Hees gefluister angstaanjagend
Technische missers op Werfpop
Brazilië scoort wèl op de Dam
Russische pianist en Japanse
violiste veroveren medailles
Muziekbeleid
Kunstschilder
Joop Sjollema
(89) overleden
KUNST
*De zangeres van het Duitse Pullerman deed vergeefse pogingen het publiek op te zwepen,
diving kwant het niet.
Ook Cardiacs vallen met roek-opera tegen
Loek Zuyderduin)
Werfpop '90; met: Prat's the Whoblem, Pul
lerman, The Vibe, Toy Factory, Cardiacs;
gezien en gehoord op zaterdag 7 juli in het
Van der Werfpark, Leiden.
LEIDEN - Voortdurende techni
sche storingen en een heleboel
hemelwater waren zaterdag de
grootste spelbrekers tijdens het
negende Werfpop-festival in Lei
den. De technici achter de knop
pen van de p.a. bleken er zo wei
nig van te snappen dat diverse op
tredens volledig de mist in gin
gen. En het programma bevatte
bij voorbaat al weinig hoogtepun
ten.
Het Haagse Prat's the Whoblem
had al gelijk last van de stuntelige
technici. Na een veel te lange
sound-check begon de driemans
formatie drie kwartier te laat,
voor een handjevol intimi dat de
regen trotseerde. Hun warming-
up bestond uit een nauwgezette
imitatie van de Red Hot Chili
Peppers, compleet met de daar
bijbehorende ontblote bovenlij
ven en korte broeken.
Hardcore-minnend Leiden kon
daarna zijn hart ophalen met Pul
lerman uit Duitsland. Een zanger
met geel haar en rode tuinbroek
en een zangeres in zwart mini-
jurkje deden vergeefse pogingen
het publiek op te zwepen met har
de muziek. Tot stage-diving vanaf
het podium kwam het niet, daar
was het veld nog steeds veel te
leeg voor.
De eerste Leidse band die daar
na aantrad werd met meer en-
thousiamse begroet. Vlak na win
kelsluitingstijd kon The Vibe re
kenen op een veld vol mensen,
met dikgevulde boodschappen
tassen, die zich verheugden op
een uurtje zonnige reggae. Maar
het was juist hun optreden dat
door de blunderende techneuten
compleet in het water viel. Het
eerste kwartier was de zang nau
welijks te verstaan en even later
viel de microfoon van de trombo
nist uit. De love, peace unity
boodschap van The Vibe bleef
daardoor aan de matte kant en het
kunstmatige zonnetje brak niet
echt door. Hoe ironisch was het
toen daarna een der organisato
ren het bedrijf Direct Music Ser
vice bedankte voor de technische
begeleiding van de muzikanten.
De meest succesvolle Leidse
band van dit moment, Toy Fac
tory, deed het een stuk beter.
Maar de vijf bandleden zorgden
met de van hun zo bekende men
gelmoes van metal, funk en hip
hop ook niet echt voor een verras
sing.
Gelukkig wisten de Britse Car
diacs het festival nog enigszins te
redden met een spectaculaire
show. Door hun 'roek-opera'
kreeg het publiek er weer zin in
en werd er door de 'frontlinie'
volop gedanst. Maar de Cardiacs
haalden hun prestatie van decem
ber 1988 in het LVC niet. Het op
treden was nogal rommelig en
kwam niet goed tot zijn recht
door de slechte belichting.. De
waanzinnige mimiek van zanger-
/bandleider Jim Smith was nau
welijks te volgen.
ERNA STRAATSMA
Sinéad O'Connor hoogtepunt op verregend Torhout-festival
TORHOUT - Boze varkens-
boeren blokkeerden zater
dag de Belgische wegen. Ge
volg: opstoppingen en files
richting kust en het Tor-
hout-rockfestival. Een atten
te Belgische radio-verslag
gever hield voor de gestran
de automobilisten de stand
van zaken bij: "De verkeers
problemen lossen zich
Amateurs in Paradiso
AMSTERDAM (ANP) - Op 30 sep
tember staat Paradiso in Amster
dam ter beschikking van amateur/a-
musementsgroepen die populaire
muziekvormen ten gehore brengen.
Gedacht wordt aan mondharmoni
ca-ensembles, accordeon-, mando
line- en salonorkesten, brassbands,
fanfares, enzovoort. De groepen en
instellingen krijgen de mogelijk
heid zich te presenteren aan een
breed publiek en informatiemateri
aal als de concertagenda aan te bie
den.
Elk ensemble mag een half uur
optreden. De presentatie begint om
15.00 uur en duurt tot middernacht.
slechts langzaam op, maar
gemist hebt U nog niet veel.
De rapgroep De la Soul gaf
zojuist een slap optreden".
De veertiende editie van
het Torhout/Werchter-festi-
val moest een rehabilitatie
worden voor de minder ge
slaagde uitvoering van vorig
jaar. De organisatie kwam
daarom naar eigen zeggen
met 'de beste affiche' uit de
geschiedenis van het festi
val. En inderdaad, met tien
grote namen kende Torhout-
/Werchter een topprogram-
mering. Jammer dat zater
dag het weer en sommige ar
tiesten niet mee werkten.
Gewone regen, motregen, een enke
le plensbui. Naarmate de dag vor
dert, worden de fans die tegen de
hekken voor het podium staan ge
perst natter en natter. Vanaf tien
uur 's morgens wachten twee Fran
se post-punkmeisjes er op de ver
veelde Robert Smith, die rond een
uur of elf 's avonds met zijn groep
The Cure zal aantreden voor een
concert dat de magie van vroeger
mist. Even voor aanvang van het op
treden dat de veertiende editie van
Torhout afsluit, wordt een van hen
kletsnat door EHBO'ers weggedra
gen: een dag doodsverachting voor
niets.
Wat had het meisje gezien voor
dat ze flauwviel? Ze had de vriende
lijke Lenny Kravitz toegejuicht, het
donkere 'bloemenkind' dat vorig
jaar zo overtuigend debuteerde met
het album Let Love Rule. Kravitz,
die in mooie songs Lennon mengt
met Hendrix, is bezig de wereld te
veroveren, maar blijft desondanks
aanspreekbaar. De vragende fans in
de buurt van de afgeschermde ar
tiestenruimte krijgen een hand en
een antwoord op de vraag wanneer
Kravitz' nieuwe album verschijnt:
'In januari, en euh, thank you man'.
Ook 'gewoon' bleven Wendy
Lisa en hun vrolijke 'vrouwen-
band'. De voormalige partners van
Prince weven subtiele details door
hun eigenzinnige, sterke popsongs,
die echter grotendeels aan de 60.000
bezoekers voorbij leken te gaan.
Toch was dit losse, sprankelende
optreden muzikaal gezien een van
de hoogtepunten van Torhout. De
groep bulkt van de creativiteit en
bezit een opmerkelijk warme, men
selijke uitstraling.
Publieksfavoriet werd Midnight
Oil. Met veel inzet brachten de
Australiërs rond de kale protestzan
ger Peter Garrett hun robuuste
rock, waarin het milieu een terugke
rend strijdpunt is. Live zijn de
songs van Midnight Oil ontdaan van
veel franje en wat dan opvalt, zijn
vooral de beperkingen van Garrets
stem en de oersaaie arrangementen.
Maar het 'feest' dat de organisatie
voor ogen had, werd hier wel ge
maakt. The Cure is te blasé om wer
kelijk contact te leggen met de fans
en Bob Dylan en z'n slecht inge
speelde band stelden ernstig teleur.
De levende legende piepte 's
avonds wat op z'n mondharmonica
en scheepte het publiek op met on
geïnspireerde versies van z'n klas
siekers, waaronder een rammelen
de rockabilly-uitvoering van Mr.
Tambourine Man. "Hij'zit onder de
dope", bromde een veiligheidsman.
Een slecht excuus.
De opnieuw kaalgeschoren Si
néad O'Connor gebruikte een op
het podium opgesteld stoombad als
drug. Ondanks het gebrek aan per
soonlijkheid in haar begeleidings
band, die deed verlangen naar de
periode waarin ex-Smiths-gitarist
Johnny Marr de jonge zangeres met
zijn woeste en tedere gitaarlijnen
omcirkelde, trok de Ierse met haar
sublieme stem huiveringen door
het publiek. Haar onverwachte uit
halen, het hese gefluister en de
schokkende bewegingen van Si
néad O'Connor zijn bij vlagen
angstaanjagend: alsof andere stem
men bezit van haar hebben geno
men. Met haar kale songs en buiten
gewone persoonlijkheid zorgde ze
voor een emotioneel hoogtepunt op
een regenachtige zaterdagnamid
dag in Torhout.
Amsterdams festival sprekend North Sea
AMSTERDAM - „De politie ver
denkt de ETA wel van die bommen,
maar volgens mij is 't Acket". Dat is
nog de aardigste zwarte grap die in
Mokum momenteel de ronde doet
over de tweespalt tussen het nieuwe
jazzfestival in Amsterdam en North
Sea in Den Haag. „Geintje, meneer
Sonneberg".
Dit weekeinde heeft de eerste af
levering van het Drum Internatio
nal Jazz Festival enkele dagen meer
tijd gehad om zijn vorm te vinden
en er is geen serieuze jazzliefhebber
die het niet vindt lijken op het Nor
th Sea Jazz Festival. Dezelfde pro
blemen met aanreizende artiesten,
dezelfde wachttijden, (soms al) de
zelfde opstoppingen van publiek
dat allemaal naar een en dezelfde at
tractie wil. En nu en dan dezelfde
euforie.
Kortom, een festival zoals een fes
tival kennelijk per definitie is. Met
zeker driekwart van de artiesten die
voor een optreden van over de Gro
te Plas moet komen, is dat ook geen
halszaak. Ook de per muzikale sec
tor gescheiden verdeling van de at
tracties over de hele Amsterdamse
binnenstad levert geen nieuwe situ
atie; in Den Haag heeft elk podium
ook zoveel mogelijk zijn vaste gen
re. Je bent alleen langer onderweg
van de ene bühne naar de andere.
Veel problematischer lijkt de rea
liteit dat 'Amsterdam' en 'Den
Haag' de komende jaren met elkaar
moeten zien te leren leven en daar
naar het zich laat aanzien op
korte termijn geen manier voor zul
len weten te vinden. De families
Loonstijn ('Amsterdam') en Acket
('Den Haag') hebben kennelijk een
appeltje met elkaar te schillen; al
zullen ze geen bommen gooien, de
speculaties over de werkelijke aan
leiding van de vete z(jn talloos. Het
ene festival zal het andere festiyal
mede daardoor voorlopig het licht
niet in de ogen gunnen. De situatie
leidt tot een voorspelbare prijsop
drijving van jazz-attracties in de
maand juli en dat zal de consument
van al dat moois vroeger of later in
zijn portemonnaie voelen. Je zou
nog medelijden met de sponsors
krijgen.
Dit weekeinde heeft het Amster
damse festival een memorabel mu
zikaal hoogtepunt gekregen in het
aandeel dat de Braziliaanse muziek
gisteren leverde. In de tent op de
Dam een van de lokaties had
den de NOS-camera's (hopeloos af
wezig) dezelfde taferelen kunnen
registreren als die van de RAI tij
dens het zojuist afgesloten WK
Voetbal bij de Braziliaanse bezoe
kers op de tribunes. Heftig dan
send, bij tijd en wijle uitzinnig pu
bliek.
Vooral Jorge Ben (tegenwoordig
weer Jorge Benjor, zijn werkelijke
naam) zweept de liefhebbers van
swingende samba-getinte latin-pop
tot een hoogtepunt op. Benjor
draait al een kwart eeuw mee in de
top van de Braziliaanse muziek en
hij geldt in het land als een echte
vernieuwer doordat hij de drums en
percussie uit Caraïbische stijlen
heeft geïntegreerd. Benjor's droge,
weerbarstige stem levert in wissel
werking met de koorzang van zijn
hecht spelende bandleden een
broeierige sessie op. Tegen het ein
de van zijn set kan hij het niet nala
ten om een overigens door het
Nederlandse deel van het publiek
niet herkende ode aan de Umban-
da (het volkse en wijdverbreide bij
geloof met een eigen godenwereld)
te brengen.
Het absolute muzikale hoogte
punt valt te noteren als Djavan het
podium beklimt. In zijn mengeling
van westerse funk, Braziliaanse po
lyritmiek en het vermogen om pak
kende songs te schrijven benadert
hij vermoedelijk het meest het
Amerikaanse ideaalbeeld van een
muzikale outsider die een kans
maakt op de internationale platen-
markt. Het zij zo. Djavans kwalitei
ten voorkomen dat zijn muzikale
mix ook maar een moment slap
wordt. Met een prachtig dragende
stem, een nog hechter spelende
band dan die van Benjor en veel hu
mor kan hij het zich zelfs permitte
ren om een cover van Stevie Won
der (Sir Duke) te spelen.
De Beurs van Berlage is het podi
um voor hét moeilijk te omschrij
ven genre 'eigentijds', terwijl het
Damtent-podium zaterdag juist fu
sion van een hoog gehalte (Steps
Ahead en Al DiMeola) voorbij ziet
trekken. David Murray presenteert
in Berlage's creatie zijn nieuwste
sextet, The Lats of the Hipmen
een samengeraapt zootje jong en
minder jong talent. Murray, ooit
zichzelf afficherend als de Coltrane
van een nieuwe generatie, draagt
niet de meeste composities aan; dat
doet pianist Dave Burrell. Murray
heeft wel het hoogste woord. Nu
eens knalt hij piepend en stotend al
le hoge triolen die hij op zijn reper
toire heeft door de speakers als de
thema's zelfs op Fats Waller lijken
terug te grijpen, dan weer is hij juist
te voorzichtig lyrisch in muziek die
een sterke verwantschap met die
van Sam Rivers bezit. Merkwaardig
dat zoeken naar uitersten.
Ronduit vlak en routineus zijn de
bijdgragen van Amina Claudine
Meyers, de 'Roberta Flack van de
jazz', Arthur Blythe, Bob Brook-
meyer en Scott Hamilton, die ook al
de gigantische ruimte van de Beurs
mag proberen te vullen. Meyers
maakt tegenwoordig van elk tiere
lantijntje en zweverig tekstje een
m^jor opus van dertien minuten of
meer. Brookmeyer, die redelijk uit
de verf komt met Cees Slinger ach
ter de toetsen, kiest voorzichtig zijn
profiel uit en telt nog rustiger zijn
chorussen. Erg beschaafd klinkt die
'moderne' jazz dan en prompt lopen
tallozen dan ook door de Beurs te
zoeken naar andere jazz. Sommigen
vinden die bij Salena Jones in Carré
of bij Ahmad Jamal in het Concert
gebouw. Sommigen in een van de
late-night cluboptredens in de Am
sterdamse vijf-sterrenhotels.
Voor elck wat wils, dat is ook het
fantasieloze motto in Amsterdam.
Dat is overigens het centrale motto
in deze tijd. Bevredig het publiek en
ze roepen nog dat je het goed doet
JOHN OOMKES
Adriana Romijn.
Adriana Romijn
krijgt Wessel
flekenprijs
LOOSDRECHT (ANP) - De zange
res Adriana Romijn uit Hilversum
heeft de Wessel Ilckenprijs gewon
nen. Zij behoorde vrijdag tot de
acht finalisten van het Loosdrechts
jazz-concours. Aan de prijs voor het
„meest veelbelovend jonge jazz-ta-
lent" is een bedrag van 3.000 gulden
en een verzilverde bokaal verbon
den.
De 23-jarige Adriana Romijn stu
deert solo-zang aan het Hilversums
Conservatorium. Tot haar docenten
behoren Greetje Kauffeld en
Humphrey Campbell. Zij was sinds
1988 genomineerd voor deze prijs.
„De keuze van haar repertoire
was zeer goed, haar techniek voor
treffelijk en bovendien was ze goed
te verstaan", aldus de jury.
Het Loosdrecht Festival wordt
dit jaar voor de tiende keer gehou
den. Gedurende vijf weekeinden tot
en met 11 augustus worden er con
certen gegeven. De prijs is voor de
achtste keer toegekend.
Lezers Schrijven
In de krant van 30 juni las ik een in
gezonden stuk van drs. E.W. Vlaan
deren, getiteld 'Didactiek', dat-een
reactie was op een interview van
Willem Vos. Daarin had deze ver
teld over de methodes die hij als
programma-samensteller bij het
Rotterdams Philharmonisch Or
kest gebruikte voor het plaatsen
van hedendaagse orkeststukken.
Hij had het over de 'sandwich-for-
mule', 'intelligente mix', 'verholen
didactiek'. Ook over de opvoedende
waarde van programmering, maar
je moet het er niet 'duimendik' bo
venop leggen, want dan 'gaan ze
steigeren'. Drs. Vlaanderen noemt
dit een 'trucendoos' en stelt dat
Mengelberg, die door Vos was ge
noemd, zulke 'doordrukmethodes'
helemaal niet nodig had toen hij
Mahler in Nederland introduceer
de, omdat deze muziek zichzelf be-
Wees; en: Vos doet aan 'heimelijke
bevoogding'. En dit gebrek aan
openhartigheid, 'dat doet me steige
ren', schrijft Vlaanderen. Als de mu
ziek niet werkt, helpt de trucendoos
pok niet en dat wordt dan nog met
een voorbeeld uit Rotterdam geïllu
streerd: 'Interpolations' van Van
Vlijmen, een hoogtepunt volgens
Vos, maar het publiek liep uit verve
ling met honderden weg.
I De woorden van Vos en Vlaande
ren stellen het probleem van veel
twintigste-eeuwse muziek aan de
orde: is het de taak van het muziek
beleid om met slimme methodes
friuziek in de programma's van de
orkesten te sluizen als de beleids
makers zelf kennelijk niet vertrou
wen dat die muziek op normale wij
ze kan werken? Zoafë dus Mahler in
fcijn tyd wél deed. Dan vertelt
Vlaanderen over een omgekeerde
interpolationsaffaire in Rotterdam:
stuk boeit, maar Vos is tegen.
Nieuwsgierig was ik om de bron te
achterhalen van de gegevens die ik
in het ingezonden stuk las over deze
affaire van 200 Rotterdammers met
het Scherzo voor piano en orkest
van oud-Leidenaar Rudolf Perdeck.
Die bron heeft de schrijfster gege
ven: het is het artikel 'Op het scherp
van de snede' van de noordelijke co
lumnist Jan Beyert. Aanleiding
voor Beyerts stuk was de première
op 31 maart jl. van een nieuw stuk
van Perdeck, 'Ferner Planet' gehe
ten, voor zangstem en orkest. Uitge
breide informatie wordt gegeven
over de 200 Rotterdammers. Beyert
schrijft over het Scherzo: "Het is
door tal van grote orkesten ge
speeld en haalde in 1982 met glans
de voorronden van het Internatio
nale Yamaha Compositieconcours
in Tokio". En over Scherzo en Fer
ner Planet: "...waarachtige muziek
waarmee veel mensen gelukkig zijn
te maken".
Wanneer komen Scherzo en Fer
ner Planet in Leiden?
A.J. Bijvoet
Hugo de Vriesstraat 19,
Leiden.
AMSTERDAM (ANP) - In zijn
woonplaats Amsterdam is de kunst
schilder Joop Sjollema overleden.
Sjollema genoot vooral bekend
heid als portretschilder. De portret
ten van toneelspeler Cruys Voor
berg en balletdanseres/choreografe
Sonja Gaskell in de Amsterdamse
Stadsschouwburg zijn van zijn
hand. Voor het Centraal Museum in
Utrecht vereeuwigde hij de kunst
schilder Kees Verwey.
Amerikanen beste zangers Tsjaikovski-concours
MOSKOU (UPI) - Een
Amerikaanse zangeres en
een naar de Verenigde Sta
ten geëmigreerde Zuidko-
reaan hebben de eerste prijs
gewonnen in de categorie
zang op het Tsjaikovski-con
cours in Moskou. In de cate
gorie piano gingen alle drie
de medailles naar musici uit
de Sovjetunie.
Dat de deelnemers aan het negende
Tsjaikovski-concours uit veel lan
den kwamen, blijkt uit het feit dat
een Japanse de hoogste prijs kreeg
voor haar spel op de viool en een
Westduitser voor de wijze waarop
hij de cello bespeelde.
De 29-jarige Deborah Voight uit
New York was in de ogen van de ju
ry de beste zangeres. Bij de mannen
viel deze eer te beurt aan Hans Choi,
een in Zuid-Korea geboren Ameri
kaan.
De laatste keer dat een Ameri
kaanse zangeres met de hoogste eer
was gaan strijken, was in 1966.
Voight wil komend seizoen gaan
zingen in de Metropolitan Opera.
Op het Tsjgjkovski-concours, dat
om de vier jaar in Moskou wordt ge
houden en geldt als een van de
meest prestigieuze 'muziekwed-
strijden' ter wereld, moest ieder van
de ongeveer 65 zangers en zangeres
sen in de eerste ronde tien stukken
ten gehore bregen die a
Dmitry Berezovsky.
De 18-jarige Akiko Suwanai uit Japan kwam als beste violiste uit de bus Mozart tot Tsjaikovski
tijdens het in Moskou gehouden Tsjaikovski-t
o ap> gij de zangeressen eindigde Mari
na Sjagoech uit de Sovjetunie als
tweede, terwijl Emila Oprea uit
Roemenië en Maria Chochlogors-
keya uit de Sovjetunie op een ge
deelde derde plaats eindigden.
Bij de zangers legde Boris Stat-
senko uit de Sovjetunie beslag op
de tweede plaats. Op een gedeelde
derde plaats eindigden Oleg Koelko
uit de Sovjetunie en Wojciech Dra-
bowicz uit Polen.
De drie medaillewinnaars in de
categorie piano komen allen uit de
Sovjetunie. Het zijn Boris Berezo-
vski uit Moskou, Vladimir Misjt-
sjoek uit Leningrad, die voor het
eerst aan een internationaal con
cours meedeed, en Anton Mordasov
uit Novosibirsk, die met zijn 18 jaar
de jongste pianist in de competitie
was. Op de derde plaats eindigden
verder de Amerikaan Kevin Kenner
en de Belg Johan Schmidt.
Bij de vioolwedstrijd liet de 18-ja-
rige Akiko Suwanai uit Japan alle
concurrenten achter zich. Tweede
werd hier Jevgeni Boesjkov uit de
Sovjetunie en het brons was voor de
Amerikaanse Alyssa Park, die nog
17 moet worden. In de categorie cel
lo gaat de eerste prijs naar Gustav
Rivinius uit de Bondsrepübliek
Duitsland. Op een gedeelde tweede
plaats eindigden Frangoise Groben
uit Frankrijk en Aleksandr Knjazev
uit de Sovjetunie. Ook de derde
prys viel toe aan twee deelnemers:
Bion Tsang uit de Verenigde Staten
en Timothy Hugh uit Groot-Brittan-
