Hazerswouds
garagebedrijf
opgelicht voor
1,6 miljoen
'Nederland moet geld meebrengen
voor opvolger van Wubbo Ockels'
tegen plan
m te verlagen
Universiteiten
om wachtgeldc
Amerikaanse verpleegkundigen in Elisabeth
Cursus voor
leider in
kindercentra
Afschaffing fusie-uitkering stap dichterbij
DINSDAG 10 JULI 1990
PAGINAn
ESA op zoek naar tien nieuwe astronauten
Van onze redacteur
Wim Wegman
NOORDWIJK/DELFT - Of er
na Wubbo Ockels opnieuw een
Nederlander tot ruimtevaarder
wordt uitverkoren, is maar zeer
de vraag. De Europese ruimte
vaartorganisatie ESA, die dit
jaar een wervingscampagne be
gint voor tien nieuwe astronau
ten, zoekt in principe de beste
mensen. Maar bij de uiteinde
lijke selectie zullen waar
schijnlijk ook de financiële bij
dragen van de verschillende lid
staten een rol spelen. En dat be
tekent dat kandidaten uit lan
den als Frankrijk en Italië een
aanzienlijk grotere kans maken
dan de gegadigden uit Neder
land. Dat verwacht H. Förster,
medewerker van het Neder
lands Instituut voor Vliegtuig
ontwikkeling en Ruimtevaart
(NIVR).
De ESA is op zoek naar een
nieuwe lichting astronauten.
Met de mensen die ze nu in
dienst heeft, kan ze nog enkele
vluchten van Spacelab beman
nen. Het zijn er echter te weinig
voor de missies van Spacelab
die daarna op het programma
staan. Het personeelstekort
wordt nog nijpender als in de
loop van de jaren '90 ook het Eu
ropese ruimtestation Columbus
en het ruimteveer Hermes in
gebruik worden genomen.
ESA heeft daarom besloten
dit jaar een nieuwe wervings
campagne te beginnen. Die
moet erin uitmonden dat de or
ganisatie de beschikking krijgt
over tien nieuwe astronauten.
De voorselectie is uitbesteed
aan verschillende nationale or
ganisaties. Voor Nederland
neemt het NIVR die taak op
zich.
In 1977 zette de ESA ook al
eens zo'n wervingscampagne op
touw. Daarbij werd onder ande
ren de Nederlander Wubbo Oc
kels uitgeselecteerd. Hij maak
te in 1985 een vlucht met spa
celab in de Amerikaanse space-
shuttle. Of nu opnieuw een Ne
derlander in de prijzen zal val
len, is volgens woordvoerder
Förster van het NIVR moeilijk
te zeggen.
"De ESA kijkt bij de selectie
uiteraard naar de kwaliteiten
van de mensen. Waarschijnlijk
zal echter ook het feit een rol
spelen dat landen als Italië en
Frankrijk veel méér aan de ESA
bijdragen dan bij voorbeeld
België of Nederland. Ik wil
daarom niet uitsluiten dat er
uiteindelijk twee of drie Franse
astronauten in dienst worden
genomen".
Het wordt trouwens hoe dan
ook al moeilijk om alle lidstaten
een vertegenwoordiger te ge
ven in het toekomstige astro
nautenkorps. Bij de ESA zijn
immers 13 landen aangesloten.
Het NIVR begint waarschijn
lijk al na de zomer met zijn wer
vingscampagne. Volgend jaar
mei hoopt de organisatie dan
een keus te maken uit de ver
schillende kandidaten. Het NI
VR zoekt vooral mensen die,
naast een goede lichamelijke en
geestelijke conditie, een ruime
wetenschappelijke scholing
hebben. Een afgeronde vliegop-
leiding - "en dan bedoel ik geen
vliegbrevet voor eenmotorige
kistjes" - strekt tot aanbeve
ling, aldus Förster.
De nieuwe astronauten zullen
voornamelijk worden ingezet
voor wetenschappelijke experi
menten in het Spacelab en in
Columbus. Mevrouw H. Graf,
woordvoerder van de Noord-
wijkse ESA-vestiging Estec,
zegt nog niet veel te weten over
de vereisten waaraan de ruim
tevaarders in spe moeten vol
doen. "De ESA stelt die in de
loop van de zomer op". Ze meent
echter dat veel meer dan vroe
ger gekeken zal worden naar
psychologische aspecten. "Bij
de vorige vluchten waren men
sen op z'n hoogst acht dagen in
de ruimte. Straks, wanneer Co
lumbus in gebruik wordt geno
men, zullen de astronauten mis
schien wel drie maanden boven
blijven. Dat stelt heel andere
Studentencorps
geen vrijbrief
studiefinanciering
DEN HAAG (ANP) - Het lidmaat
schap van de Senaat van een stu
dentencorps op zich rechtvaardigt
nog niet zonder meer een jaar lang
tegemoetkoming in de studiefinan
ciering. Minister Ritzen (onderwijs)
stelt dit in antwoord op schriftelijke
vragen vanuit de eerste kamerfrac
tie van de WD,
De bewindsman herhaalt zijn op
vatting dat een beetje student in
principe in maximaal vijf jaar moet
kunnen afstuderen in een vierjarige
opleiding. Voor een bepaald aantal
studentenfuncties, dat echt een
maatschappelijke waarde heeft, is
er een auditorenregeling (toehoor
der bij colleges). Het bestuurslid
maatschap van een studentencorps
van enige omvang is een dergelijke
omstandigheid, aldus Ritzen. Voor
de hoogte van de ondersteuning
noemt Ritzen de tijd relevant die
nodig is voor het besturen en niet de
daarvan afgeleide activiteiten.
zich op de ontstane situatie te zullen
beraden. Ritzen bestrijdt dat hij in
zijn voorstel met de oude afspraken
geen rekening houdt. De minister
kan zijn voorstel dwingend opleg
gen, maar de universiteiten kondig
den aan dat zij zonodig naar de rech
ter zullen stappen.
Een beperking van de wachtgel
den is een van de maatregelen die
Ritzen wil treffen om zijn begroting
op orde te krijgen. In de komende
jaren besteedt de bewindsman jaar
lijks ongeveer 900 miljoen gulden
aan de wachtgelden, circa 300 mil
joen meer dan in het verleden werd
geraamd. De universiteiten beste
den zo'n 30 procent van dit bedrag.
De universiteiten maakten tij
dens het overleg ook duidelijk dat
zij net als de hogescholen een
hoofdlijnenakkoord met Ritzen wil
len sluiten. In zo'n akkoord zou de
ontwikkeling van het wetenschap
pelijk onderwijs voor deze regeer
periode moeten worden vastgelegd.
Ritzen reageerde instemmend op
dit voorstel van de universiteiten.
De partijen kwamen overeen dat zij
het akkoord zo mogelijk dit najaar
zullen sluiten. Belangrijke punten
worden het 'bijeenbrengen' van stu
die en cursusduur op de universitei
ten, de zelfstandigheid van de uni
versiteiten en de middelen die zij
zullen krijgen voor onderwijs en on
derzoek.
Cassettebandjes
tegen Aids
LEIDEN/ROTTERDAM - Buiten
landers krijgen in de toekomst wel
licht voorlichting over de ziekte
Aids via cassettebandjes. De GGD
in Rotterdam is daar een proef mee
begonnen. Dit éxperiment heeft
volgens de gezondheidsdienst tot
nog toe gunstige resultaten. De
vraag naar de speciale bandjes is
groot. In een maand tijd zijn van de
3000 vervaardigde cassettes er al
1800 de deur uit. De GGD is de proef
begonnen omdat buitenlanders niet
worden bereikt door de gebruikelij
ke informatieverstrekking over
Aids. Lukt dit met het bandje wel,
dan overweegt het ministerie van
wvc de proef landelijk in te voeren.
Wageningse zakenman aangehouden
Van onze redacteur Henk Houtman
HAZERSWOUDEAVAGENINGEN - De Wageningse poli
tie noemt de 61-jarige Wageninger "een uiterst gewiekste
zakenman met een vlotte babbel, die iedereen om de vinger
kon winden". Altijd weer wisfhij bedrijven autos's en geld
los te praten door te doen voorkomen, dat er grote winsten
konden worden behaald. Als men hem maar fors geld of
goederen verstrekte. Het Hazerswoudse garagebedrijf aan
de Hoge Rijndijk kan er over meepraten. Daar ging men
voor ruim anderhalf miljoen gulden het schip in, alvorens
de politie er bij werd gehaald.
In april van dit jaar werd het de Ra
bobank in Hazerswoude, die de za
ken voor het garagebedrijf behar
tigde, te gortig. De bank spande een
kort geding aan om alsnog de man
aan zijn verplichtingen te laten vol
doen. De rechtbank stelde de Rabo
bank in het gelijk.
De zakenman had aanvankelijk
een groothandel in levensmiddelen,
maar had enorme schulden ge
maakt. Om uit de financiële proble
men te komen, zocht de Wagenin
ger zijn 'geluk' in dubieuze praktij
ken in de autohandel.
Eind 1988 begon het zakendoen
met het Hazerswoudse garagebe
drijf. De man zag kans om snel het
vertrouwen te winnen. Dat in com
binatie met de voorgespiegelde
winsten had tot resultaat dat aan
hem in totaal ruim 100 auto's wer
den afgeleverd. Aanvankelijk be
taalde de Wageninger de rekenin
gen, maar allengs werd dat minder.
Toch bleef de garage zaken met de
man doen, omdat stoppen met leve
ren zou betekenen dat de Wagenin
ger dan helemaal niet meer met geld
over de brug zou komen.
In Leiden, Leiderdorp, Zoeter-
meer en tal van andere plaatsen in
het midden van het land deed de
Wageninger zaken met garagebe
drijven. Steeds ging het op dezelfde
manier. Een aantal schuldeisers
volgde niet, zoals de bank in Hazers
woude, de juridische weg om aan
geld te komen, maar ging voor eigen
rechter spelen. Het viertal besloot
de Wageninger eens een stevig lesje
te leren.
Ontvoering
Uitvoerig werd een plan de campag
ne besproken. Het viertal besloot de
Wageningse zakenman te ontvoe
ren om hem vervolgens het vuur na
aan de schenen te leggen, zodat hij
in het vervolg aan zijn financiële
verplichtingen zou voldoen. Het
lukte hen echter niet de man te pak
ken te krijgen, waarop de vier de
twee zoons (30 en 26 jaar) en een
minderjarig familielid ontvoerden.
De hele operatie bleek goed voor-
AZL voert 25-ste
pancreas-nier
transplantatie uit
LEIDEN Het transplantatieteam
van het Academisch Ziekenhuis in
Leiden heeft onlangs de 25-ste ge
combineerde pancreas-niertrans
plantatie uitgevoerd. Het Leidse
ziekenhuis is met dit aantal het be
langrijkste centrum voor dergelijke
transplantaties in Nederland. De
eerste pancreastransplantatie werd
in april 1986 verricht.
Leiden is in samenwerking met
de academische ziekenhuizen van
Groningen, Nijmegen en Maast
richt dit jaar een onderzoek begon
nen naar het effect van een pancre
as-niertransplantatie op patiënten
met suikerziekte type 1, een vorm
van diabetes die op vroege leeftijd
ontstaat. Bij een kleine groep diabe
tes-patiënten kunnen ernstige nier
afwijkingen ontstaan.
bereid. De drie slachtoffers werden
's avonds opgewacht, met honkbal
knuppels en een wapenstok in el
kaar geslagen, in metalen boeien ge
slagen en naar een speciale 'ver
hoorkamer' gebracht. De verhoor-
ruimte betrof een onderaardse ka
mer, die was gegraven in de tuin
van het zomerhuis van een van de
daders op een camping in Weker-
om. In de tuin was een enorm gat
gegraven, erover heen waren bal
ken gelegd, waarop platen hout
werden gespijkerd. Het geheel
werd aan het gezicht onttrokken
door een laag bosgrond van 25 cen
timeter dik.
Na het 'verhoor' en de mishande
lingen werden de twee zoons van de
61-jarige Wageninger en het familie
lid diezelfde avond vrijgelaten. De
jongste zoon werd met een honkbal
knuppel een gebroken elleboog ge
slagen.
De politie kon de vier daders twee
weken later arresteren. Het betrof
twee mannen uit Ingen en en twee
uit Baarn.
A-team
In februari van dit jaar, toen het Ha
zerswoudse garagebedrijf aangifte
van fraude had gedaan, werd van
wege de omvangrijkheid van de
zaak een speciaal rechercheteam
van acht man gevormd, in de wan
delgangen A-team genoemd en de A
staat dan voor auto. In het team, dat
nog steeds aan de zaak werkt, zitten
politiemensen van het Hazerswoud
se korps, rechercheurs van het dis
trict 's-Gravenhage van de rijkspoli
tie en verder politiemensen van Wa-
geningen, Ede en de fraudecentrale
van de Centrale Recherche infor
matiedienst. Dit team heeft in mei
de ontvoeringszaak opgelost met de
arrestatie van de vier daders.
Vooralsnog kent de politie 23 be
drijven die door de Wageningse za
kenman voor in totaal z'n vier mil
joen gulden zijn opgelicht. De man
benaderde ook particulieren, ver
spreid over het land, bij wie hij gro
te sommen geld leende. Volgens de
politie loog hij deze mensen voor,
dat hij dat geld ging investeren op
de goederentermijnmarkt, waar
door hij enorme winsten kon ma
ken. Bij al zijn zaken bedong hij
vooraf, dat hij rekeningen of ge
leend geld in termijnen zou terug
betalen. Af en toe betaalde de Wage
ninger dan wat om het vertrouwen
te behouden en soms om vervol
gens nog meer geld los te peuteren.
De Wageninger heeft naast al dat
zaken doen ook nog kans gezien van
de gemeente jarenlang een werk
loosheidsuitkering op te strijken.
De gemeente Wageningen heeft zo
ongeveer anderhalve ton ten on
rechte aan de man uitgekeerd.
Alle losgeprate auto's, die de Wa
geninger kon bemachtigen, ver
kocht hij voor een zeer schappelijk
prijsje door aan een Wagenings be
drijf. Dit bedrijf moest een dubbele
boekhouding voeren om zo te mas
keren, dat het auto's veel te goed
koop kon inkopen. De 26-jarige ei
genaar en een 30-jarige medewerker
zijn ook gearresteerd door de poli
tie.
Het onderzoek in deze omvangrij
ke fraudezaak is nog niet geheel af
gerond.
LEIDERDORP - Terwijl twee verpleegkundigen van
het Leiderdorpse Elisabethziekenhuis momenteel een
werkbezoek brengen aan een Amerikaanse zieken
huis in Greenville, bezoeken zes verpleegkundigen en
een begeleidster uit de VS momenteel Nederland om
hier een en ander op te steken. Het Elisabethzieken
huis, dat gastheer is, noemt het 'uniek' dat op deze ma
nier verpleegkundigen over en weer een kijkje in el-
kaars keuken kunnen nemen.
Voor de Amerikanen is een omvangrijk programma
opgesteld, dat naast allerlei werkbezoeken en bespre
kingen maar weinig vrije tijd overlaat. Om even wat
ZOETERMEER/LEIDEN - De
universiteiten zijn tegen het plan
om de uitgaven voor wachtgelden
voor hun werkloze personeelsleden
dit jaar al aan een maximum te bin
den. Een voorstel daartoe van mi
nister Ritzen wezen zij gisteren tij
dens een overleg op het ministerie
van onderwijs in Zoetermeer una
niem van de hand. De Leidse uni
versiteit telde in januari van dit jaar
450 wachtgelders. Er werken in to
taal 4500 mensen bij de universiteit.
Volgens de universiteiten bete
kent het voorstel van Ritzen een in
breuk op afspraken die in het verle
den zijn gemaakt. De universiteiten
zijn wel, maar onder voorwaarden,
bereid te praten over maatregelen
om hun wachtgelden te beperken in
1991 en de jaren daarna.
Minister Ritzen zei in een reactie
van de Nederlandse sfeer te proeven, werd gistermid
dag door de Leidse binnenstad een wandeling ge
maakt door (vlnr) Lisa Kyle, Jeri Milstead, Karen Key,
Rob McMahon, Katherine Berckman, Donna Garrett
en Mary Anne Wolthuis. Annamarie van Nierop van
het Elisabeth vergezelde de groep en VW-informatri-
ce Lenny de Kluizenaar (rechts) zorgde voor deskun
dige uitleg.
Vandaag waren de Amerikanen te gast in het AMC
in Amsterdam, waar ze met aids-consulente Marieke
Been een onderhoud hadden. De groep blijft tot 2 au
gustus in ons land. (foto Loek Zuyderduin)
In regio Leiden
LEIDEN/BOLLENSTREEK -
Tien kust- en bollenstreekge
meenten en de dorpen Voor
schoten, Valkenburg, Oegst-
geest, Leiderdorp en Zoeter-
woude hebben voor vrouwen
die op zoek zijn naar een baan
een tweejarige cursus 'leider
kindercentra' opgezet. De cur
sus omvat één keer in de week
les en drie dagen stage lopen bij
kinderdagverblijven of peuter
speelzalen. Vrouwen die als
werkzoekende bij een arbeids
bureau staan ingeschreven kun
nen aan de cursus meedoen.
Het initiatief van de vijftien
gemeenten is vooral bedoeld
voor vrouwen die na jarenlange
afwezigheid weer willen deelne
men aan het arbeidsproces.
Maar mannen zijn eveneens
welkom. Deelnemen aan de cur
sus is gratis; de cursisten krij
gen een geringe onkostenver
goeding van vijf gulden per dag.
Volgens de sociale dienst van
de gemeente Leiden, die de cur
sus coördineert, is er goede inte
resse. Het is de bedoeling dat er
zo'n tien tot twaalf stageplaat
sen worden gecreeërd. Stage
plaatsen, die moeten worden ge
zien als een potentiële arbeids
plaats. De sociale dienst in Lei
den zegt te verwachten dat alle
kinderdagverblijven uitbreiden
en dat daar waar nog niets is,
iets tot stand wordt gebracht.
Op dit moment wordt er nog
met veel vrijwilligers in de be
staande centra gewerkt hetgeen
over enige tijd niet meer mag.
Dan moet de opvang van kinde
ren door gekwalificeerd perso
neel plaatshebben.
Voor meer informatie: sociale
dienst gemeente Leiden: tel.
071-251171.
Aandeelhouders EWR schoorvoetend akkoord met ideeën directie
LEIDEN - De directie van het regio
nale nutsbedrijf EWR mag verder
zoeken naar mogelijkheden om de
jaarlijkse fusie-uitkeringen in één
keer af te kopen. De aandeelhou
ders van het bedrijf - de aangesloten
gemeenten - zijn hiermee gisteren
akkoord gegaan. Schoorvoetend
overigens, want vooral enkele oude
EBR-gemeenten vinden het eigen
lijk nog veel te vroeg om deze zaak
opnieuw ter discussie te stellen.
Bij de totstandkoming van de
EWR spraken de verschillende fu
siepartners af de aangesloten ge
meenten gedurende tien jaar een
telkens lager wordende uitkering te
geven. Op die manier konden enke
le plaatsen, die de winst van het
energiebedrijf voordien in hun ge
meentekassen stopten, 'wennen'
aan het opdrogen van deze inkom
stenbron.
De directie van de EWR begint
deze vergoedingen - waarmee een
bedrag is gemoeid van in totaal 69
miljoen gulden - steeds lastiger te
vinden. Om de uitekeringen te kun
nen doen, moet het nutsbedrijf er
voor zorgen jaarlijks winst te ma
ken. De directie meent echter dat
een bedrijf als de EWR eigenlijk
geen winst mag maken, wil ze haar
klanten ten minste niet tekort doen.
Ze vindt dat de discussies over
noodzakelijke tariefsverhogingen
door dit alles geregeld worden ver
troebeld.
Omdat de winstverwachtingen
van het nutsbedrijf ook niet al te
rooskleurig zijn, verwacht de direc
tie verder dat de EWR gedurende
een groot aantal jaren met de uitke
ringen zit opgescheept. Als de winst
in een jaar te laag is om de gemeen
ten te kunnen uitbetalen, schuift de
vergoeding namelijk door. Volgens
algemeen-directeur J. Haijkens be
staat daardoor het risico dat er niet
gedurende tien jaar, maar bijvoor
beeld veertien fusie-uitkeringen ge
daan moeten worden.
Om aan alle onhelderheid een
eind te 'maken, heeft Haijkens voor
gesteld het bedrag in één klap uit te
keren. De EWR zal hiervoor een be
roep moeten doen op haar reserves.
Mogelijk zal ze ook een fors bedrag
moeten lenen. Dat was één van de
redenen waarom sommige gemeen
ten gisteren tijdens de algemene
aandeelhoudersvergadering weinig
enthousiast reageerden. Ze zijn
bang dat die leningen er uiteinde
lijk toe leiden dat de tarieven om
hoog moeten.
Andere gemeenten herinnerden
eraan dat juist over die vergoedin-
Man in Westeinderplas verdronken
AALSMEER (ANP) - Een jongeman, vermoedelijk een Ghanees, is zon
dagnacht in de Westeinderplas in Aalsmeer verdronken. Volgens de poli
tie sloeg de speedboat waarin het slachtoffer zat dertig meter van de wal
om. De drie andere inzittenden konden zwemmend de kant bereiken. De
politie vermoedt dat de drenkeling niet kon zwemmen. Zijn lichaam is gis
teren opgedregd, aldus de rijkspolitie te water.
gen tijdens de fusie-onderhandelin
gen langdurig is gepraat. Ze hebben
er moeite mee dat nu, anderhalfjaar
na de samenvoeging, de zaak al
weer op de helling moet. Enkele ge
meenten die waren aangesloten bij
het voormalige Energiebedrijf Rijn
land, zijn voorts bang dat de opera
tie een merkwaardige indruk kan
maken op de klanten. Het oude
EBR heeft afgesproken dat het de
fusie-uitkeringen aan de klanten te
ruggeeft. Als dat geld in één keer
loskomt, krijgen de verbruikers een
forse tariefsverlaging. In de jaren
daarna moeten de prijzen mis
schien echter weer omhoog; juist
om de eenmalige vergoeding te
kunnen betalen.
Directeur Haijkens hield gisteren
vol dat de 'afkoop' van de vergoe
dingen voor iedereen meer duide
lijkheid schept. Hij meent trouwens
dat de operatie niet hoeft te leiden
tot tariefsverho; ingen. De bedrijfs
resultaten moet n dan wel gunstig
blijven. Uiteind lijk kreeg hij van
zijn aandeelhou Iers een voorzich
tig 'groen licht'.
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Correspondentie. - Van B. heeft
opgemerkt dat tijdens het lossen
van een viertal varkens hier te
stede uit een wagen, de knecht,
die in den wagen stond, die bees
ten tot zich trok door zijne vin
gers in hunne oogen te steken.
Het is een laakbaar feit, zoo dit
is geschiedwe hebben echter
vroeger ook al eens gewezen op
het ergelijke vervoer van een on
willig kalf naar en van de Waag.
Helpen doet het echter niet,
zoodat wij het feit alleen vermel
den zonder commentaar. De op
richting van een abatoir, zooals
die in andere steden bestaan,
zou wellicht veel kunnen doen;
maar de uitvoering van zulk eer\
plan alhier zal wel te kostbaar
zijn.
Vijf en twintig jaar geleden:
- Jongelui maken tramritten on
mogelijk.
De directie van de N.V. Rotter-
damsche Tramweg Maatschap
pij acht het, met het oog op de
veiligheid van de passagiers en
personeel, niet langer verant
woord op zondagavond de
laatste dienst van de tram Spij-
kenisse-Rotterdam te handha-
„Gedurende de laatste maan
den", aldus een communiqué
van de directie, „wordt de dans
gelegenheid in Spijkenisse op
zondagavond bezocht door een
groot aantal jongelieden, zoge
zegd nozems uit Rotterdam, die
daarna per laatste R.T.M.-tram
naar hun woonplaats terugke
ren. Zij ontzien zich niet in erge
mate de rijtuigen te vernielen,
de reizigers te molesteren en de
meest vulgaire en met name ze
deloze taal uit te slaan. Het
trampersoneel staat hiertegen
over vrijwel machteloos, terwijl
de politie door personeelsgebrek
niet altijd in staat is de nodige
assistentie te verlenen.
M
