huizen nog langer wit te pleiste
ren. De witte muren zouden slecht
zijn voor de gezondheid: 'uit hoofde
der wederkaating der zonnestralen
op het oogstelsel, waardoor eene
onherstelbare verzwakking ver
oorzaakt wordt'. Sinds die tijd zijn
vooral de kleuren roze, pastelblauw
en okergeel populair.
Mooi zijn ook de voorbeelden van
monumenten die duidelijk de in
vloed van het Nieuwe Bouwen ver
raden. In 1949 bezocht Gerrit Riet
veld Curagao. Hij ontving toen de
opdracht van het Wit Gele Kruis
voor een tehuis voor gebrekkige
kinderen. Helaas werd slechts een
gedeelte van het oorspronkelijke
plan uitgevoerd, maar de hand van
de meester valt duidelijk te herken-
Het Koninklijk Paleis op de
Dam is dagelijks geopend van
13.30 tot 17.00 uur. Een kaartje
kost 3,50 gulden. Voor houders van
een 65 plus-kaart en voor kinde
ren tot twaalf jaar respectievelijk
fl,50 en fl,00. De catalogus kost
f39,90.
AMSTERDAM Het kleurige ha
venfront van Willemstad op Cura
sao heeft wel iets weg van Volen-
dam. De typisch Hollandse gevels
stralen een wat kneuterige sfeer uit.
Hier is de architectuur het sterkst
beïnvloed door het moederland. El
ders in de stad zorgen vooral de ga
lerijen voor een onmiskenbaar tro
pische sfeer. Daar is veel meer spra
ke van een mengelmoes van ver
schillende bouwstijlen. In het Ko
ninklijk Paleis in Amsterdam is tot
2 september een expositie te zien
met als titel 'Willemstad Monumen-
tenstad'.
DEN HAAG - De Surinaamse dichter Paul Middelijn heeft gisteravond de Etnisch Culturele Kunstvorm-prijs
ECKgekregen. Kamerlid Andreé van Es overhandigde hem de prijs in haar functie als jurylid. De prijs, die
jaarlijks wordt uitgereikt, benadrukt 'de erkenning van en waardering voor prestaties van allochtone kunste
naars'. (l°t° ANP)
De Breedestraat in Otrabanda in Willemstad rond 1900: geen blanke op straat.
AMSTERDAM - Stichting LIFT,
het landelijk steunpunt voor het
tweede schrijverscircuit, schrijft
ook voor 1991 een LIFT Nationale
Debuutprijs uit voor proza en poë
zie. Deze literatuurprijs is in 1990 in
gesteld om talentvolle schrijvers
een debuut te bieden bij uitgevers.
De eerste en tweede prijs bestaan
uit publikatie van het werk van de
bekroonde debutanten, respectie
velijk bij uitgeverij In de Knip-
scheer en bij Stichting LIFT, in de
Literaire LIFT serie (LLS).
De uiterste inzenddatum is 20
september 1990, het inzendadres is
stichting LIFT, Donker Curtius-
straat 7-318, 1051 JL Amsterdam.
Daar is het reglement verkrijgbaar;
medio december 1990 zullen de na
men van de winnaars bekend zijn.
De officiële uitreiking van de twee
gepubliceerde debuten heeft medio
1991 plaats.
Twee jury's beoordelen de bin
nengekomen werken. De voorron
de-jury selecteert uit deelma-
nuscripten zes genomineerden. De
makers van deze werken sturen het
gehele manuscript op en deze wor
den beoordeeld door de hoofdjury.
Deze bestaat uit LLS-redacteur Ma-
rinus van der Marei, uitgever Jos
Knipscheer, schrijver en journalist
Joost NiemÖller, Tweede Kamerlid
en recensent Aad Nuis en hoofdre
dactrice van Lust Gratie Ineke
van Mourik.
In 1634 veroverde een Nederland
se vloot Curacao op de Spanjaar
den. Vrijwel meteen begon de West-
indische Compagnie met de bouw
van fort Amsterdam aan de Sint An-
nabaai. Naast het fort verrees de
eerste woonwijk van Willemstad:
Punda. Na 1700 ontstond aan de
overzijde van de baai de tweede
wijk, toepasselijk Otrabanda ande
re oevergenoemd. Daarna ging het
snel en vooral in de twintigste eeuw
groeide de stad uit haar voegen. Op
de expositie geven kaarten, foto's
en maquettes een interessant beeld
van die ontwikkeling.
Prachtig zijn de zwart-wit foto's
van rond de eeuwwisseling. De wel
dadige rust straalt de kijker tege
moet. De zwarte bewoners (op geen
van de foto's is een blanke te zien!)
wandelén rond in de hoofdstraat of
staan te kijken naar de bedrijvig
heid in de haven. Recente kleuren
foto's brengen echter het verval in
kaart: voorheen statige villa's ma
ken een uitgewoonde indruk. De ra
men zijn donkere gaten en de mu
ren hebben sinds lang geen verf
kwast meer gezien.
Gelukkig is het tegenoffensief
reeds ingevet. Sinds 1954 probeert
de Stichting Monumentenzorg ver
der verval te voorkomen en onlangs
werd Willemstad door de Unesco
uitgeroepen tot beschermde stad.
Met man en macht wordt nu gepro
beerd te redden wat er nog te red
den valt. En dat die strijd de moeite
waard is, daarvan levert de exposi
tie het overtuigende bewijs.
Deze voorwerpen werden gevonden bij opgravingen in Amsterdam. Bovenste rij: een graap met twee oren (1650-
1700) en een melkkoker. Middelste rij: papkommen. Onderste rij: een zoutvat (1675-1700), een kopie en een araav
met twee oren (speelgoed). (toto Ro7„d de Bnl|» Qp
AMSTERDAM (GPD) - Sinds de
archeologische dienst van de ge
meente Amsterdam in 1972 begon
met opgravingen in de stad, zijn er
honderdduizenden vondsten ge
daan. In de meeste gevallen zijn dat
resten van gebruiksvoorwerpen.
Soms zijn die vondsten zo opzien
barend, dat ze een wijziging vergen
van oude plattegronden van de
stad. Dat was bijvoorbeeld vorig
jaar het geval, bij opgravingen in de
bouwput naast het Victoriahotel.
Toen werden de funderingen aan
getroffen van vroeg middeleeuwse
koopmanshuizen en aanlegplaatsen
voor schepen.
Vorige maand verscheen bij uit
geverij Meulenhoff het boek 'Ver
borgen Steden' over de stadsar
cheologie in Nederland, onder re
dactie van H. Sarfatij. Het boek
vormde voor veel steden in Neder
land aanleiding iets te doen op ar
cheologisch gebied.
Zo wordt er in het Amsterdams
Historisch Museum een tentoon
stelling gehouden van vondsten uit
de Amsterdamse bodem. Daarbij
gaat het speciaal om wit aardewerk
uit de 17e eeuw. Het gaat om ge
bruiksvoorwerpen die de afgelopen
tien jaar op verschillende plekken
in de stad werden opgegraven.
"Overal waar in de stad werd ge
graven, is dit witte aardewerk aan
getroffen", zegt drs. M. Jonker, be
heerder van de collectie in het Am
sterdams Historisch Museum. "Het
werd de hele 17e en ook in de 18e
eeuw op allerlei plaatsen in Amster
dam gebruikt en ook weer wegge
gooid".
Wereldfaam
Jarenlang stond dit soort aarde
werk niet al te 2eer in de belangstel
ling. Bij antiquairs en op veilingen
werden aanzienlijk lagere prijzen
betaald dan voor het blauw- of an
ders gekleurde aardewerk. Ook op
wetenschappelijk terrein bleef de
belangstelling voornamelijk tot die
gekleurde varianten beperkt. Met
name het Delfts blauw verwierf
daar door de eeuwenlange produk-
tie wereldfaam. Verschillende 17e-
eeuwse schilders daarentegen leg
den het witte aardewerk wel vast in
stillevens of keukeninterieurs.
De opgegraven voorwerpen als
borden schotels, kommen, zoutva
ten, wijnkaraffen of nachtspiegels,
blijken zowel van Nederlands als
Italiaans fabrikaat. Uit onderzoek
bleken de vroege exemplaren af
komstig uit Italië. Deze 'faience'
zijn vernoemd naar het aardewerk
uit de Italiaanse plaats Faenza. Het
was alleen betaalbaar voor de rijke
stedelingen. Het stond model voor
de latere Nederlandse produktie-
wijze, die voornamelijk in Delft en
omgeving plaatsvond.
Tentoonstelling: Uit Amster
damse bodem; Italiaanse en Ne
derlandse witte faience 1600-1700.
Amsterdams Historisch Museum,
Kalversraat 92. Geopend tot en
met 30 september.
