Bedrijfsleven werft scholieren
om vele vacatures te vervullen
'Va een jaar werkloosheid ben ik wel uitgeslapen
'De arts is geen robot die de
patiënt moet gehoorzamen'
in /ief /lbo
Latijnse wapenspreuk blijft gehandhaafd
(Duö flirutiis
Personeel Ursula schort
overleg met directie op
Meer vrouwen in politiek
WOENSDAG 18 JULI 1990
REGIO
PAGINA 13
Statenlid in het latijn terecht gewezen
DEN HAAG 'Viri nobilis Jon-
gii inquisitio apud collegas Pro-
vinciae senatores*. Zo begint het
antwoord van gedeputeerde
staten van Zuid-Holland op de
vraag van PvdA-statenlid A. de
Jong over het nut van en de ken
nis over de in het Latijn gestel
de wapenspreuk van de provin
cie. De Jong vindt de spreuk 'Vi-
gilate Deo Confidentes' (Weest
waakzaam en vertrouwt op
God) niet meer van deze tijd.
Gedeputeerde Günther heeft
'voor de verandering' eens in het
latijn geantwoord op de schrif
telijke vragen van het PvdA sta
tenlid. De vertaling van het ant
woord is op aanvraag bij de pro
vincie verkrijgbaar.
Met een voor de leek volstrekt
onbegrijpelijke tirade ('een
veelal theatraal of retorisch uit
gesproken omslachtig geheel
van woorden dat op het eerste
gehoor indrukwekkend is, doch
bij nadere ontleding zonder
veel inhoud blijkt te zijn', aldus
Van Dale), zet Günther in ant
woord op De Jong uiteen dat
naar de mening van het provin
ciaal bestuur de spreuk onver
kort kan worden gehandhaafd.
De Jongs bezwaar tegen het ge
bruik van latijn wijzen GS af:
dit doet juist recht aan het his
torisch besef.
De levensbeschouwelijke
kant van de spreuk, stuit De
Jong tegen de borst. GS kennen
echter aan de levenbeschouwe-
lijke boodschap van de spreuk
geen bijzondere betekenis toe.
De Jong hoeft er zich volgens
GS dan ook niet aan te ergeren.
Om kort te gaan: GS nemen
de suggestie van De Jong om de
spreuk te wijzigen in 'Waak
zaam en dienstbaar', dit al dan
niet vertaald in het latijn, niet
over. Al zal het het PvdA-sta
tenlid de nodige tijd gekost
hebben om deze simpele bood
schap uit het antwoord van GS
te begrijpen.
Honderd, jaar geleden stond er
in de krant:
- De -perziken schijnen in Leiden
omstreken dit voorjaar voor
spoedig te zijn. Meldden we de
zer dagen dat ze in het begin de
zer week op „Cronestein" wer
den gepinkt, thans deelt men ons
mede dat verscheidene dier
schoone vruchten jl. Zaterdag
reeds op de buitenplaats
„Groenhoven", aan den Witten
Singel, rijp waren.
- In een bosch bij Latsch, in Oos-
tenrijksch Tyrol, ontdekten de
zer dagen twee jonge mannen,
die planten zochten, een arend
nest op den rantd van een af
grond. Hoog in de lucht zweef
den twee arenden, de ouders der
vogels, die in het nest zaten. Een
der jonge mannen liet zich, ter
wijl de ander boven de wacht
hield, aan een touw zakken en
vond in het nest twee prachtige
jonge arenden, waarbij een
mannetje van bijna zes voet
vlucht, en verder de beenderen
van een gems en een lam. De bei
de vogels werden buitgemaakt
en in triomf naar het dorp mede
genomen.
Vijf en twintig jaar geleden
- Tekening van Van Gogh blijft
in ons land.
Naar wij van de heer H.J. Nolte
uit Curaqaowinnaar van de te
kening van Van Gogh, „Man met
hark", die als onderdeel van de
jubileum-actie van het Prins
Bemhard Fonds in Amsterdam
werd verloot, vernamen, heeft
deze besloten de tekening voorlo-
pig in Nederland te laten. De
heer Nolte heeft deze beslissing
genomen na overleg met de pen
ningmeester van de Stichting
Prins Bernhard Fonds Ned. An
tillen, de heer J.A. van Helsema.
Het is de bedoeling van de heer
Nolte de tekening in bruikleen te
geven aan een museum in Ne
derland.
Actie moet afvalbak'imago van beroepsonderwijs verbeteren
Nog geen besluit
Leidschendam over
nieuwe vuiloven
LEIDSCHENDAM - De gemeente
Leidschendam heeft nog altijd geen
besluit genomen over de plek waar
de nieuwe vuilverbrandingsinstal
latie voor deze regio moet komen.
De gemeente schortte in april haar
medewerking op omdat het minis
terie van vrom niet opschoot met de
voorbereidingen voor de aanleg van
de Verlengde Landscheidingsweg.
Het rijk komt daarmee zijn ver
plichtingen niet na, vindt de ge
meente. Om wat meer druk op de
ketel te zetten, heeft ze zichzelf
voorlopig ontslagen van haar ver
plichtingen.
Een definitieve overeenkomst
tussen Rijk en gemeente over de
Verlengde Landscheidingsweg is er
nog steeds niet. De SAVA, het sa
menwerkingsverband dat de nieu
we vuilverbranding wil bouwen,
blijft echter optimistisch. Ze ver
wacht dat in oktober alsnog een be
sluit over de plaats van de installatie
zal vallen.
Leidschendam is de enige ge
meente die door de SAVA is 'uitver
koren'. Behalve aan de voorberei
dingen voor de nieuwe vuiloven,
heeft Leidschendam ook haar me
dewerking opgeschort aan de ver
breding van de rijksweg 4 en de
bouwlocatie Leizo.
Vrijwilligers werken aan vaste baan in natuurbeheer
Van onze redacteur
Monica Wesseling
WASSENAAR/GOUDA - "Na
een jaar werkloosheid ben ik wel
uitgeslapen. Ik wil weer gewoon,
net als iedereen, vroeg op staan
om aan het werk te gaan. Het vrij
willigerswerk in de groene sector
bevalt me prima. Het is helemaal
mooi dat ik nu de mogelijkheid
krijg gratis een opleiding te vol
gen met een dikke kans op een
echte baan".
De 31-jarige Henk Blokzijl is
een van de 100 werklozen die bij
de Zuidhollandse stichting Na-
tuur- en Landschapsbeheer vrij
willigerswerk doen. Hij maakt in
Wassenaar de (vleermuis)bun-
kers in de duinen schoon en
knapt landgoederen op. Hij is ook
een van de 30 vrijwilligers die dit
najaar beginnen met een oplei
ding die door de stichting is opge
zet.
De stichting heeft op uitdruk
kelijk verzoek van de werklozen
een opleiding tot (assistent-)vak-
kracht in het kader van het leer
lingwezen uitgewerkt. Stich-
tings-medewerker Johan Beze-
mer: "Vrijwilligerswerk is een
mooie tijdsbesteding maar eigen
lijk relatief uitzichtloos. Je werkt
niet in een rechte lijn naar een
vaste, betaalde baan toe. Dat
breekt nogal wat werklozen op.
Een betaalde baan krijg je echter
niet zomaar. Daar moetje een op
leiding voor hebben".
Uniek aan het onderwijspro
ject, waarbij de stichting nauw sa
menwerkt met de gemeenten, de
sociale diensten en de arbeidsbu
reaus, is dat de deelnemers bijna
allemaal na het eerste jaar al een
vaste baan krijgen. Overigens
kunnen niet alleen vrijwilligers
KATWIJK - Het bedrijfsle
ven zit te springen om jonge
arbeidskrachten die be
roepsonderwijs hebben ge
volgd. Steeds meer leerlin
gen kiezen voor een anders
oortige opleiding. De Kamer
van Koophandel gaat samen
met het Contactcentrum On
derwijs Arbeid Zuid-Hol
land Noord in Rijnland actie
voeren om die tendens om te
buigen.
"Het imago van het beroepsonder
wijs is slecht. Vaak wordt het nog
gezien als afvalbak. Als een kind
nergens meer voor deugd, dan kan
het altijd nog in het beroepsonder
wijs terecht. Dat beeld is onjuist.
Ook vanuit het lager beroepsonder
wijs zijn er goede mogelijkheden
om verder te komen", zegt adjunct-
secretaris F. de Jongh van de Ka
mer van Koophandel.
De organisatoren zijn er niet op
uit de jeugd voor een bepaalde be
drijfstak te interesseren."Bij elk
middelgroot bedrijf vind je ver
schillende beroepen. Van portier en
receptioniste tot monteur of metaal
bewerker. Die beroepen zijn via het
beroepsonderwijs goed toeganke
lijk. Dat wordt tegenwoordig vaak
vergeten".
Door middel van publiciteitscam
pagnes worden de leerlingen van de
basisscholen bekend gemaakt met
het beroepsonderwijs. In Katwijk
wordt in het najaar een begin ge
maakt met de promotie-activiteiten.
"De bedoeling is om goede voor
lichting te geven. Aan leerlingen,
ouders en leerkrachten. We hebben
de indruk dat het beroepsonderwijs
er nog wel eens bij inschiet", zegt
De Jongh.
Het project in Katwijk vormt de
eerste aanzet tot een campagne die
in een later stadium ook gevoerd
gaat worden in de Bollenstreek, de
Alphense regio en in Leiden. "We
haken hiermee in op een landelijke
20 miljoen
De sluiting van de Ursula-kliniek
leuk, zeker omdat je het geleerde
de dag daarna al in praktijk kan
brengen. Bovendien weet ik dat
er na een jaar leren een vaste baan
op me wachten. En dat is natuur
lijk heel wat waard".
Er zijn twee opleidingen opge
zet; voor assistent-vakkracht en
voor vakkracht. Mensen zonder
vooropleiding kunnen assistent-
vakkracht worden, diegenen met
minimaal lbo of mavo kunnen het
tot vakkracht brengen. Op beide
niveaus kan een keuze worden
gemaakt tussen de studierichtin
gen landschapsbouw, natuurbe
heer, beheer van groen in de
woonomgeving en ijpcreatie-
groenbeheerder. De opleiding
wordt betaald door de overheid.
"Uniek aan onze opleiding is.
dat de werkloze na een jaar al zo
ver gevorderd is, dat hij of zij voor
een werkgever aantrekkelijk is.
We verwachten dan ook bijna alle
deelnemers na het eerste jaar een
vaste en betaalde baan te kunnen
aanbieden. Het praktijkdeel van
het tweede en laatste jaar van de
opleiding is dus al een betaalde
baan", zegt Bezemer. Voor de
vrijwilligers die in september met
hun opleiding beginnen, zijn al
banen geregeld. "Het aantal vaca
tures in de groensector is bedui
dend groter dan het aantal ge
schikte werkzoekenden".
WASSENAAR - De onderne
mingsraad van de Ursula-kliniek in
Wassenaar heeft het overleg met de
directie opgeschort. De OR is vol-
ges raadslid C. Spaans, nooit offi
cieel op de hoogte gesteld van de
voorgenomen sluiting van de Was-
senaarse kliniek.
Eind vorige week werd bekend
dat de kliniek, sedert anderhalfjaar
samen met het psychiatrisch zie
kenhuis Schakenbosch in Leids
chendam deel uitmakend van de
Robert Fleury Stichting, over vijf
jaar dicht moet. Er werken 200 men
sen in Wassenaar. Het personeel
van de Ursula-kliniek en van Scha
kenbosch in Leidschendam is een
week geleden wel officieel inge
licht.
De directie treedt de wet op de
ondernemingsraden met voeten
door de raad niet vroegtijdig bij de
plannenmakerij te betrekken, zo
beoordeelt Spaans het gedrag van
de directie. Maandag gaat de OR
met het personeel van Ursula om de
tafel zitten om verdere maatregelen
uit te stippelen. Spaans: "De vol-
gende stap is het volledig opzeggen
van het vertrouwen in de directie.
Het personeel moet zich daar maar
over uitspreken".
Directeur A.T.M. Cools weigerde
vanmiddag commentaar te geven
op het besluit van de OR.
maakt deel uit van een ingrijpende
operatie bij de Robert Fleury Stich
ting. De bedoeling is het psychia
trisch ziekenhuis te concentreren
op het terrein van Schakenbosch in
Leidschendam. Een deel van de be
staande gebouwen daar wordt ver
vangen door nieuwbouw. In Zoeter-
meer en Gouda komen dependan
ces van de Robert Fleury Stichting.
Het totale aantal bedden wordt
met enkele tientallen verminderd
tot 641. De Directie heeft het perso
neel meegedeeld dat er geen ar
beidsplaatsen zullen verdwijnen.
Wel zal een deel van het personeel
op een andere plaats komen te wer
ken.
Met de totale operatie is een be
drag van circa 20 miljoen gulden ge
moeid. De definitieve verwezenlij
king van de plannen kan nog tien
jaar in beslag nemen.
Leiden en Alphen boven gemiddelde
DEN HAAG/LEIDEN Vrouwen hebben hun positie in de ge
meentelijke politiek door de raadsverkiezingen in maart flink we
ten te versterken. Was vier jaar geleden nog 'slechts' 19 procent van
de gekozen raadsleden een vrouw, nu ligt het landelijk gemiddelde
op 22 procent. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek.
In de provincies Noord- en Zuid-Holland, Flevoland en Utrecht
ligt het percentage vrouwelijke raadsleden boven het landelijk ge
middelde. Limburgse gemeenten hebben het minste aantal vrou
wen in de raad (gemiddeld 15 procent). In de 17 grote steden (meer
dan 100.000 inwoners) zitten de vrouwelijke raadsleden steviger in
het zadel. Den Haag is koploper met 44 procent. In Leiden is 28,2
procent van de raadsleden vrouw en Alphen aan den Rijn is met 24,2
procent vrouwelijke raadsleden ook niet vrouwonvriendelijk.
Onder de 1697 wethouders in Nederland zijn 287 vrouwen. Dat is
17 procent, 4 procent meer dan in 1986. Groen Links heeft de meeste
vrouwelijke wethouders, het CDA naar verhouding het laagste
aantal.
Niet alle partijen schuiven even makkelijk vrouwen naar voren
op de kieslijst. Bij het CDA is nog niet een op de vijf raadsleden
vrouw. Groen Links scoort het hoogst met een percentage van 39
procent. De scores van de PvdA (29 procent), D66 (28 procent) en
WD (25 procent) liggen daar ruim onder.
Johan Bezemer (rechts) en Henk Blokzijl in de Wassenaarse duinen: "Vrijwilligerswerk is een mooie tijdsbe
steding maar eigenlijk relatief uitzichtloos". (foto wim Dijkman)
die pu al voor de stichting wer
ken, zich aanmelden voor de op
leiding. Iedere werkloze kan zich
via het arbeidsbureau inschrij-
Er is bewust gekozen voor een on
derwijsvorm waarbij de 'leerlin
gen' (veelal tussen de 25 en 35 jaar
oud) maar een dag in de week
naar school hoeven (in Dordrecht
of Rotterdam) en drie tot vier da
gen in de praktijk werken. Blok
zijl vindt vijf dagen in de week in
de schoolbanken ook niet op te
brengen: "Eén dag is echter wel
Van de 100 vrijwilligers die nu
bij de stichting werken, hebben
zich er 30 opgegeven voor de op
leiding. Dat meer dan twee/derde
zich niet voor d< opleiding heeft
opgegeven, vei haast Bezemer
niet: "Een flink heel van de vrij
willigers is gee telijk helemaal
niet aan een echt j baan toe".
Ethica Dupuis over weigering kunstmatige bevruchting in AZL
Van onze redacteur Jan Westerlaken
LEIDEN De meeste hulpverleners zullen opgelucht zijn dat artsen, mits goed gemotiveerd, 'nee' mogen zeg
gen tegen vrouwen die door middel van kunstmatige bevruchting - in vitro fertilisatie - in verwachting willen ra
ken.
Zo reageert prof. dr. Heieen Dupuis, hoogleraar ethische vraagstukken aan de Leidse universiteit, op de uit
spraak van de Haagse rechtbank waarin het Academisch Ziekenhuis Leiden in het gelijk is gesteld dat het een
verzoek van een Haagse vrouw om kunstmatige bevruchting terecht heeft geweigerd.
Ethisch
Een vrouw die middels een reageer
buisbevruchting een kind ter we
reld wil brengen, kan dat, ethisch
gezien, worden geweigerd? Met an
dere woorden, is kunstmatige be
vruchting een recht of een gunst?
Prof. Dupuis zegt er dit over:
"Zo'n weigering zal niet vaak voor
komen, denk ik, maar het kan wel.
Ongewoon is het in elk geval niet,
omdat het wel eens meer is ge
beurd. Echt opmerkelijk is het dus
niet. Wanneer weiger je? In dit con
crete geval was de vader niet be
schikbaar. Onder normale omstan
digheden komt een bevruchting op
natuurlijke wijze tot stand. Wan
neer dat kunstmatig moet gebeuren
zit de arts er tussen, die zichzelf een
mening mag vormen".
"We moeten zeker niet naar een
situatie waarin de patiënt om iets
vraagt en de arts daar als een soort
robot maar gehoor aan geeft. Te al
len tijde houdt de arts zijn eigen ver
antwoordelijkheid. In dit Leidse ge
val heeft de arts niet alleen het ver
zoek om kunstmatige bevruchting
in overweging genomen, maar te-
vens naar de psychische- en sociale Prof. Dupuis: "De nieuwe technieken roepen allerlei nieuwe problemen
omstandigheden van de Haagse op". (foto Holvast)
De folder waarmee leerlingen worden uitgedaagd om beroepsonderwijs te volgen.
actie. Vorig jaar is er al proefge
draaid in Gouda. Daar was een goe
de respons. Het project wordt dit
jaar ook voortgezet", vervolgt De
Jongh.
Enthousiast
Met excursies naar bedrijven wor
den de kinderen uit de groepen ze
ven en acht van het basisonderwijs
dit najaar vertrouwd gemaakt met
het brede scala van beroepen dat
het bedrijfsleven heeft te bieden. In
Katwijk nemen alle basisscholen
deel aan het project. Ook scholen
uit Valkenburg en Rijnsburg doen
mee, waardoor er in totaal zo'n 600
kinderen op pad gaan.
"We hebben dertig tot veertig be
drijven nodig die hun deuren open
stellen", zegt T. Raats, die zich in de
kustplaats met de promotiecam
pagne bezighoudt. "Ik denk niet dat
het een probleem zal opleveren. Het
bedrijfsleven is erg enthousiast. De
bedrijven hebben er natuurlijk ook
belang bij want er is sprake van een
toenemend gebrek aan jonge ar
beidskrachten die via het beroeps
onderwijs zijn opgeleid". De Jongh
beaamt dat. "We maken ons zorgen
over het personeelsbestand in de
nabije toekomst".
De kinderen krijgen op school
gastlessen van mensen uit het be
drijfsleven. "We willen op de scho
len laten zien dat je met beroepson
derwijs veel kunt bereiken", vat De
Jongh het programma samen. De
actie richt zich ook op ouders en
leerkrachten. "Die spelen bij de uit
eindelijke keuze van voortgezet on
derwijs natuurlijk een belangrijke
rol", zegt De Jongh.
Er zijn speciale folders gemaakt
en ook op andere manieren zal het
beroepsonderwijs onder de aan
dacht van leerlingen en hun ouders
worden gebracht. In een later stadi
um zullen ook de leerlingen van het
voortgezet onderwijs bij de promo
tiecampagne worden betrokken.
"We moeten oppassen dat we nu
niet te veel ineens doen. De groep
uit het basisonderwijs is groot ge
noeg", meent Raats.
Prof. Dupuis noemt de weigering
begrijpelijk, omdat er problemen
waren tussen de vrouw en de artsen.
Volgens haar was er geen vertrou
wensrelatie. Bovendien is weige
ring toelaatbaar indien er sprake is
van psycho-sociale problemen. Dat
was in dit geval ook inderdaad zo.
Voor de artsen kan dat een reden
zijn om niet aan kunstmatige be
vruchting mee te werken.
Prof. Dupuis: "De arts kan niet zo
maar 'nee' zeggen. Maar als hij zich
houdt aan de richtlijnen van de Ko
ninklijke Nederlandse Maatschap
pij tot bevordering der Genees
kunst (KNMG) en de Gezondheids
raad, dan heeft de arts het recht zo'n
belastende behandeling te weige
ren. Meewerken aan het afbreken
van een zwangerschap (abortus),
een sterilisatie of een einde maken
aan uitzichtloos lijden (euthanasie),
hoeft hij ook niet. In dit rijtje past
eveneens kunstmatige bevruch
ting".
vrouw. En op grond daarvan is be
sloten de behandeling niet uit te
Prof. Dupuis geeft aan dat er ver
schillende belangen in het spel wa
ren: de vrouw zelf en het toekomsti
ge kind. "Waarom wel de vrouw
haar zin geven en niet aan het kind
denken? Moreel vind ik het te ver
dedigen, dat een arts op een gege
ven moment zegt: 'Ik doe het niet.
Nogmaals, mijn mening is dat de
patiënt niet altijd maar moet kun
nen zeggen: 'Ik wil'. En de arts ver
volgens de opdracht uitvoert".
Twintig procent
Een vrouw wenst zwanger te wor
den en roept daarvoor de hulp in
van een arts om dit kunstmatig tot
stand te brengen. Heieen Dupuis
geeft toe dat de hulpverlener dan
wel eens voor een dilemma kan ko
men te staan. Net zo goed als hij te
hulp wordt geroepen bij het voortij
dig afbreken van een zwanger
schap.
"De nieuwe technieken roepen
allerlei nieuwe problemen op", zegt
de Leidse hoogleraar. "Dit is er
weer een voorbeeld van. Een vrouw
kan wel om kunstmatige bevruch
ting vragen maar van alle gevallen
slagen er twintig procent: anders
gezegd één op de vijf vrouwen raakt
zwanger. Ondanks het feit dat een
vrouw ivf wenst hoeft dat zeker niet
te betekenen dat ze in verwachting
raakt. Bijna niemand realiseert zich
dat. Zwanger worden door in vitro
fertilisatie eist stabiliteit van de
vrouw in kwestie. Alles moet pre
cies volgens de regels gebeuren en
dat vergt nogal wat van de vrouw.
Ontbreekt stabiliteit dan mislukt
ivf'.
