Lubbers en
Kok maken
compromis
Dales sluit met 13 gemeenten
verdrag sociale vernieuwing
De 'pitbull' onder de kikkers
laat zich geen halt toeroepen
Geen straaljagers
boven stüteg
■IMIIII I II
Alle ministeries bezuinigen
Maij-Weggen ruziet met
'conservatieven' in CDA
Buurman heeft mogelijk alibi
voor verdachte bomaanslag
MAANDAG 16 JULI 1990
DEN HAAG (GPD) Minister Ma-
ij-Weggen (verkeer en waterstaat)
heeft dit weekeinde de aanval ge
opend op kritici van haar (auto-) be
leid binnen haar eigen partij, het
CDA. Ze plaatste ze in de "rechts
conservatieve hoek" van de partij
en verweet ze een opstelling die
"niet spoort met wat de CDA-ach-
terban echt wil".
Maij-Weggen richtte haar pijlen
vooral op het christen-democrati
sche Kamerlid Mateman, woord
voerder van de fractie in verkeers
zaken. Hij viel het beleid van de mi
nister onlangs aan in een stuk in het
dagblad Trouw. Daarin noemde hij
de auto onder meer "een nuttig last
dier waar we niet meer buiten kun
nen" en kritiseerde hij het ministe
riele beleid dat gericht is op het te
rugdringen van de auto. Volgens
Mateman moeten technische oplos
singen worden gezocht voor de on
volkomenheden aan auto's waar
door het milieu wordt geschaad.
Voor de NCRV-radio sloeg me
Maij-Weggen,
vrouw Maij gistermiddag terug. "Ik
heb vroeger ook nogal 's wat kritiek
ondervonden uit die rechts conser
vatieve hoek van het CDA", zei de
minister die zich er absoluut niet
van ondersteboven toonde. Ze
meende genoeg steun te krijgen om
Mateman te kunnen verwijten dat
Brieven
Het stroomt volgens Maij brieven
waarin mensen haar beleid steunen.
Mateman, zo zei ze, krijgt veel weer
werk. Veel mensen laten weten dat
er wat hen betreft ook best wat lang
zamer en wat minder gereden mag
worden. "Zestig tot 70 procent van
de mensen gedraagt zich ook keurig
op de weg en houdt zich aan de
maximumsnelheid. Het is maar een
kleine minderheid, van zo'n 20 tot
30 procent, die te hard rijdt en het
gaspedaal rustig tot 140, 150 door
drukt. Daarmee overschrijden ze de
maximum-snelheid niet alleen
maar wekken ze ook veel ergernis
bij anderen".
Uit ervaringen op spreekbeurten
in het land en uit de brieven die zij
in groten getale zegt te ontvangen,
denkt de minister een bewijs te ha
len dat zij het gelijk aan haar zijde
heeft in de beoordeling van wie on
der de CDA-kiezers de meeste steun
geniet. De kritiek van Mateman op
haar beleid wordt volgens Maij in
elk geval niet door de achterban van
het CDA gedeeld.
Pilsje
Mevrouw Maij meent dat de weer
standen in de bevolking tegen ver
keersmaatregelen die het milieu
moeten beschermen, kleiner zijn
dan "bepaalde volksvertegenwoor
digers" denken. "We kunnen een
grotere uitdaging aan dan sommige
Kamerleden willen geloven".
In een reactie op de uitlatingen van
de minister zei CDA-fractieleider
Brinkman dat Maij-Weggen en Ma
teman er wijs aan zouden doen als
ze hun onderlinge meningsverschil
len eens zouden uitpraten "op een
terrasje onder het genot van een
pilsje". Wat betreft de te volgen
koers inzake het verkeers- en open
baar vervoersbeleid bestaat er vol
gens Brinkman geen verdeeldheid
in zijn fractie.
Hij wijst erop dat het CDA vorige
week in de discussie over de maxi
mumsnelheid op snelwegen in de
Randstad en over het plan van Maij-
Weggen om een snelheidsbegrenzer
in vrachtwagens en autobussen in
te bouwen een unaniem standpunt
heeft ingenomen. Het beleid van de
minister heeft volgens Brinkman
de steun van de gehele CDA-fractie,
mits zij bepaalde maatregelen maar
geleidelijk invoert. Dat de discussie
tussen Mateman en Maij-Weggen
hoog oploopt, wijt Brinkman onder
meer aan het feit dat de auto in onze
samenleving als "een heilig beest"
wordt beschouwd.
DEN HAAG (GPD) - Pre
mier Lubbers en vice-pre-
mier Kok komen samen een
compromis om ongeveer
een miljard gulden op de
rijksbegroting te bezuini
gen. Om voldoende steun
van de politieke partijen te
verkrijgen willen zij alle mi
nisteries een klein beetje
afromen.
De besprekingen over de begroting
zitten vast, sinds alle eerder door
Kok zowel binnen het kabinet als
daarbuiten aangedragen oplossin
gen op verzet zijn gestuit. Er is een
gat van 800 miljoen gulden in 1991
plus 200 miljoen gulden die minis
ter Ritzen (onderwijs) nog zou moe
ten bezuinigen.
Voor het compromis, waarin ie
dereen een beetje moet bijdragen,
wordt door het korten op subsidies
ongeveer 550 miljoen gulden gevon
den in 1991. Dat betreft zowel uitga
ven voor gezinnen als bedrijven.
Daarnaast zouden enkele ministe
ries geld moeten inleveren. Even
eens voor een totaal van 550 miljoen
gulden.
Echt bezuinigen wijzen alle mi
nisters als onmogelijk van de hand.
Men zegt na de besluiten rond Pa
sen, toen de prijscompensatie voor
volgend jaar werd ingeleverd en de
defensie-uitgaven werden terugge
schroefd, genoeg te hebben gedaan.
De gedachte aan verhoging van de
accijnzen op alcohol en tabak stuit
op verzet bij CDA en PvdA en is in
middels verlaten.
Het verhogen van de btw op be
paalde produkten en goederen wijst
het CDA af. Het snijden in gezins
subsidies wil de PvdA niet. Boven
dien heeft het CDA, dat deze weg
voorstaat, nog geen enkele bruikba
re suggestie terzake op tafel gelegd.
Het afromen van bedrijfssubsidies
wijzen de CDA-bewindslieden An-
driessen (economische zaken) en
Braks (landbouw) van de hand,
daarin gesteund door hun partij.
Welke departementen precies
moeten inleveren en welke subsi
dies worden aangepakt willen Lub
bers en Kok vandaag en morgen
met de ministers bepalen. Lubbers
en Kok hebben hun plannen nog
niet uitgebreid met hun partijen be
sproken en zie*h de voorstellen dan
ook niet als een definitief bod, waar
over niet meer is te onderhandelen.
Opvallend genoeg is in het plan
Lubbers-Kok geen lastenverzwa
ring opgenomen. Hiermee wordt te
gemoet gekomen aan een wens van
het CDA. Het is echter niet uitgeslo
ten dat dit plan in augustus op
nieuw binnen het kabinet wordt ge
sproken. Dan zal onder meer over
de koopkracht worden beslist.
De opmars van de vraatzuchtige bruikikker lijkt niet meer te stuiten. Overal in Friesland is al melding gemaakt
van 'extreem grote kikkervisjes'. Een natuurlijke vijand ontbreekt. (archieffoto)
FRANEKER (GPD) - Het Rijksin
stituut voor Natuurbeheer heeft
verontrust gereageerd op de om
vangrijke aanwezigheid van brui
kikkers in Franeker. De toenemen
de aanwezigheid van de bruikikker,
die in 1987 in Nederland door han
delaren is ingevoerd, was bekend.
Maar van de explosieve toename in
de populatie bij Franeker stond
men toch te kijken, zo meldde we
tenschappelijk medewerker drs.
Anton Stumpel van het instituut.
Hij heeft zich op de hoogte laten
stellen door de Leeuwarder Stef de
Bruin, die de massale aanwezigheid
van de bruikikker bij Franeker vast
stelde.
Volgens Stumpel zijn alle instan
ties voor natuurbeheer het er wel
over eens dat de bruikikker, of Rana
Catesbeiana, bestreden moet wor
den. De grote vraag is hoe. De enige
natuurlijke vijand van het dier zijn
grote loopvogels. In Friesland zijn
deze vogels niet op de kikker inge
steld. Een giftig middel dat de brui
kikker uitschakelt, doodt ook ander
leven in de natuur. Bovendien is de
reuzekikker aardig gifbestendig.
Hij hapt zelfs de meest giftige ko
raalslang weg.
De Tweede-Kamerfractie van
D66 drong vorige maand nog bij mi
nister Braks aan op een wettelijk
verbod op het in bezit hebben van
diersoorten die het inheemse die
renleven bedreigen. Dit gebeurde
nadat het Wereld Natuurfonds een
verbod op de invoer van de bruikik
ker eiste. Een dergelijk verbod is al
zinloos geworden, oordeelt Stef de
Zeiler verdrinkt
In de buurt van het eiland Pampus
is zaterdag een 42-jarige man uit
Utrecht van zijn zeiljacht overboord
geslagen. Hij werd uit het water ge
red door zijn vrouw, die hem direct
nasprong, en een andere opvaren
de. Hij overleed echter op weg naar
het ziekenhuis. De man, een erva
ren zeiler, was door het snel over-
zwaaien van de giek in het water ge
slagen.
Banden in brand
Bij een bandenopslagplaats op het
veilingterrein in het centrum van
Twello is gisteren uitgebrand. Door
de enorme rookontwikkeling moes
ten de treinen over een nabijgele
gen spoorweg langzamer rijden. De
grote toeloop van het publiek ver
oorzaakte een enorme chaos op de
wegen. De oorzaak van de brand
wordt gezocht in de tropische tem
peraturen van zondag.
Rijksluchtvaartschool
Het ministerie van verkeer en wa
terstaat en de KLM .hebben over
eenstemming bereikt over de priva
tisering van de Rijksluchtvaart
school (RLS) in Eelde. Er werken
160 mensen. Mogelijk wordt het
aantal arbeidsplaatsen en het aantal
cursisten zelfs uitgebreid. De eigen
bijdrage van de leerling-piloten
gaat omhoog van 60.000 naar
150.000 gulden. Met de opleiding tot
verkeersvlieger is een totaalbedrag
van 400.000 gulden gemoeid.
Auto tegen koe
Een 44-jarige man uit Zutphen is
vandaag in De Lutte (gem. Losser)
om het leven gekomen, nadat hij de
auto waarin hij meereed frontaal te
gen een koe botste die uit een wei
land was gebroken. De auto kwam
m een diepe sloot op een betonnen
duiker terecht. De bestuurder, een
40-jarige broer van het slachtoffer,
liep lichte verwondingen op.
AMSTERDAM (GPD/ANP) De Amsterdammer die ervan verdacht
wordt betrokken te zijn geweest bij de bomaanslag op het Auroragebouw
in de hoofdstad, zou mogelijk vrijuit gaan. Een buurman van de verdachte
beweert met hem gesproken te hebben rond het tijdstip dat de bom moet
zijn geplaatst.
Dennis Los, de buurman en vriend van de verdachte, zal vandaag bij de
politie om een verklaring afleggen. Los wilde vrijdag zijn voor ontlastende
verklaring afleggeri voor de rechter-commissaris, maar die liet weten pas
woensdag tijd te hebben.
Om zijn woonboot aan de Oudeschans in Amsterdam te verlaten, moet
de opgepakte buurman over de boot van Los heen lopen. "Ik durf er mijn
hoofd niet onder te verwedden", zegt Los, "maar het lijkt me sterk dat ik
het niet gemerkt zou hebben als hij was vertrokken. Hij draagt hetzelfde
soort zware legerschoenen als ik. Bovendien, ik heb hem twee keer gezien
omstreeks het tijdstip waarop de Aurora-bom is geplaatst. De eerste keer
was rond half twaalf toen hij bij mij binnenkwam, de tweede keer was om
ongeveer twaalf uur. Dat heb ik kunnen reconstrueren aan de hand van de
televisieprogramma's waarnaar ik heb zitten kijken. Ik heb op zijn boot in
de deuropening een tijdje met hem staan praten. Dan moet hij wel gerend
hebben om die bom nog te kunnen leggen. Hij gedroeg zich ook niet
vreemd. Hij was exact zoals altijd. Het was een avond zoals alle andere",
aldus Los.
Bruin, nu de kikker zo wijd ver
spreid blijkt te zijn.
Vraatzucht
Op de Po-vlakte in Italië roeide de
bruikikker op sommige plaatsen
het overige amfibische leven al vrij
wel uit. Ook medewerker Chris
Walen van het Fries Natuurmuse
um schetst de vraatzucht als het
grootste gevaar van de bruikikker.
"Hij vreet ze allemaal op, de groene-
en bruine kikker (de meest voorko
mende boerenslootkikker) tot hij al
leen overblijft." Salamaders zijn
veilig, evenmin als vissen,
jonge ratten en kleine wa
tervogels. Kleine larven en jonge
bruikikkers houden het op insec
ten, wormen, bijen en wespen, vlin
ders en libellen.
De pitbullterriér onder de kik
kers, volgroeid 25 centimter lang en
1 kilo zwaar, pakt zijn prooi door
middel van een zweeptong. Dat
maakt hem ook zo snel, dat hij zwa
luwen vlak boven het water uit de
lucht plukt. Zijn sprongkracht
maakt hem watervlug. Er zijn
sprongen bekend van twee strek
kende meters en een meter hoog.
Het dier plant zich bovendien zeer
snel voort. Het vrouwtje legt 25.000
eieren. Bij een lage watertempera
tuur komen ze na twee tot drie jaar
uit. De uiteindelijke kikker is
groenachtig tot zwart met lichte en
donkere vlekken en een vuil-gele
buik. In Franeker komen ze in alle
fases voor. Van de larven zijn er ze
ker 2000.
De bruikikker, die nu massaal is
aangetroffen bij Franeker, blijkt de
afgelopen maanden ook op andere
plaatsen te zijn opgedoken. Het
Fries Natuurmuseum kreeg ver
schillende telefoontjes uit de pro
vincie van mensen die extreem gro
te kikkeïVisjes hadden gevonden.
ROTTERDAM (GPD) - Minister
Dales (binnenlandse zaken) heeft
zaterdag in Rotterdam haar handte
kening gezet onder een reeks af
spraken over de sociale vernieu
wing met vertegenwoordigers van
dertien gemeenten: Leiden, Alk
maar, Delft, Dordrecht, Gouda,
Haarlem, Hoorn, Middelburg,
Nijmegen, Rotterdam, Spijkenisse,
Utrecht en Zaandam.
De dertien vormen de eerste
groep van de 37 steden, die van het
kabinet zelf vorm mag geven aan
'het Delta-plan tegen de verpaupe
ring'. Gemeentebesturen krijgen
meer ruimte voor een samenhan
gend sociaal beleid om de werkloos
heid, de verpaupering van buurten,
de onderwijsachterstanden en het
dalende niveau van welzijn van gro
te aantallen mensen aan te pakken.
Vanaf volgend jaar krijgen de 13
gemeenten een aantal geldstromen
van het Rijk gebundeld in één be
drag, DAT naar eigen goeddunken
aan sociale vernieuwing worden be
steed. Voor de banenpools is nog
eens aparte subsidie beschikbaar.
Overigens moet ook de wet- en re
gelgeving nog worden aangepast.
Over twee jaar komt het kabinet
met de Wet Sociale Vernieuwing,
waarna een bijbehorend fonds
wordt opgericht.
Geld voor de kinderopvang krij
gen de gemeenten nog niet via de
gebundelde subsidie, maar ze heb
ben wel de vrijheid om een gedeelte
van de uitkering voor dit doel aan te
wenden. Ten behoeve van bijzonde
re bijstand en het opstarten van ba
nenpools komt landelijk 250 mil
joen gulden beschikbaar.
Dit najaar bespreekt een commis
sie onder voorzitterschap van oud
staatsecretaris Schaefer wat er met
voorstellen van de gemeenten op
terreinen als de jeugdhulpverlening
Man probeert
tevergeefs zijn
flat op te blazen
TILBURG (ANP) - Omdat de buren
van een 43-jarige inwoner van Til
burg van de woningbouwvereni
ging eerder een nieuwe woning kre
gen toegewezen, heeft deze Tilbur-
ger in de nacht van zaterdag op zon
dag zijn flatwoning zelf in brand
willen steken. Vlak v^or hij de wo
ning verliet, ontkoppelde hij een
koppeling van de gasaansluiting,
stak één van de wanden in zijn wo
ning aan en verliet het pand. Door
een melding van een onbekend per
soon zijn de bewoners aan de Vival-
distraat volgens de politie aan "een
ramp" ontkomen.
Volgens de woordvoerder van de
Tilburgse politie had het niet veel
langer moeten duren of de woning
was geëxplodeerd. Ongeveer twee
uur nadat de politie de melding bin
nen kreeg, kwam de huurder een
kijkje nemen. Hij verklaarde zelf de
gasmeter te hebben ontkoppeld en
de brand te hebben gesticht, omdat
hij al jaren op zoek was naar een
nieuwe en betere woning, maar die
van de woningbouwvereniging niet
kreeg. Bij de mededeling dat zijn
buren wel al aan de beurt waren,
sloegen de stoppen door.
Burgemeester Vos van Utrecht was één van de vertegenwoordigers die
met minister Dales haar handtekening onder het verdrag zette, (foto anp>
en de bejaarden- en de gezond- meenten verdragen worden afgeslo-
heidszorg wordt gedaan. Verder ten, waarna andere belangstellende
zullen binnen twee maanden met de gemeentebesturen dezelfde moge-
overige van de in totaal 37 startge- lijkheid wordt geboden.
Lawaai hindert Schiermomiikogers
SCHIERMONNIKOOG (GPD) -
Er zijn mensen die het allemaal
niets interesseert, weten Ernst
Borstlap en Erik Augusteijn. "Die
merken er gewoon niets van.
Maar dat zijn vaak dezelfde lui die
hun gras met een motormaaier
knippen of in de auto stappen om
een pak koffie te halen." Een
overvliegende straaljager kan er
dan ook nog wel bij. Zelf hebben
ze wel erg veel last van dat lawaai
en met hun werkgroep "Geen ge
gier boven Schier' proberen ze er
dan ook wat aan te doen.
Een mooie zomerdag op
Schiermonnikoog. De veerboot
voert toeristen met honderden te
gelijk aan en in het dorp is het
even een drukte van belang. Tot
dat de bussen en taxi's weer ver
trokken zijn en ieder zijn weg
zoekt. Schiermonnikoog, Wad
deneiland en Nationaal Park, ge
legen in een stiltegebied. Domein
van de werkgroep "Geen gegier
boven Schier', die ten strijde trekt
tegen vliegtuiglawaai.
Actievoeren tegen laagvliegen
mag zich in een toenemende po
pulariteit verheugen. Steeds
meer mensen verenigen zich in
actie- of werkgroepen om de deci-
bellenhinder te bestrijden. De
omwentelingen in het Oostblok
zijn een reden te meer om te pro
testeren tegen de militaire vliege
rij, zeggen ze. Vorig jaar richtte
Borstlap samen met vijf andere
Schiermonnikogers de werk
groep op. Geluidsmetingen, tel
lingen van het aantal vliegbewe
gingen en nagaan of de piloten
zich wel aan de voorgeschreven
routes houden slokken een flink
deel van Borstlaps tijd op.
75 meter
De twee laagvliegroutes boven
Noord- en Oost-Nederland vor
men een verbinding tussen twee
laagvlieggebieden in West-Duits-
land, die door vliegtuigen uit ver
schillende NAVO-landen worden
gebruikt. Straaljagers mogen op
die routes op 75 meter hoogte
vliegen, terwijl dat normaal 300
meter is. Volgens de Koninklijke
Luchtmacht maken per dag ge
middeld zes vliegtuigen' gebruik
van de route. Borstlap meent dat
het er veel meer zijn. In de laatste
week van juni telde hij er 48, vori
ge week in vier dagen veertig
stuks. Hoewel hij daarbij ook he
licopters en burgervliegtuigen
meetelt, kan het overgrote deel
volgens hem onder militaire
luchtvaart worden gerekend.
Het is opvallend dat de hele
werkgroep bestaat uit mensen die
niet van eilander origine zijn.
Borstlap en Augusteijn wonen
beiden al meer dan tien jaar op
Schiermonnikoog, maar komen
uit de Randstad. Toeval? "Mis
schien niet", zeggen ze. "Kijk, wij
zijn natuurlijk niet voor niets ver
trokken uit dat gebied. Pernis, fi
les, stress, daar hadden we ge
noeg van. Het is mogelijk dat je
daardoor de rust meer waardeert,
maar ook meer hinder hebt van
geluiden die daar een inbreuk op
maken."
Voor Gert Floor, ook aangeslo
ten bij de werkgroep, speelt nog
iets anders mee. "Ik kan niet uit
staan dat de ene minister zegt: we
maken van Schiermonnikoog een
Nationaal Park en een stiltege
bied, en zijn collega zegt: daar
moeten we eens lekker over heen
vliegen. Bovendien houden de
vliegers zich niet aan de regels,
want ik zie ze geregeld over het
dorp vliegen, terwijl de route ten
noorden van het eiland ligt."
Borstlap: "Ja, het is voor zo'n jon
gen natuurlijk leuker om over
zo'n eiland te vliegen dan boven
zo'n stom stuk water."
Antwoordapparaat
Klachten over het laagvliegen
worden nauwelijks serieus geno
men, meent de werkgroep. "Dan
bel je naar Den Haag, krijg je een
antwoordapparaat en even later
belt er iemand met een hoge rang
op om te vertellen dat het goed is
dat Nederland lid is van de
NAVO, dat Schiermonnikoog
zo'n mooi eiland is en dat een he
leboel mensen met ons zouden
willen ruilen, zelfs inclusief de
overvliegende straaljagers."
Hebben Borstlap en consorten
het idee dat de eilander bevolking
achter hun strijd staat? "Ach, een
heleboel mensen kan het niets
schelen. Zolang het toerisme
maar niet in gevaar komt. Maar in
feite zou burgemeester Boekho
ven zich toch sterk moeten ma
ken voor zo'n zaak? Nou, laatst
had ik een affiche gemaakt tegen
het laagvliegen en dat overal op
gehangen. Ook op het gemeente
huis. Maar toen Wiegel op bezoek
kwam haalden ze het wel gauw
weg. Soms word je zo giftig, dan
denk ik wel eens: had ik maar een
luchtafweergeschut. Maar ja, dat
is natuurlijk geen oplossing."
