CDA richt vizier
op vele subsidies
n
i i i
OPRUIMING
biiRa'ez
Raadselachtige reis Pronk naar Suriname
BVD houdt 'aantal
krakers' in het oog
'Verkrachting soms jaren verzwegen'
'Burgers moeten zelf meer betalen'
M
Duinbrand
verwoest 10
hectare bos
WOENSDAG 18 JULI 1990
:ii,<uid;iiwia—
PAGINA 3
DEN HAAG (GPD/ANP) Het bedrag dat jaarlijks aan subsidies wordt besteed, moet
sterk, met ongeveer tien procent, worden verkleind. Burgers moeten zelf meer gaan beta
len voor huurwoningen, openbaar vervoer, onderwijs en culturele evenementen. "Het he
le subsidie-circuit waarin voortdurend geld wordt rondgepompt, moet ter discussie wor
den gesteld", aldus het Terpstra, de financieel woordvoerder van de CDA-fractie in de
Tweede Kamer.
De overheid deelt aan de bevolking
jaarlijks voor ruim 30 miljard gul
den aan subsidies uit. Daarnaast
gaat er nog eens ongeveer 2,8 mil
jard gulden naar het bedrijfsleven.
Geen asiel voor
leider Filipijnse
communisten
AMSTERDAM/MANILA (IPS)
Het Nederlandse ministerie van jus
titie heeft negatief beschikt ovei
een aanvraag voor politiek asiel van - - - -
de Filipijnse communistenleider bedragen. Dan loopt de discussie
Terpstra: "De overheid, die kampt
met financiële problemen, verstrekt
per jaar dus miljarden consumptie
ve subsidies aan gezinnen. Dat bete
kent dat de overheid de prijs van be
paalde goederen en diensten kunst
matig laag houdt. Een zeer groot
deel van die subsidies komt terecht
bij mensen die toch al een redelijk
inkomen hebben. Wat de CDA-frac
tie betreft, zijn alle subsidies in
principe aan heroverweging toe. Al
leen de lagere inkomens moeten
worden uitgesloten van zo'n onder
zoek", aldus Terpstra.
Hoeveel zo'n heroverweging
moet opleveren, wil het CDA-ka-
merlid niet zeggen. "Ik voel er niets
mij vast te leggen op bepaalde
Jose Maria Sison. Dat is bekendge- gegarandeerd in de s°eP^ maar als
of
maakt door de Nederlandse ambas
sadeur in Manila. Sison zelf, die offi
cieel nog van niets wist, heeft aan
gekondigd tegen de beslissing in
beroep te gaan.
De 50-jarige Sison houdt vol dat
hij redenen heeft om te vrezen voor
zijn leven op de Filipijnen. Vooral in
legerkringen zouden velen hem nog IanS
steeds het liefst dood
zouden beginnen met
cent of tien. Dan kunnen v
het een begaanbare weg is, want
weten natuurlijk van tevoren dat ei
heel wat weerstanden zullen rij-
..--r
aandacht niet primair willen rich
ten op subsidies die vooral ten goe
de komen aan lagere inkomens
groepen. Ook het geld dat bedrijven
ontvangen in het kader van mat
ching (het compenseren van inter
nationale concurrentienadelen) wil
len we buiten schot laten. Het gaat
ons vooral om subsidiestromen
waarvan grote delen van de bevol
king profijt trekken".
PvdA en WD vinden het een
goede zaak om de subsidies door te
lichten. Maar de PvdA wil onder
wijs en openbaar vervoer niet duur
der maken. "Onderwijs en open
baar vervoer zouden daardoor min
der toegankelijk worden. Daar valt
met ons niet over te praten", aldus
fractievoorzitter Wöltgens. De WD
acht het noodzakelijk dat alle subsi
dies worden doorgelicht. "Om op
voorhand een aantal subsidies van
een dergelijk onderzoek uit te slui
ten, is onverstandig, omdat het heel AMSTERDAM - Een gevangene van de Bijlmerbajes zag gisteren een ont-
goed mogelijk is dat ook daar ineffi- snapping spo ging stranden in het prikkeldraad aan de binnenkant van de
ciënt mee wordt gewerkt", aldus muur, waar hij overheen wilde klauteren. Hij moest enige tijd wachten op
Het is volgens Terpstra van be-
»or te zorgen dat een her-
Verder overweging van de subsidies maat-
loopt er volgens Sison nog steeds schappelijk wordt aanvaard. "Daar-
een uit 1988 daterend arrestatiebe- om ze£ er meteen bij dat we onze
vel tegen hem wegens ondermij
nende activiteiten. Vorig jaar kwam
de Filipijnse communistenleider in
toen in Manila affiches
het WD-kamerlid Linschoten.
zijn 'bevrijding'.
DEN HAAG (GPD) De binnen
landse veiligheidsdienst (BVD)
houdt bepaalde personen en groe
pen binnen de krakersbeweging in
de gaten. Dat gebeurt met medewe
ten van de minister van binnenland
se zaken. Er is ook toestemming
voor gegeven. De BVD verzamelt
over de personen en groepen gege
vens waarbij er met name nauwlet
tend op wordt toegezien dat de ver
zamelde informatie bruikbaar is
voor justitiële doeleinden.
Minister Dales (binnenlandse za
ken) heeft dit het Tweede Kamerlid
Willems (Groen Links) in antwoor
den op vragen laten weten. Dales
wijst de suggestie dat de hele kra
kersbeweging door de BVD zou
worden gecontroleerd van de hand.
De bewindsvrouwe ontkent niet
dat de BVD was geïnfiltreerd in de
groep krakers die het Wolters-
Noordhoff-complex in Groningen
tot eind mei bezet hield. Dales stelt
wel dat dit soort informatie niet pu
bliekelijk bekend hoort te zijn. Op
de vraag van Willems of de BVD-in-
filtranten niet provocerend zijn op
getreden tijdens de ontruiming van
het complex in Groningen op 26 en
27 mei zegt Dales dat de BVD nim
mer "opdracht" tot provocatie
geeft.
De rechtbank in Groningen heeft
gisteren nog eens 83 verdachten van
de krakersrellen rond het Wolters
Noordhoffcomplex (WNC) veroor
deeld wegens openlijke geweldple
ging. Daarbij werd in 77 gevallen
een gevangenisstraf opgelegd van
zes weken, waarvan twee voorwaar
delijk. Drie minderjarigen kregen
een geheel voorwaardelijke straf
van zes weken. Verder honoreerde
de rechtbank het verzoek van drie
andere verdachten om
waardelijke deel van de straf om te
zetten in 50 uur dienstverlening.
De uitspraken liggen in de de lijn
van de vonnissen, die gisterochtend
al werden gewezen. In totaal wer
den 127 verdachten berecht. In de
resterende zaken is de dagvaarding
nietig verklaard of de behandeling
aangehouden. De twee mannen die
vanwege hun leidinggevende rol
acht weken gevangenisstraf hebben
gekregen, zullen het komende
weekend vrijkomen. Zij hebben
dan acht weken in voorarrest geze
ten, hetgeen verrekend wordt met
de straf.
Het feit dat het openbaar ministe
rie in alle zaken hoger beroep heeft
ingesteld, betekent dat voor het Ge
rechtshof in Leeuwardën opnieuw
een massaproces zal worden ge
voerd. Een probleem daarbij is dat
justitie in veel gevallen niet over
adressen beschikt.
Getuigen pleiten
verdachte van
Aurora-bom vrij
AMSTERDAM (GPD) - In de zaak
rond de bomaanslag op het gebouw
Aurora in Amsterdam, blijken vier
mensen een alibi te kunnen ver
schaffen voor de nu nog vastgehou
den verdachte. Vandaag worden zij,
samen met andere getuigen, voor
geleid aan de rechter-c
waren opgehangen waarop
prijs van een miljoen pesos (90.600
gulden) werd uitgeloofd voor wie
hem doodde.
Sison, die zei "verrast" te zijn, zal
in ieder geval herziening aanvragen
van de beschikking. Daarna Jtan hij
eventueel nog in beroep bij de Raad
van State. Sisons asielaanvraag
wordt onder andere gesteund door
de Nederlandse afdeling van Am
nesty International. Aan teruggaan
denkt hij in ieder geval nog niet. Si
sons vrouw verblijft eveneens in
Nederland.
Sison richtte in 1968 de Filipijnse
communistische partij op, de drij
vende kracht achter de guerrillabe
weging het Nieuwe Volksleger
(NPA). In 1977 werd hij gevangen
genomen door ex-dictator Ferdi
nand Marcos en in 1986 .weer vrijge
laten door Marcos' opvolger Cora-
zon Aquino. Datzelfde jaar verliet
hij de Filipijnen en kwam naar Ne
derland, na bedreigd te zijn met de
dood vanuit kringen binnen het le-
Fietsongevallen
Letsels veroorzaakt door fietsonge
vallen geven meer en langer proble
men dan tot nu toe is aangenomen.
Dat blijkt uit een onderzoek van G.
Passies, werkzaam bij het Acade
misch Ziekenhuis in Groningen.
Van de mensen die de polikliniek
hebben bezocht, blijkt 37 procent
na twee jaar nog steeds klachten te
hebben. Van de. mensen die opge
nomen zijn geweest, heeft 65 pro
cent na twee jaar nog klachten.
Lijkschouwingen
De artsenorganisatie KNMG is be
reid haar leden meer informatie te
geven over het nut van lijkschou
wing (obductie). In het Nederlands
Tijdschrift voor Geneeskunde
schreven de Maastrichtse patho
loog-anatoom Bosman en internist
Boers dat er iets aan moet gebeuren
aan het dalehnde aantal obducties.
Die kunnen bijdragen aan kennis
vermeerdering van de arts, nieuwe
ziekten en het nut van een nieuwe
behandelingsmethode aantonen.
Golden Ten
Mag het Openbaar Ministerie het
Golden Ten Casino 'De Veste' in
Delft sluiten, nog voordat vaststaat
of Golden Ten een kans- of behen
digheidsspel is? Die vraag is boor-
gelegd aan de rechtbank in Den
Haag. Advocaat Winters pleitte
voor een proefproces, waarna de
Hoge Raad in hoger beroep om een
uitspraak wordt gevraagd. Uit
spraak 24 juli.
Oplichter
Inschrijfgeld 85 gulden. Optiegeld
150 gulden. Een maand huur voor
uit, oplopend tot honderden gul
dens. Woningbemiddelingsbedrijf
Sileco van een 31-jarige Rotterdam
mer heeft op deze manier zeker 65
Rotterdamse woningzoekenden
geld uit de zak geklopt onder de be
lofte van een woning. De gedupeer
den gaan via een incasso-procedure
pogen hun geld terug te krijgen. De
man is inmiddels gevlogen en zit in
Suriname. Met Suriname heeft Ne
derland geen uitleveringsverdrag.
Gevangenis
De ontruimde vleügel van de nieu
we gevangenis De Geerhorst in Sit-
tard wordt vanaf vandaag weer in
gebruik genomen. In verband met
ongeregeldheden werd de vleugel,
waar op dat moment 24 gedetineer
den verbleven, eind vorige week
ontruimd. De gedetineerden protes
teerden tegen het in hun ogen te
strenge regiem in de gevangenis.
Vooral slachtoffers 'oude' misdrijven reageren op tv-spot
ROTTERDAM (GPD) - Vanaf
begin mei is bijna dagelijks een
postbus 51-spot over slachtoffer
hulp op de televisie te zien.
'Slachtofferhulp u hebt er recht
op' is het motto. De 'campagne'
duurt tot half september en
spoort slachtoffers aan niet met
hun verhaal te blijven zitten,
maar hulp te zoeken. Dat werkt.
Bij de zestig bureaus voor slacht
offerhulp in Nederland komen
veel meer slachtoffers langs dan
normaal.
"Ik hoor van verschillende bu
reaus dat er een toeloop is na de
postbus 51 spot", zegt de directri
ce van het Landelijk overleg
slachtofferhulp (LOS), E. Vree
burg. De meeste slachtoffers val
len niet meteen met de deur in
huis, maar bellen eerst met een
voorzichtige, concrete vraag, bij
voorbeeld over een verzekerings
kwestie.
"Maar als je dan doorvraagt
blijken ze toch met meer proble
men te zitten. Mensen hebben
soms zelf gewoon niet in de gaten
hoe veel iets ze doet. Veel mensen
ontkennen in eerste instantie dat
ze een probleem hebben, ze on
derschatten wat ze overkomen is.
Ze zeggen: 'nee, ik heb geen hulp
nodig' en vertellen ons dan hun
hele verhaal. Zo'n gesprek ein
digt altijd opgelucht, wij zijn een
uitlaatklep voor veel mensen".
Het komt geregeld voor dat
mensen, naar aanleiding van de
postbus 51-spot, pas najaren ver
tellen dat ze het slachtoffer van
een misdrijf zijn. "Soms vertelt ie
mand voor het eerst over een ver
krachting van jaren geleden",
zegt Vreeburg. "Ze zien die spot
en dat maakt wat los, ze komen er
dan eindelijk voor uit. Ook willen
ze vaak kenbaar maken dat zij
'ook zo iemand zijn' en hopen met
hun verhaal anderen te kunnen
helpen. Dit zijn altijd mensen die
zwaar leed achter de rug hebben.
Ze zijn meestal het slachtoffer
van geweld, jaren lange mishan
deling of een zedenmisdrijf
vaak incest en hebben dat heel
lang verzwegen".
Vreeburg vervolgt: "Onze
boodschap is: blijf er niet mee zit
ten, praat erover. Ga die drempel
over en probeer je trauma te ver
werken. Het komt ook voor dat de
mensen na een gesprek met ons
alsnog aangifte doen bij de poli
tie. Alleen durfden ze dat niet".
De bureaus voor slachtoffer
hulp zijn er voor de eerste opvang
van slachtoffers. "Wij zijn niet
therapeutisch", benadrukt Vree
burg. "Soms komen er mensen
langs met zulke grote problemen,
dat we zeggen: daar kunnen we
niet aan beginnen. We verwijzen
dan naar een professionele in
stantie zoals het Riagg. Sommige
mensen hebben zulke grote, ge
compliceerde problemen en zit
ten zo in de knoop dat ze zwaarde
re hulp nodig hebben. Bij mensen
die al lange -tijd moeilijkheden
hebben is het delict vaak de drup
pel die de emmer doet overlopen.
Die mensen hadden al een delica
te balans en kunnen het na een
delict gewoon niet meer aan".
Twaalf jaar voor verkrachting en moord
MAASTRICHT (ANP) - De rechtbank in Maastricht heeft een 21-jarige
man uit Schinveld veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf met aftrek
van het voorarrest plus tbs en verpleging wegens het verkrachten en ver
moorden van een 20-jarige plaatsgenote. De rechtbank acht bewezen dat
de man in de nacht van 24 op 25 maart Margot Rademakers heeft ver
kracht, ernstig mishandeld en daarna vermoord. In het vonnis zegt de
rechtbank dat de dader gedurende een lange periode in de gevangenis
dient te verblijven. Volgens psychiater prof. dr. A. van Leeuwen werd de
man gedreven door haatgevoelens jegens zijn moeder. Ook het gebruik
van het slaapmiddel Rohypnol zou een rol hebben gespeeld.
De mooiste Oosterse tapijten nü voordeliger dan ooit!
AMSTERDAM: Apollolaan 83 - EINDHOVEN: Nieuwe Emmasingel 21
GRONINGEN: Naberpassage 2 - HEEMSTEDE: Bronsteeweg 2
HILVERSUM: 's Gravelandseweg 27 - UTRECHT: Oudkerkhof 2-4
DEN HAAG Eigenlijk moet
minister Pronk (ontwikkelingssa
menwerking) het WD-kamerlid
Weisglae dankbaar zijn. Het is im
mers dit liberale kamerlid dat de af
gelopen dagen via de media de aan
dacht heeft gevestigd op de vier
daagse reis die Pronk zaterdag naar
Suriname onderneemt.
Wat de bewindsman daar gaat
doen, is voor menigeen, inclusief
Weisglas, een raadsel. "Oriëntatie",
luidt de uitleg van Pronks eigen
woordvoerder, gevraagd naar het
doel van de onderneming. Dè 'ont
wikkelingsrelatie', zoals het zo
mooi heet, tussen Nederland en Su
riname zal besproken, worden.
Daarnaast zal de voortgang op "al
lerlei gebied" aan de orde komen.
Vage termen, misschien niet eens
echt verwonderlijk voor iedereen
die die 'ontwikkelingsrelatie' in
ogenschouw neemt. Sinds het aan
treden van het CDA-PvdA-kabinet
Lubbers-Kok is er een drastische
wijziging gekomen in het beleid ten
aanzien van Suriname. De haast au
tomatische 'overbruggingshulp'
werd omgezet in financiële hulp op
basis van door Suriname met be
hulp van Nederland te ontwikkelen
plannen.
Pronk trok 220 miljoen gulden
per jaar uit voor steun op basis van
sectorplannen. Basis voor alle sec
torplannen diende een door Surina
me zelf op te stellen macro-econo
misch plan te zijn voor de langere
termijn. De sectorplannen zelf dien
den onderverdeeld te worden in
projecten, waarbij steeds een toet
sing moest plaatsvinden
pasbaarheid binnen de
sche ontwikkeling. Er zou gestart
worden met de sectoren gezond
heidszorg en onderwijs.
Stil
In maart kreeg Pronk het groene
licht van de Kamer voor zijn nieuwe
denkbeelden. Sindsdien is het stil
geworden. Ook in Suriname ,zelf.
Van een economische aanpassing
in het land zelf, een sanering om or
de op zaken te stellen wil de hulp
vanuit Nederland hervat kunnen
worden, is tot nu toe geen sprake.
Het macro-economisch plan voor
de lange termijn is er niet. De sec
torplannen gezondheidszorg en on
derwijs zijn niet uitgewerkt. Aan de
opstelling van andere plannen (bij
voorbeeld landbouw, industrie,
bouw) is nog niet eens begonnen.
Waarom dan toch Pronks reis?
Volgens zijn zegsman om de Suri
naamse regering duidelijk te maken
dat men zelf eens aan de slag moet
gaan en niet moet klagen, zoals pre
mier Arron recent deed, dat de Ne
derlandse regering met haar terug
houdende opstelling de jonge de
mocratie in Suriname de nek
draait. "Suriname moet zelf eens tot
handelen overgaan", luidt de stel-
lingname in Den Haag.
Het praten over meer geld voor
het land heeft volgens Pronk en zijn
medewerkers geen zin. Dat is "niet
aan de orde" nu de 220 miljoen gul
den die dit jaar beschikbaar is bij
lange na niet opgaat, juist omdat
Suriname zelf geen zekerheid kan
geven dat het geld goed besteed kan
worden. Zekerheid die weer alleen
op basis van het macro-economisch
plan, de economische aanpassing in
het land zelf en de sectorplannen
gegeven worden.
Dat de Surinaamse machtheb
bers ineens het licht zien en Pronk
straks verblijden met keurig geor
dende plannen en ideeën lijkt wat al
te veel gevraagd. Maar ook al zou
dat wel het geval zijn, dan is er nog
een tweede probleem: de rol van het
leger onder leiding van Bouterse in
het algemeen in Suriname en meer
specifiek de situatie in het binnen
land waar het leger in gevecht is
met het jungle-commando van de
tijdelijk in ons land verblijvende
'leider' Brunswijk.
Vredesproces
Formeel wil Pronk zich niet in het
spel Bouterse-Brunswijk-Neder-
land mengen. Dat laat hij aan zijn
collega Van den Broek (buitenland
se zaken) over. Wel zal hij zich "op
de hoogte stellen van de ontwikke
lingen in het binnenlandse vredes
proces", aldus zijn zegsman. Daar
naast wil Pronk gaan praten over
uitbreiding van de noodvoedsel-
hulp vanuit Nederland aan de inwo
ners van Oost-Suriname, met ook
een vergroting van het gebied waar
in voedselhulp wordt verleend.
Daarbij heeft Pronk vooral de situa
tie van de bosnegerbevolking en de
indianen op het oog.
Op de vraag welke verwachtin
gen Pronk van zijn bezoek heeft, wil
zijn woordvoerder geen antwoord
geven. Weisglas wilde wel een me
ning geven. "Wij twijfelen aan het
nut van de reis en zien niet in wat de
bewindsman daar moet gaan doen".
Een vierdaagse reis alleen om de
Surinaamse top tot actie aan te zet
ten, lijkt inderdaad wat overdreven.
Misschien is het wel zo nuttig om
wat ontwikkelingsgeld te steken in
een goede telefoonverbinding tus
sen Den Haag en Paramaribo.
Afgelopen vrijdag verklaarde een
buurman van de verdachte, Dennis
Los, dat de man de bomaanslag on
mogelijk kon hebben gepleegd. Op
het moment van de explosie op za
terdagavond 30 juni was de ver
dachte volgens Los bij hem op be
zoek. Volgens de advocaat van de
verdachte, mr. P. Tijsterman, zijn er
nog drie getuigen die bij de rechter
commissaris een voor de man ont
lastende verklaring zullen afleggen.
Een van die drie is een overbuur
man, die zegt dat de verdachte op de
29e juni nooit foto's van het Aurora-
gebouw kan hebben gemaakt, zoals
justitie beweert. "Die dag heb ik
hem 's morgens om kwart over acht
uit zijn bed gebeld voor een verhui
zing naar een bedrijfsverzamelge
bouw. Daar zijn we de hele dag aan
het werk geweest. Ikzelf en ook an
deren die daar aan het werk waren,
hebben hem daar tot 's avonds
kwart over tien nog gezien. Daarna
is hij met een van die jongens nog
iets gaan drinken".
Vanmiddag zou de verdachte
worden geconfronteerd met getui
gen die zeggen hem op 29 of 30 juni
te hebben gezien in de omgeving
van het Aurora-gebouw.
SCHOORL/CAMPERDUIN (GPD)
Een felle brand heeft gistermid
dag 10 hectare bos verwoest in het
Noordhollandse Camperduin, nabij
Schoorl. Zestig brandweermensen
en 200 burgers waren twee uur lang
bezig de vlammenzee, die tot ver in
de omgeving te zien was, te bestrij
den. Door de harde noordwesten
wind grepen de vlammen bliksem
snel om zich heen.
Er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor, wel bleken veel
burgers, die de brandweer te hulp
schoten, last te hebben van de rook
ontwikkeling. Omdat talrijke vrij
willigers zich onbeschermd in de
strijd tegen het vuur stortten, werd
bij Hargen een ambulance paraat
gehouden.
Omdat de rookontwikkeling van
de brand vanaf grote afstand te zien
was, ontving de politie aanvanke
lijk meldingen van drie duinbran
den. Een politie-patrouille door
kruiste het bedreigde duingebied
om ingesloten fietsers en wande
laars in veiligheid te brengen. Het
bedreigde gebied werd daarna her
metisch afgesloten.
Om het vuur tot staan te brengen
heeft de brandweer een onbekend
aantal bomen gekapt. Verschillen
de brandweerauto's, waaronder een
voertuig met grote bluscapaciteit
uit Alkmaar werden ingezet om de
begroeiing vóór het aansnellende
vuur nat te spuiten, hetgeen succes
had.
Volgens de Schoorlse brandweer
commandant G. Visser wijst, alles in
de richting van brandstichting. Het
is de vierde keer binnen één week
dat de duinen in Camperduin bran
den. Zondag woedden op vrijwel
dezelfde plaats twee duinbranden
kort na elkaar. Daarbij gingen drie
auto's van toeristen in vlammen op.
Ook in het voorjaar was het al raak.
Telkens begon het vuur op dezelfde
plek. De brand van gisteren is veruit
de grootste met tien hectare ver
woest dennehout. De andere waren
minder omvangrijk, hierbij ging vijf
hectare duinbos verloren.
"Iedereen, ook bij de brandweer,
verwachtte iets. Een soort voorge
voel dat een grote brand eraan
stond te komen. De hele regio was
erop ingesteld", aldus Visser. Bos
wachter F. Nieuwenhuizen spreekt
van een ramp voor flora en fauna in
de Schoorlse duinen. "Ik moet er
niet aan denken hoeveel zeldzame
duinhagedissen zijn verbrand".
