'Juwelen van koorkunst en poëzie'
Nieuwe aanwijzing echtheid foto Van Gogh
Ben van Oosten op dreef in Nieuwe Kerk
'Praagse Zomer' met zang, dans en gedichten in Leidse Pieterskerk
Grote Rembrandt-expositie
met symposium en lezingen
POP I bijdragen: Henny van Egmond, Paul van der Kooij, Erna Straatsma
Okselfris
Zakenman
Ingeblikt
Feestvierder
ZATERDAG 7 JULI 1990
PAGINA 35
HE1NO (ANP) - De negen authentie
ke beelden, die deel uitmaakten van
hetHildebrand-monument in Haar
lem, hebben een plaats gekregen in
de binnentuin van Museum Het Nij-
enhuis in Heino. De beeldengroep
behoort tot de hoogtpunten van de
Nederlandse beeldhouwkunst.
De beelden stellen personages
voor uit Hillebrands boek Camera
Obscura en zijn gemaakt naar een
ontwerp van J. Bronner. In 1962
werden ze - na een lange lijdensweg
- geplaatst in de Haarlemmerhout.
Hildebrand-beelden
in museumtuin Heino
Regelmatig was het kunstwerk het
slachtoffer van vandalisme. In 1983
werden van drie beelden zelfs de
hoofden afgeslagen en besloot men
de groep te vervangen door kopiën.
De originele exemplaren werden ge
restaureerd.
De bestemming van de authentie
ke beelden van het Hildebrand-mo-
nument is de afgelopen jaren lang
onduidelijk geweest. Dat ze nu bij
Het Nijenhuis een plek vinden heeft
te maken met het feit dat hun stijl
goed aansluit bij de kunstwerken
die zich al in de tuin van het kasteel
bevinden. In de Haarlemmerhout
waren ze op de rand van een fontein
geplaatst. Omdat de replica's rond
die fontein zijn gesitueerd heeft het
Nijenhuis de orginele beelden op
DORDRECHT (GPD) - De Dordt-
se Vrije Volk-fotograaf Ad Molen
dijk, die mogelijk een foto van de
24-jarige Vincent van Gogh in het
Gemeentearchief heeft ontdekt, is
de afgelopen dagen overstelpt met
reacties uit binnen- en buitenland.
„Vrijwel alle media, ook buiten
landse, zoals Associated Press en
Time Magazine, hebben aan de tele
foon gehangen", zegt Molendijk,
die een dergelijke overweldigende
publiciteit niet verwacht had. Te
meer niet, omdat er geen absolute
zekerheid bestaat over de foto.
Wel heeft Molendijk een nieuwe
aanwijzing gevonden, die zijn ver
moedens kan staven. De Dordtse fo
tograaf L. de Koningh, die het fo
tootje van de 'man met de hoge
hoed' maakte, blijkt ook voor de
werkgever van Vincent van Gogh,
de Dordtse boekhandelaar P.K.
Braat, te hebben gewerkt. De boek
handel van Braat fungeerde als uit
gever van zijn foto's. De kans dat De
Koningh de schilder ooit heeft ver
eeuwigd, is dus vrij groot.
Het Dordtse Gemeentearchief be
schikt over twintig foto's van De
Koningh, die over het algemeen
rond 1864 zijn gedateerd. „In
Dordrecht kwam de fotografie pas
goed op gang rond 1865. In eerste
instantie werden voornamelijk stil
staande objecten waar geen mensen
op voorkomen, zoals stadspoorten
en -gezichten, molens en dergelijke,
gefotografeerd, omdat vooral in het
begin de lange belichtingstijden het
fotograferen van mensen op straat
heel moeilijk maakten", legt de
Dordtse fotograaf uit.
„Het fotootje van de 'man met de
hoge hoed' komt uit de collectie
'Dordracum Illustratum' van mr.
Simon van Gijn, die de meeste fo
to's van De Koningh rond 1865 da
teerde. De praktijk heeft echter ge
leerd dat mr. Van Gijn niet altijd
even accuraat is geweest bij de date
ring van zijn foto's. Het feit dat in
Dordrecht pas in een latere periode
mensen veelvuldig buiten het ate
lier zijn gefotografeerd, maakt het
aannemelijk dat de foto van de 'man
met de hoge hoed' uit een latere pe
riode stamt dan de datering van Van
Gijn aangeeft".
Jim Hall niet
naar Amsterdam
AMSTERDAM (GPD) - Gitarist
Jim Hall heeft zijn tournee door Eu
ropa afgezegd. Hij verschijnt der
halve vanavond niet op het Amster
damse jazzfestival. Trombonist Bob
Brookmeyer, met wie Hall duetten
zou spelen, komt nu met het trio
van pianist Cees Slinger.
Saxofonist Bill Evans laat het
eveneens afweten. Ook gitarist Alan
Holdsworth komt niet naar Amster
dam. Bo Diddley komt niet wegens
.een knieblessure.
De Harper Brothers en gitarist
Philip Catherine komen niet naar
Amsterdam in verband met een op
treden op het North Sea Jazz Festi
val, dat volgende week donderdag
begint.
Amsterdams Jazz
Festival verliest
kort geding
HAARLEM (GPD) - De Heemste-
denaar H. Loonstijn, organisator
van het Drum International Jazz
Festival te Amsterdam, mag geen
reclameborden meer overplakken
van het concurrerende North Sea
Jazz Festival. "Dit heeft de Haarlem
se rechtbankpresident mr. H.F. van
den Haak vanmiddag in kort geding
bepaald.
De organisator van het North Sea
Festival, Interfestivals BV uit Den
Haag, had gistermiddag in kort ge
ding geëist dat het Loonstijn en zijn
echtgenote zou worden verboden
nog langer in Amsterdam reclame
borden te overplakken.
Voor rechter Van den Haak staat
voldoende vast dat borden van het
North Sea Jazz Festival die zich in
Amsterdam bevinden, systema
tisch zijn overgeplakt. De president
gaat ervan uit dat Loonstijn hierin
de hand heeft gehad. Loonstijn
krijgt dan ook een verbod tot over
plakken opgelegd. Stoort hij zich
hier niet aan, dan wacht hem een
dwangsom van 5000 gulden per
overtreding.
rie 1990, gegeven door Ben van Oosten met
o.a. werken van Franck, Bach, Widor en
Alain. Organisatie: stichting orgelcomité
KATWIJK - Ben van Oosten
opende gisteravond de interna
tionale orgelserie op het Van den
Heuvel orgel in de Katwijkse
Nieuwe Kerk. Van Oosten, die in
ternationaal zijn naam als concer
torganist heeft weten te vestigen
past dan ook zeer wel in de in
drukwekkende rij buitenlandse
organisten (zoals Daniel Roth, Mi
chelle Leclerc en Louis Robil-
lard) die dit seizoen het Van den
Heuvel orgel zullen bespelen.
Ter gelegenheid van de hon
derdste sterfdag van de compo
nist/organist CéSar Franck stond
zijn 'Interlude symphonique de
Rédemption' letterlijk en figuur
lijk bovenaan de lijst.
Het is Franck wel eens
ten dat zijn orgelwerk meer or
kest- dan orgelmuziek zou zijn.
Maar het Cavaillé-Coll orgel in
Parijs waarvoor Franck schreef,
is een orgel uit de tweede helft
van de 19de eeuw, een tijd waarin
men er naar streefde, van het or
gel een orkest te maken. De geest
van Franck's muziek is echter zó
verheffend dat de materie van on
dergeschikt belang is geworden.
De 'interlude symphonique' is
een orgelbewerking door Marcel
Dupré van het tussenstuk voor
orkest van Franck's 'Poème sym
phonique La Rédemption' voor
voor sopraansolo, koor en orkest.
Het is duidelijk dat het Van den
Heuvel orgel met zijn gigantische
hoeveelheid registers en combi
naties daarvoor uitermate ge
schikt is voor dit soort werk. Een
harmonieus voortkabbelende
compositie met lange melodiebo-
gen die zich langzaam ontwikkelt
naar een hoogtepunt, door Van
Oosten ingetogen en misschien
met nog wat weinig zeggings
kracht vertolkt.
Van de onbekende Alexandre
Boëly (1785-1858) een aardig in
termezzo in de vorm van twee ko
raalbewerkingen, beide opge
bouwd uit cantus firmus: een vas
te zang op hele noten, waarom
heen zich een vrolijk melodie
slingert. En als een rots in de
branding, in het centrum van het
programma, werd door Van Oos
ten de 'Fantasie en Fuga in c moll'
van J.S. Bach bijna letterlijk neer
gezet.
Een verrassend hoogtepunt
bleken de 'Deux danses a Agni
Yavista' te zijn van Jehan Alain
(1911-1940). Van Oosten interpre
teerde prachtig en riep'werkelijk
emoties op.
LIDY VAN DER SPEK
Concert Prince in
Ijsstadion Thialf
HEERENVEEN (GPD) - De Ame
rikaanse popster Prince geeft op
zondagavond 5 augustus een con
cert in ijsstadion Thialf in Heeren
veen. De wereldberoemde zanger
gitarist en zijn band bezoeken hier
mee Nederland nog een keer in het
kader van zijn tour door Europa. Or
ganisator Mojo Concerts wilde het
'gaatje' in Heerenveen vullen om
ook de Prince-fans in het noorden
van hét land tegemoet te komen.
De voorverkoop voor het Thialf-
concert begint zaterdag. Mojo Con
certs verwacht een overweldigende
belangstelling. In Thialf kunnen
ruim 15.000 fans.
*De Tjechische componist Bohuslav Martinu. Die Haghe Sanghers bren
gen in de Pieterskerk The Mount of Three Lights van hem. (foto pr)
LEIDEN De Leidse Lakenfeesten moeten elk jaar een
groot cultureel evenement hebben, waarbij een typisch
Leidse lokatie wordt benut. Als Arnold Ree, ambtenaar cul
turele zaken van de gemeente Leiden deze uitspraak doet,
knikken de anderen instemmend. Dirigent René Verhoeff,
vertaalster Jana Beranova, choreografe Marjolein Briër en
Jean Kierkels, voorzitter van het Koninklijk mannenkoor
Die Haghe Sanghers, zijn druk bezig met de voorbereiding
van het muziek-poëziespektakel 'Praagse Zomer', dat dins
dagavond in de Pieterskerk in première gaat.
"Het wordt een uitvoering die nog
nimmer in Nederland te zien is ge
weest". Ook Cees Hugens, directeur
van de VW Leiden, doet een duit in
het zakje als het gaat om aanprijzen
van dit grote festijn. Hij verwacht er
erg veel van. "Na Elckerlyc in '85/86
en de imposante produktie Lode-
wijk Napoleon '87/88 weer iets heel
nieuws, waarmee Leiden landelijke
aandacht gaat trekken".
Wat gaat er gebeuren?
De cultuur van Tjechoslowakije
vormt het uitgangspunt vooi' de
muziek, dans en poëzie, die in de
Pieterskerk worden gebracht. Het
werk The mount of Three Lights
(Hora tri svetal) van de belangrijke
Tjechische componist Bohuslav
Martinu, speciaal nog door hem be
werkt voor Die Haghe Sangers, zal
het hoogtepunt worden. Dit voor
mannenkoor, orgel, bariton en
spreekstem geschreven muziek
werk ging in 1955 in wereldpremiè
re op het Holland Festival.
Het mannenkoor Die Haghe San
gers, dat concerten geeft over de he
le wereld, brengt in de Pieterskerk
de vernieuwde versie van 1959. Het
verhaal van voorzitter Jean Kier
kels: "Martinu is een componist die
de luisteraar onmiddellijk boeit.
Zijn werken zijn stuk voor stuk ju
welen van koorkunst". Kierkels
ontmoette op zijn huwelijksreis in
januari 1959 Martinu in een tuin
huisje op een Zwitsers landgoed bij
Basel. "In dit tuinhuisje van de diri
gent Paul Sacher van het Basels Or
kest, was hij aan het bijkomen van
een operatie. Het bleken zijn nada
gen te zijn. Op een handgetimmerde
robuuste tafel, onder een petrole
umlamp en naast kaarslicht be
werkte hij de al eerder geschreven
Mount of Three Lights speciaal
voor Die Haghe Sangers. Hij was
over de eerdere versie niet tevre
den. In de nieuwe compositie brak
hij met de klassieke normen en
bracht er hele nieuwe elementen
Pelgrims
Martinu, die zes maanden later, in
augustus 1959, overleed, is pas tien
jaar geleden in eigen land erkend en
opnieuw begraven. In zijn geboor
teplaats Policka op het Boheemse-
Moravische platteland ligt nu zijn
grafsteen. Hij werd daar geboren in
de plaatselijke kerktoren waar zijn
vader schoenmaker en brandwacht
was. Kierkels en dirigent René Ver
hoeff krijgen nog kippevel als zij
denken aan hun pelgrimstocht naar
Tjechoslowakije, drie jaar geleden.
"Wij zeiden op een gegeven mo
ment tegen de pastoor van Policka
luidt de klokken: wij brengen The
Mount. Binnen de kortste keren
stroomde de kerk vol en zongen wij.
De mooiste uitvoering tot nu toe".
In The Mount wordt de geboorte,
het lijden en sterven van Christus
beschreven. De compositie ontwik
kelt zich in de uitvoering naar een
climax uitmondend in 'Crucify
Him', waarna een aangrijpend slot
koor volgt, waarin om vergeving
wordt gevraagd. De spreekstem in
de Pieterskerk is Willem Wagter
van Toneelgroep Appel. Bernhard
Kruysen zal de rol van bariton voor
zijn rekening nemen en organist
Aart de Kort bespeelt het Hager-
beer-orgel.
Die Haghe Sanghers weten ook
wat het is om samen te werken met
een ballet. Een jaar of vijf geleden
Wederzijdse waardering. Het mannenkoor Die Haghe Sanghers met het Nederlands Danstheater. (foto
brachten zij met het Nederlands met poëzie, muziek en ballet vloei- dat haar choreografie -"ik heb e
Danstheater onder leiding
Kylian 'De Soldatenmis'
Jiri end in elkaar over. Beranova
beetje de werkwijze
Marti- taalde in 1978 al werk van de dichter goed past in het geheel.
i Kylu
Een aangrijpende uitvoering. Seifert, die in 1984 de Nobelprijs Van Ree wil tenslotte nog
Voor The Mount die 25 minuten kreeg. Zij vergelijkt Seifert met aandacht voor de belichting, w,
duurt, heeft een 40 minuten durend Martinu. Ook de niet-poëziekenner lang op is gestudeerd. De reden
programma plaats met muzikale zal door Seiferts gedichten worden de late programmering - pas c
Bedrich Smetena, Leos gegrepen.
"Het is eenvoudig, maar wel 2
werken
Janacek en Dvórak. Daarin past be
halve het ballet ook de poëzie van
Seifert, Holan en Skacel. De vertaai-
uitgekiend". Ook Seifert werd pas ker zijn.
laat in eigen land erkend. Zijn
Het wordt stil. Dirigent René Ver
ster van Tjechische poëzie Jana Be- ste bundel met de titel Pestzuil hoeff, die de totale leiding heeft va
ranova zal dit samen met de acteurs mocht niet worden uitgegeven, om- de 'Praagse Zomer', twijfelt niet aa
Mieke Lelyveld en Piet van der Pas dat hij daarmee politieke bedoelin- het succes. "De gedrevenheid, de
brengen. De Tjechische Jana Bera
nova betitelt dit eerste gedeelte als
sober en emotioneel.
Uitgekiend
Als alles op de repetitie van komen
de maandag gaat zoals het draai-
gen zou hebben. Beronova legt uit verhalen die u heeft gehoord, geven
dat een Pestzuil een barokke beel
dengroep is, gemaakt om de pest te
weren. "Over de hele wereld staan
dit soort zuilen; heeft niets met poli
tiek te maken".
Marjolein Briër sluit de rij. Haar zaterdag te zien in de Pieterskerk,
r dansers zijn al verslaafd aan de Aanvang 22^30 uur. Kaartverkoop
boek voorschrijft, lopen de blokken Tjechische componisten. Zij denkt via VW of Pieterskerk.
AMSTERDAM (GPD) - Vijftig van
de belangrijkste werken van Rem
brandt van Rijn, uitgeleend door
musea en particulieren in Amster
dam, Londen, Berlijn, Oost-Europa,
Amerika en Australië, zullen voor
het eerst worden samengebracht in
een tentoonstelling. Die gaat in 199J
en 1992 op tournee langs achtereen
volgens de Gemaldegalerie in Ber
lijn, het Rijksmuseum in Amster
dam en de National Gallery in Lon-
den.
Deze drie grote musea, die ook te
kenen voor de organisatie en sa
menstelling van deze Rembrandt-
expositie, lenen elk zes belangrijke
schilderijen uit. Dat zijn onder meer
'De doopsgezinde predikant Anslo
en zijn vrouw' en het 'Portret van
Hendrickje Stoffels' (Berlijn), 'Jere-
mia treurend, over de verwoesting
van Jeruzalem' en 'De stenen brug'
(Amsterdam) en 'De badende.
Ook juwelen uit
Louvre gestolen
PARIJS (AP) - Uit het mu.seum het
Louvre in Parijs is een aantal hals
kettingen, armbanden en oorbellen
uit de tweede en derde eeuw gesto
len. De juwelen werden weggeno
men uit een vitrine op de afdeling
Egyptische oudheden. De diefstal
werd woensdag ontdekt, de dag dat
uit het Louvre een schilderij van
Renoir en uit twee andere Parijse
musea nog twee schilderijen wer
den gestolen.
vrouw' en twee zelfportretten (Lon
den).
In Berlijn en Amsterdam maken
ook nog zo'n veertig tekeningen van
Rembrandt en zijn leerlingen deel
uit van de expositie, terwijl in Lon
den het British Museum (tegelijk
met de expositie in de National Gal
lery) tekeningen uit eigen bezit zal
laten zien. In alle drie de musea zul
len bovendien de veertig fraaiste et
sen van Rembrandt te zien zijn.
Gezien de recente ontwikkelin
gen in het Rembrandt-onderzoek
en de daarmee gepaard gaande
nieuwe toeschrijvingen komt de
tentoonstelling op een uitstekend
moment. De samenstellers van de
samenwerkende musea in Berlijn,
Londen en Amsterdam proberen de
gehele toeschrijvingsproblematiek
voor een breed publiek inzichtelijk
te maken door een deel van de ten
toonstelling aan het werk van Rem-
brandts leerlingen te wijden.
Bij de tentoonstelling, die wordt
gesponsord door de American Ex
press Company, verschijnt een vol
ledig in kleur geïllustreerde catalo
gus in het Duits, Nederlands en En
gels. Elk van de drie musea organi
seert rond de tentoonstelling een
educatief project. Een televisiepro-
duktie en diverse videofilms zijn in
voorbereiding. In het kader van ie
dere tentoonstelling wordt een serie
lezingen gegeven. Het Rijksmuse
um organiseert een symposium in
Amsterdam over Rembrandt en zijn
werk.
Rembrandt schilderijen: Rijks
museum, 4 december '91 tot 1 maart
'92. Tekeningen: 4 december '91 tot
19 januari '92.
The Chimes - (CBS)
De drie Britse muzikanten die
zich The Chimes noemen treden op
hun debuutalbum in de voetsporen
van Soul II Soul. Deze eveneens
Britse groep is tot grote hoogte ge
stegen met een heel eigen, electro-
nisch gestuurd, soulgeluid. Een
vleugje jazz en house erbij, gecom
bineerd met de warme stem van
soulzangeressen. The Chimes be
dienen zich van hetzelfde recept.
Hun debuutalbum telt twaalf
nummers waarvan er twee door het
Soul II Soul-duo (Jazzie B en Nellee
Hooper) zijn geschreven ('True lo
ve', '1-2-3'). Het overgrote deel be
staat uit soft-soul, met duidelijke
house-imnvloeden. 'I still haven't
found what I'm looking for' is ge
leend van U2 en in gospeluitvoering
op schijf gezet. Van dit nummer
staat overigens ook de street mix op
het album.
Zangeres Pauline Henry zingt bij
vlagen net zo sterk als haar Ameri
kaanse evenknie Chaka Khan. Maar
haar vocalen kunnen de onderkoel
de muziek van Mike Peden en Ja
mes Locke toch niet voldoende
'inkleuren'. Deze okselfrisse soul
gaat vrij snel vervelen.
E.S.
Bruce Hornsby the Range - *A
night at the town* (RCA)
Wie is Bruce Hornsby? Een diep
bewogen mens en een zeer muzika
le toetsenist/zanger? Of is hij een
slimme zakenman die precies weet
wat hij moet spelen en zingen om
het iedereen naar de zin te maken?
Gladjes maar niet tè gladjes, een
beetje Huey Lewis, een snuifje Ste
ve Miller, een flinke dot Don Henley
en af en toe zelfs wat Kenny Rogers.
Bij het beluisteren van zijn spe
ciaal voor cd-spelers geproduceer
de album 'A night at the town' slaat
de balans net te vaak door naar de
tweede conclusie. Toch biedt het 55
minuten durende album prachtige
muziek vol ingetogen swing en
spanning en teksten die je af en toe
naar de keel grijpen.
Misschien moet je Amerikaan
zijn om Bruce met zijn verhalen
over het schieten op Mexicanen en
andere melodrama's goed op waar
de te kunnen schatten. Misschien
ook heeft Bruce met zijn prachtige
hits iets te veel verwachtingen ge
wekt en weet hij niet veel loopjes
meer te bedenken achter de grand
piano waarmee hij zich zo gretig af
ficheert.
P.v.d.K.
moments' vrolijker klinkt dan ooit.
Op het schitterende 'Bring the fami
ly' (1987) overheersten de geladen
blues, op het daaropvolgende 'Slow
turning' (1987) zag Hiatt het licht en
op 'Stolen moments' viert hij feest.
"I'm the kinda fella who needs a se
cond chance", zingt Hiatt in het ti
telnummer. En dat is dit, tot voor
voor kort miskende talent, zeker ge
gund.
'Stolen moments' bevat in tegen
stelling tot Hiatt's vorige cd geen
country-achtige liedjes meer. Hiatt
is teruggekeerd tot de eenvoudige,
ongepolijste rock.
Dat de Amerikaanse zanger een
groot talent is heeft hij al meer dan
eens bewezen. Op 'Stolen moments'
doet hij dat gewoon nog een keer.
E.S.
Het gaat goed met John Hiatt, zo
staat in een blijde boodschap van
platenmaatschappij A M. De ver
heugende mededeling is gevoegd
bij 's mans tiende album 'Stolen
moments'. Na een periode van
drank en drugs is Hiatt 'schoon' te
rug aan het popfront. Overigens
meldde de platenmaatschappij dat
ook al bij zijn vorige album 'Slow
turning'.
Vast staat wel dat de 38-jarige mu
zikant uit Indianapolis op 'Stolen
'Fire', 'Happiness', wie kent ze
niet, de prachtige hitsingles van de
drie Pointer Sisters? Het zijn hits,
waaraan met enige weemoed kan
worden teruggedacht.
De drie domineesdochters - een is
inmiddels oma - hebben een nieuwe
cd uitgebracht die nauwelijks kan
tippen aan het hitrijke verleden. Tij
dens onze ongelofelijke carrière
hebben we geëxperimenteerd met
talloze ritmes, todat we uiteindelijk
uitkwamen bij het goede ritme, zo
schrijven de drie op de hoes van
hun cd. 'Right rhythm' heet de nieu
weling dan ook die echter vooral te
leurstelt.
Veel nummers zijn emotieloze
discostampers waar niets anders
aan te pas is gekomen dan de mu-
ziekcomputer van producent Levi
Seacer. Ingeblikte muziek, zo zijn
de Pointer Sisters anno 1990 samen
te vatten.
Gelukkig mocht de computerpro-
gammeur niet alles produceren en
werd er ook nog wat overgelaten
aan anderen, die wel met echte mu
zikanten wilden werken. Het lever
de direct veel betere liedjes op
waarbij vooral 'After you' en 'What a
woman wants' eruit springen. He
laas blijft het bij enkele r
H.v.E.
